장음표시 사용
161쪽
autem est Parrhasium nostrum , qui Graecos praesertim auctores in Historicis sectabatur primum lariasso ea de re dubi lationem suam prodiisse. Etenim inter alia Commentariis in Florum ita scribit: Phoges eae eomm sententia, qui crediant
per id tempus , quo Troia capta est in Phruia , idest B brycia , cum imperio fuisse a Priamo missum , atque inde
contra cla manu fugam cepisse. Sed iis monitius non accedit. Gmnus tamen in Georgam de , et Leschias, qui Parvam Scrip
sit tiridem, , tradunt Aeneam simul, et Andromacham in Partem Praedae cessisse Neoptolemo si). S. VIII. Magna quoque poeticae laudis gloria Parrhasius floruit neque immerito in praecipuos eius aetatis poetav ad numeratur 2). Carmina quidem fere omnia intercidere: unum tamen fere alterumque , quod extat , probe ostendit quanta facilitate , suavitato et venustate in illis pangendis uteretur. Scimus equidem nonnumquam voluti ex tempore sulisse; et Plerique Sane sunt, qui de hac egregia Parrhasii laude meminei 1l V. MSS. Lat. Reg. Bibl. Borb.s2J Uultus procul dubio essem , si universos seriptores , quido poeti ea Parrhasii gloria loquuti sunt , hic recensendos susciperem. Attamen, ne ista gratuito proferri a Patruo uostro videantur , nonnullorum bene do publica litorarum re meritorum auctoritate eius sententiam sulcire satagemus. Et vero B irrius De situ et antiqv. Calab. lib. lΙ. pag. 115. ed. Romae 1571 J quum de Parrhasio loqueretur: Fuit praestanti ingenio , ait , ae iudicio vir, et flagranti studio ae doctrina longe praeditus, Poeta, item-gus Orator, Latina Graseaηε lingua sane quam eruditus, nulli sui saeeuti seeundus. Angelus Spera iisdem verbis utitur. et Ρο iam eι Oratorem in utraqua lingua nulli secundum Parrhasium alutat V. De nobiliι. profess. gramm. etc. lib. IV. pag. .31. l. Sertorius Quattrimanus autem , qui nostri carmina perlegerat . ipsum certare cum veteribus asserero non dubitat. Compose Parrasio , ita Sertorius. Mn libro di tutι' i suoi versi, dona sono cosi Maghe Elegis , ε eost nobili Endae illabi . ehe non cedono punto agit Λnιictis V. Spiriti, inmoris degli Seriit. Cosenι. pag. 27. not. s3ὶ. J. Mitto ceteros. Qui varo plura desiderat, omnes sero perlegat seriptores, qui Parrhasium suis in operibus celebrarunt.
162쪽
rint l). Gauricus eum adpellat poetam celeberrimum φλIanus Anysius sic eum alloquitur :Tene ego P aeteream, cui Musae te ora circumsisserunt hederas , et amicas serpere lauroa 2 s3 . Ioannes Matthaeus riscanus :Non satis est veterum quod aiavit enigmata vatum Parrhasius , Ille etiam numeros evrimit arte pari 4 . Nicolaus Salem us quum cetera Iani merita in bouas literas
enumera8Set , sic exclamavit rQuis nunc , Pegasides , cantus memorabit amo-- ,
Et vestros saltus celebrabit ' quisve liquores Sertaque et Aonii quisnam discrimina μεσια Narraturus erit Z b). Verum maiori omnino eloquentiae laude Parrhasiu' noruit, ita ut inter paucos eius aetatis Oratores disertos et facundos
haud postremum locum obtineat O). Audivimus quidem qum 1 in Furius Vallus , qui nostri auditor luit et familiaris. quisque Iani caussam adversus aemulos Mediolanenses professores . Mediolanensis et ipse, data Apologia acerrime et pro virili deson indit . plurimum huiusce rei. do qua sermo est, testimonium e dem in opere reliquit. Ibi enim haud raro legentibus oecurunt ista verba : Ianus etpundebat illa earmina mina labore. Sed alterest clarior luculentiorque eiusdem auetoris locus , qui rem invi ctissime probat. Ipse enim in Nautam seribens. eadem in Apologia ita satur : Utrum mentiar, in sequentia earmina . quas δε- nus e udit eae tempore , et Aleaeander ad te sua manu seripta re misit , apertissime testantur. - V. Epigr. eui hoc est initium :Ouum mea. Nauta, etc. in Ad p.
