Quinti Horatii Flacci Opera : accedunt clavis metrica et notæ anglicæ juventuti accommodatæ

151쪽

Vita solutorum misera ambitione gravique Hi me con Solor, victurus suavius ac si 130QuaeStor avu pater atque meus patruuSque suiSSent.

SATIRA VII.

ΡnoscRIPae Regis Rupili pus atque venenum Ibrida quo pacto Sit erSius ultuS, Opinor omnibus et lippis notum et tonSOribu eSSe. Ρersius hic permagna negotia dives habebat ClaZomenis, etiam lites cum Rege molestas; Duria homo, atque odio qui poSSet vincere Regem;

Confidens, tumidusque adeo Sermoni amari,SiSentias, BarroS, ut equi praecurreret albiS.

Ad Regem redeo. Postquam nihil inter utrumque Convenit hoc etenim sunt omnes ure molesti 10 Quo sortes, quibus adversum bellum incidit inter Hectora Priamiden animosum atque inter Achillem Ira fuit capitalis, ut ultima divideret mors; Νon aliam ob causam, nisi quod virtus in utroque Summa fuit Duo si discordia vexet inertes, 15 Aut si disparibus bellum incidat, ut Diomedi Cum Lycio Glauco discedet pigrior, ultro Muneribus missis Bruto praetore tenente Ditor Asiam, Rupili et erSi par pugnat, uti non Compositus melius cum Bitho Bacchius cincius 20

Acre procurrunt, magnum Spectaculum Uterque.

Ρersius exponit cauSam ridetur ab omni Conventuri laudat Brutum, laudatque cohortem; Solem Asiae Brutum appellat Stellasque Salubres

Appellat comites, excepto Rege Canem illum, ra

152쪽

142 Q. HORATI FLACCIInvisum agricolis Sidus, veniSS ruebat, Flumen ut hibernum sertur quo rara Securis. Tum Ρraenestinus salso multumque fluenti EXpreSSa arbusto regerit convicia durus Vindemiator et invictus, cui saepe viator MCessisSet, magna compellan voce cuculum. At Graecus, postquam est Italo persuSUS aceto, Persius exclamat er magnOS, Brute, deo te oro, qui rege consueri tollere, cur non

Hunc Regem jugulas P operum hoc, mihi crede, tu

ΟLimtruncus eram ficulnus, inutile lignum, Quum faber, incertus scamnum saceretne Priapum, Maluit esse deum. Deus inde ego surum uviumque Maxima sormido nam sure dextra coercet, AS importunas volucres in vertice arundo Terret fixa, vetatque novis Considere in hortis. Huc prius angustis lectu cadavera cellis Conservus vili portanda locabat in area. Hoc miserae plebi Stabiit commune Sepulcrum, Ρantolabo eurrae, omentanoque nepoti. 10Mille pedes in ronte, trecento cippia in agrum Hic dabat haeredes monumentum ne Sequeretur.

Nunc licet Esquiliis habitare salubribus, atque Aggere in aprico spatiari, quo modo tristes Albis informem spectabant ossibus agrum. 5Quum mihi non tantum furesque setaeque uetae Hunc eXare locum, curae sunt atque labori, Quantum carminibus quae versant atque venenis

153쪽

Humanos animos has nullo perdere possum

Nec prohibere modo, simul ac vaga luna decorum 20 Protulit os, quin SSa legant herbaSque nocenteS. Vidi egomet nigra succinctam vadere pallaCanidiam, pedibus nudi passoque capillo, Cum Sagana majore ululantem pallor utrasque Fecerat horrendas aspectu Scalpere terram 25 Unguibus, et pullam divellere mordicus agnam

Coeperunt cruor in soSSam confusus, ut inde Manes elicerent, anima reSponSa daturaS. Lanea et effigies erat, altera cerea major Lanea, quae poeni compesceret inferiorem. 20 Cerea Suppliciter Stabat, Servilibus, utque Iam peritura, modis Hecaten vocat ulter Saevam, Altera Tisiphonen : Serpente utque videres

Infernas errare cane lunamque rubentem,

Ne foret his teStis, post magna latere Sepulcra. 35Mentior at Si quid, merdis caput inquiner albis

Corvorum; atque in me Veniant mictum atque cacatum

Iulius o fragilisaediatia surque Voranus. Singula quid memorem quo pacto alterna loquentes Umbrae cum Sagana resonarint triSte et acutum 40 Utque lupi barbam variae cum dente colubrae Abdidorint furtim terris et imagine Cerea Largior arserit ignis et ut non testis inultus Horruerim voces Furiarum et sacta duarum ΤΝam, displOS Sonat quantum vesica, pepedi MDississa nato ficus ; at illae currere in urbem Canidiae dentes, altum Saganae caliendrum Excidere, atque herbas, atque incantata lacertis Vincula, cum magno riSuque Ocoque videres.

