장음표시 사용
101쪽
solde, ae reliquis internis membris nobilioribus, ad exteriora , eaque ignobilia, & praecipue ad tibias , s I ) quo, naturaliter alioquin, ob gravi
tatem suam tendit. Eaque causa, tibiae senum id inflantur nonnumquam , adeoque in tumorem attolluntur, ut pressae digitis, fossulam repraesenten; r& maxime qo idem appropinquante nocte. Idem ev nire nonnumquam, pinguibus etiam , atque Obesis solet, quique humidioribus obtestantur alimentis. Alia pituita, tenuis valde est , R aquosa , aquae nimirum, paululum admodum densatae simi-
, I fi J E*ilissima vasa, venosa praecipue, m
a. ulta aetate imperυia fieri solent. Vid. Praeteri. ia eadem. Boerbacu. tom. 3. pag. 36 I. 46 S. Quin etiam vasa, olim, nostra, deinde mera ligamenta, dura fieri observantur &z. pag. 35 .g 47 . In senibus, lolida, vi , Ω copia, fluida superant Ο mminuitur eo tem ore cord s momenis tum , omniumque vasorum . unde tarda circulatio , atqus ab extremitatibus per venas discillime redunt bumores ad cor' bino pedum tumor, utiquando otaematosess, qui in hominibus otioses obserma, i solet, quia desciente musculorum motu, in circumis positas venas agent MM , m motum facilitantium , vena ipsae otiantur, sanguinis regressui ineptae i Ddem aecidit proceris bominibus, etiam absque morisbi causa, quia humores contra propriam gravitatem aegre edeυarἰ possunt, a solo excessu celeritatis, a cordis momento e t. Visceribus ob
102쪽
litudinem quamdam prae se ferens. Qua is qui dena in salivis , haud raro, ac sputis illorum visitur , qui cibos minus belle confieiunt , quique largius
bibunt. Consuevit etiam in coryzae principio, a cerebro in nares dest illare . H ec eadem , per decoctionem indurata, pituita evadit, crassa, ac mu cilaginosa. Pituita alia, crassa admodum est , dc tuba cujui quidem quod tenue erat ob diurniorem in juncturis moram , evanuit.' crassur' vero , ita- spissim m. ac conglutinatum mansit , ceu lapis quispiam . Hinc nodosa generatqr podagra , morbus, ut Qetidius testatur, fere in cura Gli Sic enim lib. I. de Ponto elegia 4. de lita cecinit: Tollere nodo am. scit medicina 'o agram . Alia vero pituita, densa , & crassa est, colo 'lentore, pondere que . fuso, ac liquefactῖο vitros mitis: quaε ob id o assim etiam apud rei medicae scriptores , vitrea appellatur. De qua copiose d modum Galeo us lib. cap. 7. de 1 init tuenis da , & lib. I. can. 8. d' Sy t. causis, & lib. z. cap. s. de different. fel, . & lib. 2. cap. 3. de locis ast R. Sc lib. 32. ca'. 8. methodi in dend. Altero modo, pituita cisse itur non naturalis, per a lmi lionem. Quindo ic: l icet, alius qui
qu8 ador Mutur, na ta bre mors est rem et titi. , vel
103쪽
gratia , vel sanguis, vel bilis flava, aut atra . sanguis pituitae permisceatur, haec dulcis efficitur, si unt qae ex ea, sicuti in libro de multitudine cap. IT . Galenui testatur, somnolenti. Si crudi
humores, in ioida , aquosa a quae, propter infir in concoctionem, in corporibus redundans, cibi fasti lium pa rit, perindeque, ac dulcis pituita aperte in 'iniculo os facit. D flava bilis, lalsa: haecm rdacior certe , sicciorque, ac levior caeteris pl.tuitae generibus invenitur : nam flava quoque bilis, mordax , sicca, dc levis est. Quae quidem, ex sapore i pati . facile judicari potest, & in corporibus intemperanti um , qui sortia vina bibunt, &saltsi 'escunt ut cibis, naicitur copiosus.' ac inde perniciosii oriqntur catharria Longa ori tempore in ventriculo. re Iidens, intolerabile m nonnumquam excit i sitim. Drutius vero, huc; illuc, per intestina dii currens, ipsa exulcerat, dysenteriamque generat, tenas mon . Si mel a holia piruitae permisceatur, ea acida esticitur . saepiusque in im hecillo ventriculo , quam in aliis corporis partibus re peritur a melancholia enim naturaliter deseris tur ad O s ventriculi , ut coctionem ejus adjuvet, famemque, ac naturalem appetentiam inviteto Ea igitur' subsidendo nonnumquam, pituitae
