장음표시 사용
31쪽
da mTIT; stram. MoOMSTamen advertendum , quod, ut Episeopus possit pensionem imponere , debet a sua spontanea voluntate dependere; nam si proponatur a resignante, vel a litem cedento', tunc non potest Episeopus , sed recurrendum ad Ponliseem, imo nec Episcopus resignationem taliter faciam recipere P test, quia sapit Simoniam, cap. 7., et Cap. 21. de Transactionibus. O. Quaenam sunt causae imponendae pensionis R. Sunt plures I. Si imponatur ad alimenta praestanda Clerico, qui morbo, vel senio consectus beneficium dimittit. a. Si clericus sit indigens, et Ecclesiae valde utilis , et pensio datur , ut decenter vivat. 3. Ad diris mendas lites tuler duos de beneficio contendentes, sed eum auctoritate Superiotis, non partium conventione; secus Simoniacum est. Cap. 7. do Trans. 4 . In eausa permutationis , si datur pensio ad servandam aequali--tatem beneficii pinguioris dimissi, cum beneficio tenuiore accepto. Cap.6. de re r. permut. Sed hic serio advertendum, quod haec duae ultimae causae non sunt legitimae , nisi quando resignatio , et permutatio fiat intuitu necessitatis, aut utilitatis Εeclesiae, secus simonia est, ut ait Urban. III. ita Cap. 5. de rer. permul. , nec ESt securus Pensionarius eum dispensationa Papae,quia Pontifex est dispensator, non dominus rerum Ecclesiasticarum.
R. Debet esse moderata juxta proportionem redituum , ne aliter benemeiarius remaneat expoliatus. Hinc habetur ex Τrid. sess. 24. Cap. I 3. de resorm. quod cathedrales Leelesiae , quarum reditus summam ducatorum mille, et Parochiales , quae summam ducatorum centum nou excedunt , nullis pensionibus , aut reservationibus fructuum graventur. Summae auistem a Trident. statutae, computandae sunt ex fructibus certis , non vero ex incertis; quia sunt loco alimentorum , et venter non debet pendero ab ineerto , et pensio non debet excedere tertiam partem fructuum beneficii,
ut ait conradus lib. 5. eap. 5. Et haec satia de benesietis, et jure patro
DE TITULO IN ORDINATIONE REQUISITO
Illa semper in Ceelesia viguit disciplina ab Apostolis sero indueta, ut omnes, qui tu ordine. ecclesiastico instituendi forent, suis Titulis adscriberentur 'γώ Id enim primis Aerae Christianae saeculis expresse cautum a Sγuod is Ancyrano i , Neocesareense 2ὶ, et ab Oecumentea Chalcedonensi his verbis sa): Videsis nostras additioncs ad Tractatum de benefieiis Caroli Gagliardi s Lib.
I. Tiι. B. Fay. aa. edit. Neap. an. 1 a. , in quibus haud pauca de eodem Titulo Produximus. Nunc haac Mirrisaia lulata rutexere, nec vulmina col, uec FuluPino.
