장음표시 사용
51쪽
dum habitum gratiae, per quem habuit informari, perfici, ac nare. His tribus panditis declaratis ut quartum addatur, in hunc mi dum dubitabimus quςrentes, quodna uerit illud crium, in quod Lucifer ascendere volenspeccauit ' Iam dictum est, quod in cςlo sunt Angeli creati: ut ergo satisfiat a nobis huic disicultati, ficiendum est, quod hoc in loco per cςlum quodcunq; corporale seu minime intelligendum: at cestudo diuina, ita ut sensessit, Assemdam in cHum, idest ad Dei aequalitatem , uepotentiam: . bmde tota distinctione, quam insequentipercurremus lectione.
DE DISTINCTIONE RERUM CREATARUM
natura, nec non decςlo in specie.
Lectio VIII. V niam in prideclarata distinctione erat simo maxLme de cdo, σ de natura angelica: propterea in prsem - ti hςc duo examinaturi, a summo opifice Deo imcipientes, primo loco de rerum distinctione verba faciemus frucundo loco proposita manifestabimus. Quo adprimum siupponem tes, Deum esse causam effficientem, exemplarem, atqsnalem, diacimus , ipsum creaturas in triplicem distinxissigradum, in quorcprimoposita est corporalis tantum, in altero Apiritualis, in tertio composita ex his: exemplum primi, ut elemcnta, exemplum siecssidi,vt Angelus, exemplum tertij, ut homo. Quantum ad primum, elementasunt quatuor, ignis, aer, aqua, m terra; Ignis est coμ-
52쪽
LECTIONES LIB. SECUNDI. 23mere, m incinerare, insimilitudinemq; siuam ibi appropinquatia
conuertere; In siler est motum facere de centro ad circumferemtiam ; 'ςterea ardere, min aliena materia lucere, deinde dura molificare, γ mollia indurare, condensare lutum, in similia, depurare ut in auro, π ea, qua consiumit corrumpere, multaq; alia facere, sid bςc in tantu. Aer vero subtilis est, mobilis, pelicuus, per in pirationem, oe re pirationem caloris cordis temperativus, volatilibus decoratus, locus impres num, mansio blirituum damnatorum, est oe alterabilis, subtilis, leuis, atq; rarus, nec non illuminabilis. Aqra co)pus est diaphanum, omnibus communis, in crystallum congelatur, Irim in nubibus causat,sordes purgat ebriaritantes siua rigiditate, m humiditate dele fiat, lapides cauat, ignem extinguit, deinde multa alia facit, qua breuitatis gratia omitto.' Terra inter alia elementa infima est, nigra, de 'ecta, ponderosa, rotunda, alijs elementis circundata, mater fluctuum, radixplantarum, nutrix animalium, aedificiorumfundamentum, oec. Et hςc de natura corporali tantum. Accedit consideratio secundo loco de natur 'irituati scilicet Angelica, ubi quid Amylus sit, primo con siderabimus, ut ad alia deinde accedamus. Attactus ergo ante eius, quod quid estgrece, latine vitet nuncius, est aut triplex angelus, o ficisclucet primo, π est quilibet nuncius missus a Deo ad homines, propter aliqua ministeria implenda,
o ita Angelus non solum dicitur de 'iritibus Angelicis, sed et de hominibus, sic Christus vocatur magni consili, AngelusVnde in Canone dicitur Iube hςc perferri per manus andii Angeli tui,
qui locus, ut exponit Innocentius, referenIe D. Bonaventura lib.
53쪽
iii. debet intelligi de Christo; nam oramus per manus illius acria sciumperferri, idest ipsius meritis, o precibus nostrum siuri rium Deo acceptari. Vnde ipsi es Pontifex aduocatus noster. Mitem Angelus dignitate,m sic est sacerdos consecrans corpus Christi tandem dicitur angelus natura, ut est siubstantia: sine materia, sub quinense hic nos loquimur , oesica Damasi eno describitur.Angelus est substantia incorporea, intulectuab emper mobilis, arbitrio libera, Deo ministrans, gratia, non natura immo
talitate Ucipiens oe substantia: incorporea ponitur progenere, O accipitur incorporea stractepro substantis,quae neq; est corpus
inse, nee corpori unibilis, ut forma, mper hoc excluditur anima intellectiva, tam coniuncta, qua eparatae dicitur intellectualis, ad excludendum quamcunq; naturam non cognoscentem , posset enim Deus de nouoproducere substantiam 'iritualem no cognoscentem, qua per hoc non esset Angelus. Dicitur semper mobilis,m hoc, quantum ad tria: primo quatum ad nasuram, quia omne creatum vertibile effin nihilum, nisi manu omnipotentiae diuinae
contineatur. Secundo quantum ad intelligentiam, mobilitare enim
habet inteligentiae, quia licet in angelo non sit vicissitudo intellia gentiae, quo adscita in verbo,cum Deformem habeat intellectum sicundum Donisium potes tamen in eo esse vicissitudo intellaenatiae, quo ad ascenda, oe hoc est, quod dicit D. Augustinus, quod omne creatum habens intellectum intellegit seu post aliud; Item mobilis dicitur in voluntate Angelus, quia nonsimul vult hoc,σillud: dici et potest mobilis semper,quatum ad motum dilectionis.
