장음표시 사용
481쪽
nii hoc valet, &intelligitur illa clausula,Si novalet, ualeat ut ualere potest. Ad quintu dico, Q, siquis cotrahat in tempus incertum, no est matrimonium,sed s*5salia, nisi serte sit in tenus necessariis,ut in crastinu. Sed quid ii luperueniete coditioe perseuerat cOsensus cotrahetium,an sit matrimoniu' Et videt-sic , quias a principio suisset posita c5ditio,suisset matrimoniu.ergo si nuc consensus inritisque adest cum conditione,uidetur u idem operetUτ. Et confirmatur,Quia ut dictu est consensu; de praesenti sufficit ad substantiam matrimonii ergo si nunc adest consensius,erit matrimonium uerum. Sed his non obstantibus dico,
quod etiam si consensius ,qui ab initio suit in
utroque,persieueret, non est matrimonium Et
probatur, Ab initio no stat matrimonium er- o oportet quod de integro ponantur Omn Iasiisscientia ted ille consensus,qui fuit a principio,non fuit sufficiens ad matrimonium,cum non esset purus,sed uere conditionatus. ergo nec nunc sufficit. Item consensius non suincit nisi exprimatur: sed consensius ille non exprimitur per aduentum conditionis ergo no efficit matrimonium diem ille consensiis ut nabetur in illo cisiiper eo. habetur non pro Consensu de praesenti,sed de futuro: ergo non sussicit ad matrimoniis. Praeterea, Per id quod no est in potestate alicuius, no uidetur proprie cori F a cima
482쪽
. DE MATRIMONIO.ci matrimonium. sed conditio illa non est in potestate contrahentis rei So non potest fac
Ad argumenta in contrarium. Ad primum nego conssequentiam.Ad secundum dico, msi nunc sit consensiis, & nunc ponitur condi tio e uera esset matrimonium, saltem si exprimatu sed si solum manet consensius, Quia approbo quidem primum pactum, & placet mi hi,sed nihil de nouo uolo ficere, non estina trimonium .Ex dictis patet quid dicendum ad
castis contingentes,cum qui S minor aetate co traxit per uerba de praesenti, & cum consensu etiam de praesenti,& cum intentione contrahendi etiam matrimonium: an cum perii nexit ad aetatem legitimam, & prius non reuocauerit consensium, imo placet ei semper post factum,an teneat matrimonium. Item si quis contraxerit cum confaguinea,ea conditione,
si papa disposa uerit, etiam si habeat acceptam& grata dispensatione. Ad omnia haec & simili axespondetur, nullu tale esse matrimoni Um. Sed restat scrupulus non c5 tenendus, Quid deceptus co trahat , an teneat matrimoniuran si eo casu uel simili credens iudicio, &sen tentiae iuris coni uicorum, crederet se uere cO traxilla Jchoc errore seductus afluetu maritalico traheret, & coxieti iret cci huiusni odi mulier libi desponsata, quam alias non esset ductu
483쪽
DE MATRIMONIO. rus an matrimonium esset ualidum. Disputa vi certe in utranque partem probabiliter posset.Nam primo uidetur matrimon iam tenere, non enim iura uel doctores alium errorem tradunt impedire matrimonium, quam errorem personae sed in casti posto non interuenit er
ror person q, sed iuris.ergo sibi imputetur si crediderit in hoc uiris minus sapientibus: quem ad modia si crediderit esse uirginem, quae passa
est uirum,uel ditem, quae pauper erat. Ecodra rio tamen adduci potest, nam hic non uidetur uelle aliquid dein tegro, hoc est quicquam agere noui, sed ratu habere, quod putat iam actu e fle. si ergo reuera matrim0nium ante nullum fuerat, nec nunc quidem erit sane : quod tamein alio loco prolixius dicendum reseruo . Sed in prauentia mihi potius placet, ut dicamus tale matrimonium nullum esse,non solum pro pter argumentum iam factum, quod tamen noinfirmatum est : sed quia in uniuersum error circa ea quae sunt deessentia contractus,uitiat conti actum tale autem uidetur casu contigis se, cum iste credat se iam non esse sui iuris, sed actam rem agere, & uere esse matrimonium, atque ideo merito rescinditur contraditis tan uam ex errore procudes . Facit quod ad hoc Octores notant in ca .de regul libr . s. Si quis ante annos pubertatis facit uotu religionis, no obligat maior factus,si ratificauerit ex erro
484쪽
1 DE MATRI ΜONIO.re: quia scilicet credebat uotum tenere. Puto ergo omnino, quod non est matrimonium, quia ille habet errorem circa essentialia,& fundamenta matrimonii,& nihil est tam contrarium consensui, quam error. l. si per errorem.
st de iuris dictione omnium iud.
