P. Rami, ... Ciceronianus, ..

191쪽

CICERONIANV s. . Hyetuebat. Ergo int his angustiis Milo defensus

est,novique iudicii noua forma, multorum oratorum non solum oculos,sed animos terrebat:

ad quam ipsi quotidie noui,vel potius imparati accederent: Sic Rabirius Posthumus est etiadefensus. Sed nequaquam tamen talis Hortensus his teporib' extremis fuit, qualis antea fuerat: Defloruit enim senex,qui tantopere adolescens floruerat. Si caussas quςrimus , reperiemus duas : primum quod erat orationis genus . Asiaticum, adolescentiae magis aptum de concessum: in senibus aute, grauitatem & autho ritatem non habet: Itaque Philippv seno Hortensium audiens,esIm irridere, tum etiam ira . sci & stomachari solebat, nec ferebat sene imueniliter exultante. Quare cum iam honores, illa senior authoritas grauius quidda requireret,remanebat idem, nee decebat idem. Secunda autem caussa longe verior fuit,quae iam e posita est, quod exercitationem studiumque dimiserat illita, quod fueratin eo acerrimum honcinnitas illa crebritasque sentetiarum priastina manebat,sed ea vestitii illo orationis,quo

consecuerat, ornata non erat. Itaque Asiatica oracio,studio elocutionis ornata, in adolescente placuit: dem cum per se, tum quia amisso laboris ornatu nudata erat, in sene dis licuit. Ciceroni autem quanuis, ut Atticis sitis videbatur insiatico,id nequaquam accidit,qus t borem nunquam renatat:& tamen dicendi ge nus

192쪽

1M PETRI RAMI nus ad aetatis caniciem temperauit, ut ipse ait primo Legum,cum adieneetiuis solatium,iuris explicationem sibi reseruatam dixisset: At qui respondet Atticus, vereor ne ista causam nemo noscat,tibique semper dicendum sit: dcco magis,quod te ipse mutasti,S: aliud dicem di genus instituisti: ut quemadmodum RoΩcius semiliaris tuus in senectute numeros incantu cecinerat, ipsasque tardiores secerat tubias , sic tu a contentionibus, quibus summis uti solcbas, quotidie relaxes aliquid, ut iam oratio tua non multum a philosephorum lenitate absit: Quod sustinere clim vel summa se

nectus posse videatur,nullam tibi a caustis vocationem video dari. Haec ille. Ergo cotrari rum caussarum contrarij euentus in Horte

so 8c Tullio fuere. Quapropter Hortensiuva rasib Scaevola Cos; . usque ad Paulum &Marcellum Coss. quatuor Sc quadraginta amnos floruit: Tullius a Sylla Dictatore ad eos de

Coss.in eodem cursi ere triginta annos fuit: quibus orationes,quae exta exceptis tribus ad

Caesarem, & quatuordecim Philippicis,descriptae sunt: & quidem,ut ante dixit ipse,ludis ac seriis,ne unquam esset otiosus:& sic primo Legum gloriatur sedilura;& quidem succisiuis teporibus seripsisse,quam omnino; atinis quisquam. Lysias apud Graecos dicitur orationes trecςntas scripsisse: At nemo orator, ait in Oratore de se Cicero, tam multa ne in Grae

193쪽

eo quidem otio scripsit, quam multa sunt nostra. unde coniici potest, quanta iactura Cice ronis orationum non habitarum tantsim , sed ctiam lcriptarum facta sit , cum de tanto numero vix supersint sex & quinquaginta. Sed hactenus in Claris oratoribus de Cicero,nis studiis actum est: In Cilicia deinceps Proconsul fuit: Quid igiturὶquid in hoc magistratu Ciceronianum nobis critξEnimuerb singu lare continentiae δc aequitatis exemplum omnibus in Rep. principibus & magistratibus,aureis literis notandum,& in vita ac moribus ad eximium verae gloriae decus imitandum. Pr uinciam illam Seleucianam antea Cicero con tempsera triandein Proconsulem in eam se micti passus est: toto enim anno Atticum rogare non destitit,ne prorogaretur annus . Proficis.citur igitur in Ciliciam, Tullius summo cum imperio, summo etiam cum desiderio verἡ laudis, verae gloriae: cuius admonitore & quasi doctorem habuit Atticum: quem consilioriani magistrum: quernsciis toturn suorum Aristar clium semper habuit. Itaque diligenti dissicipi Ius,magistro disciplinae rationem accurate sin' gulis prope diob' ita reddidit, ut iuuenis quodam Moloni videlicet declamationum & c5mentationum ratione reddiderat Actium alx VII. Cal. Quintiles venit: Ego, est, ut saepe tu me curretem hortatus es,quotidie meditor,prqcipio meis:facia denim, ut summa mota

