장음표시 사용
101쪽
humanarum gloriam ex sinctissimi Prophetae sententia pro seni flore putat. Non igitur uxor, quia cuna uiro coniungatur , uirum seruare poterit, sed uangeli. cce uitae ratione,&instituto: si quidem id nullo iunctae connubio multa mulieres effecerunt iam Priscilla hei. Apollo , inquit, assumpto , eum in omnem uiam ueri tatis indugit. quod si id nunc usu non uenit, ut idem studium mulieres adhibeant,& hunc ex se fructu edant; non tamen illa , quemadmodum dicebam, quia uxor esset, hominem allexit si quidem nihil prohibeat, quenquam eorum, qui fideles uXores habent, in infidelitate permanere quandoquidem connubium,4 coniunctio per se rem perficeret . at non es ita, non inquam ita est, sed optima uiuendi ratio, summatum patientia, tuin eorum contemptio , quae coniugio attributa sunt, per petuusq; huius usus operis efficiet, ut eum seruet, qui cum matrimonio copulata , 'quod si permanserit in cupiditate, studio eorum , quae ad uXOres attinent; non modo non ipsi adiumento, sed etiam detrimento fuerit quantam autem uel ita res habeat difficultatem, ex Paulo cognosse. Vnde enim inquit, scis mulier, si uirum salutini faciei quo nimirum interrogandi gene re in iis, quae propter opinionem accidunt, uti consue pretuimus. sed quid praeterea adiicit Alligatus es uxori noli quaerere solutionem solutus es ab uxores noliqu: erere uxorem . Vides, quam frequenti transitione utaturi quantam identidem ad utrunque adhortando utriusque temperationem adhibeas ut enim in iis, quae de connubio d1s eruit, eXcitans auditorem, continen tiam interposuit sic hoc loco etiam de continentia o quens, ut idem interdum reficeretur auditor, rursus coniugium
102쪽
coniugium intio ducit a uirginitate exorsus est, ac priusquam de ea dissereret, statim ad nuptias refugit. quod enim dixit, Praeceptum non habeo, eo concessit,&introduxit connubium ieinde ad uirginitatem in gressus, atque ita locutus, Existimo hoc bonum esse, quia animaduerterat, si uirginitatis nomen saepius inculcaretur , id iis, quorum esset fastidiosior aurium sensus, molestius futurum, minime frequens illud adhibet quin, etiam si satis causa attulerat ad solatium laborum, qui propter eam rem suscipiuntur, cum instan tem diYit necessitatem, neque sic tamen rursus uti uocabulo uirginitatis est ausus sed quid Θ Bonum, inquit, homini cesse ne id quidem uerbo exprimit, uerum praecidens abscindens orationem , antequam rei acerbitatem aperiret, sermonem illum intulit de connubio Alligatus es uxori noli quaerere solutionem quod nisi ita essset nunquam adductus suisset, ut hic eiusmodi solatium excogitaret, quod esset superuacaneum, in consilio de uirginitate de coitigio disputare deinde iterum ad uirginitatem redit ac neque hic etia suo rem nomine appellat quid uero inquitὸ Solutus es ab uxore 'noli quaerere uxorem. Sed ne uereare non decreto id Paulus, non lege sinciuit nam ut hunc timorem eriperet, quae de uirginitate diXerat, eiusmodi sermone de nuptiis subsecutus est Si autern acceperi uXorem, non peccasti. Sed ne in eo quidem concides rursus enim te ad uirginalem castitatem reuocat atque haec est huius orationis sententia, eos, qui connubio dent Operam , magnam corporis molestiam sustinere ut enim boni,&lenes medici cum acriori med1camento uti. ad secandum, aut ad urendu uenire, aut omnino eiusmodi
103쪽
eiusmodi aliquid aegroto uolunt adhiberes, haudquaquam haec omnia simul efficiunt, sed interuallo medentes aegrum respirare patiuntur, dia reliqua identidem adiiciunt sic diuus Paulus neque sine interuallo meque uniuerses, neque omnino ordine sententiam de uirginitate conteguit; sed frequenti connubii commemoratione interrumpens, atque ita rei molestiam occul tans, illud est assecutus, ut iucundior, gratior esset oratio. Atque haec est causa permistae in hac disputatione uarietatis . reliquum uero est, ut uerba etiam illa per pendamus alligatus es, inquit, uxor, noli quaerere solutionem . quod non tam ualet ad consili dandi a tionem , quam ad proponendam difficultatem ad indicandos laqueos, unde nullo te modo expedire possis . quid enim non dixit Habes uxorem ne dimiseri sciuiuis cum illa coniunctes ne ab ea d1straharis sed utriusque coniunctionem uinculum appellauit ut, quantum haberet res oneris, demostraret . nam cum omneSinhient connubio , tanquam optabili cuipiam 4 expetendo bono, ab iis , qui inter se colligati sunt, coniuges nihilo differre ostendit . nam hic etiam , altero trahente ad eius arbitrium , alterum sequi necesse est seditioso item altero, alterum una cum eo interire oportet. Quid si uiri, inquit, procliuio fuerit ad libidinem, ego uero cotinens esse uoluero Θ Est omnino eius obsequendum cupiditati itenim, nisi id tua uoluntate feceris, te iniecta per coniugium uincula ad eum attrahent, cuinq; ipso congregabunt, qui tibi initio astrictus est. quod si restiteris, nodumq; intercideris; non solum te non exemeris e uinculis, sed eXtrema supplicia subibis . XLVIII.
