장음표시 사용
131쪽
adimant, Maiserant infamiam nasiue in aperto, siue in operto sit, neutrum horii esticitur sed alterum facit inteperantis animi petulantia, alteru continentia, ruerecundia quamobrem multae illo carcere liberae uel in media multitudine, Foro euntes, non modo non accersunt uituperatores, sed suae continentiae multos tum corporis habiti, tum incessu, tum uestitus simplicit te amatores habent quas ob res in illis intimae pulchritudinis splendor elucet. At non paucae sunt, quae se domesticis parietibus continentes, infamiam contraXerunt nam ei, qua clausti sit, si modo id cupit, maior,
quam illis, quae in publicum prodeunt, petulantius impudentiusq; iis, qui intueri uolunt, ostentandi sui uni.
secultas est. Verum ancillarum multitudo forte iucun Famularii mul
illae sunt , totidem curis afficitur singulis enim tum aegrotantibus, tum morientibus perturbari, atque angi necesse est. Sed hoc fortasse, lis etiam grauiora tolerabilia sunt, ut quotidianae illae, uehemente contentiones, dum in ancillarum pigritiam inuehitur, dum fraudem perfi ingit, dum ingrati animi uitia tollit, dum
reliquam omnino uitiositatem coercet at id omnium
grauissimum est, quod in huiusmodi ancillarum turba maXime solet usu uenire: cum una aliqua sorte in illo rege famularum forma liberali, id enim omnino in multitudine accidere necesse est nam copios homines non id modo student, ut multas habeant ancillas, sed ut aeque formosis cum igitur contingit unam aliquam in illis forma reliquis antecellere, siue ea donimum pecie, uenustate ad sui amore attraxerit, siue nihil aliud
potuerit nisi quod in sui admiratione adduxerit uictar domina
132쪽
domina pari in dolore uersatur, si minus ob ea causam, quod uir ancillae cupiditate teneatur, certe ob eiusdecorporis pulchritudinem, Madmirationem . Cum igitur, qua per se praeclara uidentur . expetenda, tant, ut 11. 2 ' beant solicitudines quid de iis dicas, quae mol De citet a sta, acerba sunt At nihil tale patitur uirgo.nam ipsius
IV omni perturbatione libera est . et omnis
i hes inde remotus clamor, ac uelut in pleno tranquillitatis portu apud eam cuncta silentio continentur ac silentio maior requies altera, qua praeditus animus, tanquam nullam agens humani muneris partem, assidue cu Deo colloquitur. illum intentius intuetur. Quare quis ea uoluptatem , quanti est, queat aestimare; aut cuius ora tio erus antinae, quae sic astheta sit, oblectationem possit exprimere 'nullius utique at eius uim uoluptatis tantuna illi nouerunt, qui se oblectant cum Domino; tantoq; ipsam praestare intelligunt, ut cum nulla alia iucunditate comparari possit. At multi undique aspectus a genti valde delectat oculos at quanto melius est in critum suspicere,&multo maiorem inde uoluptatis fi u ctum percipere inuanto enim aurum stanno, atque plumbo tanto caelum est auro, largento, omnique materie splendidius, atque fulgentius. Et quidem haec carti contemplatio a curis libera est: illud uero spectaculum cum summa solicitudine coniunctum, quod ex omni parte cupiditates maxime corrumpit. At tibi non libet intueri caelum licet uero argentum spectare in se ro collocatum qua ex diu Paul sententia dico, ut uos pudeat, quando sic inhiatis pecuniae cupiditati. At, quid dicam, nescio magna enim hic mihi accidit dii bitatio neque dispicio, quamobre omne sere hominu
133쪽
gentis, cum illis facilem, ducundam uitam ducere si Ceat, uel solicita, cinxia maxime capiatur. Quid autem causae est,quod non tam eos in foro positum,quam quod domi habent, argentum delectata atqui splendidius illud est ,&ab omni cura uacuum animum relinquit quod , inquit, forense illud meum non est, do mesticum uero hoc propriti meum. Cupiditas ergo est, non argenti natura, quae uoluptatem habet: nam si id ita sit, forens etiam illo aeque delectari oportuit. Quod si usus causa ista dicisci uitrum est multo melius; idq; ediuitum sententia, qui sibi maiorem partem X ea materie pocula comparant. Sin uero elati superbia, illa ipsa ex argento facere cogantur : primum intus ultro conflato, sic illud argento circundant poculum, ut uitrum interius positum ad potionis suauitatem, commoditatem, circundatum uero argentum ad ostentationem