장음표시 사용
11쪽
l at . Ad hune modum uidentis r hi dium a cis quia eo ani ino perlustrasse, ut inde excerpereret quicquid Groris sui speciem aliquam praeseserret: atque ita lector sensim primo ex sacris literisca loca accepta concipiat, deinde hausto ueneno, 4n eorum prauam sententiam praeceps seratur Verum Christus, qui pollicitus est se numquam Ecclesiae suae defuturum, eorum impios conatus fregit, ac dissipauit consilia: cum in hac temporum calamitate praefecit terris inuictissimum imperatorem C A R O L V M Quintum, unicum ac singulare Ecclesiae pnaesidi uin, divinitus ad haec fricula reseruatum . Vt quando ille arcano quodam consilio permittit Ecclesiam suam nouarum seni per haeresum suctibus uexari, qui Pctri nauiculae naufragium minentur, contra paratum habeat ministrum, per quem signa sua edat,&in brachio eYcelso ad in gentem nominis sui gloriam,superborum potentiam comminuat. Oportuit autem jut, sicut ab Arriana peste, nulla magis infestauit,cclesiam, quam haeresis nostra aetate partim e orta, partim nunc denuo ab inseris reuocata: ita defensorem exhiberct multo potentiorem, quam ad alias superiorum temporum, mor egregii medici, qui pro morbi grati ita te, modicamentiuniadhibet. Iam nulla hac pestis saeuior extitit, sue uiolentia & armis, siue numero profitetium,
siue ementita eruditione: ut ad tantam impiet tem cum ui magna coniunctam, patrono opus
esset potentia & pietate praestanti .iVt altera,corii
12쪽
H AERET. ERRORES. Imotus compesceret, altera superaret. dum eos
non tam armis prosternit, quam , quibus illi se maxime iactant, literis & sapientia. Nam disputatione potius & coacto patrum Concilio eos domare studet: & inter alias excelsi pectoris sui curas, hoc etiam cauet solicite, ne qua illi aut libris
aperte noxiis, aut aliqua ex parte suspectis, Vere fidei cultoribus noceant: iubens in eos curio se nquiri, & seuere in legentes animaduerti. , Nec dubium quin, nisi talis propugnator Ecclesiae contigisset, ut potens, ita pius, eximia in Christi fidem charitate & Σelo accensus, religiosus auorum sanctimoniae imitator, unicus veritatis Euangelicae Ecclesiasticaeq; immunitatis vindex &assertor, illam ingentem cladem accepisset: nec unquam alias maiorem secisset iacturam. Eam
etiam pari studio ac diligentia prohibet inclytus
Hispaniarum Princeps PH I L I P I vs patre & maioribus dignissimus: qui & singulari pietate, qua
sacra omnia fouet, & rauore, quo literarum stu. dia ac studio Lamplectitur, hanc& literariam& piam curam minime neglexit : sed maxima quadam solicitudine praesentissimum remedium tanto malo per uiros industrios quam primum afferri mandauit, & adhuc crebro instat: paratus nimirum & ipse ad succurrendum labenti religioni inuicto animi sui robore & constantia, ac quibus plurimum etiam potest consilio & armis. Qui bus rebus tale hactenus generos animi specime praebuit: ut nec scelicitate, nec gloria rerum gesta
13쪽
rum, nec aliarum diuinarum virtutum magnitudine maioribus suis vlla ex parte, inferiorem suturum arbitremur. His custodibus Ecclesiam tu tam fore,ac tantis ducibus aduersariorum impetus repressuram proculdubio speramus: tametsi Deus lento gradu ad vindictam procedat, qui iuxtia modum prouidentjapsu ab omnia vult disponi,
Brtiter quidem, sed Tam 2 Faressu te ignoto
