장음표시 사용
21쪽
' Al. l. se. Prima qdE spei digna
debita omismu partius p mesurati ne pueniεs indit iuspei, a forma. n. spem fiea hiae sunt.
pridieatur.sed quo nitim litie insiti dui dicitissione exiixit inserius in hoe ea uo eum indiuidui diffinitio examinabitur patet solutio.
Species autem dicitur qitide &de uniusculuso forma, fm quam dicitiam e sit priami qui
dem spes digna est imperio .Dicitur aut species 8c ea, quae cli sub assignato genere, fim qua solemus dicere holem quidem spem animalis, cust genus animat: album aute coloris speciem, triangulum vero figurae speciem.
Use est tertia pars huius capituli, in qua declarat qdsgnincat hoe nomen speetes, ponens dii is eius significationes. prima est formata qua sormosi dicuntur, qui eorporas eo mensuratione a natura donati sunt. hi natim specios quom a sua dictitur specie: .R sm hane sgnificati nem species priami imperio digna dicta est. seeunda autem signineatio est id,uuod ponitur sub assignato genere sim quam dicimus holem esse alatis speciem, eo isponitur directe subalali. Aduertenda sunt hoeo loeoquatuor. Primum est,. Porphyrius Fin Albertum contempsit signifieationes oeg speciei ponere. Utuntur squidem Grammatiei specie primitiua re derivativa. Alotus autem est eadem,qua supra rone . illam. n. igni scationem posuit,ex qua derivata eredatur sgnificatio, qua philosophi utuntur. ea autem sui Auleena diei oestprima fgnifieatio in textu posita. Ex eo. n. q, species iar mos talem fgnifieat derivatum est,ut species nuncupetur id quod pulchritudo generis est. genus .n. Fin se in forme dc imperseetum oc potentiale est et appetit speci seum essetatui formale perficiens de drum s pulchritu dinis imitationem. Secundum est Q ly assignato potest dupliciter aecipi. Vno modo assignato. i.prsdimniato a Nohau genere. i. genere tertio modo sumpto. de hie sensus licet prssenti non obstet literς, sequeti tra, ubi hoc repetit,consonus non est. Alio modo assignato. i. deter minato,no vago 8c hic est verus sensus. species. n. qu solibet nee enario ponitur sub genere determinato,& im
possibile est v, ponatur vage sub genere, quod a tu in cludit in se genus quod vage fieri no potest. secus autem esset s includeret ipsum in potentaa. Tertium est,in lysub sin Atherium notat duplicem ordinem, .naturalis positionis re partieipationis: qua species naturaliter est inferior genere,& genus naturaliter est superior specie. Et smiliter spes generis potestatena participat. Coartaxenim genus ,re suae amplitudinissam per driam ad spe. ciem trahitur. Quartum est,in simul Porphyrius quid nola re quid rei ipsius speeiei assignauit in praedictis verbis, S de quid noss no est dubiu,de quid rei vero patetitum ex dubitatione statim mota, in euius responsone expresse dieit hane suisse speetei ronem. Constat autem ιν quaestio locum non haberet si quid noti tantum assi gnatio fuisset Tum ex eo q, subdens deinde alias species diffinitiones notam eopulationis apponit dicens, assi gnant ergo re se specie &e. insinuans Gly,αiam prsine essisse aliam diis nitionem.
Quod si etia genus assignates spei memini mus dicetes, quod de pluribus et disteretibus
specie in eo quod Ouid est praedica S speciem dicimus id quod sub assignato genere est.
Haee est quarta pars huius rapituli ili inchoata in par te praecedente inquantum in ea anticipatum est,quid st ei estin tendit ergo pars ista deelarare quid sit id quod signineat speetes:& qm hoe Ichoatum est ut diximus. 3Ideo a dubitatione incipiensiquatuor faeit. primo dubitat circa diis nitionem adducta tali modo. In diis niti ne generis posta est speetes eu dii bini est gens est quod pridieatur de pluribus differentibus specie: re modo iii damnitione speciei genus cum dicit ut . speclea A est quae sub assianato gemere ponitur ergo ei reuitas dasnitio eommissa est,quae ab arte aliena est.
Nosse oportet quod, quoniam di genus si cuius est genus, & species alicuius est species,
utrunq; vinus dcirco necesse es in v trotu rationibus virisΦ Vti.
Hie secundo soluit dubium motum dicens,in quia genus re species sunt eorrelata ua: geti'. n. specier est genus, oc species generi u est speetes: ideo non suit in eo nuenies sed neeessarium unum poni in diffinitione alterius rea conuerso. Nota dum est hi u genus re speetes duplis citer aecipititur. Vno modo formaliter. Alio modo sundamentaliter.vel subal as verbis, pro his, quae smant, aut pro his quae denominant. Vel sub aliis verbis, pro in
tentionibus aut pro rebus subiectis: haec. n. Omnia squi ualent. Si sumantur fundamentaliter, se non sunt eo re latiua: animal. n. re homo non sunt eorrelativa, sed sunt
p substantiae:& similiter color re albedo ece. nee hoe mo eo accepit genus re speciem Porphyrius .alio modo sisemuntur formaliter de se sunt eorrelativa, sevi pater αfilius, dominus Oc seruus Occ. genus. n. et spes formaliter sumpta entia ronas,oc relativa sunt,et adinviee reserunt
ut hie dBoc se de genere specie loquitur Porphyrius.
Cum relativorum esse in .niux ab altero dependentia essenia o devenitialiter non non sista. per reliquum distiniri alterum non contingit. sed ad reliquum.
CIrea hanc responsonem Oeeurrit duhiu. An verumst, purium eorrelativorii debeat poni in dissiniti ne alterius. Videtur. n. q, non,quia eum divinitio detur causa innotescendi ut in. s. Topieorum dieitur aut initi cW- eorrelatiuum est notius altero,aut nonis se, ergo idem erit notius S ignotius respectu eiusdem: qm mutua est eorum diminitio s non, ergo talis diis nitio non facit in/hotestere divinitum: omnis naiam notitia ex notioribus proeedit. Praeterea,s unum eorrelatrinam diffinit re G liquum, seqtietur i, idem poneretur I diis nitione sus sus,quod est magnum peccatum in alte dissitiit tua. te net consequentia ev doctrina Aristotelis sin seculo TO Cap. s. picorum)ubi dieit, i, loco nominis positi in dimnitione alicuius licet ponere eius rationem .si. n. loeo correlati Di dimnientis alterum ponatur divinitio eius,cu in dis
finitione istius eorrelativi diis nictis sm hane dolirino debeat poni alterum correlatiuum, quod divinitur, se retur necessario ci, idem seipsum diviniet. v. g. s genus speetes mutuo se diffiniunt:&divinitio speciei estis.la, species est quae ponitur sub assignato generer loco lggenere,ponetur generis diis nil io, re dieetur, species est quae ponatur sub assignam praediobili de pluribus distirentibus speeie in eo quod quid.ubi apparet speciem in peeiei divinitione eadete. In oppotitum est Porphyrii aut lioritas. Hse qmo,qm metaphysῖealis est, Decii cte tractabitur, ne incipientium mentes ignorantia pratas dispositionis edocts veritati obicem ponant. Μulti plex in qusstione hae est opinio. Quidam di eunt, correlativa no se mutuo diviniunt diiunitione quid rei, sed quid nominis. Quidam vero, . nee quid rei, nee quid nols. Quidam vero, in re quid noIs re quid rei Primarum opinionum rones sunt ilis, quas adduxim'. Vltimae vero opinionis ratio est: una unum quod γ modum sui esse quidditatiui dissilii Mum est: relatiuum autem ee quidditatiuum hoc ipsum quod est alterius,i. sui eorrelativi est ut in in iramentis dieituri ergo divimendum n5 est sine suo eorrelativo. Μaior est euidens
scientibus in non est qusrenda uniformiter omnium re in italaam rum diffinitio scut nec essentia: substantiarum.n. eomis is retia
pletarum diffinitio abs aiaddito fit quia earum essentia absoluta OIno est, formarum vero tam substantialium uaeeidentalium divinitio aliquid additum 'reeipit, subie/ctum. s. quia absoluta a subiectio entia non sunt. Et simi liter relativiorumdistinitio additum terminum recipe re debet,
22쪽
re debet,quia ens absolutum d termino non est. Ethseratio est demonstrativa de eos tantii non conuincat, qua non eapiunt ipsam. sed diligenti r notandum est m bertum Q aliud e diffiniri per reliquum, re aliud est diis diri ad reliquum. ly nanca per eausalitatem quanda
denotat, quam neutrum eorrelativorum scit math sum
ptum habet respecitu alterius: a ideo unum eorrelativitiasi debet diffiniri per reliquum. ly vero ad causalitatem aliquam no denotat nee etiam scirinaliter loquendo de pendentiam, sed tantum habitudinem 5e respectum is irat ad aliquid ut terminum:& hoe modo intelligitur, i, unum relativorum ponitur in dissinitione alterius: ita q, relatiuum no diffinitur per reliquum, sed ad reliquum. essentia. n. propria relataui ut sie in ipso ad, eonsitit cvtin prsdicamentis dicetur)α ideo,ut diximus,sm modia
sum. sui sibilantialis este dimniedum est. Et hoe absis dubioeredendum est ab his, qui sunt debilioris ingenii, re ethsententia consorinis Arist teli de inpressa a Porphyrio, Boetho, Auleenna,Alpha rabio,Asberto de s. Thoma.
