장음표시 사용
201쪽
Hier.X,4 ed Baebii, δεσποτα βία υωο τω δουλων μέθανα, i. e. interfecta sunt. Ieae quitur quoque, ni fallor, hue ydides, it Aelianus L XLI. s. Non abludi ab hoe
linguae posset, in etiam referri ad ἐτελέυπι σιν. μονου ἐν τά- τῆ ρανοειδ malim V, Ficinus sie legisse videtur ille
. enim in ipso exercitu Favent et disiuncta illa, quae mox sequuntur: ἀλλ' ἐκδῶ - - κατηλθον. Sensus est non modo eo ipso tempore, quum praeessent exercitui, sed et cum in patriam redirent. ἀπαπιο --hicis ignaros artis imperator a esse. Non re te me ut optaverint se privatos vixisse potius , quam in privato munere. Qua potestate sithoe verbum, pater ex Epp. ad Att. VII. I 3. quorum dux quam τρατ ii υς, cui ne Picena quidem nota fuerint. Elas αν τινα λη , Si labores et perieula aliquam utilitatemhaherent .aliqua ratio et proportio esset, interii aemia scilicer, labores secutura. Nostro hane vim non esse infrequentem, nihil probare attinet. Expositis hominum votis praeposteris, tum ratione, tum exemplis, velin Aleibiadis aliorumque, qui se,rep Iica bene gesta, beatos putarant proredente vero tempore infelices tergit eos reprehendere qui si ει tandem deos precis bus expugnatos flexerint, ut votorum damnareratur illos vero postea filiis per aetatem vitiis omnibus obrutis, moerore esse consectos; vel liberos, quamvis honestos et probos, ealamitatibus tamen circumventos, praemature humani aliquidiatas esse,ut parentes,maximis doloribus vexati,tandem optaverint, melius fui sis
iis si liberis destituti fuissent. Etsi autem haec sint manifeste vera,eta tamen qui, auo careant, frui velint, et, quum habeant, retractent et deprecentum, deos dei .ae stulte accusari,quum sua temetitate eiusmodi homines infelices evadant: quod eleganter Homeri verbis leviter immutatis dixit: Od. a. 32. - θει α -
CorolIarii loco modo observationem desorma νο-9M- et ina adiiciemus.
Iriserus in aureo libello,quem de verbis mediis scripsit,i I, Io. p. 8 .ed Fista eo tendit: θῶαι μου semper diei de legislatore, sive eo, qui populo legem ponat patrii de populo, qui legem a legislato te sibi ferri saciat, cui et, vel mandet, eam. que suffragio suo confirmet. Sed hanc observationem inconstantem deprehendi
in antiquis limis seriptoribus, qui Θψαι μον etiam legislatorem dicunt Herodot.
I, 37s. τιθεται του νόμου ἐκάν ἀρχὴ paullo post erimente sesteri: οι ἄρχο9r- ..--μωτε νόμους τιθέναι in Gorgia 37s. antea medium, et dehinc activum. Sext. Empir Drrb. 0 L. III. 24. καὶ ο Σόλων 'A-αιοι τοὐπε μνῶν ἀκνΘ- οιαν ἐγ-ο. At Empiricus graeeitati reeentioris est audio sed et sic loquebantur veteres
Attiei. Vidi Clericum in Diss. de Veiis r. mediis p. 49 laudasse exempla id nea, etsi eius sententiae in aliis non subscribo. Interimatae exempla probant, Graecos loquendi formam promiscue usui passe. Reliqua mox dabimur.
202쪽
DOMITII ULPIAM FRAGM TA LIBRI SIMgularis Regularum, et incerti Auctoris collatio legum Mosaicarum et Romanarum, quibus notas adiecit IGANNES CANMMETER, Advocatus iniuria GDL
rica Acceduut eiusdem Disquisitio de otis et Sigiis Veterum, et Observationum Mistellanearum obre sngularis. Traiecti ad Rhenum, apud Guillelmum Henricum Kroon, MDCCLXVIII. in . pata. 47a. Νon melius profecto laudabiliusque tempus a neo otiis
serensibus vacuum consumere poterat Consultissimus Cannegieter quam edendis, quae hoc libro continentur, commentationibus. Etenim in iis tanta doctrinae copia tantum iudieii Mumen, tanta denique in corrigendis veterum locis ingenii felicitas apparet, ut ingenue ateamur, nos hune librum maxiina animi laetitia perlegisse, vehementerque ex. hilaratos fulisse superesse adhuc in Batavis viros, qui humaniores litteras eheu a plurimis hae nostra aetate contemtas, ament et illustrem Sed age, luctor, accuratius cognosce, si quam
203쪽
quanti in hoc libro lateant exquisitioris doctrinae bonarumque litterarum thesauri.
