Victoris Fausti Veneti Orationes quinque eius amicorum cura quàm fieri potuit diligenter impressae.

131쪽

homini suscipiendam proponis. facio primum. ne sim adeo iniqiuis ut nonnulli qui suos greges .ut in sui admiratione detineat angustis quibusdam uelut cacellis circumscribunt duritiae ipsi sola consequi potuerunt.ea duntaxat protinus ab incunabillis arripi debere contendunt: quasi uero animus nolic cellast aliqua. ubi

non nisi certus frumenti aut uini numerus re

ponatur . deinde.quod multos potuisse uideo. ac me ipsum conari profiteor id aliis etia suadere non pudet quid enim quaeso num Ciceroni ut unum pro multis nomine dissicillima temporibus illis tot inter simultates reipub ad

ministratio ac negotiorum familiarium multitudo.quicquam de litterarum summa detraxit, quonimus graeco sermone historia scribere ac graeca uertendo atq; imitado.latinae linguae ceu fabricator existere, an no etia nostra tempestate.DANIEL RHAINE RIVS uir iam, S propter ae talem. dc quod amplisam is honoribus functus sit. supra inuidia positus;atq; iccirco a me unusoninuim qui hodie uiuant honoris causa no minatus, exactissima graecae linguae cognitionecti caeteris stii diis c5iungere potuit . quod uidelicet ad repub. ubi opus eset accederet ac priuatim aeque ut alii uariis negotiis distruageretur

132쪽

non est mihi crede nimium dissicilis atque ar/dua res, multa condiscere; siquis studendo non lucrum quaerere, sed sapientiam ipsam inuestigare instituat nec propterea unum modo uitae

sua lustrum ad discedum reliquum uero ad nihil sciendum accommodet sed paulatim per gradus adolescetiam omnem erudiat ac ut de graecis tantum litteris loquar, quid obsecro negotii est homine haud latine ignarum . ad similitudinem eorum quae antea nouit graece doceri modo ne careat praeceptore, qui 3 vocum proprietatem dc usus ipsarum ratione monstrare possit.& uelit Attio desunt qui relanagnitu dine deterriti, ab incoepto destiterint ii mediusfidius non multum dissimiles atque aegroti CO plures uidentur, qui, quoniam cibo ac potu abstinere ob intemperantiam nequeunt, dum medicos fastidiendo subinde alios aliis mutant.in morbos incurabiles incidunt . putant enim nonulli .se posse grammaticos illos canonas alte rius diligentia potius quam sua doceri quum ii quidem triduo fere ostendi queat memoriae uero mandari.citius tardius ue prout quisque.uel ingenio .uel industria ualeat qua in re.etiam si bimet ipsi iniurii sunt quod taedio perplexae it litis flectendarum orationis partium formulae

133쪽

nihil uoluptatis admiscent. hoc est uocabulorunotitiam , quae ignotae artis rudimenta scrutan tes mirum immodum iuuat, in aliud temptis re liciunt. neque interim minus erroris admittunt, quam si domum structuri de opificio tantum cogitent caementa uero ac materiam nihili faciant.

atqui videmus transalpinas, atq; etiam transmarinas nationes breui admodum Italico discere, nullo artificio magis quam quod uocabulorum quendam ueluti fascem,hinc illinc quotidie colligant unde planum fit.utile cum primis es. ad graecae linguae peritiam latinae iungendam, au diendis auctoribus, patulatim uerborum signi fi cationes ediscere ubi quis primum.si minus memoria teneat, at corte uiderit semel quaenam. qualia sint graecae locutionis membra, unum aliqhiod ex infinitis propemodum grammatices compenduli eligens ac si me audiet.quod μcithme possit intelligi . quemadmodum pleri que testantur quos ego in hac urbe a primis statua litteris ultra id quod publice debeam, o migratis edocui iniae quum ita sint, ne putetis me hanc serrnonis contentionem ambitio in nidare uoluisse quὀd scilicet quenquam . uel renuentem in hunc locum attrahere, uel inui tum in eo retinere desiderem quando deum

134쪽

uirtute dixerim pateat,iam me satis docere posse qui uelint nec deesse quos doceam sed potius existimetis me tum ueritatis ipsius ut, tum miro quodam ciuitatis istius amore copulsum. ea libere dixisse quae publice profutura cognoscerem: atque operam date.ne maiori cum sollicitudine curaq;.uidear ego alienae dignitati prospicere,quam uos uestrae laudi, gloriaeq; consulere. neue assensu tantum nutu, in mea sententiam concedere uelitis .id quod hactenus beni. gne adeo atque attente audiendo significastis, sed etiam re ipsa.& facto, eam in posterum apin

probetis Dixi.

