장음표시 사용
71쪽
dare, qui statim argumentum in 1ertium librum Claudiani dωBaptu consecti l . Tulit id aegerrime Minutianus, clamavitque
ubique contra ius fasque abstractos a se discipulos ad se ει rhasium invitasse 2 . Quamobrem obloqui de eo nserte cepit, et multa in eo notare, crescentemque Iani gloriam iniquissimis ferebat. Brevi quidem, eluti emancipatus , laudem suam lori ge lateque Iroduxit et auxit; utque de Se conceptam exseC-tationem iuvaret, Commentaria in Baslum Proserpinae Cia diani, in Minutiani ludo praelecta, Colla auctore congri Uit,
et paucorum mensium lucubratione conlacit. Quumque heri siclorum magnitudine , quibus a Cotta exornabatur , maxim Pere teneretur, quo aliquo saltem pacto eis responderet, inrito discipulo dicavit opus , quod eo auctore Primum Susces
rat 3 neque satis fuit generoso et diviti quondam Viro cta
ossicia semel extollere , egregiisque elogiis posteris commend re verum ipso in Osere totam Claudiani ad Florentinum olegiam Sibi Cottaeque suo praeclaro aptavit exemplo 4 . Iam Vero typis coeperat osuq excudi , quum Antonii Isubreni mo
te interruptus aliquando fuit i500 . Erat is suavissimus I
lj Vid. Ct. Claud. De Raptu Proserp. eum Comment. Iuni Parrh. Iib. III. Εd. Mediol. 1501. 2ὶ Furius Vallus in Apolog. cit convicia atque calumnias Da mi ani Nautae , qui Minutiani vices gerere videbatur , hoc modo refellit : Habeas Ianum eonfessum reum , si quod ultimo loco
ponis Oslandes, ab Alexandro eel unum discipulum ab aeisse, pra&ter Caιullianum Cottam , cuius hospitio Ianus est usus dleaandri permissu , nisi simulata fuit eius oratio. 3ὶ Vid. Parrhas. epist. cit.
4ὶ meo elegia tota tua est ita Parrhasius in Comment. ad lib. III. v. f. de Raptu. J Catelliane ἰ num agnosces in ιe , quae ira
alio laudaι Claudiunus. Agit enim frutius Florentino , euius re 'eenti liberalisate prouoeaιua , ad earmen redieraι , anstustia rei fa miliaris infermissum , atque ingenua attestatione quidquid deinceps scripserit amico areepltim refert. Inde nos eaeemplum sequuti su mus. Nam quum tu nos invidiae telis eiectos, eius quam nemo b nus umquam vitare potuiι eae qua fortunum non dicam , ne vanus iis qui rem nesciunt , auι arrogans videar 2 , opibus eι o ciis cumulatissime iuveris, nec esse est uι nos iιidem in te ornando να-
72쪽
ni discipulus, guique amantissimus i adolescentuIus eximius, non genere tantum maxime conspicuus , sed et felicitato quoque ingenii qua utebatur l). Nam vix puer scita et elega lia pangebat carmina, quorum specimen illud sit , quo totius secundi de Baptu Proserpinae Istri sollerter sententiam clausit 2). Tantum damnum Iuctumque aegerrime tulit Ianus, longoque epicedio ad Cottam dato moerorem levare aliquantulum studuit 3 . Commentaria tandem in lucem prodierunt i50 l), variaeque. ut fit, de iis statim sontentiae Ictae sunt. Docti fiari excepere lubentes , laudavere certatim , elogiisque cumul Vere Potius , quam exornarunt. Lancinus Curtius 4 , Ioa
Des Maria Cattaneus i5), Benedictus Marianus 6), aliique T
