Victoris Fausti Veneti Orationes quinque eius amicorum cura quàm fieri potuit diligenter impressae.

111쪽

ruit quod ingentes opes magna soliferacitate

congestae, omnem ab eis diistriam, quae co

mes est paupertatis; dc luxuria studium hone statis gloriaeque remouerat . Q iii quod af fluens rerum copia tantum abest, ut quenquapostat explere ut quotidie maiorem plus ha/bendi sitim excitare uideatures atque ut alia pene infinita exempla praeteream satis id nobistinus Hanno testetur.qui Carthaginensis reipublicae summis honoribus domi militiaeq; fun/ctus.quum se locupletissimum cerneret regnucoepit affectare . commentus igitur plusquam punicum facinus senatum in nuptiis filiae suae. quas uniuerso fere Carthaginensi populo conuiua celebrabat ueneno tollere instituit. Dati dem uer illam per ministros detectam esse animaduertens quόd senatus primo ucritus hominis potentiam, ut periculum modo fugeret, lege tantum cauisset nequis sumptus in nuptias

fieret ad arma confugit atque ita seruorum manu arcem occupat pecunia qua plurimum

ualebat. undique cogit auxilia. sed dum tardius e Mauritania regiae copiae .cluas sibi praesto futuras sperabat conueniunt, a publicae liber talis uindicibus capitur: atque.quod peius morte ingentis spiritus uiro esse poterat cora omni

112쪽

plebe nudatus flagri s caeditur aeque ut iiii mancipulin .HOX,membratim Atrema quaeq; pas sus supplicia. in crucem turpissime tollitur. liberis prius doconsanguineis omnibus pariter obtruncatis, ne quis forte aut tam scelerati homi nis ultor aut domestici facinoris imitator exi

steret felicissimum illum.si tantarum opum dimidio uel mediocris fuisset adiuncta pruden/tia uerum .ea solet esse rerum natura ut qui ui

deant plus sibi licere quam deceat plus quana possint facile concupiscant proinde.no quan tum quis' postideat sed quam moderate suis bonis utattir uel etiam si desint quam fortiter

careat,laudari consueuit ut corporis fortunae

que bona.ui bona.nisi animi ratione dicatur si sane furor est ea ueluti prima suspicere,quae ut minime nostra paruis rerum momentis farinpe tollantur sapientiam uero in postremis col. locare, quae nulla unquam ui.nullo casu pose sit intercipi quocirca satis est corpore uti ne que imbecillo penitus . neque oblaeso , quonia profligata omnino ualitudine.adsipientia iter obstruitur externa uerό, ita metiri ut nequideorum . quae uitae necessaria sunt deesse uideatur tantumq; in bonis habere.quantum inopiaenoincia esstigiat. propterea quHd homine prox

113쪽

sus egeniim ciuilis consuetudo respuit: dc ur tus ipsa pullulans .adhuc sordibus nimiae pati pertatis obruitur uel iam 5firmata si mediocri fortuna uelut humore priuetur aut exarescit aut certe fructum ex se ullum ferre non potest. adhibenda est autem omnis industria ne mini in quamuis in animo labecula relinquatur, ut quum totus illustris di clarus undiq; fuerit.cae tera si qua erunt in nobis minus egregia, luminis eius splendor occultet . Enimuero quis neget litterarum cognitionem uel solam esse quae animum apprime possit ornares quum enim totum uuae humanae curriculum partim otio, partim negotio. duobus quasi alternis pactis distinguatur; quumq; nonnihil omnino, sed a liquid remissius agere otium nucupetur, quid obsecro .ab ingenuis.& liberali ter institutis per

otium fieri queat honestius.quam si tu sese to tos ad littera uni studia conferant quibus uidelicci animus.ita remittatur, ut non penitus elanguescat sed uires interim colligat e nam quid

tandem uenator quid auceps quid piscator o tiosus, dum uoluptate lassitudine metiti ir, praeter hebetudinem quandam rusticitatem Ucon sequitur: siquis autem alveolora talis, eXerce

ri excitarique quodammodo putet ingenium,

114쪽

is prosect mihi non minus errare videatur, quam si equum aliquem generosum, atque adcursum natum plaustro ducendo aut uehendis sarcinis exerceri mirifice iudicet . quin etiam

ipsa musice , a qua nemo unquam elegans at que eruditus abhorruit.non modo non digni tatis, sed ne commoditatis quidem gratia, quae

