장음표시 사용
71쪽
4L IO. PAVLI PALANTERII AN ANGELIS PERSONALITAS COMPETAT
Lectio XVI. AV diuistis in calce prςcedentis mei sermonis, num angeli ex duplici natura possent dici costati. Nunc inteligetur
an personalitatis nomen , siue indiuiduationis , eisdem competere queat. Diuidatur itaq,sermo noster in particulas quatuor, in dulium primo: in argumenta secundo: in notanda tertior deniq; in lutiones argumentorum.Cyritur ergo utrem aggrediar an angelis persenautas,flue indiuiduatio couenire possit: mihi. pro parte negativa videtur esse dicen tu, quod non, nam ut volunt
quidam, forma videtur indiuiduari, p hoc, ql in maseria si gnata recipitur: at angelus est forma per se subsistensfine materia, ratio ergo indiuidualionis ipsi conuenire minime pol ; Prςterea, diuinus Plato, formas, quas posuitseparatas, uniuersales esse dicebas, sed anoelisiunt formae a materia siparatae,atq; otae: igitur, P. Ex alio latere,quia dici flet, qd actionesuntsuppositorum,oe angeli
aliqua agunt: ergo, oec. Pro determinatione huius dist cultatis, tertio loco notare unu debetis comeratione maxima dignustilicet indiuiduu,persona, siuppositu, aliquo modo idemtificari, aliquo modo no, sa disserunt. QuHibet .n singularis natura, in quocunq; Venerest,indiuidua nuncupari potsuppositu aut no videtur
dici debere, nisi iugularis natura in genere siub'antia posita, nee quςcunq; talis, at illa flum complexa; Persona vero, illud idem dici debet in natura intellectuali tantum, quare omnis persona
erit sill situm, σ omne sensium est individuum in se indiui-
72쪽
s : at non omne individuum erit supposinu, nec omne suppositum tersiona. His itapositis , dimita tot opiniones diucrsas de principio indiuiduasionis, an sit materia, an forma, an quantitas, oec. Hς .eitatem tamen pro prsenti vcrum indiuiduaticnis principium
a sirmando fore i Ad argum ηta vero sic rspcndi bo dicendo, qδforma sit commitanter indiuidua, non quia de si nox fili ιπ, nam ab intrinseco per se ipsam est bπ, non quia in materia recipitur, nisi siub illo θη- primo,ut diai. Ad alterum argumentum de facili potest ref=onaeri ,si dixerimus, Platonem errasse, si tamen intellexit formas si paratas esse a rebus uniuersali prςdicatione. CPropterea, quantum ad hoc, multis in locis ab Aristotile reprobatur. Ad illud vero in oppositum, quod aEI oneVuppositor usunt, potia diti, hoc debere intelligi, de adtionibuspratilicis, non dellecul .liuis: O h satis.
AN SUB UNA SPECIE PLURES ANGELI 3
Lectio XVII. NE sicco videar velle pertransire pede ea, quae asicola la
cis circa naturam angelicam In dubium reuocantur, in
prsenti parte inquiram primo, num plures angeli sub aena specie queant inueniri, σ esse: insuper apponam argumenta, deinae notanda, demurationumsolutiones. Circaprimum, infim unt qui dapro parte negat tua ,sic ratiocinantesi fierentia penes formam, videtur esse disserentia secundum βeciem: at angeli duo cum materia careant, necessario dicentur dissime secundu sermus . suus:
73쪽
suas: igitur,m sicundum θeciem, at,quasic disserunt,sub eadem
pecie esse contradi Tionem implicat , non itaq;ptares Angelisub una videntura ecie inueniri posse. I super,ut habetur primo cςI Deus, natura nihil aguntostra,verum, siforent plures angeli sub eadem flecte rustra dicerentur, non ergo, oe . Minor ut probanda ,sc declaratur, quoniam indiuiduorum plurificario sobetnas'ecie solet fieri ad construatione speciei: at in incorporalibus quales fiunt angeli M'eciessemper in unico consieruaripotest, noui itur rus sub tali h ecie inditudo plurapon eda. In cotrarium se habet illud, quod dici solet. videlicei,de rationes'eciei esse, quod de pluribus diserentibus numero prςdicetur, vel adlu, vel aptitudine, cu aut angeli sint ingenere, igitur in eissunt, vel essepossunt plures eiusdem 'eciei. Pro determinatione huius quoti, triapr
notanda occurrunt, unum de non repugnantia, alter u de numero,
tertium de Jecie. Quo ad primum, est sciendum, quod angelicae
