장음표시 사용
151쪽
124 Aldum scribens , quem scimus aetatem totam sedulitate , et fide spretatissima codicibus rostituendis , librisque quam emendatissime imprimendis insumpsisse si) : Elisora mi A
de , est , elabora I nam Plua Operis ει laudis evectat te , quam foram animo praeconcipis ' adhuc in damno libros es vi video , qui pro castigiat imis habentur. Iromento iant quae
idem attuli , quaeque deinceps asperam plurima I). Quam
brem in tanta librariorum et emendatorum licentia satius ratus est Parrhasius veterum codicum fidem tueri , et hancyra Iaram sibi regulam critices aequissimae praefigere. Veterem nempe codicum Iectionem, ubi plures et probati com eniant , tuendam esse , etiamsi primo intuitu haud salis commode videatur sententia fluere ; et tum solum reiicie dam , quum auctoris, Vel communi sensu plane pugnaret: Quamobrem ad Aldum scribebat: ABn me fugit hoc ἡ- servandi genua eae D latione Memplarium a quibusdam ire sum , quiani iudicis Potitia Vorteat tili. Seu ii sunt, qui in omnibus alimis , quum ingeni i videri voluissent , ineptias etputiverunt. Equidem si in alter tro peccandum aia , in hanc quam in illam partem malim. Ptam minori studiorum iaci ra quis inoleta tam olim vitia non tollit, aut etiam aequitur, Gm Anceram verantque lectionem in aeteritia interpolet, ut a plerisque factum utinam mentior. Ego quod Est in me en far intiquorum codicum filia iudicium attingere verum si id inter se diseremisiunt , in plerisque Des me Actioni imuictam μει ponam. Quod consilium si fiat et aliis , utiquan trum in praesentia negotium non conflaretur 3 . uuae sane quam scite et prudenter pronunciata sint is penitus no- erit , quem non latuerit quanto Iabori et ipsi Parrhasio et ceteris deinceps Grammaticis steterit ad veterem codicum smdem excusos auctores restituere.
s. III. Ex Latinis porro scriptoribus nullus fere suit, cui
modicam manum Ianus non adposuerit. Etenim Omnes ferino quotquot extant longa annorum serie Praelegit, et ex iusti- lj V. Τirab. Op. eit. T. VII. P. I. pag. 169. c. - Reno uard , Annat. de ι' imprimeris des Ald. - Zeno, μιiz. test. ln-
152쪽
tuti sui ratione, moreque a prima iuventa suscepto, lecti nibus singulis auctori emendando dabat operam , antequam ad illustrandum eum accederet. Mum igitur more , in a ditores dicebat Parrhasius , verba Livii primum Pr eleg mus , ac errata librarii e ur bimus , deinde quae lucis imdigebunt illustrisimus si . Et sane vidimus quam do Livio, FIora, Spartiano bene fuerit meritus σ). Quid autom Laciantio Firmiano praestiterit 3) quid omnibus Virgilii Catalectis, qui ea excusa legerit, noverit 4). Audivimus ex Salerno b)quanto Iabore insudaverit ad expurgandas epistolas Ciceronis ad Alticum et nimius Sane essem si omnia singillatim prosequi vellem. Neque praeterea velim eo pretio Parrhasianus omendationes haberi , quo illao habentur vulgarium Grammaticorum. Ea enim quae in Claudiano rastituit , a summis nostrae quoque aetatis viris , a Bumannis 6 , a Brou khusiis 74 Heinsiis vehementer probantur s8 . Scitissime porro emendata ab eruditis halentur quae in Propertio ), Ovidio si0 , in Columelli l l , in Cicerone ex Minutinui edia
lis in suis quaesitis per epistolam , quae extat , emendarit. Quid de omendationibus. ii emus in Floro et Livio 3 Εquidem quum era sedulo collegissem . quae tu Commentariis in 1ὶ V. MSS. cit. 2J V. Sup. g. XlX. pag. 56. S. XXII. pag. 63. et seq. g. XXXVI.
pag. 107. De reb. per epist. quaesit. pag. 227. 230. etc. 34 Parrhasius non solum Laetantii Firmiani opera castigavit, sed edidit quoquo Venetiis anno s sortasso J 1509 , integro Graeco adiuncto . quod in aliis cum mancum , tum corruptum invenie-hatur. v. Chioccareti. pag. 236.s,l V. Epist. II. et III. ad uiatim in Adp. s V. Saler. op. cit. et S. XXXVIII. huius Comment. 6J V. Praefat. in C Iaudian. pag. XXIII. Amstet. 1760. IJ V. Comment. in Propert. lib. I. Elea. 2,20. et lib. III. Eleg. 15. 10. 8J V. Praefui. in claudian. apud Burman. Ioe. eit. pag. 25. 9ὶ V. De reb. per epist. quaesiι. pag. 21. 351. otc.
