장음표시 사용
41쪽
publice hela profiterentur Angelus Cato Supinas iam numer
verat si ; hique, dilatatis urbis promeriis 2 , quo disceu
itum et auditorum frequentiae fieret satis , in numerum certe maiorem excreverant. Quam is ergo tautam tamque prae
claram in urbem iuvenis advenerit, eam quidem Sui admira tionem continuo concitaVit , itaque brevi innotuit , ut nulla fere mora interiecta, plerique Patricii viri nou auctores ei m do fuerint , ut latinos scriptores Sua in civitate susciperet enarrandos , verum adSiduis precibus ad hunc voti finem im pulerint. Quamobrem Suscoyto tandem mun re, Statii Papinii Smloas auditorio frequenti exponendas Primum adgressus est 3 .' Supersunt adhuc duae orationius, quas Primas ante PraeIec tiones ad Patricios praesertim viros habuit 4 quarum utpote ineditarum , praecipua tantum Cayita adferre operae pretium duco. In altera ergo illos orat , ceterosque iuvenes et adolescentulos , qui plurimi aderant, ut optimam de se spem concipiant, quum a Prima Mque aetate, et Supra omnem
quoque fidem , quemadmodum Romanus initos in armis 5), ita ipse in literis sese diutissime exercuisset 6 . Tum eos ro-
1J Vid. Epist. ad Ferrina . Regem anto Pandeet. medie. Matth. Sylvas iei, in qua haec legenda se praehent : Illud tamen inprimis eonstat, degere hodis visam in hae civitate Neap. t supra
treeentos viros , quorum plerique Theologiam . et notitiam Divianarum Seripturarum , mulsi PhiIosophiam . alii Artem Medicam , eomplures Ius Cinite , quidam Ius Pontificium, nonnulli Astrol giam et Geometriam . aliique Mathematicas diseiplinas . pars magna Oratorium, et Poeticam , aιque Grummaticam prosilentur.
3ὶ Parrhasius in Oratione ad Patricios Neapolitanos ante prae-Ieetiones in Sylo. Stat . ita ait: Nec umquam contendere desierunt, quousqus assiduis eorum vocibus eaepugnatus, P. Papinii Statii oppido quam doetissimi, quem urbs haec florentissima universo terrarum orbi , quocumque Latini nominis fama pererebuit , elargita est, Sylearum opus haud omnibus obrium singulis lectionibus eno- ιurum promiserim. Vid. MM. Lat. R. B. B. Vid. MSS. eit. Primae orationi hoc est initium : Ouum saepe meeum Viri Patrieti, eruditissimi iuvenes, ingeniique adole- seentuli, Rom nae Reipublieas in3ιitivia eonsidero , nihil quod non
summa eum Sapientia instiιutum occurrit. et
s5ὶ Usurpat hei e Parrhasius Apulei verba in Apolog. initio. Ri se ne sis quidem , tametsi pares huic oneri eompluribus viis
42쪽
sat ut meminer1nt haud ultro vel sponte tantum munus ea in Civitate susceptum ab adolescente fuisse si). In altera vero totus est ut ostendat Omnia gloriae ergo fieri, et Ioviani Pontani exemplo potissimum, quem laudibus exquisitissimis ornat 2 , mactosque virtute habendos esse adolescentes, qui mature illi studuerint. Addit Praeterea , se omnem operam suam praestiturum , ut muneri pro dignitate satisfaciat, si
aequi bonique ipsi consulant Patricii viri, si qua imprudens peccaverit sa) , nam Pontanos , Aurelios , fictios Sannagarios, ac denique Dyonisios superi concessere f. Arguto Papinio
debamur, ad enareandi mκnus accessi, nisi prius aliquot annis, frequenti auditorio in Brutiis , unde nos ortum ducimus , interpretandis auctoribus impendissemus. etc. Parrhas. Orat. eit.