Ouae enim se contra uiri uoluntatem continuerit, non Xorem, quae
104쪽
uolsitatem eo solum praemio priuatur, qtiod est continentiae protinuerit, si uir positum, sed etiam rationem reddet eius adulterii, uel cerit,eiu pa Qxi ''ipitu pinnam lustinebit quamobrem tandemqgitii poena, quia uirum illa impulit in eam flagitii uoragine, quod duo ei legitimae coniunctionis structum denegarit. Quod si uxori ne ad punctum quidem temporis, nolente uiro ufacere permissum est quae ei uenia dabitur, quae ipsum perpetuo priuat eo fructu iucunditatis P sed quid, in quit, hac necessitate, quid hac ut grauius possit accide re' stud ego etiam tibi assentior sed quid est, quam- Iemi obrem eam tantae astringis necessitatia priusquam nuptiae coniungerentur, non illis coniunctis hac ratione uti oportuit. Quamobrem etiam Paulus post coniugii uincula, coniunetionis eius necessitatem imponens, de disiunctione loquitur: nam cum hoc dixis et Alligatus es uxori 'noli quaerere solutionem tum illud adiunxit, Solutus es ab uxorei noli quaerere Xorem . quod iccirco fecit, ut, cum, quantam uim habeat coiugium, diligenter consideraris, atque perspexeris, tum secilius audias, qua de colenda castitate dicantur. Si enim nupseris, inquit, non peccasti. illud etiam, Si nupserit uirgo,non peccauit uide quam praeclarum huic matrimonio finem proponat, ut uitet uituperationem, admirationem non habeat haec enim est propria uirginitatis nam qui duxerit uxorem, sitis habeat illud audire, se nihil ea re peccare. Quid igitur hortaris, inquit, me, ne Xorem expetam p Quod semel alligato nulla unquam postea tibi inde explicandi te facultas datur; quod summum praeterea habet angorem. Sed, quae si,
solum ne id boni est ex uirginitate, quod eius cultu homines angorem effugiunt; at quis, ut uirginitate colat,
105쪽
his propositis praemiis adducetur cuius uero patientiae illud erit, in maximu hoc certamen, sudori que plςnis essimum hac tantum mercede descendere' Quid ais rime ν , ii uad pugnam daemonum inuitas non enim est nobis bii uoluptati
luctatio cum sanguine δε carne ut contra naturi id:
furorem resistam , adhortarisci suades , ut carne, te es. sanguine coagmentatus eadem assequar , quae men tes ericiunt incorporeae nunc terrestrium meministi bonorum Θ ut affrmes nos expertes coniugii nutulam molestiam habituros. Sed quamobrem illud non dixit, Virgo, si nupsit, non illa quidem peccauit, sed ipsa se uirginitatis corona priuauit, nempe magnis muneribus, Linexplicabilibus Θ Quid uero bona non X- posuit ea, quae, certamine confecto, ipsis sunt reserti taὸ quomodo sponso obuiam prodeunt, quo modo fulgentes gestabunt lampades, quo modo gloriose admodum, fidenterque una cum Rege sponso in thalamuintroeant, quomodo ad regium solium accedentes omnium maxime fulgeant ZAt de illis ne uerbum quidefecit passim uero meminit vacuitatis molestiaru, quas uita haec habet. Existimo, inquit, hoc bonum esse &, omissa causa futurorum bonorum , Propter instantem, inquit, necessitatem deinde iterum inquit Si nupserit uir ro, non peccauit ac, caelestibus muneribus, quibus eam priuauerat, silentio priaeteritis, Tribulationem carnis, inquit, habebunt huiusmodi. neque uero a ctenus id facit, sed usque ad finem perducit oration1s: neque rem etiam suadet proposita spe futurorum bonorum, sed iterum ad eandem refugit causam Tempus, inquit, breue est atque eius loco sermonis, olo, ut splendor uester incito luceat; iti magis eluceatis,
106쪽