miscetur, ipsamque reddit acidam. Quae, ex acido mel ad quasdam partes adpul , veluti peν meo tactasin , talia excitant f mpi bomata. Obsiνucto lepate . bilis sanguin; miscetur , Isterum in. fert. Vid. mox supra
104쪽
certe ructu, iudicari facile potest: suntque eae ea
in corporibus redundante, famelici. Quin etiam pituita per s', nonnumquam in Ventriculo, ex chylo, ac iis a cflieitur, citra alterius humoris admi-st onem: nempe a debili c lore, per modum ebuI-lmonis. Ea pi tui tosis accidit frequentius, nota lacus, ac dulcibus fructuum quorumdam succis solet. Primum enim illi servent , atque ebutiliunt, deinde acescunt. Postremo Vero, pituita quadam melancholiae ponticae admistione, pomtica etiam efficitur , minus sappe tamen, ob ejus melancholiae raritatem , invenitur ; Talia autem melancholia oritur quandoque ex vehementi tu frigidatione, qua nimirum, humiditas ejus f cum nul Ius accedat calor, neque debilis, quo, ebulliens, in acorem vertatur.' neque sortis, qui coquendo in sanguinem mutet i congelaizit, dc ad terream nonnihil essentiam in alteratur . Bilis, quae Graeeis dicitur, vulgo autem Cholera, est humor chlidu , Sc siccus, ex tenu-jori, & calidiori parte chyli, vel ex languine tenui, & servente procreatus. I 6 Haec quoque duplex est, naturalis scilicet, δc non naturalis. Iaturalis , est humar calidas, & siccus potestate; i5) Eilis non venit a sanguine, multo m
mss a Cblo, verum a variis humoribus si sub commixtis, qui in sinum venae por: arum consuunt, per quinque majores venas, hepar adeunt, Prqhilis praeparatione. Viae pag. 2O9. num. q. , oepM. 2 7. n. 9. 3oim, prim ., . n. 3. mox μ'
105쪽
substantia quidem tenuis, colore vero flavus , aliti uber, decim aes ad quamdam citrinitate .n , seusia vitiem a sapore vero exacte amarus, non autem acutus, sive actis, ut quidam male affirmarunt .
Haec quidem in hepate generata , in duas ilistim distribuitur partes. Una cum sanguine ad Vei Sile fertur: altera ad κυτίνι idest, vesiculam fellistrant mittitur. Quae quidem cum sanguine defertur, necessitatis, & iuvamenti caula, curia eo Ilaa- sit. Necessitatis quidem , ut sanguini permiscea-'tur pro nutritione membri in cujus tempe Patura, convenientem si avae bilis partem esse oportet, ju-Σta menturam , quam materiae necessiitas requirit. Galenus lib. S. ce usu parti human. cos p. cap. b. de pulmone. Iavamenti Vero, ut sanguinem, quo commodius per angustos venarum meatus ad
nutriendum penetret, subtiliorem reddat. Quae vero de ea, colair, ad cymn sellis transit, ob necessitatem itidem, ac utilitatem eo tradi inittur Necessitas autem, vel est ratione totius corporis 4 nempe ut ipsum , a piluitosis, ac biliosis excrementis repurget, & abstergat : vel unius cujus dam membri, ut nimirum vasa fellis nutriar. Uti. litati S vero duo sunt juvamenta, unum, ut in
testina dii inhaerentibus faecibus, es viscoso phleg
Diate abluat, Sc expurget .' alterum , ut intesti-ha, & ani inui illos pungat, atque irritet . au excernendum, quod ipsis noxium inest . Propterea, quando porus, qui a vesica sellis, ad intemna protenditur, obstructus est, male habent intestina in expulso ne excrementorum, & colica L ς accivit
106쪽
Non naturalis vero hi lis dicitur , quae a prindicto humore, vere biliolo degeneravit ' intra terminos tamen suae latitudinis continetur, quUS siegrediatur . non jam bilis, sed alius humor reputabitur. Hoc autem s bilem in quana , egrς ili mites suae latitudinis in contingit bifariam : uno