10J V. Op. eit. pag. 3s.. 315 , 317 , 318, 320, 322, 323 etc.
153쪽
Bellum Macedonicum , qui extant, occurrunt , ipsas omnino esse comperi, quae in Probatissimis tantum nostri temporis Livii libris suscriptae sunt. Quamobrem dicendum est vel Parrha lanas emendationes Ore scriptove habitas . n summis sequiorum temporum viris Veluti iustissimas Probalas et Susceptas fuisse ; vel quae ii longissimo studio maximaque in luce literarum repererant, eas iamdiu Parrhasium procudisse et concinnasse. Quorum si alterutrum probabitur , haud exigua laus Rhetori nostro accedet, nisi quis ineptissimus haec ut puerilia damnet. Equidem fateor satietatem iam harum
rerum, et gi mavis nauseam creatam nobis esse. Verum ingratissimi omnium essemus , ni vel beneficii non meminerimus , vel nullam tantis virorum vigiliis laboridus et curis referendam esse gratiam dicere auderemus. Per eos quidem Poetae , Oratores , Rhetores , Historici tum belle fIuurit tam eleganter sibi constant, ut nos iurati adserere PosSemus, Vel ea ipsa ab illis omnino descripta , vel si alia Som P er irat lubenter nos iis carituros. S. IV. Iuvit quoque magnopere Latiua studia egregia et solertissima scriptorum omnium tuterpretatione. Immo hac in re ita excelluit, ut eruditionis reconditae et penitissima vir veluti εξoxην adpellaretur. Mediolanenses eruditi eum unum Herumque aiebant abstrusarum rerum clavem habere, ad Iani praenomen spectantes. Thomas Phaedrus Vir Praeclarissimus hoc carmine Parrhasium compellabat rQuis Mec tibi, quia taurior e penu δελιβεν ω orum Z originem unde εuba PisTibi Z Uι reeitidis aliata et recondita , Habeες- ωΠεa , Iane , cognitiadima , Qui a miselda turba litteraria Tenetur imperita , nec potest viam Videre , quaerat unde quod petit sibi. ne Oae Ianus omne qui bicσε videt , Geritque clavem , aperta fecit omnia pVel ea receptus hospes is choro Desim pSil ut lubet: - tque ded avue M
154쪽
Neque unus Phaedrus originem voluti divinam adstruit. Ioan . Maria Cataneust Parrhasio in Leoniano Gymnasio Collega ait: Quem claudianum , nunc illustrana pumis au dignus honore
Parrhasia Ianus ciama ab arce sitien8. Tum Bonodictus Marianus :Hoc magnum dederat nomen tibi aediata mater Doctrinae ut cu3ω3 , Ianitor atque fores. Nec Decepta fuit. Plures tua pectora fundunt Floreo , .quam tellus ingeniosa feras. Currite munc iuvenes alud si , currile : Ianua
Moquii pleno pectore fundis opes l).
Hic Parrhasius operit clusum quidquid erat in tenebris 2 .