s2ὶ v. Gaurio. Op. T. II. Tract. IV. pag. 1633. 3J V Iani Anys. Poem. lib. IV. pag. 66. et seq. i. J V. Peptum Italiae etc. pag. 63. 5J V. Sabr. Θι. etc. pag. 1 . et seq. Neap. 1536. 6ὶ Pierius Valerianus eum de mira dicendi facilitate . et ubertate , tum de Iani in interpretandis auctoribus sollertia et doctrina . ita cecinit :Parrhasius quantum picturae eontulit olim . Parrhasius noster eontulit eloquis.
Ille fuit eelebri deductus origine Phoebi .
Hie genus unde trahut scripιa diserta monendi Ille suos relat tenebris eae arte labores .
IIie operit elausum quidquid ervi in tenebris.
163쪽
madmodum caesar Saecus Ineriai bilem dicendi eopiam e-- mendaverit l . Gauricus s2 praeterea, Iunctinusque Orat
rem facundissimum nuncuparunt, et Leonis Maximi aetate. Salernus autem :At tu actu Elysias OrM , vis que virenteis , Gram eumque Solum, et vernarites iam e camma Aethereo levia iam a colis
Atque tibi Romulidas torrenti Rhotoras a is Eloquio , et doctos gaudes titi cedere Manes . . . Tum addit: Sic hominum elo Eo durissima pectora Ian Movit, ut A Mon rigidos t tussine montes , Utque feras fiabus Astris , et robora S via
Oh quam praeclara Porro sunt ea , quae de Parrhasii nostri tibia, seu Oratoria Poeticave eloquentia doctissimus Thylerius ceciniti
mo jucunda magis i Tibia ) fuit alitis illa puellae
Trigeminae iliactas sistere blarida rates.
Tamque Latina fuit Smen insignia Grai Metoris, hoc, hoves, aiant quoque digna viro a . Audita Eridani prope stamina driit et simnia i
Tibris et obstu vis doctae modialamisae vocis , Assonuit rivis haec quoque , Tori, tuis. Fassus es huic uni veteres cesεisse Quirites , Dum Latiis sonat hic dulce magis Latium. Quid his maius dici poterat umquam, quid praestantius quid hororificentius p Bestabat ut Apotheosi donaretur , et iacit Iulesius , qui inter cetera cecinit: Tibia sed veniens augebit lumina coeli Noctumi , gnarus aias pietque Conon.
Miratusque novum .sidua accessiase , quod imare curifur sacro Sidera coniugis. Quodque novo e ritin sidus magia enitet aevo.
lii V. P. I. g. XVII. huius comment. pag. 52.