seita do Mo dederunt epigrammata. Symbolam quoque Suum, imino duplicem ex ipsa Roma dedit Thomas Phaedrus Roma-Dao Academiae decus et Iumen i8 . Aemuli vero , qui hi lj Vid. Parrhag. epist. ad Calall. Cottam ap. Sax. Hist. Litt. Typogr. etc. pag. CCCCXXVI. 2ὶ Vid Cl. Clavit. De Raptu eιe. eum Commeri. est. lib. I. edit. Mediol. 1561. 3J Illud epicedium ex Sax. op. et t. excriptum, in θdpendi
L) Apud Fur. Vall. op. cit. 5ὶ Vid. Claud. ds Rapt. edit. cit. 6J V id eumd. Vall. ibi. et edit. cit. Tin Ne omnia silentio praeterita faciamus epigrammata , quae docti illiis aetatis viri effuderunt ad exornanda Parrhasii Commentaria in Raplum Proserpinae Claudiant . illud heio propter Brevitatem referre libet . quod Antonius Motta ad eumdem I
Mum dedit, quod sic se habet . Persephonem Stygias quum luridus Orehus ad undas Ireetam , rapidis imposuisset equis ; arsu per anfractus relegens vestigia eurrus , Praetuli t accensam lampada maesta Ceres. Si mihi eum nenia lictaι disisse parentis , inpendent magnos nee mea vota Deos ,
Maiorem tibi. Diva, Reem feri Claudius , et qui Illustrat ratis eurmina, Parrharius. 8ὶ Pahedri epigrammata ita se habent: . Ouid miserae pro δι Cereri exorasse Tonantem in natam alιernis mensibus adetperet 8
73쪽
rimi erant, censorio supercilio do mora omnia excutientes eo
tempsero ; frigidi quo quidam invidi quum inficiari nequirent
Pleraqua sollerter emendata , scite inventa , exquisite investiagata , sapienterque exposita in Commentaria inveniri , abiudicarunt Iano opus , Inhulamque disseminarunt , Domitium nemse Calderinum, Paucis ante annis defunctum, eorum esse auctorem qui quum morte praeventus in lucem emi tere nequivisset, ea uti erant manu exarata, et quodammodo incompleta horodibus reliquerat, ex quorum manibus in illas tandem Minutiani pervenerant. Ex hoc codice , quum apud Minutianum diversaretur , aiebant aemuli Ianum sum
ripui se qui uia boni diserat in suis in Baptum commenta viis , et illud ut suum venditasse si). Noster aulom si gratus illis suit , postremos hos potissimum risit 2 . Plurimi otiini
Rapta eraι ab Diti rursus Proserpina aram , Obrutoque in Stygiis illa latebat aquis. At bonus adsurgit Ianus , qui vindiee lingua Eripit e manibus rapιor acerbe , tuis pΕι iubet ad Superos ire , et volitare per ampla Ora virum : tantum plus Iove , Iane , potes. Iane, tibi Dea si tantum Proserpina debet , Quae ratio adcipieι nomina , die , hominum ZAIterum eiusdem.
Ouis haee tibi. quis auctor e penu dedit Reposta vatum ' originem unde subseipis Tibi ' ut raeludis abdita eι reeondita . Habesque sensa , Iane , eos niιi3sima , -- Ouibus misella turba litteraria Tenetur impedita , nee potest viam ridere . quaeruι unde quod petiι sibi. . . Anne ipse Ianus omne qui bieeps videι, Geritque esarem , aperta fecit omnia' , Vel es neeeptus hospes ab ehoro Deum pSit ut lubet: vovetque dedicatque se Tibi Latina et Attica eloquenlia. - . - li V. Boland . Panati Invecti in Ianum Parrh. ete. Inveeι. ultima.
2ὶ Furius Vallus, in op. cit. hac de re ita satur : Mel totaeeliti otione in eum s Panatum ferimur , eiusque deliramenια quo
decet ore eoneerpimus. Nam quamquam Ianus ab istius ineptiis ita manum eon ineι, ut ab animalibus parvis . ει μιerentes inquinantibus: ego tamen h ud dissimulandum puto , quod homines ad ceeipiendas iniuriua patientia facit opporiuniores.
