Acta eruditorum. lat. Lipsiae, Christ. Günther 16821779

221쪽

Galli appestant Troiestri, recenset, et rationei eas adhibe di demonstrat Articulus iecundus ad sanguinis exitum ex vena iugulari incisa facilitandum describitinstrumentum, quod ex orichalco flictum triangularem figurat habet, cuius unum latus ita incuratum est, ut colla aptari, et sanguis in eius excavata parte excipi possit ne in collo defluat. Ad singuinis autem es luxum ex laesa arteria aut vena colli lapprimendum torcularis Tab. XIX. delineati species Articulo tertio deteribitur tandemque Articulo quarto fainarum tam simplicium, quam compotitarum variae species in laesion, bus fracturis,aliisque morbis complicatis caph auhabendae,

et in conibus repraesentatae, exponmtur. His ita in eapitctet uoso adhibendis i trumentis e xpositis capite secundo de insti umentis in mihi bis thoracis,eiusque lae rubus adlubendis agitur ubi Articulo primo, quae in nummarum amputatione conveniant instrumeata, ita traduntur,ut hariCperculosam operatione binis cultris acutis multo tutum perfici posse quam variis illis Bidita Sol ingenii, Tahorisque im1tiumentis dem nitretur Articulo secundo ad hernuin de pressiim eIevandum terebras, vestrepanos et Hevatoria, capitσprimo descripta; et lieulo tertio ad Enracenthesin thorinsmciendam acum triquetram Iupra propolitam adlia here inbui. In ipsis vero pectoris laeti ibus, materiem in eius cavo cosectat evocare, Articulus quartus explicat ad quod suseipiendum siphiunculus, cum variis tubulis rectis et incumvis atque bina specilla exploratoria, commendantur. Quomodo denique ad arterias inter stales sauciata ligandas, v riis acubus incurvis sit opus, Articulo quinto demo

straturi

Caput tertium d machinis ex ins rumeritis ad opera tiones chirurgicas in variis abdominis .ique adiacentium par liuin externarum morbis, iuscipiendas necciariis, atque de faleiis tune applicandis agit. Qua de re paragraphus priinus machinas et nastrumenta, ad operationes in regione epigasMea usque lateribus tentandas idonea, latradit. Ac kuIus

a Prunus

222쪽

primus ventriculum excutia, apud veteres valde solenni, armentioribus autem reiecta purgare, et eius vuInera ope acuum incurvarum, Paulo ante descriptarum, per futuramunire demonstret Articulus secundus sementa spongiis plicare Articulus autem retrus machinam in obstructione Patis, lienis aliarumque partium, utilem exponat Ma-ehina haee, olim a uelimaliχio nostro inventa, equi ib mam referebat, hi autem sub forma draconis variis laqueis iuspensi delineatur, et eius usus aceurat describitur. La- farino deinde ex ligno tama isti essictarum iniicitur men-

ex ovibus vinom, quod per aliquod tempus in eis

servatum fuit, contra lienis, hos bibituro Paragraphua ficundus porro instrumenta ad operumne chirurgicas in

regione umbiboli, ac partibus lateralibus suscipiendas nocen x, fasciasque in illis applicandas, recenset nesArticu is eius primus, in paracentes abdoininis instituenda primum fistulam argens eam, in aptas later. foraminibus pertulam, et in stero fine binis manubriis pertusis instructam, proponit, heia in cavum vel sinum ad purusentam materiam emittendam demissa ligatura firmari possit, ne in cavum delabatur

Posse acus triquetra cum canna suae, uti Petitus eam Corre- xk delineatur, et cum binis fasciis describitur, quibus abdo. mea post paracente in ita munitur, ut illud aequaliter comprimatur, et incisio aperta erueturi Articulius seeundineum hille eiusquου regionis hermas pertractans, primum cinginu bina exhibet, quorum ope hernia praecavetur, vel iam meta retineturi Haec excipit fistulae ad fumum tabaci si gendum, et alius ad clysma iniiciendum deseriptio. Porro sina specilla exeavata, ad abdomen incidendum ad hi henda, describuntur, quae ita fer se differant ut alteram in lateribus laminas gerae, quariam auxis intemna removentur,

ne seaspella laedantur quibus iungitur serrex incurva eum apicae obtuse, qua etiani ad abdomen incidendum utuntur Chirurgi. Alia denique instrumenta, ad hanc operatibnem pernoditusain inventa hieta adiantur; ut1est scalpellum cum

