Synopsis annalium Societatis Jesu in Lusitania ab anno 1540. usque ad annum 1725. Authore R. P. Antonio Franco Societatis ejusdem sacerdote

발행: 1726년

분량: 489페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

31쪽

i6 Smosis Annalium Societatis IESU

Quaestio est commissa Fratri Didaco Mursiae Academiae Rectori. Nostrum ergo adit Collegium, eos acciri jubet, quos novit parentibus invitis Societati nomen dedisse. Jurejurando Rodericum Menesium edicere compellit, verane sint, quae de exercitiis, & visionibus vanis circumseruntur Θ Quaerit, an ipse quoque nonnullas sit expertus Equidem, respondet, mi Domine, ego mira conspexi. Existimavit Rector praedam jam esse in cassibus; urget,

rem omnem edisserat. Tunc illet hactenus, mi Domine, tam coecus vixeram, ut me non viderim: in hujusmodi sanctissimis exercitiis me novi, me

vidi: & hae sunt visiones , haee spectacula, quae se nobis objiciunt in sacro hoc

recessu. Harsit Rector audito responso adeo modesto, & sapienti. Nec cae terorum discrepabant responsa. Haec ubi Mursia ad Cardinalem Henricum re tulit, qui coepit paulatim sinistras, quac de nobis conceperat, Opiniones ponere, mentemque ita immutare, ut vix suerit alius, qui Societatem nostram teneriori prosequeretur affectu. 3. nativa Is. Necesse videbatur Ignatio, ut cum Simone, caeterisque antiquiori. primo teribit bus Patribus de Societatis summa conferret, constitutiones a se concinnatas, mi mi priusquam ederet in lucem, traderet inspiciendas, seque a regenda Societate liberaret. Quem in finem Simon Romam erat evocandus. Quoniam autem, id sine Regis annum fieri non posset, idcirco hoc anno vir humillimus, qui mo destiae causa ad Regem Joannem hactenus nullam dederat epistolam, silentium rupit, & litteras humanitatis ossiciis plenas expedivit, quibus Regi supplicabat,

ut Simonem redire in urbem pateretur. Sed quod plura in contrarium occurrerent impedimenta, obtinuit nihil. Morei fitatio. I7. Caeterum quae hactenus domi, hoc anno publice suscipiebantur. nes publiea. Varias camis mortificationes, alii plurima religiosae demissionis exercitia, mediastinorum vilissima obibant ministeria ; alii non tam necelsitatis causa, quam sui vincendi studio emendicatam per stequentiores etiam urbis plateas Ostiatim

cophino eleemosynam colligebat, licet Rectori Collegii necessaria vitae subsidia Senatus offerret. Alii dato campanula signo, quanta poterant, Vocis contenistione, Infernus, clamabant, Infernus paratus es illis, qui vitam vivunt in cato mortali. Alii praesertim Antonius Gomius, ct Strada in vitia publico in soro invehebantur. Nonnulli, & quidem pauci admodum, gloriosa haec viris tutum spectacula probabant ; damnavere plurimi: imo non deerant, qui de carceres, & Inquisitionis ossicium Sociis comminabantur, si posthac ad populum ejusmodi facerent conciones, utpote quae non essent dicendae, nisi in urbe, in qua cives sorent similes Ninivitis. In tanta sermonum varietate, quid sentiret interrogatus Ludovicus Montoya ex sacra Eremitarum D. Augultini familia, vir certe exquisitae virtutis, Apostoli verba reposuit: Spiritualis homo omnia judicari se d nemine Iudicatur. Quibus significabat, latere in eis, quas mundus reputabat stultitias, sublimiorem, quam ipsi perciperent, Philosophiam. 18. S. P. Ignatius tamen de his omnibus edoctus in sua ad Socios

Conimbricenses epistola: Nolo, scribit, existimetis mihi duplicere vestras mortifcagiones , bas,stalias sanctas itultitias. Scio ego in Uu esse cum stactu viris sanctis: magni ceria apud DEUM meriti es, ut quisque se vincar, adquiratque pati m uberiorem, praesertim m principiis vitae sangioris. Verum fluviorum tempore, atque ii, qui jam habent dominium m amorem proprium, ut Icripsi r duci debem ad prudentem med erietatem: is optimum celeo, s nunquam ab obe

32쪽

Vni principio M. Simon de more suo Conimbricam se eontulit ad transi- p, - .dgenda Dominicae Nativitatis solemnia. Constituit nonnullos expedire in m ad Indias. Quisque pro ardentissimo suo animas salvandi studio laborabat, ut foret ex electis. Novem tantum ad tam gloriosum munus sunt destinati, nempe Alphonias Cyprianus Sexagenario proximus, Henricus Henricius, NoniusRiberius,Franciscus Henricius,& Franciscus Perius, Sacris initiati. Nicolaus Nunius, Adamus Franciscus, Balthasar Nunius, & Emmanuel Moralius, non dum Sacerdotes. Cum Laurentio Pilato Τavora supremo septem. navium Prinsecto S. Aprilis solverunt, Xaverio auxilium collaturi in neophytis augendis, &excolendis. a. Novas econtra suppetias Deus optimus submisit Societati. Praeteris Fufimis immissis aliis, ad nos venit Franciscus Henriquius Ulymponensis, vir tantae ad gubemandum prudentiae, ut, licet esset tantum litteris ad sacerdotium necessariis in actus, ad solemnem votorum admissus sit professionem. Gaspar Barceus Zelandiensis in Flandria heros omni major commendatione. Melchior GOn- salvius apud Indos in odium fidei veneno extinctus. Leo Henriquius primae nobilitatis, qui etsi Ludovici Gonsaluti Camerae in Societatem ingressum aege