υ Scio prosteto, nee me fugit quam arduum , quamque dio ialem sim adgressus provineiam , implicitos , ae inestrieabiles penι nodos absolrendos adsumpserim ; et vestrum fortasse plerosque nostros hos eonatus ut audacuIos, ne dicam impudentes, reprehens ros. quod huius aetatis adolescens totius Italiae hae eeleberrima umbe , ubi omnium bonarum artium studia pollenι, in tanto praesem tim doetissimorum hominum eoetu subgestum hoc ascendere non eru-huerim. Iusta sane et non improbanda incusatio , 3i aut meo eonsilis , aut sponte , non dicam ulιro , hoc munYs obiverim. Parrhas. ibi. 2J Quotusquisque, ut ad rem litterariam deveniam, tam moxia mos studiis ι . bores impendisset , nisi nomen et gloriam inde ad sequeretur'. . . Hac nostra tempestatd viri et ingenio et Meιrina praecipui mulιι eι novi, et utillima excudunt .... Sed quid eaeternis utor ea emptis r Iovianua Pontanus vir disertissimus, qui eum aliiseetustissimis aeque eontendit, Dii boni quae nuper sui laboris m
numenta dedit I Rem profecto s De Fortitudine Voroica j ad hoe
usque tempus intactam l. . etc. ibi. 3J Ego eero eum de me spem Pollieeor, ut me nee incepti poeis niteat, nee eos adole8eentem audivisse piguerit. . . eam spem vobis polliseor υι vos hue advenisse non poeniteat. . . Sed per Iovem in ptissimus fgo sum , qui haec ad eos dicam , quos semper mitissimo ingenio, ae unimo mitissimo aecepi. ibi.
εἰ Quis ille Aurelius fuerit, quis Dyonisius , certo deprehendero mihi non licuit. Haud temere vero omnino coniecerim illum ruisso Aurelium Brando linum Lippum , qui maxima tum fruebatur laude studiorum amoeniorum ; quae spud Matthiain praesertim Corvinum Ungariae regem praeclara cum sania professus sue-
43쪽
adiuncero porro studuit Albium Τibullum poetam sua issimum, eo iTue in utrumque conscripsit commentariB quorum Sa-n illud in Statium periit, eiusque tenuissima tantum Suser- fuere fragmenta: quod vero in Tibullum compositum fuit extat adhuc l); illudque in eo notatu dignum Occurrit, quod de CallimachI ωτιῶ ι , quorum Superius meminimus 2),
disputavit eo scilicet tempore , quo cum erustissimo ruVeno
Mario Equicola de iisdem rebus disserebat 3). Neque prael
reundum est; inter ingenum adclementes, qui Iano operam l bant Ioannem quoque Pliit alum Troianum fuisse, qui tanta cum Iaude deinceps Poeticam et Oratoriam exercuit. Pi rat Constat quidem Floreutiam suam reversum anno 1490 , et aliquot post annos Neapolim petiisse . . Quamobrem fieri quoque Doterit ut O eo , quum praesentem nosset loqueretur. Alter fortasse Τribracias luit. illustris ea tem lato Grammaticus et poeta; vel si mavis Dyonisius Capnio Gerin' s. Ioannis Raudini seu Caynionis viri celeberrimi frater , qui hyoaetate per diuturnum tempus plurimam Florentiae operam dederat Chalcondylae , Politiano , Ficino, Landino , et Aurelio prResertim Lippo. Quamobrem quum ambos fortasse Neapoli nosset, amborum quoque meminit heic noster. 's1ὶ Vid. ΜSS. super. cit. . su Vid. III. huius Commentarii, pJg. 6. 33 Marius Equisolus ita Parrhas. in Comment. in Rapι. lib. tri.
v 280 3 iuuenis apprime doetus , ut eius ingenii monimentis notum est , su ιissime testari potest, me pluribus ann s , in cuiuspiam eommentiariis ebulliret , Neapoli super hoe Marιialis
Praeclara Equieoli merita litteraria nonnulli memorIlle prodiderunt , inter quos Toppius f Vid. Biblist. Napol. pag. 206. ,
et Tira hoschius Vid. Stor. deIIa Leiter. eo. I. VII. P. V. pag. 3ω, s SM, N. J Neque praetereundum videtur, quod eius doctri nae lama adeo orat apud Italos perspicua, ut eum ceteris 1 inuae doctis viris ab eximio vato Ludovi eo Ariosto ipse commeritus εὲ celebrari. Ait enim Vates: is Eeeo altri duo Alessandrι in quel drappeιιο , Dagii orologi l' un, ι' altro iι Guarino.
