장음표시 사용
71쪽
Quantae vexo fuit virtutis & continentiae Didonem omnibus animi corporis es fortunae doti bus ornatissimam, illiusque amore raptam de incensam,foedusque matrimonij omnibus modis ambientem deserere Znullis blanditijs, nurulis illecebris, nullis precibus moueriῖnulla VO luptate retardari Z nullo instantium periculorumetu perturbari Z Neque vero Mercurius ille, quem tam eleganrer descripsit Poeta, aliud e
pqmit S denox x, quam vim & imperium rationis, superiorisq; in homine partis, de rebus optimε iudicantis . Hic est ille Deus qui placi das aures obstrusi, qui discessum suadet & im
porat,qui moras nectentem grauiter obiurgat. Sic ius . seneas quanquam lenire dolentem Glando cupit,et dictis auertere curas Multa gemens magnos animum Iabefactus amore Iussa tamen Dialum ex equitur,classems revisit.
Iam dissidium illud rationis & cupiditatis quis Philosophorum tam eleganter, tam dilucide &aperte expressit ac Virgilius his versibus3 eluti annosam Palido quum robore quercum si ni Boreae nunc hincinunc flatibus illime
Eruere intersi certant, istridor et alte Constemunt terram,concusos itorandes, si s Viscopulis,et quantum ertice ad aurata cetherias,rantum radice in tartara tendit. Hau ecus assiduis hinc,atiue hinc Pocibus heros Tunditur, ei magno per tripectore curas,
Mens immota mane lacrymae Poluuntur inanes.
In bellicis rebus quata animi magnitudo, pro
72쪽
uidentia,constantia, celeritas, promptitudo bique in Enea elucet: Quis melius acie instruere,exercitum educere,ciuitatem oppugnare, castrum defendere,hostem inuadere, ictus declinare, milites collaudare, hortari,conciliare, te nire, denique omnia belli munia obire uno AKnea nouit8 Totus horreo & contremisco quoties lego quanto impetu & furore ille rupt1sa Turno foederibus irritatus, belloqne nefando lacessitus iMulta Iouem isi testatu deris aras,
Iam tandem invadit medios, Maresecundo Terribilissuam nulli distramine eaedem cita irarum Omnei essundit habenas. -
Neque vero facile dici potest quantum dete reat profligatos homines ab iniustitia violetiatisque facinoribusq; , illa poenarum suppliciorumq; de scriptio quae apud inferos vrdisse 2Dneam scriptum est libro sexto. Neque enim credo quenquam esse ta belluinae & abiectie nat rae , tamque ab omni sensu posteritatis alienae qui non vehementer sit sollicitus, quid de se sit post miseram hanc vitam futurum. νPblegiass miserrimus omnes
iamonet. ' magna testatur)oceper 3mbras, Discite iustitiam moniti non temnere Huos.
Vendidit hie auropatriam dominums, potentem Imposisit Ut leges precis atque refixit. Anchisem quoties intueor quacunque occasione oculos mentemque ad coelum erigentem Deosque inuocantem, vel gratias illis agento,
73쪽
pudet me Christianos homines immesis a Deo Deneficij s acceptis, non modo ipsum non laudare,& auctorem omnis nostrae salutis & RElicitatis agnoscere, verum eta contemnere, ac Cyclopica quadam audacia conuitijs turpi simis plilaiunque afficere. ψ pater Anchises oculos a dera laetus Extulit, elo palmas c- oce tetendit. : vppiter Omnipotens recibusnecteru Pilis, F ice nos,hoc tantum: Crsipietate meremurva deinde auxilium pater,atque haec ominorma.
Eiusdem admiranda est clementia facilitasque qui Ach menidem GDqcu Deorum hominum que fidem implorantem, parum memor Simonis illius qui umili dolo Troiam prodiderat, micissime nauibus excepit, Ipse pater dextram Anchises haud multa moratus latiuuem atque animum praefinii pignorefirmat. Eleganter etiam libro primo depingit praestantem aliquem magnaeque auctoritatis qui populum concitatum & tumultuante poLsit oratione sua componere & sedare, in Peluti magno in populo cumsepe coorta eL3 Seditis aeuiis animis ignobile )ugus. Iamffarra ire saxa Polant furor anna misi ras. Tum pissategrauem ac meritu si forte Drum quem Constexere lent arrectus auribus astant. Iste regit dictis animos pectora mulcet..Hanc eloquentiam in Alcibiade requirit Socra 's apud Platonem & grauissimus morum cen
74쪽
ca moderationem immati a aetate se contuli: rai,hunc sic irridet Satyra tertii ' ΠΩ l . . Erro di bi commota eruet 8lebecula bili, , Iz diu I: a II o tanimus calidae fecisse ilintia turbae Mite late manus: quid donis loquere8 Quirites e puta non tu tum est Eud male,rectius istud. i.