rime tulisset; hune tamen, quoniam vocanti DEO ultra resistere non poterat, generose est secutus. Vastus Ferraetius Canonicus Portuensis, quem nobis peperere conciones Stradae. Emmanuel Alvarus Maderensis, uti & Leo, notissimus arte Grammatices, quae omnium manibus evolvitur. De quibus, quOniam eorum vitas typis commissi, plura referre non vacat. 3. Franciscus Strada jam Sacerdos cum duobus aliis ad S. Jacobum in d P. Dan Gallaeciam peregrinationem instituit. Vix potest explicari, quanti ubique, prae- - - -2. sertim in urbe Portuensi tempore nudinarum secuti sint motus animorum.

Stradae, ubi deficientis Concionatoris vices ipsa die D. Archangelo Michaeli sacra supplere jussias est, aderat sorte Vascus Ferragius Ecclesiae praecipuae Canonicus, homo vanissimus: hie habitu saeculari urbem , & forum pervagatus non sine scandalo sub ipsa concione indecorum factus est spectaculum vanitatis, &nugacitatis, ita ut verbi divini praeconinm ludere videretur. Conscendit ergo cathedram Stradra: mirabantur alii imberbem novi Concionatoris adolescentiam, alii indignabantur. Verum ubi vox aurea Stradae insonuit, ubi audita& verborum fulmina, & graissima rationum momenta, in stuporem conversi omnes, in uberrimas lacrymas solvebantur. Ferrazius cumprimis ita corrupinios vitae suae mores, & vanitatem pristinam est detestatus, ut per calcatum patrem, & matrem, nequidquam obnitentibus consanguineis, Conimbricam profvigerit, & ad vexillum Crueis Christi evolarit. . Nobiles viri plurimi alium vitae morem instituere. Quorum veluti Dux erat, & antes anus, Henricus Nunius Govea, unus e primoribus torius urbis. Hic omnium parentis instar in suscipiendi&Saeramentis frequentiam, &sanctioris vitae consilia etiam in aliis promovit. Hic est, qui S. Francilcum Zorgiam in domum suam recepit , nobisque suarum aedium partem contulit erigendo, ac inchoando Collegio opportunam. Imo ante mortem obtento consensu piae conjugis, & gratioso Borgiae Generalis annutu vota Societatis nuncupavit.

s. Auditorum numerus, qui Stradam dicentem avidis, attentisque auribus excipiebat, semper tria, vel quatuor millia capitum excessit. Altum erat silentium. Nec miraculo absimile videbatur, quod in remotissimo Ecdlesiae loco non minus vox perorantis articulate perciperetur, quam in vicino. Die 'dicata MS. Trinitati quater ad populum dixit. Et quidem postquam in Ca- Amanius Franco. s C pella

33쪽

SVnopsis Aunaliam Societaris Am

pella pro vinctis in carcere ejus consilio erecta primus sacrificasset, sub Missae finem, nee depositis vestimentis sacris, in dictionis tesseram usurpavit verba illa: Benedicta sit Sancta Trinitas. Populus complebat plateas, & locum mnem, unde posset audiri. Processit dein ad templum Sanctimonialium D.Clarae,

fuse ibidem ad DEUM precibus, adit pulpitum, & per sesqui horam declamavit super verba: yugum meum suave es. Eadem die hora secunda post metidiem in templo monialium D. Benedicti per sesqui horam dixit e suggesto in ea verisba: IIaec est victoria, quae vincit murulum, sides nostra. Tandem postremo ,

cum avidum verbi divini auditorem adverteret, ad D. Francisci Ecclesiam se contulit, & vix interposita quarta horae parte e sacris rostris peroravit in verba Ilaiae: Gisiare agere perverse. Et ecce i dum servet concio, duo repente templi limina subeunt, larvae, ut videbatur, infernales, daemonis speciem reserentes, & resonantibus crepitaculis attentum populum perturbant. Quid hoc . clamat Suadra, DEus immortalisl Mox ad nequissimos ludiones conversus,

sancto ardens Zelo: Homines, exclamat, Vere maledicti, impudentes, protervi,

daemonibus pejores, qui excusso omni DEI timore sacra templi subire limina,& verbum Dei impedire non exhorruistis, quos ad aeterna usque supplicia s quemini post mortem. Ite hinc, Ocyus isthinc recedite e domo DEI. His absterriti dicto citius iuga se abripuere. Sequenti mane iter in Gallaeciam per alia oppida continuavit. 6. Invitante autem Archiepiscopo Bracharensi in metropolitana eius urbis Ecclesia solito proventu est contionatus. Interea Cives Portuenses a Simone emagitarunt, juberet Stradam in Portu subsistere. Subscripsit Simon precibus Civium, ne sine fructu laboris impensi. Moti,sthoum T. Auctum est novo stabili reditu Collegium Conimbricense. A Rege

S. Felicis da- Serenissimo dono accepimus monasterium in loco amaeno prope Minium intra

montes situm, a S. Felice dictum , cum omnibus bonis annexis, quae Monachis Benedictinis sunt arrepta, quod renuerent se subjicere uni, eidemque, quod statutum erat, per Lusitaniam totius ordinis moderatori. In antiquissimo arculapideo januae monasterii incisum visitur sacrosanctum JEsu Nomen, tanquam occulto vaticinio suturam Societatis domum significans. Creatui statui 8. Paulus III. F. Junii, rogante S. Ignatio Bullam, quae incipit: Exsom adju-- vobis nuperfecistis, expedivit; hac facultas conceditur in lubsidium Professo tum Coadjutores spirituales admitti, uti & temporales ad ministeria domus, remque

oeconomicam procurandam destinatos. Littera timo. 9. Crescebat in dies Sociorum numerus: nec tamen S. Fundator regulas,nis circa re, quibus res Societatis administrandae forent, hucusque expedivit. Quare bimon