2 V. Op. eit. ubi supra. 3ὶ Millest Parrhasio.
164쪽
IX. Iuvit autem et maxime hona studia, non ista tantum, quam modo diximus praeclara doctrina , verum sedulitate quoque et industria sua. Etenim per quinque et viginti lare annos , quibus bonas literas praestantissimis in Italiae urbi-hus exercuit , incredibile dictu est quanta cura studio vigilantia incumberet , quo bovae literae longe Ιateque excitarentur ot Surgerent. Audivimus quidem ea de re canentes
Stephanum Dulcinum et Matthaeum Τh canum si) , ipsumque ad Senatum Vicentinum Orantem 2 . Tanta porro Sollia citudine et adsiduitate adolescentos sibi creditos erudiebat, ut nihil supra. Furius Vallus auditor eius. Ego vem , Rit, tantum ei debeo , ut etiamsi pro siau dignitate essundam vitam, ne misimum qu idem elua in me meritorum partem assequar 3 . Bernardinus Mard ranus , de quo paullo post uberius disseremus : I Parrhasio , ait, ita semper et eruiatus et Glectus Sum, ut uni Patri conced ret soli : quantum illius Minibus
debeam Omnibus ut ostenderem iptique mihi εatisfacerem, ef
feci. Et paullo post: Sed tanta fuit ipsius magnitudo in me m ritorum it mihi ipsi numquωn satisfaciam 4 . Neque pauci Prosecto fuere , qui Parrhasio praedeptore magnos dede nis in literis prosectus. Ille quidem Vallus iuvenis profecto fuit eruditissimus , Ianique nostri Apologiam in Obtrectatores composuit. Qui cam Parrhasio tribuunt 5b stilum eius numquam
noVerunt, neque ipsaS res , quae in ea continentur , perpen
derunt : id vero , quidquid sit, Furio favet, suamque in laudem cedit. Boi nardinus Martyranus Coriolani viri prorsus doctissimi 6 frater, non modo Latinas literas exquisitissime didicit; verum bona omnia studia fovit, et ut potuit Pr il) V. g. XVlI , P. I. et S. I. et II. P. II. huius Comment. 2l V. P. I. g. XXVIII. eiusd. Comm. pag. 83. 3l V. Ap rig. Iani Parrhasii.
.l V. Epist. nuneup. ad CardinuI. de seeoliis ante Iani Pamrhasii in Art. Poetieam Horat. Flacci Comment. Neap. 1531.
165쪽
movit l . Vir protecto qui doctos viros in amoenisAimo suo G vetrae secessu , quo ipsum Carolum v. exceperat, cui erat a Secretis, saepe colligeret et urcesseret, bonarum artium Moecenas merito dici potest. Fuit et Carolus Iardinus , et ipse Parrhasii civis, iuvenis maximae spei, nisi eum mors u his non invidisset 2): Romae enim publico stipendio condu lus praematuro fato extinctus est. Epigrammato obitum ei
flevit Salernus 3 et Antonius Pandosius ad Principem. Risiniani scribens : De Giardino autem illo nihil pentius ref ram , qui quo plura ipsi nobis de eo pollicebamur , longe Plura ime amplioraqtie praestabat 4 . Fuit et Ianus Caesarius eomes et Socius eius , qui Plutarchi opusculum De immoderata verecundia Latine reddidit, et plus quam 4000 epigra matum , et Comme utaria in Odas Horatii concinnavit 5 . Pi rius porro inminus et ipse grammaticus multi nominis fuit apud nostros , et ipse primus suit, qui Charisium bis ex Parrhasii praeceptoris codici has exscriptum in vulgus ediderit 6 .
Talari, Servit. Nap. T. III. P. II. pag. M. P. I. pag. 277. eQ. Sambias i. Ragg. di Cosenaa . pag. 10. eo. Nap. 1639. 2ὶ V. Spiriti, tui. pag. 39. - Barr. De siιu et Amiquit. Calait. lib. II. Cap VIII. pag. 103. - Spera . De nobisit. Prose .grammat. lib. IV. pag. 452. - Toppi , ivi. pag. 59. 3ὶ Hoc epigramma ita habetur :m laurus Sylois , ut littore mirius, ut arvis Fronde nitens glauca semper oliva vireι ά Sie Calabris Iardine tuis, tua fuma virebit, Areseant quamvis ossa sepulta diu.
. V. De Coena Domini etc. ed. Romae 153,. 5ὶ Duo suere Iani sive Ioannes Caesarii. pater et si ius et sudille Ioannes Antonius . iste Ioannes Paullus verius dicebatur ἰυ terque beno de littoris meritissimus. Verum qui Latine reddidit Plutarchi opusculum De immoderaια Verecundia, et plus quum 4000. carmina composuit. filius fuit. non autem pater, ut Bar rius scribit. V. Serti Qua urimani Animadser. in Barr. De Sit. ete. Cap. VIII. lib. I l. pag. 99, not. sc j. J-Τasuri, o p. cit. p g. 226. T. Ill. P. I l. - Spiriti . ivi , pag. 62. - Topsti. pag. 116. - Nicod. ivi, pag. 102. - Chioccaroll. De illust. Script . Neap. pag. 32l. 6ὶ V. Hau . Sosip. Charia. grammat. instit. ed. Νeap. i532.