Dd a specillo

223쪽

at NOVA ACTA ERUDITORUM

speeillo comunetum, quod orandus, chirurgus gallus, imvenit, et hyiour gostror ue appestivis aliud etiam scalpebium satiatum, quod in serramento abstonditum presse elatere assurgit, Chirurgo Gallo, te Dran, inventum, et nominatum suit hemiolomus, hi uri hermire cui athid scalpellum abseonditum iungitur, dictum hernioremus absconditus, gialis istouri hemisse eatare Panagrapho tertio machinae et instrumenta ad operationes chirurgicas et alios morbos regionis hypogastricae, huiusque in lateribus apta cum .iciis iis locis convenientibus, proponuntur. Igitur Articula primo, quae in hernia scrotali incarcerata, et aliis huius regionis herniis sint agenda, demonstratur , primum vero varias fucias, lora, et cingula, Tab. XXXII et XXXIII delineata, applicare docetur postea in hemiotome suscipienda, praeter instrumenta antea descripta, machina hic delineata exponitur, quae loco lectuli tabulam refert, in qua aegrotus in

nibus et pedibus alligatus supinus iacet, ut eo commodius perfici queat operatio, ad quam, uti et ad alios usus, spatula ouaedam depicta explanatur Articulo huius paragraphiseeundo, in quo de Vesicae perseratione in regione pubis aut rinam, et de urinae incontinentia agitur, primum variailpella et lanceolae tunc adhibendae, cum acu triquetra, rineensentur, et postea ad urinae profluvium involuntarium, voleius sie dictam ineontinentiam corrigendam, cingulum quoddam singulare, a Nuckio inventum, et in Tab. XXXIV. depictum, describitur, cuius primaria utilitas in eo posita est, ut ope serti incurvi, cingulo affixi, pila aliqua ex pilis

equinis sermata perinae apprimatur. Urinae vero profluvium restituere, et urinam ex vesica evocare, docet Articulus tertius ad quae perficienda fistulae variae argenteae cat.

heres alias dictae, et ab XXXIV. delineatae proponuntur, quae partim rigidae, partim flexiles sunt, et in viris aeque aelaminis applicari possunt,uel loco eorum etiam cereos minores,

Gallis bougies dictos applicari posse demonstratur Articinio quarto ea, quae ali tus partum promovendum, et sessio-

224쪽

nem caesaream instituendam requirantur, instrumenta prinponuntur Sectio caesarea primum consideratur ita ut ii strumentorum apparatus indicetur, et qua ratione eis sit utendum tradatur. Sunt autem instrumenta praecipua bina kal.

pella recta, quorum alteiram in apice globulo est munitum; sorse obtusus aeus incurva et fistula argentea, quae euncta in alitecedentibus operationibus iam sunt indicata. Quibus expositis, forceps, cuius inventio Palfino adscribitur, ad Delum extrahendum, Tab. XXXV. delineat explicatur; cinius brachia separari, et separatim in uteri vaginam immitti, ae pollea in medio uniri possunt, ut foetus caput se melius apprehendi et extrahi queat. Hinc aliud instrumentum ad laetus eaput, intrapebris ossa inclavatum, mobile et ad extra,

Sonem aptum, eiulum, describitur, quod Pala dicitur, a

Ronliuisio nomen DRt, atque diu ut arcanum celatum fuit. Ad mortuum vero iaetum extrahendum duo unci proponuntur Articulo quinto ad calculi extractionem in utro lue semet varia specimi, itinerari dicha ex chalybe comisela et ab XXXUL delineata, describuntur, quae pro Varia magnitudine incurvata sunt, et in parte convexa sulcum gerunt. UxLithotomi Tab. XXXIX. usus, in omnibus calis initum extrahendi methodis exponituri IIDConductoriaicon, Tab. XXXVIlI M. s. ita explicatur, ut eius inventOre Hildario nominatui ilua hoc instrumentum sit adhibenis duin, Tania demonii retur, quae in eo consistit, ut eius opes eipes ad calculam durantur. Referuntur dein IIII se ripes tales binae ihcurvae, sex reme, quibus calculus variis in locis apprehendi et extrahi potest. DCochlearis ferrei et forcipis delineati ita describitur usus, ut forcipe calculus

maior in vesica coni minui, et comminutus cochleari ex

vesica eximi queat. VI Alia forcipis species traditur, misius utilitas non tam in amplendis, quam expandendis et dilatanais partibus consimi quoties nimirum plaga non satis ampla extractionem caleus impedit. VII Uncus , Cochi aris fere in formam excavatus, e in excavara parte limae in

i modum

225쪽

modum asper, ad calculos sub labiis vulneris haerentes inprimis extrahendos adhibetur. VIII) Bina iiiitrumenta Ta