Mi ad Martinum de S. Cruce Collegn Conimbricensis Rectorem sequentem epistolam exaravit: Pater Magister Ignatius gravioris momenti negotiis occupatus,

nobis hactenus subvenis opportavis directionibus. Saepe quidem apud eundem per litteras inni, nobis mistat leges, ct regulas, quibus juxta Instituti nostri rationem gubernemur; nullum tamen hucusque responsum accepi. Ne igitur e suis sine ulta orine, or quisque tro suo arbitrio vivat, oonfeci, quod necessarium j

dicavi, certam quandam, ct communem omnibus normam vivendi, quae si santiam eorum contineat, qua videbantur omnium profectui convenire. Et si omnino de me praedicare possim: in malevolam animam non introibit Spiritus sapientiar. die. Dominus nobis suum sarictum amorem largiatur. Scalabi ι3. Aug. 3s 6. Regulae a Simone missae, quas brevitatis ergo hic non insero, sanctitatem, prudentiam, ac spiri rum Societatis ex ipso sonte Ignatio haustum in omnibus, di per

omnia redolent. Simon primus 1 o. Cum autem Societas in Lusitania majora indies, quam in aliis regi--. . ,. A. Onibus sumeret incrementa, S. Fundator hoc anno andem erexit in Provinciam,ta Lusii cui etiam Magistrum Simonem, ut in litteris patentibus videre est, primum Sona Horiticio cietatis Provincialem praefecit. Romanae Societata ipsemet Ignatius praeerat;

ptima omni . Quae

34쪽

quae tamen non adeo erat numerosa, ut necesse non haberet in tale administratiorus genus converti: quod pluribus post annis factum II. In nascentis Domini seriis M. Simon patentes de nova Provincia litteras promulgavit, Bullamque explicuit Pontificiam de statu Coadjutorum. Praemiisa exhortatione, voluit Simon periclitari sabditorum animos, & religio-ωe viam. in hune, vel alium gradum indifferentiam, aut propensionem. Jubet lini. tur, ut quisq; ex scripto perhibeat de seipso testimonium. Et eccet una pene omnium vi sententia, se velle unice, quidquid tandem sancta statuerit obedientia. Caeterum si omnino eligere statum juberentur, p placere vitam in culinae, valetudinarii, aliisque humillimis domus ministeriis.

I a. Aucturus Simon fervorem, votorum renovationem instituit, simulque Fit innovatio.

in hune tenorem sormulam concepit: Mi Domine nSU Christe, ego coram tuadiima Mee te, O glomsa Virgine Maria, me ulla qu ocvitone, Iuxta communem verborum sesum, σ mentem Superiorum Societatis ossero me juxta illuuConsitationes factas, O faciendas ad perpetia serviendum Deo inflatu Professi,

aut Coad Istris, prout Superior destinaverit. Promitto Nuper, quo usque sim Proesis 'el adoror, servare paupertarem, O castitatem, quas Coueerum habet pro insilumne, O obessire Superioribus Societatis m omni, quod mihi imis

Feraverim.

3. Renovationem hanc in Constitutionibus jussit S. Ignatius fieri nata. litiis sestis, & paschate. Qui tametsi exposcebat binam a nobis annuam reno vationem , quin vellet nos cogere ad designatos a se dies; unaquaeque Pioviniscia pro sua in DEUM, aut Divos devotione eos sibi delegit, qui sibi magis cordi erant; & Provincia nostra decrevit debere a non Prosessis, vel formatis instaurari vota die Circumcisionis Domini, ac Apostolorum Petri S Pauli. Tirones

vero, quibus S. Parens ante finitum biennium eadem vota permittit,ea nuncu

pare die S. Ioannis Evangelistae, & Visitationis Beatissimae Virginis.

Nno labente sex supra viginti nomen dedere Societatu Hos interrisens

olim, dein mutato nomine Ignatius Martinius Govem sis, sanctae doctri-M: nae insignis Magister, unus ex illustrioribus Lusitaniae Societatis alumnis. Gaspar Serpius, postea Mauritius, Sebastiano Regi a consiliis sacris, qui in e dem cum Rege praelio occubuit. Joannes Fernandius ovictus Coadjutor, S. Francisti Xavetii in itinere Iamnico Socius, ct apud eas gentes, inter quas

obivit, praeclarus Missionarius, duro experimcnto probatus; nam mercator

adolestens holosericis ornatus, strigois iumento impositus per mediam Ulyssi- ponem jubetur adire domum nostram, plebecula innumera qua sibilis, qua es

motibus inconditis eum sequenter Accessit subinde nostrorum exemplis com motus Ioannes Alencastrius Ioannis primi Ducis Aveirensis filius; alter & Joannes Carvalius, qui e paterna domo profugus, vestimenta sua cum vilisti mendicabuli centonibus commutavit, di tandem multis precibus ii Simone in Societatem admitti impetravit. Sed in neutro fervor erat diuturnus: uterque iterum a suscepto proposito desecit. . Praesectus Collegio Rector P. Ludovicus Gon salvius Camera P. Ma L. tinus de S. Cruce cum Michaele Botelio , ct Isidoro Belino Sacerdotibus, Bar- Uonsilui cinonem itinere pedestri, inde maritimo Romam abiit ad componenda litigia, '' quae nobis ob occupata monasterii S. Felicis bona fuere intentata. Noluit S gnatius in domum nostram, quae ex collectis eleemosynis victitabat, hominem C κR- litigia procurantem admittere: quare se in domum Legati Regis Lusitani reci pere est coactu'3. In tirocinium etiam recipitur Paulus de Valle, natus Visonii 3 cujus r. Hulvia. virtus multum probata est divo raverio. Apud Indos fidei causa tulit plure- Vade. Antonius Franco. C a ma,