74쪽
erant, qui de se periculum satis superque secerant , et ea ipsa iamdudum in Minutiani ludo praelegentem audiverant i l . Neque de eo Domitii codice auditum fuerat quidquam 2), neque si extitisset vel dicendi ratio , vel eruditionis interpretandique genu8 convenire poterat. S. XV. In ludo interea suo omnium primus data opera libellum De Viris illustribus , qui vulgo C. Plinio Caecilio, Suetonioque Tranquillo tribuebatur 3) , Cornelio Nepoti vi dieabat si,' Quumque grammatici optimo consilis eo freque ter in Schisis uterentur, et codices quos Melleus, Lamp gnanus 5 , aliique ediderant , toti scaterent erroribus ;Cottae suo auctor fuit, ut NepotiS nomine et quam emendatissime edi curaret si . Dicto paruit Catellianus, collatoque labore , ex probatissimis eodici S libellus est emendatus, et
que ex capite et suum et Iani consilium docto viro probaro contendit. Quam sententiam quum Mediolanensibus haud probari deprehenderet ipse Ianus, longa oratione data Opera, ut potuit , negotium confecisse visus est 9 . Neque vero putandum est istis tantummodo euris adeo al1J Vid. Parrhas. episι. praep. comment. in Rapt. Proserp. 2) Sed saltem, ita Vallus ad illa Panati verba, verosimilia eonfingerent.. An si Domitius in Claudiani poemLta quidquam Iucubrasset . assertor utique non veniret . ut eorum quae distavit in Metonium. Silium. Cieeronis epistolas ad Atti m Τ 3ὶ Vid. Cateli. Cottae epist. ad Trist. Caleh. in qua sic legero est: Libellum de viris illustribus, elegantissimo styla condiatum, quidam Sτeιonii Tranquilli, plerique Plinii Caeritii suspicantur. Eic. Ap. Sax. Op. cit. col. CCCCXXVII. ann. MIy. .l Vid. Cotι. epist. modo cit.
5ὶ Quoad diversas huiusee libelli editiones , et illas praese tim , quas Melleus et Lampugnanus antea curaverant, Vid. Sax.ΟP. cit. pag. DXLIl. Et DXLVII. 6J Vid. Cottae epist. eit. Gerard. Joann. Voss. De inst. Lat. lib. I. cap. XIV. Tin Vid. Argelat. Op. eit. Τ. I. P. II. col. .85. 8ὶ Vid. Sax. op. et t. col. CCCCXXVIl. etc.
75쪽
Nostro indultum , ut plura simul et alia instituere atque ye
ficere nequirisset. Εtonim quum Rubreni morte, ut dictum egi. oditio Commentariorum in Claudianum de Baptu pra pedita aliquandiu fuerit, ne conducti impressores inseseriali otiarentur , ad aliud excudendum opus animum adpulit; poemata nempe Sedulii et Prudentii , et Paschale praesertim ilia I ius carmen , quod veteres de more bibliothecas oxcutiens nuper invenerat si . Fecit sane, Michaeliquo Biccio civi suo dicavit. Venerat hic paullo ante Mediolanum ex Gallia, t tius Insubriae Praeses , prosecturus deinceps Nevolim Pr touotarius , quum iam Neapolitani regni superiores proVin elae , at id erico Aragonio pulsu, Gallorum Bugi cessissent ;Vir sane integerrimus , neque legum modo , sed et bonaria in literarum prudentissimus 2 . Horum ergo Poetarum oditioni sedulo incumbens. anus , ni id brevi adduxit rem , ut
ista pari fere gradu cum editione Commentariorum aliquandiu frocesserit, deinc ps vero adeo praecucurrit, ut metam si ius
liciter portuerit 3 . Quibus profecto egregiis studiis latii
Nomen ad G omnibus innotuit, ut quum Aemilii fuga oratoriae artis Cathcdra vacaret, ipso Noster a Georgio Cardinali 1J Vid. Parrhas. Dist. ad victael. Riee. praep. Sedul. et
P. I. pag. 1503 - Tirab. Stor. della Lellerat. ee. T. ViI. P. II. pag. 359. aliosque. . 3J Sedulii et Prudentit editio absoluta est Mediolani Idibus δε-nii 1501 ; illa vero Commentariorum etiam Mediolani, sed pr
dis Calend. Maelites ejusdem anni. Nec praetereundum est , quod Senatus Mediolanensis , Ludo- viei XII. Gallorum Regis, ot Mediolani Ducis DOinino et auctoritate, apposito diplomate sub dio 17 Aprilis anni 1501 poena sancivit, ne quis quatuor per annos in toto dominio Mediolanensi typis imprimenda traderet, vel alibi impressa quovis modo venderet, in auctoris detrimentum, Commentaria in Raptum Proserpinae Claudiani, quae Disertissimus vir Ianus Parrhasius iam iam ediιurus erat. . Idem quoquo decrevit de Sedulii et Prudentii oditiono , ut ex hoe diplomato nullo negotio deprchonditur: Lm1 risus Dei strialia Franeorum . Sisiliae eι merusulem Reae , ae Mediolani Bua eιe. Unieersis et singulis praesentes inspeesuris Salu
76쪽
Ainbasio Ludovies XII. in Italia Vicario, honesto diplomate .