Nec mihi obneias in de relativis, nct de relatione rones procediat. relativa a sit non sunt in giae. relationes autem
D propriisi genus de driam diviniende sunt: puerilia sunthse: de rebus ipsis absolute sermo noster eit,no de eis visignificantur in abstractio vel in concreto ut patet ex vitonis adduisis nee est possibile diffinire relationem per proprium genus Oc disteretiam ab sin termino: se ut nee Meldens abs in subie sto: Sc hse supponere nune oportet. Ad primam rationem in oppositum dicitur duplici ter. primo cuna Auleenna,& Alpharisio, , unum est
Notius alter ,&q, non in conuenit via utra correlatiuum
esse notius Ac ignotius altero diuersmode utendo ipss. Vnum. n.relatrinim diis nitur ad reliquum vetermitas: terminus autem utile notior est eo quod ad ipsum teri Winatur, Ut se: qm interminatum, 't se, ignotum es :&se virilia correlataurarum est ri ratis altero ut terminus,
ignotius ut terminatur. 5c quia diis nitur ut tendit ad aliud ,di Tnit ut tertia inattideon laesi ine6nueniens Vnu Cad aliud muttio dii finiri. si adduceretur ad eonfirma tionem 4 relativa sunt simul natura rei mellectu. dieat concedendo et simul cognoscuntur, unum in accipitur
ut notius altero:aliud est. n. simul cognosti, re aliud est
magis cognosci. secundo modo dicitur, et unum relativorum nem assiimitur in diis nitione ut prius notum, nee vi magis notum, sed ut necessario conn t iami re
scit diffinitionem dari causa innotescendi, re notificarerem etiam si non quaelibet pars diisnitionis sit notior dissinito. Dim nitio. n. vi diciti est pira dissi nihilium ira
turas proportionabiliter requirenda est. Cum . n. costit, Udiffinitio exigit duas eoditione ς sq, si ex nota orati',
re etsi opus notis: im omnis disciplina ex praeexistente fit cognitione,& seeunda eonditio non exigatur ad oes partes diffinitioni ,uniuersaliter loquendo, ut apparet ex verbis Avicennae,qti dieit, et dicentes Vnum relatiuum distinitur per reliquum, non aduertunt v, aliud
est e nosti eum reliquo,& aliud est eognosti per reli
quum. 8c ex s. Thoma expresse dicente, relativa sunt simul natura ec antelle. iii, consequens est nec prima conditio uniuersaliter requiratur ad oes partieulas diffinitionis propter eandem causani. Vnde dicitur sim haeresponsione, i, disi initio illa facit notitiam diffiniti. tum quia aliae partieulae diis nitionis sunt notiores, tum quia connotitiae relativi ad hoe cooperatur. Nec est mira bile si sit gulare genus entium singularem sibi modum dissinitionis,N notitis vendi eat. Ad secundam rati nem dieitur negando consequentiam: eius. n.deductio proeedit m malo intellectu doctrinae Aristo. eum. n. dr, loco nominis diisnientis licet ponere eius ronem, in telligitur quo ad ea, quae intrinsece cadum in illius noIsratione,& non quae cadunt vi additum. Correlatiuum aut constatu, in diffinitione alterius cadit ut additum,oc ideo non sequit i, idem dissimat seipsuci. Et ut oes possint istam glosis percipere pono exemplum, si dissiniatur homo oc dieatur homo est alat rationale: loco lyasal, potest poni tota sua ratio quia nihil habet in sua ra/Done ut additu,&dicetur homo est substantia alata sensbilis,ubi prius dieebatur aIM . loeci vero ly ronale non potest poni tota sua ratio qua sua ratio aliquid teludit ut intrinsecum,oc aliquid ut additum quo ad ea quae includit intrinsece, puta potens uti rone lieite poni potest ra/NO loco nominas,quo ad id vero quod includit ut additum,put a Mal, poni non potest ratio loeo noIs,ua seque retur nugatio in diffinitione: in ratione nanca disterentis
clauditur genus ut additum. 5c ideo si loeo differ tiae ii
ceret ponere totam eius rationem, genus his poneret in
tet tam glosa ν eius ratio memoriae commendanda.
Assignant ergo et sic specie.Species cst,quc sub genere ponituraet de qua genus i eo, quod quid est praedicatur.
Hie tertio ponit secundam speciei deseriptionem di ecf. spes est quae ponitur sub genere, re de qua genus in eo quod quid est praedicatur. Vbi notadum est, et , aspecies duplicitet respicit genus, s&Vt inferius in recta linea praedicame tali suum superius,&vi subheibile sus, quid dita diutina praedicabile: ideo ista deseriplici vir mi, abitudinem eomplestitur . prima quidem eii dicitur, species est quae ponitur sub genere, secundam vero eum subditur,&de qua genus in eo quod quid est prsdicat. Et qm prima eonnexio est eausa seeundaeti deo. n. de spe cie genus praedicatur in quid quia species ei subiecta est in linea recta propterea sic ordinata esh descriptio,vt primo declaretur prima habitudo,& deinde secunda. Nee miretis, si in ista diis nitione includitur prima sie ut pars in toto qua ex diuerss Peripatet eorum dictis adunat Porphyrius deseriptiones istis,quemadniodum cotin git illos persectius vel minus persecte deseripsisse. V omtie species est.quod ita directe sub genere ponitur, quod nihil includit,quod i ge
CIrea hane diffinitionem dubitatur, quia videtur il
la di sis nitio diminuta,quonia conuenit alteri a dis snit .eouenit enim indiuiduo: Sortes enim ponitur di recte sub genere,quod est animal,oc de Sorte praedie tur animas in eo quod quia . Qumrenti enim quid est Sortes eorruenienter respondebitur animal. Si dieat. Udi Tnitio intelligitur non de quac uiam positione sub genere sed directare immediata: modo licet indiuiduuponatur sub genere directe, non tamen ponitur inam diate,quoniam inter individuum re genus mediat spe etes. Contra,quia haec responsio non sumeteter saluatici, dissinitio sit copleta. habetur enim instantia in prona Ptu de indiuiduo generis. tale enim ponit directe Ac ina
mediate sub genere,& tame non est species. Indiuiduuaute generis diei mus hoe animal, hoc eorpus, haee subostiuatiare huiusmodi,Se. hoc animal nanin continetur sub animali absis aliqua media specie:quoniam non est maior ratio, una species mediet Malia. AD HOC dubium dieitur eum Allurto & satis sub tiliter,u, quando dicatur, species est quae ponitur sub genere,iν iura, non denotat tantum ordinem postionis ecparticipationis, sed etiam denotat pricipium totius positionis esse genus aliter enim individuum 5c aliter spe cies ponitur sub genere. principiti possitionis speciei sub genere est ipsum genus,quoniam id,quod addit speetes supra genus, disserentia scilicet quae eonstituit sc ponit speciem sub genere, ex ipso genere oritur. Disterentiae enim sunt velut quaeda proprietates eius, unde re qua litates eius die untur. Principium autem postionis i diuidui sub genere non ex ipsa generis essentia, sed ma teria subie sta accidentibus est: ad quam Plato desten dere prohibebat. Negandum est ergo, quos indiuia duum generis ponatur sub genere eo modo quo spe
23쪽
eles:& intelligenda est diisnitio de postione directa, iquae tota a genere oritur.
Amplius autem sic quoq; .species est qus de .. 5ὼ pluribus Sc disteretibus numero tu nium in eo, KLVer- quod quid est p dicatur.
Muis. Hie quarto ponit tertia speciei deseriptionem dices, o species est quae de pluribus disterentibus numero in eo quod quid fit praedicatur. Aduerte hic. 4, quia species multapliciter accipi potest, ideo multipliciter diuinitur. primo dissinita est secudum Q generi subest in si rea praedicamentali. secundo prout generi subest in propositione:& nune tertio diffinitur seeundum Π, praedi eabile est ab aliis distinctum. Huius autem dimnitio nis termini omnes clari sunt ex dietis,nis unus, s disse
rentibus numero. Di inrentia numero dictitur quscum conueniunt in e nditionibus speeifieis,& distinguia turinaterialibus eoditionibus re proprietatibus. ut sortes S Plato coueniunt in his,quae sunt communia toti spe
elei humanae:vter v enim est homo re admirativus Ocras hi lis,o e. distinguuntur autem ex conditionibus materialibus: quia Sortes habet has carnes,& hse ossa. Plato viso habet Ii se altera ossa oc has alias carnes. Vocantur autem huiusmodi dii rentia numero, quia numerus causatur ex diuisone colanui,cuius diuisio materia lis est non se ali ut patet, indiuiditur lignum. Do nuntur autem sngulae particulae ad di inrentiam aliou praedicabilium . nam tu praedicatur de pluribus,ponitur ad dii rentia indiuidui, quod dicitur de viro solo. ly aut ditiarentibus numero, ponitur ad driam generis, quod
prςdieat de pluribus di inretibus specie.ly veto in cad)ad di inrentiam exterorum,quae in quale praedicantur. species non essentialiter . sed secundum quandam eius
proprietatem, inter praedicabilia an numeratur.