quam qui connubio iuncti fuerint rursus terrena comi memorat, Volo, inquit , uos sine solicitudine esse. Nec uero id solum hoc loco facit, sed de tolerantia dis serens, hanc ipsam iniit consilii dandi uia Si, inquit. esurierit inimicus tuus, ciba illum si sitit, potum da illi ac tantam rem imperans, naturaeque necessitati uim iubens afferre . ita intolerabilem rogum sustinere, in iis, quae de praemiis dicuntur, laetum, caelestia bona silentio transiens, mercedem definit eius incommodo, qui intulit iniuriam: Ita enim, inquit, Carbones ignis congere super caput eius. Quid autem hac cohortandi ratione usus est non scitia, neque quod i gnoraret, quo modo auditor allici, aut persuaderi deberet; sed quod omnium maxime hanc ipsam uirtutem, persuadendi inquam facultatem assecutus es et . unde id apparet 'ex iis, quae ab eo dicta sunt quo modo Θ quaue id ratione' ad Corinthios loquebatur primum enim dicemus de iis, quae de uirginitate disseruit ad Corinthios, inquam, loquebatur, apud quos se nihil scirem dicauit, praeter Christum, cum crucifixum: quibus cum agere tanquam cum iis, qui rebus caelesti bus dediti essent, minime potuit ac, quod haererent in corpore. in cura terrenarum rerum essent defixi, lac etiam tum illis adhibuit ad quos cum illa mitteret, sic est locutus: Lac uobis potum dedi, non escam nodum enim poteratis sed ne nunc quidem potestis ad tu enim carnales estis, secundum hominem ambu
latis Iccirco terrenarum rerum commemoratione,
corum, qua sub octilos, sensus cadunt, eos cidii ginitatem cohortatur, a coniugio deterret praecla re enim intelligebat, humiles, humique stratos Madhuc
107쪽
huc in terra defixos , sic terrestribus rebus erigi facilius, adduci posse qui enim , cedo , plerique eorum , qui rudi adhuc, tardoque admodum sunt ingenio clam in
minimis, quam in maximis rebus audacter per Deum iurant, ac peierant, in capite uero liberorum ne iurare quidem audent quidem multo maius illud periurium,multo etiam maior periurii poena sed tamqn hoc iureiurando magis, quam illo, commouentur ut uero inopi subueniant homines , non tam caelestis regni pollicitationibus quamquam illis uocibus eorum aures assidue personant adducuntur, quam si aliqua uel liberorum , uel eorum ipsorum uitae utilitatis spes proponitur tunc itaque eiusmodi misericordiam large impertiunt homines, cum ex diuturno aliquo morbo conu luerint, cum periculum effugerint, cum potentiam, ac principatum aliquem consecuti fuerint, omnino maximam hominum partem iis, quae ante pedes sunt, magis moueri reperias in secundis enim rebus magis haec mouent in aduersis uero plus terroris est , quo propiora sunt sensui. iccirco Mad Corinthios ita locutus est,& Romanos comemoratione praesentium rerum ad Olerantiam erudiuit nam qui imbecillo est animo,si in iuriam acceperit , non tam facile iracundia dolorem deponit , cum de regno audierit, aut cum in maximorum
spem bonorum inciderit , quam eius spe supplicii , qui
iniuriam fecerit itaque cum uellet fibras memoriae in iuriarum extirpare in omnino libidine puniendi eius, qui sisset, exhaurire, illud elegit , quod adhibituna ad consolandum eum, qui accepisset iniuriam , magis accommodatum est. non adimit illi spem mercedis caelo costitutae sed tamen ipsum interea, quoquo O-
108쪽
do potest , in sapientiae uiam deducere, ii gratia se . res patefacere studet . nam uirtutis principia dissicilli ma illa quidem , progressio uero ad uirtutem non ita laboriosa est. At non id fecit Dominus noster Iesus Christus , neque cum de uirginitate, neque cum de tolerantia disseruit sed in illis quidem caelestis regni meminit Sunt enim, inquit , eunuchi , qui se ipsos castrauerunt propter regnum caelorum cum uero ad preces pro inimicis faciendas cohortaturi, neque de incommodo eorunx, qui laeserunt , mentionem facit, neque candentium carbonu , sed, illis omissis omnibus , quae in eani Orationem conueniunt , quae ad parui angusti ani mi , calamitososque homines habeatur, maioribus eos ipse praemiis inuitat quibusnam Vt sitis, inquit,similes patris uestri , qui in caelis est. Vide, quantum praemium proponatur horum enim auditores fuerunt Petrus, Iacobus Ioannes, heliquorum Apostolorum chorus . quamobrem caelestibus eos praemiis inuitat quod Paulus etiam ipse fecisset, si ei cum huiusmodi lis minibus fuisset negotium . quod autem ad Corinthios rudiores loqueretur , ipsis fructus laborum iam nunc repraesentat, quo ad colendam uirtute alacriores ueniant. Iccirco Iudaeos etiam, promissis regni caelestis omissis, terrenis bonis alliciebat Deus aro malis uero actionibus non aeternum ignem, sed praesentes eis calamita te minabatur famem .pestilentiam , morbos seruitutem , belli, alia eius generis his enim homines, qui
