장음표시 사용
471쪽
DE NATRIMONIO. 44 Iossicia impendi sine mutuo amore,& animo rum concordia, quae inter eos, qui inuiti iuncti essent,male coalestere posse coniugibus male inter se conuenientibus & de liberis di uersa sentietibus. Secundo,Etiam finis multo minus consequi posset.nam officia,& mutua obsequia nisi ex amore proficisci no possimi, qui contigere aut uix,aut nunquam Josset,umatrimonia inter inuitos constitueretur.CO- firmatur, ia potestas humana Omne uinculum quod potest constituere,potest dirimere. Sed ecclesia non potest dirimere uinculu matrimo nii: ergo nec constituere. Maior pater, Quia in omnibus aliis transsationibus rerum scut potest princeps rem transferre inuito domino, ita em post transationem postea inuito secundo, priori domino restituere,no Obstante quacunque possessione,& usu rei ita leandem potestatem habet ad rescindendum contractum, sicut ad constituendum: sed non potest papa rescindere contractum matrimonii, saltem partibus inuitis, uel post matrimonii usumtiuxta illud, Quod Deus coniunxit,&e. ergo. Et certe nulla ratio est, ut ex aliqua causa ecclesa posset matrimonium constituere inuitis parentibus , rescindere autem etiam ipsis poscentibus nullo casu possit. Tertio, Si eodem tempore
Petrus per uerba de oraeienti contraheret cum
472쪽
Maria,& Papa traderet in matrimonium Mariam Iohanni:tunc uel nullum esset matrimonium,uel illa est et uxor duoru.Patet bi sunt duae causis sufficientes ad constituendum matrimonium .ergo hiel utraque habet effectum:& sic illa erit uxor duorum uel se mutuo impediunt,& tunc nullum esset matrimonium:& tuc nunquam sciri posset,an aliquod sit uerum matrimonium,uel no,quia dubitari pot-set an papa uelit eam tradere alteri. Et si dicas, quod in eo casit authoritas stiperioris maior
est,& per conseques illa esset uxor Iohannis: contra, & est quartum argumentum, Si hoc papa potest, ergo & quilibet episcopus in sita dioecesi.nescio enim quid papa pollet in tota ecclesia,quod non possit episcopus in suo episcopatu, nisi sorte in illis quae de se spectant ad uniuersalem ecclesiam, ut determinatio fidei: omnia enim alia quae papa potest,uidetur episcopus etiam post e, nisi quod in aliquibus potestas eorum contracta est iure,ut in dispens tionibus uotorum,& impedimentorum matrimonii. Quinto, Ecclelia nunquam usa est hac potestate, nec in lege naturae, nec in lege scripta,nec in lege euangelica, cum tame non sit dubitandum quin aliquando expediret uti hac potestate:ergo signum est non es. talem potestate in ecclesia. Sexto,Ecclesia cogit aliquem ad contrahendu matrimonium,ut post
473쪽
DE MATRIMONIO. r sponsalia,&tamen nolentes non iunget tanquam coniuges:& tamen in omnibus aliis siquis nollet reddere debitum,cogitur facto ad reddendum debitum, non solum decretis &poenis. Ergo si ecclesia posset dare maritum puellae ipsa inuita, deberet post sponsalia,etias nollet,tradere eam in manus uiri: quod ta
' Ad argumenta in contrarium patet quid dicedum. Dicimus enim quod in omnibus aliis translationibus,&uinculis non impeditur Gnis propter quem inuentar& institutae sunt In proposito autem ut ostensum est omniuno tolleretur finis matrimonii. Secundo dicimus, quod in aliis trastationibus si sorte post
factum sequatur maius in conueniens, potest remedium adhiberi. Possunt enim reuocari in priorem aut meliorem statum,matrimoniuautem semel rite persectum dirimi,aut reuocari non potest.& ideo non est tantum periculum si fiant sine consensu eorum,ad quos spe ctant:& ideo etiam timor impedit matrimonium,&non alia.Tertio etiam uidetur potis sima ratio, quia in omnibus aliis negotiis ideeffectus sequitur si aliqua translatio fiat authoritate superioris, uel hominum uoluntate,& pacto.in eosdem enim usus& domus, quam aliquis sibi uendicat authoritate legis,aut praescriptione,aut quouis alio legitimo tuuio ac
474쪽
DE MATRIMONIO.s habuisset emptione, aut donatio e dominii. Sidem est de pecunia,& omnibus aliis: matrimonium autem in eos usius Deus & natura costituerunt, qui nisi ii uoluntariis exigi nullo modo possunt Nunquam enim quisquam inuitus operam liberis dare poterit procrea dis, aut procreatos educare, & instituere. Quare omnino si maxime princeps,aut ecclesia pos
set uiro uxore,aut eco tra mulieri maritum dare, omnino ea donatio inessicax esset, etiam offectiis,aut litus: quare prorsus Uana esset huiusmodi potestas. secus autem est de Deo, qui non solum corpora, sied animas, Scorda habet in potestate,&suo nutu mortales m quacuque ossicia uoluerit, uoletes aut noletes trahere: & no minore potestate habet adaxingendum inuicem corpora uinculis coniti galibus, quam animas mutua beneuolentia, et amore. aliarto dicimus, quod in tali necessi xato, qua teneretur quis uxorem ducere, respu.