plurimum conuenit otio, cum litterarum stu diis conferatur ut pote,quum S ea quoq;, per inde ut caetera, quibus alias otium trahitur,amotis sodalibus aut inutilis plane fiat.aut mi nus certe delectet . litteris uerό ille mirum immodum oblectetur, qui solus, uel commen tando inambulet uel in secreta quapiam testudine sedetis. aliquid perlegat . denique quo niam per otium sola quaedam uoluptas quaeri tur; quid pulchrius,quam musis,hoc est suavissimis poetarum lusibus.& amoenitate carminum delectari: aut etia si cui longum aliquod otium

suppetat,coelum, maria terras, atque in eis res hominum 3 deoru uelle cognoscere ac summa illa uoluptate frui. quae de multiplici adeo uariaque doctrinarum cognitione percipitur non utis magis sine litteris otium desiidiae notaeuitet.quam sine otio litterarum scientia coparetur. Caeterum, qua in negotiis solerti eum fo-

115쪽

re putemus qhi statim ab eunte aetate litterisma butus. n solum quid honaines olim omni.bus in terris ab ipso rerum primordio gesserint. sed etiam ii id ab unoquoque fieri cuna digni late possit, intelligat nemo autem non uidet poetas,uersibus iuXta, ut pictores coloribus,titimana negotia imitari S quid in eis fugere aut sequi deceat palam ostendere historiarum ue/ro scriptores'. ex iis quae quisque in ulta recte, aut secus fecerit insignia magis . dc digna me

moria recensere. quado e nominibus eorum

alterum fingendo quae fieri soleant. alterum a narrando quae alias facta sint, constet esse deductum atqui totum illud . quod negotii p/pellatione compreheiaditur, aut priuatum cst. aut publicum priuatim se quis' tantum, uel

familiam etiam curat utrunque autem poetae,

ut summa cum laude fiat siquis eorum figmen parumper animaduertat docere facile que/unt nanq; te ut ab Homero initium faciam. qui tot annos iam doctorum omnium consensu vatum princeps habetur quicunque natus in ciuitate aliqua celebri genere nobilis for tuna diues dc animo praesenti. 8 corpore be/ne compacto est is certe nullo exemplo seme/lius formare atque instituere potcst quam si

116쪽

ORAT IO

, magnam iliada humani ingenii miraculu.diu noctuq relegens, ut magnus Alexander facere . ,, flebat Achiilcm in quo omnia praeclara fuisse canit poeta sibi ad imitandum proponat, at que ab eo discat uelle mori potius millies, qua ut quicqtiam se indignum faciat aut ulla in re ossicio deesse uideatur . Eiod si quis parum, aut nihil in bonis praeter ingentu se habere cognoscit.ille sibi Vlysseante oculos flatuat,quat tuor, de uiginti uoluminibus a diuino uate ce/lebratum, qui natus Ithacae.loco satis ignobili. parentibus non admodum claris, quum 3 o pibus d sui corporis robore uix mediocritate

attingeret.atque etiam deorum aliquot haberet infensos.dissicultates tamen omnes uirtute re scidit tantumque sapientia potuit ut non modo apud suos rerum gestarum gloria nobilissimum quenque superaret. sed etiam in ultimos terrarum fines, nominis sui fama produceret.

Domus uero,& familiae gubernandae modum. quanquam nihil inter poetas reperitur quod non sit ab Homero profectum . comici tamendi tragici planius docet. quatenus illud ex professo agunt, ut generis aetatis.ordinis cuiusque

hominum mores .populo indicent etenim paterfamilias ille qui unus e multis sit a comicis

117쪽

docetur uxorcni primum suis moribus paulla, tim assuefaceres liberosque in ea diiciplina continere quum aliquid ipsis propter atatem indulserit .non tamen omnia permittat. ne si deliciis diffluere coeperint ad uirtutem, quae a boribus . desudore paranda est, aspirare non possint seruos deinde cauere .ne quid fraudi bus , aut morum impuritate ossiciant . leno num,meretricum parasitorum insidias fugere. atque a suis propulsare aequalium amicitias colere posteritati prospicere ac parsimoniam ubique seruare. sub persona uidelicet Strepsia/dae .Philtonis Menedemi.Chremetis S alioruitem quorum in fabulis ficta sunt nomina Rursus ille qui caeteris praest, a tragicis ad monetur. a te omnia firmissimum regni prae/ssidium ei se . non cuiquam nimium credere, ut Polynices Eteocli propterea quὀd eius causa, ius omne misceri frangique soleat . multum blandientes potius quam irato caueri oporte/re quod ab iis saepius rex opprimatur quos minime timet. ut a fratre in couiuio Thyestes. N in cubiculo Agamemno a coniuge. non es. tutu principi .calumniatoribus aures facile adhibere, ut Phaedrae Theseus.quonia temere persuasos illico poenitetia cosequatur postremo