32쪽
mmisam απMD marem nec Presbyterum . me reaeon , me omnino aliquem eorum, qui sunt in Ordine eeeles cratico, nisi verialiter in Ceel aia ciniistis, veι pasti, vel martyrio,vel monasterio tr. qui ordinarur aviaimetur. Hane porro veterem disciplinam omnino cousirinavit tum Urb nus II. ii, tum Carolus M. in capitularibus illius executionem mandavit, tum denique Synodus Lateranensis ab Alexandro III. eoacta ad rem constituit v : ut Diaevus si aliquem sine eeris ιitulo, de quo necessaria Homenta 'erripiat in Dicteonum, vel Presbyterum ordinaverit, tamdiu n cessaria ei subministreι, doneo in aliqua ei Ecclesia eonvenianlia ali endia eleriealis euae adsignet. Nisi foris istis, qui orrinatur eae steria, quἐda sua, vel paterna haereditara gubsidia nitae Aorsu habera: quem ean nem in promovendis ad Subdiaconatus ordinem In noeentius III. extendit 33. His adda quod dura novissimo Tridentini Patres Chalcedonensem constituistionem renovando, edixerunt, ne quis de ine*a clericus saecularis ad emeros orianea promoveatur, nisi priva legitime eonaret eum bene sem eo-
quibus verbis illud eolligi datur, quod benesieli eoilatio in promovendis assordines antiquae addielioni ad eerium titulum respondet, in quo illi saeriministerii partes explerent, et unde alimenta sumerent. De Melesiasti eo patrimonio eadem Synodus decernit: patrimonium vero, vel pensionem obtinentes, ordinari posthac non possint, nisi illi, quos visemus juriemurris assumendos Ibo neeraritate, veι eommoduata Melesiarum. Quod vero spectat ad conventionem initam inter Benedictum XIV., et Carolum III. olim Regem nostrum, in ea eautum O, Clericos omnes ad mineros ordines titulo Mneficii, vel capellaniae perpetuae promovendos esse a Tum ibidem constituitur hanc sanetionem ad initiandos ad primam clerica.lem tonsuram protrahendam: hisce vero salis esset bene ium, capellania Perpetua, vol pensio emtesiasti ea, erius redditus, deductis oneribus, medio talem exaequaret reddituum patrimonii dioecemui: altera medietas vero in collatione Subdiaconatus suppleretur. Demum decernitur quod dumtaxat in vera utilitate Eeelesiarum Regni lieerei cleri eos patrimonii titulo promoveri, cujus redditus definiri plaeuit non ei ira ducalos ueapolitanos ai; nec ultra O. ex rebus immobilibus pereipiendos.
Tandem Coneordatorum Lege an. 1818. art. XXI. statutum,quod insp elis temporum circumstantiis, uo Ecclesiasticis ad vitam sustentandam necessaria desint, patrimonii sacri laxa ita augeatur , ut nee minor sit duca
tis 5o. nee 8o. major. Tum in eo decretum quod clerici titulo ecclesiasti ei patrimonii ad saeros ordines promovendi landos exhibeant hypothecae vinculo minime obnoxios, et Tribunal civilo Pro vinelao do pertinentia, et liberiale bonorum iudieat, ejusque sententiam Curiao Eeclesiasticas requirant : ea tamen non indigent illi omnes,qui beneficii, vel capellaniaa iit lo ad ordines promovoutur.
33쪽
Rursus consillulum quod clericis, qui Saeerdolio dedieantur beneseii avi
Capellaniae titulo, cujus annuus redditus ad laxam praefinitam non perlingat, ex aliis praediis constituetur, quantum taxae integritas definivit. Excipiuntur vero illae Diomeses, in quibus sacri patrimonii taxa in majori summa canonice constituta reperiatur, respectu quarum nihil innovetur.
Jamvero paucis abhinc annis nonnulla pro Regni nostri Pi.ecesibus eonstituta sunt, quas ad hujusmodi Titulum spectant, quaeque tum Sedis Apostolicae auctoritale, tum pientissimi Regis Nostri adsensu confirmata, novis. alma obtinent jura. Et sane Episcoporum Commissio delegata censuit. x. Clerici omnes , qui in hujusce Regni Receptitiis Ecelestis praefinitas portionis jure gaudent, dummodo fruetus dioecesanam patrimonii taxam exaeisquent, vi beneficiarii ad sacros Ordines promoveri possunt.