V. Fur. Canto XLVI. stan. 14. Qui Manus idem ipse est, qui eum Iano de Aetiis disputavit.
44쪽
familiarissime utebatur , loquens i Philo Ga metis Troianua, ait, pullicus Latinitriis professor et diligentiativius, qui ' poli Pupinii Statii Θluas frequenti auditoris , et magna ciam Iaude sic exPOnia, ut iure quidem Parrbasia n tri ditor
existimari mariι s): Quod sane neque alio in loco , nequo ullo in tempore fieri potuisse, qui Parrhasii atque Philocalixitas perspectas quodammodo habebit , nullo negotio per se
VII. Qui autem praestantissima hao in urbem Mnas Iiteras honusto nomine prostebatur , praeclaro exemplo docilem adhuc animum adpulit disciplinae, virusquo propterea doctos adiit, modo eorum, modo suum ingenium expertus, vel audiendo , vel disputundo. Ex his magnopere probatus ipsi est Fra eiscus Puccius Florentinus 2 , qui publico Sti purulio Oratoriam summa cum laudo exercebat 3 . Vir sane ad humanium studia maximopere eruditus , summisque laudi ius a Poli tinuo pro neptore et collega olim suo 4 a familiarissimo Potit
sil vid. Epist. ad Coriol. Martyr. ante charis. 9rominat. instit. Ed. Neap. 1532. - Quoad vero litteraria Philocali merita . vid. Qies grest. De illusιr. Seripti Aeap. - T. I. pag. 3. 7 2J Vid. Parrhas. Comment. in Iapt. lib. I l. v. 197. 3ὶ Michael Poeciantius, in Catul. Scripι. Flores t. pag. GS. edit.
1585, ita de puccio loquitur : Franeiseus Puerilo PoliGιani audiator , vir omnigena scientiarum doetrina praeditus , sed in primis poliιioribus litteris , humanis graecis . et latinis singulariter ornatus . quas publies mugna relebritate et gloria Neapoli iuuentutem
3ιus . eutιus , 'ellis , profluens eι numerosus. Multa eae proprio ingenio elaboravit . et metro et prosa , eι nonnulla : eoei raeco prhine eonverιit, quas cum ad libitum perpolire non uaruisset : in ' minum manus pervenire non permisit.
4ὶ Politianus ad Philippum Beroaldum scribens, haec habet de
Pueeio : Tydeus Aeetarinus naetus autem fuerat ea eiusdem Politiani sit Sylv. Statis commentaria ). quas Franeiseus Pue-
eius rellegisset, auditor ille quidεm Noster olim , doin vero lateadem schola etiam probessor , qui Ne poli nune agitat magna eum taude , doctus utraqua lingua lueenis . nee absurdo ingenio , siue tu prosam tondere , sies earmen iubeas. Vid. eμει. u. . o. pag.
45쪽
- i , ab Hieronymo Carbone s , a Nostro 3, allisquis nori
Mucis exornatus. Quamobrem sedulam et ossiciosam illi operam
ssi Vid. Pont. in Aeg. B8 Sem. lib. IV. Bl . in Hioronymus catho in suavissimo qdodam olegiaco carmi ne ad Augustinum Niphum nuncupato , quodque manu habuit Patruus noster exaratum , haeo in Puoeii laudem essudit :Et qui Sebethum patrio modo praetulit Arna, Pueeius Etrusei fama decusque aiat. 3ὶ Parrhasius in suis Comment. MSS. in Epist. Cie. ad Ast. ιib. I. epiti. I. quum nunnulla obiter loqueretur super illud Tibulli vers. elegiae ad Messalam ;n eanit agricola a magna eum tenerit Urbs ete, haec de Puccio notavit: Puerius autem Florentinus . Arum i Lysiae regis mei mugister epistolarum, quem Neapoli audiuimus. emendat hune in modum etc. Quum do tanto viro vix pauca memriao prodita sint . eaquΘnee euriosum adhuc virum sint nacia , ut Menkenius quoque invita Politiani Seet. I. g. V. N. C. queritur , haud omnino a abhorrere duxi Epitaphium saltsin clarissimi viri bella exeriberire , quum nos lateat utrum editum sit . an non
46쪽
