장음표시 사용
111쪽
c ratiocinor: creditur fuisse Lucifer, qui Christum tentauit, σabeopese te est victus, Matthgi iiii.At Hiem in sine madi tempore Antichristigraui e homines tentabit, Tipaturi apud ad n iram sententiarur igitur, oec. Sed dicetis vos: cur ergo Magister dixit,semel a sanetis victum, iterum tentare eos non posse pdeinde, nonne multi, rmo quasi mones infiniti aprincipio mussi per sinctos sint vim ' quare mel vidit, amplius tentare non poterunt. Pro huius clusui certa determinatione, velimsciatis primo, quot modis siumatur mon; nam fecundum Scoti imitatorem Gild bb. iisen. list.v. tripliciter capi sedet. Uno modo, idem est, quod siciens. Vnde in latino interprpatur peritus,velficiens. Inde mali s iritus vocantur caco mones,idest malum scientes: bonum vero scientes, siue pulchrum,fue honestu cacod mones vocantur. Sechndo dςmones dicuntur apud Platonem quidam stiritus, naturae siubtilis aereae, mira eun ibiblatis, me boni, sue mali. Tertio principaliter accipitur dmon in Theologia pro Angelo sata, per peccatum obstinato, cy' es inuentum hoc nomen ex lingua Siriaca, sicilicet dςmon, quasi Amon a diuitist, oe mammon; Mammon quippe. in illa lingua diues dicitur: dum igitur Angelus malus sine merito, beatitudinis diuitias habere voluit,σdiuinae aequalitatis, re te semon nuncupatus est,me p contrarium uestronice loquendo , idestpauperrimus seumferrimus: Hic omnibus nocerestudet. Unde Augustinus octauo de ciuitate Dii,
dicit. Certus, mones esse lyritus, noceat cupidissimos, sicilicet
hominibus in anima, oe corpore, m a iustitiapenitus alienos; si
perbia tumidos; inuidentia lividos Uallacia castidos, me. Unde Dei
112쪽
Dei iustitia, dignisiunt p a. Concordat Paulus Corisus cum ait. Dςmonum genus est, natura noxium; inuidiae felle lucidum; in fallendo vafram ; ac insidiosum, verriculum generis humania
Ideoque in hominum corpora obrepere, ac vitro, citroq; Uexando concursare uapte natui possunt; haud quoq; eorum natura negatum est, quin possint corporum integumenta arripere, in variaq;
figurarum genera transferri, quo callidius improuida hominum ingenia lacessant. Et licet sint d ones spiritus nequam, humanae natura hostes acerrimi ,smissimi, astutissimi, quorum violentia permaxima: attamen diuina bonitas actus illorumst at, ne hominum natura funditus pereat, no enim potestas siuper icrram est, qua comparetur ei. At omnino conatussium vanus es, nisi pro quanto permisterit Deus: permittit autem Deus propter obstinat rum damnationem; vel ad peccantium purgationem, oe puniti nem ; vel adfidelium probationem, π exercitationem ς υel ad gloria Dei manifestationem. Secundo velim audiatis, quia de domone *ccubo, m incubo fim dicturus. Dςmon ergo ille succubus nuncupatur, qui alicui succumbendo in asumpto corpore in muli ris flecte alicuius semen potest recipere, illudq; struare in sua nitur ι qualitate, conuenienti naturaligenerationi, quota'; tran
fundat illud in matricem alicuius sminae ipsi incubando, se
semen transfusium, siuam vim naturalem ad generationem minime amittit; qua actiones, no bono, sid malo attribuuntur Angelo, qui se tam vilibus immisere, non aut bonus . Inde Angelus malus,
succubus, m incubus dicitur. His in hunc modum positis, quid Ad argumentum primu formatum dicendumst, audite: D OF 1 enim
113쪽
enim semel victus ab uno, alios tenIare potire, nec non eande,sed in alio tempore, π de alijs peccatis. Nam hcet erus vinus minuatur, quanilo a bonis vincitur, no ob id simpliciter tollitur: quare, alios, m eundem in diuersis tamen temporibus tentare poterit mon. Ad sicundum argumentum quid dicendum, exprimis mei me iam clarum: γ hςsatis.
i Distinctio VII. -υ Lectio, XXX.