rebus mobilibus percipiuntur, Tituli canonici ad sacrorum ordinum prom tionem fieri nequent. 3. Capellaniae super immobilibus instiluino , quae ad lateorum contra ornitates aliaque venerabilia Loca pertinent,licet sint amovibiles, a promovendis lamen ad Majores Ordines ut tituli ecclesiastici exhiberi possunt , dummodo ipsi in publico instrumento ab omnibus , qui eidem confraternitati adscripti sunt, vel a Locorum Administra loribus eligantur, ea simul adjecta conditione, ut perpetuo eodem titulo perfruantur. 4. In beneficiis , aut capellantis , quibus onus inhaereat singulis annis centum Missas celebrandi Titularis Dioecesanum Episcopum adire potest: is aulem pro qualibet Missa detracta eleem Ina septem assium juxta laxam praesinitam, potest etiam, si velit aliquam deductionem Titulo inferre, ut, ad meros Ordines ille promoveatur. 5. Denique Regio Reseriplo sub die V. Octobris an . I 839. id omne Peculioni mandari cautum, quod Supremi Concordali Exeeutores opinali iners, et jam ab utraque Potestate hisce verbis confirmatum:'Patrimonii saeri laxa in novissima conventione an. 3818. ari. XXI. definita pro illis Regni Dioeeesibus, quae egestate laborant, et in quibus brevis sit clericorum numerus spatio I 5. ah. ad ducatos 24; vel 25. reducatur. Elapso vero hoc temporis intervallo tum Sedis Apostolicae Nuntius, tum Rerum Ecclesiasticarum Minister Episeoporum postulationibus ad 'aliud lem-Pus prorogandum indulgeant. Interea Supremi Coneordati Meeutores ab utraque Potestate delegantur ad Antistilum petitiones excipiendas, et desini
tive deuiarandum quibusnam Diotaesibus jus illud tribuatur.
34쪽
Juris voeabulum varium est, L. 11., et I a. D. de just. et jure. Nam x. ab Didoro eap. v. dist. I. accipitur pro luto. R. Aecipitur pro ipsa Legelum humana. tum Divina. 3. Pro ipsa scientia jurium, sive legum, qua eo Ulp. in L. i. D. de just. , ei jure, dixit: Iuri, hoc esι scientiae segum, operam daturus, noras Oportet, unde nomen juria descen ι. 4. Pro loco , ubi Praetor jus dicere consuevit, L. penult. D. de just. ei jure 5. Probenineio legi tributo, uti sunt jura sanguinis, agnationis, jura naturalia eis. Jus denique a justitia appellatum; nam eleganter celsus definit: Ius escura boni, eι aequi. L. I. D. de just. , et jure. IIomo in humana societale vivens dupliciter considerari potest, vel in quam pars ad partem , civis, inquam , ad civem, vel tanquam pars ad totum, civis, inquam, ad Communitatem. Hinc duplex jus oritur, ideoqua duplex justitia ex Arist. lib. 5. Ethie. I., et g. Ex prima, scilicet eo idoratione oritur justitia particularis, per quam quisque reddit, quod justum est, ac debitum comparii, ex secunda oritur justitia generalis , per qua quisque reddit, quod justum, ac debitum est Societati, cujus ipse pars est-
R. Definitur' ab Ulpiano in L. xo. D. de just. , et jur. Constans, et pedipetua volumus jus auum unicuique tribuendi. Dicitur noluntast, hoe est habitus voluntatis, seu habituale propositum voluntatis reddendi jus, cui speetat. Dicitur conatians, hoc est firma quatenus propositum hoc firmum essa debel. Dicitur perpetua, non do perpetuitate actus intelligendo, sed de perpetuitate hujus propositi,sev dispositionis cordis tribuendi cuique suum. Diaeitur Ius auum, hoc est illud, quod justum est, sive debitum ad aequalit
tem. Dicitur deniquo unicuique, quia justitia proprie dicta requirit dive
Q. Quid est justitia generalis 3
R. Justitia generalis, quae et legalis dicitur, quia versatur circa legem , seu iustum. Et legitimum, ut ait D. Thom. q. 58. art. 5. , nam in Societale beno linibus eonstituta, omnia omnium virtutum ossicia praecipiuntur, sic definitur: Virtus moralis, quae inclinaι hominem, qui est para communitatis ad praestanda ea omnia, quas communisali delim sunt in ordine ad bonum commune. Haec dicitur generalis justitia, quia ordinatur ad Eommunitatem, ot respicit jus publieum, quod eommunitas habet ad acti nes, et bona partium.Quae justitia est virtus speetalis ab aliis distincla,quia habet speciale objectum , nempe bonum communE. Praeterea dicitur 9eneralis , quia est mimplexio omnium virtutum moralium, ut ait D. Thom. by Coo la
35쪽
v. a. q. 58 art. 6. Ad Meletalem enim omnium viriulum olfeia pertinent. υi bene ordinata videatur. Unde Juriseonsultus in L. Ius. D. de just. , et jur. in tali acceptione juris, hoe est justitiae, dixit, quod tria sunt praecepta juris: I. Honeste Nivera II. Aliorum non laedere. III. Jua suum tinisu sue tribuere.
