장음표시 사용
101쪽
anima originale peccatum minime contrahere dicitur, expersonaci electione ,sed bene ex unione ui cum corpore, cui flatim unitur,
quando creatur: Angeli autem peccatumsi qui isset, ex permnali electione prouenisset, qua non potuit esse mala in primo instanti, quoniam tunc ι emporis defectus inconsiderationis esse minimἡ potuis: mbςcsatis.
Lectio XXVI. VT via facilis nobis ad subsequentem pateat distincti
nem, in pi senti dubium examinandum unum breui proponemus,quatuor facientes; nam prima dubium sedeponetur; argumentasecundo loco; notanda tertio; m argument rumflutiones quarto. Qugritur ergo. An Angeli beati m memuerint beatitudinem. Mihisine videtur, quod non; nam meriti ratio, vel attenditursecundum operis dissicultatem, aut valorem: non primo modo, quia in Angelis ad bonum nulla dissicultas fuit; non sicundo modo, quia tunc temporis mererentur per aflum beatitudinis, qui ea siummi valoris, ql tamen sal um est: quare,σα Prpere sc insatur ut gloria siub merito codigni cadit,scgratia primas, congrui merito: at Angeli gratiam primam nequaquam meruerunt de commo,cum in ea creatis igitur nec gloriam de com digno . Ex alio latere, ut prςmium merito resi ondet, ita demerito p a: at mali Angelip a minime habuerunt fine demerito: igitur
102쪽
ne : boni videtur habuisse prςmiumsine merito: quare, me. Prore bonisione bςc omnia ordine confideranda:primo, quod Angeli beati suam meruerint beatitudinem: insiper, quod post unicumactum meritorium habuerunt: deinde, quod non solum natura, immo tempore meritum prςcessit prςmium; demum mereri quot modis contingat. Primum clarum, dilucidum, notum, atq; perstiacuum apparet; nam in quibus aliqua eiusdem rationis perfectio ιν ueniturun illis fidem ponendus est modus perfectionem consique luillam: atqui in Angelis, m hominibus unius rationis beatitudo est, ut colligitur ex Apoc. xxi. quare, o c. I dest, cum homines ab Di merito ad beatitudinem nonperueniant, neq; Angeli: ergo. Alterum in ordine secundum, sic exponitur; Deus ad remunerandum pronior , quam ad puniendum, siue condemnandum est ased Angeli mali, ex unico malo actu sunt Gemaliter damnati: igitur boni, unico asta aeternaliter prmiati, atq; remunerari. Tertium sic declaratur ; quod meritum tempore prςcesserit, m nonsolum natura; quia afius, qui oppositione includunt circa operantis' isi simul esse nequeunt: at actus prςmj, σ meriti circa operantusatum oppositionem includunt: igitur,sc. Antecedens probatur; quia sicundum illius est, qui ponitur inflatu acquirentis, m temdentis ad terminum; primum re 'icit flatum non acquirentis, sed iam possidentis, nec ad terminum tendentis, at ιn termino ex flentis: meritu ergo, πprςmium mul esse nequeunt ,sed oportet,
quod vel meritam prςcedatprmium,insic habetur propositum; vel quod meritum sequatur prςmium, quod est absurdum. Quarto
mereri quot modis contingat nunc cosideratione dignu: tripliciter 2 , enim
103쪽
enim dicitur ut scribit sanslus Bonaventura uno modo simpliciter abusue : alio modo partim proprie, m partim improprie: tertio modo simpliciter Pprie. simpliciter Aufiue mereri dicitur, quifacit aliquod opus bonum degenere bonorum, tamin illudfacit malo animo, idest mala intentione, sicut ille, qui dat eleemosynam cum murmure; talia enim opere aliquando remunerantur a Deo ex immensa largitate, sicut innuitur de Nabuchodonosor . Ille vero meretur partim proprie, mpartim abusive, quifacit opus degenere bono u, m bona intentione; eruntamen non ex charitate:
sicut aliquis peccator facit opera degenere bonorum, σpropter Deum, in quibus de congruo si distonis ad gratiam ; ille vero moretursimpliciter, π proprie, qui bonum facit opus, m bona inte-tione, nec non ex charitate. Vndeprimum meritum vocatur meritum interprςtativum: secundum meritum congrui: tertium m
ritum condigni; nemo tamen mereri salute potest sine vita gratiae. Histi, hac verborum for positis, Nunc ad argumenta dicem dum , Cr ad primum primo, tria ad meriri rationem concurrere, na primo est valor operis, ita ut aliqua inueniatur proportio inter meritum, prςmium,s sit meritum de condigno libertas deinde operationis, ut filicet operatiost in potestate operantis,1 a talibus flum laudamur, vel vituperamur, vel meremur,vel demeremur. Tertio requiritur, quod operanssit inflatu ab quid acquirendi, g aper meritum aliquid lycitur debitum,quodprius minimi erat δε-hnum. Beati ergo Angeli nunc sam non merentur beatitudinem, quia in flatu eam acquirendi non siunt, prius tamen meruerunt,con. urrcntabas omnibuό conditionibus,quae fiunt de ratione meriti,