mortalibus consilis. Nec minus Deum EccIes Sesti, prouidisse res ipsa testatur,cum per pios, bello & pace clarissimos ac vere catholicos Hispaniarum Reges FERNANDuxi &Elisabeth sacru In- quisitorum ordinem & oscium cum summa potentia &auctorstate institui voluit, ad quos omnium rerum ad Christianam fidem pertinentium indagatio,&.supremum iudicium deserrentur. Qui ut in aliis ita etiam in praesenti periculo,qua fuit opus vigilantia & dexteritate, magnam illi opem attulerunt. Nisi enim huius seneti ossicii si ueritas effrenes animos coercuisset, & exacta diligentia quae nunquam in re tanta nimia esse potest j tam impiis conatibus occurrisset ut hominum ingenia semper rerum nouitate oblectatur fortasse intra dometacoHares& Hispaniae:uiscera,eadem mala haberemus. Quare huic sacro Inquisitorum ordini & ministerio debetur,quod in tanta gentium & nationum perturbatione, sereuna Hispania, quantum uix unquam, uera ac pura religione fruatur: dum praeter caetera studiose curant, ne haereticorum errores aut manifestis auictoribus,
14쪽
HAERET ERRORES. . 8ctoribus, aut praeteXtu sacrae scripturae irrepentes,lincautos fallant. Quae causa hunc nostrum Sena
tu cui praecipue acrae Inquisitionis administratio conamissa est ad hanc curam mouit, inuestigandi scilicet loca, quaecunque haeretici labe aliqua resperserunt: ac singula digna Censurae nota
inurendi: ut ea ueluti antidoto Quodam contra mortiferum illorum uenenum Iectores utantur.
Hac itaque mente nos publica omnium utilitati
prospicientes, hunc laborem suscepimus: adhibito insuper ad hoc multorum doctissimorum &religiosorum uirorum consilio, presertim facultatis Theologiae, scholae Complutensis: quae maximum in hoc opere pro noms atque adeo pro tota Ecclesia subiit laborem . Igitur uisis & non exigua cura & studio examinatis omnibus Bibliis, textu praeserrim ad uerbum accurate expenso, ea desumpsimus, quae digna castigatione nobis uisa simi,& unicuique calculum nostrum adiecimus. Ad quem antequam ueniamus, pauca quaedam nos praefari oportuit, ut Censurae nostrae ratio intelligatur&modus. Principio in textu uulgatae editionis nihil notauimus: tametsi pleraeque Bibliae uariet & inter se & a Graecis exemplaribus. Tum quia eadem uarietas reperitur in codicibus iam olim excusis: tum quia praeter argumentum secissemus. Neque enim nostrum institutum est, docere quae lectio sit uerior, uel quae Graecae aut Hebraicae ueritati magis consentanea, sed an haeretici in e Paliqua loca corruperint.Quod cum in
15쪽
textu ab illis minime factum sit,consulto praete misimus. Idem seruauimus in Bibliis, quae nouam habent transsationem ad ueritatem Graecana& Haebraicam: quae non sollim uerbis discrepant . a uulgata, sed saepissime etiam sensu, intacta re- Ilinquentes: quod in his magis periclitetur fides interpretis, quam Sacrae scripturae. Nam cum illa foecunda sit sensibus sine ullo periculo potest hunc &ill aclitu itere. Quod si uerior non est
redditus auctor potius mali interpretis functus erit officio, quam errantis in fide. Propterea ex his nihil attigimus: nisi unum aut alterum locu quae Deliciori saeculo praetermitti quoque potuissent. Quale est Poenitentiam sere temper uerti in respistentiam res poenitere in resplicere. Non quod4gnoremus, idem valere utrumque apudae probatos auctores: sed quod intelligamus istos tollere omnem dolorem ante actae uitae& statuere iustificari hominem sola mutatione intra er ὐdem sine ullo aut corporis, aut animi cruciatu ob admissa peccata, idq; affrinent Graece esse, ἐνιειτ οιαν, cui potius respondeat resipiscentia, qua poenitentia. Quia igitur interpretes illi, quicunqque tandem sint, ad hunc errorem uidentur declinasse, tam costanter, ubi nostra uersio habet paenitentiam, resipiscentiam uertentes, uisum est admonere lectorem, ne illud uerbum in sensu haereticorum accipiant ; sed ut sumitur ab Ecclesia Catholica, & a uiris grauissimis, uerborum 4; elegantia praestantibus, qui & ea uoce ita utunia