Ianus dedit, dilectusque ab eo fuit et fanti factus, ut praeest torem clarissimum liaud sudoret adolescentis de Delia oli sent litiam Catulliano suo codici adnectere si . Studiosius quoque ceteris Pontanum coluit 2) , Virum profecto Iatini
sermonis custitate et eleguntia , suavitate et copia carminum,
doctrina donique varia et multiplici facile tum inter omnes eminentissimum 3 . Et re quidem vera, quae de Ioviano in altera oratione disseruit, quamvis ab se prolata paullo post
suum in ui hem adventum , liaud medierem tamen cum illo familiaritat0m intercessisse arguunt. Etenim de viro quem denomine, vel do facie tantum nosset ea dicenda nunquam fui se videntur. Et egregiati et exquisitae sunt laudes , ut onmciosa et longa recensio operum , ut praeclarae de omnibus
sententiae t 4 Illud immo ipsum, Jovialium nempe omnia ψο-riae ergo egisse, ex Pontaui ore deprehendisso videtur. Hunc enim advenam ct inopem una ingenii laude a Begibus suis r verentia quadam dilectum, muneribus atque opibus auctum 5 , Ex Manuseriptis Bibliothecae Regiae, quo pleraque epitaphiaeollecta sunt. Quem tamen codicem , post Andresti mortem , et Bibl. MS. per soxennium praeclusam , exclusis nobis , reperi rodeinceps numquam potui. 'Praetereundum non est, quod Antonius Seripandus , duquo plura in praelatione , et inserius ,, in grati animi argumen
HSTElt FUisSET , in gentis suae larario, sub Bibliotheca S. Ioannis ad Carbonariam existente . monumantum testamento fieri iussit. Vid. Mabili. Musaeum Bal. etc. T. . l. pag. 108, et Seq. S. 23. Ed. Lutet. Paris. ann. 172.. Coniicimus praeterea , immo firmissime tenemus, quod hoc ipso tempore, hoc ipso Puccio praeceptore litteraria illa consuetudo atquo arctissima familiaritas inita est . quae Parrhasium inter et Antonium Seripandum adeo intercessit , ut nonnisi eum utriusque morte finita fuerit.
47쪽
vaeuaa latibum gloriosee ergo Omnia eous isse Numquam vulgo Poterat existimari. Neque iis in operibus, quorum Ianus meminit, simile quid occurrit a verum paullo post haec ad . Actium Jovianus et e maaimis ad dubi limas non aemel a maecinfectis ac navalis rebus, Prseter MIem rectique agendi conscientiam , nihil mε aliud remm se ocia Acti ) , oria o acientia seque ipso teste , gloriaeque ccintentus i, Verum il- Iud potius est , quod non Ira cytorem modo Suum JOVi num nuncupavit, sed inter Plerosque Viros eruditissimos, quod audiverat , principem locum adtiibuit 2 . Et sedulo sane e
cepisse videtur uti eo, quae tantus vir in Catullum emerid verat Rique aduolaverat. latae enim animadversiones numquam
tu lucem emiMae Suut , neque Post eius mortem 3A et haen tamen Nosinr ia primum hendecasilla in adposuit : Πεγε omiserem quod acri ivemo gravique iussicio Aela Pontantis emandabat illud: O Patroa Virgo, quod ora per Virorum 9Mω ψεε Custinus, etiamsi a n Mon ait pro suo trienterognoscat 4 . Quod profecto iisdem fere verbis Actius Since rus expresserat epigrammate ad Iovianum 5) de ipsa Catulliana emendatione I ait enim a metus ab Ebsia redint at valle Culuiaua ,
Et plura fortasse de Catulliana Ioviani emendatione novissemus , si nostri Iani in Catullum commentaria non excidissent : vix enim nunc in primum alterumve hendecasillabum , veluti ex clade , adnotationes SuperSutit si Vid. Poni. De Liber aluale. 2l Vid. Parrhas. Orat. et t. ad Patricios. Neap. 3ὶ Vid. De Sarno. ubi supra, et quos modo eum eo citavimuη. 4J Vid Parrhas. Commenι. in Catuv. inter. MSS. cit. J Vid. ML Sinc. Munaa Op. omn. Epigr. lib. I. pag. 113. Ed. Neap. 1732.