166쪽
I. X. Practereundi autem nobis nequaquam sunt dii 3 illustres Mediolanenses Parrhasii auditores , Andreas nempe Al
ciatus l , et Catellianus Cotta 2) praesertim quum ille
primus Omnium ingenti laudo Iurisprudentiam instaurassut a), et magnum opus iste pro modulo Suo navasset 4 . Dc χleiato quidem nullus ambigit; vulgata ubique sunt eius opura, et doctorum virorum elogia. Obscurius quidem Cottis nomen, neque cum illo comparandum. Attamen quae eius extant opera , Satis superque demonstrant restituendaes i risprudentiae plurimum incubuisse. Etenim pene adolescens ad leges profitendas acce sit , ut ex hac epistola inedita ad Bernardum Cribellum inter schedas Parrhasii : Utque nefas est illotis pedibus ingredi sanctuarium, , sic indecorum 8DEPraefatione ad docendum protinus accedere. Nobis itaque eae instituto maiorum placuit, aritequam verborum adgrediamure Ositionem, paucis absolvere quid sit, et unde dicta sit leae 5 . Et quod maius rest, ipse Alciatus in aliorum Iaude satis parcus , eum alterum PapiniaLum adpellare non ambegit 6 .
Quae profecto eo consilio adnotavi , ut laudis pars ex restituta Iurisprudentia et Parrhasio nostro merito adseratur. Istam enim instaurationem numquam seri potuisse neminem latere arbitror, nisi Legum prudentia boniis literas in societatem adscisceret; nisi Iurisconsulti Latinam Graecamque elegantiam expresserint; nisi seo summos Grammaticos et Rhetoras in Istis et alter addendus est Iani auditor Consontinus, egregiae indolis adolescens , scilicet Clarius Leonardus Schi panius . cuius civis illustris Pyrrus Cicada nonnulla edidit epigrammata amat Tia cum aliquot poematiis suis eiusdem generis, et Iani ad Luciam Elegia , anno salutis 153, , haud vero 1502. ut Marchio Spiriti adfirmat. 1ὶ Gud. Dist. Clar. et doet. Vir. a pag. 8 l. ad 85. 2J V. P. I. g. XIV. pag. 43. huius Comment. 3ὶ V. Tirab. Op. eit. T. VI l. P. II. a pag. 105. ad 118 passim. .l V. Arget. Bibl. Seripi. Mediol. Τ. l. P. 1 I. col. .85. Bandello, Noueit. XIII. T. lv. pag. 85. ed. Liοno 1573. - Τμ
167쪽
arcana vetorum Scriptorum penetraverint s . Quantus autem Aleiatus fuerit in humanioribus literis constat 24. Antonius quidem Augustinus hisce in studiis summus, Alciati auditor, et veteris ipse Iurisprudentiae instaurator , hoc pacto de illo loquitur : Hic Alciatus , ait, multa eae utriusque linguas auctoribus ad legum interpretationem applicat; non ut alienacies ale Legibua donet , sed ut alienata aut bello Cuta quae iam iure postliminii redire iubet , quaedam ab hostibus re dimit , quaedam sus quodammodo iure vindicat in liberta
Porro et ipse pro modulo suo Eruditissimius in bonis studiis habitus fuit. Parrhasio teste, eius carmina cum Tibulli, Martialis , aliorumque summorum poetarum epigrammatis elegisque certabant. 5) Alciatus praetcrea , cui ut aentulo sine ilius credendum , sic de eo cecinit: Eeho aliquid mihi loquere , si P cet. Hacet. Ego quis id operis secerit neseio. Scio Dic ergo, nam Catulliani opus est Z eat Bummitatis ottidia igitur sapit Sapit.