Secundastans R inritionis. IN Secunda parte tractan dum est de impedimetis matrimonii,& primu est, An ' sicut ecclesia aliquas persionas sita authoritate reddit illegitimas ad contrahendum, an prin pS posset hoc facere utrum scilicet princeps secularis possit ponere impedimentum matrimonio,hoc est,an personae legitimae ad matrimonium possint lege ciuili illegitimae reddi, ita ut si contrahant,sactum non teneat. Et ui. detur quod si sicut supra inductum est: sicut in naturalibus ita in moribus & in ciuilibus, ratio sumenda est ex sine.Potestas autem regia uel ciuilis constituta est propter bonsi reipub. quicunque ille sit,siuae pacificus conuictiis,siue etiam simpliciter omne bonum quatenus humanum est:ergo quicquid uel necessarium est,uel contradicit aci talem finem,omnino uidetur cadere sub potestate regia, siue ciuili. sed bona pars communis,siue ciuilis boni constat ex matrimoniis.ergo potest princeps leges CO-dere , ubi matrimonia quoquomodo obstantia
485쪽
DE MATRIMONIO. 41stia, commodo reipublicae uitet,& irritet.Item uidetur, quod finis matrimonii ordinatur ad fine legislatoris, scilicet in bonii ciuile: ergo, dcc. Secundo arguitur, Omnes rationes, quae a do ctoribus ponutur,ut ecclesia aliquos gradus cosanguin talis arceat a matrimonio, procedui in lumine naturali,& intra prudentia politica.ergo cui prudelia politica sit regula principum dc gubernatorum rerumpublicatu ut
Aristo ponit in Ethicis sequitur quod hoc
spectabit ad humanam & ciuilem potestatem. Antecedens patet,Nam altera ratio solet alsi gnari periculi cognatorum in eade domo ha-sitantium:ut si licentia matrimonii permitteretur inter se coni tigio iungendi,daretur OG casio incestus.& stupri. Altera est, ut amicitiae propagetur,necessitudines intra unos eosde-que lares Sc parietes coerceantur, sed utraque res spectat certe ad ciuiles leges, quae prohibe re habent stupra,scut de adulteria, & etiam in republica,amicitias inter ciues conflare dc propagare. ergo tota res non uidetur excegere ciuilem potestatem. Tertio , Matrimonitam uel est contractus ciuis s,uel sungatur in contra
ctu ciuili sed princeps habet potestatem super
omnes tales contra Aus.ergo potest leges facere de matrimoniis contrahendis .Et confirma
tur, Q hii a multae leges latae sunt, ubi aliqua maxximonia prohibentur,ut patet. s. de ritu nu
486쪽
natorium . & l. palam. 3 . senatus.& l. quin etiam non est.&l. finali , dicitur ' quoddam est crimen incestus con tra i us geliti in , qu O d-dam solum contra ius ciuile. et idem i. si adulterium cum incestu.M. i. st.ad. l. tuliam de adulteris.Nec ualet dicere, quod matrimonium est sacramentum, & ideo eximitur a quacunque potestate, non spirituali': primo, quia redibit dissicultas de matrimonio antequam esset sacramentum proprie, se d solum in ossicium. Secundo, quia non obstat, quod sit sacrametum, cum priuari homines leges & conditiones apponant matrimonios sine quibus non est Ucramentum. Et rursus,Papa non habet potestatem super m itrim onium , ni si solam in quantum est cotractus: quidam. ergo per hoc quod
est ficitur iit a m on excluditur a p otestate seculari, sicut si emptio esset sacramentum. Nec rursus valoidici, quὁd matrimonium est contractus in foro con scirentiae,& up ud D eum, &quod princeps non habet potestatem in soroconicientiar,& nisi in foro contentioso . Pri mis, quia etiam alii contractus ciuiles sunt co- tractus in foro cocientiar,ut emptio,donatio,& alii similes cotractus .Et iterii falsum omnino dourroneum est dicere, quod principes no habet potestatem in soro conficientiae,ccin potestas ciuilis sit etiam a Deo aeque ac spiritua-
487쪽
DE MATRIMONIO.l dicente Pau.ad RO.is, Omnis potestas I do R in. mino Deo est.&,Qui potestata resistit,Deo resistit Eroo nec ex hac parte potestas ciuilis amatrimonio arcetur.Nec iterus uincit dicore, Q matrimonium est pactum naturale:hocuit,
quod est de lege natuxali Alia uexb pacta sunt ciuilia,uel ex ordinatione legum ciuilium,&ideo non subiicitur legibus ciuilib9 aio , in quam,non ius fictimam etiam alia pacta, ut donationes promissiones, reliqua: stipulationes tenent,& sunt uera pacta, ex chili leg ous
