Victoris Fausti Veneti Orationes quinque eius amicorum cura quàm fieri potuit diligenter impressae.

141쪽

possit uocari non maiori prosecto cum uen ratione alibi numina coluntur quam rex ille suis in terris suspicitur. nec ab re tamen .aut par

uade causa siquidem primum tantis opibus pollet tot i ac tanta quibus suos aut alienos item de se bene merentes donare queat posti det; ut facilius aliqtiando, qui petant, quam quid det ipse.deficiant. deinde, tanta munificentia, liberalitateque uti consueuit, ut non solum infinita propemodum templa ornatisamis coenobiis adiuncta largisq; prouentibus locuple

lata, uerum etiam pene innumerabiles litteratorum hominum scholae ac publica pauperii do. micilia non in Gallia modo sed desalibi quoq;. ut Romae, ne quid longius aut ex ignotis peta tur diui Michaelis aedes de hospitium quod

nunc sancti spiritus uocant in eius testimoniuulsantur tot etiam Gallorum regum donaria partim uoto.partim ex manubiis toto orbe ter

rarum . qua Christiana quandoque religio patuit.ad omnia pene delubra propendeant tot ab eis Christi nomine passam erogat olim fuisse constet ut, si reuiuiscant illi, suaque repe tant periculum sit ne multorum patrimonia soluendo esse non possint tot praeterea Christiani nominis captiui,quotannis Gallica pecunia

142쪽

missis in Asricam atque item alio ad Sarrac nos legatis.ex ueteri consuetudine ac instituto nunc quoq; redimantur, ut, tantam liberalitate tantamq; magnanimitate humanum ingenium uix capere posse uideatur: quii plerunq; ex ho stico multi Cantabri,&Lacetani,Liglire ue,aut alii.ad suos incolumes remittantur tot insuper Gallicis in regionibus immensa prope nemora lapideis septis circundata partim amoenissime consita partim omnis generis bestiarum copia referta, tot instructissimae uillae .dissicili non un/quam loci natura sumptibus uicta positae casetellisq; munitae tot urbes aut in mariis restitutae, aut etiam ad situs opportunitatem fundatae ad omnia ferme itinerum ditierticula reperiantur, tot deniq; alia operosissima aedificia. cuiusmodi sunt inter minima latissimae illa scalae ad multa millia graduum marmore importato extructa

quae Rhotomagi ab oppido ad phanu ui' pul

cherrimum in montis cacumine positu perti gunt.uaria extent specie uetustatis ut nemo non ad pascendam plebeculam ea omnia regum beneficentia quada potissimum instituta fuisse cognoscat . domesticam uero magnificentia regis illius, J cohortis uniuersae spledore,ii certe ne

queunt satis mirari quid alios quoq; regios ap

143쪽

paratus alibi peregrinando uideriint plura mediusfiduis ille hominum millia suis sumptibus alere solet,quam quote sint.quibus n5nulli ex aliis praesint quin etiam.quod sane maximum est liberalitatis atq; humanitatis indictu, nemo unquam repertus esse dicitur cuius fide aut dilietiam laborem ue sua causa susceptu.qui qui em paulo insignior fuisset, irremuneratum rex ille reliquerit . siquis autem antiquitatis memo riam parumper animo complectatur, pauca admodum totis litterarum monumentis inueniet,

quorum dignitati Gallica arma concedant nam quid ego Bellovesum Mediolani fuit

datorem, S circumpadanae huius regionis coloniarum auctorem, aut Brennum tantum non totius quandoque orbis terrarum domitorem

commemorem quando post Clodoueum qui primus Christianam religionem susce pii , tot in Sarracenos terra marique Gallo serum regum expeditiones legantur, ut nemini dubium tiat quin nisi aliquando ea natio re stitisset, breui uniuersum Christianum nomen interire potuerit unde tantus adhuc etiam ex Gallicis armis Christianae religionis hostium

mentibus terror insedit ut, quum non multos

ab hinc annos Carolus Octauus per Apuliam

144쪽

iter faceret.omne Macedoniae simulac Epiri t. que item Graeciae oram defensoribus nudatam Turcae reliquerint nempe, ut alios pientissi mos reges omittam . Papini. d Carolorum. Martelli praecipue, ac Magni, Ludovicique in Christianam rempublicam ea sunt merita, Ut