V. Num justitia hyalis ais riminosa Dalaia
R. Maximo, quia versatiar circa debitum stricte sumplum. Communitas aenim, sive qui eidem praeest, habet verum jus exigendi a subditis ea, qua onunt hono communi necessaria, et vieissim in subditis est verum destium, rivo rigorosa obligatio ea praestandi, et id ex natura rei, nam sino tali juro in subditos Communitas stare non potest. Siampo, aliique.
Q. Num Diauia ait proprie virius moralis pR. Maxime, nam dirigit, et perficit hominis voluntatem, et reddit unieliique quod suum est, quod utique naturae, et rationi est maximo consonum.
o. Quodnam est objecium justitiae rR. Objeetum materiale justitias est redditio debili rigor i. obieelum vo-roformati est illa specialis honestas, quae elucet in hae debili redditione.
R. Duplex, Milicet, eommutativa, et distributiva. Commurativa est virtus inclinans hominem privatum ad reddendum alteri privato, quod ei dein hi tum est, servata aequalitate rei datae ad rem aereptam, quase dicitur no- ualitas arithmetiea, et perseeta: v. g. Oentum mutuos necopi, eentum redinore leueor. Dieitue eom Matina, quia in commutationibus, ei potissimum
Justitia vero distribulina est virtus inclinans communitatem, sive ejus Principem, vel Superiorem ad bona communia distribuenda juxta merito. Tum proportionem subditorum. Hinc haec justitia servat aequalitatem mo- metricam , seu proportionis, quatenus illa sit servanda inter bona distri-huenda, qualis proportio invenitur inter dignitales personarum, quibus distributio facienda est, v. g. si dignitas unius personao duplo superet dignitatem alterius personao, duplo plus illi debet tribui, quam alteri. . Num mecie disserat eommutatina justitia a diatributiva PH. Quod licet utraque justitia tum eommutativa, tum distributiva sit vera
species justitiae, quia utraque univom participat rationem communem justi- iae, quae est dare cuique quod suum est, ut advertit D. Thom ., lamen sp Hie disserunt inter se. x. Quod objectum formale utrilisquo est diversum ἔmam eommutativa respicit aequalitatem arithmetieam dati, et accepit; distributiva vero aequalitatem proportionis, et seometricam. u. Jus justitiac commutativao est jus rigorosum, seu proprietatis, sive sit in re, sive ad rem , fundatum in aliquo titulo, v. g. emptionis ele. Jus vero distributivae iustilia est imperfectum , fundalum in debito dignitalis, convenientiae, et habilita, tis. Hinc ex justitia commutativa oritur obligatio restitutionis, non vero ex distributiva, nisi quando haec eo uncta sit cum commutativa, uti postea suo loeo susius explicabitur.
. Quid est justitia sindiea ira
R. I. Justitia vindieativa est virius inclinans Superiorem ad reum promerito puniendum. II. Hare justitia non ast omnino distincta a justitiamin. mutativa, et legali, sed ad utramque perlinet diverso respectu, nam qu
36쪽
tenus vindieta debetur laeso, vel Communitati ex ossieto a Prines , vel Judica , pertinet ad justitiam commulativam, et hine, si denegetur vindicta , vel rei ardetur, vel augeatur, vel minuatur cum damno paritum, oritur obligatio restitutionis, quatenus vero debetur vindiela Societati ratione legum. Propter bonum commune, pertinet ad iustitiam legalem: interest enim Rei, Publicae, ut crimina puniantur.
o. quodnam pereatum eat violatio Datinae
R. ESse peccatum gravo ex genere suo, nam quaelibet speetes iustitias est virtus magni momenii, unde solum excusari potest a gravitata, vel rati ne inadvertentias, vel ratione parvitatis inaleriae.
