장음표시 사용
171쪽
lio indigent, x vi discordia intereunt, ita concordia valli. Qua fabula Populus reuocatus, cum Senatu ingratiam rediit.Non immerito igitur no solum Graeci,& latini Poetae,ut Hesiodus,&Horatius huiusmodi fabulas suis operibus inferuerunt,uerum etiam maximi,& celeberrimi L hilosophi,vi P lato, A ristoteles, Plutarchus, x multi alii,eas plurimum commendarunt. ad 1stitutionem moralis,&ciuilis vitae non minimum facete arbitrati sunt. Quo circa Omnibonus Leonicenus,& Laurentius Valla viri aetatis
nostrae doctissimi paucos Asopi Apologos e graeco in latinum vertere sibi laudi, caeteris vero voluptati,&utilitati fore non dubitarunt.Et iure quidem. Leguntur enim, Ni doctissimorum virorum manibus quotidie versant Monvideo igitur cur has componendo fabulas laude fraudari debeam,quam caeteri latini ex tran satione consecuti sunt, nisi adeo inuidissimus,ut latinis licere non putemus,quod Ctiecis est cum summa omnium laude concessum.
De Mure in Cista nato. Fabula. I. Idus in Cista natus, m sere ibi duxerat aetate,nucibus pras stus,qinea seruari solebat.Du aut circa oras cistae ludes decidisset, quaereretq; ascesum,reperit epulas lautissime paratas,quas quugustare coepisset, et stultus inquit hactenus sui,q in toto terraφt orbe nihil melius cistula mea esse cre debam, Ecce ct suavioribus hic vescor cibis. Haec fabula indicat,non ita patriam diligenda,si ignobilis sit,ut alia non adeamus loca,quom alibi beatiores esse possiimus. De R ustico impetrante, ut triticum absque aristis na osceretur. FabuIa. II.
Impetrauerat a Cerere Rusticus quidam, ut triticum abs
172쪽
aristis nasceretur,ne metentium,triturantiumqt manustae
deret:quod ubi inaruit,a minutis auibus depastum est. Rusticus o digna inquit patior,qu i paruae commoditatis causa,emolumenta q maxima perdidi. Fabula indicar,parua incommodamaiori utilitate pensanda. De Accipitre Columbam insequente. III. Cum Accipiter Columbam praecipiti insequeretur volatu villam quandam ingressus, a R ustico captus est,que blande,ut se dimitteret obsecrabat. Non enim te laesi dices.Cui Rusticus,nec haec respondit te laeserat.Fabula indicat,me rito puniri,qui innocentes laedere conantur. De Aranea,& Hirundine. IIII. Aranea in Hirundinem excandescens,quae muscas qui suus est cibus capiebat,retia in soribus, per quas volitare sole
bat,ut eam caperet, suspenderat.Hirundo vero aduolans, retia cum textrice per aera portabat. Tunc Aranea in aerare pendens, re se iam iam perituram intelligens, iuste
haec patior dicebat, quae minima volatilia magno laborare vix capiens, credidi tam magnas aues posse comprehεdere . Hac admonemur fabula, ne viribus maiora ara
De R ustico Amnem transituro. V. Rusticus torrentem transiturus,qui forte imbribus excreuerat,quaerebat vadum.Et quom primum ea fluminis parte tentasset,quae quietior, placidiorcp videbatur, reperit eam altiorem,quam animo erat opinatus. Rursus ibi breui rem,tultorem Q adinvenit, ubi maiori aquaru strepitu stuuius decurrebat , Tunc secum , q tutius inquit, clamosis
aquis, q quietis,& silentibus vitam nostram credere posu
173쪽
lumus.Hac admonemur fabula,ut mitius verbosos,& minaces q quietos extimescamus.
De Columba,& Pica. VI. Columba interrogata a Pica,quid eam induceret,ut in eo νdem semper loco nidificaret,quum eius pulli inde sibi semper surriperentur.simplicitas respondit. Haec indicat fabula,facile esse,viros probos saepe decipi. De Cuculo,& Accipitre. VII.
I reisus ab Accipitre Cuculus, quod quia sibi, &corpe par,
α colore non absimilis eet. prae angustia animi, potius vermibus terrenis usuauibus aliarum auium carnibus ve sceretur, vidit paucis post diebus Accipitrem a Rustico, cuius columbas insectabatur captum,ad metum caetero ex alta turri pendere. Cui Cuculus,quam melius tibi insit amice fuisset vermes venari,q alienas aves impetere. Haec fabula indicat,eorum vitam tutiorem esse,& magis Pbandam, qui suis rebus sine periculo contenti sunt,q illorum, qui aliena appetentes adeunt magna vitae discrimina.
