Medicina Salernitana, id est, Conservandae bonae valetudinis praecepta

71쪽

namque, ejusmodi a siectionum causas omnes reis movet .' remotis vero causis , effectus quoque tolli nec cs e est . SEPTIMUM, quod corporis, ex humorum re

dundantia , lassitudini conveniat: e Vacuata enim materia, vires corporis omnes allevantur, 3 recreantur. a

ta adoritur caco bimia, quae , omnes humores ad digesiouem concurrenteS , eneretiat, O' corrumpit unde appetetus depraυatus rerum insolitarum, o nempe , carbonum, terr , ol larumque, tollenisdus per repetitiam emeticum, humores educentem,

nerυosque discutientem , sensationem υitidio. rem excitantem p per deobstruentia , ca beata 'σθμitationem, per frictiones. I sis Ex anatome didicimus , omnia Dasa lymis pbatica venosa , 'mpbam refuam , omnibus

cst ρυ IS partibus, Priecipue ab artubus inferioribus, tu intestina, mesenterium, cisternam Pacque- ductum thoracictim , conυebere oties ve-

ro , lyaec υ cera , superfluo humore i areta sunt, bu ,s mpbae refltixus, retardant, minuunt, risu rediunt, artuum ingratissimo Dondere, immo totius corporis . suamprimum per catarticum , vel emeticum solυitur venter , viscera inania jam refluae 'niphae amplius nou obsabunt, quaetbero itinere , ab omnibus partibus ad ea confluens, utegrum corpus, a torpore, o pigritia, suis molesta, liberabit . His ereo concesseis ' niu mirum. ι viseertim obstructione, auus injerioreS, tums- e aede natoso lugent . t E a

72쪽

ΟCTAVUM, quod renum, ac vesicae ulceribus succutiat; 7 materiam namque eo confluentem, ad oppositam abducit partem . NONUM, quod leprae auxilietur: δc maxime quidem, si cum vehementi vomitivo, quale verpatrum cum primis existit, eliciatur. Hoc enim leprae materiam, eradicatu dimetilem, e remotis locis subducit . 84 Quin etiam primae concoreonis errata corrigit, quo fit ut reliquae concochiones, ρbsolutiores sani. Leprae enim origo est, ex concoctoriae facultatis corruptione. DECIMUM, quod corporis colorem ex Vitioso aliquo humore depravatum emendet: st i su n enim a cute alio derivat.1 7J Venes, is perfluo adipe nimis obsessi, muro Oiles facti, a renutas calculos , grumos , o muc laginem nullo modo dim itere possunt, s ID ste aderunt, quia a motu presione Diapbi Q.

nratis in respiratione numquam exagitantur, cuIus ope, omnibus contentis exitum mol tur. Per emetiis

cum eroo saepius repetitum , huic defectui est bubveniendum , per aequitatiouem, vel per alta exeris citia . Etiam fedentarii, obaesi lapidum coira cretioni Iunt obnoxii, a qua athletici omnino fiunt

.mmunes, si vero acrimoniam, aliamque cavsam exceperis . Ulceribus autem emet;cum, nou videtur

iuvare podie. I f8J Ime disis implacabiἰis discrasia, quae Ualentiora propblactica remedia spernit, num emetico obtemperare pusit, incertum . V) Vid. n. q. mox supra. i

73쪽

UNDECIMUM , quod epilepsi , eX Ventri.

culi, cuin cerebro sympathia, obbortam, curet: si o)humorem enim, cujus evaporatione epilepsa accidebat , e ventriculo expellit.

DUODECIMUM , quod ictero, illi praeser

tim , qui ab obstructiombus initium ducit, me. deatur.' vehementiore si quidem vomendi conamine, obstruct ionum materiae, a locis , quOS oblidebant, avertuntur . Ad haec, materia etiam pitui-

tota , quae ejusmodi fere parit obsti uctiones , si i Jvomitu educitur.