16쪽
HAERET. ERRO RES. νtur& με τήναι- , in poenitentiam vertunt. Deinde illud nobis praefandum est, ne quis miretur, si uiderit multa loca a nobis animaduerti, quae ex serie literae uidentur deducta. Nam nos non tam uerba persecuti sumus , quam mentem illorum , qui notas in marginibus apposuerunt: aut rerum capita in titulos, sue summaria capitulorum reduxerunt: aut denique annotationibus aliquot locos interpretati sunt. Nec enim latere potest eorum uersutia. Nam cum ex quocunq;
textu sacrae paginae multa praeclara colligi potuissent,quae ibi tractantur: in nonnullis Bibliis quasi ex proseo ea tantum loca adscribunt,quae utcunque ad Quendos illorum errores uidentur agere . Aut si qui sunt , qui omnia colligant intextu contenta, multa passim ueris falsia intermiscent: idq; uel additis uerbis, uel detractis: ut nemo si tam ignarus, qui non intelligat ea malitiose suisse annotata . Quare clim nos uideamus illa passim citari ab haereticis in alicuius suorum errorum confirmationem, merito suspicati sumus ab hominibus parum integrae fidei esse constripta, Praesertim cum adiungant aliqua falsa & erronea ex operibus haereticoru desumpta,
quae nec textui conueniunt,cui apponuntur: nec
apte ibi collocari potuerunt. Quae Omnia non tam augent suspicionem , quam Opinionem nostram confirmant. Idcirco coacti sumus quaedam notare, quae in sacris libris contineri uidentur, quod ab illis ad impium sensum detorquea- C tur:
17쪽
CENs VRA CONTRA . tur: ut sciat lector quid uitare debeat. Exemplum esse potest de his, Fides iustificat, siue iustificamur ex fide. Habraham ex fide iussus: & similibus. Nam quis neget iustificari hominem ex fide, clim Paulus praedicet ξ Verum illi de sola fide exponentes,seclusis operibus, haereticam propositionem reddiderunt. Iam cum
Paulus ibi loquatur de operibus legis, quam ita fidei opponit, ut satis constet, eum loqui de operibus ueteris legis, uel ante fidem susceptis, uel sine fide Christi saetis: in quibus etiam tunc Iudaei gloriabantur, & totam salutis suae spem collocabant: id quod non uno in loco declarat quis
non uideat perperam detractam eam uocem, &dictum simpliciter , Fides iustificat non opera Cur non additum est, opera legis ueteris, aut fide Christi destituta, ut Paulus aut exprimit, aut
intelligit An non est haec aperte malicia ἡ Simile est illud, Non in manufactis templis habitat Deus. quae fuit vox primum Stephani , deinde Pauli ad Athenienses: uertim uersute coacta ad subuertendas aras, templa,& sacra. Item idc-lorum statuas lex uetus praecipiebat demoliri ac deum tantum colere . Quid hoc in lege noua ad tollendas imagines λ Cacodaemonum simulacra euertenda: ergo sanctorum imagines Θ Iam
gens illa prona erat ad idolatriam: cuncta pro Deo colebat more Aetaptiorum. Quid hoc ad cultum sanctorum negandum , quos Ecclesia multo alitei iubet venerari ξ Quasi ue, o idem
18쪽
H AERET. ERRO RES. io snt sanctorum imagines & idola idem coli quod adorari; quod uel cogitare impium est. Ad hune
modum de multis aliis dicendum. Quam ob rem ea fuit Censurae nostrae ratio, ut non solu haeretica damnemus,sed admoneamus, o multa uere catholica trahi ab haereticis in prauusensum r ne quis in illum incidat: sed cum Ecclesia semper sentiat, & loquatur. Porm non dubitamus utu ros quam plurimos, qui non fui lia sent intellecturi illorum mentem aut impost urar sed commodius nobis uisum est, rationem habere eorum qui labi possent non admoniti οῦ ne aut cum illis per incuriam errent, aut putent, locum in aliquo sensu vero a nobis damnari. Propterea opus fuit errores illorum reserre: sua spraestitisset, ab omni s semper ignorari. Ad