Dicitur arbitrio libera, non quatum ad Uexionem ad bonum in disserenter,
54쪽
ἀisserenter, m malum, sid propter liberam electionem et ru, quae voluerit ι unde Angelus bonus simp libet e eligit bonum,m Angelus malus libere, or fine coaritione eligit malum: dicistir Deo ministrans, ubi tangitur cassasinalis. Immortalitatem Asiliens, non natura ,sedgratia diuina: quςbbet enim creatura dese habet vertibilitatem in nihil , m ita in nihil rediret, nisia Deo consem Maretur. Angelo deinde quatuor attribuuntur, scilicet essentiae subtilitas, intellectusperApicacitas, liberi arbitri acultas, discretio personalis Nunc de crio fiat sermo, quod habet in tres usurpari partes, in cς, cibore Chi Istalinum, cr Emt reum, Armamentum. Intra verosirmamentsi, quod ect coum stellatum, septem cotinentur orbes planetarum, qui sunt Saturnus, Iupiter, Mains, Sol, Venus, Mecurius, Luna. Uoruasit orbium natura est, quod oes mouentur excepto Emp eo, quod quietum ecte nec mirum, quia tale est habitaculum beatorum spirituum, cin Dei speciabter sedes nuncupatur. Hatilenus ergo egimus de creaturarum distinctione in genere, deinde in L=ecie de nasutra angelica, O de cςlo. Insequenti inquiram de qualitate nazura angelica,
NUM ANGELI IN GRATIA CREATI SINT.
Lectio VIIII. IN calce preseclarata distinctionis audivistis Magaerum
de qualitate angelorum loquentem, ac dicentem, Angelos informes a Deo productos, pro cuius intellectu hodierna die,
55쪽
questum unum exArabimus quid de hac re tenendum,no ignoremus. Solet ergo 'agri; Vtrum Angeli ingratia sint a Deo producti . Circa quam iussicultatem emant duae opiniones, una est, quae tenet , quo uerint creati in gratiagratumfaciente, alia est, quod fuerint creati in puris naturalibus, o quod non habuerint gratiam ab instanti creationis; nam primo natura angelica insommis creata, m cyθι dicta, deinde lux est appellata, si firmata, Lx appellata, cum hoc si a forma, cpue dicitur gratia, no ergo
fuerunt in gratia primo conditi; deinde, nonne gratia hominem inclinat ad Deum 'fl igitur a clus ingratia creatus susset, cote iunc nullus a Deo esset auersus, at multι auer unimon ergo, in . Deinde nonne gratia dicitur media inter naturam, oe gloriam 'sed Angeli nequaqua beati fuerunt in creationesua, igitur nec ingratia, bene in naturalibus primo tantum creati, postea gratiam sunt adepti, tande acti beati: ergo. In contrarium videtur se habere D. Augustinus xii. de Ciuitate Dei, dum dicit, Bonam voluntatem quisfecit in Angelis nisiilla, qui eos fecit cum Ja v luntate, idest cum amore casto, quo sib adbarent, creauit, ut in
eis condens naturam largiens gratiam: ergo, oec. Prorso
sone, nec no deIerminatione clusionis, quamuis Aper hoc extent diuerse opiniones ,.quibusdam enim videtur, quod in naturalibus tantum, oec. Quidam vero alij, quod ingratia, nihilominus pro-bubilius apparet, quod omnibussit apposita gratia, m omnibus concreata, m ea aliqui beneus siunt, oe alij eam deseruerunt. Quo flante ad argumenta quid dicturus, audite: Primum nanci; gumentum de informitate illa angeli duobus poterit capi modis, vel
56쪽
vel per comparationem ad gloria formationem, vel collative ad gratiam ; si primo modo, habet concedi, quod tempore informitas prςc sterit; si secundo modo, argumentum nullum est: nam in semmitas non prςcessit ordine temporis, bcet ordine naturae. Adsiecmdum dici debet, quod ratia inclinat quidem suum Fubiectum si cundu modumsua natura: at modus natura est, libere ut feratur in ea, sua vult, ideo inclinatio gratia necessitate minime imponit, quare habens eam potest ea non uti, m ita peccare, ut inpropo-fito: propterea,si aversi sunt multi, hoc ex gratiae dese tu non accidit ,sed tantum ex mala voluntate. Ad ultimum argumentum siere pondetur, quod quamuisgratia medium fit inter naturam, σ
gloriam ordine natura, attamen ordine temporis in natura creata
non debuit esse gloria cum natura, quia finis est ipsius natura, qu tum ad operationem,sive operationis eiusdem per gratiam aguta: gratia vero nonse habet, ut finis operationis, quia non est ex operibus sed tum ut principium bene.operandi, quare statim cum naturagratiam dare conueniensfuit: σ hsc depollicitis satis.