iustoque stipendio proposito, ad illud munus evectus est l . S. XVI. Neque prudentissimus Madiolanensis Senatus a v
ιem. Quoniam vir eruditissimus Ianus Parrhasius Ciuia noster Nea politanus Nobis exposuit , Sedulium atque Prudentium, prassia tissimos Retigionis nostrae poetas , suis impensis eι industria nuper in lueem datos, suppliciter petens , ut Opportune εibi caveremus , nequis noda ediιione laboris eius quantuloseumque fruetus i ternerteret ἰ eι aequum videtur de vero Dei eultu benemeritum relevare : propteres suae petitioni libenter annuimu3 , atque per has nostras decernimus, sιatuimus et edielmus, nequis propter eum, aut alium eui Ianus ipse eo esserit, in toto hoe Mediolanensi Nostro dominio distos auctores separatos, aut simul cum aliis operibus,
aut quoris denique modo imprimat . rei imprimi saeiat , aut alibi impressos sub praedieto Nostro dominio vendat, vel venales importet , sub poena aurei unius pro singulis uoluminibus . applicanda partim Camerae Nostrae, partim resartiendae iacturae, si quam propterea Ianus ips8 passus fuerit . praesentibus hine ad annos
quatuor valituris. - Data Mediolani, die primo Iulii Imr , et Regni Nostri quarιο - Per Regem Dueem Mediolani - Ad Rel tionem consiIii - Iulius.
1ὶ Habomus adhue huiusce diplomatis exemplar . quod hei
referre lubet , tum ut pateat quanti factus esset Parrhasius a Senatu Mediolanensi, et a Begis Gallorum Vicario , tum ut in eo vel novissimum itemque longe validius argumentum habe tur ad refellandas aemulorum caIumnias, quas patruus Doster deinceps commemorabit. Esto igitur. Georgius de Ambasia , ii tuit S. Stati praesbyteν Cardinalis , Archiepiseopus Rothom sensis , Comes Sartiranae , Regius miramontes Meumtenens Generalis Christianissimi Regis ete. Maeante loeo publieo leeturas ieeιionis Artis Oratoriae in inelyta Urbe Mediolani , per absentiam magisιri Iulii Nouariensia , egregius Ianus Parrhasius Neapolitanus petiit sibi de illo ι ο prouideri. Quare nos freti doetri-net , moribus . et integritate eiusdem Iani , illi annuimus , et mingistrum Ianum eonstituimus ad publieam professionem ipsius a tis Oratoriae in dieta Urbe Mediolani, ad plaeitum Christianissimi Regis nostri , eum solito salario. - Datum in Aree Portae . Ionis. Medisti die 14 Augusti, 1591. - Vid. ChloecaeelI. Da illustri Seripi. ete. pag. 232. Quanti autem Mediolani conduetus fuerit Ianus, ex Fulvio Vallo colligimus, qui hae de re ita ait: Ianua eentsnis quinquastenis aureis e fises conductus, maItyniis tem eae privato eonferendi non sentit, in quidam etd. Vid. Apia. cit.