minime natura repugnat plurificari secudum numerum in eademstecie, m hoc, quia angelorum entitas, unitas, nec non pluralitas, immediare dependet a Deo,ut aprima causa. Alterum adnumeruperlinet, datur enim numerus triplex, sicilicet essentialis, accidentalis, m mathematicus; numerus cssentialis est, qui necessario conuenit rebus, ita quod ipsis manentibus, illa L ecies numeri non potest de eis vere negari, est rerum, qua non possentperse
facere Unum,ut numerus trium angelorum; numerus accidentalis,
est numerus significatus per terminum numeralem, quipotest vere kmari, m vere negari de rcbus ipsis mancntibus in esse, ut numerus duarum aquarum paratarum, quae sunt dua aqua , i
74쪽
eonfluunt, vel coniunguntur, non duae aquae, una dicantur. Numerus mathematicus est superior ad Grunque. Ab alijs vero numerus dicitur esse duplex, sicilicet numerans, m numeratus. Numerus numerans,est intellectus siecernens partes multiiudinis, civis numerat, vel et conceptus, quibus numerat, illo modo Deus dicitur numerus. Unde in Psal. Qui numerat multitudinem stellaru . Numerus vero numeratus, est res numerata, σ talis adhue dupliciter capitur, uno modo striete, alio modo magis comuniter, sistrietesumatur,tunc ad trires requiruntur coitionesscilicet, quod fit multitudo qu am uno mensurata,'ideo numerus est multitudo ex unitatibus profusa, inquit Boethius . secundo, quod
talis numerus fit qualibet sua parte maior, ut ponit Dionysius vlt imo de divin. nom. tertio, quod unitates inter sesint essetialitera in se,σideo dicebat Boethius,ubi nulla est diuersitas,scilicet essentialis, ibi nullus es numerus, m sicundil hoc, potest numerus describi, quod a multitudo ex unitatibus cssentialiter diuersis P
fusa, quarum qu ibet minor es ea: secundo modo capitur numerus magis communiter pro qualibet pluralitate rerum distinctarum, siue Usentialiter, me accidcnt aliter sic in diuinis numerus large loquendo, concedendus, non primo modo, ibi enim non admittitur talis aggregatio, nec diu siubstantialis ,sed bene numerussecundum distin honempersonarum ibi concedendus fecunda origine. Nos in nosio intendimus de numero primo modo capto, scilicet essentialiter. Quantum ad tertium, 'ecies multis capitur modis, primo pro exteriori compositione , secundum quam quis dicitur pulcher, σ ornatus. Ual. Specie tua,. pulchritudine tua.
75쪽
oec. Secundo capitur pro forma dante 4se 'ecificum, H dAstinguitur contra materiam. Tertio pro quacunq; similitudine representativa alicuius rei, quae est ratio cognitiva illius rei. Vel capitur pro cognitione, vel notitia. Vnde Arist. s. de anima, Lapis
non est in anima, sita species eius, idest cognitio eius. Quarto pro materia rerum ,sub quo senseu consiuehimus acere, quod in horto nostrost species talis berbae. Quinto pro aeterna beatitudine, quaen Dei τι - , ut dicitur in collecta Epiphaniae , l; ad contem plandam Jeciem tuae cestudinisperducamur. Sexto capitur Jecies, ut est Uni de quinq; uniuersalibus. Septimo es aecidens partium orationis, ita accipiunt Gi ammatici. Octauo semiur praimagine figurata , vel artificiali frita adsimilitudinem alteri . Nono capitur pro quocunq; gno visibili, σ siensibili distinet repromtatiuo alicuius rei visibilis, m hoc ex institutione diuina sic accipitur, cum dicitur: Corpus Chriss est substeri bus, oe in sacramento altaris Lleriesuent albedo,σrotunditas illa, impresso imaginis alicuius figura, sapor panis, vini. Demum sumitur oecies pro essentia diuina. Nos hic tantum intendimus de Iipecie secando modo capta, propterea dicimus ad argumenta, σprimo ad primum, quod peccat in materia, nam maior es fisa,videlicet, quod omnis disserentia sicundum formam δε et disserentia sic dum Apeciem, nam disserentia, ut norunt docti, duobus potest comsiderari modos, sicilicet fecundum ab olutam forma rationem, tunc specifica ilicitur, alio modo sicundum quod bπ forma e tnumeralis. σμ hςc disserentia potes esse in omni niura creata. Adfecundum argument si dicitotest, quod licet conseruatio θectes
76쪽
st quedam causa, propter quam indiuidua siti ecie plurificantur
non tamen est tota cause,quia tunc non multiplicarentur,vltra qua esset necesse 'eciem conseruari, quod minime verum est , pluriFeatur ergo ob alias multas utibiales , quas bene didius Deus paς- ordinauitprouenire ex eis, tam in corporalibus, quam in incorporalibus, in ita non debent dici rustra.