Est enim elegans & erudita tota illa Satyr qua de oetimo Reipublicae gubernatorei disputat, ei autem imitatus flatone apud quem Socra res grauissime,Alcibiadem plenu rastus, di ambitionis adolescente reprehedit,q d nullis virinibus commendatus, ita rerum experientia
doctus illa bene dicendi facultate praeditus xeip .gubernacula temere adierit, alijsque inimpetrare voluerit quum sibi ipsi nullo modo pos
hi imperare.Ita & Pocis nostri Principum ma gnatumque animos ad omnem virtutem & honestatem incendunt, & ad munia Reipub. recth, sabeunda pulcherrimis praeceptionibus infor mant. Qua in re omnium maxime egregiam nauarui operam Satyrici,qui libere & acerbe cor , ruptos nominum mores insectantes,nobis quς sint in hac ciuili societate seruanda aut vitanday quae iusta quae iniusta, quae honesta quae turpia, quae decentia quae indecora,quae gi auia quae riticula,quae laudanda, quae vituperada. ceu Mercuriali digito indicant & commonstrant. Neaninus ad vitam recte instituendam conducundComici,qui probos viciososque omnium a ta
tum, ordinum,sexuum mores vel imitados eiis endos velut ob oculos nobis proponunt
75쪽
QVsd genus vita; quam partem societatis ciuilis non attigit PlautusΘIn Curculione adulatorum & parasitorum imposturae & incredib1les exprimutur fraudes. Mostellaria quam sint L certa & fluxa, quam facile pereant & collabaatur improborum cotalia edocet. In Capticis eximia raraqueserui in dominum fides &intolerandis aerumnis patientia elucet. Verumpe
fectumque synceri ac fidelis amici exemplarae quirisa hocThinummus sumina sententiarim verborumque grauitate proponet. Iam in miliare glorioso quam venuste, Sc facete omnibus sitis coloribus ambitiosos istos, & insolentes gloriaeque immeritae cupidissimoshomines gnauum & inutile genus hominum depinxit. Nec vero dici fatis potest quanta arte, quantoque insenio Pseudolus senum illorum, adolescentisque amore perditi, & serui dolis omniabus instructissim mores & ingenia componat. Denique sic omnes humanae vitae partes persem quitur & exprimit,ut qui illo doctore diu multumque sit usus eum non nisi officiorum humanaeque societatis peritissimu dimittat. Terem ttum,cui nemo in explicandis hominum moribus opponi debet, vitandae prolixitatis gratia omitto. Adferunt & insignes grauesque sententias e medijs Philosephiae capis decerptas qui bus ad virtu Iustitiaeque studia nos excitat de
76쪽
Sat habet fauisorum semper qui recte facit, si illis fides e F,1uibus es ea res in manu. Et,
Virtuspraemium es optimum is Virtus omnibus rebus anteit profecto, VLLibertas alus, ita,res arentes, .l Patria, prognat tutantvrstruuntur:
Virtus omnia inse habet omnisadsent bona quem p
Eodem pene consilio Aristophanes quum et chis consilijs Athenienses. supra modum belli studiosos locum dare non videret, mi edijs, ve sibusque facetis & iocosis ad pacis & tranquillitatis studia eos conuertere tentauit .ma bent & Lyrici graues mereque Philosophicas sententias, quas semper ob oculos habere, dia ligenterque memoria conseruare vitae humanae fuerit utilissimum. Quid enim praeclarius & vretilius dici potuitari, Constisi expers mole mi, sua, 3 I. serim temperatam Dii quoqueprouehuna itio maius idem odere rures i Omne nefas animo monentes. Et,
77쪽
Nec fulminantis magna Duu manus, Soractus illuntur orbis, Impavidumferient ruinae.