77쪽
luntate Cardinalis Amplissimi discrepavit. Immo quum praeci rum aIiquod de Parrhasio periculum fecisset, locupletiori eum
testimonio , illustriorique sententia firmavit. Quamobrem lamgam ad praestantissimos Viros orationem Ianus habuit , qua maximaς eis agit gratias tum quod de se praeclare sentirent, tum potissimum quod ea charitate Patriam Prosequerentur, eaque sedulitate et cura bonis studiis profviccrent, ut nisi pra ceptorum Scientiam , mores industriam penitus ferspectam Probassent, numquam tam chara pignora, munusque tantae prudentiae et consilii iis committerent : et hoc sane orationis exordio usus fuit: Gratulor , ait, literis, gaudeo mihi , -- tres Optimi, qui tandem inveni quod diu miatumque desid
raveram , ne n tri ten oris Principes, aut etiam Magistra- tua temere mi am docendi munus iniungerent. Habeo vobis
gratias , et quidem maXimas, Viri Garissimi , qui de nostris studiis ac leo solliciti estis. ut me, licet illustri Amplissimi Domini Cardinatis I lomagensis , qui ChristianisNimi Regis personini motinet, iudicio c-Probatum , non tamen prius ad erudiendam Med lanenatim tulentialem admiseritis, quam trigilsnlisoimia vestris oculia erinitiam aliq-d porte lum facere vectaveritis si . Nequo Porro a pristina fori Da vel Oa a dignitate, ad quam evehobatur, alienum putavit pauperum se ingenue fateri et quo imperitorum invidiam deflecteret, de paupertatis laudo multa quoque dissorore. Prevertas iam pridem , ait, virtutis et doctrinae contubem natio est, frugi , sobria , parvo potena , aemula laudia , habilia sociara , cultu Simplea , con5ilis benesuada 2 . Tot ergo tautorumque virorum sentcntiis honestiSSimis exornatus , ad Bogiam Oratoriae atque Historiae Othedram evectus est. N quo facito dictu ost, quanto cum Plausu pra inrum munus gressus fuerit, quantaque obierit eum laude s). Nobili sima quidem in iacto a literarum instauratione Pros si orarii V. M SA. Lat. Reg. Bibl. Borbonicae.
'Vid. O 'Πι. cit. 3J Ad rem Vallus in Iani Apolog. Meritus est.. ait, et in dies magisque meret de honis et honesιis artibus Ianus. A manι insenue moe obtuso si ι es ipse , Panate J iudieio , neminem Mediolani pluribus abhine annis adeo luatam Rhetoris personam su-
78쪽
51toriam suorant primi subsellii viri s) , plurimique erant qui
Decembrioriani, tueargietiorum, Philelphorum , Merulae, Pii, A milii cum grati animi sensu, maximoque cum elogio memine rint. Nihilo tamon secius Bethores eriditissimos suffragio omnium aequavit Parrha Sius ἰ plurimorum vero longe quoque illos superavit 2 . Et rc quidem vera Paullus Iovius vir sano quam doctissimus, qui Ianum Romae et alibi fortasse prae Iegontem audivit, haud fateri ambigit eruditis omnibus aevi sui viris , quod ceteras inter notates humanlarum literarum gloria longe antecelluit, Parrhasium praestitisse 3 . Penitissima enim erat ei BOmanarum et Graecarum Iiterarum supcllex , eamque Veluti scito compositam et belle reconditam servaret, imparatus Saepe et ex tompore mira copia et facilitate fundebat. Accedebat magna vss et ubertas orationis, qua yroposita eleganter exornabat , et lacunde eloquebatur. N que minimum vel orationibus elegantiae , vel Bhetori laudis addebat suavis illa vox, atque iucunda efferendi venustas , quibus agrestes quo e auditores allicerentur, et gratissimo
detinerentur 4 .X. XVI. Ex his ergo merito factum est, ut incredibili floreret celebritate auditorum , Iudusque eius non eorum m
do qui per urbem , sed per Italiam quoque totam insigni res serebantur , florentissimus seret. Neque plurima tantum discipulorum vis confluebat ad eum sed commodi rhetores, eximii poetae, primi nominis in illa urbe grammatici ad eum fro-quentes Dabrent, Febantque eae inclitis praeceptoribus aiad fores 5 . Diesque me uesciet , Vallus addit , si commem rare singillatim pergam quot e sinitimis et longinquis etiam
1J V. Tirab. Stor. della Letierat. Dat. -- Corniani , Meoli deIIa Leiterat. Ital. - Sax. Vst. Litteri Typogr. Mediol. - Αrgelat. Bibl. Seripi. Mediol. etc. 2ὶ Fur. Vall. ubi supra. 3J Vid. Elog. Vir. literi illustri pag. 208. edii. Basil. 15 I. In vita autem Leonis X. quum loqueretur de Romani Gimnasii professoribus ab eodem Pontifice undique accitis: in humanior bus studiis, ait , erudiιione , εινω, et eloquenιia Parrhasius C