posset quidem huiusmodi copellere, ued si omnino nollet, non posset inuito uxorem dare: unde no excidantur filiae Lot ideo, 31 etia .cr detes sortasse nullos alios stiperesse in generς humano,ingressae sunt ad patre, no ibiti quia incestae, ted quia ad no suum uiru accesserunt.
N ecundosunctos ramo artis. SED RESTAT inquirere, Qualis sit
iste consensus matrimonii.Nec tamen est in animo
475쪽
in animo omnia, quae de consensu maritali adoctoribus disputatur,tractare esset enim infinitum sed solum unicum locum delegi, de cibo iurisconsulti,& Theologi ambigunt,&contendunt,&adhuc sub iudice lis est, An scilicet contracius per uerba depraesenti,& cons erisu interposita conditione de suturo, adueniente illa conditione, matrimonium teneat, non reuocato priori consensu, ut, Accipio te in uxorem,si pater tuus consenserit: uel, si pater tuus obierit.& uolumus etiam,quὁd contractus fiat cum intentione contrahendi matrimonium posita conditione.Et quidem illustres,& celeberrimi doctores pontificii iuris
defendunt assertoriam partem,prorsus asti mantes firmari eo casu matrimoniti adueniente conditione, nec Opus esse nouo consensu, aut contractu, Panormita.c.de illis.de condim panomitatio.apposit.Hosti.in summa,quod etiam sen- Hosticiutiunt theologi non ignobiles,inter quos uidetur este Petrus Palustris,author alioqui quan-Pet liuis pretii, in . d.29. q.a.ada &ad s.& conrit ut,
tendunt argumentis hoc confirmare.Primum conditionatis, adueniente condition manet cotractus absolutus,nullo consensu requisito. ut si cotrah
476쪽
4ε DE MATRIMONIO. ne posita tenet contractus. ergo etiam in m trimonio. Secudo si hoc negetur matrimonio
quod conceditur aliis pactis,hoc esse non putest, nisi ratione libertatis singularis, quae in matrimoniis prae aliis exigitur,sed hoc ipsum
est coi ra libertatem scilicet non posme contrahere cum uoluerit, & pro tempore quo uoluerit, & sicut uoluerit. ergo si quis nuuc uult contrahere pro crastina die,& non pro hodie, omnino uicletur contra libertatem, quod impediatur.Praeterea ille contractus no est sponialium:ergo est matrimonialis. Consequentia
est nota. Antecedens probatar, Quia si esset sponsalium uel pro tempore quo fit, uel pro
tempore conditionis.No primum, quia quod impedit matrimonium,impedit sponsalia,scilicet effectus conditionis nec secundum, quia contractus sub conditione quando ponitur conditio,manet purus,id est,acsi esse t sine coditione: ut sic,Contrabo tecum, si habes licentiam patris tui:si conditio adest, tantum ualet, sicu Contraho tecum absolute sine conditione.ergo pro tempore,quo ponitur conditio, iam contractus ille manet absolutus, & per
consequens est matrimonium.Confirmatur,
quod non sint sponsalia pro nunc: quia ex illo contractu non nascitur publicae honestatis iustitia.unde habetur c. unico de sp 5salibus,libros. desponsalibus coditionatis, quod non
477쪽
DE MATRIMONIO. 44γco trahitur publicae honestatis iustitia, nisi purificatus fuerit contraditis per conditionis euetum,&tamen ex sponsalibus nascitur publicae honestatis iustitia.Item contraditis nihil essicit nisi ex intentione contrahentium , sedisti intendunt essicere matrimonium,& non sponsalia.ergo si no emciunt matrimonium, nihil essiciunt cuius contrarium patet, quia talis obligatur illo contractii posita coditione, ut dicitur in castu stuperiori Praeterea, Si talis contractus fici et tempore, quo ponitur conditio, esset uerum matrimonium. Sed idem uidetur operari alle contractus praeteritus, si in t rim non est reuocatus, sicut si nunc esset.ergo uidetur quod faciat matrimonium. Sexto amguitur in c. de illis.de coditionibus appositis. dicitur enim quod si quis his uerbis iurauerit sceminam se ducturum uxorem, si dederit pecuniam: si non dederit non est reus, sucosa sensus de praesenti interuenerit: licet copulacarnalis fuerit subsequuta. ergo a cotrario sensit, si sit consensus, erit reus periurii. Sed in proposito, ut supponimus,est consensus de praesenti: ergo erit matrimonium.Item, si contra
ho tecum crastin adie, adueniete crastina die, uidetur quod sit matrimonium, non pro nuc,