Plurimam quoque operam 3ntea dederat Guarinus Veronon-
sis tu expurgando catullo ab foedissimis et innumeris quibus
48쪽
s VIII. Ex his porro colli re dbtum est , Iovianaeae quoque Academiae intersuisse. Etenim haud raro multi ex illis, qui adsuere, vel se Pontani discipulos suisse lassi sunt, vel praeceptorem eum, doctorumque Veluti parentem Raet aio vinuD Parunt : neque praeterea usquam gentium , rasi tu illa ab Joviano erudiri , eoque praeceptore uti poterat ' ster. Academia enim Pontani schola suit, qua doctrinam suam eum doctis viris i), vel egregiis adolescentibus exercebat 2 . Confluebant enim ad eum privato aliquo in loco poetas hist ricosque enarrRntem ploriquoia Ilio conveniebant complusculi, quibus bonarum artium studia , eaectingue disci Enae, at o non absimius discenaei facultas erat. Desinebat αemulcebatquoesos vir fandi diacissimus egresma quadam et illustri orati ne, -- e Perquam te do est venusto totus plerumque dris 3 . Et quamvis viri doctissimi aput se plerumque dissererent, princeps ipse tamen et moderator orationis habebatur 4); unde praeceptor dicehatur c5 . Quod si vel Academiae . vel Lycaei nomen ob Inatonis, atque Aristotelis reverentiam respuere adfoetasset fl) , haud obscure tam 'n innuit horum aliorumque philosophorum exempla instaurasSe temperamento doctrinae i docendi methodo , melicii , hortis , et iucuu-
se aiebat erroribus , nec non in restituenda vera carminum lectione . quao perdita lare erat et conelamata. Dire igitur ipse uuatinus Catullum a se iam restitutum sic loquentem indueit: Ad Puιriam uanio longis de lini si εχυι, Causa mei reditus compatriola fuit. V. Corniani, Seeoli della Letteraι. But. T. II. pag. 42. Edi Mescia , 1818. 1J Vid. Alux. ab Alex. Op. ciι. ibi. 2J Roheti. de Saras . ΩΡ. L, Tristan. Caraec. in Uit. P t. Varchi , Ler. II. delia Poesia , pag. 526ῶ r
murba : Fiat rolientas tua, haec praeter cetura notavit : υι μιιιaui , quem unice Observari aetasisque meae praeclitorem nuncα- pavi - Vide quoquo Pier. Valerian. in Epidaph. Ponι.
6ὶ Pontanus lyse ita de hac ro a portissimo radidit : ns L
Leum ιamen avelluremus . tunsi uiri memoria nos deterruit . ela.
49쪽
dis quoque inambulationibus suis si, Neque sane nostro os scit argumento Iani nomon in Academicorum tabi uis desiderari 2 . Hac numque post Ioviani obitum conflatae sunt, ex libris potissimum eius , ex quo et alii quoque desunt qui adfuere , et nonnulli fortaSSe temere in eas relati sunt , quia
prorsa vel Versa oratione a Joviano laudarentur. Ianus autem ea incidit in tempora, in quibus Academiae adorant plerique viri, senesque doctissimi , qui per diuturnum tempus, et perquam familiariter Pontano uterentur. Quamobrem qui brevi et iuvenis accessit , haud tanta fortasse gratia Valere potuit, ut a Pontano vel alio insigni socio seripto ad posteros commendaretur. Haud Vero desuere omnino qui Nostri , velut Academiae sodalis, meminisse Visi Sunt. Ianus enim Anysius Neapolitanus , illustris Sane Academicus , aliquot post annis data ad Parrhasium satyra communium Sociorum meminit, cum quibus Per haec tempora in funda fuit famili ni itas, atque ita praeterea adiunxit, quae ad Academicum institutum spectare existimantur :Quis non his tabulis dubia depingitur umbra Commeritus , quis non baia ridente colore Insigni virtute vir , et vectatus amicua ZTene ego praeteream, Ciai Musae tempora Circum It Serunt hederas, et amicas serpere lauros Z 3)Quamobrem haud perperam dicendum a Τicaboschio aliisque 4J inter Academicos relatum. i. IX. Per haec quoque tempora nomina, quibus celebratur,