Christianissimi appellationem sibi omnis posteritas iure optimo uendicarit tam autem longe lateq; rerum ab eis gestarum fama percrebruit. ut cuctos simul christianos cis mare positos hodie etiam Francos Asia omnis atque oriens to tus appellet a uero quantae pietatis quantaq; benignitatis ac magnificentiae fuit egibus a Uere, ut ne cuiquam penitus non Christiano locus esset in Gallia Christianus autenc moim

nium seruus existeret quόd si quis tamen aliise deperductus in eius fines aliquando uenisset.statim illi uindicia secundum libertatem daretur nitilla quidem hac in parte praeteream necesse est dum non modo incredibili pene magnitudo eorum.diccndi facultatem obruit sensu inq; interim obtundit sed, memoriam quoque nimia multitudo se iistratur uerum.id iam aequo animo patiar quod scilicet omnia id cnus esse intelligo ut etiam singula seorsum constituta.

qualibet prorsus admiratice maiora esse uidean

145쪽

tiar: ac proinde non aliter . quam lumina rarius

aliquanto disposita, longe metrus elucescant. quid enim, quὀd quum apud alias gentes paucorum siue consilio siue temeritate aut etiam

foeminae alicuius nubentis arbitrio.alii atq; alii reges externi plerunq; siccedant in Galba se sapientissime omnia legibus astricta sunt iam inde a Pharam undo rege Francorum primo, Ut idiotae omnes ac mulierculae etiam quisnam si bi rex futurus sit.facile nouerint quae re pro secto idemcit ut primum,nullae factiones stu diorum uar: etate obortae uulgi dissidium faciant nullasseditio principum d populi coninsensum labefactares otium ac tranquillitatem affligere quietem conuellere summumque illud gentium omnium in bello praesidium in pace ornamcntum, quo uel uno multitudinis cuiusque salus continetur parendi uoliuatate pos sit auferre deinde .quum iacc uirtutis remunera torciri nec improbitatis ultorem sibi defutura uideat nemo ullum fori tinae casum pro regia dignitate subire dubitet; atque item exterae na tioncs, quae aliqua prudentia ualeant sibiq; reincte consulant regum corum amicitiam, utpote perpetuo duraturam, . quae nulla unqua successione per uibatum iri possit caeteris antepo

146쪽

nant Ecquanquam praesentibus magis moue mur; et, quae adsunt , melius cognoscere pos sumus attamen quum prisca nouis ac recenti bus uetera diligentius consero, Franciscum regem qui hodie uiuit, magno uobis cum necessitudinis 3c beneuolentiae uinculo conivnectus, totius propemodum antiquitatis instar esse re perio neque enim in eo quisquam Caroli ui

res .non Claudii.aut Philippi speciem formaeq;

dignitatem, non Theodorici consilium, non Ugonis ingentem spiritus uim non Ludovi ci magnanimitatem pietatem ue desideret iusticiam uero eius ac temperantiam Gallia omnis

praedicat fide vosmet ipsi probe cognoscitis; ea

que constanter adeo mutua, ut ita dicam ope racust oditis inuictum autem robur , animi que praesentiam, ac fortitudinem,ac quod extremum natura homini praesidium dedit in pe/riculis audaciam.non solum hostes inopinato irruentes audacter resistedo auersi atque deuicti. sed etiam ferae aliquo imperterrito quodam ipsius uigore extinctae declarant . rursus clemen tiam,moderationemq;.ac benignitatem inge illi,cum alia multa, tum id potissam testatur, quod superioribus annis quumHelvetios ferocisamam gentem uno praelio debellasset neque

147쪽

quicquam amplius impedimenti restaret, quo minus totam Italiam si libuisset peruaderet tantum abfuit.ut se alieni cupidum ostenderet, ut eos etiam .quorum arma in se haud dubie mota esse cernebat, blande tamen appellare.atq; in a micitiam recipere non grauaretur cui,si aspera Christianae reipublicae fata maiorem alictorita

tem non denegassent fortasse in praesentia de suo potius agro quam de Pannoniis finibus immanissima illa Turcarum barbaries cogitaret Itaq;.de Fracisci Rubri laudibus ut breui multa complectar quemadmodum loci huius.& uestra grauitas postulat, id tantum dicere satis D se censeo . quod a tanto rege in consilium iampridem ascitus sit, ac simul patriae suae. Medio/lanique senator factus quae dignitas non nisi probatae uirtutis hominibus in Gallia contingere consueuit deinde quod archiducem. lituo calat Burgundiae,regnis magna cum auctorita. te orator adserit post Helvetios ad Galerate oppidum tumulitiantes, mox stiminum pontifice; postremo Venetum Senatum communis fortunae socium atque participem cuius sapientiani nullus est talonginquus populus, tamq; recondita nati, quae non miretur nimirum .uulga

ris quaeda laus no st principibus uiris placere.