o. Quid sis auri quatemis Misaeuuas ad aliquid
R. Jus Armale , cui respondet debitum rigorosum, definitur: Fsenti Dinum ali magendi. obtinendi, utendi, etc. myus violatis injuriam eo iuviι. Dicitur faetitias, idest potestas. Dicitur legitima, hoc est a lege concessa sive naturali. sive Divina. sive humana. Dieitur aliquid vendi, hoc est esseelus juris, ut possit, qui illud habet aliquid agere ete. Diei. tur deniquo o tu violatio injuriam constituit, navi injuriam mihi inseri, qui sine iuxta causa me impedit. ne utar jure meo. . Quotvpleae est,tis pn. Duplex, aliud dicitur ius in re. aliud lus ad rem. Mi in re, sev jus malo est illud , per quod res ipsa obligata manet, ideoque parit actionem
realem, quae vocatur rei vindieatio, v. g. Aio hanc rem esse meam. Itis ad rem est illud, per quod deseendit obligatio, et actio personalis. Vocatur iactio personalis, quia proxime lendit in personam nobis obligatam ex contractu, delicto ete. ad rem tradendam, vel nobis aliquid faciendum. Iline haec aclio cohaeret personae , ita ut contra alium rei possessorem iustitui non possit, v. g. Si mutuo dedisti mito centum aureos, quos ille Sempronio donavit, et tradidit, hoc easu actio personalis libi contra Titium, non aulom contra sempronium competit. Sic etiam emisti equum, agrum elo. ante traditionem habes jus ad rem, seu ad obtinendam rem, hoc est, potes cogere venditorem ad rem tradendam: saeta autem traditione, et re accepta, habes jus in re, a re oblenia, et tibi obligata, et proindo habes jus illum vindieandi , et repetendi a quocumque penes quem reperitur. Actio nutem realis ,
quae oritur ex jure in re, est jus persequendi in iudieio id, quod suum Est, et dicitur rei vindicatio. Aelio autem p.rsonalis est jus persequendi in im dieio id quod libi debetur. Q. Quaenam tunι speetea juria realisan. Sunt dominium, usus, ususructus, servitus, emDJieusis, Piguus, Pos sessio , et haereditas.
Da Dominii narum, et diuisione. . Ouid, eι quompleae αι dominium pK. Amiuium est faetitias disponendi da ra aliqua , νeI Getione tanqualm pro ria,nisi teste prohibeatur, eι eat δε lea, uitum Iurisdictionis, alterum proprisistis. Dominium jurisdicti ovis est potestas Subernaudi sibi
37쪽
subditose actus autem gubernandi sunt praecipere, velare, permittere, judicare, punire etc. De hoc dominio hic non disputabimus. Dominium proprietatis est jus disponendi de re aliqua, tanquam sua , nisi lege prohibeatur. Dicitur Ius, seu potestas disponendi de re aliqua. Discitur tanquam sua, Milicet suo nomino, et arbitratu ae auctoritate. Dicitur nisi lege prohibeatur, nam dominii usus potest Lege, vel conventione impediri, sic Lege impediuntur pupillus, et maritus, ne disponant, ille de re paterna, hie de lando dotali. Conventione impeditur dominium, v. g. si d natarius ace pii rem sub lege non alienandi, vel legatarius accepit rem l gatam, et relictam a tostatore cum conditione etiam non alienandi. . Ovompleae eri dominium proprietatis pR. Duptiae: Alium, eι Humile. Primum resideι penes Su remam Pos 3tatem , et est poteatas dimonendi de re, et actione Subduorum in ordineiad bonum commune. Secundum penes esι Wivatas personas relate ad sua hona, aetiones proρrias, et triplex est: plenum, direelum, et utile. Plenum est j us, quod habet dominus utendi, fruendi, et liberam potestatem de re disponendi. Directum, est dominium nudae proprietatis, idest, sine jure percipiendi fructus, et emolumenta rei suae, uti est dominium, quod habet dominus in fundo tradito in emphyleusim; quia ipse conerasit laudum utendum, fruendum in perpetuum sub certo annuo ea none, reservata sibi proprietate. Utile est jus ad emolumenta et fructus sine proprietate rei, uti est dominium, quod habet emphyleuta in fundo empuleutico.