CIrea diffinitionem Oeeurrit dubiu quia omnis dis
nitio debet conuenire diis nito inquantum limo t. cDiffinitio enim hominis conuenit homini inquantum homo, re diffinitio circuli conuenit circulo inquantumore ullise& se de alijs. ista autem dis nitro no conuenit
speciei inquantum species.ergo Sc. Declaratur minor,
quia species,ut species genus respicit. respectu aute ge Neris non est uniuersale, necν praedi dije, sed inserius sub aeibile. damnitio vero isti explanat specieira ut respieit indiuidua .ergo Se. Nee potest diei, in species, ut speeles,respieitctgenus Sindiuidua quoniana relatiuum semel tantum resertur, licet possit plures terminos ex eadem eausa, seu marespieere) se ut filius eadem filia tione refertur ad patrem re matrem propter eandem generationem. species autem diuersis vias respicit genus ει idiuidua,& expresse a Porphyrio dicitur, quod eius correlatiuum est genus:ergo oce. D Hoc dubium dicit,. quia se dum omnes sereantiquos Alberto teste)speeres inquantum respicit ge
nus no habet . st uniuersale& praedicabile, Sc species ,
inquantum species respicit genus consequens est,in ista 'diit initio non eonveniat speciei in eo Q species, sed conuenit speciei secundum quandam eius proprietate, quae sequitur ad ei se speciem . eum enim species vi se sit subnenere, ita q, suppositio eius tota ex genere oritur, necessario ex hoe emanat,si, spes aliqua sub se respierat, quo/rum stippostio aliunde oriatur. hoc autem est respicere
indiuidua vi pridieabile in quid ,5 c. Vnde prs sens dis finitio deseriptio est speciei secundia quandam eius pro prietatem: L no est eius quid ditativa diffinitio. Potest
tamen concedi, creonueniat speciei in eo quod species non quiddita liue .seu vidi ii initio Ad cocomitatiue seu
vi proprietas. Nec turbetur quispiam si de speeie in quantum species est loquimur in hae distinitione, eum tamen de speeie specialissima loqui deberemus quona aliae claritatis causa fecimus. Eadem enim difficultas emergit circa speciem dc circa speeraturi mania quoniam
neutrum eorum ad idiuidua dieitur, ut patet ex eorum rationibus: Meuidenter do strina fit de specie loquedo. Remanet tamen hic diffleuitas una propter sui dissi cultatem omittendat quomodo uniuersale diuiditur in quinque uniuersalia, de quibus tractamus, si species ex eo Q, species non habet . st uniuersale, oce. Speciei & generis nomine illud dignum est quod de pluribus specie,sue numero discrentibu praedicitur. ita quod plura illa differentia.entia sint persecta. non autem partes, vel prinopia, quae specifica , leu genetica praedicata dicuntur.
Circa eandem diis nitionem occurrit dubium aliud:
quia etiam ista videtur diminuta, ct conuenire autem a diffinito. Anima enim humana vel equina, remnialiter punctum praedicatur de pluribus disterentibus numero in eo Q quid ει tamen nihil horum est species, cum nihil hoiu sub genere aliquo directe ponat. Assum i Ptum patet,quia anima humana praedicatur in quid de anima sortis S de anima Platonis, quae numero dii γrunt. quaerentibus enim quid est anima Sortis res de tur recte,estanam a rationalis: oc similiter quaerentibus quid est hoc punistu,recte respondet est punctum, sicut quaerentibus quid est sortes,respondetur homo,&e. AD HOC dieitur, a speeiei noIe dupliciter uti pos sumus, scilicet proprie pro eo,quod est vere species, recommuniter pro omiti praedic.ito specifico. fide specie
proprie loquimur, sic speetes tantum est id quod sub genere in rem linea praedicamentali ponitur modo sum Dus declarato. si autem speciei voeabulum extedere volumus,se species dieetur otiane, quod de pluribus dicit per modum spei. Vnde sermo Porphyrn dupliciter inintelligi potest. Si enim aecipiamus ipsum loqui de specie proprie,tune diffinitio glosanda est se, species est quae
praedicatur in quid de pluribus ditiarentibus numero, non quocumr, sed numero naturs coplete: de se iugan . lur omnes duhitationes: quoniam haec amnia de illa oc
siluiti ter hoe puneium oc illud A similia non differunt
numero naturs eompletaeum non sunt entia completa an specie, sed praneapia entium completorum. Et si in stetur ergo fili istam expositionem Porphyrius no sus scienter declaraui tota praedicabilia viaiu a:qtia dereliquit haec ola qui praedicantur an quid de entibuS ieona
pletis. Dacitur,n qu a ista praedicabilia extra re et lineam praedicainentiale existentia,quae nullum nomen
horum quinque praedicabilium proprie subintrantomitantur ista quinque,desibus determinatur, sicut in pro posito videmus pun tu praedicari de hoe A illo puncto Per modii spei,quia praedicatur de eis ut ditiarentibus numero re inquid:&ideo sat fuit determinasse de his, ad quorum similitudine est era pridieant. Si vero aeci piamus Porphyrium loeutum esse de spe extenso voca bulo ad oe prsdicatu speeificum, sic divinitio nulla eget glosa:& eoncede dum ellet, a, illa diffinitio eo uenit etia. illis,qus proprie non sunt spes:quare Fin hoe non daturi illa diis nitio de spe proprie sumpta. Mihi magis placet prima via,qQ subtilior oc dignior tanto virooc tot Pe ripateticis est. Et p hse patet responsio ad simile quae
strone motra de C pari formiter. n.dit tingui pol de gonere.pprie occoiter,ec caetera tacile applacari pollunt.
Coelude ergo Q limoi prsdicata,quae enti si completo
rum principia sunt,ut tornas materiae, motus priuata Nes, ecc. nec sper, nec gnis appellatrone digna sunt: nee
eis convenit divinitio eo uet,sed prs dicata generaea, vel speelsea,i. ad modum generis es speciei nuncupentur.
Species in eo quod species neq: actu vel aptitudui e naturali plura indiuidua necessarioliabet, sed M qui Duellectui cibi cuiuindifferens in ad unum vel plura iudi uidua.
CIrca eadem diisnitionem adhue aliud est dubium,
quia non ur eouenire omni speciei. multae studem
sunt species, quae non praedicatur de pluribus,quia non habent
24쪽
habent plura indiuidua, nee smul, nee successive, nec Aactu, nee aptitudine ut patet de omnibus speciebus eorporum e lestium Ac intelligentia . non . n. possunt esse plures soles,nee plures Lunae siti veritate: de similiter
non possunt esse plures intelligentiae Vmus speciei. .
AD N cedubium pro quato logici negocia est,prs sipponendo ea quae diista sunt arguendo esse vera: qm ut alibi probabitur ita se habet ueritas. Dicatur,u, ira nis species pradicabilis est de pluribus non ideo, quia actu vel aptitudine sua habeat plura Idiuidua, sed ideo, quia res illa,que denominatur species secundum conditiones quas sortitur ex hoc,quod obiicitur Itellectui no sit rotunde et habet,q, species dela ominetur,abstrahit ab uno e pautibus indiuiduis, S indi in reter respicit visi&plura,eo. representatur nobis ad modum istarum rerum, quas intelligimus per abstractionem a conditio nibus indiuidualibu . De nominari nancs speciem none uenit rei secundum se sumptae,nem secundum esse.
quod habet in singularibus, sed secundum es e quod hase Bbet in intellectu. tia i proximum tandamentisi talis de
nominationis noti est res absolute,nee vivit in singula
ribus, sed res se obteista intellectui nostro. Et quia hoe conuenit omni naturae sue coelesti, sue angelieae, ideo nihil prohibet eas species denominari, Oc praedicabiles esse de pluribus 5c uniuersales,quemadmodu nihil prohibet eas intellectitii nostro osserri. NO ergo exigitur ad speciem, o adiu vel aptitudine physica natura illast in pluribus, i. q, possint esse plura indiuidua illius speciei in rerum natura simul vel successiue,sed sui eit, Qui in intellectu est,plura respiciat de quibus vi se praedicabilis stelligitur in quid aptitudine logica, quae nihil aliud est si indisseremia naturae in esse cognito ad unum replura: Nesi aptitudo h se negative exponendarita sensus est. peetes est praedaeabilis de pluribus. i. species vise no magis de uno i de pluribus habet ut dici possi, ut de subiecto inferiori .quia squaliter abstrahit ab uno de infinitis in esse obiectivo respectu intellectus noseri, Cetii res se obiiciuntur ut diximus.
Sed hae quide assignatio specialissimae est,& quae solum species est aliae vero erunt etiam non specialissimarum.