35쪽

ao Smi sis Auralium Societatis Am

ina x, in. ma, aerumnis pro Christo toleratis consectus e vivis excessit. Quinque jam necessariis ad nostra ministeria scientiis exculti, hoc anno Romam nulli sunt, ut

miliis q. Cum ad centenarium usque crescente sociorum numero egeret muti

Rexi.&oMe- tis Collegium, id Regi significavit Provincialis. Hic sine mora iusiit dari cen-

qu o' tum cruciatorum millia. Obstupuit tantam liberalitatem Simon, & religiosa mo-

'' destia repudiatis aliis, non nisi octodecim millia accepit. Sparso dein rumore, Turcam ingenti classe Septae in freto Gaditano obsidionem meditari, Simoa Regem adit: Non possum tibi, inquit, Rex maxime, servire aliter, nisi in iis,

quae aliunde tua sunt: en octodecim cruciatorum millia nuper mihi dono oblata r his utere in praesentes publicas Septae periclitantis necelsitates. Plurimi fecit Rex in tantis rerum angustiis Simonis liberalem animum ἱ & licet ea usus sit pecunia, hanc tamen cum scenore multiplicato compensavit. Rimui liri, . Dum Aula Regia vernum tempus Almerini exigeret, opportuna ei vi- uegii. debatur occasio, ut Collegio erisendo lapidem primum jaceret. Rex ipse ser tur sua manu ichnographiam aedincii descripsisse, longe, quam Opus erat, amplioris; sicque potius & animi sui, & regiae munificentiae amplitudinem prodidit, quam nostrae prospexit necessitati. Illud profecto indubium, quod vix r

perire sit aedificium ad nostros usus angis accommodatum. Siquidem Rex liberalilsimus in amaeno urbis colle ea, quae olim extruendae aulae Academicae des ata erant spatia, domusque nobis contulit, ac inluper declivia, quae tum Septentrionem, tum orientem respiciunt, collis latera adjecit; imo vallem amplam nunc a Canonicis D. Augustini occupatam regio aere in nostram utilit tem comparasset, nisi Simon, ut Rex pluribus expenIis parceret, modeste suisset deprecatus. Imo annis sequentibus, indulgente P. Claudio, multum supinplicante urbis Senatu, partem aliquam, quam possedimus, justo pretio cessimus sacrae divi Hieronymi familiae. 6. Igitur Simon Conimbricam contendit. Ponendo primo lapidi destinat Aprilis diem I . Tiburtio, Valeriano, ac Maximo sacratam. Praemisso Mita Sacrificio de M. IEsii nomine, ligonibus instructi procelsere omnes ad locum aedificio destinatum; sundamenta aperiunt: ipsa inter laborum initia et pit de terra examen apum; felici sane, hetoque omine, quod ex eo Collegio Evangelicorum praeconum agmina in omnes mundi plagas essent proditura. 7. Hora post meridiem tertia rutilis conveniunt: positis humi genibus quot M. JElii Nomen litteras complectitur, totidem psalmos Davidis recitant. Adjecit Simon aliquot Matris Ecclesiae orationes, signavitque benedictione lapides aliquot in fundamentis Iocandos, Et quidem primum eidem, cui ex asse dicatum erat Collegium, nempe JEse humani generis Salvatori, bonorum omnium authori, alterum in gratam Paulo III. memoriam, tertium in S. Ignatii Fundatoris monumentum perenne. Mox alios tres posuit, Regi nempe Co legit, imo & Societatis Parenti, alterum Serenissimae Conjugi Catharinae, postremum Serenissimo Principi Ioanni. Tandem ut quisque intelligeret, quibus Simon fundamentis Collegium vellet inniti, in perennem sanctae Paupertatis,

Castitatis, & obedientiae obtervantiam tres lapides collocavit. Simonis exemplum alii socii secuti sunt, quisque pro sua vel in Coelites, vel primos Secietatis Patres pietate. Imo nonnulli Iapides sent politi pro inimicis Societatis, insignibus Benefactoribus, utpote, qui & patientiam probant, & religiosam per

ficiunt vitam, promovent proscitum. 8. Interfuere solemnitati prima hujus Provinciae luminaria, Gonsalus Silvetra Martyr, Rodericus Menesius, Ludovicus Gonsalvius Camera, Leo Hentiquius, Ioannes, & stater ejus Melchior Nunius Barretus, Gaspar Barceus, alii. que viri illustres cum Simone. Finis tandem impositus devote recitato de genibus cum hymno Ambrosiano, tum Psalmo Memento Domine Damiae Trium M. Martyrum nomina, quorum honoribus dies illa erat sacra, a Simone tribus sociis sunt indita, Antonio Quadrio Tiburtii, Georgio Serrano Maximi, Chri