Sed innumerae sent huiusce generis sententiae quibus solent poetae sua scripta velut stellulis
quibusdam exornare,nosque ad omne Virtutis di honestatis studium adhortari,quae omnia Verbosius petiequi immesis esset operae, etsi a proposito non omnino alienaret nos hic illustriores aliquqt,reique politicae accommodatiores cotilegimus, ut omnibus innotesceret quanto in errore vetientur qui res tantum leues & ludicras aurium demulcendarum gratia a Poetis putant explicari,impudenterque calumniantur, Eratosthenis cuiusdam dementiam insecuti, Poesim nihil aliud esse quam ἀώδεν μυρο γίαν, quorum nos errorem accuratius liberiusque in Deci mationibus nostris reuellemus. Longd profecto melius de hoc studiorum genere indicauit. magnus ille Alexander,qui diuina Homeri Poesim totam ad verbum edidicitieumque praestantissimum Regis διδασκαλον, & virtutis praecone optimum vocitare cosueuit. Hypparchus quoque celeberrimus studiorum laude,Pisistrati fi lius,qui primus Homeri poemata Athenas de tulit ut quidem est auctor AElianus) illisque incertum ordinem redactis Iliada & Odysseam
78쪽
distinxit,ille igitur optime vidit quantum prodentiae & humanitatis ex Poetarum familiaritate & colloquio Principi compararetur, qui ad
Anacreotem Teium legatos misit oratum ut adeu se coferret, cuius rei nomine μί
eam que instructissimam misit. Simonidi Caeo semper adhaesit eumque lucri & quaestus auidis simu magnis muneribus apud se detinuit. Praestiterit etiam Poetarum in hoc genere dignit
tem Platonis philosephorum Dei auctoritate confirmare sic ille in eo dialogo qui inscri
Mσί - τ ονει.Quid quod Cretenses,quoru Re publicam antiquissimam esse testatur Homerus,leges publicaque instituta & decreta versibus conscripta edebant Θ Siquidem Iuventutis institutionem in tres partes diuiserant, quas Omnes carmine complectebatur, Primum leges ciuitatis ediscendas,deinde hymnos in honore Deorum factos, postremo fortium virorum e comia proponetbant. Quod non improbare videtur Socrates apudXenophonte, qui ait prudentes homines ea quq Reipublicae ciuiumque saluti & tranquillitati conducunt blandis quibusdam verborum lenocinijs & illecebris populo persuadere debere, eumque in suam sentetiam adducere, n5 aspera dc acerba oratione cogere vimque adhibere. Nam qui coguntur, &Ddio prosequuntur eos qui cogunt, & se minus obsequentes illorum iusiis praestat: contra quitania
79쪽
benignitate & facilitate inducuntur & tanquainuitantur,legislatorem ultro amant,eiusq; imperium amplectuntur. A qua ratione non fuisse
alienum Platonem satis constat, quum singulis legibus voluerit prooemium quoddam amoris&beneuolentiae plenum, quo populus ad paro dum alliceretur,adiungi. Nihil vero posse nngi ad persuasionem efficacius Poetarum catibur, satis testantur ea quae de Orpheo & Amphione
narratur. Haec enim etsi ficta sint,tamen no dubium est vim eloquentiae huiusq; orationis fabulis illis indicati , quod homines feri & Vr stes, nullaque religione & fide astricti, veterum Poetarum blandiths & suauitate allecti,ciuita res societatisque & religionis iura instituerint, barbariemque illam & feritatem naturae his studi)s exuerint. Quid vero est iucundius, quid suauius,quid elegantius Poeticis illis narrationibus Quadoctrina animi Principum forensi contentione strepituq; defatigati melius & utilius relaxant ξ Quo acroamate, qua Voce, a
res acclamatione conuitioque defesse liberius conquiescuntὶ Sed iam tempus est orationis nostrae vela submittere, satis enim puto ex saperiore nostra disputatione iam patere, quantu Utilitatis ad Rerumpublicarum institutione &as ministrationem ex Poetis colligatur, ut ia proferre hoc non dubitem, quod tamen salua istorum hominum pace dictum volo, melius faciliusque suauissimis Poetarum scriptis qua Philosophorum spinosis acerbisque disputationi-
80쪽
bus optimum informari Principem. Caeteros pudeatJ Eximius est in Philosophia locus de fine artiu m quem leuiter hic attingit vel potius indicat Ciceromqs paucis eum explan bimus, oninia enim diligentius persequi etsi
. tilissimum foret amen vereor ne in calumniatorum reprehensiones quorum nostra secula sunt feracistima hqc mea diligentia tandem II Currat.Homo,inquit, Plato natus est ad societatem, igitur debet omnes suas actiones, omnia consilia eo referre ut quam maxime fieri poterit Reipublicae consulat,ut publicam tranquillitatem & concordiam conseruet. quod nulla blia re magis assequimur quam bonariun omniuartium & scietiarum professione. Nam si altius principia humanae communitatis & societatis repetantur, primum eius vinculum reperietur
ratio & oratio, quae virectissime dixit Cicero in officialibus libris docendo, discendo, communicando, disceptando, iudicado cociliat imter se homines coniungitque naturali quadam
societate .Hanc autςm videntur abrumpere hinmanique & diuini Iuris conditionem infringe re,qui velut a publico abhorrentes,communique utilitati & saluti inuidentes, totos se literis abdiderunt, &priuato umbratilique studio imhaerentes nihil inde ad communem adferre fractum, neque in hominum aspectum lucemquς proferre student.Hi no aliter mihi videntur mcere quam si quis in praerupto aliquo saltu Mobscuro magnificas aedes extruat, easque ma