tantum,ac superbiam esse ostendant. Sed quaenam est rei summi meum ion meum quae cum diligentius considero, uerba tantii inania esse uideo sunt enim multi, qui uel in uita deserente se possessionem retinere non possunt quod si qui usque ad morte illa seruarint, ipsis tamen,uelint, nolint,morte Xturbabuntur neque modo in ar clo, auro, sed in balneis, in hortis, aedi busq; meum illud, non meu uerba esse omnes I intelligant nam eorum usus est comunis omnium qui uero rerum illarum domini uidentur, plus inde, quam qui non sunt, habent molestiarum bonis enim modo fruuntur alii; hi uero cum summa earum rerum cura 1 3 1Ytantundem inde capiunt, quantum ceteri sine ulla soli sumptuosu citudine. Quod si quispiam magnam luxuriem admi φης' -δm retur ueluti dissectae carnis uim superuacaneum mi
134쪽
sumptum, exquisitas ciborum delicias, eorum, qui con uiuia instruunt, pistorum, coquorum artificia, parasitorum in conuiuarum turbam sciat is , copiosos homines in iis rebus non esse meliore conditione , quamco coq9o ipsos nam ut illi dominos, sic hi uerentur eos, quos inuitarunt, ne quid uidelicet eoruni improbent quae magno labore, ac sumptu ipsorum causa apparauerunt. hac quidem re cum seruis pares sunt reliquis uero superant illi non enim accusatores modo , sed invidos etiam extimescunt nam saepe ab huiusmodi con- uiuus multae ortae inuidendi causae, non prius sublatae sunt, quam illos homines in extremum discrimen adduxerint. At multum cibi capere saepenumero iucundum est minime uero etenim tum , cum ebrietates uentris intentiones , spiritus angustiae, tenebrae uertigines , oculorum caligo in alia his etiam grauiora mala ab huiusinodi luxuria progignuntur , quam inde capiemus uoluptatem 'Atque utinam hic in singulos dies finis sit molestiarum , turpitudinis in incommOdorum . nunc uero maxime ab istis mensis morbi insanabiles ortum habent. nam & pedum dolores,4 tabes,& sacer morbus, dissolutiones neruorum, conuulso corpus obsessum tenent , dum extremum spiritum 1 xx. reddas . quis igitur haec mala ulla harum rerum uolupta Et utilius, Me compensari pos e dixerit Θ At non est fiugalitas eius-
s u es nodi . quin longe abest ab his incommodis, sanitata
luxuriose ut ii , monae ualetudinis effeci rix , quam potiorem es exic ς. reperies , quam luxuriam . Ac primum quidem ipsa tenuitas uictus ualetudinem tuetur, neque ullis ex illis malis perturbatur quorum per se singula omnem eYtin
guere uoluptatem , ac tollere funditus possunt deinde cibis
135쪽
cibis ipsis comprobati ir quo modo λ quia cibi auiditas
est efficiens uoluptatis auiditatem uero non eXpletio, aut fatietas gignit, sed inopia, et indigentia. at haec in illis copiosorum conuiuiis non sunt, inopum uero cIbis semper adsunt quae plus illis suauitatis instillant, quam mensarum conditores, aut coci propositis epulis aspergere soleant diuites enim neque Xuriente cI-bum capiunt, nec bibunt sitientes ac, priusquam omni uis illis dormiendi necessitatem afferat, cubitum eunt ii uero prius horum omnium indigentes, sic illis utuntur: quod quidem est ad uoluptatem maxumum. quid enim,quaeso, Salomon hisce uerbis serui somnu iucundum appellat Θ Dulcis est somnus seruo, siue ista Eccle.srum, siue multum comedet num propter lactum molliter stratum atqui sternuntur humi, uel super paleas maiorem partem an propter libertatem 'at ne temporis quide punctum illis liberum est an propter otium Θat laboribus,& aerumnis conficiuntur assidue. diandem igitur illud est, quod somnum suavem esticiat labores, quod coacti prius necessitate, sic illi omnose dedunt diuites uero, nisi eos uino pleno no Oppresserit, noctem peruigilare,d in mollibus lectis uer xx fare se in omnes partes, iactari coguntur. Nilum X
alia ratione delicatorum conuiuiorum molestiam, commoda, ac turpitudinem commemorare persequendis iis malis, qua longe plura, frauiora quam sint
corporis morbi, animis inurunt. Etenimo molles, effetia inatos, audaces, Luentosos, istemperantes contumeliosos, procaces, Gracundos, crudeles, ignavos, auaros, sordidos. omnino tales homine reddunt, ut neque utilibus, neque προ
136쪽
LXXII. Luxuriam praeter alia naala, intolerabiles
praeterea uitae commutatio nes afferre.