104쪽
nunc etiam dicuntur ptis mereri Dathod nem aliquam accidentalem, per opera quibus nobis ministrant. Ad sicundum dicipol, quod sicut Deus ingratia Angelos creauit, ita si voluisset, potuiset eos ingloria producere: at nec decuit, nec congruum erat; quia cizgloria, sit finis operis meritorij, gratia aut principium spropterea, ctrc. Ad illud tandem argumentum in oppostam habet dici, quod deficit a nam in figerepςnasine demerito contra iustitiam esset eat gratia es dare prςmiumsine merito: γ hςc de pollicitis in tantil.
PRAETEREA SCIRE OPORTET, ET C. Distinctio VI. Lectio XXVII. V Ersi t*ri circa sexta in ordine huius librisecundi distin
monem de more; primo continuationem ponemus: In-μper ad diuisionem accedemus. Ex quo ergo superius de bonorum angelorum conuersione ad Deum, nec non de malorsiauersonesumus loquuti; consequenter nunc pertractandum erit, de consequentibus malorum auersonem,quanta ad caseum localem.
Dividi modo potest prsens distinctio in sexparticulas, in quam
prima concluso ponitur; in altera probatur ; in tertia causa lapsus, os malorum angelorum pma declaratur; in quarta consideratio habetur; in quinta dubium excitatur; in siexta, oe ultima unum
notatu dignu exponitur. Quo ad prima, concluso hςc est. Lucifer supremus Angelus sibi desimvlis ordinibus absentientes, nimis superbe appetendo Di i aqualitat em corruerant, σ in isto ca ianos
105쪽
nose acre incarcerati sunt. Hic antequam probetur concluso ρr missa, velim noletis: Angelorum casam duplicem fuisse scilicet piritualem, oe localem; spritualis ille, quia ceciderunt descientia in ignorantiam: de dileetione in odium: de selicitate in mimriam. localis alteriquia in caliginosio detrusi sunt aere, ibiq; in ca cerati ob eorum defectum Dci ςqualitatem appetentes. Nunc I batur conclusio authoritate beati Gregorij,multorumq; aliorum vis videre in textu Magistri: ubi aperte dicitur, multos de singulis ordinibus cecidisse Angelos, inter quos primus peccans, maiorisi ignitatis creditur fuisse Lucifer, qui siua intuens dignitatis
eminentiam, elatus insuperbiam, Dei equalitatem appeti,t; inde cecidit. Hinc sui casus causa, tertio exprimitur puncto, nec non,
pulchrum Quo modo inquit, cecidisti Luciscar,qui mane oriebaris, . Qui si iritus creatus: qui profundus eras in silentiae qui natura eminentioris: Qua ora ipse perpendens in suum creatore upe bivit in tantum, quod etiam Deose ςquare voluit, ut in Esaia diacitur : In cςlum ascendaseuper astra coi, m exaltabo solium merioe erosimilis Altissimo, no per imitationem, sed bene per potentia aqualitatem: quare corruit superbia sua, π iure merito pro tanti peccati malitia in hunc caliginosium aerem cum sociys suis detrusus es; g aer tripartiripotest; nam tres habet partes, siupremam s m isam m infimam , prima lucida est, hςc angelorum inti siectui corres pondet: altera obsera eorundem culpa applicanda : tertia mero nobis proxima, in sua Angeli mali degunt siua culpa: Nec id mirum vobis victri d et quia cnesis locus ob eius claritatem eis
106쪽
mlaime competebat, nec terra ne nos nimis insistarent; siunt ergo in aere caluinoso in gnam renobrarum peccati, quod est in eis,cy' ob exercitium nostrum, sicilicet, ut nos ad merendu tentcnt ;post
vero iudici, diem, in infernum simpliciter detrudentures hπ de tribus salis dictasint partibus. In quarta ponenda venit confid
ratio de oriune prςlationis in Angelis, tam bonis, qua malis: ini; etenim ad mundi calcem ,memem, sunt permanentiaprςlationuoscia, nec non siubiectionis: nam qui maioris sunt scientia, inter eos majorem habent proationem , in a tali quandoque prςlatione denominantur; ut qui pr est uniprouincia, Princeps prouineia dicatur, qui vero um homini Angelus illius hominis, siue ad illius custodiam orae natus; qui vero um vitio , ab illo denominantur.