V. S. I. huius commentarii, pag. a , not. sal. 5J V. Vall. ibi.
79쪽
regioni a Iani fruaeris erudiιio, qui ceteros ante eum M torea inignabantur l . Aderant quoque praelegenti Patricii viri , primoris ue civitatis et neque a Summa dignitate sua alienum esse duxit audientium sese choro immiscere Ioannes Iacobus Trivultius n. Is equidem maximus aevi sui imperator , atque Christianissimi Gallorum Begis in Italia Arm rum Legatus 3ὶ, genere et opibus praestantissimus , quam vis sexagenarius , ingeniique dissicilis et austeri , mirifice tamen , frequenterque lenebatur doctrina et lacundia Iani, summaque cum voluptate exeipiebat quae de moribus atque institutis populorum , quae de Beuo , Pace, militarique veterum re singulari venustate et copia disSerebat. Neque oblectatione minori Parrhasio aderat Caesar Saccus 4 perpetuus Trivultii comes , quem omni ossiciorum genere et epico qu siue carmine prosequutus est M. uuamobrem doctus vir,
quum retum omnium Verborumque supellectilem, supra s-dem quoque in Iano paratam demiratus esset, Irequentissimo in auditorio eruditus et elegans Poeta hoc in carmen erupit: Dum tigit ει Ianua conrentibus aera conliseel , Dulcis et in nostras penatre t aure Sinu Ouae Veneres homini iactant mo lamina meis pHunc gratum innumerae , non Charis una facit. Huius in Ore sedet impleae Acheloia proles , Cantua et Astrorum Porrigis ipse maniam. Ingenita est illi mira quin vivit et arte Actio. Concinniam quid magis esse potest p
Tasuri . Seriit. da Regno di Nup. T. IV. pag. 236. 3ὶ Vid. nipam t. I M. Medies. mea . III. - ROgmini . FTia det Mareseiano nisula io - Sor. di Milano , T. IlI. Ed. Mil. 1820. 4ὶ Fue. Vall. ubi supra. 5ὶ Ad hoc anusit Arssitus , quum in suo carmine de Poetis Γrbanis, ita de Sacco coeli ite
80쪽
53 Adde quod hanc issime longissima mina rerum :Fertiti doctrinae quod gerit ingenium lis titias itire -Scholam celebrat Trinultitia Beros se
Res veterum g tua cuius eae ore bibit. D vinum hianc hominem tacitus reverenter a m ,
Et dignum doeto pone summilium ci . Caeteri quoque illustriores poetae tum Urbani , tum exterii elogiis suis certatim Parrhasium extulere. Lancinus equidem. Curtius , Paulo Iovio et Hieronymo uomno distibus , acris ingenii vir 2) hoc pacto Ianum adloquebatur rQuod Ianus , quod Parrhasius Enguae omnia et artis
Culmen habea , duplex nomen ut omen his . Iane bifrons numquam amito Oculatior Arm , Ramen Parrhasiva Mercuriique ignes 3 Tum Stephanus Dulcinus blandus et doctus senox haec Praeclara de Parrhasio canebat in heud asinabis do.Catulli Sir
Et solus imis et faviis Poetas il).
Et maiora profecto ea sunt quae de eo peregre cecinit Hieronymus Plegase a Vei tinns humanioribus in studiis quam eraeditus , 5 et multis et maximis confectis Poematis clari simus , cuius quidem elegiam tu ntius heic utvoto inedita adponimus: Maxima Romanae deerat cum moria linguae ,