Iurisperitus narine etiam est bonus p Bonus. Id esse dicas quomodo pote3ty Potest. flam neminem acire haec duo referint. Ferian . Papinianus alter hic est. Hic est. Haec vera cum iant, credo. Nunc Vale. I ale. 6 .
Utriusque autem Iurisconsulti in humanioribus literis langmaxima omnino ex parte Parrhasio nostro debetur. Dictum quidem superius est , diutinam data dano operam a Colla neque umquam eum ad legum studia gressum secisse , nisi 1J V. Tirab. Storia deIIa Leiter. Ital. T. VII. P. I h. pag.
168쪽
absolutissime Latina et Graeca consecisset l . Idem quoquo
Iero de Alciato dicendum est. Elenim quamvis aetatis quintum et decimum annum Vix attigisset , quum Parrhasius e Mediolano exceMit , eo tamen erat ingenio , ut ea aetate iam
omnia sere humanitatis studia confecisset . Ipso quidem Irigide admodum, de more , de Parrhasio praeceptore loquitur: velum haud ita sentiebant viri doctissimi. Bobortellus quidem hac actato in amoenioribus lituris nulli secundus, et qui numquam nisi seipsum laudavit , ad Alciatum ita scribebat: Tibi vero gratulor, Alciale, quoia Ianiam Parrhasium, virunt
doctissimum , a piaeritia nactus stieris prae Florem. Atim quam enim tua εcripta lego , quin mihi illius recordatio niari Occurrat , adeo diligentia et perspicacis in veterum locis emendandis, atque evlmamdis. . . . mminea , qui ignorane talem praecePtorem tibi a pueritia contigisse , admiruntur m
alea quantum etiam in hoc politiorum 4 studiorum genere valeas. Ego qui id scio nec miror , et laetor 3 . Et quidem
Iubenter Alciatus Parrhasii doctrina veluti sua usus est , ut ad nota it Burmannus. doque mirum est ita ieiune de tant Praeceptore meminisse Alciatum , quum nulli se deberi late xi pateretur , et unum fero Se do tum putaret. Id sane ex unis ad Calvum epistolis patet , incredibili iactantia rese tis 4). Verum quo ct nostro iudicio pondus accedat et gralia , Iubenter utar verbis dectissimi ct Clarissimi Joannis An dresti. Begiae Bibliothecae Borhonicae Praesecti, qui quum A tonium Augustinum suum haud praeclare de Alciato coaevo iro , et deinceps praeceptore , sentientem deprehendisset: Ego vero iac eaeistimo , nil Alciati ingenium , ε re naturam,
neque Augustino , neque ulli fortasse sui tEmporis homini PD-cuta6e I qtiis et doctriniam ipsam , et nova m docendi meth num non Omnibus fiat e probatam. Stiperatis et arroyans, nia niumquc Ss, Stiaque amans dicebatiar Alclutus , ceteros parvi
1ὶ V. Furi Vall. Apes. Iuni Parrhasii - g. XIV. P. I. huius comment. 2ὶ V. Claud. Min. in Vit. Aleiali, ante eiusdem Emblem. 3l V. Annοιαι. ad Uur. . loe. ec. lib. lI,
169쪽
faciebat, eosque Osticiis et comitate albi devincere aut nesciebat , aut non dmodum curahat l . S. XI. Aliam quoque gloriam , et mea quidem sententia, haud inanem plerique adserunt Parrhasio viri eruditi , sciliacet Consentinae Academiae primam ingli tutionem. Praeter constantem trium seculorum traditionem , a praeclarissimis Sociis Consentinis acerrime servatam , quae eam laudem Iano D
stro vindicat; eruditus Marchio Spiriti patricius Consentinus,
Patriarum rerum scitus , et gloriae Consentinae studiosissi