destia

194쪽

1ἴ8 PETRI RAMI destia de summa abstinentia munus hoc e traordinarium traducamus. Perge : Actio ad x v. Calen. Quintiles venit Athenas: Adhuc,ait, sumptus nec in me aut publice aut priuatim, nec in quenquam comitum : Nihil

accipitur lege Iulia,nihil ab hospite persu sum

est omnibus meis, seruiendum este tamae mearbelle. Adhuc hoc animaduersum,Graecorum laude d multo sermone celebratur: Quod superest, elaboratur in hoc a me, sciit tibi sensi

placere: Sed haec tum laudemus,cum erut per- Crata. Eadem μ λ proxima est epistola:Nos adhuc iter per Graeciam summa,cum admiratione fecimus: nec mehercule habeo adhuc quem accusem meorum. Videntur mihi nosse nos, nostram caussam, & conditionem professionis suae. Plane seruiunt existimationi meae.

Quod superest,si veru illud est, oin αν δ πιπα, certe pexmanebunt: Nihil enim a me fieri ita videbunt, ut sibi sit delinquendi locus : Sin id parum fuerit, set aliquid nobis seuerius : Naadhuc lepitate dulmi sumus,& Vt spero, proficimus aliquantum. Ephesum venit ad XI. Cal. Sextiles: Hic ostentationum suarum dis. crimina iocando indicat, & laudis auaritiam

perpetua meditatur. Cum tamen, ait, cu D

cumanis venissem cum imperio, Graeci, quasi Ephesio Praetori te alacres obtulerunt.Ex quo te intelligere certὰ scio, multorum annorum Ostentationes meas,nunc in discrimen esse ad-

, I , ductas:

195쪽

CICERONIANV s. Igyductas: Sed ut spero,Vtemur ea pal stra,quam a te didicimus, omnibusque satisfaciemus. Ε-phes autem Nigidius Roma ex legatione d cedens,Tullium expectauit, eodemque visendi de saluta li Ciceronis gratia,Cratippus Peripatetic' Mytilenis venit: quς vertessi Tim i tu fuit occasio, ut ex ipso fra mento intelligi potest: In Asia Epheso deinde traiectu est: Auaritia ista no intermittitur.Nos Asia accepit ait)admirabiliter: Aduentus noster ne num o quidem sumptui fuit: Spero meos omnes scruire laudi meae tamen magno timore sum: Sed bene paramus. Platonicum Procosulem adhuc . vides Ciceroniane mi, nec Epicurei Attici dia scipulum diceres. Perge, reliquum iter prosequere : Laodiceam venit pridie Cal. Sextiles: qua in urbe, Appius Clodii frater licet reconciliatus,atramen occulte inimicus, certe moribus valde contrarius, anno superiore durus fuerat: Qualis aute Ciceroὶ Nihil, ait, exoptatius aduentu meo,nihil charius. Sed est incredibile,quam me negotii tedeat,ne non habeat satis magnum campum ille tibi non ignotus cursus animi,& industriae meae prae clara opera cessent. Quaeris, quid hic agamὶ Ita vivam, ut maximos sumptus facio, mirifice delector hoc iinstituto: odmirabilis abstinentia ex praeceptis tuis: viverear,ne illud quod tecum permutaui, versura mihi soluendum sit. Appii vulnera n5 refrico:sed appare nec occuli possunt. O Pro-

ccis

196쪽

consulem diuinum,& omnibus omnium Rebrum p. principibus,no oratoribus duraxat imbiandum i Non modo contra leges nihil capit, sed a legib' c5cessum remitti .imbverb quod