36쪽

Chfistophoro Mendesio nomen obtigit Valeriani, qui Ius ad mortem usque

nomen hoc retinuit. Praeterea constituit, primum, qui posthac in Societatem receptus fuerit, Ignatii nomine compellare. Is erat Vascus Martinius, qui certe S. Patriarchae, cujus nomen obtinuit, etiam mores, vitamque sanctam laudabiliter expressit. Demum in triclinio elegantem sermonem habuit Ludovicus Grana, & Gonsalus Rodericius, uterque in historiis Societatis commen

st. Ut autem pateret rem DEI esse, gravis adversitas imminebat. Con- Aἡ-c querebantur cives, aedes nonnullas suae iurisdictioni olim subjectas eripi, impe- eontra aedis ' diri vias publicas, muros everti, urbem minui amplissimi operis magnificentia. Senatus igitar a plebe comitatus apponuut obicem, ne aedificium continuetur. Plebs tumultuabatur furore percita, muros, quibus collata urbi montis latera cinximus, disjecit. Murmur Ulyssponem usque se extenderat. Resem aleis hant prorsus immemorem esse, ut praesidiis Africae prospiceret, the lauros omnes, regnique nervum, & sanguinem in Religiosos,& Apostolos profundi. Cessimus itaque furori populi, Opus suspendimus. Interim nova in favorem nostrum adseruntur diplomata regia ; severae iis statuuntur poenae, qui assiargentem murorum molem destruere attentarent, suis expensis ruinas reparaturi. io. Sublato obice, operi denuo manus applicuere nostri, licet pars Nolai 'in magna quidem nostrorum e praecipua foret regni nobilitate, lacundam tamen pi nacti exercendae humilitatis materiam, certatim se miscuere vilissimis operis. Alii bigis e furno calcem, alii de fluvio aquas, alii caementum adserebant. Nullum laboris genus erat, quod avidissime non expeterent. Coadjutores tamen nonnullos spiritus superbiae abripui in triumphum: puduit eos bigam ad flumen ducere, etsi tot juvenes amate teneri, & progenie illustrissimi id minima recusarent. Qua de re Ludovicus Rector Provincialem fecit certiorem. Hic justa commotus indignatione, tenore, quo sequitur, rescripsit: Hujusmodis

ciis denuntiato, si parati non Imr agere plaustrarium, sarassant e msro coetu; ego per has lituras me ossero, ut plaustrarius: id plurisfaciam, qu- Magisterium Principis. Crux Christi importata humeris, non intra iamum ,sed per modiam Hieroselmam. si non amat Christum erucifixum, anassemast. Hine excedat, quaeras mi Christum alium, nos Crucifixum volumus. His, aliisque

verbis in eandem sententiam superbiae eorum injecit pudorem. it. Dissimile fuit Ioannis Dicit propriae demit sionis madium. Vir im Iarinis Di nocentissimis praeditus moribus, multum agitabatur scrupulis, mentem fatiga. M

bant imagines, & phantasiae faedissimae. Convenit Simonem, petilique P

morbo remedium. Alia quidem, atque alia inculcabat Simon; Dicius tamen ..On quieverat, novis semper implexus dissicultatibus, ut fieri solet ea labora tibus aegritudine. Tum Simon aliis remediis quaerendis omnino fessus: ergo, inquit, si te posthac invaserit solita tempestas, une mora accurre ad consuetum domus tintinnabulum, pulsa, & coram congregatis Sociis tuas faedissimas tentationes exprome, eorumque pro te preces implora. Non quidem ex animo e Simon consuluit; imo putabat, quod homo scrupulis plenus jocum, ut erat, intelliseret. Verum Dicius vir caecae prorsus obedientiae, recurrente eadem procella, ad campanam domesticam properat, & coram omnibus uberes inter lacrymas de genibus miserias suas, & me itis vexationes exponit, supplicat, se juvent ad DEUM precibus; notum sibi esse, nulla re magis absterreri daemonem, quam si eius insidiae patefiant. Mirum est, quantum Dicit profunda haec animi demissio placuerit Altissimo. Evanuere extemplo obscaenae, & importunissimae cogitationes, nec redierunt amplius. xx. Ut huic sua ad salutem proderat sinceritas; sic tribus aliis perniciosita mi fuit improbitas: quippe aegre serentes imperia Majorum obedientiae parum Obsequebantur. Ob id quidem publice reprehensi, & puniti, emendatione neutiquam subsequente. Imo communi consilio decernunt e Societate fugam. Ne soli abirent, ad alium tibi amicum dant Ulyssiponem litteras ue impense com-C a mendant

37쪽

Missiones Molina pro

Congo praemdicaa

aa SVnopsis Annalium Societatis Am

mendant latori, ut secure, solique tradat illi, cui erant inscriptae. Verum hic, ne & alieni criminis reus fieret, litteras protinus ad Simonem desere. Quibus acceptis vir sanctus spiritu, & Zelo DEI plenam ad Ludovicum Gonsalvium Rectorem scribit epistolam, simulque mandat eam legi publice, omnibus sociis ad eam audiendam convocatis, ternosque inimicos Crucis Christi ex eo loco jubeat ad communem domus januam deduci, & cum summa ignominia ex domo DES soras expelli.

I 3. Plurimis excursionibus sacris probatus est zelus, quo ad salvandas animas flagrabant omnes. Emmanuel Nobrega cum alio socio Betrensem Provinciam, alias regiones alii seis Apostolicis laboribus excolebant. Nonnulli ad confirmandam valetudinem secessere ad S. Felicis Residentiam; nec tamen hic ardens charitas quievit. In Oppida Minio vicina pedites excurrebant, ad sincerum amorem virtutis, & assiduum salutis studium excitabant incolas; quo in genere peculiarem Gonsalus Vasaeus Mellus vir Apostolicus meretur

commendationem. Interea cibo emendicato victitabant, nec alium in locum, ac in publica nolocomia diverterant.