x Lectio XVIII. 4 i aIN ter omnia, quae maxima consideratione digna esse videntur, volentibus de natura angelica verba facere, hoc unumprςcipue autumo esse, sicilicet inquirere, num Angeli in aliquo magno numero sint ponendi. Mihi sani e dubio proposito, videtur esse dicendu quod non,ut ad partem negativam declinem. Nam, uti euenit in corporalibus, ita γ in stirituatibus, sta in primis sicilicet in corporalibus nobilissima corpora cui cclesia siunt in minorinlimero, quam alia, igitur a simit, angeli, qui sunt inter creaturas Istirituales nobiliores, debent in minori numero poni,quam animaxationalis. Pr erea a prima causa, idest a Deo res, ut numeri, procedere dicuntur ab unitate aliquo modo, atqui in numeris ad unitatem accedentibus minor dicitur pluralitas, ergo in rebus ad primam accedentibus causam, quae maxime una, debet esse minor pluralitas, talis es natura angelica: igitur, me. Ex alio latere,
Dion ius capite quarto de Angelica Hierar. in oppositu e b
77쪽
I t. dum dicit, quod intelligentiartim numerus omnem numerum si antramum materialium excedit. Pro deler natione huius ciuesti permulta essent opiniones adducendae, atq; notandae, quas ego breuitatis amator , nec non veritatis indagator, libentissme omitto, ad ratione ormalas dirimendas me confero Dico ergo
ad primum, nihil prohibere, minorem esse angelo um numeram, quam animarum, quaserunt, quae siunt, oe erunt, nam quotidie creantur, nec Illa, qua prius creata sint, desinunt esse corruptis corporibus: at a cli H ei fuerunt creati: quare, inc. Et dum
maior numerus angelorum ponitur, suam corpor u crisium,causae l, quia corpora cH si olum ordinem ad inferiora habent sec u- dum csse naturae, . in ratione adfui,propterea tot siunt, quot ad agendum si ficiunt at angeli,prper ordinem,qucm habent ad compora crisia, ut intclligentiae siunt in mouendo ea : insiper, alium dicuntur ordinem habere, quo ad csse gratia: quare, πc. Ad alterum in ordine sicundum argumentum dicipotest, quod in r bus maxime accedentibus ad primam causim minor debet este pluralitas, quantum ad partes venientes in rei compositione, silcut euenit in binaris,qui maxime accedit ad unitatem, in quosunt pauciores unitates, quam in quo G inq; alio numero, nihil tamen prohibet,
quin in eis maior sit pluralitas secundum 'eciem, vel indiuulua, mel eiusdem Jecim; unt etenim plures binary , quam novenarij. similiter plures possent spe angeli eisdem species: at tot siunt , nec plures, quot Deus bimeae clus producere voluit secundum suo pientia infinita ordinem mirabilem: σ b c satis. Q. L
78쪽
LECTIONES LIB. SECUNDI. 49 AN COGNITI UA POTENTIA ANGELI
Lectio XVIIII. IX M determinatum fuit a nobis superius ,si recte tradidissis
memoria vestrae, quid tenendum esset de pluralitate anget rum siub una 'ecie. Insiper, num in aliquo magno essent numero ; Consequenter hic duo alia proponenda erunt,'examinanda, deinde finis. Solet ergo quςriprimo: num angeli cognitiua potentia habeat identificari cu eius essentia , Prςterea: Num angeli cognoscant respersa essentiam,vel per innatas 'ecies.siuantum ad primum, fecundum nonnullos videtur esse tenendum, quod virtus Juepotentia intellectiva angeli realiter ab eius disserat essentia, naactus diuers, diuersas quoq; arguunt potentias: at esse dicitur actus essentiae, σ iniet ere potetia intellectuae in angelo, quae non identificantur, quia intelligere non ea fluum esse, igitur nec cognitiva potentia erit sua sentia: qMare, tra c. Huic prima
rationi altera additur deprompta ex Diovsio xi. Cap. Hierar.