rellius 5 , aliique quamplurimi eiusdem notae Viri , Omnes uno ore idem adfirmant 6). Nosque ipsi , Academiae charaeieres, prout Iani aetato obtinebant, acriter considerantes, in eorum concedere sententiam non ambigimus ; quin etiam mmdem institutionem ludulentius Parrhasio adseri possct Confidimus. Et vero Academiao Sequio XV. et partim XVI. haud cadem qua nostra aetate diplomatum supellectile exornabantur , nec Statutis legibusve a Principe probatis regebantur: erant immo plurium virorum , quibus bonarum literarum Studia , eaedemque disciplinae et non absimile discendi desiderium erat , ad praestantiorem doctioremque aliquem virum coetus et conventus , quibus de litoris disciplimisque ini r sodisserentes , aliquam diei partem una traducebant. Talis pro-1ecto fuit ea tempestate Neapoli Antonii Panormitais et I
viani Pontani; talis Romae Pomponii Laeti ; talis Florentiae Marsilii Ficini Academia. Itaque quum res ita Se habeat ,
haud n igimus adserere a Iano plane similem societatem litterariam , Si mitraque coetus et oventus Consentiae institulos suisse. Quid enim ei articulari morbo pene conseC in reliquum solatii toto sero biennio esse poterat , quam Studia sua quodammodo Prosequi , cum doetis civibus auditoribusque suis ea perSarim , ne dicam quotidie , communicando et B manae Academiae , quam ipse sere quinquennio ilIustraverat, si V. Praefat. in Epist. Ant. gustust. edit. cit. 2j V. Memoria degli Serilsori Cosentini , Pres pag. s.
170쪽
ad se propriis in aedibus speciem quamdam cogerc, informare instituero i) 7 Con8int omnino absentes amicos crebris li teris ad liona studia lavenda atque Prosequenda into eo biennio excitasse 2) et cives suos , qui eum maxime colebant, quoquo tempore sdeo dilexisse . ut eis nianniat selectissima quaeque traui uellet 3 . Erant tum Consentiae lare omnes illi adolescentes , qui dano praeceptore , ut dictum est, usi fuerant, scilicet Pierius Cumi mus , Carolus JArdinius , Be nardinus Martyranus , Clarius Leonardus Schipanius , et Janus Caesarius. Erant quoque Andreas Pulianus bonarum literarum prosessor et Parrhatii amicissimus 4 Joannos Baptista Morollux; Jani Caesarii pater Ianus Antonius , eruditusque Vin titius Taraia, quorum omnium docta per epist Iam quaesita epistolis doctioribus danus noster solverat 5 et tot insuper tantique adolescentes studiosissimi, ut Ianus ud eumdem Tarsiam scribens : Remisteret aliquid cles siclicio suo Luciua , ait , et qui Lucio Rubscripou Cicero , ri viverent i
aetate, iuventutemque Con entinam bonarum artium Attidiis cum
quanis Italiae civitate cerauntem riderent 6 . Qui brosecto Om- nos ad constituendam Academi in quum longe susscientissimi
ideantur, ex eorum con etitu literm in m Meiotatem a Jano informatam omnino constasse tenemu; et adfirmamus.
li Sunt qui autumant, ea traditione freti, institutam a Iano Consentinam Academiam , quum e Veneliis reversus , ad qua-
litor sere a unos manserit in Brutiis. Sed id omnino impossibilo dicimus , tum quia nil prorsus de hac institutione occurrit in omnibus dani operibus eo qua triennio clucubratis . quae ad nosiasque pervenerunt; tum quia ipsi Atelli , Τabernis et Pol ramat ne conducto ut profiteretur ; et Consentiao modo fratris su nere. modo ceteris domesticis calamitatibus oppresso . od eiusmodi poetus cogendos et informandos nec tempus fuit, nec locus. Eam tamen traditionem , qua ii male usi sunt . nos complectimur, et proserimus ad firmandam Patrui nostri sententiam, quae eam la clem adserit Parrhasio iam praeclariori fama , quam tum. gau denti . et Roma Consentiam reverso . uberiori quoque codicum rariorum supellectile instructo.
2J V. Plorii Valeriani Epist. ad Parrhas. apud Burm. Τ. IV. op. P. Virgilii Mar. pag. 359. 3ὶ V. De Rebus per epist. quaesit. pag. 119.