cessariis rebus gerendis sint accommodati . quibus contraria omnia frugalitas efficit. Verum ad alia nostra festinat oratio. Quamobrem, illo tantum addito, Apostoli uerba rursus attingemus. Nam si quae uidentur expetenda, tantorum malorum reserta sunt, tantamq; quasi niuium, sic morbo tam uim importanta animo, corpori, quo loco, quae sunt molesta, dominorum terroreS, populorum impetus, calumniatorum, inuidorum insidias reponemus Θ Haec enim diuites maxime circumstant; in quibus mulieres, quod eiusmodi committationes fortiter ferre non possunt, plus etiam mali habere necesse sit. Quid dico mulieres Detenim hu-1usmodi rebus uiri ipsi misere capiuntur nam qui sobrie uinit, nullum casum extimescit; qui uero mollis
illius. prosus uitiae sumptibus exali ustus est, si quando casu, uel ui aliqua ad inopiam compulsus fuerit,
quod nihil antea tale cogitarat, expertus ue fuerat, morietur potvis, quam eam mutationem perserat itaquedmus Paulus, Tribulationem, inquit, carnis habebunt huiuS modi ego autem uobis parco Atque illud idem
adiungit, Tempus breue reliquum est. Sed dicet ortasse quispia,Quid ista ad coniugiu Immo uero ad ipsum
maxime pertinet si enim huius uitae finibus terminatur matrimoniti. ubi e uita migrarint,neque nubent, neque uxorem ducent, 'oc tempus ad fine properat, I dies resurrectionis in limine adest, non est nuptiarum tempus, aut copiarum, sed inopiae, totius eius cogitationis ac rationis, quae nobis illic profutura sit nam quemadmodum uirgo, quamdiu domi est apud matrem, uersatur in magna cura rerum omnium pueriliu ,
di arcula in cubiculo collocata, iisq; obsignatis, quae
137쪽
sunt ibi recondita, clauem seruat ipsa,& omnem earum rerum potestatem habet, tantamq; suscipit parua illa, Muilia custodiendi curam , quantam illi habere solent, qui maximas familias administrant; cum uero nubilis est, ac nupta iam paterna domo cogitur discedere, tum ab illa tenuitate, tumilitate liberata, rerum, mancipiorumq; multitudinis, uiri curam, aliaq; his multo maiora suscipere necesse habet sic nos etiam secere oportet ut, cum ad persectam uitam, ii ro dignam perducti simus , relictis in terris ludis omnino omnibus puerilibus, de caelo, de caelestis illius consuetudinis splendore,deq; omni gloria cogitemus. desponsi enim sumus mos uiro, qui eo nos in se amore esse uult, ut non modo terrena, saria haec, leuiaq; relinquamus, sed e vita etiam, si opus fuerit, eius causa discedamus. Quare cum illud reliquum sit, ut eo nos
uenire oporteat,curarum leuitatem dimittamus neque
enim ex tenui domo migraturi in Regiam, de testis, ac lignis, deq; supellectile, ac reliqua domestica tenuit
te laborabimus. Ne igitur nos, ne inquam iam terrena curemus dies enim iam nos uocat ad caelum, quemadmodum diuus Paulus scripsit ad Romanos. Nunc enim propior est nostra salus, quam cum credidimus: nox praecessit, dies appropinquauit. iterum is, Tempus breue reliquum est, ut qui habent uxores sint tanquam non habentes. Quid igitur iis coniugio opus est, quibus frui non liceat uel quos potius aeque affectos esse oporteat, atque eos, qui coniugia non attigerunt.Quid pecunia nobis Zquid possessiones opus sit: quid, quae ad uitam pertinent, si inopportunus est,' intempestiuus earum rerum usu, nam si, qui ad iud
138쪽
cium in terris sunt affuturi , ut suorum delictorum rationem reddant sub ipsam iudicio dictam die , omni non solum uXoris , sed cibi , totus cura dimissa unum illud cogitant, quo modo se tueri possint multo magis nos , qui non ad terrenum aliquod iudicium , sed ad caeleste tribunal assuturi sumus , ut singulorum&dictorum factorum, cogitationum tionem reddamus , ab omni terres rium rerum tum laetitia, tum tris ilia abstinere oportet, formidolosum illum diem modo cogitatione complecti. Nam si quis, inquit, uenit ad me, non odit patrem suum matrem , iXorem, filios, fratres, sorores, adhuc Manimam suam; non potes meus esse discipulus: qui non tollit crucem suam , c uenit post me, non potest meus esse discipulus Tu mulierum libidinibus ii sui conuiuiis intemperanter indulges a Dominus adest. Tu pecuniam curas , deq; illa solicitus es diat caeleste regnum impendet. Tu de familia, de luxu, de aliis uoluptatibus cogitas diat praeterit figura mundi huius. Quid igitur est , quamobrem te conficia cura terrena rum rerum, quae cinanes, neque stabiles sunt ea negligas , quae iunt, eorum est firmi a possessi, Non est
postea coniugium , non dolores , aut uoluptateS, non corporum coniuncti, non pecuniae copia , non cura possessionum , non commeatus , non uestet, non agricultura , neque nauigatio, non artes , neque aedificia
non oppida, non domus; sed alia rerum conditio,aliud
uiuendi institutum. Haec autem OX interibunt omnia.