Angelicae, qui dicit, angelos diuidi in substantiam, virtutem, σoperationem, igitur in ipsis aliud is substantia, aliud virtus, σaliud operatio. In oppostum deinde isdem Dionysius, m Dam
fenus pluribus in locis,cosueuerunt nominare Angelos intellectus, in mentes: quare, σc. Pro rei'onsone, quia nos pauca de angelis nouimus, m eorum cognitione , cys illa pauca debemus com Aurare ex conditione anima nostr quae est de numero subflaritim rum intellectualium, quamuis in alio ordine infima, videtur pro-
79쪽
pterea esse dicendum in prsenti clusione, quod pol entia intulectiva Angeli fit realiter idem cum eius essentia, tum quia una enangeli cognitio, tum et quia non est corporis actus sed separata, noergo debet dici, ap talis potentia cognitiua Angeli d erat realiteras eius essentia; Hu itaque ita prmissis, ad rationes adductas de facili reflondebimus dicentes primo, ad primam,quod unumsi ponebat fac um, videlicet, esse ab Usentia angeli realiter disserre, cum unum, σ idem sint ,siue sumantur penes actum ,siue secum dum potentiam , ut et dictum fuit in bb. primo, distinctione viii. Ad illud vero decerptum ex Dionysio dic me, in angelis dari vim tutem, substantiam , m operationem, restondetur, quod ob id bπrea liter dissime minime fitetur, quare ratio nIl contra nos concludit . Ad illud in oppositum patet exsolutione sicundi. Exposito
primo niussio in hunc ut audivistis modum, huic additur alterum dum quςritur: num angeli cognoscant res per suam essentiam, vel per 'ecies innatas. Primo sectu pro parte negativa videtur esse tenendum,quod non , per suam essentiam, nam Angeli cognitio se habet ad ea, quaesiunt: at cum essentia angeli limitata B ad certum
genus, nec non ad certam steriem, oes res, reprsentare minime diacetur , quare nec perfluam poterit intcggere essentiam, deinde fungelus per siua intelligeret essentiam,stemper actu ola cognosceret, midelicet se, σ ola alia, consiectum asum est: ergo ,stantec dens . Consiquentia mari e flatur, quias essentia angeli esset ei ratio reproentans alia, cum angelus semper m actu,'perfecte suam cognoscat essentiam, siqueretur quodsemper, actu cognosceret OA alia, qua ei per suam essentiam re sentinentur, insiciam
80쪽
iam consequentia patet. Deinceps, arguitur, it habetur decima nostitione de causis, quod . is intelligentiaplena eliformis, igitur non per siuam videtur intelligere essentiam ,sed per Jecies, qua formae ab alijs vocantur. Tandem Dion las habet, quod angeli
illuminantur rationibus rerum, igitur res per earum rationes c
gnoscunt, σ non per suam esentiam. In oppositum videturposse dici, quod non fit minoris perfectionis intelligere, quam intelli biba reproentare: at angeli essentia quamuisfinita sit, intelligibialia dia intelligerepotest: ergo, ea reprsentare, non ergo negamdum , quin angelusse, m alias valeat per suam res cognoscere essentiam . GPro intellectu, atq; determinatione huius questionis, quςdam prmittenda occurrunt, σ primo unum de cognitione angelorum , de qua, π fi plura scribant Dotiores, tamen multa paucis Coperstringam. Est aut angeloru duplex cognitio ,scilicet matutina, vel ertina, cognitio matutina illa est cognitio rerum in verbo, quae est beati ca, cognitio vero vellertina est cognitio rerum in lumine naturae, Alex. Alensis p. ii. q. xxiii.triplicem amgelorum cognitionem distinguit, una qua cognoscit verbum, cy' se, ac crearurassibi in verbo relucentes. Una indistin ta cogniti ne , in lumine gloriae , m beatificae. Alia qua cognoscit per Jecies sebi concreatas, Deum se, alia. Tertia, qua cognoscit per flectes a rebus cognitis acceptas, quam ipse vocat cognitionem rerum in proprio genere, ultimae dua dicuntur cognitiones ve stertinae, prima sola matutina, quia ista est cognitio in Creatore,qui est principium οἴs creatura ,scut mane principium diei, siquentes dua diacuntur ve Zaninae, quia his cognoscitur rei in creatura, qua de se D a , ad