DECIMUM TERTIUM, quod ast limati sub

Veniat: caulam enim e)us , antecedentem tollit t in thoracem etiam, ac pulmonem calefaciendo,

stre, erroribus in ursis, alia ue causis, extra caput existentibus . Vid. n. 3. si i) obstructionis causa, non semper obfructis visceribus debetur : Diplurimum a mala hamorum praeparatione repetenda est ἰ quidem primo, a sto maci debilitate, qui alimenta integre nequ:t digerere, in mutare, ut tu puromum cistum, inde in optimum sanguinem commutentur . Cumen m omnes Machinae pressorite, quibi cumque obstru citionibus causam materialem praebeant , per emeti cis saepius repetita sunt roborandae, ut eorum vis asimilatrix vividior eυadat. Educitur quoque per em sim eadem causa , vasa , v Icera infarciens, per varias vias, etiam per infens bilerii perspiratio,

nemo

74쪽

supernuitates absumit, Ia) unde asthma gigne

batur .

DECIMUM QUARTUM , quod tremorem, atque paralysin curet: harum enim passionum metisteriam aufert.

DECIMUM QUINTUM , quod magna, &

nigra ulcera in extremis partibus , & impeti nem , materiam divertendo, cui et . . I 8 QIJ ANQU AM vero, vomitus rite proVocat US, dictorum commodorum omnium sit auctor: cavendum tamen unice erit, ne is, qui valere, Scsenescere Volet, ut Vomat, quotidianum habeat ,

ra) Extenditur emetici vis ad pulmones tib Ne, eo magis, quia hoc viscus somaco incumbit, O vix, per septum transversum, distat I unde dum pomaeus ad vomendum concitatur , sursum adscendit, tu diaphragma, O iplos pulmones ita

idens , eurum cavitatem arflat, humores lentos agi-τat , remoυet, per anacat barsin evellit: me Memedii genus, nimis .praestat in morbis chronicis, absumorum lenta cacoc bimia ' in acutis vero, dum materia adhuc cruda perstat, fbrae nimis ten-sse, eo abstinendum , v l fallem in dilutissima decostione exhibendum, mala icis larga manu adis mixtis.

a te, neque a lentore, verum a discrofa muriatica, at olina, provenit, per medicamenta temperantia, o diluentia, ac per vicium vegetabilem, corrigenduF.

75쪽

Nam ejus frequentia, assiduusque usus, stomachmus entinam, & lacunam Iacit omnium superfluitatum . I J Praeterea surditatem etiam inducit, visui obest , i horacis, pulmonisque venas dii rumpit, nocet dentibus, & doloribus capitis , maxime , si non ex ventriculi vitio orti sint. Caeterum in eliciendo vomitu, furnma diligentia considerandum medico, qui ad vomendum faciles, quique difficiles futuri sint . Diis culter enim vomente S, ad vomitiones non sunt cogendi led per inferiora potius purgandi . Dissiculter enim vomentibus, ubi eos ad vomendum urseris, Vendrum, quae in thorace sunt, ruptionis periculum imminet. Difficiles autem, & inepti ad vomendum sunt, mediocriter carnosi, & angusto thorace praediti. Contra, vero, faciles, & idonei , qui tenues, gracilesque, natura sunt, N. amplum obtinent tho

racem .

Quae singula Hipp. sect. 4. aphor. 5. Sc 7. ita scribens confirmat: S aciles, & facile vomentes, fur sum purgare conve ut vitantes hyemem . Difficulter Vomentes, δc moderate carnosos, deorsum, vitantes aestatem. Tempus vomitioni aptissimum est aestas, I ) Verum in moderato usu, quot es nec tos pillulaverit, mulo modo nocere pol se cridi erim : imo di Messioni submen eudo humores superstuos, atque noxios de corpore educendo , ad lon-yrUitatem disponere nonnullos morbos arcere οseu omodo Uero, in morbis e sentialibus Capitii, e possit emeticum n. 3. Ei Hunn est.