IN prsenti meo sermone d stinctionem in ordine si rimam
aggresurus, duo perpendam e pendentiam huius primo a simperioribus: dissionem secundo. Ex quo erra actumsuisup rius depertinentibus ad angelorum localem casum; consequenter hic pertractandum venit, 2e J e tantibus ad eorum casum 'iria tualem. Habito nexu bis paucis verbis: diuidi mo potest hςc dias in Ilio in particulas οἱ io: in Parum prima ponitur conclusio: in altera probatio: in tertia dubium: in quarta noua conclusio: in quinta declaratio: insexta illatum unum: in siptimapropositio: in octava dilucidatio ,sue manifestatio. Quantum ad primum punctum,st b c conclusio. Angeli boni ingratia confirmari,pe care minime possunt, m mali in malitia obstinati, bonum operari nequeunt. An res ita se se habeat in hoc sieriti secundo audite ; si Angeli boni peccare possent, proculdubio ingratia confirmati non essent: at confirmatisunt: ergo. stuper,si Angeli mali ben facere
114쪽
LECTIONES LIB. SE CUNDI. gue possent, nec ipsi malitia βιa mers, confirmat i fulsent ; atqui sunt
confirmati non ergo, c. Exprςdiciis tertio oritur loco dubium,siub tali verborum forma: se Angeli boni peccare nequeunt,quia ingratia confirmati, nec mali bonum possunt: ergo in ipsis liberum minime erit arbitrium: at habet D Hieroumus, ql bas creasura habens liberum arbitrium, ea vertibilis in bonum, σ malum equare tam boni Angeli ornati libertate arbitrij, quam mali, benefacere poterunt, oe boni malum operari. Pro solutione huius di si cultatis , uni m Apponere debetis, scilicet Angelos bonos peccare non valentes, non ob id minus liberos esse nuncupandos ; nam ipsi non coacte , libere, m Jonte, immutabiliterq; bonum eligunt, licet hoc ex gratia, non a natura habeant. Nunc ad dubi ormam dicitur: Beatum Hieroumum fulse loquutum de libero arbitrio gratia non confirmato: at in sua precise natura confiderato: hinc ex dictis, quid de dmonibus dicendum facile patet. Accedo int rim ad sigmentum in ordine quartum; ubi noua coclusio his verbis ponitur. Quamuis Angeli mali, in quibus naturalis congnitionis per picacitas viget,ab qua mira bilia facere dicuntur: ob hoc in eis creandi facultas non admittitur. Peo declaratione huius conclusionis, quinto loco considerandum venit: dmones triplicem habere scientiam: unam scilicet eoubtilitate natura; aliam ex temporis
diuturnitate; tertiam ex bonorum angelorum reuelatione: viper
belle probatur Isiodori authoritate, nec non beati Augustini test-monio. Hinc colligi potest, quod dmona cientia, oe arte, fiunt artes Magica, Deo tamen alia permittere volente, adfallendum fallaces, m monendum fideles, seu ad exercendum iustos, pr
115쪽
bos; in quibus quidem artibus magicis, semonibus ad nutu materia minime in eruit ,se olum in tantum, quantum Deus permittit; mirabilia propterea facere isti dicuntur. Ex his illatu exto loco sub his verbis tale infertur. Quamuis dςmones Deo permittente
nova, m mirabilia opcrentur, non propter hoc dicendi sunt cremrores, eo quia illa noua, quatroducunt, non msi ex rerum virtuti
bus , a Deo eis inditis, qua i ex quibo sita eminibus educant, ut instrumenta ad talium pro luetiones, quodam modost habentes,m ut Agricolae adfructuum produIliones, oe lediores ad intelle- Eius discipulorum illuminationem. His tandem septimo venit talis ponenda propositio loco. D mones multo maiora mala, pluraque facere possent, qua nunc faciunt, nisii Dei bonitas, atq; benignitas, ipsos talia facere prohiberet. Nunc ut mansflctur hςc propositio, octauo loco, Pharaonis utemur Magorhm exemplo: nam Maximaraonis, ita commode dmonsim ministerio seniphes fecise potuissint,sicut ranas fecerunt, si Dcus Optimus Max huiusmodi operari non inbibhilset. Et ita his paucis vel bis, distinctionem hanc septimam tenetis dilucidatum a nobis.
. AN ANGELI BEATI PECCARE POSSINT.