Unde dicitur seri tuo perbiae: duratus luxuria: σfc desimilibus. His quinto loco dubium accedit, nam quςritur; num aliqui monessint in inferno. Secudu illud Apoc. Cu cosumae uerint mille anni, soluetur Sathanas de carceresuo, oe exiet, σgentes seducet: in inferno ergo, ut ad partem Uirmativam declinemus, .diccndum est, quod sint ab qui dmones, ad malos, nec non ad animas damnatorum puniendum . Hinc opinati sunt quidam, quod Lucifer tentauit, oe primos parentes vicit. At postqua Christum in diserto, m inpassione tentans extitit victus, m in infernum relixatus; tempore tamen Antichristi iterum exiturus.Alij atitem existimarunt, quod ubi primum peccauit, propter peccati sui magnitudinem , in infernum sit detruses, tempore vero Antichristi soluendus: tunc enim ei tentandi potestas dabitur, quam modo non habet propterea releratus dicitur . . de pundiis quinque.
107쪽
Deniq; et num notatu dignum de dςmonibus apponendum Tenit, qui tentandi potestatem , mesacultatem amiti re dicuntur in his et iiij s in quibus asontis hominibus pudice uiuentibusemelpes rite siverati fuerint; quod videtur debere intelligi de eodem vitio,. non simpliciter, saltem fecundum aliquorum opinionem, ita via abolus ab eo Gestas,qtie prius de luxuria tent alat,nunquapostea seu babeat de Laeuria vietore tentare a bςc pro promti lectione.
SPonte non, at verbis Ma jstri sient. ductus, hodierna te,
duo mihi percurrenda se se osserunt, perpulchra quidem, nec non notatu digna quoita: quorum primum erit. Utrum Angelus, qui arbor maxima a Deo creatus, per peccatu in terram cecidit , superioris ordinis fuerit ' mihi proculdubio videtur Use dicendum, quod de siupremo angeloru ordine minime fuerit: habetis enim D. Augustinus infra distinestione viii. ut suo intcggetis loco quod dmones cum sivo principe, nunc dςmone, tunc Angelo, c Ilitur primus inter peccantes videtvrfuisse Archangelus: at Archangelorum ordo minime primus,sive supremus: quare,sc. Prςterea, siecundum Gregorium, de primo Anxelo peccante, videtur illud inici endulse, Eqech. xxviii. Cherub. extentus, protexens: Dit itaq; de ordine Cherub. qui primus corruit: at ordo talis neutiquam cst supremus: ergo, .c. In contrarium se habet
108쪽
habet in textu Magister, g ex diuinis oraculis multas in mcdium aut horitat es adduxit; deinde Iob. H. dicitur, Ipsi ea principium viarum Dei; omnium ergo creaturarum primus, circ. Pro deci-ne, dilucidationeue proposit qusti, Gon hςe quotio de factosiit,m sacra sicriptura nos non cogat ad hoc, quin qui vellet non posset oppositu tenere: propterea quia certitudinabier quid determinarino potest, nec satis plene, ideo illud,se acra scriptura dicit Esaiae xiiii. de Lucifero,ad hieram intel endum esse de Babilonis Rege autumo illud uero Mech. xxviii. Cherub. mo. de Re e Tridebere intelligi m non de primo Angelo, qui peccauit, nisi allegorice, idestper quanda allegoriam. His itapr missis, nunc vertatur oratio nostra ad argumenta diluenda. Dy crgo arxuebatur primo, quod qui peccauit fuit Archangelus Ad hoc etia facili habet dies Arcangelum, ibi ordinem nequaqua nominare ,scdprincipatum; m quia ille, qui peccato se subiecit, secundam gradum necessario omnibus excellentior fuit; iccirco Archangclus didius fuit, quasi omnium Angelorum princeps. Ad alterum formatu argumentum in ordine fecundum, ita dicendum, quod Cherub. interprpatur scientiaeplenitudo, Seraphin, ardens charitate: hinc qui Lentia, quae inflat ruinae occasio esse potuit, non autem charitas, quae sdificat: iccirco Cherub. vocatur, non Seraphin, licessuerit de ordine Seraphin. σ hπ de primo dubio.Quςritur secundo. Num Angeli primi peccatum, alijs causa, vel occaso peccandi exiit erit. Hac in parte non magno verboru apparatu declino ad negativam partem; nam ut mali per auersionem ceciderunt, ita boni per comversi em coormatisiunt: at in bonis unus alterius caussae comuersonis