adsumpsit 5 , et primum fortasse suis in Tibullum praefixit
1 in Vid. Pont. Diat. de Prudent. ad Trist. Canaee. et Puderis. 2ὶ Giannono . Sor. Cis. ete. T. II l. lib. XXVIII pag. 473. Ed. Patmina, 1763. - De Sarno , ubi supra. 3ὶ Vid. Iani Anys. Carmina , pag. 66 , et seq. lib. III. , Vid. Tirab. Stor. della Letierat. Bal. T. VII. P. I. pag. 123. P. H. pag. 335.- Gimma, Mea della Storia deli' Ital. Leller. T. II. cap. XXXVI. pag. 462 Signo relli, Vieende ec. T. III. pag. 239. Si Fallitur ergo Tasurius , quum ait Ianum Roma sibi nomen immutasse, Leone X. Pont. Max. qno sano tempore OratO. r in in Urbe legendam eo uetus suit; et hoc adeo absurdum est,
50쪽
eommentariis i i . Rhetorisus sane et poetis in ratioue instituli siti , et veluti in more positum erat Latino Potius Graecora nomine celebrari , qua tu Suo. Elegantiarum enim parentes et instauratores haud quaquam pati aequo mimo poterant i solentiam quamdam, Vel hiatuin vocibus inconcinnis et barbaris in orationem induci; vel ingratis Verbis, quaeVe Egerrime cogerentur i numeros, Praeclarum carmen corrumpi .. In suorum vero nominum immutatione haud ea Νoster usus est licentia , quam vulgo autumarunt omnes Pro M , Dud sciam , qui de eo Scriyserunt l3 . Ianum enim ipsum eme re- ut pluribus rosellere pigeat. Etenim Parrhasii libri et spistolas vel quas ad ipsum ab amicis datae sunt; Furii Valli Apologia Bim , Lancini Curtii, aliorumque earmina . qua B Omnia Ennum anto 1505 procul dubio scripta suere', nonnisi Iani Parrhasit --men praescriptum perpetuo habent. 1ὶ Vid. MSS. Lat. Reg. Bibl. Bor, 2ὶ Vid. Maiorag. Orat. pro nom. μιαι. 3j Eruditus Bai letus ,,ut ceteros mittamus. in suo operΘ'Bes Agemens des Sarans ol. V. Deguisemens, des. Auιeura, Par . II. Chap. II. pag. 180 , odit. Amsi eril. 1725. ὶ rude dieit illud artificium, quo litierati sano viri Saeeuli XV, ut XVI.
lassicae vetustatis eum Graeca a . tum Latinao studiosissimi. Ioannis nomen in iliud Iani immutabant: quin immo adserero non dubitat eos omnino, puduisse illius , quod esset Christianis eoinrmine . ideoquo illud Iuni prae illo usurpasso . quod numinis euiusdam esset Ethnicorum di s indis in Parrhasium poculiariter ot acerrimo invehitur, quod Christianum vermus Latinum Ioannis mulli Parisii , vel de Parisiis nomen in. illud Auli Iani Parrhasii immutasset bis inpraesentia. minimo vacat longa orati θ eiusdem alictoris sententias obviam iro ; --que si vacares , il adnotationum natura pateretur. Libat tam hele quoque anima entero , quod Iani aeta , ut praeclaro P t tuus miter superius attigit , in more iam positum erat inter fruditos , ea sibi Latina Graeca ve nomina indere , quaae in uu- meros facilius item eleganii usque cogerentur constat quoquo
eruditas ipsos αmore vetustatis, o ntiquorum praeelara nomina repetisss , quasi quaedum ealearia , quae iuuensuism eorum aemulat ιono ad virtutem inesιuαι Vid. Platin iv nt. Paulli II. J. Iniuria igitur Janus pro ea inaessitum mutationis .. mum aetatis genio et Academiae instituis ipsi indulgendum suisset -- Νoquo autem ullum ex tat aptisseium , aut nominis mutatio . quum qui prius Ioannes , Ianum do ineeps dictum suisse comperiatur. con- tat enim ex ipsis 1 Iic a livsuae exordiis Aminis. atomuu ui