Lectio XXXI. Irca prςdeclaratam in 'ordine distinctionem septimam,
dissicultates quςdam oriri videntur, quarum prima es. Num Angeli beati peccato possintsubjci. 'perea, na geli mali bon- valeant operari. suantum ad primam, proporte
116쪽
parte affirmariuoc arguitur: gratia, o gloria naturam minime tollunI: at de ratione creatura est deficere posse: igitur Angeli beati, me. Deinde: quanto aliquid liberius ent, tanto minus d terminatum est; in natura enim costantibus, quasiunt determinata ad unum, nihil est libertatis: at in Angelis bonis non est liberum arbitrium minus, quam prius: ergo ςque in determinatu, ut prius;
sed prius ad malum fleriti potuerunt; igitur m nunc. In oppositum s habet illud, quod apud Ioannem legitur iii. Cum apparuerit,
similes ei erimus: at Deus in peccabibs, m nos in similitudinem eius transformamur per beatitudine; Angeli ergo quia beati, me. Pro determinatione huius quopi, duo consideranda occurrunt: Primum est, unde alicui conueniat, quod peccare poste alteram se num illa causa in beatis reperiri possit. Quantum ad primum,aicendum venit:peccatum ex hocprouenire in electione, quia alia quis defectus in ratione, vel nescientiae, vel inconsiderastionis pr cedit e qliare, oec. Alterum vero in ordine secundum exprimo
redditur dilucidum , scilicet, quod beati peccare minime possunt; quoniam ibi nullus in ratione defectus, neq; in eleEttone possibilis: igitur, σc. Nunc diluenda sunt argumenta, π primo primum de gratia, oe gloria adductum, qua ad duo referri possunt, vel ad
natura, vel ad naturae defectum es primo modo, currit argumem tum : si secundo modo, nullum est: quia gratia, σgloria, natura defectum tollunt, oe quia peccare naturam non dicit, sed nasurae defectum, ideo argumentum nullum; Adsecundum aeritur,quod cum posse peccare nosit libertas, nec pars libertatissecundum Anselmum; indeterminatio ergo, per quam quis dicitur ad malum
117쪽
AZii pose, nullam inesse libertatem ponit, nec ablata auferte vel dicatis, quod licet creaturasit, posse deficeres inegratia tamen nousic cum gratia, m gloria, uti loquimur nos hic in proposito. Enucleato iam dubio primo: solet quςri sicundo. Num Angeli mali,
honum valeant operari. Mibi certe videtur ese tenendum, quod non: ut enim Angeli boni, quia confirmati, in malum exire nequeunt : ita nec mali in bonum; quia iam confirmati. Insiper, etino lis, a mala voluntate, maloq; velle, nis malus aEimpotestpr uenire: at dςmones voluntate mala carere haudpossunt,ut Augustinus ait de side ad Petrum: quare, σc. Demum sc arguitur s mones benefacere possent, non secus ad gratiam se prvarare
valerent, nec non eam recuperare: ar boc fassium: igitur, m priamum . Pro intelle tu huius quopi, triplex bonum dari mendum
est ,scilicet nasurae, moris, m gratiarsi primo modo loquamur, certum est, oes dςmonum a tus , primam illam bonitatem habere rat si secundo modo nequaquam; quia illorum actus si per malus. De tertio bono mentionem hic nullam facio, quia d onragratia carent. Nunc ad rationes, dimissis varijs opinionibus probasiliter se habentibus circa materiam hanc; m ad primam primo est dic dum: Angelos malos benefacere nonposse, nec sicundo, nec tertio modis bonitatis ς π hoc quia siua propria confirmati siunt mala voluntatem malitia. Ad secunda restondetur, se a voluntate mala, inquantum bum odi, bonus nequaqua gredi pol alius: non propterea videtur ese necessi qJ quicquid a semonis voluntate Cretaditur, ab ea inquantum mala egrediatur. Ad tertiam re*ondetur, quod benefacere, non est se a rasiamprsparare, nis in eo, qui
118쪽
sit inflatu via, qualis non est Angelus malus: σ bςc de pollicitis
pro prsent i dicti sint satis. NUM DAEMONES FUTURA PRAEDL
Lectio XXXII. PRςmissis ye sitis duobus in besterna lectione mea, ut audi