148쪽

quippe,raro admodum prmcipem iterum fal lere quispiam potest quandoquidem ut uul go dicitur magistratus et prouinciae suae administratio uniuscuiusque ingenium indicat, cquae in priuatis alioqui diu latere potuissent publico statim ceu lumine illato mirifice detegit si igitur hi tanto regi, ob integritatem praecipue fi denique singularem tantopere placuit; non me hercle uide, quid excogitari a quoquam possit hac tam ampliter summa quaeque in se c5plexa. ornatissimi huius uiri laude praestantius. nisi quis forte rerum adeo ignarus sit ut pittet regem illum qui tot hominum millibus praesit. ignobilem aliquem dubiaeq; uirtutis cuius ui

ta in obscuro ad eam diem posita latuisset, tan/t faceret antisque honoribus prosequi a tan to muneri obeundo, quantum oratoris est de/stinare uoluisse. haud equidem uereor. ne siue unum hoc duntaxat dixerim Franciscum inibrium, Fracisci regum omnium maximi .c5siliorum participem atque administrum sum mis de rebus,ab eo,Venetias hoc est in eam ciuitatem.quae sapientiae domicilium. sedes' prunt emi semper sit habita occulus amicitiam is magno sibi praesidio esse intelligeret. fuisse legatum, quasi Uatim alterum Athenas a Dario.

149쪽

quisquam illum a me parum aut frigide laudatum obiiciat, ac propterea longas aliqua nar rationes rhetorii pigmentis distinctas,ai id quas

dana quasi laudum uariis e fontibus ductarum corriuationes in meo sermone desideret quasi uerinumeranda potius, quam ponderada sint. qtiet unaquaque in re dici debeat ut enim Athenis Phocio sententiam dicere ac concionari so lebat . qui solus Demosthenis uim sua gravit te saepius infringcre potuit, ea demum optima est dicendi formes quae si causa patiatur, pati. cis multa compraehendat quemadmodum ininumisii preciosissimi habentur , quibus male riae dignitas .metalliq; praestantia.non magnitu. dinis ratio auctoritatem conciliet contraq; uselissimi qui plurimum loci occupetit . quo circa

si nemo no aureum unum decem aereis anteponnat satis utique esse potest, unam, quae maxima putetur ex omnibus amplissimi huius uiri laudibus dicere . aceo etiam magis . quόd ui delicet eiusmodi sit ut nulla commendatio uir tutis alicuius aut officii queat reperiri quin eam ipsa. ut uera solidaq; laus apprime contineat .

quid nanque ex illa undique absoluti homini quasi summa detrahi potes . quin is id oratori desit, tota eius officii ratio subuertatur princi

150쪽

pto enim qui oratores ad exteras nationes mit tantur . ea corporis habitudine ac forma esse dei bent, ut, si mimis specie antecellant, statura uecaeteris praestent at certe nihil in se nec distorin. uni, nec debile, aut diminutum habere uidea

tur tum qu ὀd longinquis in regionibus ciui talis cuiusq; ac populi exempla ueluti quoddae uno tantum eius oratore spectatur, ridiculi que saepe uulgo fiunt, ac dignitatem amittunt. quos natura potius quam casus aliquis defor marit . contra autem, multiplurimum sibi gra tiae sola uerrustate conciliant tum ut frigoris, dc caloris uim iuxta pati inediamq; ac sitim tolerare S reliqua itinerum aut nauigationum incommoda ferre ualeant . nobilitatem aliquam uel a maioribus acceptam tueantur .ue a se par tam retineant necesse est quoniam principes

omnes, mediocriter etiam sapientes .non ita te

mere se illis credunt, suaq; arcana committui, quos nullo ante actae ustae pudore impeditos ab ossicio atque honestate recessiiros facile suspicatur . nullis uitiis. praesertim insignioribus .notari conuenit; sed contra potius litteris .d bonarum ac liberalium artium si fieri possit, omnium cognitione ornari partim.ne sibimet ipsi apud suos auctoritate tollant,fidemq; minuant,