Haee est quinta pars huius rapituli, in qua simul de
Harantur. s. disserentia inter adductas diffinitiones spe
ciet, re quid si generalissimum , quid specialissmum,
quidue subalternum. Facit autem ob hoe sedi. primo ponit disserentiam inter distinitiones dicens, i, se ultima descriptio conuenit ianiti speciei specialissimae, aliaeve
ro priores distinitiones eonueniunt de specialis1imis speciebus re non specialissimi q. Appellatur autem vi sui, dii species specialissima infima species in tota linea prs dicamentali, subqi anihil est nisi indiuidua, ut homo, sub quo Sortes Plato sunt. No specialissime vero species die untur omnes species superiores, quae Sc genera sunt,ut animai,corpus animatum,ct c. DSpeeialissima Decies est. quae tantum per seipsam de pluribus disserentibus numero praeducatur.
CIrea hanc partem occurrit dubium, quia non videε verum, vitima speciei diis nitio coueniat soli spe,
ei specialissimae quoniam couenit speciei subalternae, siue generi, puta animala. animal enim praedicatur de pluribus ditiarentibus numero in eo q, quid, quoniam pisdieatur de differentibus specie,quscunqi autem dis ierunt spetie differunt etiam numero. Si dicatur cum
Aui. Qintelligit de disserentibus numero solo. Adhue habetur propolitum,quia animal praediratur de Sorteta Platone,qui differunt solo numero:& tamen animal non est speetes speetatissima. ergo glosa nulla est. Ad s . metaph. hoe dieitur duplieitet. primo eum Aulee. euius glosam cap. de di- credo ob scriptorum vatium male legi legitur squidem mris, solo,re debet legi solum . sed diligenter aduertendum hie est, i, ly solum, potest eadere supra illud participiudifferentibus: et se in idem redit,ae si dieeretur numero solo.est enim sensus in species est,quae praedicatur de his qus disserunt tantum nil eraliter de hie sensus non est
ad propostum: quoniam ut probatum est, stante hoe sensu ista diis ni tio conuenit peneti . Potest quo de re ly solum)supra illud verbii praedicatur, oc se est sen sus quὁd speetes est quae sol una praedicatur de pluribus differetibus numero in eo quod quid, oc secundum hue sensum clare patet in illa distinitio nulli eo uenit ius spociei specialissimae. genus enim onine,& s de differentia
hus numero praedicetur, non tamen praedicatur solum
de illis sed etiam praedicatur de differentibus speete. Ethoe modo intelligendae si divinitio illa eum glosa A ui.
seeundo dieitur cu alberto,u, illa dissinitio intelligen da est de praedicatione per seipsum, & non de praedica tione per aliud. species autem per seipsam prsdicatur de indi uaduis,quoniam per seipsam participatur ab eis, gemus vero sicut mediante specie participatur ab indiui . dui K ita per speciem fc non per seipsum praedieatur de eis. Et ideo diffinitici hse,quae de praedicata one per sei in sum intelligenda est, generi seu speciei subalternae non conuenit. Vtrais responso gratiost suscipieda est, .
Planum autem erit quod dicitur hoc modo, Iri Vnoquomptaedicamento sunt quaedam g
neralissima,& rursus alia specialissima:& inter generalissima ev specialissima sunt alia quae genera & species dicuntur eadem. Est autem generalissimum quidem, supra quod n6 sit aliud superueniens genus. Specialissimum aute est post quod non est alia inferior species. Inter generalissimum autem dc specialissimu alia, quae genera & species sunt eadem: ad aliud tamenta ad aliud sumpta.
Hi e seeundo, quoniam specialissimi meminerat, ut planam reddat re apertam diuerstatem inter haee, ster
nit ordinem praedicamentalem e re inter tres ordines omnia distribuit, scilicet generalissmorum, specialissi moria ira, 'c intermediorum: generalissmum hi in supremo colloeat, speetatissimum immo,intermedia vero in
medio sita binomia esse dieit: vocaram re genera re species, respectu tamen diuersorum: sumpta enim ut respiciunt interius, genera, ut vero superius, species nuneu
pantur. Attende,quod cum in titera dieatur, in unoquoque praedieamento sunt qusdam generalissima eolletiue aeeipiendum est i ita quod dicatur in omnibus praedicamentis,quaedam sunt quae generalissima vota tur: non quod in langulis praedicamentis plura snt generatissima: nee quὀd in aliquo eorum unum generalis
sinum deerat: sed quia in singulis praedicamentis singuola sunt generalissima.
Fiat autem manifestum in uno quidem pro dicamento quod dicitur Substatia est quidem, di ipsa genus sub hac autem est corpus: sub cor
pore animatu coivus sub quo anima subani
mali vero rationale animal sub quo homo. sub homine vero Socrates,Plato, oc qui sunt parti
25쪽
subsuntia. Irrata lepationat costitutiva. Homo, Indiuidua. Supp6st,. singularia. li
s 1 Aluaria ho. Sor. Plato. Iste homo . 1 D, Alias agri . Bruncistis. Iste sinus. 'ru
Ceneralis um. Disserentia Genus subalter.
Species subster. Differ . Genus subester. Species lubester. Differram
Ccissitati . Aninrat. Genus subaltet. Specie Species subalter. Disserentia.
Sed horum subsicitia quidem generalissimu
est,5 genus solii: homo vero specialis simit, ecq, solum species .corpus autem spes est sultas antice, genus vero corporis animati sed θc animatum corpus species quidem est corporis, genus vero animalis.rursus animal species adem est corporis animati,genus vero animalis rationalis. sed rationale animal species quidem est animalis genus aute hominis. homo vero species est rationalis animalis,non aute genus pariticularium hominum,sed solum species. & oe, quod ante indiuidua propinque pra dicat,spe cies erit solum, non etiam genus.
Hic tertio exemplariter in una praediramentali coor Cay3 Ldinatione declarat ordines propolatos oc sernio eius est valde clarus. Duo inhie notanda sutit. Primum est, Phic Porphyrius posuit generalissimum primi praedica menti esse subi Limiain,quod Auer. interpretatur di tu exempli gratia: qtia putat, et, sira veritate substantia non sit genus generalisl4inum, eo Q intelligentias in praedi camento reponi no eredit Et in hoe quidem loco dicit, is generalissimum huius praedaeamenti est eorpus. In ine. eo. o. sup seeudo cocti remouet eorpus cocleste i atam.e5. praedicamentor re consequenter generalis simum apud 49. eum non est corpus, sed corpus generabile Verui qua seeundum veritatem intelligentas omnes citra primam in praedicamelo sunt,& omnia corpora coelestia, in hoe audiendus non est, sed generalissimum primi praedica menti subitantiam esse fatendum est cum Porphyrio. secundum
26쪽
. Se dum autem notandu est , Q, Porphyrius stoieoa . in hoe sequens animal rationale genus hominis oc Dei posuit,intelligens oes nomine ut arbitror post Alberitum animalia uusdam aerea qus Apuleius Platonieus
deteribit,dicens ea esse corpora aerea, mente rationalia.
tempore aeterna, animo passua Se. huiusmodi autem animalia ponere peripatetiei figmetum putant. α ideo steundum praesentem do strina animal rationale genua non est,ses exempli gratia suscipiatur.
Queadmodum igitur subsutia, cum supre- ma sit eo Q nihil supra eam sit genus est generalissim st: sic etiam homo cum sit species, post qua non est alia species,neq; aliquid eoris, qua poliunt diuidi in species, sed solum indiuidua: indiuiduu enim est,Socrates Plato: Et hoc album spes erit sol. 5c vltima species. oc ut di- fium es o specialissima. Quae vero sunt in me. o
dio,eorum quide,qus ante ipsa sunt, spes erut: eorum autem, que post ipsa sunt genera.
. Hie ad id unde oeeasonem sumpsit sermo ille ad de
elarandum. s. distin stionem inter spem specialis smam uae solum species est 5c subalternam, regreditur esicluendo ex proportionali similitudine inter specialissimuoc generalissimum inuenta quid supradiistorii appella/tione dignum sit:& ait, se ut subsutia in summo sita
generalissimi nomine vocatur eo unullum supra se ge
nus habeat: sic homo in imo positus specialissimae spe et ei denominatione habet: eo in sub se nullam habet spectem, nullum inserius, quod posTit amplius distingui: sed sunt tantia sub homine indiuidua: vi sor. 5 Plato, quae omnino diuisonem eam,qua superius in inferiora secatur non patiuntur. Infimum ergo est species speeia iis sma, se ut primum est genus generalissimum. Quae vero in medio sunt θc speciei oc generis appellatio ara
bent genera quidem inseri tu, speetes aute supera orti.