Asinus,& V itulus in eodem pascentes prato,sonitu campa nae,hostilem exercitum aduentare praesenserant.Tu Vitu lus fugiamus hinc o Sodalis iquit,ne hostes nos captiuos abducant.Cui Asinus, fuge tu inquit,qu em hostes occi dere,& esse consueuerunt,Asini nihil interest,cui ubi ea dem serendi oneris est proposita conditio .Haec fabula seruos admonet,ne dominos magnopere mutare formident, modo prioribus deteriores futuri non sint.
De Vulpe,& Mulieribus Callinas edetibus. IX. Vulpes iuxta villa quada trases,cospexit caterua Mulieruplurimas
174쪽
plurimas gallinas opipare allatas alto silentio comedent,
ad quas couerla.Qui clamores inqt,& canum latratus co tra me eent,si ego facere quod vos facitis Cui rfidens qda Anus i pessima animalium inquit, nos q nostra sunt comedimus,tu vero aliena furaris. Haec fabula nos admone ne putemus nobis in aliena licere,quod Ppriis dominis licet. De Caponibus pinguibus,& macro. X. Vir qdam complures Capones in eodem omithobosco itielusos, largo nutricauerat cibo, q pingues effecti sunt ora praeter unum,que ut macilen tu irridebat fratres. Dias nora Diles hospites lauto & sumptuoso accepturus couiuio im perat coco,ut ex his interimat,coquati, quos pinguiores inuenerit.hoc audientes corpulenti sese afflictabant dicentes.'usto pstitisset nos macilentos essetHaec fabula in paupem solame conficta est, quos vita tutior est,q diuitum σDe Trabe,& Bobus eam trahentibus. XI. I rabs ulmea de Bobus conquerebatur dicens. Ingrati ego multo tempore,meis vos frondibus alui,vos vero me nu/tricem vestram per saxa,& lutum trahitis.Cui Boues,ge mitus,suspirial nostra,& stimulus,quo pungimur te do cere potest,q, te trahamus inuiti,ignouit Trabs. Hate nos docet fabula,ne in eos, excandescamus, qui non sua sponte nos ludunt.
De Arboribus pulchris,&deseripi. XII.
Arbores coplures in eode creverant imo Peerae,rectae, eno dest,praeter una humilem, parua,nodosami, qua vi de forme,pusillaq; caeterae ludibrio habere solitae erat. AEdiocaturus domu loci diis iubet oes excidi,pter eam,quae bre uitate,& deformitate sua, aedificiu indecos redditura vira
175쪽
debatur. Caeteris excisis,deformis haec secum dicebat. De
te no amplius querar natura, me turpe genueris, quom formosis,ta magna videam imminere discrimina.me fa bula nos admonesine doleamus nos natos esse deformes, quum multis formositas laepe nocuerit. De Cycno i morte canete,repheso a Ciconia. XIII. Cycnus moriens interrogabat a Ciconia,cur in morte, qua caetera animalia adeo exhorret, multo suaviores q in omni vita emitteret sonos,quo potius moestus esse deberet. Cui Cycnus:qa inqt,neq; cibi qrendi cura amplius cruciabor, neq; aucum laqueos extimesca. Fabula nos admone ne morte formidemus,qua ora vitae psentis miseria: pcidunt . . De Muliere Virum morientem flente,& Patre eam
Id ulierem adhuc iuuenem,cuius Vir animam agebat, con solabatur Pater dicens. Ne te afflictes tantopere Filia. A li um enim Virum tibi inueni isto longe formosorem, qui
prioris desiderium facile mitigabit. At Mulier doloris impatiens,ut quae maritum ardenti amore prosequebatur,no' modo verba parentis non admittebat, sed intempestiuam alterius Mariti mentionem accusabat. At ubi Maritu de functum videt,inter lachrymas & luctus parentem interrogat,an adsit ibi iuuenis ille, quem sibi in virum dare velle se dixerat.Fabula indicat, qcito defunctorum Maritorum
amor ex Vxorum animo excidere soleat.
De Muliere Amatoris discessum flente... XV. Idulier impudica amatore seu ab temtquom oibus ferere Dus spoliauerat,multis lachrymis Psequebat. terrogan te autem eam vicin ur ita inconsolabiliter fleret. Non di
176쪽
scessum eius inqt,sed palliu,quod ei reliq steo .Fabula incli
cat,non amatores, ea eoR bona a meretricibus amari.