76쪽

ut pote, in qaa, biliosi potissimum humores generantur , qui facile sursum feruntur, fI3J & per vomitum sine negotio ejiciuntur. Quod Hippocrates etiam .seff. 4. aphorismo 4. ita scribens confirmat . Medicamentis, purgare oportet aestate quidem superiores magis: hyeme vero inferiores. Neque obstat quod Hippocrates in libro de diar. ta salubri, aphorismo s. contrarium adstruere videa tura sex hybernis mensibus vomere utile esse tradens: & Celsus lib. I. cap. R. Vomitum uti aliarem hyeme, quam aestate esse scribat a quod uterque, in iis locis, de pituitae vacuatione, quae cati a purgantia medicamenta fit , loquatur. Quando enim hyeme in ventriculo pituita generatur, si s) ferυidissima Hiate omnes hi morernotabilem rarefactionem patiuntur, inter quos Bilis, quae in maximo calore, acerrima fit, effrena, ae mobilior, facile in ventricul, im transitura, sis perata valvulae pνlori re sientia , tinde vomitus hillini, praeeordiorum anxietas, cardia ia , hmiusmodi alia, praesertim in tertiana esqui ta, qtia omnia evanescunt, vel Ialtem mitiora evadunt, hu moribus cori tiptis, ipsa Bile, per emeticum edubiis. Haec enim IVmpthomata, tempore petroxij ἐrecrudescunt , non solum, quia nilis stomacum peris

vadit , sed quia per basa eblifera, in balant a

sanguini miscet tir, maximo cum aegrotantium cruci

su, acerrimis bmp bomatilus, non cessantibus, n si sudore , urina copio sa , vel perspiratione erumpente, quorum ope sanguis a morbosa materia liberatur.

77쪽

necesse est, ut illam vomitibus expurgemus. Verum universum corpus , si purgare instituamus , aestate, per superiorem ventrem , hyeme, per inferiorem , ut est in aphori imis relatum, purgabl-mus. Quid multa universum corpua, aestate, per superiora , dc vomitum magis purgandum ς hyeme

vero, per inferiora. Pituitam vero in vini riculo tantum coacervatam hyeme , vomitu ejici re nihil prohibet; immo plurimum confert. Porro quide , eis, quae per vomitum, quovis tempore ejiciunis tur, praedicere liceat. Hipp. libro a. praediction. ap hor. 64. & praenot. aphor. q. &sequent. , & post eum in suis commentariis Galenus, abunde docuerunt. Lege plura apud Leonhartum Fuchsium lib. 2. sedi. s. cap. 23. Instit. Medicar. TERTIUM ex iis, quae in praescriptis notariatur versibus, est , quod quatuor sint anni tempora, Ver scilicet, Aestas, Autumnus, & Hyems. Et inter haec, Ver, licet per se sit, omnis excessus plane in medio, quemadmodum lib. I. de tempe ramentis capite 7., Galenus testatur, respcctu tamen habito ad reliqua tempora, calidum dicitur, ac humidum. Hoc tempus sanguini mittendo acincommodatissimum est : si quidem aequale est, atque adeo, neque nimis calidum , neque supra modum

frigidum: ut rectissime ab Hyppocrate sein 7.aphorism. 53. dictum sit: se Quibuscumque languinem e venis, auferre conducit, his Vere venam secare convenit Hoc item tempore sanguis in

corporibus augetur. Is) Convenit autem, ut in I 6) I emali tempore, omnes humores, σ