Lectio X. Voniam mentiosemfuit in proximo prςterito siermone
nostro de Cςlo Empyreo, iccirco hodierna die duo - quςrenda de ipso autumo primo. Utrum locus eorporeus debeat dici; insuper, num in bςc inferiora influentiam habeat
57쪽
habeat. Circa primum quatuor consederandae occurrunt: primo dubium In siler: argumentae drinae notanda:demum argumentorumsolutio. Quo ad primum audeo dicere, Crium Eme reum nequaquam locum esse corporeum, nam cotemplationi non debetur locus corporeus, quoniam contemplatio eAistens in corpore aliqualiter abstrahit: vi Crium Eri eum beatorum contemplationi es deputatum, locus itaq; non potest esse corporeus. In contrarium se habet ven. Beda super illo verbo Genesis. In principio creauit
Deus Crium, S c. Propterea tertio loco tria notanda erunt, au
CHum sit primo, deinde ad quid sit faritum , tandem quale sit.
Quantum adprimum, an sit, dubitandum minime venit, licet non extent rationes necessaria ad banc veritate detegendam, necessee- Alus in his inferioribus appareant sandiorum enim authoritate,σmaxime Bedae, Crium Emvreum es atemur. Quantum ad se cundum ,scilicet ad quid productum sit, dicunt quidam, esse frudium principaliter propter uniuersi ordinem: in*per. Ut beatorucorporum esset locus. Quale vero sit, di cile venari hoc minime erit; nam cum beatorum locussit, ideo fatendum, quod lucidum sit; Unde dicitur Empyreum igneum . His ita prsmissis, nunc quarto loco soluenda Tenit prima ratio sie, quod ibi sit vere locus contemplationis, no propter angelos, sed bene propter homines, nece: propter θiritum cotemplantes, nisi quatenus es corporis actus, cui talis congruit locus,proflatu seu lorificationis, nec no ob admptatione iam dictam, ut corporalia spiritualibus corre 'ondeant, hπ pro primo dubio. Alterum in ordine non secus in puncta diuid habet quatuor naprimo dubitatur; secundo arguitur; tertio
58쪽
notanda ponuntur; quarto si ilutiones argumentorum. Quςritur ergo, num coum emit reum aliquam actionem, fue in hςe in e-riora influentiam habeat; mihi certe videtur, quod non, nam ut secundo cςh habetur, ob motum, oe lumen, idest,' tu, mlumine cςlum dicitur agere: at trium euerreum minime agit permotum, cum non moueatur, nec per lumen,quia non dicitur radio
sum: quare, me, In oppostumst habet illud, quod dici solet de
loco, qui sivi locati conseruatiuus est, cir quia talum mnreum inferiorum corporum videtur locus, igitur conseruatiuus eorum: at non conseruat, nisi per aliquam actione: eigo, . Hic ego duos possem circa materiam hanc modos dicenae adducere valde disitor dos inter se, verum quia de cςlo emureo non loquimur, nisiper ι horitates, iccirco hossu lentio relinquo, madprimum a mmentum diluendum me con ero. Dico ρον, crium empyrcumper lumen agere, eo modo, quo dixi. Ad a umentum vero in oppos- tum potest dici, quod omnis locus construatius sit locati, quari illud, quod conseruatur, dicitur ab alio pendere, ut a causape rat quia cςlum e Treum aliorum cauo orbium minime ponitur: siver, nec alij corruptibiles, ideo rationem conseruantis, nequaquam habet,sedsolum continentis: σ h satis.
