장음표시 사용
81쪽
κά occasium tendit, nec dicitur matutina, vel vespertinaper αδ mixtionem tenebrarum ignorantiae, ex causa dicta.ὰAlterum
consideratione dignum a primo prius posito, resticit propositi
nem 'per, denominare potest, Hes principium intelle-Ztiuum, V.g. dum dicimus, hominem per intellectum intelligere, potem', per quandoq; et denominare illud, quod eri subiecti re presentativum, V.g.dum dicitur,quod homo intelligit caussim perlectum, primum sie habet ex parte intelligentis, alterum vero ex
parte intel ibilis: primo modo solutafuit in prςcedenti nostrosterimone quotio, quando ostendebamus, intelleritam angeli, esse suam
essentiam: insuper, avelum per suam substantiam intel ere tam qua per principium intellectivum idem causativum intellectionis, solum ergo quς Zio sicundo modo dubia videtur rutrum scilicet
angelus intelligat ora per suam esentiam tanquamper reprsent tiuum. His ano tertio: angeloru cognoscere se, cir alia a se absq; alio medio reprsentativo, nunc ad argumenta accedo, m ad primum dico, quod angeli lentia ,si ola non representat, hoc prouenit, quia ipsa natura angelica non est aliorumsi se cause, sicut diuina essentia, no itaq; hoc prouenitpropter angeli limitationem ad certum genus,stad certam limem, ut probat argumentum. ALterum in ordine secundum concludit, quod angelus non coenofestalia ase, per 'ecies, sicut persuam essentiam. Ad tertium dicitur, quod nunquam fuit in tetio Aut boris de causissicilicet, quod in amgelo, vel intelligentia sint 'ecies, de qursis abj loquutur,sed cum ipse fuerit Platonicus,posivit tales formas esse in intestigerise,quales Ideas posuit Plato, quas et quandoq;formas vocavit. Ad istud
82쪽
Dion sit patet per idem, dum enim angeli dicuntur illuminari r tionibus rerum, hoc tanto fieri dicitur, quia ipse cognitio est earam rerum illuminario. Ad illud in oppositum dicitur, quodprobat, cilangeli essentia per hoc, quod est ad genus limitata, m ad Jeciem,no impeditur, quin alias respossit reprsentare, licet harum rerum minime causa sit, ut est essentia diuina. hςc in tantum.
AN ANGELUS SINGULARIA COGNOSCAT
Lectio X X. VT nobis facilior via adflubsiequentem pateat distincti
nem enucleandam, hodierna sum die duo in medium dubia proposituras. Quorum primum pertinebit ad amgeli cognitionem; alterumvero a2 eimpotentiam.Quo adprimu, ne videar vos diu velle detinere, quςram. Utrii singularia valeat cognostere angelus: Mihi enim primo ass=ectu videtur, quod no, . ratio, quae me mouet, est ista; nam infinitum quatenus tale, per Aristotilem 3. m c. ignotu est: at singularia infinita dicuntur, quare angelus ea cognostere non poterit, minor declaratur successive, licet actu infinitum minime detur, is hic nos loquimur. De inde Angelus alia a se per eorum prsentiam , ut alias visium est, cognoscit, ac intuetur: at fingulari utura,saltem i angelo pr sentia esse nequeunt, igitur nec ab eo cognita. Demum sic instatur ex eo, quod communiter dicitur. Singulare est, dum sentitur, σmniuersale, du intelligitur: at in angelo minime sensitiva cognitio datur, ergo fingularia minime cognoficit. Ex alio latere, g a Ugeli
83쪽
eognitio sperfectior, qua nostra, m nossvularia cognoscimus: ergo, me. Insuper ' nonne mssa Deo in ministerium at quo modo missi, nisi singularia intuerentur 'singularia ergo cognostere angelos est fatendum. Prore ponsione duo confideranda occumrunt, qua discultatem facere videntur. Primum est, quodnam ab intellectu videatur esse primiι cognitum , quidam enim volunt esse ens, alijgenus, quidam alij Jeclam, demum singulare. Ad quas conciliandas opiniones ita dicendum genus csse primsi cornia tum ordine natura, σ quo ad nos genus intermedium re pedia
superioris, em vero quantum ad communitatem, non a sequatione,