sed pro crastina die. Probatur, Sicut si dicat, Si crastina dies fuerit, uel si sol oriatur cras, ducore in uxorem, est matrimonium . ergo etiam eum
478쪽
il s DE MATRIMONIO. cum alia coditione, si adueniat conditio,quae sui pendit cori tractum,uidetur contractus purus, & per consequens matrimonium . Idem enim uidetur dicere pro crastina die,&pro tepore, quo dederas mihi centum . Praeterea, Siquis contraheret his uerbis,Contraho tecum si consentias ut contrahas mecum,ipsa respondete, Contraho,est uerum matrimonium, &tamen illa conditio est etiam de suturo: ergo a simili si dicat Contrabo tecta si intra annum
consenieris,posita condition erit uerum matrimonium.Assumptum probatu Nam in cotractu matrimonii ita uidetur contingere,
quod alter prius dicat Cosentio,& ad ueniente consensu alterius,perficitur matrimonium:
unde semper uidetur quod efficacia consensus dependeat a futuro. In contrarium est omnis sententia theologorum, ex quorum authoritate, & doctrinas pono canonem uniuersalem, Si ex aliquo pacto,aut stipulatione non statim ab initio oritur matrimonium,quicquid postea superuenerit, siue sit aetas,siue copula carnalis, siue alip sitio stiper impedimentum,sive conditio apposita coli actui,nunqua erit matrimonium,msi de integro omnia ponantur, quae necessaria iunt,& de essentia matrimonii.Vnde dico, iquod ad legitimum matrimonium,&uerum, ficut sufficit,ita exigitur mutuus co sensus cx-
479쪽
DE MATRIMONIO. spressiis,&purus in praesenti,hoc est pro tem pore, pro quo cotraluuat, δα pro tempore pro quo matrimonium conficitur & sic in dubio oblato simi sponsalia,& etiam adueniente cΟ-ditione.Probatur primo, Matrimonium est sacramentum nouae legis, quod non uidetur de vendere de suturo,& rati habitio non ossicit sacramentum. ergo .Patet ut habetur in c. super
eo. de conditionibus appositis, Talis superueniente conditione no est matrimonium, quia tunc si matrimonium iam esset rarum,& integrum,non eflet cogendus ad contrahendum, sed ad cohabitandum,uel consumma diim matrimonium .ergo talis contractus non habetur pro matrimonio.Praetera, Matrimonium co- scitur ex consensitaedille consensi is non fuit sussciens ergo nec es siis sciens posita conditione.Praeterea, Si talis ante aduentum conditionis reuocet consensum, iam non es matrimoniti, ut etia authores cotrariae sentetiae te
net.ergo nec nuc etia si non dissentiant.Probatur ista consequentia, Quia distens is non tollit, nec irritat uirtutem contractus, ergo sic O- tractus habeat uim consciendi matrimoniti, non obstante distensu, essicit matrimonium. Quod uero distensiis non irritet illum contractum, patet. Quia non obstante quo chique disiensu, compelletur ad contrahendum, ut uidetur ex illo cuti per eo. alias contractus con-
480쪽
εs' DE MATRIMONIO ditionalis esset nullius roboris, si per sola uois luntate alterius cotrahentici rescinderet. Praeterea, Si tenetur cotrahere cu alia ante aduexuc5ditionis,lpnebit matrim0niu.ergo etia adinieniete coditione no tenet matrimoniu cuprima.Probatur coseqRetia, Quia sine dubiosi quis habet potestate contraliendi cum alia, habet potestatem non conir hendi cum i sta. Ad argumenta aute in cotraxiu dico d pri-
nu, cp certe ex natura c0tractus no habetur, adueniente c0ditione,sit translatio rei,cum primus co tractus solii uideatur promissiluus,
sed hoc disponitur lege,' qui promisit, uelit nolit stet promissis, quod ut supra dictu est
in matrimonio leges disponere non possunt. Vel potest dici absolute, ut in aliis negotiis tenet contractus adueniente conditi One,no aute in matrimonio propter summa illa libertate, quam Deus uoluit osse in matrimonio,ut scilicet quicuque nondu habet uxorem, sit in eius libertate,&potestate uel accipere,vel noaccipere. quare cum etia secundu aduersarios talis ante aduentu coditionis no haberet uxore,in eius potestate est ducere aut non ducere:
per boc patet selutio ad secundia. Ad tertiti. dico, ' tale pactu est spoialia pro nunc, & pro
tepore etia coditionis.Ad quartu dico , quod quantumcuque habeat in tetione no spo sali 0-xu,sed matrimonii,tatne in fauorem matrimo