Ciceronianis tota mento complectendum est)metuit, ne satis ampla sit materies ad bene de prouincia merendu . Successerat Cicero Pr consuli Appio , turpiter auaro & rapaci: comparemus igitur nonestam Ciceronis abstine tiam. Maxima,ait,expectatione in perdita &plane mersam in perpetuum prouinciam nos venisse scito pridie Calend.Sextil. moratus triduum Laodiceae, triduum Apameae, totidem

dies Synnade. Audiuimus nihil aliud ,nisi imperata soluero no posse: Possessiones omniurn vcnditas , ciuitatum gemitus, ploratus: monstra quaedam no hominis, sed ferς nescio cuius immanis: Quid quaeris i det omnia nos vitae: Leuatur tamε miserae ciuitates,quod nullus fit sumptus in nos,neque in legatos,ne- que in Qus storem, neque in quenquam. Sci to non modo nos foenum, aut quod lege Iulia

dari solet,non accipere, sed ne ligna quidem:

nec praeter quatuor lectos & tectum,quenqua accipere quicqua: multis locis ne tectum qui dem, & in tabernaculo manere plerianque. Ita que i credibilem in modum concursus fiunt ex agris & vicis,& domibus omnibus. Melio cule etiam aduetu nostro reuiuiscunt iustitia abstinentia,clementia tui Ciceronis: Ita ue o

197쪽

CICERONIANV 19apiniones omnium superauit. Quid hic,Ciceroniane mi, nunquid praedonem quenda prouinciae in Appio vides λ patrem in Cicerone Perge, audi caetera. Nos tamen setsi hoc te ex aliis audire malo sic in prouincia nos gerim', quod ad abstinentiam attinet,ut nullus teruncius sumatur in quenqua: Id fit etiam & Legatorum & Tribunoru & praefectorii diligetia:

nam omnes mirifice gloriae meae. Et ibidem: Dici no potest,quam inuitus a v

bis absim:& simul hac gloriam iustitiae & ab stinentiae fore illustriorem spero, si cito deces serimus: Id quod Scaeuolae contigit, qui selos

nouem messes Asiae praefuit. Huc oculos animosque conuertamus, AVD.& tantam animi bonitatem,tamque popularem contempl mur. Scquoia, Romanos omnes ista prouinci

ii virtute superauerat hunc igitur imitandu Cicero sibi proponit, ut antea proposuerat Ho tensium: Imitationis huius fructus magnus apparuit ,& maior deinceps apparebit. Hinc prouincialium fides erga Romanos maior. Sociis, ait,multo fidelioribus utimur,quam quisquam usus esset:quibus incredibilis videtur de nostra mansuetudo & abstinetia. Interea vero Ariobarzane Rege Cappadociae restituto, prouincialibus recreatis, cqsis Amanctibus hostibus,

castellis captis &incensis, Pindenisso Elei therocilicii oppido capto,septimo & quadragesimo die postquam oppugnari coeptum est, Tullius'

198쪽

iyi PETRI RAMI Tullius imperator est appellatus apud Issiim: ubi quondam Alexander Darium vicerata eiq; propterea supplicatio a Senatu decreta est, ut ad Catonem scribitur. Quid deinde 3 Eadem abstinentia e praeceptis Attici tenetur. Quod me maxime hortaris, ait, & quod pluris est, quam omnia, in quo laboras, ut etia Ligurino satisfaciam: moriar,si quicquam fieri poterit elegantius: Nec tam ego hanc continentiam appello, quae virtus voluptati resistere vi detur. Ego in vita mea,nulla unquam voluptate tanta sum affectus, quanta assicior hac integritate: nec me tatama,quae summa est, quam res ipsa delectat. Quid quaeris fui tanti,me i se no noram,nec satis sciebam,quid in hoc genere facere posse recte. Πεφviri'ωμμ; nihil est praeclarius.Interim haec λ Audiuerat tamen nescio quid Atticus, quod non placeret. Sed posthac,ait Tullius, omnia quae certa no erui, pro certo negato : nos cnim & nostra sponte bene firmi,& mehercule authoritate tua in q, mali,vicimus omnes. Hoc tu ita reperies, cum abstinentia,tum iustitia, facilitate, clementia: Cave putes quicqua bomines magis unquam esse miratos, quam nullum teruncium me obtinente prouinciam,sumptum faetiam esse: nec in Rempub. nec in quenquam meorum, prae