periem vero ante abstractionem, singulare notitia sensitia. Alterum consideratione divum, singularia r licit, quasi habent in duplici digerentia: quiadam enim pcndent quantu adsuum esse, O fieri solum ex causis naturalibus, quςdam vero alia dependenta libero arbis rio. Illa, qua solum ex causis naturalibus dependent, Hresentia't, is libiliter ab angelo cognoscuntur, nec alia scisus quςrenda, nis quia unt ei promtia. At Misint prperita,vel futura contingentia, vel necessaria, adhuc dicuntur cognosci ab angelo infalbbiter in causi suis, licet no in si, de singularibus vero a Ibero arbitrio pendentibus est maior Alficultas, circa quam duo occurrunt consideranda,unum est,quod talium singularium, qu dum sutura sunt, quςdam vero prςterita, oepi sentia quςdam. Alterum est, quod liberum arbitrium reperitur in Deo,in a Velis, in nobis, unde futura, quae ex solo libero arbitrio diuino dependent, ab angelis cognosci mini possunt, quid sint, an sint nisi per reuelationem His itustis, ad argumenta non propero,
84쪽
ad primum dico,quodlibet 'gulare sicundum nitum esse, bcet
successive tenderepossintsingularia in infinitum, accipiendo unum post aliud. In eo ergo,quodfinita ab angelo sunt cognita: visuccessive aliter dicendum. Ad secundum argumentum dicipotest,quod singulari utura, licet angelo secundum sipresentia minime sint,
attamen ratione si rum causarum naturalium,in quibus existunt,
prsentia siunt, o ab angelo cognscibilia dicuntur. Ad tertium argumentu desumptum a Boethio, diripotest, ql intentio Boethij non fuit, quod intellectus iugularia cognostere nequeat, sicut, oesensissed quod uniuersale non cognoscitur, ni se persolum intest citum, σ hςc deprimo qusto. Postea quςritur. Num intellectus gelicus dici possit isse quandoq; in potentia ; mihi videtur, quod
se, multa enim cire contingit, intelligere vero unum solum, ut habetur 5b. secundo Topic. sed angelus non simul omnia intelligit,mnum ergo intelligendo, non simul OL intelligit, quare unum pemcipiendo, in potentia dicetur esse ad alia inteligenda. Prςterea, intellesius, qui quandoq; non est in potentia ,sed per in actu, dicitur a ius purus: at nullus intelle tus ta lis est, nisi diuinus rquare, me. In oppositum se babent illi,qui dicunt, omnem natura intellecitiuam, quandoq; in actu, quandoq; in potentia exstem tem intelleritu agentem, oe possbilem habere: at in Angelos bos duos nequaquam distinguimus: quare, me. Hic pro determinatione multa de aEL, atq; de potentia dicenda forent, verum quia satis ab ude in notitia ammastica hςe ab Aristotilesunt declarata, iccirco illa omitto, ad rationes soluendas deuenio, ad prima dico silicet ad minorem, ql angelus, licet οἴUmul non intelligat
85쪽
multat estus, nihilominus ultare ordinis, intelligendo unum,olia quoq; intelligit, qua continenturAb uno ordine, qualitersunt omnia naturaliter cognita ab angelo. Ad secundum argumentum dicitur, clo nullus, nisidiamus intellectus datur, qui non fit quam doq; in acta, i r quandoq; in potentia ad ea intelligendum, quae dependent a libero arbitrio, nec non ea, quae per reuelatione cri: Cr hςcsatis.
AN PERFECTOS, ET BEATOS CREAVIT
Distinctio IIII. Lectio XXI. SE se mihi hodierna die offert distinctio in ordine huius libri
secundi quarta exponenda, circa quam versaturus de more meo continuarionem primo ponam,deinde ad hanc diridemdam accedam. Quantum adprimum,ex quo Magistersent. verba fecit, de angeloru conditionibus,m hoc quantum ut bene nostis Pad inchoationis statum, consequenter sibi proponit agere de eorumdem conditionibus alio, m alto'. re 'ectu, quo scilicet ad contianuationissatum. Habito paucis verbis nexu, ad diuisionem nune
accedo diuidi enimpotest hςc per breuis acilis,m utilis distinctio in sex puncta. In quorum primo dubium proponitur. In altero propositio. In tertio ronclusio. In quarto distinEtio. In quinto applicatur proposito allata distinctio. Demum proposinu concluditur,oe distin tio clauditur. Circurimum punctum versaturi, cum via
86쪽
via indagandi veritatem videatur esse modus dubitandi, iccirco primo loco dubitat Magister.Num angeli sint creatι beati,vel miseri , perfeEtii, vel impers b. Dubioproposito, videtur declinare adpartem negativa dicendo, nullos angelos esse productis miseros, vel beatos, quod non miseri, cluso audite, nam dato quo P, hoe maxime verum videretur esse de malis angelis,atqui illi nequaquamiserisiunt creati,quia non in peccato producti: igitur. Nec etiam
mari potest, quod ipsi demones fuerint creati beati: nam sui
flatus certitudinem non habuerunt, ne suum casum prsciuerunt.