Quare hec quide duas habent habitudines, illam qus est ad superiora,fm qua species dicimtiar esse ipsorum 'eam quae est ad posterior sm qua genera ipsoru esse dicuntur c Extrema vero habent unam habitudine. Nam gene ratissimu ad ea, quae posteriora sunt, habet habitudine, cum genus sit omnium id, quod est
supremum: eam vero,quae est ad superiora ro
habet, cum sit supremu dc principium primit. Et,ut diximus,supra quod non eli aliud superueniens genus Specialissimum autem υna ha
het habitudine,eam quae est ad superiora,quo rum est species: ea vero, quae est ad posteriora,rio diuersam habet habitudinem, sed eandem re indiuiduorum species dicitur: species qui
dem indiuiduoru velut ea cotinens. spes vero superiorum velut ea quae ab illis continetur.
Hie quinto habitudines proprias euius p trium ordinum die intum coneludendo numerat oc distinguit dueens, media duabus fulta esse habitudinibus, altera ad superiora, qua speciei nomine designatur, altera vero inseriora qua generis denominatio importat. dicuntur enim omnia media species oc genera. extremos au tem ordines singulas habere dieit habitudines, differenter tamen: qm generalissimu ad inferiora tantum respectum habent,qui gederis nomine denotatur. specialissimum vero ad superiora tantum habitudine gaudet qus speciei voeabulo smatur. Verum, qm dubitatio m l eua relinquitur,quomodo scilicet species speetatissima
ad inferiora habitudine earere dieatur, es ex diis in eoia set ipsam respirere indiuidua inseriora, de quatius pro dicatur in eo quod quid ideo solicite Porphvrius addi ditdi, habitudo,qua speetes speetatissima habet ad indiuidua, non est diuersa ab habitudine importam perspeciei nomen: qm species,& dicitur de generis,oc indiui duorum, species licet diuersmode:qm illius est ut conitineras, horum vero est colentorum: dc propteres,quia sermo noster diuerstatem habitudinum inquarit, metito in specie speetatissma unam tantum habitudine in durat,intermediis vero duas. . Quae nam fit habitudo species ad indiuidua.
Clara hane partem oeeurrit dubium non dissimulandum: quia Porphyrius male videtur deelarare, quomodo speetes specialissima unam tantia habet habitudinem. declaratro enim sua: vet patet ex dires eoris mi iri hoe in quia habitudo speciei ad indiuidua n5 est diues sa ah habitudine speciei, ideo Vnam tantu habet habitudinem. Aut enim loquitur de diuerstate habitudinum sm vocem taut sm rem .s sm vocem veritatem quidem dixit, affirmans eadem esse habitudinem speciei ad in
diuidua,& ipsus speciei. qm non disserunt praetari hahit idines vocaliter: quia eadem vox sty species utra
senat, sed ridieulosa solutio dubitationis logiealis est haee. Si autem loquitur de diuerstate habitudinum sirem salsum dixit, q, non si diuersa habitudo importata nomine speeiei ab habitudine ipsus speeiei ad indiui
dua. Clare enim liquet ex diistis, o habitudo,per quam species spirat,generis est eorrelativa. Habitudo autem ad indiuidua ad genus non terminatur, sed indiuidua, de eonsequenter diuersa est ab illa, quae ad genus termi natur. non recte ergo videtur soluit e dubitatione, qua
tamen Helle soluere potuisset dicendo, et, lieri spes spe elatissima habeat duas habitudines, no tame hahet has
duas, de quibus est sermo. s. importatas nomine specieiec nomine generis. Numi enim horum intermedia tira habent Axtrema vero si .gulis colenta sunt. Ad hoe
dubium dicitur, Q, Porphyrius licet potuisset modo dicito dubitatione soluere, interius tamen speeulatus mainius aliquid sua solutione insinuauit. Cosiderandum est nanin Q habitudo generis, oc habitudo speciei non ita
coeunt in unu subalternu, Qvna ex alia oriatur, sed ve Iut extranea qusdam inter se adunantur in unius delicia minatione. Ex hoe enim'aliquid genus denominatur
non oritur . species si aliter generalissmum eia genua species quo pesset. 5c similiter ex hoe . aliquid speetes appellatur generis denominatio in eo no prouenit, athspecialissimum eum species sit genus quom esset. Habitudo aute speciei, Oc habitudo ad indiuidua, lieet intre
se diserepet, ta tamen coeunt in unius denominatione. vi altera ex altera oriat. Ex hoe nano,. aliquid est sis genere postu positone superins declarata. s. quae tota
originatur a genere, necessario in illo pullulat habitudo ad indiuidua. qm impossbile est aliquid ita generis participare nostram, oc indiuiduis carere saltem in esse oboieci uo apud nostram cognatione, super qua huiusmo
di inteliones sundatur. Quia ergo vi esset superius diaximus relatio speciei ad indiuidua proprietas quaedam
emanans ex speciei relatione est, & cosequeter no Omonino extranea est ab ea: ideo.Porphyrius dixit, ,habi
tudo speeiei ad inferiora indiuidua no est diuersa ab ip sus speeiei habitudine: non quin diuersa sim rem si sed quia non ita diuersa est , extraneast ab illa. pullulat enim ab ear propter quod oc idem nouae sortita est. Ex his patet quid dicendii si ad obieeta,quia nem de diuositate voeati,neinde quaesis diuersitate reali, sed de di uersitate extraneitatis loquebatur, quam inter generia de speciei habitudinem inuenerat 5 e.
De terminant ergo generalissimum genus sta P,cum genus ili,no est species. et rursus
27쪽
pra quod no est aliud supra uenies genus.Spe clatissimam vero spem quaecum sit species noest genus: ec quam cum sit species, nunqua diuiditur in species: quae de pluribus diuerentibus numero in eo quod quid est praedicatur.
Ea vero, quae sunt in medio extremorum, sub-
alterna vocat genera di species, S unciquod seorum speciem esse,& genus ponunt,ad aliud quidem,& ad aliud sumptu .Ea vero,quae sunt ante specialissima usq; ad generalissimis ascendentia,& genera dicuntur,re species, & subal
terna genera: ut Agamenon,et Atrides,& Pe
lopides,& Tantalides,& vltimum Iouis.
Hie sexto ex dilatis eone ludit deseriptione euiust simordinis: re ponit duas generalissimi deseriptiones, retro specialissimi, re una subalterni. In diffinitionibus autem generalissmi,& speeralissini attendendum est, v quia utrunqi eorum superlativum est quod re positi De Oc negative exponitur,ideo diuersa tanguntur in de seriptionibus istis: ut a prima exordiamur eum dicitur generalissmum est,quod eum si genus non potest esse
species. In prima particula tangitur habitudo, qua po nit. In seeunda autem habitudo,qua caret. Altera vero
deseriptio negative expositum ipsum determinat. spe etesistimi quom tam prima deseraptio c8 seeuda similia rems deseriptioni generis est: disterunt autem inter se, quia in prima habitudo negatur generis. In secunda Φdam generis a prietas. s. diuiso in plures spes. tertia Ve ro ad indi uadua ipsam trahit. Suhalterni aute deseriptio per postione utriusqi habitudinis datur: qm neutrius negatio illi iness. Subdit postremo Ham exemptu quo innotestat tam ordo si ordinatorum ratio. se ut enim in una familia Iouis aliquis est pater tantii , vi primus pa/rens I uppiter. M aliquis est filius titit ut vitimus heres Agamenon. & aliquis est filius S pater ivt intermedii genitores atreus, pelops re tantalus. Sie in una coordi natione praedicamentali summum est genus tantii inmmum est spes tam ut media vero sunt genera et spes cte.
Sed in familiis quidem pleris p reducuntur
ad unum principium. Uer. gra.ad Iouena: in geo
neribus aute 5c speciebus no sic se trabet. nem
enim unu comune genus omnium est ens: nee
omnia eiusdem generis sunt, fim unu suprema
genus,que admodu dicit Arist sed sunt posita, queadmodum dictu est in praedicamentis, pri ma decem genera quasi dece prima principia fec si omnia quis entia vocet,aequi uoce, inquit,
nuncupabit, no vniuo . si enim esset comune omnium genus ens,Uni ce omnia entia dicerenLcum vero sint decem principia prima,co I mune ens omnium Fin nomen est solu, no autem sm dissinitionis rationem,quae fim nomen ς π pM est.Deceni igitur quidem generalissima sunt.