Ne varias Dominii adquirendi modis P. Quomodo adquirisur dominium ΤR. Dominium adquiritur vel jure gentium, vel jure eivili, vol privasa 4 minum voluntate. Modi adquirendi dominium jure gentium sunt occupatio, Aeeessio , et Traditio. Modi dominium jure civili adquirendi sunt usue pio , seu praeseriptio, donatio, legatum sideicommissum , haereditas ete. Privata vero voluntate adquiritur dominium Per contractum, vel quasi contractum. Hie tantum mimos adquirendi dominium Iure gentium videbimus, de posterioribus intra disseremus iij.
g. I. De Oe patione P. Quia est oeematis pn. Occupatio definitur ab Hubero , Iib. a. tit. r. s. 18. Ad ehensis rerum comoralium nullius, eum animo sibi habendi. Hine acquirimus ea oeeupatione quae sunt in negativa communione, hoc est, ea, quae vel a nemino suerunt adprehensa, vel derelicta a domino eo animo, ut nolit esse rὶ Iuro novissimo cod. LL. Civ. bonorum proprietas quam Voculam domatoaubstituendam esse cautum ) adquiritur, vel transmittitur donatione inter vivos, linstamenti factione, aut vi stipulationum et item aecessione , ct praescriptisue I art.
38쪽
amplius in suo patrimonio. L. S. D. pro derelietis. Ad Meupasionem requiritur animus, et adprehensio corporalis, quia sine istis oecupatio esse nequit, g. xll. Instit. tit. adquir. rer. dom. r .
O. μοι atmι species occupationis R. Plures sunt, nempe venatio, aucupium, piseatio, oceupatio bellica,
Q. Ouomodo adquirisur dominium ferarum, es ammaritium ΤΗ. Vel animantia sunt, quae sua natura mansueta sunt, ut canes, ove'
gallinae, etc. Et haee, licet longius a conspectu domini effugerunt, ad dominum pertinent, et emortuorum pelles, et carnes,etc. ad eundem spectant, L. Pomponius, D. de adquir. rer. dom. et g. Gallinarum. Insiit. eod. iit. Vel animantia natura sera sunt, sed per consuetudinem eleurata, uti cervi, pavones, columbae, accipitres eae. et haec spectant ad dominum dum coa- suetudinem ad ipsum revertendi retinent,vel ejus custodia eoercentur: quod si consuetudinem revertendi reliquerint, et ad naturalem seritatem rediisse eenseantur, sunt primi oecupantis, g. I 5. instit. ood. tit. Idem dicas doapum examine. Vel animantia sunt, quae cicurari non possunt, ut B pri, pisces etc. et fiunt primi occupantis, ubicumque aecipiantur, et dominium eorum relinetur, quamdiu ipsius custodia mererantur, uti cervi in vivariis,
apes in alveariis, pisees in laeubus eis. Quod si ad naturalem libertatem redierint, cessat dominium. Dixi, tibicumque accipiantur, nam serae bestiae non sunt fruetus landi, ideoque non spectant ad fundi dominum, sed ad capientem, licet eas in alieno lando ceperit, sed potest dominus laudi prohibere, ne quis in proprium landum ingrediatur, imo agere contra eum aetione injuriarum, L. Injuriarum g. uli. D. do injuriis. Ex his colligo: I. Quod peceat quis, et ad restitutionem tmetur, qui e Iumbas alieni eolumbarii occidit, aut aliqua illecebra, vel modo ex alieno ad proprium columbarium advocare studet, nam illae sub dominio proprii
domini sunt, adeoque habe dominus jus ad earum eonservationem, et possessionem, nec obstant, quod talia animalia damnum inserat, quia vel satis ipve est, vel licet grave sit, ex publica tamen consuetudios tolerandum. Sed melius Esi stara consuetudinibus locorum. II. Quod si aves a eavea ad montem avolent, vel pisees o stagno in flumen irruant, tuae fiunt, si a te eapiantur. Excipiuntur tamen ab aliquibus DD. saleones, milvi, quae licet desinant reverti, non desinunt tam eu esse domini, lieei debeat dominus dare praemium pro captura. . cujusnam eo sera bestia ab uno vulnerata, eι ab alio eapta rn. Cum ad adquirendum dominium serae non sussietat vulneratio, sed requiritur adprehensio vel manibus, vel instrumentis saeta L. 5. g. r. D. do adquir. rer. dom. , dicendum, quod pertineat ad capientem, non autem ad vulnerantem, g. I 3. Insiit. eod. lit. verum concludunt Doctores, quod si sera ita vulneretur, ut certo venator illam capturus sit: et eo animo pergit illam persequi, ad vcnalorem spectat, qui vulneravit, lieet alius capiat. Si 1 in Oeeupatio in rebus mobilibus dumtaxat locum habet. In immobilibus enim e set quidem rei alienae invasio a Iuro penitus interdicta, variisque Poecis luenda: ari. 4a6; ei 428. cod. LL. poenal.