I . Superior Residentiae S. Felicis, haec Gonsito Viaeo , ae socio praecepit observanda. Animadverterent, ut in hae expeditione Apostolica primo loco suum, deinde aliarum animarum prosectum promoverent. paupertati consigerent maxime; ex una, in diem aliam nihil reservarent. Diebus singulis mendicarent. Dominica die, nec non feria quarta, ct sexta pueros rudimenta fidei edocerent. Nonnisi domi pranderent, caenarεntve. Verrerent nosOcomia, ibique morbidis inservirent; & ubi esset Oblata occasio, cum pauperibus manducarent. Uilibus, & attritis vestimentis uterentur. Postremo ut praeclara,

quae in Societate, & praesertim in Christo Redemptore vidissent exempla, semper, & ubique animo circumferrent. Sic comparatos dimisit. Longum esset copiosos referre fructus ex Apostolicis his miltionibus tollectos. I s. In Africae regno Congensi jam olim anno I 8 . sub auspiciis Lusitaniae Regis Didacus Camus Eborensis has terras detexit. Caepit converti ad fidem anno I 9 I. quo orbi natus est Ignatius. Diversis e familiis sacris viri eo fidem intulere. Per hoc tempus Didacus Rex Christianus, praeerat sacris Joannes Baptista magni eteli, & pietatis antistes. Desectu operariorum silvescere inceperat vinea illa, & ad Ethnicos mores, avitaque vitia declinare. Igitur Rex Didacum Gomesium Sacerdotem Lusitanum sibi in paucis charum in Lusitaniam mittit Legatum, ut aliquot operarios Evangelicos a Joanne Rege efflagitaret. 16. Placuit id Regi, & aulae minutris. Rex itaque Simoni, hic vero Ludovico Gonialvio Rectori commendat, tres e nostris cum uno Coadjutore Sacerdotes expediat, & quidem Georgium Vasaeum, Christophorum Riberium, Iacobum Dialium, & non Sacerdotem Didacum Soveralium. Ludovicussericlitaturus subditorum scrvorem, antequam nominaret designatos, exposuit ei gloria plenissimam expeditionem. Vix dici potest, quanto quisque ardore hanc sibi provinciam expetierit. Emicuit cumprimis Leo Henriquius coelesti igne aestuans, velut sui impotens, prosilit in medium, pedibus Rectoris advolviatur, & qua lacrymis, qua gravibus rationum momentis sibi sacram hane missonem exposcit.

saltem importunis precibus suis Leo obtinuit, ut cum designatis Ulysinonem

concederet Praesidi Provinciae ardentissimas desideria coram expositurus. Ast vana erant vota, Precesque Leonis. Conimbricam igitur est tentissus. Alii vero regio diplomate sunt instructi, partim ut Praesectus insulae a S. Thoma de navigio, alusque necessariis prospiceret; partim ne Congensis Episcopus ullam Patribus molestiam afferret. t 8. Accidit interea, ut Didacus Gomesius Legatus, suae inter nos commorationis tempore, statuerit nostrum amplecti Institutum. Re tamen cum

P. Georgio communicata, vilam est ex malori DEI obsequio sancta haec proposita

38쪽

posita tantisper differre; cum enim esset Didaco Regi perquam acceptus, opo rebat eundem & Consessarii, & supremi Sacellani munus iustinere, ad negotia sanctae religionis melius promovenda. Ist. His igitur Didacus acquievit consiliis. Mense Septembri navigati- Ἀone prospera uirum flumen ingressi Pindam appulere. Vix de illorum adventu Rex factus certior , milit complures aethiopes, qui novos hospites pro more gentis ligneis equis, seu potius Oblongo tigno insidentes ad curiam deseriarent. Prope urbem a S. Salvatore dictam Rex cum filiis, & regni proceribus, ae universo populo obviam processit, & adventantes peeuliari humanitate excepit. Tradiderunt itaque Patres commendatitias Joannis Regis sui litteras, quae videbantur longe gratissimae. Jussi deinde Patres aedes incollare pro more reis ponis ex sepibus, stramine, paleaque constructas. Salutato Rege, adi crepiscopum, virum prorsus insignem, qui singulari studio, in spirituale anima in .

rum commodum factus videbatur reviviscere solo novorum adjutorum conspectu.ro. Protinus ergo Patres nihil de successu dubii, nihil anxii de eventu agrum hunc spinis δc sentibus horrentem excolere incipiunt, in villas & oppidae regia urbe excurrunt, plurimos adjungunt Christo. Didacus Soveratius non exiguo animarum lucro ludum aperit, puerisque prima tradit elementa. Prospera haec erant initia. Verum corrupti gentis mores & Regis inconstantia secere, ut boni agricolae frustra bonam jacerent sementem. Volebant enim Con- genses nomine gloriari Christianorum, nec tamen deserere vitia, nec veneiacia, quibus a teneris assueverunt, nec superstitiones Majorum. Ferre haec diutius non poterat Lusitani Regis Legatus. Quare eum Soveratio in Lusitaniam reversus, ut Ioanni Regi singula referret. Sacerdotes tamen alii, vel quia meliora sperabant in dies, vel quia per Regem commerciorum utilitate ductum e regno Congensi abire non licuit, ibidem usque ad annum I 333. perstitere: quo Georgius reliquorum Superior aerumnis consectus abiit ad aeternam laborum suorum mercedem. Viro hoc demortuo, alii omnes ad negotia ab In- , stituto suo aliena descivere. II. Meretur peculiarem memoriam susceptum a Femando Mascarento νεα-- iter Romanum. Author hic fuit S. Ignatio consolandi suis litteris Socios Coia Masta iam nimbricentes. Plurima hoc in itinere tulit incommoda, praesertim vero in Gallia, quoniam ubique Castellanum esse judicabant. Petulantes nonnunquam pueri aciculis eundem pungebant. ob grassantem, si rumor erat, luem pesti- seram diversorium nulli bi indulgebant cives aut oppidani. Avenione Romam usque non rara subiit mortis discrimina, quam saepius illi comes itineris, pertinax Lutheri affecta, erat comminatus. .