Haee est sexta pars huius eapri, in quo agitur de ni mero generum S speeterum & indiuiduo tunde duci
facit,qua pramo numerum generalissimcirii determinat duabus eoia elusonibus. quam prima est, non est unum genus generalissimum .in quo sint omnia genera. Se eunda est,genera reneralis ima sunt decem. Primam eones usonem ex dissmilitudine ad exemplum datum
in familiis probat ex Aristo. auctoritate) re ratione. Ex dissimilitudine quidem,qm lieet si fimilis dictaeo ordinatio praeda camentalis uni familiae, quo ad ordine
E Recedentium ineat nori tamen similis est quo ad redictionem plurium familiarum ad unum primum patre2 plures enim familiae ex Ioue de rauatae diuerss s eun dem patrem habent,in quo omnes conueniunt. plures autem ordines praedicamentales no derivantur ex uno capite, quod si genus re prinei pium dictum de cribus. ει ideo non redueuntur ad unu genus omnium oci. Ex auctoritate vero Arist. qm dicit omnia no esse ei dem generis sm vnum supremia genus. Ratione a tem tali, si ellet unti genus omnium illud maxime essetens: sed ens non est genus: ergo probatio destructionis . Meteonsequentis. si ens esset comune omnium genus esset si. . vniuoeum: sed ens non est uni uocunia qm Aristo. dicit, siquis omnia entia vocet aequi uoci nuncupabit. Et ira una vocum est eo mune stra vocem re rationem quae est fini illud nomen: ens aute est eomune sin nomen se iura re no sni ratione. probatur,qm prima principia in praedicando sunt deeem praedicam etat& s ens esset eo p mune sm nomen re rationem illa non essent prima sedens esset primum principium in prsdieando. seeum da autem coetuso Arist. auctoritate probatur.& c uditur Ne. Adverte 4 cum dicitur prima principia es
se deeem,re non unum, . non est i ermo de quibusest optineiphs, sed formalibus,quae sunt norides totius. principi si enim dieitur multiplieiter, oc de prineiphs extrinsteis. s. efficiente oc finali re de his non est sermo nune .
qm unum est omnium ages etiam, ad quod omnia te dunt, Deus gloriosus: re de principῆς intrinsecis male riali. s&formali: Nde materiali quidem etiam nue ser ino no est. Formale autem secatur in principium quos
est forma partis,ec de hoe quom no est sermo: re quod sorma re noti fieatio totius est, ct de tali loquimur nuecsi dicitur, Q decem sunt prima principiamnania squi/dem praedicata noti ficacia totum esse rei redueuntur ad decem prima praedicata eaeteris siperiora ex quibus estera oriuntur tanquam a primis elemetis potestate omC nia continentibus &e. Cinc 'hane partem dubium est anens si unium eum: S an si fim nome solum eomune, an sit ambiguustu analogum &e. Sed qm haeelogicales transtendunt metas si subtiliter tractanda sunt,disserantur usque ad
' Specialillima vero in numero quidem qta dam sunt,non tamen infinito. In diuidua aute,
quae sunt post specialissima,infinita sunt: qu propter usq; ad specialissima a generalissimis descendentes iubebat Plato quiescere descendere autem per media diuidetes specificis diffe
rentiis. infinita vero inquit,relinquenda suntaneta enim eorum scientiam posse fieri.
Hi e seeundo numerum specierum & indiuiduorum simul assgnat di. spes esse in quodam certo quidem et
mero, sed nobis incerto. se ut magnus exercitus no nomeratus determinatum habet hominu numerum, licit videnti incertus si numerus illorum. Indi uidua autem
re infinita sunt in seipsis & nobis propter eontinua successione eo G in potentia. actu enim lieet semper finita sunt, nunti tamen tot tam sunt aut fient, un adhue alia produeendo supersint.& ideo infinita di tur in potentia. propter quod Plato iubebat duo: deseesus. s. quiete in specialissiliis:& quibus medus descedenduerat.Vo Iebat enim 'ageneralissimis descendere incipiens ad specialistima veniat, sed ibi quiestat:qm infra specialissima indiuidua infinita sunt:infinita aute ab arte relinc uenda sunt, eo de eis disciplina suseipino potest ob stante ecit si infinitate re mutabilitate oce. Μedia aut .
quibus deseedendii erat quasi semicis quibusdam, disse rentias dicebat esse specilleas, quibus genera in species' trahuntur:huiusmodi autem differentns species specta li sinae
28쪽
tissmae rarenti qm ut dictum est)non pollunt amplius Adiuidi specificis differentias, sed atomae sunt, participan . tur tame ab indiuiduis pro disserentias inateriales,quae qm infinitae suntJemitae certae esse non possint,a quasi speetatissmis ad indiuidua veniantur Oce.
Descedetibus igitur ad specialissima neces se est diuidentes per multitudinem ire.ascedentibus vero ad generalissima necesse est colligere multitudine in υnu. colle tuu enim multo.
rum in una natura species est.& minis id quod est genus. particularia vero de singularia econtrario in multitudinem semper diuidunt quod unu est. Participatione enim ieciei plures h
mines,Vnus homo particularibus autem & singularibus υnus homo & comunis plures. diui. 1 tuum enim est semper quod singulare est, l- is lectivum autem oc adunatiuum quod coe est.
septima Hie est septima pars huius rapituli, in qua modustiseendendi 5c etiam destendendi in prsdieamentali oris
dine declaratur duabus coelusionibus. Prima est, de stensus fit diuidendo unu in multa. Secunda est:asce suffi eolligendo multa in unum. Deelaratur utracp ex proprietatibus terminorum virius it viae: qm terminus
distensus ab indiuiduis est spes,dc d speciebus est genus. speetes aute colle tua re adunatiua est multorii in unure familiter genus, immo genus magis est eollecti uti ocadunatiuia ut spee es: terminus vero descensus a genere in spes sunt particularia .i. partes subiectivae, oc a speeie in indiuidua sunt ipsa singularia. particularia autem oc sugularia unu superius diuidunt cic partiuntur in mulista. Exemplum autem,q, superius,quod as sum termi Dat.st ecillectivum, est, quia oes particulares homines,
qui valde multi sunt, inquantia participat speeiei humanae naturam, non retinent suam pluralitate, sed adunan Ctur,re sunt unus homo sis spem. Exemptu vero Q in seriora,quae descensum ternia nant, diuisiva oc multiplieatim sint est: quia ho vn' sm spem Oc eois p eoditiones
materiales multiplieatur in particulares homines θω. . Genus extensue nragis eoilectivum est quam species.
Grea illud dictum, genus est magis colle stiuuan una
naturam ut species. dubitatur, quia oppositum dicere debuiiset. illud enim est magis in unam natura viii tiuum,quod in se est magis unum &euius naturae viii late retenta minorem distinctione res illius naturae imter se compati utur. Sie ut illud est magis calefactivum ,
quod in se est magis ealidum, re a quo res eale salsis mi
nus compatiuntur frigoris,es eris paribus oce. Species autem in se est magis una 4 genus: qm species dieit naturam omnino indivisibile sormaliter, unde re atomadieitur, genus vero natura formaliter diuisibile impor- qtati re similiter res sm speciem adunais minorem distinctionem eompatiuntur. no enim possunt distingui nisi
numeraliter quae vero in genere tantu eonueniunt, sormaliter distingui neeesse est. magis ergo eollectiva est species in unam naturam Φ genus. Ad hoe breuiter dicitur Q esse magis colle sciuu multorum potest intelligi duplieiter. Vno modo intensue,& se speetes est magas collectiva, quia magis Vnit adunata, ut ratio adduiscia probat. Alio modo extensiue,& sie genus est magis colle muli,quia multo plura sub sua adunatione eaduntta sub speeiei ambitu. Vnde species oc genus se habent
Deut duo duces. quorum alter habet exeret tum paruu, sed valde unanime alter exercitum magnum,sed diuersarum factionum. ille enim magis colligit intens ue,hie extensue. Porphyri us autem loquebatur hie de exteti ua colletioe, oc ideo dixit genus esse magis colle suum participatione speciei pluret holea qua tone sunt unius homo.
CIrea illud verbum. partiei patione speei ei plures homines sunt, nus homo. Notandum est,. Porphyatius no absolute dixit plures homines sunt unus homo, sed eum illa e5ditione. . partieipatione speciei. ista autec itio,est e ditio diminuens sy unus homo: qm,cum absolute dieitur unus homo,intelligatur de unitate nu merali,quae est maxima unitas. eum autem adiungitur
shi,lν participatione speciei, iam dii trahitur quod amo praeiacens praedicatum: oc de homine uno ει speetem, qui n5 est homo unus, accipi oporteta re ideo no valet. plures homines sunt unus homo participatione spe ciet, ergo sunt unus hO. sevi nee valet hos re leo sunt idem genere:ergo sunt idem 5 e. Idem enim est dieere, participatione speciei plures homines sunt unus ho, ecdicere: plures homines sunt unum in homine denomi nato spes: ex quo clare patet non sequi ergo sunt unus homo vel sunt unum nodus autem,quo plures homines vilitatem in homine speeie habet, logicum excedit negocium.& ideo sat sit pro nune seire, Q, ideo uniuer sit iter loquendo inseriora, quae plura sunt inter se,in suis periori adunatur, re partiei patione illius unu di turi quia vi sunt de eo ueniunt in illo superiori disserentiarii quibus illud superius diuiditur, Oc ex quibus eoru ploralitas oritur, expertes sunt,pluralitate aute sublata ne cesse est remanere viati id quod restat. se ut in propostosor. dc Dia. ideo sunt unum in homine: quia non disti mitur nis per proprietates indiuiduales: oc ut sunt in nomine carent proprietatibus indiuidualibus, quibus homo destendit ad sor cic Pla. ablatis autem per intelleis clum a sorte 5c Platone eorum proprietatibus, non ita bent per quod distinguantumae per hoe id quod rem net, puta natura humana,non distinctium est: qm in eo distinctiva non sunt aevitu,& smiliter homo re leo par ticipati ne animalis unsi animal sunt: qm ut sunt in animali differentias proprias, quibus distinguuntur prsueniunt: qm animal non includit astu rationale, aut rugi bilet amotis aut e per intellectu ab homine oc leone rationabili oc rugibili no habent per quid distinguantur rec cosequenter remanent unum. ec quia remanent animal, ideo debet esse unu animal inouantia animal sunt.