Quod etiam beati angeli minime fuerint creati, ex hoc patere posiquia ante lapsem nulla fuit bonorum angelorum distinctio a malis, ram enim boni, quam messui statusferunt incerti. At hic video vos ingenio presitos,septos, at q; ornatos,dubitare posse, occasione nactos in verbis Magistrisent. in prsenti dicentes. D.Augustianus circa materiam hanc angelorum videtur velle, quod bonist, tum prmouerintsuum,m madi nonr quare, me.Ad hane diF Ltatem potest dici, quod D.Augustinus id dixerit inquirendo, ron serendo, m ita primum iam remanet clarum pun lum. Accedit secundo hπ propositio, quod angeli madisuum casium, boni conia Armationem non prsciuerunt suam, ut ex dictis prςcedentibus patet, non est ergo, quod velimus multum insudare ad huius prae
missae propositionis manifestatione, quare tertio loco hac omissa
conclusio talis nunc proponenda. Angeli tam boni, quam mali ante bonorum eonfirmationem, m malorum lapsem, omnem pro illo tempore perfectionem eis congruentem habuerunt, quam, ut probemus , confirmemusee, in quartasede perfectionis triplicem adnotabimus
87쪽
notasimus distinctionem; triplex enim est, quarum prima p ratempus sumenda, altera secundum naturam, tertia, . vltius secundum omnium bonorum abundantiam uniuersalem. Hisprς- missis, in quarto loco subsequitur applicatio faciendaproposito in hoc quinto sigmento. Dici ergopotest, primam oes angelos mox creatos habuisse, quoniam nihil pes bonis conueniebat eis pro tempore illo, quod non habuerint. Secundam vero omne illud ιncludentem , cuius natura capax ess, mox creati non habuerunt: at ingratiastantes, illam perfectionem acceperunt ingratia confirmati. De tertia, oe ultima nil dicam, quia nemo hanc habet, nee
haberepotest, prςter Deu benedictum. Et hςc de quiq; particulis nostri sermonis. Vltim verest, ubi Magister ex distinctione allata uidetur concludere, quodam modo angelos fulse perfecite crearos, videlicet quo ad illius temporis perfiationem, oe quodammodo non perfectos ,scilicet quo ad naturae perfectionem, nullo tamen modoperfectos, quo ad tertiam perfeEtionem uniuersalemiarum bonoru abundantiam uniuersalem includente, π itasermo. nec nonprepens ad Dei Opt.M . laudem clautatur distin tio.
Lectio XXII. CIrca presecti tam distinctionem sacri Theologi comsiueuerunt tria in dubium reuocare, quςrentes primo.l tam Angeli fuerint beat i, vel misera creati. Pr erea. Nam
88쪽
Num oes ingratia produLB. Tandem, num boni Angebsua coninfirmat lanis uerintpr cij, mali sivi casius, siue lapsius. Quantum ad primum, P parte a firmati sic arguitur, Beatitudinis essentia
in Dei visione uidetur consistere, Ioannis xvii. Hςc est uita πα-na, ut cognosiant, oec.At angeli in principio creationis uae, Deuuiderunt, alioquin matutinam cognitioncm non habu Jent, quae est cognitio remm in verbo : ergo, me. Deinde, Deucognoscere
per essentiam, oe absq; ullo medio beatorum solum est: at angeli ex solis naturalibus Deum cognoscunt absit; medio: quare, oec. Pro responsione questionis ciendu est, tam hominis, quam angeli
beatitudinem in intellcctus ,σ uoluntatis operatione consistere, sed diuersimode anam initiat iue in intellectu, m terminat me inuoluntate, mhςc duplex est,una, ad quam ex naturalibuspossent attingere, alia, quam non assequuntur, nisi ex dono superioris naturae, si de prima volumus loqui, dicendum est, quod in ea, vel cirea sint producti angeli, m ratio assignatur, quia per Mose intellectus in alitu secundo: as de beatitudinesecudo modo capta Letu mur, alii r dicendum; prςt erea quia hic estsermo de beatitudine, ques quid sit, audite: nam est hominis optimum bonum. Vel be titudo est bonum gloriosum, copiosium, σ delitissem, quod omnis homo naturaliter appetit. Ab alijs beatitudo sic desicribitur, cli est summum bonum, oe finis ultimus rationalis natura tantum, vel beatitudo en ultima hominisper si fio. A Scoto sic describitur,clibeatitudo est bonum siusficiens defectu, m indigentiam excludens. Et a Boethis poniturpalus Aum bonoru aggregatione perfectus. Et Augustinus in quinto de Ciuitate Dei, ait: quod Beatitudo