Mense Octobri.

135쪽

UICTORIS FAUSTI

FRANCISCI RUBRII ORATORIS REGII.

Ei LE M. fieri posset, illu/

strissime princeps.clarissimi acorinnatissimi patres ut quantum mihi addicendum studii, quantumq; uoluntatis ad ea praestanda,quae de me hodie tanta funeris celebritate requiri sen/tio . tum amplissimi consessiis uestri maiestas. tum Coronae istius.quam attente adeo ad audie/dum stare uidetis, frequentia dignitasq; in te cit, tantum etiam facultatis in praesentia stippeteret. aut certe alicunde meae tenuitati adiungeretur sed quoniam usu uenit plerunque, ut n5 continuo, quantum quisque contendat, tantuetiam possit: reliquum omnino, atq; item par esse arbitror, ut, sicubi fortasse parum ego tantae concioni sussicere uidebor non nihil tamen adiumenti a uobis ac uestra bonitate uestraq; humanitate recipiam atque ita uos , qui muneri huic ad honestissimos semper homines deferri

solito,ine parem esse censuistis uestram de me

136쪽

opinione, uestrumq; iudicium, interim benigne audiendo approbetis quum enim. 3 Franci sci Rubri oratoris regia conditionem v na me hodierno die,more maiorum, laudari UO luistis; dc loci huriis in quem ascendi grauitatatem intueor id genus omnia mihi undique

occurrunt meosq; ante oculos obuersantur ut

non dubitem,qum non modo non ingenii mei paruitas &exilis admodum ac imbecilla ora/tio, magnitudini eorum satisfacere queat paresque oneri uires afferre sed nec uberrima qua uis eloquentissimorum hominum dicendi co pia, sine aliqua prudentisamarum atq; adeo elegantissimarum quae uestrae sunt. aurium ostensione singula percensere numerando nedum quicquam exornare dicendo posse uideatur. Et certe.omnia quae huic amplisssimo uiro natura, aut fortuna ad ornamentum ac dignitatem commodumq; aliquod largitacst eadem mihi ad dicendum maximas dissicultates hodie asi e runt. nam . si uel patriam duntaxat respicio; cam omnium pene christiani nominis nobilisamam uideo. si genus; id cum paucis illustre atque egregium enitet si uitae institutum &quae ho minis pio pria sunt, consideroci tam longe' a teque uirtutum eius amplitudinem patere intel

137쪽

ligo. ut prope ad ultimos illos humanae sortis fines perimere facile iudicem . praeterea, quae in eo suprema fortunae benignitas apparuit , ut nulla diuturnioris morbi ui ac uelut longioris aegrotationis obsidione quadam uictus sed repente propemodum improuiso pene incursu Oppressus; obierit ut multos illi dolores pacti breuitate detraxit ita mihi onanem fere quan tum in ea fuit ad commentandum industriam abstulit diligentiamq; temporis angustiis intcr ceptam seclusit quare feci quod in repentinis

praeliis imperatores facere consueuerunt ibi hostes aut ex insidiis erumpunt, aut a tergo. a teribusue inexpediati celeriter aduolat ii enim, tametsi omnem cx occasione aciem instruunt.

suos tame protinus quam angustissime possunt, in unum cogunt ita ego statim,cum pruno huius obitus nuntio iussuq uestro me in breueniquendam uelut orbem collegi orationemque meam in pauca conieci unde, quoniam post ea signum ueluti quodda huc adeundi iam iam expectanti mihi locum, ut ita dicam, aut ordi nes mutare non licuit iisdem quibus ab initio constiteram, ceu uestigiis insistens, satis esse hodie arbitrabor quaedam quasi capita maximarum huius uiri laudum attingere quum etiam