terquam in L. Tulliu legatum : Is caeteroqui abstinens,sed Iulia lege transita, semel tamen in diem, non ut alii lolebant, omnibus vicis: Praeter

199쪽

CICERONIANV s. 193 pr ter eum semel nemo accepit: facit ut mihi

cxcipiendus sit,cum teruncium nego sumptussietur preter eum accepit nemo: Has a nostro pr ter eum accepit Ticinio sordes accepimus. Hactenus semestris est abstinentia: pro cuius meritis , dic M. Tulli,dic magistro Attico,quos honorum fructus ceperis,& ante sordes alioru copara. Illud aute tepus,ait,quotanis ante me fuerat in hoc qu stu: Ciuitates locupletes ne in hyberna milites reciperet,inagnas pecunias dabant: Cyprii taleta Attica CC . qua ex insula sno Go,sed verissime loquor) numus nullus me obtinete erogabatur. Ob haec beneficia quib' illi obstupescui,nullos honores mihi, nisi ve borii, decerni sino:statuas, fana, τέτρισπα pro hibeo: nec su in alia ulla re molest' ciuitatib': sed fortasse tibi,qui haec predicem de me: Perfer,si me amas,tu enim me facere voluisti. Iter

igitur ita per Asiam feci, ut etiam fames qua

nihil miserius est quae tu erat in hac mea Alia, messis enim nulla fuerat, mihi optanda fuerit: Quacunque iter feci, nulla vi, nullo iudicio, nulla contumelia,authoritate & cohortatione perfeci, ut & Graeci & ciues Romani, qui se

mentum compresserant , magnum numerum

populis pollicerentur. Haec sex mensium virtutis proconsiluis studia sunt: Ciceroniana, ita me Deus amet, A V D. imo prouincialium iudicio diuina,quoniam his meritis diuinast tuarum, quadrisarum & fanorum praemia in-

200쪽

PETRI RAMIstituta sunt.Repetitur in epistola eadem, Apphde Tullij dissimilitudo. No ρ in , ait Tulli', tua industria,quod vereris, sed praeclare ponitur: siquidem id egisti,ut ego delectarer: Nam nulla re sum delectatus magis. Qubd meam

pαρ-- in Appio tibi,libertatem etiam in Brito,probo vehementer gaudeo : ac putaram si c': Appi' eni ad me ex itinere bis terue Munt literas misit,qubd qu dam a se constituta rescinderem. Viti medicus, cum aegrotus alii medico traditus sit, irasci velit ei medico , qui sibi successerit,si quae ipse in curando constituerit,immutet ille: sic Appi',cu liprouinciam curarit, sanguinem miserit, quicquid potuit,detraxerit,mihi tradiderit enecta,

ποοσαναπεφον istis a me no libenter videt. Vnum

vero efflaudis huius caput egregium, de iurisdictione. Publicani usuris prouinciales vexabant in exactione tributorum: nam pactiones iniquas facere cogebant, ex quibus apud Romanum iudicem damnabatur: Bibulus pactionum tabulas bonae fidei iudicio,& Scaevola rε patriis legibus iudicibusque subiecerat: Cicero tribus capitibus iudiciariam hac rationem, sicut usuras omnes, aequitate summa temperauit. De Bibuli edicto,st, nihil noui,praeter illam exceptionem, de qua tu ad me scripseras, Nimis graui praeiudicio in ordinem nostru .E- go tame habeo Denuo v se,sedlectioreAX PMutii P. F.edicto Vatico: extra qua si ita n gotium gestum est, ut eo stati no oporteat, ex

fide