154쪽

ΙΒΑΜ sorte via Sacra, Sicut meus Si mos, Nescio quid meditans nugarum, totus in illis Accurrit quidam notus mihi nomine tantum; Arreptaque manu Quid agis, dulcissime, rerum Τ' Suaviter, ut nunc est,' inquam et cupio omnia quae vis. Quum aSSectaretur, dium quid vis occupo. At illo, moris nos,' inquit docti sumus. V Hic ogo, ituris Hoc,' inquam, mihi eris. V Misere discedere quaerens, Ire modo ocius, interdum conSiStere, in aurem Dicere nescio quid puero. Quum sudor ad imos 10Manaret talos te, Bolane, cerebri Felicem aiebam tacitus Quum quidlibet ille Garriret, Vicos, urbem laudaret ut illi Nil respondebam Misere cupis,' inquit, abire, Iamdudum video sod nil agi ; usque tenebo, 15 Persequar. Hinc quo nunc iter est tibi Τρο il opus est te Circumagi quendam volo viSere, non tibi notum Trans Tiberim longe cubat is, prope Caesaris hortos. mi habeo quod agam, et non Sum piger P USque Sequar te.

Demitto auriculas, ut iniqua mentis asellus, 20 Quum gravius dorso subiit onus. Incipit ille : Si bono me novi, non Viscum pluri amicum, Non Varium, facies : nam qui me Scribere plures Aut citius possit versui quis membra movere

Mollius Τ invideat quod et Hermogones, ego canto. 25 Interpellandi locus hic erat V Est tibi mater, Cognati, queis te salvo est opus Haud mihi quisquam;

omnes composui. Felices t nunc ego resto Conficeri namque instat satum mihi triste, Sabella

155쪽

SATIRARUM LIB. I. 45 Quod puero cecinit, divina mota anus urna : 30 Hunc neque dira venena, nec hosticus auferet ensis, Nec laterum dolor, aut tussis, nec tarda podagra Garrulus hunc quando con Sumet cunque loquaceS, Si sapiat, vitet, simul atque adoleverit aetas.' Ventum erat ad Vestae, quarta jam partu diei 35 Praeteritari et casu, tunc reSpondere vadato Debebat quod ni fecisset, perdere litem. Si me amas,' inquit, paulum hi ades. V Inteream, Si AUt vale Stare, aut novi civilia jura Et propero quo Scis. Dubius sum quid faciam,' in

quit; 40

Tene relinquam, an rem. V Me sodes. Non actam, '

ille

Et praecedere coepit. Ego, ut contendere durum est Cum vietore, Sequor Maecena quomodo tecum Hinc repetit Paucorum hominum, et mentis bene

Sanae:

Nemo dexterius fortuna est usus. V Huberos 45 Magnum adjutorem, posset qui serre SecundaS, Hunc hominem velles si tradereri diSpeream, ni Summosses omnes. V Non isto vivimus illic, Quo tu rere, modo domu hac nec purior ulla est,

Nec magis his aliena malis nil mi ossicit unquam, 50 Ditior hic, aut est quia doctior : est logus unicuique SuuS. V Magnum narras, vix credibile. V Atqui Sic habet.' Accendis quare cupiam magis illi Proximus osse. V Velis tantummodori quae tua virtus, Expugnabis : et est qui vinci poSSit eoque 55 Dissiciles aditus primos habet.' Haud mihi deero :Muneribu Servos corrumpam non hodie si Exclusus uero, desiStam tempora quaeram

Occurram in triviis deducam. Nil sine signo Vita labore dedit mortalibus.' Haec dum agit, ecce 60

156쪽

14 6 Q. HORATII FLACCIFuscus Aristius occurrit, mihi carus, et illum Qui pulchre nosset Consistimus indo venis et Mus tendis V rogat; et reSpondet. Vellere coepi,

Et prensare manu lenti SSima brachia, nutans, DiStorquens oculos, ut me eriperet male salsus 65

Ridens dissimulare meum jecur urere bilis. Morte nescio quid secreto velle loqui tu Aiobas mecum. Memini bene ; sed moliori Tempore dicam hodie tricesima sabbata vin tu Curtis Iudaeis oppedere Τ Nulla mihi,' inquam, T Rolligio ost. V At mici sum paulo infirmior, unus Multorum ignosces alia loquar. ' Hunccine solem Tam nigrum Surrexe mihi sugit improbus, ac me Sub cultro linquit.' Casu venit obvius illi Adversarius et Qud tu, turpissim Τ V magna IS Exclamat voce et se Licet antestari ν' Ego vero oppono auriculam : rapit in us clamor utrinque Undique concursus Sic me Servavit Apollo.