39쪽
vero dubium sit, mim venatoris manus effugere posset, dividenda est fera pro rata dubii.
o. Num licea= venari, τοι piseari in fundo alieno PR. Si fundus alienus apertus est, licitum esse, per se loquendo, quia ferae in fundo aperto non dicuntur possideri, nequo sunt in dominio dominitandi, ideoque communes, et oecupantis sunt. Dixi. per os loquendo, nam dominus landi prohibere potest, ne quis tundum ingrediatur suum, et in eo venetur. Si vero landus alienus est clausus , et bene ei reumseptus, ibi venari non mi lieitum, quia injuria domino insertur, sub dominio erius sorae sunt, dum ibi detinentur, adeoque praeter peccatum, lenetur venator ad restitutionem serae occisae. Ubi nota, quod quando venatio prohibita est, vel a domino in propriolando, vel a Prineipo in fundo communi, aut a Magistratu, venator peccot graviter, vel leviter juxta proportionem injuriae, quam vel Principi, vel domino inseri, et ad damna tenetur.
. Quomoso peeeet, eι an teneatur ad rertitutionem is, qui venatur,xel piscatur eontra justam prohibitionem Zn. Si venalio prohibita sit ratione status, pula clericis, Monachis etc., de quibus dicetur infra, vel temporis, puta cie festo, et jejunii, boe est,
quando ratione venationis omitteretur Saerum, vel violaretur jejunium, O dinarie loquendo, est peccatum mortale, nam habetur scandalum, vel contemptus, vel alterius gravis praeeepli iolatio. Vel prohibita est ratione publieae utilitatis, puta in illis mensibus, in quibus serae sunt gravidae, non est peccatum mortale, modo non habeatur notabile damnum bono publieo. Tamen animalia capta sunt sua, quia serae nullius erunt, ideoque sunt primi occupantis: ratio est, quia leges in hisce casibus non prohibent ipsam aequisitionem ferarum, sed usum venalionis. Quo si ut venator non teneatur ad restitutionem ferarum captarum, etiamsi istrumentis volitis teperit. Nol. Si quis aquas inficeret, unde conligeret magnam piseium vim mori, vel alio modo gravo damnum inferrei, leneretur ad restitutionem damni saetendam illis, qui jus habebant piseandi, quia censetur illud jus graviter laesisse, et spem lucri, et obieetalionis eripuisse. 4dem dieendum, si aliquod damnum inserat venando, ut si segetes eonculcaverit, si sepimenta dissi-Pei, etc. l . i
R. Licet omnibus spectato Iure Naturas venatio lieila sit, lamen Clericis, et Religiosis jure canonum prohibita est venatio saltem clamorosa, quae fit cum strepitu canum, et armorum, uti eonstat ex cap. I .ae Clerie. venator. , et ex Trident. sess. 24. cap. I R. de relam. , quia talis venalio per se dedecet statui Ecclesiastico,et revocat a spiritualibus Oeeupationibus. Verum,lieet aliqui Theologi clerieum venationi et amorosae vacantem pereati morsa in Leges Romanae quas A lor Noster do venatione, quae tum au pium, eum Piscationem compleetitur, in medium protulit, vigent etiam Iuro Novissimo in Utriusque Siciliae Regno sub conditionibus dumtaxat Lege lata praescriptis sub die XVIII. Octob. an. I 8 I9., qua caulum venationem proprietatem esse ad Fiscum Pertinenlem. Quamobrem respectivi Adininistratores nonnullis in dies potestalem satiunt animalia, quae in negativa communiono sunt, quaeque naturali sua liber iste per Coclum, terram, et mare vagantur cerus in Iouis cupiendi.