XXXIX. f. I. et s. delineantur, quorum alterum conducto. ris, gorgeret et alterum conductoris cum lautina, go erraeolla lames nomine venit, quae in calculi extractione per peris naeum adhiberi solant Ix Novum instrumentum ab XL delinearum, et amn Masotti, Leciae chirurgia in no, doeta regio Faventiae inventum ita describitur, ut iam, thra si eollum vesieas summarum dilatari, et sic ope horcipi

eadem Tabula depictae, esculas arripi et extrahi possit. X

Aliud tale instrumentum dilatatorium, cum priori in mutibus fere conveniens, et Tab. XLI. delineatum, in eo raritum chffert, quod tria brachia in superficie interiore aspera lint, quuta hus sie esculius apprehendi et extrahi potest XI Tandem scamni cuiusdam, vel potius mensae, cum pulvinari mo-hili explicatur icon ab XLII. cuius usus in eo eonsiliit ut aeger calculo laborans, et ei insidens, figatur at alligetur; ut calculi extractio commode a Chirurgo perfici queat. r.eiculo I de initrumentis ad clysmata iniicienda aptis agi.tur, ubi lySypho cum tubis variis incurvis et rcteto, demona stratur quibus elysmata Vario in corporis situ e melius in. Mei possint. Cum vero interdum maiore cum vi, et flumine non interrupto, aquam pi alia remedia iniicere cupiamus, velo varias causas debeamus machina quaedam hydraulieri antliae speetem cum duobus embolis referens, describituri qualis quidem ad incendia exstinguenda adhi fieri soler, non minori vero cum ineltu ad mala corporis humani delenda, T quod ad iniectionea anatomicas ea nos uti pota, eae variis cum ea tentatis experimentis probat. H D nique machina quaedam traditur ita adaptata, ut quisque sibi, sine alius auxilio, iniicero valeat clysma. In eo autem ei versatur inevitianismus, ut tubulus cum canali ex syphon prod eunte coniunctu' in ani ori tum immittatur et homo ita . dens syphonis embolum deprimat, ut adeo liquo clysmati. cus in intestinum rectam infundatur. Gl

226쪽

IU. De instrumentis ad operationes chirurghas in partibus externis abdomini ad nexi essiciendas, inseribitur. Itaque Articulus primus instruimenta ad calculum exurethraeeanali extrahendum idonea tradit ubi I instrumentum exeilindro sorreo confectum exponitur, in cuius altero fine trochlea apparet, quae in altero fine in tres minos elasticos dividitur, qui, dum trochlea versus alum finem movetur, ob gameitatem secedunt, et ubi instrumentum inirethram, uti oleuius haeret, immissum est, calculum approhendunt et extrahunt. II Aliud instrumentum, simpliciori mecha. nismo compostum in hune usum, describitur, quod ex filo

argenteo ita contorquem , ut in altero fine apertura relinquatur ovalis, qua in urethram immissa, calculus comprehendi et exti alii possit.' Articulus secundus huius paragra

instrumenta ad fistulas, aliosque ani morbos apta, exhi- IhSpecula ani sic dicta duo, Tab. XLIII. et XLIV. d Iineata sic adhibentur, ut illis in orificium an immissis iam

tes extendi et melius explorari queant. Cum vero partes internae nudis oculis interdum haud satis cognosci possint, lentes binae obiecta plus vel minus augentes, Tab. XLIII repraesentatae adhiberi solent quibus tam partes illae, quam aliae, explorari poterunt HyAcus argentea Tab. XLV. de . pieta, ex lamina flexili formata, et a Garcngeoto proposita adtistulam an incompletam exscindendam, ita usurpatur, ut amper intestinum rectum immissa fistula perseretur, et cum syringotomis varii Tab. XLV. delineatis, ipsi roramini acus adnexis secetur III Syringotomus non Bassio primum deseri. pius, Tab. XLVI. repraesentatur, qui scalpellum incurvum eum manubrio, et in apice specillium obtusum ac mobile, sistit, quod in fistulam immittitur, et sc via ipsi scalpello monstratur, qua partes sint exscindendae. Huic alia nonnulla a Rungio, medico Bremens, ct Heistero, in his morbis laudata instrumenta iunguntur tandemque IU)huie capiti eulcitrae variae expellibus mollibus actae, et in aegrotis, ad dolores ex frictione cuticulae in osse sacro oborto mitigandos adhibendae, imponunt finem e Capi.