AN IN AEVO SIT SUCCESSIO. Lectio XI. DV o exammanda mihi si si ossierunt hodierna die, quo
rum unum adaui successionem pertinet, alterum vero ad identitatem nunc aui cum auo. Solet igitur quςri primo:
59쪽
primo: num in aeuosi cocedenda Accesso: Prςterea, an nunc mi
idem posit dici, quod auum. Γιr primum videtur posse ustineri, quod in au it possibilis successo, illud enim, quod deficerepotenab esse,non habet mulsivam totam esse,sed angelus,cuius mensura dicitur aeuum, ab osse ascere potes per subtractionem influentiae Auina, non ergo simul sivum habet totu esse, quare in mo Accessio. Pi per ea, si in ςuo non daretur Accessio, tunc ide angelo esse ore,oe fuisset . at Deus no potes facere angelum non fuisse, igitur nec posset ipsum facere no fore, hoc aut sal um est: quare, .sesevcr,
in eodem in stanti contradisitoria de eodem vescari non possunt: at,si totum isse ipsus angelismulforet,uno mensuraretur instanti,sc coniradictoria veri cari possent de eodem: at ho falsum diciatur et quare, mr. Pro determinatione quςstionis, duo prςmittendasunt, quid primo nomine aeui intelligatur: insuper, quid si de eteritate quotionis. Quantum ad primum, mum dicitur esse mensura, siue duratio isse creati, uniformiter se habentis ad rationem relatam,qua mediante,esse, cuius eripassio, potest intesteritus men
surare omnem eXylentiam creatam,uniformiterse habentem. S
cur dum vero diram dicitur mum esse, quasi medium inter aeternitatem, . tempus, propter quod aliquando inscripturaponitur aternotate, eo quia medium participet naturam utrius; extrem
rum. Unde Eccles. i. rabitur. Intellectus prudentiae est ab aevo, idesὶ ab aeterno, exponendo de sapientia enita, idest de verbo, vel filio Dei, in quo sivereminenter est notitia principiorum, qua diacitur intellcctus prudentiae, est ab aevo, ides ab aeterno. Aeternitas quippe caret principio, G fine, tempus aut habet principium, σ
60쪽
LECTIONES'LIB. SECUNDI. 33 'finem .si ut, cςli motus ,sed guum tenet medium, quia habre principium, at sine fine est, unde secundum Dioysium de Hain.
non mum dicitur quieta, . tota simul vita, Dum ergo angeb rus, creaturarum vero duratio ad tempus, maternitas Deo competit. Quae tria siunt diuersa, quia entia quoq; diuersa. Quantum ad fecundum dico, quod in mo non est siuccessis, quoniam ibi cse totum simul est, in quo nec prius, necposterius apparet. Nunc ad argumenta accedo, m adprimu dico, ese quidem possibile aliquidos esse deficere, cum non habeat ex si esse,sed ab alio, cuius se emtia subtracta , tunc demet ese, non ob id in mo p uccessio. Ad secundum aingumentum dicitur, quod in angelo secundumst, non est suo, e ore ,sed tum secundum coexsentiam ad tempus,Gr licetfieri nequeat,quin angelus coexisterit ,potest tamen Deus facere, quod non coea istat alicuisuturo, vel angelum anichilando, velfaciendo quod nihil erit futurum, Deus ergo potest acere, angelum non fore, licet nequeat facere, quod nonfuerit, π hoc non propter successonem, quam habeat in esse ,sed bene propter coexia sentiam eius ad temporis successsenem. Ad ultimum dici potest, contradictoria minime posse ver cari in eodem instanti fluenti de
eodem : at eidem nunc instanti, m permanenti, bene contradicto
ria coexserepossunt, V.g. dum dicitur de Deo, ql Deus 'eat,m Deus non creat ita de angelo videtur posse versicari, esse beatum , m non esse beatum, se utrunq; coexistis eidem nunc aeui, quod menserat esse angeli, licet alterum eorum, scilicet non esse
beatum, auo non menseretur, nec id mirum, pura enim negatio illa
aest, cui proprie nulla mensura rc pondet. Enucleato his paucis verbis