78쪽

Vere, ad imminuendam repletionem, Venus, moatus, ventris solutio , sudor, Sc balnea sint moderata. Hoc etiam tempus, ut sese. 5. aphoris. 47. Hippocrates testatur , aptum est corporis purgationi, quae fit per medicamentae ait enim , , Quibuscumque, Venae sectio, aut medicamenis rum conducit, his Vere, vendin secare, aut me. dicamentum purgans exhibere convetiit QUARTUM, quod re fas calefaciat, atque e X. siccet, ac proinde flava bilis, quae calida, & sicca est, per ipsam in corporibus augeatur. Ad moderandam igitur is κρατὶ αν , quae corporibus Tatione temporas accidit, alimentis utendum est,

frigidis, ac humidis: abstinendum a Venere, crebris balneis. I7 Nam,& haec exsiccant. Et nisi sanguis densores eoadunt, imminuta porostate, Θ adaucta cοbaesione s licet spirante Borea, uberrimast perspiratio, quae subtiliorem partem uJurpat J

pletoram inferunt, parum, aut vix sensollem, propter frigus, rarefactionem impediens ι Vere autem adυeniente, calor si sensibilis, humores gradaasim ra sunt, augetur porositas, O globulorum elasicitas, unde vasa di tenduntur , ad ma o.

orem oscillationem concitantur, cum Anis manifesZae Pleiora , quae, sudore erumpente, gradatim minuitur, vel per phlebotomiam , timente necessitate . 77 Balneorum usus, Vivo tempore, nonnulisios respicit morbos, quibus, locus est .mon raro, ad nimium calorem, humoribus, Di iinimicusmum, temperandum inserviunt. Si

79쪽

nec estitas cogat , rara sit phlebotomia . Sit quies,& parvus motu se quies enim humectat, motus calor corpora exsiccat balnea calorem smo. derant , sequitur eodem Bulnea exsiccationem impedire , ne forte per nimirim ars Natiouem nutritio

de corpore secedat , humoribui , plusqzam par ut,

solutis . Si vero de Balneis calidis intelligendumst, multo minus ab eorum humido calore corpora

possu ut ex coari, cum potius , imminlita 'asorum , omniumque solidorum res lentia, materia alibilis alibi parata , quam facile apponi potest, auferri difficillime . Supepol vero in hoc casu, parυi momenti dis cultas . Nam ab huyusmodi Palneis , tum appetitus , tum pariter digesto remitti solet , - nut is ouem multum quidem faciunt. quibus deletis , nutritio semper in deteritis abibit. Verum

quis non videt, is eorum usu, hoe notabiιe damnumsbi illatum, llies ab illis non absinuerit PMulto minus de frigidis exsiccatio veri cari potes, quae licet per pirationem augeant, oe aliquid de coriapere demant, D inimicum, vel saltem inutile, adperentiam tamen , digesionem notabiliter excitant, nutritio, o corporis augum enitim inamsdiate sequitur. Prieterea experient: a jam constat, nonnulisios pos lonetum balneorum tisum, pinguiores, salubriores eυUJe, quaquaversus morbosa materia , dum facultas nomi latrix iu universum .' eorum ope, malidior faeta est . Insuper I xb ipsisi concussionibus , a balneo f/igido prodi Ectis , omnium solidorum oscillatio , li uorum motus intenditur,

80쪽

exsiccat. Potu utendum moderato, praesertim frigido: super iam namque frigidi potus sumptio, Nem, ob potorum apertionem, s ubita nonnumquam corporis in frigidatio, vel paralysis, siue laxitas membrorum , aut repentina mors consequitur. De anni temporibus, plura diximus supra cap. IV. & 56.

CAP. LXXXVI

DE NUΜERO GSSIUM, DENTIUΜ, ET VENA aRUM IN HUMANO CORPORE.

sibus ex denis bis , centenisque no

Constat homo, denis bis dentibus, &

duodenis , Ex ter centenis decie S, se X, quinque que

Venis Traditur hoc in loco, quot in universum sne ossa, dentes, ac Venae humani corporis . Ossa qui dem fiunt e semine fIJ, cum id, quod est crassi L

osm de qnaedam vasa, antea oppleta , impeνυ a , aperi intur, pro maIori corporis nutritione . I Potius ex animalculo, sive anguillula o

semine innatante, fetui integereAcrescit, ejus duri b