227쪽

1is NOVA ACTA ERUDITORUM

Capite quarto maclunae et instrumenta, ad operati ne chirurgicas in partibus vel artubas truneo arfixis perficiendas, proponuntur; cuius Magraphus primus machinas et instrumenta ad varias harum partiuin luxationes reponen das anta, et huius quidem Articulus primus ad luxatio. nem numeri pertinet. Sunt vero vel ambo Hippocratis, ut et eius sic dictiim camnum, quorum mechatuSinus iam ab Oribasio et aliis expositus hie cum eorum usu explanata Articulus secundus machinas et falcias ad humerum luxarum reponendum, o retinendum sistit. Paragraphus huius capitis secundus machilaas et instrumenta in OLsibus stactis, membris abscindendis, et aliis in artubus ilist, tuendis operationibus apta, exhibet. Articulus autem primus, quae in anevrismate ligatura venae poplitis et brachiali aeque in vulneribus suendis, re luirantur instrumeruta, proponit. nimius secundus ad balnea est icienda, tranipirationem promovendam, et partes infirmas Confidi mandas tradit machinas Articulus tertius fracturas simplices et compositas, cum .vulnere, pertraciae, et fasciis comvenientibus munire ducet. Articulus quartus demonstrat,

ruo modo partes nonnullae ex trunco pendentes exstirpari ebeant. Tandem articulus quintus de phlebotomia his in partibus suscipienda agit. Ultimum denique caput, quod quintum est, inachi nas,instrumenta,et reli tuam supellectilem, ad inlirmitatem hominuin, et in primis a morbis restitutorum, exponit in Quo plura tam varia, tamque composita deseribuntur, ut ea sine conibus vix satis intelligi, multo minus r.eenseti lucant.

Abinoebergensis in montanis Misitae Rectoris, Observationum in Platonis Ambiadem Secumlum contia

nniatio.

Orte raro veniuntur, tui sibi ab oblatim fortunae comitionibus tempetent, nee si se consequi posIe credant

228쪽

nea expetendas, desista' a precibin, etiamsi meliora edom fuerint aliorum exemplis quin accidere, ut, qui tam a denter duos precibus satigarint, brevi pes idtro vota sua

retractent Elegantia ne loco utitur Pluto verbo παλιναδῶν, do apte ad rem suam transfert. Παλμωδια enim non O.

do interprete His chla est cantus priori contrarius, sed institutum nuper6 longe contrarium. Reprehendit deinde Sutriates eos, q) i, tua culpa calamitatibus ui morsi, deos in-eusenes verbisque Honaericis eiusmodi stultos increpat. --eus, ad quem respexit Noster, est desumtus ex Od. Maa.

Plato vicietur, in re tam gravi, propterea tacite auctoritate Η usus, ut Poetae summi verbis loquens, maiorem dictis fidem faceret, majoremque orationi ae elegantiam eonciliaret ut praeter Halonem, rutarchus aliique apud latinos Cum, Plinius stem sub ere socere; qui ornatum aliquem, qui abest fere propter materiae subtilitatem et v vitatem , aliunde mutuo sumunt, recreandi ob scribendi tenuinatem lectoris causa. Habet et hanet consuetudi nem Plato, ut vel explicet Poetae verba, ut infra sedit, vel ad suam rem accommodet ut si h addit enim: ἴτε ἐμοσύναι:rai ειπεῖν - 'Aτασθαλίαι sunt peccata, scelera, quibus se ob noxii faciunt homines peccant em etiam imprudentia, de qua re nustor disputarat. Hanc nenariorum hominum sui tentiam plurimi repetiere, ut ex nota Oorthiana ad Hom.