40쪽
TRA . XI. LIB. 1. e P. H. 4stalis absolute damnare non audent, nisi speetatis circumstantiis temporis , frequentiae scandali eis: Tamen, quia gravis est Ecelesias prohibilio, et
sero semper perieulosa, non exeusarem a peccato mortali. Dixi, Clemum, nam Religioso magis, magisque dedecet venatio praesertim et amorosa. Clem. I. de sint. monachor. Venatio tamen nou clamorosa , et piscatio moderata Bd honestam recreationem, absolute loquendo, ab omnibus, tamquam licita Permittitur, si rara sit, et moderata. Communiter.
o. Quomodo adquirisur dominium rerum inuentarum panto res p. ficiendum ex D. Thoma a. R. q. 66. art. 5. ad s. et 3, Pinres inventae triplicis generis sunt: aliae, quae nunquam dominum habuerunt, uti insula in mari nata, gemmae, et lapilli in littore maris, aliae sunt, quae dominum habuerunt,nune autem domino carent: vel quia pro dereli-elis habentur a domino, uti thesaurus etc., aliae, quae actu habent dominum, sed ignoratur, uti Ioeulus pecunia plenus in via reperius, his dictis: R. I. Quod bona iuventa primi generis, quae scilicet nutiquam dominum habuerunt, haec primi occupaniis fiunt; quod enim antea nullius est, natural jure occupanti cedit, L. 5. I. D. do adq. rer. dom. R. Il. Quod bona seeundi generis, scilicet derelicta, etiam sunt primi eupauiis , s. 46. Insiit. do adq. rer. dom. , nam res derelicis statim desinit esse domini, ei fit nullius, el quod nullius est. Oeeupanti cedit. Bona ctu lem derelicta dicuntur ea, quae dominus eo animo abiecit, ut ea in numero rerum suarum non amplius esse velit, dicto 3. 46. Sic pro derelictis habemtur : Principum misailia, meroea in mare Iaetae vel asuelibus afreptao, aut alio moco amissae, quas dominus sciens, ubi sint, negligat recuper re, eum facile possit. O. Irum cenaeavitir bona derelista ea, quae sunt bona na rvorum, vel quae Oborru ιe Neatata lex daa navis ea a in mare Uecis Eunt GnGuιia, vel quas a ieiuntur eausa ineendii
n. Minime: sed permanent esse dominorum, adeoque ipsis sunt restituenda, quia non animo amittendi defieiuntur, sed causa vitandi naufragii, L. s. s uli. D. de adquir. rer. dom. et L. I. c. de naufragiis. Quin reproba iur omnis consuetudo eontraria. Idem dicendum de rebus, quae iter facie tibus d idunt de eurru, de equo eie., et ratio est, quia ea omnia dominus cupit remanere in rebus suis, quantum fieri potest. Ubi advertendum, quod dest excommunicatio contra surripientes tinna naufragorum christianorum, concurrentibus his conditionibus. I. Ut bona sini Christianorum fidelium. a. Ut sint naufragantium. 3. Ut surripiantur in mari, veΙ tu littore maris. 4. surripiantur in notabili quantitate sussieienti non solum ad culpam gravem, sed etiam ad excominu uicatiouem Pontificis, cap. com
1 Res levandae navis caussa eleelae , necnon bova naufragorum in littoribus
in eula occupari nequeunt, cum illorum domino poli gi.itora iaciat lex novissima Cod. Civ. spatio trium annorum ea revindicandi: ari. si 85: ae proinde qui brius
modi bona intercipit, surti qualificati poena mulctandus: art. 413. n. 3. LD. . His adde quod Lege lata sub die r. Iunii an . 18ι7. sancitum, quemvis, qu bo na isthaec invenerit, leuori ea voci alium Administratori sub poena duo. λη