magis haerrent in corpore, magis commouenitur quae
uero neque uidentur, neque adsunt , illis mouentur minus. quamobrem Paulus etiam diutius in iis moraiatur , quae maxime eorum tarditatem mouere possunt
109쪽
Adde , quod illud ostendere uoluit ex aliis bonis, qua
dam ut assequamur, multis nos in uita laboribus exerceri fui tum autem omnem in futurum tempus esse uari uirginitatem uero, dum colitur , non leuia nobis praemia tribuere , quae tot tantisque nos laboribus, ac
molestiis liberet. Accedit eo, quod tertium quoddam comprobari uult quidnam id est diuirginitatem non ex earum rerum haberi numero, quas adipisci non possi mus ted ex illis esse, quae maximam habent facultatem. id autem facit, cum multis partibus plures inesse docet in coniugio difficultates, tanquam si diceret Grauis tibi uidetur huius rei cultus, laboriosus' ego uero uirginitatem propterea colendam censeo,quod tantam ea secultatem habet ut multo minus, quam coniugium, negotii in nobis exhibeat quod uero uestri misereor, inquit, molestia liberos esse uolo; iccirco , uti coniugio abstineatis , uobis auctor sum. At quae est ista molestia, dixerit fortasse quispia negamus uero nos, qui summam & quietem, deliciarum uim in coniugio reperiemus. Ac primum omnium, habere omne libertate explendae libidinis , nullamq; naturalis impetus uim perferre non parum momenti habet ad uitae tanquillitatem deinde maerore, squaloreq; remoto a reliqua uitae consuetudine , est etiam alacritati connubium, risu sq. laetitiae resertum etenim iumptuosis mensis, kmolli uestitu lecto molliori in perpetua lauatione,&unguentis &uino nihilo deterius, quam sint
unguenta, concinnato , alii multis, uariisq; sumpti Et ueteri,& bus coniuges corporibus indulgentes, in magna luxu nouo testame
ria in uoluptate uersiantur. Primum uero ne iit qui luesuliose ui dem connubio permissa sunt nobis enim concubitu uere.
110쪽
modo facultatem dare solet, luxuriae licentiam non ite: quod hisce uerbis Paulus testatur: Qua luYuriatur ut uens, mortua est quod si de uiduis haec dicta sunt; au di, quae de nuptis praeterea dicantur : Similiter mulieres in habitu ornato cum uerecundia, sobrietate ornantes se, non intortis crinibus, aut auro, aut mar I.Timol. 6. Amos s.
LI. Etiam si lilxuriose uiuere permisJuin sit, tamen coniugii molestiis Omnem illam tolli uolupta
garitis, aut ueste pretiosa, sed, quod decet mulieres promittentes pietatem per opera bona. At non hic modo Paulum, sed alibi etiam multum de eo sermonem habere uideas, in his rebus tantum studii omnino ponendum non esse : Habentes, inquit, alimenta , quibus tegamur , his contenti simus jam qui uolunt diuites fieri, incidunt in desideria inutilia . noxia , quae mergunt homines in interitum, perdi tionem . Sed quid dico Paulum qui, cum iam perfectae uiuendi rationis maturitas uenisset .summa spiritus gratia diffusa csset , ista dicebat Amos enim propheta cum ad rudes Iudaeos loqueretur de iis, qui bus&deliciar,&luXuria, omnia fere superuacanea permissa essent, audi, ut in eos, qui delicate uiuunt, inuehatur Vae uobis, qui properatis ad diem malam, falsa sabbata colitis, qui dormitis in lactis eburneis, lasciuitis in stratis uestris, qui comeditis haedos. de gregibus, lactentes uitulos de medio armentorum, qui plauditis ad cantum organorum, uinum purum bibentes, optimis unguentis delibuti qua ut stabilia, non ut fiagacia, existimarunt. Quemadmodum autem digimus, primum luXuriose uiuere minime permissum fuit: quod etsi nihil horum uetitum esset, uerum no bis concederentur omnia tamen est alia quaedam tristitiae, dolorisci ratio, quae aeque ualeat, uel potius maior,