Primum huius libri opustulum ita inscriptum est: viusi x Corpore Ulpiant XX X. sive Fragmenta quae sepe sunt ex Gomyii Ulpioni libro singulari Regularum. Exstat
hoc ragmentum in Iurisprudentia Anteiustinianea, quam Schultingius edidit, nec non in Thelauro iuris, quem vulsgavit magnum illud litteratam praesidium merii Mee mannus. Secutus est Cl. Cat negisti textum a Schultingio propositum. Reliquias autem has totas ipsius Ulpiani esse, et neque ab Aniano, neque ab alio quovis Aniani simili λmpilatore commaculatas, docte ostendit Auctor, quamvis in alia omnia discedant celeberrimi Iuris periti Sententiam hanc et aliis argumentis, et hoc exornat, quod Anianus eo loco, ubi laborum suorum catalogum exhibet, atque Ulpiani meminit, et agmentum hoc non commemorat, silentio id
proiecto non praetermissurus, si et istud delibasset, aut in compendium redegisset. Longissime igitur opusculum hoe
Cl. almestis er anteponendum censet caeteris, quae in iuri prudentia Anteiustiniane continentur, veterum ΙCtorum reliquiis, tam foede et milere contaminatis. Quid quod
praeferendum hune Ulpiani libellum putat ipsis, quae in vastissimo Digestorum pelago superstat ICtorum responsis,
quum hae a Triboniano, ceterisque Pandectarum archit clis vitiata et mutata fruerint. In deleribendo autem hoc Vlpia, ni opustulo librarii saepissime coeeutierunteuel aliis erroribus inducti vel praecipue notarum ignorantia identidem lapsi. Qua de causa commotum se ensit Auctor, ut notarum ad immento in eximandis locis dissicilioribus inprimis uteretur, probe edoctus, veterum ICtorum scripta innumeris iam olimsglis suisse resertissima. Adiecit quoque libello copiosisi,mas, magnoque doctrinae apparatu repletas observationes, quarum aliae lectionis crisn aliae verborum sensum p
tiant. Ἀc licet Auctor paullo prolixior longiorque interdum
204쪽
dum fuerit, in exeitandis in primis scriptoribus aliis, commemorandisque eorum lententiis , quod ipsi brtasse a quibusdam vitio verti queat nobis tame δε ea prolixitas molesta haud fuit, quippe quae magnam Viri Consultissimi doitrinam prodit Saepius quoque occasionem sibi datam vidit Auctor alia veterum ICtorum Auctorumque loca restituendi, corrigendi, explicandi Nonnunquam longius digreditur, atque ad res iis, quas tractat, assines, evagatur. Exemplo sint ea, quae pag. k9. de vocabulis obsoletis disserit. In hae di.
gression quae nobis admodum placuit, vehementer invehit in eos, mi ubi vocabulum aliquod rarioris usus, quod diu sor. tasse frustra quaesiverunt, apud probatae Latinitatis auctores ossiendunt, civitate Romana protinus ei interdicunt, atque abud eius loco substituendum clamitant. Notandis his rumoribus vocabulis, multa loca seliciter restitui posse contem dit, atque id exemplis quibusdam probat, quorum unum eommemorasse lassiciet. Multas interpretibus molestiis Ulpiani locus creavit Si maritus uxori donaverit mortis emis eaque diuerterat, an deblaatur donatio Iulianus Io μοinfirmari donationem, nee impendere Cruciavit interpretes veribum impenire Quidam correxere, alii novam verbo sim fieatione in subiecere, alii aliter se expedire conati simi. Quid vero Cl. Canumister omnia hie bene se habere dicit, modo legas disiunctim trim pendere Tritissima nimirum S gnificatione in iure dicitur pendere conditio, dies res, cuius adhue eventus exspectari debet im vero antiqua terminatio. ne positum arbitratur pro eam. Nam em et imiro eum et eam promiscue olim diitum fuisse, multis ab Auctore exemplis comprobatur. Plura eiusmodi vocabula obsoleta coma memorat, eaque copiose explicat Et quum Ulpianus inscriptis suis saepius tales voces adhibuerit, atque adeo a mul. tis non idoneus Latinitatis auctor iudieatus sit, consultum putavit Cl. Cannegister , Ulpianum adversus horum accusationem defendere. Concedit Vero, voces ab Ulpiano usurpatas fuisse obsoleta, loquendi quoque genera frequentata,
205쪽
auribus nostris inaudita, hoc est talia, quae apud caeteros eiusdem aetatis, aut Saeculorum superiorum scriptores, non observaverimus illa tamen, quae si Ulpianum putina, eiusve similem interpretem aut derensorem haberent, nobis coinprobarentur. Iargitur quoque Archaismos, quin et Grae cismos, in Ulpiani fragmentis deprehendi Sed miratur, homines, quod in ceteris cuiuscunque aetatis seriptoribus serant, in uno Ulpiano culpare Deinde notum esse dicit, ab eo inde tempore, quo familiaris filii ac pene communis genti Romanae linguae Graecae usus, argivum dicendi scribendique morem ua urbe adoptatum paullatim invaluilse, iamque exiguam linguae Latinae partem ex Graeea fluxisse.