De Musca,quae quadrigis insidens puluerem se exci, lasse dicebat. XVI. Quadrigat in stadio currebat,quibus Musca insidebat. Maximo autem puluere,ium equinorum pedum pulsu, tum rotarum volutatione exorto,dicebat Musca,ci magna vim pulueris excitaui .Haec fabula,ad eos spectat,qui quia igna ui sint,alienam ramen gloriam suis magnificis verbis in se
De Anguilla conquerente,*magis,q Serpens infesta retur. XVII. Anguilla interrogabat Serpentem quare quom similes ebunt, ait cognati, homines tamen se potius,q illum inse querentur. Cui Serpens, quia rarus inat me laedit impuυne.Fabula indicat, minus laedi solere,qui sese ulciscuntur. De Asino,Simia,&Τalpa. XVIII. Conquerenti Asno,i cornibus careret.Simia vero,st cauuda tibi deesset. Tacetesquit Talpa,quum me oculis capta esse videatis .Haec fabula ad eos pertinet, qui non sunt sua sorte contenti,qui si alioru infortunia cosiderarent, aequiori animo tolerarent sua. De Nautis Sactorum auxiliu imploratibus. XIX. Nautaqdam in mari subita,&atra tempestate deprehensus, caeteris eius sociis diueriorum diuo' auxilium implora, tibus,nescitis inqt qd petatis. Ante enim qua sancti isti ad Deum pro nostra liberatione se conserant,hac imminenti procella obruemur ,Ad Deum igitur confugiendum censeo,quiabs 3 alterius adminiculo, tantis malis nos pote
177쪽
iit liberare. Inuocato igit Dei omnipotetis auxilio, illico procella cessauit.Fabula indicat,ubi potentioris auxilium . haberi potest ad imbecilliores non confugiendum. , De Piscibus e Sartagine in prunas desilietibus. XX.
Pisces adhuc vivi in Sartagine ferueti oleo coquebant .quo rum unus fugiamus hinc fratres inquit,ne pereamus. Tucomnes pariter e Sartagine exilientes,in ardentes prunas desiderunt.Maiori igitur dolore assecti,damnabant consiliri quod ceperan dicentes. Quanto atrociori nunc morte perimus:Haec nos admonet fabula, ut ita praesentia vitemus pericula,ne incidamus in grauiora.
De Quadrupedibus societatem aduersus Aues cum P iscibus ineuntibus. XXI.
Quadrupedes quum bellum sibi ab Auibus esset indictum,
cum Pilcibus foedus inierunt,ut eorum auxilio se ab Aulaum furore tuerent . Quum autem optata expectarent auxilia, Pisces negat per terram ad eos accedere posse.Haec nos admonet fabula,ne eos nobis socios faciamus, qui quum opus sit,nobis auxilio esse non possint. De Legato auaro Tubicines decipiente. XXII. Ouida AvarusP patria legatus in alia urbe Psectus erat,cui 'ubicines psto assuerusivi illius aures Tubape clagore, loculos aut suos pecunia impleret, Quibus ille renuntiari iubet,no esse nuc locu catibus,se in summo luctu,& moerore costituto,matre.n.Iuam obiisse.Τubicines aut spe frustraIti, & moesti ab tui. Amicus qda legati audiens luctu,ad euvisendu osoladul accedit,interrogati, qdiu mater eius obiisset.Quadraginta ta anni sunt inqt.Tunc amicus intellecta Legati stropha, in risum effusus est . Haec fabula d
178쪽
auaros Aciliqui omni arte student coἡseruare pecuniam De Viro,qui ad Cardinalem nuper creatum, gratula
Vir qdam facetus admodu,& urbanus, audies amicum suu ad Cardinatatus dignitate assumptu,ad eu gratulandi gratia accessit,qui honore tumidus,amicum vetere agnosce
redissimul la,quisnam esset interrogabat. Cui ille,ut erat ad iocos promptus. Miseresco inqt tibi, caeteris , qui ad limoi honores puentutiquaprimu enim dignitates limotestis assecuti,visum,auditu , & caeteros sensus ita amitti tis,ut pristinos amicos amplius no cognoscatis .Haec fabula eos notat,q in altum sublati,veteres despiciut amicitias. De Iuuene Senis curuitatem irridente. XXIIII. I uuenis quidam conspicatus Senem in arcus tensi similitu dinem curuum,interrogauit an sibi arcum vellet vendere. Cui ille.Ecquid inqt,est tibi opus emere t Si enim ad mea perueneris aetatem,absq; pecunia arcum tibi natura concedet. Hχc fabula indicat,minime irridenda vitia senilis aeta tis,quae nemo vivendo effugere potest. De Sene Puellam in uxorem accipiente. XXV. Vir quida imprudes,exacto septuagesimo vitae anno, Puel lam duxerat in uxorem, quom ad id tempus in caelibatu permansisset.Cui quom debitum soluere non posset,dice re solebat. Quam male vitam mea disposui. Iuveni enim mihi Uxor deerat,nunc autem Senex desum uxori. Haec fabula innui omnia suo tempore peragenda.