est admissus ad colloquium. Statum totius Conimbricensis Collegii, & Sociorum exposuit, precesque Patris pro singulis filiis efflagitavit. Sancte nonnulli invidebant sortem suam Fernando, quod ridem licuerit charissimum Parentem . coram intueri, & venerari. Ut Ferdinandi precibus, & sociorum desiderio sa-xM---tisfaceret S. Pater, a 7. Maji ad Conimbricenses plenam spiritu dedit epistolam, .neiu umqua & sponte currentes commendat, & currentibus novos stimulos addit assiduum in virtutibus progressium, ita quidem, ut totum Collegium novum

quasi conceperit spiritum ad magna quaeque pro gloria Dei audenda.

Conimbricam concessit. Postridie natalis Christi Ludovico Gonsalvio in Col Re elegii praefectura successorem constituit P. Ludovicum Granam. Priorem tum ciati Isanctae abnegationis, tum exempli boni causa ad culinae ministeria destinaverat: paruit vir humillimus, magis ea sorte, quam honorato antehac munere con

colIegit Ulyssipone. Multi, contempto saeculo viam ingressi sunt Evangelieae si persectionis. Magna ubique advertebatur Sacramentorum frequentia. Feria

sexta

39쪽

24 Synopsis Zmaliam Societatis USU

sexta sub finem dictionis confluebant innumeri, & flagris in se saeviebant. Deis

canus Ecclesiae Cathedralis, quod domus Ulyssi ponentis commoda non esset, Conimbricam petiit, ut exercitiis S. P. Ignatii spiritum excoleret. Motidie II. Vascus FerraZius, vir in se omnino severus, quem Stradar concio- vastu F ra nes a mundi vanitatibus abstraxerant, in urbe Portuensi a 3. Mariti sanctissime expiravit, ut in ejus vita typis excusa refero.

uo, itii p. D Martinus de S. Cruce Romam ad conficienda Collegii Conimbricensis

Maritum de negotia expeditus, cum ars medica nihil omnino proficeret, post gra- cxv vissimos morbi dolores et . Octobris in domo Legati e vivis excessit. Reliqua inter, illud liquido erat solatio, quod Martinus JElum tapius invocans, in comprecantium sociorum corona, in manibus S. Ignatii , quas vicinus morti continenter stringebat, spiritum Deo reddiderit. Examine corpus templo nostro, & tumulo est illatum. Vir erat Martinus patria Toletanus, egregiis vir tutibus instructus, dignus certe tanto parente filius. Miro modo a. Caepit hoc anno promicare e latebris grande illud Societatis lumen innotescit GaIpar Barceus. Dum Simon de iis, quae ad spiritum pertinent, eum suis con- ψ ψ δ ' ferret, quaesivit repente, num fortasse quis importunam aliquam sentiat tentationem Surrexit Barceus rei vestiariae presectus, homo omnium judicio sim.plicissimus, & linguae Lusitanicae sere ignarus. Hic igitur se continuo ad conciones dicendum tentari reponit. Vix qui aderant, risum continuere. Jussus itaque vicinum scabellum constendere, & verba facere ad socios ibidem congregatos, paruit jussis, sed adeo inepte Flandrica miscebat verba, ut non nisi risum, & ludibrum reserret. Quaerit itaque Simon secundo, an eadem' adhue animum pulset tentario Θ Barceus primo, quod dederat, inhaeret responso. Jubetur proinde altera,& tertia vice e superiori loco perorare; & quoniam semper inepte, tunc reprehensus est. Iterum ergo, an eadem adhuc tentatione laboret, interrogatus: ad haec humilis DEI servus: Quamvis millies e superiore loco perorarem, haec tamen ad conciones propensio non cessabit. 3. Simon, ut erat vir sagax, & qui humana a divinis rite novit distinguere, advertit eam cogitationem ortam esse ex alto. Jubet Barceum jam antehac in Flandria Philolaphum, missis ossiciis domesticis, ad studia se conferre.' ' Sacris dein ordinibus initiatus mittitur Pedrogamum, ubi varia Societatis ministeria admirabili obiverat proventu. Etenim illa verba, ut videbantur simplicia, i ncto plena spiritu ad commovendos animos vim habuere admirandam: quae late in ejus vita exprimitur. Ituro ad Indiam, ut infra dicemus, successit in ea missione Ludovicus Gon salvius e culina ad id extractus, di Georgius Moretra. . Quorum ad vocem, praeter alios non paenitendos fructus, viginti virgines nobi-Ies castimoniam in perpetuum colere Sponsi Christi amore decreverunt, atque ex pecuata pro matrimonii dotibus parata in oppido Figuetro coenobium extruxere, ubi DEO laudabiliter militarunt. P. Franci us A. P. Franciscus Strada, ut civium Portuensium desideriis satisfaceret,

- - ad eosdem profectus est Ulyshone, quem urbs tota velut Angelum Dei rac pit suspexit. Magna quidem antehac eodem in loco praestiterat; sed & haec plurimis auxit incrementis. Intra unius diei spatium quinquies dicebat ad populum. Vix ullus a sacro ejusdem tribunali se patiebatur avelli. Tandem Co- nimbricam abiit, ubi verni jejunii tempore peroravit e sacro suggesto. Celebre per Lusitaniam erat Stradae nomen. Ipse sanctus Indiarum Apostolus soleis bat primum de Ignatio, ac P. Simone, mox de Stradar, tanquam de viri excellentis valetudine interrogare nostros in Indiam adventantes. Post illustratam Lusitaniam, hoc anno migravit iussu Majorum Vallisoletum, ubi jam erat mense Iunio.