Graecismis enim reserta esse monumenta omnium non solum ICtorum, sed et quorumcunque Auctorum veter Im.
Denique quod seribitus Casaubonus, in Obs ad Athenaeum
Lib. III cap. 8. multa, uisimus, etiam Ciceron bus et Dem fisilibus, nedum Poetis, quisbi omnia licereiso A extisrtinc notanda nobis potitit quam imitanda idem neque ab Ulpiano
alienum putat Auctor Explicandis quoque nonnullis Ubpiani locis ostendit, eum plerisque in locis contra eos de md posse, qui illum neglectae Latinitatis accusarunt. Omstravit etiam vir dottissimus, se non solum auctorum vete rum loca, sed etiam scripturas sacras interpretari posse. Nam non nisi ab imperiti ncgatur, accuratam auctorum explic tionem multum conserre ad accurate explicanda oracula divina. Sic pag. o. ubi de locis per interrogationem feliciter exponendis disserit, locum Evanget Ioann. XIV, 2. affert:
ἐν τῆ ἐικια του πατρος μου μονα πολλαι σιν, ε δε μου ειπον οἰνυμῖν πορευομαι τοι μασαι τοπον μῶν Haec verba sensu sane
admodum commodo ita vertit Cl. Camegister: o1a Patris mei multi sues habitaculi, si verum non esset erone dixitPν nrabeo, paraturus vobis Deum p Nam saepius praedixerat Salvator discipulis suis se discessurum, ut locum pararet. Sed si catalogum observationum, quae in Ulpiani opusculo praecipue placuerunt, contexere vellemus, totus fere in hune librum commentarius describendus esset. Alte-Diyilige by Orale
206쪽
Alterum opusculum est Collatio legum sicarum et Romanarum. De libelli huius auctore, aut aetate qua is vixit, nihil certi definit Auctor. Primus Collationem hane in publicum produxit Petrus Pithoeus, magni Culacii discipulus. Postea saepius editus sitit. Novissime reliquiis his explicandis atque emendandis operam suam adhibuit, Frane-uueranae scholae Antecestar, Hermannus Cannegirier, Λucioris frater Sequitur vero Auctor inplerisque editionem
Schultingit. Ea quae ipsus Collectoris sunt, perspicuitatis
causis, exhibuit se a litterarum diversa. Idem faciendum putavit in iis, quae ex Mose conscripsit Compilator orna vi quoque hunc libellum notis uberrimis elegantissimisque. In explicanda versione latina legum Mosaicarum, usus est Auctor iis, quae ci Hermann Venem ad illustrandam hanc
versionem seripserat, eaque in notis subieeit Monuit autem Cl. Uenema latinam hane legum Mosaicarum versionem propius quidem in nonnullis ad Graecum textum LXX. interpretum accedere, non eum tamen pressius sequi a Vulgata ubique recedere in pluribus ab utraque versione Graeca et Vulgata, aeque aera textu Hebraeo, discrepare. Ad Leges Rωmnas, quae cum legibus Mosaicis conseruntur, quod ad
tinet, eae ex commentariis variorum veterum iuris audiorum,
qui ante tempora lustiniani Imp. floruerunt, desumtae sunt. Sunt vero eae ab Auctore diligentissime illustratae exposi eae, et emendatae. In emendandis testionibus saepius it rum usus est sigiarum auxilio. V . it. I. IO.-pro Ver bis: Quodsi monum, quae in editione Pithoe occurunt,
reponit Quod si dignum memoria. Nam in editione Hebdelbergensi est DNM. Iam vero mei DN. dignum significasse, testatur Ualerius M. vero memoriam designas te Magno et alerius tradunt. Tit. III. g. . verba, quod forte Aio quae sensum commodum non dant, ita corrigit quod nos 'sitem fecitfliam. Scriptum enim fuisse contieit: quod ' rosiam. For, auctore Probo, forti nam, , mo'nente Diacono, versum. fecit denotare, dicit Tit. X.