nam eam uim habet id, quod di istum est , Praeterit figura mundi huius. Quid igitur, tanquam omnium hic saeculorum aetates uicturi, studiu in omne prae nobis feri
139쪽
mus, eam rerium cura suscipientes, quas ante uesperum
plerunque deserimus quid laboriosam uitam deligimus , si nos ad tranquillitatem Christus inuitat Volo enim , inquit, uos sine solicitudine esse qui sine uxore est, licitus est de iis, quae Domini sunt. Sed quomodo nos cura uacuos est uis, si nouam rursus nobis iniicis solicitudinem quia non est ista solicitudo quemadmodum etiam, in angore esse Christi causa, non est angi non quo rerum natura commutetur;
sed eorum proposito , qui talia libenter ferunt, rerum uim superant nam qui de illis rebus laborat, quibus ad exiguum tempus, aut sepe ne ad exiguum quidem fruetur, recte is dicatur esse solicitus qui uero maiores, quam illae sint curae, fructus inde est percepturus, cum iis, qui sine cura sunt, iure omnino numerandus est. Adde etiam , quod tantum inter utranque solicitudinem interuallum est interiectum, ut haec cum illa comparata, solicitudo putanda non sit: usque eo tum expeditior, tum facilior est. Atque haec omnia iis, Quae ante dicta sunt, demonstrauimus; qui sine uxore sit, eum de iis solicitum esse , quae Domini sunt; qui autest cum uxore, de iis, quae sunt mundi. At hic praeterit, ille permanet itaque non est hoc satis, ad uirginitatis di nitatem demostrandam quantum enim inter Deudissert,&mundum, tantum inter eas curas, quae de utroque suscipiuntur, interest. Quid igitur est, quod nobis concedis coniugium, cuius causa Mastringimur curis, spiritalibus rebus abducimur Propter dixi, inquit, ut, qui habent uXores, sint tanquam non habentes, ut, qui matrimonio iuncti uel sint, uel futuri
sim nodum illum alia quadam ratione laxiorem
LXX IIII. Quid sit quamobrem , cum
uelit nos sine solicitudine esse , iubeat esse selicitos.
140쪽
faciant cum enim semel constricto tibi uincula rumpere non liceat, mollioribus illis utere possumus enim, si uolumus, omnia, quae superuacanea sunt, circumcidere, iis curis, quas coniugii natura parere solet, nostram segnitiam non adiungere. Quod si quis, quid tandem sit, habentem uxorem, non habere, liquidius cupit intelligere, animaduertat, quo modo cum illis
LXXV. agatur, qui cupiditates suas cruciari Xerunt. Quomo-
ό2 όώ d autem cum illis agitur' non ancillarum multitudita
noti habere nem emere coguntur, non aurea Ornamenta, non mo
nilia, non luculentas, amplas domos, non agri infinita iugera; sed, iis omissis omnibus, de uno earum uestitu , iii tu laborant licet etiam uiro uxorem in hanc uita rationem inducere nam, quod supra dictum cst, Nolite fraudare uos inuicem , tantum ad corporuconiunctionem pertinet in iis enim, ut uterque alteri Obsequatur, imperat, ac neutrum sui iuris esse sinit. ubi uero colendum sit aliud uitae institutum in uestitu, inuictu, in aliis omnibus, non, quod alter facit, item alteri praestandum est. Atqui uiris ad suum arbitrium, uel in uita uXore, omnem luxuriam, concursumq; circumfluentium curarum circumcidere licet nulla item uxori, si nolit, necessitas imponitur ornatus, inanis gloriae, nulla superuacanearum rerum cura iure id qui dem est enim ille naturalis quidam appetitus; propterea magna in eo ad ignoscendum uenia dari solet. neque alterum inuitum fraudare alterutri 1berum est. deliciarum uero, ac superuacanei cultus, insanaeq; O-gitationis cupiditas minime a natura comouetur, sed adesidia, summaq; nequitia ortum habet . amobrem