As lignato autem genere dc specie quid sit
virul eorum,'genere quide uno existente,
speciebus vero pluribus semper enim diuisiogeneris in species plures est: genus quide semper de speciebus prsdicatur,re omnia superio ra de inferioribus: species autem neq; de proximo sibi genere, nem de supioribus: neq; enim
uertitur. Oportet enim aute aequa de aequis praedicari, ut hinni bile de equo: aut maiora de minoribus .ut animes de homine: minora vero de maioribus minime. neq; enim dices animal
esse holem: queadmodu dices holem ess e aiat.
Haee est Octava pars huius ea pituli,in qua ordinatur praedicatio exercenda in ipsa praediramentali eoordinatione tribus regulas,quarum primae simul ponuntur,resunt ills. genus de speeiebus oc uniuersaliter omne superius de inferioribus prsdicatur. Altera est,speetes de genere Ac uniuersalu et inserius de superiori non praedi e tur oce. Ad ponendas aute has regulas ex praedactis estinuationem die dorii assumit:comemorans in ex dis
snitione iam generis Oc speeiei habita re numero spe
cier a semper numerum generum oeedente: qm geonusvnti non potest diuidi in species pauciores duabus
consequens est,ci, ponatur prima regula.sq, genus praedieatur de speciebus oce. patet autem sequela ex diuininitione ipsus generis, in qua dictum est, et praedicatur de pluribus distere cibus specie. Secunda aute regula stabilitur
29쪽
stabilitur a Porph o ex quadam iandamε tali propo Esitione dicente, in oportet aequa de squis ut maiora de minoribus prsdieare, minor a vero de maioribus mini me. speciem enim constat esse minorem genere, Ac viai uersaliter omne insetius est minus suo supera ori toc lo quatur de maioritate, minoritate, de aequalitate ambitus eorum,quae continentur sub eis : in qua diciti fuit, v genus magis est collecti uum ut speetes. ita o illud est maius, continet omnia quae continet aberii, re ultra illa aliqua alia. se ut animal est ira aius homine: illud ve O minus, quod non continet quicquid alterum ambit,
ut homo respecitu animalis. illud aute est aequale quod adaequat alterum, & adaequatur ab illo si eo tenta sub eis: ita in de quoeuitiai dieitur unum,dieitur re reliquii rec eeonuerso ut homo est ri libile oce.
Quaecunq. per se medieratur. ira de aequis, vel maiora de minoribus praedaeari oportet
CIrea hane partem me urrit dubium de qua praedio tione intelligenda sit Porphyria haee ppositio, opor Fiet aequa de aequis, vel maiora de minoribus prs dieare: qm vniuersaliter ito est vera. Clarum est enim in illa ea aliqua praedicatic animal est homo: 5c tame ibi minus de maiore praemeatur. Ad hoe dicitur,cν praedieatio est duplex: directa 5c indiree . praedieatro directa est, qra praedicit si se habet ut forma subteisti: qm praedicata te nentur formaliter, subieeta vero materialiter. Praedio tio autem indire fia est, sin sibiectum est potius forma praedicati v eeonuerso. tune enim ordo rectus praedira/tionas non fatuatur e vi s diceretur album est homo. Et quia superius se hahet vi forma inferioris,et in serius ut materia quaedam superioris est. ideo dicitur, Q illa pro positio intelligenda est de praedi eatrone diressita. medisi enim tale praediratione oportet vel praedicatu esse superius: ut eum dicitur, homo est animal vel aeq irale, ut di
cedo homo est risibilis oce. sed hodie resposio dubita
tione non fugati qm admittendo deseriptione praedi ea tionis directae elarum est, q, multae directae fiunt praedia Ccationes, in quibus minus de maiora praediratur ut pa tet dieendo nasus est simus: numerus est par: oc fim i subiectu enim in Gibus huiusmodi enuntiationibus mi notis est ambitus si praedicatum:& praedicatum forma
est subiecti:eum elua accidentalis quaeda forma sit. Nee potest sugiendo dici, q, Porphyrius in tedit loqui de indicatione,quae eo mittitur inter terminos eiusde praeda tamenti tantii. s. genus specie disserentia dc indiuid uti Et primo: quia sin do strina praesentis operis non inue vitur praedicatio aequalis de aequali in uno pdaeam e torqvi ipse nulla ponet disserentia eonvertibilem eu specie specialissima. Secundo quia hie eqpresse dieit praedi. diit one aequalis de aequali esse praediratione proprii dec s. eo euius est propriti tut hinnihilis de equo. Dicenduest ergo in illa propositio intelligitur de odi ratione per
se,& non de quaeu in praedicatione. praedicatione per se voco ea,qus in primo posterioria distincta est in modos perseitatis 5ce. seeundu enim oena praedicatione per se oportet aut equa de squis,aut maiora de minoribus se dirari. Alinora nam per accidens prsdicatur de maiori h .aeei diten ina naso si sinus, ct numero .st parrlicet non aecidat numero Q sit par vel impar:& naso, vst simus vel aquatinus εια oc ideo illae quavis direetaer Per accidens tri praedicationes sunt. 5c ideo no est mirus praesens propositio in eis locum non habet oce.
De quibus autem species praedicatur de his necessario ec speciei genus praedicabitur,& ge
neris genus vli ad generalis sinu. si enim verum est dicere Socrate holam, homine autem animai,animal vero substantiam: verum est,&Socratem animal dicere,aim substititiam .sem
per enim cum superiora de inferioribus probcentur, species quidem de indiuiduis praedica bitur genus aute de de specie,& de indiuiduo fgeneralissimu autem vel de genere,& de generibus, si plura sunt media &subalterna, Κ de specie, di de indiuiduo dicitur enim generalissimum quide de omnibus sub se politis gene
ribus, spebus,& indiuiduis. Cenus ausilante
specialis lim si est de Oibus specialis limis et indiuiduis. sol si aute spes de omnibus indiuiduis.
Hie seeundo potiit tertia regula quae talis em de qui hus cunm species praedicatur de his necessario oc speciei genus praedicabituri. de generis genus: vLp ad generalis timum: i5c satis elare deeraratur: atm summatis colligi t ur de quibus quodlibet quod in praedicamelo est prae
dieat ur: nee opus est expositione.
In diuiduum autem de Uno solo particulari. Indiuiduum enim dicitur socrates et hoc alburre hoc venies,&Sophronici filius si solus sit ei
socrates filius. Indiuidua autem dicuntur hu- iusmodi, qm ex proprietatibus coiistit virun quod i eorum, quarum collectio nianu in alio eadem erit: Soccaiis enim proprietates nunc bin aliquo alio particularium erunt eaedem: evero quae sunt hominis proprietates. dico au tem eius qui est comunis erunt eodem in pluribus magis autem in omnibus palliculatibus hominibus in eo quod homines sunt.
Haee nona pars huius eapituli, quae lieet textus serie Noram. superioris potius si terminus si alia pars separata, quia
tamen nouam ingreditur materiam, separata sit ab illi
Agitur ergo in hae parte de indiuiduo re quoad quid si re suot modis sit:.5c quare dicatur indiuid uti. Quident ni sit individuum persuadetur eum dicitiar, in indiuiduum de uno solo Nicatur. Triplieiter aute indiuiduusgnifieari tradit. s. termino disereto, ut socrates:oc teris mino eoi eum pronomine demonserativo,ut hoe albu
re ei retiloeutione ut filius sophroniet i vitieus est 5ce.
Quare autem indiuidua vocentur huiusmodi entia subdit dieens. hoc ideo esse, quia ex proprietatibus costat, quae diuidi non possunt, ita in ii, hoe 5e in illo inueniri possint. se ut proprietates speciei inueniuntur in pluristius. hae earnes nam Ac haee ossa de hi nerui eum hae eo plexione no nisi in hoc uno sunt. Carnes aute Mossa ocnervi,quae pertinent ad spem in pluribus partita sngu laribus inueniuntur: ita u, seut plures h mines ut superius die uest sunt unus homo, inquantu eonueniunt in speeie humana, ita eonueniunt in hoe quod est habete easdem earnes sis spei oc si liter eadem ossa fim spe .ciem:& reliqua qus ad speei ei natura pertinent. omnia entiti huiusmodi eade sunt sua spem in omnibus parti cularibus hominibus. sm autem indiuiduales proprie rates multa est inter ea diuersias Oce. In diuiduu artisciosi praedicatione de nullo, neq: de multis
Nicatur. naturali vero de uno talo. . seipso puteatur.