89쪽
ea omnium rerum optandarum plenitudo. His ita positis, ad amgumenta soluenda nunc accedo ad principale dico: Angelos in initio sitiae creationis, Deu visione beata minime vidisse, cir quata opponitur de cognitione matutina,quae rerum in uerbo est cognitio,
notandum est, nomina hςc ocilicet matutinum, oe vespertinum ab Augustino inuenta fuisse, ob id cognitio matutina supernatur-liter non arguit angelos fuisse beatos . Ad secundum argumentum potest dici, cit licet angelus non sit rerum causa, quae μὴ ipsosunt, tamen creassus est a Deo, o p cognitionem sua essentia, tan qua per medium siueper essedium, Deum cognoscit,quae cognitio naturalis es, nee se extendens ad perfectionem cognitionis beatae,siue supernaruralis, mhςc de primo segmento satis. Iritur sicundo, Num ingratia oes creati ni Angeli. Pro parte negativa soleisic
primo argui, Angeli uoluntas ab eo, cui adbςret, non auertitur: at angelorum uoluntas per culpam auersa est a Deo: igitur, oec. De inde, quod inest alicui a creatione, naturaliter ineste at gratia nora inest naturaliter, alioquin gratia non 'pigratiar ergo, σοῦ. In contrariumse habet D.Augustinus de Ciuitate Dei libro xii.dum ait, quod Deussimul erat condens naturam, oe largiens gratiam, loquitur de Angelis: ergo. Hieroumus et super Osiae 3. Cop. dicit, cli demones in magna pinguedine Spiritus sanesti sui creari: ergo. Pro res onsione, quamuis certitudinaliter stiri nequeat, quae
pars clusionis verior sit, cum clugni t de facto, quod ex sola dia
uina uoluntate dependet, videtur tamen probabilibus, cit ingratia sirit creati, tum quia sanctorum extant aut horitates, tum et ,quia
primus bomosuisse dicitur productus ingratia: at Angeli non se
90쪽
runt minoris dignitatis quam primus homo . igitur , γα Si qua auἱ aut horitates videretur iucere,ql prius fuerunt Angili creati, quam gratiam haberent, ces exponcnda sent de prior uale naturae, non temporis. Nunc ad argumentumprimum dicendum est, quod Angeli uoluntas non mertitur ab eo, cui adhςret per electionem,
forsitan aut Angelus malus solum in munere habuit gratiam, Telis habitu, m nunquam in Uu. Vnde nunquam per alique actum gratuitum, vel meritorium Deo adboa , ut magis infra parebit. Ad secundum dicitur, quod no omne quod inest a principio alicui rei naturaliter ei inest, nisii ex necessitate natura principia eiusdem natur asequatur, alioquin humana natura unio adsuppositum diuinumfuisset homini Christo naturalis, quod ectfalsum imilia ter est de gratia angelis concreata. Enodatis iam quoitis duobus superes tertium in ordine, circa quod versaturi absiq; argumentis procedemus, duo pernecessaria perpendentes: primam es, quod
tam boni, quam angeli mau, coniecturabier credere poluerunt beatitudinem se habituros. De malis dico, quod nullo modo casiam suum procire potuerunt, nec per α mccituram, nec per certitudinem e primum patet, quia beatitudo pendet a causa non necessaria, sed contingente. Secundum non secus est manifestum, quia malum prςcognitum, aut uoluntati complacet, aut non ,si complacet iam
culpa ιnest, si non complacet pςna inest: at impos bile est ante primum angeli peccatum, infulsi e culpam: quare c.Si aut eis casius suus reuelatusfuisset, accepisent utiq; diritum sicundum cominatione,σ non secundum procientiam, σιςc de tribus dubijssutis.