De Aquila,& Pica. XXULPica Aquilam rogabat,ut se inter suos familiares,& domesticos accipere quom id mereretur,cum corporis pulchriu
179쪽
tudine,tum ag mandata peragenda linguae volubilitate, cui A qu ita ,hoc facerem responditri verere ne quae intra regiam fiunt, tua loquacitate cuncta efferres . Haec fabula moner,linguaces,& garrulos domi non habendos. De Turdo amicitia cu Hitudine ineute. XX UII. Cloriabat Turdus se amicitiam cotraxisse cum Hirundine. Cui Mater,stultus es Fili inqt,si credis cu ea posse couiue re, quu uter vestiu diuersa soleat appetere loca.Tu. n.frigidis, Illa tepidis delectat locis.Hac monemur fabula, ne
eos nobis faciamus amicos,quoru vita a nostra dissentita
De Rustico,& Mure. XXVIII. Rusticus quidam erat admodu paup,sed adeo sacetus,ut ne calamitatis quidem tri natiui leporis obliuiscere Is quu
villam suam casu igne iniecto,ita ardete videret,ut aliquomodo ignem extiguere posse dissideret,moestus spectabat incendium. Interim cernit Murem quendam, qui villa
egressus periculum qocyssime fugiebat.Oblitus damnorum Rusticus cucurrit,& Murem corripiens,illum in medium iecit incendium dicens.Ingratum animal tempore selicitatis mecum habitasti,nunc quia fortuna mutata est, villam meam deseruisti. Fabula indicat,eos non esse veros amicos,qui arridente sortuna a latere tuo non discedunt, turbata autem,praecipiti abeunt cursu. De Eremita virgine aegrotante. XXIX. Insitum est a natura omni animantiu generi, ut rei venereae
libidine incitent a qua si q holes, qui coruo albo rariores sunt,se abstinere volui,sepe in graues morbos incidere so let . Quidam igis Eremita ab ipsa praesentia ita titillatioes carnis evicerat,vt usq; ad quintu & vigesimu aetatis annum
180쪽
virgo permaneret. Quum aut in ea aetate grauissime aegrotare coepisset. Medici nullu aliud salutis eius remed tu te inuenire dicebat,nisi vi cu aliqua muliere coiret Diu Eremi ta recusaui mori se potius velle dicens,ci virginitate,re tapraeclara,& Deo maxime grata amittere. Assueti.n. virtu tibus,aegre illas a se discedere patiunt. Victus lade pcibus,& cupiditate' vitae,qua nihil homini sanae metis dulcius Gadducte sibi mulieris infusus gremio, placidu petiuit permebra sopore.Experrectus aut,vehemeter angebat ,& ta tam vim lachrymayr effundebat, ut oes,q aderat illius mi sererent .Quill igit eu solari AE ut bono animo esset horatari,qm Deus clemetissimus Pater ei ignosceret,qano voluptatis,sed recuperadae sanitatis ca opus tale patrasset. At ego inquit,istud non fleo,sed si, tantam dulcedinem citius expertus non sum Haec indicat fabula,humana naturam adeo peccatorum illecebris delectari,ut vitiorum voluptatem facile virtutum amaritudini anteponant.
De Diuite quodam,&Seruo. XXX. Vir erat Diues Seruum habens tardi Uenii,que regem stul
torum solebat nuncupare. Ille his verbis saepius irritatus, statuit Hero par referre. Semel enim in Herum couersus. Vtinam inquit rex stultorum essem, in toto enim terraruorbe,nullum meo latius esset imperium,& tu quoq; meo
subesses imperio. Fabula indicat, osa plena esse stultorum. De Uidua Virum petente. XXXI. Viduaqda diues a vicina petebat, ut maritum sibi reperiret, que no coitus gratia,q ratus admodu sibi erat,sea ne bo/na sua dilapidarent, exoptare se dicebat . Mulier sagax, MViduae versutias intelliges te inquisitura pollicet .Paucis