40쪽

I . supra triginta nomen suum huic sacrae militiae dedere, viri proiecto insignes. Leonardus Numus unus e primis in Brasilia. Ignatius Vogadus Coadiutor in Senium usque multa in Mauritania perpessiis. Franciscus, a An- tomus Picius insignes in vinea Domini per Brasiliam operarii. Georgius Rius Marcus Georgius. Petrus Fonseca. Petrus Diasius Arrudensis Christi martvr iuIultris, quem columbam sine selle S. P. Ignatius solebat compellare. Franciscus Rodericius. Emmanuel Palva in Brasilia, quem virtus heroica plurimum commendabat. Fernandus Pradus, qui in obsequio pestiferorum occubuit Ignatius Agebedius nobilitate sanguinis, sed magis profuso ob Christi fidem Languine

illustris. Horum omnium sacrae memoriae typis vulgatae extant in anno gloriolo Societatis JEsu in Lusitania.. 6. Hi scebat Collegium, sic liberalius succurrebat transmarinis Missi--.Aonibus pro DEI gloria ab eo susceptis, & novas aggrediebatur. Decem in

duobus navigiis subsidium misit Xaverio, Gasparem nempe Barctum, Melchiorem Gonluvium, Balthalarem Gagum, Antonium Gomesium, IEgidium Bar-retum, Sacerdotes: Joannem Arnandium Coadjutorem Socium olim Francisci Xaveru, Franciscum Gonsalvium, Paulum de Valle, Martialem Vasiarum, &Ludovicum Froium. In navi a S. Petro praeerat Melchior Gon salvius; in altera Callaeca nuncupata Antonius GOmesius. Hic periculum maris evasit ille martyrium cum Paula de Valle subiit: plurimum tamen in ea navigatione Barces virtus claruit. v . . Consultum est etiam Christianis Timami inter Mauros captivis Al- M;m ωphonitis Noronius Septae Praesectus, cum nosset, quot aerumnis pressi gemerent, inmpiusimum Regem secit certum, simulque Magistrum Simonem. Subvenere si in miseris Ludovicus Gon alvius, & Ioannes Numus Barretus cum Ignatio Voga do Coadiutore. Septam appulsi praesidiarios permovere, ut mores sitos refo . marent. Res adeo mira visa est Noronio Praefecto, ut ad Simonem scripserit, milites antea Mauris umiles, modo videri Religioserum imitatores.... , 8. Tituamum deductim sunt, ViX allequi quis poterit cogitando, uuam utilis fuerit miseris Patrum adventus. Adibant subterraneos & horridos specus, ubi noctu clausi tenebantur captivi. Nihil omittebant ministerii etiam vi- Iissimi, quo aerumnas levare possint afflictorum. Plurimi annis decem lupinocto conscientiam suam non expiarunt. Ludovicus febribus correptus Septam repetiit, inde a Socio missus in Lusitaniam, ut nova colligeret subsidia Post annos aliquot reversus est Numus secum adducens comvlures a misero servit tis jugo redemptos. Redire meditantem Rex prohibuit, quoniam ad Patriaria

chales AEthiopiae infulas destinarat, ut infra exponetur. Vogadum veluti obis fidem Mauri Tituami diu retinuerest quem tamen vel impii Mahometam tanquam virum san imoniae rarae multum revereba isset '9. Decima quarta Januarii anni currentis S. Parens Ignatius, postquam litteras suae magno 1olatio sociis Conimbricensibus tasse intellexerat, dedit Vestas plenas affectu paterno, & illo coelesti igne, quo cuncta incendere lolebat Servantur illae non allter, ac pretiosum monumentum, & pignus paterni amo 'in ris, quo S. Parens prae omnibus illud Collegium est prosecutus. io. Magna id temporis erat fama Conimbricensis Collegii, ex quo -- sparsi per orbem socu ingens cum epistolis acceperunt solatium, & exemota i, si si virtutum. P. Antonius AraOZius scribens Abbati Domeneco inter alia haec habet: Ob quantum anima mea exvltat, dum confidero, quam mirabile emamus

Deus ostenderit m G, sto Conmoriceli; quoniam mihi videtur illud inhabitare ovisu De Lbristus nius, mrque ex illo ranquam ρ tabernaculasso id dere claritaris suae radios per benedictim Regni baemispherastm. Ob qua ignormnes pereossunt meliora edom, quos intra extirpata, quοι Glicti inde acceperunt solativm quot errantes in viam rectam redacti, quot peccarores mitvero 'i . . , S- F adsistu BOrgia litteris hoc anno ad Simonem datis i a. Septem litis ad calcem haec ait: Commendo me orationibus tuis, ac sociorum Coimbriis mus Franco. D censeum.

SEARCH

MENU NAVIGATION