uistis: in prsenti tria alia apponenda: vi insequenti ad octaua ellinemus distin tionem declarandam. Queri ergo letprimo; num dmone utura pr dicere possint. Insiverinu ipsis, corporalis materia ad nutu obediate denique; nu Angeluscdum moueat per intelle lum, oe uoluntate , aut per aliam potemtiam. Circa primum qu tum ,pro parte negativa sic ratiocinor rfuturorum prςnuntiatio diuinitatis esse videtur, iuxta illud Eseiae xli. Ventura annumerate, oe dicemus,quod Diν estis vos: at d mones minime Dr sunt: igitur futura prς licere ad eos noulecti bit. Pro intellesita, determinationeq; huius quoti: primo quid sit futurum debetis adnotare; illud enim uocofuturum,qd nondum venit, cum aduenturum fit. Unde actuum l. No est vestru nosse tempora, vel momenta, quae pater posuit insua potestate,sed acciapietis virtutem superuenientis Spiritus sandii in vos, σ eritis mihi testes in Hierusale, min omni Iudςa, m Samaria, m et sad ultimum terrae. Insiper Juturorum quotuplerae nussi, quo secundum Ricardum audite: Triplex enim est; nam quςdam uni futura, causam determinata infallibilem habentia, utpote illa,
119쪽
quae circa motum corporum siveriorum attenduntur, in quibus est determinatio, oe bas implaimensi amotio: taliae certitudinaliter
sciri possunt, non solum a Deo,sed σ a c reatura,m in sua causa, sicut tempus ec psis, m consimilium; qu am alia sunt, qua causam determinatam habent,quia naturae intentio mouet,se allibilem, quia multipliciter potest occurrere impedimentum , ut puta ager seminatus,si terra pinguis est, oe bona in 'ositio'uperiorum corporum ructu asseri pingue; in ista quodammodo sciri posent,
σprsciri, non tantum a Deo, verum et a creatura, qua rerum naturas nouit superiorum, inferiorum, non tamen ita certituta
valiter ,sicut prςdicta; dantur quςdam alia, quae causam habent indeterminatam, fybilem, ut ea, quae pendent a voluntate nostra, qua indeterminata est, propter boc, quia ad opposita se habet e fassibilis et, quia posunt et volenti proicere, multa impediamenta occurrere, m talia certitudinabier sciri ab aliqua creaturamini. e possunt in sie ipsas istum a Deo, vel per diuinam reuelationem, rasio est,quia creatura cognitu, pendet ex re; quoniam igitur res incerta est, inse in causa sua; ideo creatura ce titudinaliter illam noscere, aut prescire non potest. Diuina vero cognitio non pendet a re aliqua; immo onsecundum modum veristatis suae nouit; m quia veritas sua certissima est,certi me cognoscit contingentia, ut necessaria, oesicut certissione nouit, Dapotest certitudinabier demo rare, reuelare. Ideo h cpraecognitio futurorum, vci Dei est, vel a Deo; m ideo cr talia praedichntur, praedictio diuinatio dicitur, quia talis est actus diuinus, oe quia monessuperbi maxime L ssiderant honorari,it Deus, oe maxi
120쪽
me conantur hoc ostendere in se habere; ideo dicere, qδ semonreperse ii offutura contingentia certitudinaliter pi sciant, hoc est
eis attribuere, quod Dei est: quare insidelitas. His additur tertio,dςmones ola illa praedicere posse, quae valent cognoscere, I g. vi illa, quae pure dependent ex causaru naturalium ordinatione; d inde coniectura quadam et quςd futura pendentia ex libero nonro arbitrio cognoscere: at qua mere ex Dei voluntate nequaquam e nisiprius facita a Deo reuelatione. Quarto nobis talia, vel praedicere, vel reuelare, sonos in aere vocibus similessignificatiuis formantes, in quibus ncbis queant conceptum exprimere. Nunc
ad argumentum primum breviloquio dicendum: illud uuiae ad ductum, intellai dcbere, defuturis, ex Dei solum, diuina volum late pendentibus. Quae nec boni Angeli, nec mali,nisiprius eis su
rit reuelatum a Deo praedicerepossunt. Completo iamprimo qua-fito, quςritur secunL. Num ad nutum angelis corporalis materia obediat. Pro parte affirmativa Pprimo ratiocinori Angeli maior vii tus, quam animae rationalis: at conceptui anima ipsum obedit corpus, quo ad localem motum,m quo ad mota ad formam: igitur multo magis Angelis quo ad utrunq; debet obedire. CPrςterea, quicquidpotest inferior virtuspotest, superior: Angeli virtus Iuperior est, virtute naturae; sed natura virtμs, corporalempotest transmutare materiam ad formam, ut pat et de igne, ignem gen
rante : igitur, me. In oppositum si habet illud, quod solet adducide agricolis re pectusegetum, nam uti ij minime dantformae ergo nec Angelie qua re, me. Pro dilucidatione huius difficultatis ταώ visis, angelos quidem, naeturam corpoream secundum locum,