Arsillus :Sospite Parrhrasis , Romana Academis opacis Occultum in tenebris nil sinit esse dA 3 . 1J V. Sup. g. IX. pag. 2.. not. - Similia sere his pepigit poeta Latomius in illo epigrammate, quod apud Iovium legitur, et nos
propter esus brevitatem lieic exscribimus. Ianum . respiceret quod tempus uιrumque , Latinum , Prisca aetas gemina fronte fuisse refert: At nune Parrhasio , doetrinae nomine , Iano , Cor geminum et metus nemo fuisse negeι. V..Iov. Elog. viri Gιt. Ulustri pag 208. Basit. 1577. 2J V. Jov. Elog. cit. 3ὶ V. Tirab. Storia ec. T. VII. P. III. pag. 473. - Ne quo minora his profecto, vel invenustiora, ut nobis videntur, , clici possunt quae de eodem Parrhasio eocinerunt Antonius Motta. Lancinus Curtius, P. Marinus Fulginas , sexceniique alii beneclo Iano nostro litterisquo meritissimi. Quoniam operao pretium minime est omnia singillatim hoic exseribere , ideo nos unius Antonii Mottae epigramma prolaremus , quod sic se habet; Persephonem Stygias quum turitas orctus ad undas Arretam , rupidis imposuisset equis , Sparsa per amfractus relegens vestigia currus, Praetulit accensam lampada moesta ceres. Si mihi eum fenia tieeat dixisse Parentis . inpendant magnos nee mea verba Deos :Maiorem tibi. Dina . 'eem seri Ciaudius , et qui IIIust at Vatis earmina Parrhasius. Disitian ny Cooste
155쪽
Alexander Harenus : Ianua Parrhasius ad interPremnia se sa vatiam Oculatisiamus. Lucius Scoppa noster bonarum literarum et ipse brosessor nobilis : Iamus Parrhasius, nit, n terregni la vir doctus , pensicolatu3 et reconditarum rerum acia tua . . . Cui in multis quae εub umbra latitabant , de uno Cutidiano loquens , et nunc in lucem emta ipsi alia AE a ἀ- ventus merito debet. Non enim modo Poetae mentem rimatur et permndit , sed multa quoque in diveram auctores evendis , quae si ipsi reviviscerent secus profecto non sentirent l . Hinc a Barthio profunde doctus adpellatur 2 . Hinc Salernus civis eius post tot in Romanam Academiam Parrhasii merita , hoc pacto potuit ipsam Academiam de eo praedi antom inducere. - Stupui ego miranda canentem, altaque et humano taxi maiiora , reorque Ingenio ; eredas Delphis Oracula moerum ,
n fuit e paucis qui posset acutius alter Solvere confusis quαeciamq- migmata vatum M puae fatidiso fuerant viae cognita Phoebo , Sit d isse mihi fas , Iano cuncta Patebant. . . Parrhasius quiliquid viserea Maere ais altis Sensibus , hic aperit sollers penetralia vatum 3 . Et re quidem vera qui hac in re Parrhasio praestiterit invenio
9ὶ V. Sax. pag. CXCVll. - Λrgolat. Bibι. Seript . Medisi. T. II. P. II. pag. 2055. et alibi.
156쪽
Quamobrem Henricus Stephanus , Vir naris emunctae iudicii quo subacti , Omnibus fere qui ad aetatem usque suam floruerant interpretibus Parrhasium praeponebat. Hune enim, ait, prae ceteris fers munibuS , qui metas commentariis liasistrarunt et varia doctrina , et milicis , et ingenis, et m
moria valuisse , limaque eaeactiore Maiam esSE Persuasum ha
si ingenio studiorumque laude, doctrinae certo praestantia, et iudicandi acuti a ceteris qui praecesserant antecellebant. D- se BObortellus , qui numquam nisi seipsum laudavit, ita da Parrhasio ad Alciatum scribebat: Numquam enim tua scripta lego, quin mihi illitis viri recordalio occurrat adeo diligentis et perspicaeis in veterum locis emenda nuta , atque eviana
dis 6). Caspar Barthius vir prosecto bonis in literis nulli secundus , quique ea floruit aetate , qua Lipsit, Maligeri, Salinasti , Casauboni omnem prorsus et desiderium doctorum
impleverant, et expectationem Superaverant: Fiat Parrhasius, ait , singularis homo doctrinae , quique debuerit Omnem O eram collocare in commentationibus Poetarum illustrando
S. V. Τantam autem commoditatem enarrandi Veteres auetores , perscitissima historiarum prudentia Parrhasio praestiatit , quas omnes in numerato semper habebat. Historicos quidem non perlegerat modo , Verum excerpserat et aduotaV rat. Extat adhuc ingens omnino volumen in folio quod inscriabitur Nomenclator, a prima fere aetate manu sua descriptum , quo Alphabetico ordine innumera virorum atque in 1J V. Epist. nune. ad Ludovis. Castetvetri praep. V. M mb. per epist. quaesit. ed. Neap. 17 71.