ciuilibus.Nec demia diluit quaessione dicere, in ad leges ciuiles spectet ibiti praritatare bona& punire delicta,ut adulterium,furtum, homicidium,non autem aliquid, quod natura sitia bonum est, aut licitum prohibere exe inpli gratia, Consobrinam in uxorem ducere, nota spectat ad legem ciuilem hoc pxohibere,fed si natura hoc illicitum sit sororem ducere,espectaret ad legem hoc punire non inquam hoc sufficienter satisfacit lapio negotio: fustim enim est leges ciuiles non poste aliquid 'Mura sicitum uitare.ut enim At illo .docet,leges serm-tur de his, quae prius quam ciatur,nihil interest, sic,an aliter fiant .postea uero rereri, & une dubio potest lex non solum mala punire, sed etiam aliquid constituere in genere ituruaut uirtutis potest si qui de lex prohibere sumptus alioqui licitos, ludos alias innoxios, &
488쪽
- , DE FI A ΤRIMO NI α multa huius generis, quae in republica esse possunt, alioqui potestas ciuilis estet deficiens,&respublica non sibi stissiciens, si non posset leges coclere suo statui conuenietes,& de rebus nulla alia lege constitutis. In contrarium est, Quia idem non uidetur spectare ad diuersos principatus,& legislatores. Eflet enim turba tio,& consus o reru,s1 de eadem rediversa insolidum constitueretur in ordine ad eosdem subditos, quod tamen in proposito continge ret, si princeps secularis,&potis ex potestatem haberent de matrimonio constituedo: posset enim aliquid contrarium ab uno constitui legibus alterius, atque adeo populus incertus teneri, cui maxime parendum est.Item alii gra diis prohibentur lege ciuili, qui tamen non prohibentur lege canonica,inter quos matrimonia recipititur ab ecclesia.Item esst causa spiritualis sed potestas ciuilis non agit causas spi
' η Ad hanc quaestionem respondeo primum, Mihi o5 est dubiu quin princeps secularis ex
genere,&natura suae potestatis uim habeat, & iurisdictionem stiper matrimonium, etiam ad prohibendum connubia inter cognatos, aut amnes,&posset leges ferre,& impedimenta ponere similia, sicut ecclesia.Nec uideo cur Moyses legi sator easdem leges propria authoritate contra matrimonium ferre non potuerit, quas
489쪽
rit, quas authoritate diuina tulit, etiam s ponamus eius potestatem nullo modo esse spiri
tualem,si fuit princeps populi Israel Nec icio
quare si lege naturali prohibitum non e Het, matrem habere uxore, cur princeps huiusmO
di legem facere non posset, irritans omnino liquid secus factu suisset . Imo puto ante legem Christi nullam suisse proprie potestatem,nec iurisdictionem spiritualem, qualis est in ecclesa:& tamen nescio cur principes non postent leges sacere de matrimoniis contrahendis.COsirmatur dia lege naturali u i dentur fuisse leges
de matrimoniis, de sus citando semine seacer no imo multa in conuenientia posita in Lem-tico sunt de iure naturali,ubi nulla erat potestas spiritualis. Secundo dico,Hoc non obsta
re, ecclesia potest prohibere potestate ciuilem ab hac iurisdictione hoc est,princeps temporalis arceri potest,& impediri per potestatem spiritualem,puta per summum pontiscem, ab hac iurisdictione. Probatur, Quia, ut imprie- sentiarum pro certo haberi uolo, temporalis respublica est quodammodo subiecta spirituali,& consequenter etiam potestas temporalis est si ibicta potestati spirituali.Vt enim Aristo. ait, si finis unius artis, aut facultatis inserior st, & ordinatus in finem alterius facultatis, etiam ars subiecta erit arti,& artis ex artisci: ut fabrilis & nautica subiecta est militari iaculta-
490쪽
ti,ut etiam Liber Imperatori. Cum ergo sumana pax,& ciuilis honestas,& conuictiis ordinetur in spiritualem felicitatem,& persebum bonum hominis, inquanturn homo est consequent est, ut ciuilis ficultas,& potestas certo modo sit dependens,& subiecta spirituali potestati .Ergo non solum in pactis connubiorum, sed etiam in aliis pactis & ciuilibus conditionibus, non est dubium quin spectet ad spiritualem potestatem, moderari saculta temb&secularem potestatem in his, quae coniuncta sunt cum rebus spiritualibus,& terminos prescribet e,&limites, quatenus & quo usque ciuilis potestas in huiusmodi progredi possit. Nec tamen uolo dicere, quod temporalis potestas sit in omnibus,athi etiam ordinarie subiecta spirituali potestati Imo nihilom snus puro aut pontificum, sed habere iudiciariam poto statem a D eo .atque ipsi sum mi pq nti fices h a bent, quam nisi in castu spiritualis potestas impedire non potest.Verum dico ex iustis causis posse ecclesiam potestati temporali tollere cognitionem,aut iurisidictionem aliquorum, de quibus lioqui iure suo discernere & statuere posseu, quia scilicet ex natura sua spectat ad potestatem ciuilem,puta quia non fatis commode,& conuenienter ad finem spiritualem per