207쪽
g. . in verbis, In tibi commisise, nihil quiequam mutandum censet, neque etiam addi aliquid necessirium putat, quo cuna quam hic statuunt interpretes , suppleatur. Notam tantummodo, quae per IN signata est, explicat IN NOMEN. Magno enim testatur, I in significare. Ν, reserente Diam.
no nom designat. In nomen eommuto pecuniam depositam, monente Came latero, est, si nummos, quos ante apud aliquem deposui, mutuos illi credo, eaque ex causa nomen eius reser in codicem meum expensi. Quum vero eadem olim nota designata fuerint non et nomen, una scilicet littera N, ut Valerius et Diaconus tradunt, mirum non videri dicit, permutata fuisse inter se vocabula illa a librariis. Et huius quidem observationis ope eorrigit hunc Ulpiani locum:
Talemae appellatio declarat omne Mile ad habisundum aedif-tium non ex eo quod tabernis Huditur. Non mutat in nomen, lectionis quoque Florentinae auctoritate adiutus vox non in sigiis significat nomen. Ac tali modo comipta loca quamplurima emendantur et restituuntur. Nos quidem non sumus ii, qui hanc corrigendi rationem vituperemus reiiciat musque; imo vero laudamus eos, qui doctrinam ingeniumque suum in ea exercent,praesertim si locis depravatis non alia medela afferri possit ingenue tamen fatemur, multis eam coniecturis niti, neque nobis in omnibus omnino emendationibus aeque certam videri. Sed de notis et sigiis nune
agendum est. Nam de his singularis est Auctoris nostridi
Tertium igitur opusculum hoc olumine comprehem sum, continet isquisitionem de Notis et Sigiis eorumque vos frequentissmo in fragmentis antiquis, praecipue Iurisconsisto. in ' Et primum quidem disquirit Auctor de notione, quae duobus his verbis, sigiis et notis, subieeta eli. Relata nempe aliorum sententia addit suam, quae haec est, distare notas a lis in eoque tantum conVenire, quod plura contractius proponunt. Notas nimirum non litteras, sed signa, tius, aut liguras esse docet, quibus verbum unum, imo plu
208쪽
ret etiam vocabula, olim notabantur. Huius generis eas esse refert, quae Tironis et Annaei Senecae nominibus insista. untur, quas ad calcem Thesauri inscriptionum exhibuis a. nus ruterus. motis eiusmodi, aut ut Auctor dicere inv vult, compendiosis aenigmatis, integros olim libros exaratos fuisse, testantur αυτο,του Sic commemorat Auctor Psalterium Davidis in Bibliotheca Guelpherbytana eiusmodi notis exaratum, atque ab imperito quodam inscriptum rmalitrium in Armenita si vo Nos in legendo nuper, et in his ipsis Actis recensendo Gerberti Itinere Italus ete cognovimus, Psalterium etiam talibus notis scriptum Gerberto a Benedictinis in Gallia in monasterio S. Germani fuisse momstratum, eumque, cum notas has explicare posset, velim menter monachis, pauci enim hac scientia praediti sunt, esse laudatum De notis autem his consuli vult Auctor Epist. Vir illustr. a Cel Bumanno editsa, Tom. II. p. et g q. Addimus nos, Novum Tractatuin Diplomatieum, qui aut tum, quum Cl. Cannegieter haec scriberet, nondum editus, aut nondum in manibus eius erat. In hoe enim Tractatu Tom. III tanta diligentia de Tironis Notis initur, ut omnia, quae de iis moneri possitiat, congesta ibi videam tur Commemorari quoque h. l. potuisset Alphabetum Tio-
manum a Carpenterio a. 74 editum. Neque tamen spernenda et Auctoris nostri Ea in re dili e tia. Perest enim
notarum originem et antiquitatem exponere, utiturque praecipue Diaconi et Isidor auctoritate. Ex iis, qui sigias et rum tradidere, quos recente Fabricius in bibl. Lat. lib. IV. cap. 6 tres potissimum commemorat, Valerium Probum, Magnonem, et Petrum Diaconum Atque his igiis antia qua monumenta fuere reinrtissima, e g. inscriptiones, lapidi, marmori, aeri incisae item codices vetusti qualis et eo- de Theodosianus in Archivo ecclesiae Cathedralis Herbip Iitanae servatus. Iurisconsultis autem inprimis usitatas, et
quas solennes fuisse glas, tradit Auctor Hine nullos, saltem paucissimo ad nos transmissos esse iuris comment rios
209쪽