CIrea illa indiuidui deseriptione findiuid uti est quod
de uno solo praedi eatur dubiu oeeurrit: quia Arist. in primo perihermenias) dieit singulare est quod non praedicatur de multis. multum autem refert dicere non cap. de multis, re de uno. ex hoe enim quod dieitur indis uiduum non praedicari de multis, non sequitur,ergo de uno solo r quia statu, de nullo ieei. Ex eo vero quod dicitur,de uno solo,re te sequitur, ergo non de multis.
descriptio ergo Porphyrij, quia restringit dictu Aristotelis sub dubio eadit: qm aliqua indiuidua sunt quae de nullo prsdieantur. s. indiuidua praedi menti subtaciti
30쪽
H sortes 5c Plato a prima nam substutia vi in praedio
mentis dieitur hi ulla est praedi eatio non est ergo deserisa Mica me pium ipsum indiuidisti. Ad hoe dubium dieit Auer , subitatiet mis in hoc loco, Q assignatio uadi uidui data a Porphy is 3 fi. Donon est vera indiuidui assignatio, quia non eouenit omni indiuiduo, sed indiuiduis aecidentium tantia, qtas praedi eantur de subie stis suis denominative,ut eum di ei lux sor est hoe allaum 5 e. indiuidua enim substantis, ne ridenominatiue, ne in quidditatiue de aliquo praediis eantur, ut Aristo. in praedieamentis dicit: ec propterea; bi supra. inquit Averrois, a, vera assignacio indiuidui est illa. In diuidula est quod non dicitur de inultis oce. sed qui Porphyrium eois schola sustinet de merito , ideo altiter dieendu est: viri usin diaetu in sustinendo, sq, praedicatio
est duplex. quaeda est artisse talis , quaeda verra naturalis. praedirationE artiseiale voeo ab arte non esseetaue, qui omnis praediratio artis opus est,sed finaliter, quaa sar tis fini directe seruit. Naturalem aut e prsdieatione v
A indiuiduis illius naturς. seut 5c natura ipsa Teut in quolibet holnine est natura humana: ita est etiam in quoli het homine natura humatia particulariter. nullus enim
homo est qui non sit homo, de qui no sit homo partieu laris: ius sua Platon leos ponetes liolam uniuersale occPrincipium aure ,quo natura ad hoc determinatur, proprium est ita huic, a, nulli alteri conuenit. rite admoduergo, quia species naturam absolute sigilat, de pluribus praedicatur,ita individuum vagum,quia modunaturae non determinatu ad hoe, seu natura sub modo no determinatam ad hoe,importar,de pluribus prcssi bile est: in diuiduum vero signatu, quia hoe singulare silvificat de multis nullo pasto dici potest. Non ergo aequi uoce dicitur indiuiduit vagum de pluribus,sed pira nomen et rationem. Et licet contra doctrina hane obhei possit pro nune, tamen tripliciter instari potest logiealiter. Primor quia si hoe Porphyrius diminutus esset determinans de praedirabilibus, re tacens de indiuiduo v eo, quae artis fini non est direete proseua, ex natura tit B p . Secundo, quia superius posta est diuiso prs die
rei signifieais verissma existes naturam imitatur, quae ad viiii determinata est. Cum igitur finis logi ealis artis si instrumeta edere.quibus ineognita innotescano I dicatio arti sietalis illa erit, qua aliquid ignotum notu fit. haee autem est, quae duo qualitereul distin qu adunat, vi homo est animal, vel risibilis dee. praedicatio aute naturalis erat illa, qua nihil noti Matur ignotu. haec autem est, in qua omnino idem de seipso praedi eaturivi homo est homo. nulla enim qonem dubitabile terminat enunciatio dieetis,a,est a. b.est b,cte. verissima in est adeo, Boethuu dicit ea nullam esse veriorem. De artificiali igitur praedieatione loques Aristoteles dixit, o a prima Libstantia nulla est praedicatio:& q, non dieitur de multis individuum. 5c Averrois dixit, i, Porphyrh assignatio non est vera. De naturali aut e pdicatione loquebae Porphymus dicens, individuum de uno solo praediora,
ni prsdicatur de seipso dieendo, sortes est rtes occiindiuiduum vagum praedicatur de pluribus, Elin quale
cui non obstat individuum praedicari de uno Glo.
CIrea eandem deseriptionem dubitatur, an eo ueniat
indiuiduo vago,an indiu duo s gnato tantum .l γeitur autem individuum vagum aliquis homo. aliquiethos ec limGi: individuum vero Mnatum hie homo, hie
hos,ece.Sortes ece. Est autem ratio dubitali, quia Giγter diei videtur, i, individuum vagum de uno solo fidi eatur,re in exercitium praedicationis c incit. et de pluribus praedicaturr Sor.ti. est aliquis homo, Miser Plato
est aliquis homo ,et se de aliis. Ad hoe dubium dicit,
ista deseriptio conuenit etia indiuiduo vago, 5c eose quenteris individuum de uno solo prs dicatur m rem, hcet ira vocem praedicet de pluribus. Vnde, quia eii di eitur aliquis homo est sor.ec Pla. nulla regetas sorti et Platoni praedicatur,nis natura humana importata n lyhomo, ec ly aliquis ho, importat natura non absolute, sed particularizata ideo sola illa vox, aliquis homo. est eois viri ii sicut s plures holes vocetur sortis nomine, quod importat natura humanam determinata ad hoe, sela vox e Ois est vitis ii sorti. sed hi e responsioni, euieoiter ab OIbus assentiri videtur,obstat s. Tho. doctri na,quae peripateticis plurimum consentanea est. ha ε iEs, Mi squidem ab ipso m. q. disputato de Pote tia Dei. q. u.qsari ad ar. t. q, individuum vagum prsdieatur de pluribus nonnutium. latum sm voce, sed sin ronein s isseatam. Fundatue aut e doetiuna sua super hoc quia in sor. tria pollunt eransderari, qua in eo sunt:natura, s humari I, oc modus, quo illa natura est in sor qui modus nihil aliud est si patimulariter existere. est enim in sorte natura humana novit uersaliter,sed particulariter: oc principi uira,quo illa natura determinatur ad sortem, puta materia signata Horum autem imum natura ipsa c5munis est 5 praedieabilis de multis: modus quo naturae Gis est omni, bilium, re non apparet sub quo illorii membrot si elati datur indiuiduli vagia: Quia non praedi eat in quid esset enim species nee in quale. ergo Bec. Tertio' quia prs ceptu ira Platonis quo quiseendii iussi in speciatissimis, non esset implendum: qua descendere adhue potest diuiso: individuum vagum medium est inter spem dc partieularia. Ad primum horii dicitur, i, arguedus no est, qui ea quae no promisat non seruauit. Porphyrius autetiu is pollieituc est se de omnibus praedicabilibus tracta turii sed tantii de illis quinqi ab ipso enumeratis in pro
hoemio Qt ibi patet, oc ideo no est mirii s de indiuiduo
vago non tractauit, sevi nee de diffinitione traestauit , qua eonstat speetale ei te praedicabile. Ad seeundia di citur, Indiuidum vagum praedicatur in quale re non in quid . per ly quale, vero intelligit omnis modus alius a quid. quantu quot si oce. proprium autem interrogat viti de indiuiduo vago videtur esse hoe quod dico cu C iusmodi. Quod se persuadetur. de , a, puta sorte potest inplex qo tormari .ptritia de quidditate eius, Ac se quaerimus per ly quid est,ec respondetur homo: terminata hac qone per hane respotionem coena Peripateticis oculatonaeis, restat inquirendueuiusmodi homo est,unti uersalis an particularis, per se an participatione. multu enim refert quid horti respondeatur. Platoniet enim de aliqua re existente in rerum natura quam dixerunt esse hesem, iusrctibus cuiusmodi homo est: respondet, pers et uniuersalis. de alioua vero puta sorte respondent,
, tio est ho n se sed est lisi alius. i. particularis ece. Deri patetaei aut quς tibus cuiusmodi ho sit, uel euiusmodi hos se,sem p radent i, est aliquis h et alius hos: qm naturas rem n se non crediit subsiste te . terminata aut se cuda qone per indiuidula Vagii qu stimus us,et indetur hie, Quod Iportat indiuiduli lignatu. pirat ergo indiuiduli vagii in cuiusmodisc eo se aucterno in quid, sed in quale. Ad quartu dρ peeptii Platonis plendueste,sed
sane intellectu .loquitur. n. de deseensu per diuisone sormale,re node quaevis diuisone, post speetatissima aut spem nulla dicimus este diuisione tormalem: nee etia dicimus proprie loquedo indiuiduit vagum ee naediu in
ter spem re sngularia: qm mediti coordinatio is pii talis res ipsa,cuius eii ee,debet esse no modus .ut patet degnibus 5 spebus 5c si gulariti'. Indi uiduia aut vagii vidistin .stu a spe cc simularib odii liu rei dieit, oc ideri mediu illii de esse Iter spem re singularia, licet quo ad aliud medii ronet, re videat. Dieedit E ergo, in diis 5 Idiui
dui hie assignata Idiuiduo signato tira e uenit, in eui' si enu Porphyri' signata iiii Idiuidual textu e stit ete.
Continetur igitur individuum quidem sub specie: species aut sub genere. Totum . n. quid dam est genus individuum aut pars.species Vercita totu est oc pars, sed pars quidem alterius,