157쪽
Iterum illustrium nomina digerantnr i quorum sane magna pars haud grammatico , profutura etiam viro erudito visum fuisset. Quamobrem eo in evolvendo vehemens admiratio subit animum , quod vel Parrhasius ea omnia mente eomprehenderit, VH ea saltem duxerit quae adhibenda ei s vent , ubi lacus tempusque postulaverint. Extant excerpta ex libio , Herodoto , Tacito , Livio , Caesare , Ammiano vi oestino , quem frequenter Iaudabat : Neque alium pro e nia si hunc , ad Pium ait , frequentius in manua habeo. Verum Mee fortasse comunia cum nonnullia aetatis suae viris habuit eruiatissimis illud autem poli auum , et iuris veluti prii fiat, incredisilia nempe mythsicarum hiatoriarum pDdentia , eae quo praesertim caseus imis illi pacta est gloria 2). Quam immanem eis operam a prima aetate dedisset, tot eius ocerpta ostendunt ad plurima volumina excrescantia , in quihus tota mystica fere historia passim Alphabetico ordine disposita occurrit 3 . Et Commentaria praeterea in Claudianum , et in Ibin Ovidii, quorum illud Burmannus iunior egregium Osua adpellat 4), et ad mmiacmm Motortam ut ἐλά-- et utraque Jovius recondita eruditione refertissima nuneupavit 5). Parrhasius porro unus prae ceteris visus est veteres Graecos , praesertim Scholiastas ambitiosius legere atque adhibere 6 . Quamobrem primus ipse omnium, quod ego sciam, et Veteres cunctas fabulas in unum veluti corpus componere potuit; et quod a renatis literis nemo ullus ne ad gressus quidem fuerat , interpretari , et explanare contendit. Opus quidem conscripserat, cui nomen Originum secerat , quo mythicas historias Persequutus, earum caussas investigabat 7 . Qua quidem in re eorum sententiam amplexus 1ὶ V. MSS. Lat. Reg. Bibl. Borh.
Tin In Comment. in Rapt. lib. III. de Ciclopibus disserens . sie ait Parrhasius: eosdem l oculos ciclopum j eireulares Coeli ve
158쪽
Qst, qui fabulas omnes ad mundum hunc adspectabilem, naturalesque res , et Physica Phoenomena reserebant. Ii erant Pythagorici , ii erant Stoici , et plerique ex omnibus res quis veteribus Philosophis. Et quamvis post Parrhasium lotiamque adversae de fabularum origine conflatae sententiae sint , ut eas tantum enumerare maximi laboris esset tamen
Deque pauci , neque infimi subsellii viri inventi sunt, qui
sententiam istam Stoicam amplectorentur et tuerentur. Et roquidem Xera, quamvis iSta physica salutarum explanatio omnino penitus probari posset, haud ero puto quin aliquis nutumet, nil earum umquam ad agricolluram, Bnnonam , C Ii tempestates aliaque id genus spectare umquam Potui8M. Verum quidquid sit de hac re. magnum prolecto fuit, Purrhasium ea aetate tantum opus suscepisse , Viamque nobis
monstri se erosimiliorem sectatus et complexus sententiam.
VI. Veteris quoque Geographi ac studio ita ex euuit Parrhasius , ut non modo hac in re suae pro eqsionis sociis pra Staret , verum cum iis ipsis, qui Geographi dicebantur conserri posset. Vidimus quidem quam egregie Livium restitui Sol, vel emendasset I . Neminem vero fugii opus nunquam pro dignitate confici potuisse , nisi totius fore Europae et Asiae urbes. Oppida, fluvia, montes , vel uti domus suae aedes in comperto haberet. Quae quum latuissent Manutium , Livium nobis dedit plurimis et gravissimis erroribus scalentem 2 . In quaesitis porro lier epistolam quot, quanta non occurrunt ex veteri geographia scitissime interpretata P Nonne itaclo Sybari et Thu io disseruit, ut magnus Magochius noster altissimis eum extolleret laudibus 7 Non enim modo eum ingens Brutiorum lumen adpellavit; sed fuit Parrhasius, ait, a re si iussicii vir , cuique fusius quam aliis acri oratia n atris in geographicis quod maximum est credaa , . . . quia
Graecos Latinosque acriptores in numeralo haberet, et fata tisines repraesentare Zeno disputat. Nos ex ipsis nominibus cia elopum aeris tempestates interpreιamur, uι in nostris Originibus
ii V. P. I. g. XXll. pag. 63. et seq. huius comment. 2 V. Fabrit. Bibl. Lat. T. I. pag. 195. et seq. ed. Ven t. 1728. - Renouard, Annal. de ι' imprim. ris Aia. T. I. et II.