138쪽

interim minutissima quaeque persequi, in qui bus tamen nonnunquam uirtus ipsa&ossicium emicat hominis alienigenae conditio nobis fama tantum nota, prohibeat . et qui ut nemo ignorat, non parui admodum refert, quo quisque loco sit natus propterea quod primo lucis intuitu primoq; illo haustu spiritus de suo coe/lo uirtutum semina quaeda contrahere simulq; ad laudis S gloriae studium celebritate maiora ac fama quilibet excitari uidetur a patriae nobilitate commemorada initium faciam. At, qua quam situ ac feracitate dciis omnibus, quae re

gionum optimarum propria sunt Gallia nulli

terrarum caedit eius tamen maximum decus atque ornamentum in uiris, quos omni ferme

uirtutum genere praeditos procreet, positum es se animaduerto. ncque enim procerae ac directae in quincuncem arbores, uiridariaque 3 amoe ni fontes, atque umbracula, aut molibus ex clusum mare fitimina pontibus iuncta, tur inressi ac moenia ipsa magnificentisiime construocta urbes potius uidentur ornare, quam homi. num fortitudo, ac probitas quippe,ut aues coinditionisac naturae suae argumentum nidificandi opificio praebent ita etiam in oppidis ac re. gionibus amplissima quaeque aedificia nihil ni-

139쪽

si hominum praestalitiam indicant . mitto auo tem primos Galliarum colonos pariter atq; indigenas multo ante rem romanam magnitudi

ne imperii nobiles .ec quae infiniti propemoda rerum scriptores de gestis eorum per uarias teimportina successiones memoriae prodiderunt . de iis tantum loquar, quae nostra potissimum aetate uigeant, ε quae peragrata superioribus annis maiori ex parte Gallia possium etiam ipse testa in ri . ac ut ab infimis orsus ad altiora paulatim a scenda tanta est in iis terris agricolarum indu stria, tantaque opificum solertia . ut aduerso quantumuis coelo, dc anni tempestate iniqua, nusquam fere tamen lautius uiuatur uilissima. que sit semper annona: uestimentoruni uerό ac

domesticae supellectilis copia.nullibi maior iras

alpes elegantiorque reperiatur qui autem mer Caturam eXercent, atque in emporiis.& foro c5sistunt, aut aliter negotiando uiuunt.urbanam que multitudinem explent, fidem ac promissa. uel maximis emolumetis uiolare turpissimum putant atque non solum inter se uerum etiam cum reliquis quoque nationibus hilares u.

cundi humanissimique ac maxime hospitales existunt, utpote qui more quodam patrio, non dolis,non fraude sed plurimum uirtute ac rein

140쪽

riam dignitate nitantur . at honestioris ordinis hominum quum duo sint genera, qui litteris aut etiam una religioni colendae uacant sic se se,

totos ad ea studia conferunt, ut, quum theolo igiam sibi multos antehac annos fere uniuer sam Parrhisi uendicarint nunc etiam in Ona ni litterarum genere, tum multitudine tum ex cellentia hominum .ic graece. 3c latine doctissi moru, cum Italia bonarum semper litterarumi altrice contendant qui militiae student tantam in equestrem artem, quae nobilibus digna semper. dc ubique habita est a teneris annis opera impendunt, ut grauissimam quamuis armatu

ram perinde tractent, ut, quicunque ipsos aspiciat.ferrum illud non extrinsecus additum sed quasi una cum eis natum ut cum piscibus squamas, aut cum auibus plumas , existimet pro.

indeque ob antiquam militaris disciplinae ac bellica artis gloriam, tantum spiritus concipitit. tantumq; in praeliis audent ut Gallum equitem auersum ulli unquam hostium uidere non liceat. Iam regia dignitas quoniam ex capite reliqua etiam membra quasi sint.facile digno scuntur eiusmodi est . ut quemadmodum a Graecis olim Persarum ita Gallorum a nobis hac tempestate per excellentiam quandam rex