rios contendit, qui non antiquissimum illum scribendi morem repraesentent, ac certissimis argumentis ostendant, plurim inde vitia, multosque errores prosiluisse Sequitur rationis per sigias emendandi et explicandi commendatio, et illustratio. In tanta exemplorum prolatorum multitudine pau- ea commemorasse sufficiat. Plurima enim veterum Iuris, aliorumque Auctorum loca dissiciliora, corruptave sigiarum ope emendantur et corriguntur. Sic v. e. medie manu imdiget Paullus in L. Io D de haered instit Nee enim facilesε diuersitate PRETlvMisortiones inveniuntur. Locum hunc
sie sanandum existimat CL Catmegister Nee enim Deile eodita Gestate partium Grai mes inveniuntur. Nam S pro
e. D pro editu positum dicit. Atque hoc quidem modo
permulta alia depravata Iurisconsultorum Auctorumque omnino veterum loca corriguntur. Emendare quoque tentavit vir doctissimus scriptores quosdam ecclesiasticos. Nomnulla e g. restituit Minucii Felicis loca, cuius Octavium vitiosissimum ad nos esse transmissium, merito cum aliis eruditis conqueritur. Locum istius scriptoris Cap. 4. Tantum ab Lab exploratione trina humana mediocritas, ut neque quae
supra nos roelo suomsa sublata sunt, neque quae infra terram profundo demerso sunt, aut scire fi datum, ut scrutari permissum, aut stuprare et latum hunc igitur locum in depravatorum numerstr referendum esse arbitratur, licet sie-- pede interpretes eum transierint. Pro sumare corrigit,sglarum ope, secreta prodire. Ingeniosa sane, sensuique aptissima coniectura Corrigit quoque Auctor depravatum Ambrosii locum Hexamer Lib. ff. v. s. At cur verbis hisci qui erebrum ni irum, hoc est sedem ori inemque nostrorum senDum capillis vitis munit et vesit ne au rigore exe- ιυν aut aestu cur his, inquam, verbis medelam afferre volu rit, causam ridemus nullam. Nam pro villis apitis ponit tapillis autut hoc est prudenter, sapienter. - Ciceronis opuscula de legibus, ct de natura Deorum, multis in locis restituere et explicare conatus est, atque etiam hac de
210쪽
causa criti eorum, inniumque omnino qui humaniores te teras amant, laudem meretur. Sed restat ultimum opustu.
lum, quod copiosissimis Auchorum veterum emendationibus atque explicationibus repletum est.
Est vero ultimus huius Voluminis libellus ita inseris
plus observationum Miseellanearum, quius plurima iuris Eoismam vita, multa quoqus aliorum Auctorum veterum Deo, em, ponunturi emendantur, 1 ramur, Esersingularis Absolvi.tur hic liber capitibus duodeviginti, e quibus singulis quaedam delibabimus Cap. I. elegans est disputatio de lora
Gai in L. I 6. . de Conditionibus et Demoninationibus: Intis quae extra te mentum incurrerent, possunt res ex bono et aequo interpretationem vere ea vero quae ex ira te mento orirentur, necesse esseeundum iuris rationem expedisi. Hune lo-
eum copiose explicat Auctor, atque in primis, quid per iusseriprum intelligatur, demonstrat. Sunt enim quidam te. gum interpretes, qui iuris vocabulum non ab ipso Gaio eo pressum esse statuant, sed id ab imperito quopiam Seholiasto
adieinim existiment. Quo minus autem Cl. Canninister huiesententiae calculum adiiceret, conspirans librorum et odicum consensus secit qui omnes vocem iuris tuentur. Sed vocem iuris alio sensu accipiendam esse monet, quam vulgo accipiunti, Ius seri ut in h. l. plerique interpretantur ius ei vile Romanum. Sed Auctor nullam prohibere causam putat, quo minus interpretemur ius a testatore in testamento scriptum, quum ipsi Decemviri in legibus suis id ius eli voaluerint, quod paterfamiliar Noo Proprie ergo in re te. stam statam tu fieri tum dicetur testatoris voluntas scripta. Mavult tamen latius adhue interpretari vir doctissimus, atque eo notrum etiam complecti ius restamenti nuncupatum, i. e. ore prolatum haud aliter atque ius; nitanum tiri, tum dieimus non tantum quod stila aut ala.no scriptuml, sede quod. quomodocunque prolatum expressi istatoris v luntate constat. Ius itaque testamenti submisi, ex Auctoris Ce sun-