NEMPE incomposito dixi pede currere versus Lucili. Quis tam Lucili autor inepte est, Ut non hoc sateatur Τ At idem, qud sale multo

Urbem defricuit, charta laudatur eadem. Nec tamen hoc tribuens dederim quoque caetera: nam sic 5 Et Labori mimos, ut pulchra poemata, mirer. Ergo non Satis est risu diducere rictum Auditoris : et est quaedam tamen hic quoque virtus. Est brevitate opus, ut currat Sententia, neu Selmpediat verbis laSSas onerantibus aures. 10

157쪽

Et Sermone opu est modo tristi, Saepe OcOSO, Defendente vicem modo rhetori atque poetae, Interdum urbani, parcenti viribuS, atque

Extenuantis eas consulto. Ridiculum acri Fortius et melius magna pleriumque secat res. 15 Illi, scripta quibus comoedia priSca Viri eSt, Hoc Stabant, hoc sunt imitandi; quo neque pulcherHermogenes unquam legit, neque simius iste, Νil praeter Calvum et doctus cantare Catullum.-At magnum secit, quod verbis Graeca Latinis 20 Miscuit.- seri studiorum i quine putetis Dissicile et mirum, Rhodio quod itholeonti

Contigit ' At sermo lingua concinnu utraque Suavior, ut Chio nota si commixta Falerni est. Quum VerSu sacias, te ipsum percontor, an et quum 25

Dura tibi peragenda rei sit causa Petilli, Scilicet oblitus patriaeque patrisqu0 Latini, Quum Pedius causas exsudet Poplicola, atque Corvinus, patriis intermiscero petita Verba oris malis, Canusini moro bilingui. 30

Atque ego, quum Graeco facerem, natus mare citra, Versiculos, vetuit me tali voce Quirinus, Post medium noctem viSus, quum omnia vera :In silvam non ligna seras insanius, ac si Magnas Graecorum malis implere catervas. 35

Turgidus Alpinus jugulat dum Memnona, dumque Dissingit Rheni luteum caput, haec ego ludo,

Quae nec in Ede sonent certantia, judice Tarpa, Nec redeant iterum atque iterum Spectanda theatris. Arguta meretrice potes, Davoque Chremeta Eludente Senem, comis garrire libellos, Unus vivorum, Fundani Pollio regum Facta canit, pede ter percuSSO sorte epo acer, Ut nemo Varius ducit molle atque acetum

158쪽

148 Q HORATI FLACCIVirgilio annuerunt gaudentes rure Camoenae. 45 Hoc erat, Xperto frustra Varrone Atacino Atque quibusdam aliis, melius quod Scribere POSSem, Inventore minor neque ego illi detrahere ausim Haerentem capiti multa cum laude coronam.

At dixi fluere hunc lutulentum, Saepe serentem 50 Plura quidem tollenda relinquendi : age, qUMSO, Tu nihil in magno doctus reprendis Homero ΤΝil comis tragici mutat Lucilius Acci ΤΝon ridet versus Enni gravitate minoreS, Quum de Se loquitur, non ut majore reprensi. 55 Quid vetat et nosmet Lucili scripta legentes,

Quaerere num illius, num rerum, dura negarit Versiculos natura magis actos, et eunteSMollius, ac si quis pedibus quid claudere Senis, Hoc tantum, contentus, amet scripsisSe ducentos 60 Ante cibum versus, totidem coenatu HetruScis uale fuit Cassi rapido servontius amni Ingenium, capsis quem fama est esse librisquo Ambustum propriis Fuerit Lucilius, inquam, Comis et urbanu ; fuerit limatior idem 65

Quam rudis et Graecis intacti carmini auctor, Quumque poetarum Seniorum turba Sed ille, Si foret hoc nostrum fato dilatus in aevum, Detereret sibi multa oecideret omne quod ultra Persectum traheretur; et in versu aciendo Tu Saepe caput Scaberet, ViVOS et roderet UngueS. Saepe Stylum vertas, iterum, quae digna legi sint, ScripturuS, neque te ut miretur turba, labores, Contentus paucis lectoribus. An tua demens

Vilibus in ludis dictari carmina malici 5

Non ego nam Satis eS Equitem mihi plaudere, ut au

Contempti aliis, explosa Arbuscula dixit.

159쪽

Men moveat cimex Pantilius ' aut crucier, quod Volscet absentem Demetrius, aut, quod ineptuSFaunius Hermogenis laedat conviva Tigelli ' S0 Plotius et Varius, Maecenas Virgiliusque,Valgius, et probet haec Octavius optimus, atque Fuscus ; et haec utinam Viscorum laudet uterque Ambitione relegata, te dicere pOSSUm, Pollio, te, Messala, tuo cum ratre simulque 5 Vos, Bibule et Servi simul his te, candide Furni: Complures alios, docto ego quo et amicoSΡrudens praetereo, quibu haec, in qualiacunque, Arridere velim doliturus, Si placeant Spe Deterius nostra Demetri, teque, Tigelli, 90 Discipularum inter jubeo plorare cathedraS. I, puer, atque me citus haec subscribe libello. 13ἐ

160쪽

SATIRARUM

LIBER SECUNDUS.

HORATIUS.

SuN quibus in Satira videor nimis acer, et ultra Legem tendere opus Sine nervi altera, quidquid Composui, par eSSe putat, Similesque meorum Mille die versus deduci posse. Trebati, Quid faciam praeScribe.

TREBATIUS.

HORATIUS.

Ne faciam, inquis: G

Omnino versus l

TREBATIUS.

HORATIUS.

Peream male, Si non optimum erat verum neque dormire.

TREBATIUS.

Te uncti Transnanto Tiberim, somno quibus eStipu alto, Irriguumque mero Sub noctem corpu habento.