118쪽

neminem qii malis artibus nuatur dii posse regnare,ut Creon.LJcus Aegisthus.& alii Pelopidae omnes atq; labdacidae . quorum familia tot clarissimis tragoediarum scriptoribus male riam praebuerunt . unde manifesto appareat, iusta imperado partis acquiescedo.nullum mortalem iniuria lacessendo.bonam existimatione suae liberorumq; aut assinium libidini antepo nedo.possie ad posteros imperia peruenire Nihil igitur priuatim a quoquam fieri solet quod non optime litterarum studiis excolatur . quae cunque autem publico nomine fiunt.ea bita. riam distributa uel pacis uel belli temporibus accommodantur at pacatis in ciuitatibus seminper eloquentia plurimum ualuit . nec fere a liud fuisse reperias.cur homines a primo agre stes,dc ingenio dispari ac diuerso in unu qua si corpus coluerint dc eoru ferocissimus quis

que legibus parere uoluerit quam quod ali quis inter ipsos extitit qui quod prudete excogitasset,id etiam apte sciret expromere hac una certe fieri videmus iit.inter ciues ius seu quis

que retineat; similis pietas.religio .fides.&quicquid praeterea utile sit atq; honestum cum rei publicae dignitate seruetur . nempe, ut legibus ciuitas suis quasi fundamentis innititur, ita te

119쪽

ges Loqilentia adminiculo stistentantur quis autem ulla de re ornate ac copiose dissercre . id quod eloquentia dicitur sine liticris potest nasi facultas haec, ut in controuersiam uenit, natura.d acumine ingenii constare uideatur, neγmo inficias ibit eius aciem ad tantam rerum uarietatem de quibus saepe dicendum sit pene trare non posse quin retusa plerunque hebesceret.nisi multiplici doctrinarum cognitione ide iidem ceu cote quadam excitaretur si arte iam sibi totam litterae uendicabunt si Xercitatione, haud equidem intelligo qua ratione fiat, ut se ulla inrequisquam exerceat. quin eam multo ante didicerit disci aute quae litteris Continen tur,sine litterarum scientia qui possunt i atq; ut hoc altius exploremus .inuenire qui unaqua que in re dici debeat. ille profecto nequit, qui multa non nouit Mea praesertim quae in cominmunem hominum cognitione perueniunt,hu manitatis studiorum appellationem inde sortiti affectus item mouere, quo uel uno pilari mum eloquentia dominatur, is utique nescit,

qui nec apud poetas.quibus homines assician tur,nec quibus olim affecti sint ex historia didicit dictione vero', quae res oratoribus,&grae ce, dolatine nomen imposuit, eorumq; magna

120쪽

differentiam facit tantum alius alio praestat. quanto frequentius quae ab antiquis accurate scripta sunt relegit atque ediscit ut Demo sthenes libros Thucydidis . quibus ad eam aetatem nihil scriptum cultius fuerat etiam saepe descripsit quemadmodum enim manus aeru ginenti mos tracta do inficuur sic diligeter scripta legendo quedam eoriim uelut colorem ducit oratio . Verum enim ut in pacis tranquillitate plurimum uiget eloquentia ita quum belli quasi tempestas intonuit.in iis, qui rebus agendis praesunt militaresq; copias ducunt, prudeia tia summa requiritur. non enim ab re.homines quidam ridiculi .sapientes tamen diXerunt. duo esse animalia, quae multum capite pugnarent, Ataurum δε hominem sed alterum cornibus .alterum consiliis atque prudentia. S certe par est, ut quo bestiis dominari de praeesse cunctis ani mantibus homines possunt eo ipso etiam inter se contendant . ingenium uero id est quia nihil formidabile in uno propemodum homine

reperitur non dens non ungulS, praeter animitiam atque constitim.quo scilicet machinatio ne omneS,arma omnia protulit at quemadmodum senex iuuene prudentior habetur, ea

de e causa quoniam per plures annos quae fie

rent