109쪽
uersonis non dicitur fuisse: igitur, nec in malis dcbet unus ponis se causa, siue occa io alterius auersionis. Insuper, ut ex Philo-IGopho pluribus in locis habetur, nonne causea causetopriores atqui Angeli peccauerunt simul ut Damasienus vit) unus ergo non causa, vel occasio peccandi alijs fuit. Pro veritate proposita dificultatis scire debetis, propositum esse defatio quotum; Ppterea, quid plene, acsi cientersit tenendum, satis aperte determinari non potest; Ad argumenta itaq; paucis properemus gus verbis,m maxime. Ad primum dicentes , quod veluti primi angeli peccatum fuit aliorum peccati occasio, ita primi Angeli c ouersio inter bonos potuit esse aliorum couersionis id nea occasio. Ad secandum de cause, per comparationem ad causarum distinguendum est, de prioritate duplici, scilicet temporis natura: licet ergo causeno siemper tempore effectuprςcedere dicatur silium G cit tamen, quod natura pr edat uti in ariclorum peccato euenit:mbςc propi senti ermonesaris.
AN IN DEMONIBUS SIT PRAELATIONIs
Lectio XXVIIII. AD uberiorem doctrinam eorum,quae tactasiunt in textu Magistri,arbitror pr dictis quoliis insuperiora sirm
ne iam duobus enodatis, duo aliam presenti addenda, explicanda fore: quorum primum ad ordinem pertinebit: a terum vero ad virtutem,siue iotentiam ut intelliget is. Solet ergo .
110쪽
vpi primo. An in dononibus sit prςlationis ordo concedendis. Insuper: Num semel dςmon victvi, deinceps eundem valeat tem
tare , propriam retine/.do virtutem ad hoc munus exequendum.
Quantum ad primum qu itum, pro parte negat ira arguunt quid a in hunc modum: ut in hom nibus euenit damnatis, ita in Angelis malis sidpi Hationis ordo in damnaris hominibus ponitur minime: igitur nec in malis Angelis pone ius. At dicetis: nonne apud Iob. XI. legitur,quod ipsi est Re uper omnes filios siuperbias Regnum alupi rationem sonat: quare, me. Pro intellectu huius negoti, velim sciatis, in monibus ordinem pi Hationis inueniri, hoc
eorum naturae,atq; nequitiae congruit: qi aut eoὲ u natura,nec non
nequitiae congruat defacili suaderi potet Ut enim natura ad natura, ita actio adactionem si habet: at subditi actiosubest actionipr lationis : igitur, σc. qJ et eorιι nequitiae congruae sic suadeo plus
etenim nocet exercitus ordinatus, quam inordinatus: at monum
multitudo se habet, quasi ut quida exercitus ad hies impugna lum,na hominis vita est militia siuper terrae igitur, σc. His itaq; pr missis: Ad argumetuprimu ut restondeamus; similitudo aὰducta
de hominibus damnaus, σ malis Angelis penitus neganda; nec misy: quia inter RDAnatur aegradas minime ponitur,nec homines damnati circa nos aliquam dicuntur habere operationem,ut dςm nos babent: quare dmonibus proatu nis ordo congruit,non autem
homin bus damnatis. Hinc ad instantias in opposi adducendas, m in medium productas quid dicendum patere potest ex dictis. Explanato iam primo quouo solet quςri secundo. Num semel victus d on, iterum aliquem tentarepossit:truarte ser tuis