159쪽
fima eloquentiae vena sitieret l . Dederat prosecto Parrhasius
huic disciplinae improbam et adsiduam operam ab ipsa sero ineunte adolescentia; neque Historicus , vel Geographicus Ru-etor fuit, quo Perlecto, quae ad pernoscenda, et illustranda Iocorum , regionum , urbium distantias , proprietates , vices
non excerperet Et adnotaret. Sunt adhuc excerpta ex Polyhio , Caesare , Pollaeno , Ammiano Marcellino , Plutarctio, Eusebio Caesariensi aliisque 2 . Extat adhuc ingens volumen manu quoque Sua descriptum , quo ex Strabone , Mella Pomponio , Cornelio Tacito, Pausania , Ammiano Miscellino, Auctore Bistoriae tripartitae, EuSebio de Praeparatione Evangelica et de temporibu3 , Apollonio Bhodio , Appiano Alexandrino , Dione Cocceiano , Hermola a Barbaro incredibilis urbium , oppidorum alloi umque veterum locorum vis alphab lico ordine disponuntur. Et quamvis improbo eo Iahoro haud magnopere iuvari possemus , quum privatissimo suetoris usui conscriptus esset liber ; putaverim tamen eos , qui vocari tur geographici indices , seu tabulae , eo Posse opere impleri et augeri. Quae Saue eo maiori elogio commendanda sunt in Metore , quod non Soliam prosessionis suae Viri , sed re-
Iiqui quoque eruditi haud quaquam adhuc absolutam et insignem operam huic dederint disciplinae et tamen ita labores eius a doctissimis viris probarentur, ut Clarissimus D. Ioannes Andresius Besgiae Bibliothecas Borbonicae Praefectus i 1807 ,
optime de nobis meritus, Parrhasianum hunc codicem cum altero Bondesmontiano coram adducat , ut ostenderet quo ardore et eura geographica Studia Saeculo XV. amplecterentur,
S. VII. Quamvis praeterea ea humaniorum studiorum pars, quam nunc Criticen ad pellamus , nulla sere et ignota esset Parrhasii aetate , omniaque ut tradita a maioribus erant susciperentur , haud vulgarem autem ipse sagacitatem praesetulit , qua genuina a spuriis , vera a salsis disceruero valuit.
Parrhasius enim primus, ut diximus 3), Virgilii vitam Se vio trihutam Donato vindicavit libellum de Viris illustris 1 in V. Tob. Heraei. P. II. Colleet. V. pag. 526. not. 70ὶ.I2J V. MSS. Lat. R. B. B., s3J V. P. I. S. XII l. huius Comment. pag. 38 , et 39, not. sit.
160쪽
133buo Cornelio Nepoti tribuit i) et cum primis fuit qui Λn
nii Viterbiensis somnia rideret et commentitia omnia esse demostraret 2). Immo cum ipsum Baptistam Pium Bononiensem, summi tum nomi utS Bhetorem, eo errore Iahorantem deprehendisset , hoc pacto ad illum scripsit: Mirantur et illud te nescio cuius Annia Somnia adnotare in testimonium, pro F bio Paetore , Catone , Sempronisque quum mugia eatent amgumenta , quisua illa non Catonis , non Fabii Pictoris , non Sempronii scripta escte convincantur , sed a cucullato Frimine Mundantes , ut arearet, Olis conscia aiuntγε eatretum aiabi uenitatis confessi em 3 . Lectissimis Praeterea argumentis Acroni grammatico doctissimo , qui Terentium Commentatus est , adnotationeS quae Domine suo in Horatium circumseruntur, magno animo abiudicavit 4 . Quum praeterea Mntiret cum reliquis compositas editasque suisse ab Aelio Donato expositiones in Terentium , haud vero in eorum sententiam concessit, qui putabant eas ipsas esse, quae extant 5 Parrhasius enim primus ostendit nequo multa Donato digna Osse , n que omnia ab uno grammatico fuisse conflata 6 . Neminem denique Iatere arbitror Saoculo XVII. et XVIII quantis animis decertatum fuisse de Troiani Aeneae in Italiam adventu , et quanta doctorum virorum vis in Samuelis Bocharti sententiam , qui eam primus a renati R Iiteris excitare visus est , vel probare sedibus iverim. Quae sane ideo argutior et disertior Vim est , quod ipsemet Bochartus si gillatim omnia persecutus, omnes prorSus scriptores Latinos, Qt ex Graecis plerosque ea de re numquam ne ambigisse quidem demonstraverit T . Qui autem Saeculo XV., et XVI. de illo adventu addubitare visus esset, neminem Scio. centu I1J V- P. cii. g. XV. pag. . I. 21 V. Epist. l. ad Pium Bonono in Adia
τὶ V. Bochari. Epist. ud V. Cl. de Segrais. De Quaest. Νum Aeneas etc. pag. l 150. Append. Ad Phaleg. . et Chanaan.