l. e. intelligi potest. Conferri etiam cum his ponunt verba Eirini vis, in fragmentis fabulaa, Arehelaus inscriptae, quae laudavit Platarthus, de aud p t. p. 26 ed. rebs. In mulsis reb .s, Ili, dii homines decipiunt, dicit alter ad quae alius respondet remfacilem dictu dixisti eum deos accuses.si, τερ ιλο ο αλγἐ ἔχουσιJ praeter fatum, ut explicat Pseudodid mo: περ το πεπρωμενον; quod hominibus a diis non

est destinatum quod iis sua culpa evehit. Sic latitu, fata-

229쪽

aro NOVA ACTA ERUDITORUM

liter adlubent ita est apud Eut l, IO Dialifer mori l. e. . -ησασα τελενταν, ut est apud Dionys L. V, 3Tq. sive sua morte, funes, ut est apud Suet. Cas. 89. Eiusmodi mors dicitur fatalis et naturalis bid. not. Cosaul ad i. c. Suet. P. ε64 atrum enim opponitur morti violentae: min. Aen. . si Nam, quia nee fato merita nec orta peribas, . v. e. ut Donatus non fetutidum insitatum naturae, quod satis aut buitur. Contra ea Ovidius uia Tris. Ira, 77-ιam complerat genuorsua fata. . taliter mori, opponitur m male mori, quod ei apud Plis. Epp. III, 6 de Arria: nihil ogitis, potest enim esseris, ut male moriar, ne moriar, non polsis cuius extrum vitae pulcherrimum Martiadis epigr. I, Ichabet: Si qua fido viantis, quod feci non dolet inquit Alias et muri male dicuntur, qui in aqua aut turpi imbellique bestia pereunt v. Ernestii A. Plin. Gese adleelan . . Huius loquendi formae autem sundus esse videtur sententia veterum, quae. unicuique sua tribuebat rata, ad sit 1 n. . a O. cum denuntiativa, iunconditionalia, ut ait. I. adHrgia l. c. quae multi, ut Stoicis placuit, providentiam diva nam essse voluerunt; v. Creeth in Luer. .pria f. pro Od alii necessitatem quandam naturae quae vero impia sunt ut bene vidit Clam ianus, Proserpinae Parcas satimaque subiiciens, quod . praeclare minuit Gesnerus, de ro . Pry II, 3 os ..

mala autem poscentibus quoque bene: iube, tanquam 1 buerit in libris sitis λέυς Bas. I. .το κελέυει habet cum Κm,iori ut editor iiiiiiiim esse voluerit tertii versus Sect κελε- quod etiam habet Aldina, ut opinor, non a veter illo poeta est, sed a Plato , de hoe poeta. Κελέω , i. e. vult, iubet hic poeta inquit Plato, Ibvem propulsare mala a precantibus illa Plato, ut solet, poetae verbis loquitur, ut infra patet p. . 23 I. cum repetit dicta sua Socrates: τα δ. . - αλάξειν λεκσε, eL paullo Post a 2 μεδ. τα-

230쪽

MENSIS MAII A. MDCCLXIX. Ti. e. prerantes volentes. Denique κελςυει, quod initium tertii versiculi elset, priinam corripit. Ἀπερ ορες,, N. καἰ τι Aλ, ωtio J notissima est sabula, quam docuit Euripides, Orestem , intexsecta matre, ins illis Mnaenam insania suerit, docet Oeero L. . Tusc.

De Alcmaeone X. Oviditis L. IX. VIII. Met et alii habent. D et Eo riιfestis exemplis, melius eis ignorare quaedam, quam scire hoc, etsi absurdum videri possit, elucere exemptu orinis et Asianaeonis, qui, anat an non agnitan bisu quam interfecit serat. . i' 'Eo id haee formula frequens, Platoni quandis quis

utitur sermone alteri horrorem nuiciente, vertique potesta, dis bona verbia, vel in lira profer in meritim L. I de Rep. p. 37s. ἐνρ parce male ominatis Latinorum fruer grae eo respondet quam vim et notavit diligenter Brisse lata

Κακον in η , λβε τὰ αγνοια, κοι το ἀγνια το Γλτ JAcinus Malum, ud videtur, ignorantia optimi, et quod Opi mum est ignorare. Qui sensita his verbis subie has esse non potest, quod luges linguae non permittunt, nec Plato ταυτολογαου loqui solet, quod hac versione facit. Ignorantia optirimi, et ignorare aiiod optimum: est, mea sententia quidem non dii ferunt salva hac interpretatione, articulus, apud Infinitivum abesse debebat αγα- idem est ac άγνοια. seni et quo, ni fallor, hie. est ignorantia aticulus Vi rotis sciliret incidunt tempora es optimum quid. Iiavertit priorem ienuntiationem igitur malum quid, ut videtur, ignorantias et ignorantia optimum quid. Ex libiectis exemplis lique

hanc interpretationem contextui et linguae esse accommodatam. Fingit enim, Orestein; matri a senon agmine, nun ,