haec lectorem admonitum uesumus, nostras c
stigationes tam paucis a nobis fuisse perstrictas,
ne in ingens uolumen excrescerent,quod necesse erat, sit aut Theologico more errores confutare,
aut uerum cuiusque loci sensum stabilire uoluissemus. Compendio enim scribi haec non poterat, ubi uel solus numerus iustum fere uolumen facit. Deinde quod non sit praesentis negoti: cras literas exponere: sed aliena, a uera fide divi- dentia, censorio mucrone iugulare. Non enim doctorum,sed admonitorum aut potius Censo rum officio fungimur. Postremo quoniam tot uiri doctissimi multis libris editis,satis copiose in hoc argumento uersati sunt: unde plura petere
19쪽
possit, qui uolet. Qui cum in reuincendis haereticis in his eisdem tam sceliciter desudauerint,no solum laborem nostrum superuacaneum, si prolixius scriberemus, sed ingratum quoque fuisse
futurum arbitramur. Quoniam autem in omnibus Bibliorum siue scholas, siue titulis & marginibus, quaedam adco frequenter repetuntur aut sub eisdem uerbis, aut parum mutatis, ut infiniti esset operis omnia loca recensere, nec fieri posset sine magno fastidio ; necessarium etiam duximus, condere generales quosdam canones seu regulas, quibus quam possemus succin te ea omnia comprehenderentur . Vt sciat lector
ubicunque inuenerit id, quod a nobis semel obseruatum est, aut quid simile, eos radii'otationis esse habendum. Inissimore.veroJocos tantum in his regulis attigimus, cum alioqui solenne sit istis plerosque errores uariis dicendi modis proserre, ut palam fiet legentibu Censuram, quemadmodum de iustificatione dictum est,cuius & salutis nostrae crebra fit mentio apud istos, ut totam tribuant fidei, nullum locum relinquetes operibus. Ut cum dicunt,iustus ex fide, iustitia nostra fides: Vivere ex fide: Sancti sunt, qui Deo fidunt. Quae omnes propositiones, &si quae aliae huiusmodi reperiantur, pro eadem haberi debent atque censeri. Idem dicendum de satissectione nostra, quam totam ascribunt passioni Christi: nihil humanis meritis. Id nonnunquam aperte enunciant, ut, sola satisfactio pro
20쪽
HAERE T. ERRORES. pro peccatis Christus: Sola hostia pro peccatis Christus: Satisfactio nostra Christus,& similes.
Nonia quam obscurius, sed ita ut nemo non intelligat prauum corii animum.Vt cum dicunt, Vni Deo cuncta adscribenda: Deus vult omnia
sbi tribui Omnia a Deo. & aliae huiusminsi,quae
catholicae sunt in eam sententiam, in quam traduntur a sacris doctoribus. Sed chinisti per eas uideantur tribuere Deo totam iustitiam nostram& fatisfactionem, aut quod omnia sue bona, siue mala, sint a Deo, & nihil a nobis,aut quid simile na eadem uia multos astruunt errores) eo Quis uerb neget, omnia bona a Deo procedere&gli esse tribuenda, cum hoc ipsum , quod possumus boni agere, diuinae benignitatis & gratiae sit ξ At inde colligere nos nihil posse, fatuum omnino est: neque in hoc sensu4lla , autTsactis scriptionSus, aut a doctoribus sanctis dicuntur. Nam quis ignorat, propositionem eandem seorsum positam, in multos sensus deduci posse, Ialiquem admittere ex ui uerborum nimis abhorrentem a sensu scripturae, qui ex tota serie textus.
constat Quod his peculiare est, quoties aliquid reperiunt, quod alicunde ad confirmanda suaeri dogmata trahi possit, licet textui repugnet. Qua re iure optimo huiusmodi propositiones a nobis
quide sensu falsae sunt & impiae. Modestus enim loquendi modus sanctorii, in errorem trahi non debet, ut negetur aut arbitrii libertas, aut necessitas operum, quas illi totis libris docuerunt