modo ut sic dicatur ) per se, & in te ι Alte
ro modo, per admistionem. Per admistionem Qui dem, bilis essicitur non naturalis . seu praecer naturam , cum alius humor illi extrinsecus accedit. Et hoc quidem fit multifariam. Alia enim est , cui pituita admiscetur : quae, quod irequentius generari soleat, nota, & samoia , sive majoris famae vulgo appellatur di hinc saepe tertiana notha oritur. Alia vero est , cui melancholia ad misee tur, , dicitur minoris famaei Bilis autem, siue holera majoris famae, duplex est, citrina, Sc
temperiet, plus minus υe, in satu morboso, Lilis a Jua natu Mali cras degenerare potest, oe in pu . ridum ab e t quo plus enim ad colorem eroceum mergit , eo putredi is gradus intensior es, tir iufebribus bili uelis, o tertianis exquialtis obseret ar ρρ es, quae si nigeνη ma eυ e it, cum extremo νMm frigiditate, o livescent it, imminentis mom/is indici uim praebet e Iam in hepate Nec sis securto eo. Duis vero, quie viridem colorem praes se ri, minorem corruptionem indicat quam novnu
107쪽
ituita tenui , & aquea miscetur , appellatur DI-lis citrina : qu in do vere , cum crassa pituita miscetur, 'itellina bilis appellari sodet, quod ovo rum Vitellis, iuria colore, tui; crassitu line sit sinitis. Et haec quidem uitellina, ru lum duplex est sicuti uitellorum ovorum uuξlex color, Quidam enim magis aliis albicant, alii rufiores videnturi Bilis aut m, quas ruforibus est similis , per a si attonem fit. Min iis quoque famae bilis,
duplex. Aut e. Im cholera naturalis mucetur atra
bili, ex bilis naturalis assatione factae, & haec est pejor : aut miscetur bilis naturalis , cum hum 'remelancholico naturali , qui in hepate cum Bl si, umoribus generatur, & haec est melior: color ejus ruber est, sed no' clariis, neque. florido. imo sanguini qui in venss est, similior . Bilix vero non naturalis, per se & in se , N est, le-xundum propriam suam substantias lia quidem in hepate saepius generatur per adustionem ejus, quod tenuius inest in sanguine ' crassiani eo j min melancholiam vertitur . Aua ver' 3n 'entriinculo, ex pravis alimentis non conco is , corruptis o vel ex aliis humoribus in 'enis generatur ιEt haec quidem duplex eli. Una porxace' , qu Mprastinam etiarn vocant , quae pori, viro em piae 1efert e generatur ex Vitellina , 'vὸneo . . ut tur Adustio enim in cholera vi ted i , ffςix pigredinem , qua, curri ei trinitate ge perqtur vi,
108쪽
riditas. Altera est eruginosa, quae eruginis Colorem imitatur, & gignitur ex porracea, quando eo usque aduritur, donec humiditas ejus exsii ccetur, & ob siccitatem albescat. Et hae duae extremae, quidem malae sunt, sed eruginosa pejor . Avicenna loco supra citato, & Joannes Tagauit. lib. I. eap. 8. institui. chirurg. Melancholia, si in
universum definiatur, humor est frigidus, fi 8J 3ζsccus, ex erassiore ipsius chyli portione progeni tu S. Haec quoque duplex est, naturalis scilicet ,
Naturalis, est boni sanguinis sex, ac veluti limosa quaedam luperfluitas, hoc est, crassior quidem sanguis, cujus color niger est; sapor vero acerbus, vel acidus, ut vomentibus eum, non Caro innotescite haec in hepate quidem, δc in massicanguinaria in qua humores universi continentur ) generata, in duas statim deducitur partes. Una enim, cum sanguine ad venas desertur, alte. ra ad lienem trahitur. Quae quidem cum sanguine defertur, necelsitatis, & juvamenti causa cum ipso transit. Necessitatis quidem, ut sanguini per-
18) Melancolici temperamenti signa clariora, a celeberrimo Boerbaaυio designata sunt Tom. 6.pag. I 85. h. 895. Melancolicae denique temperiri ei indicantia habentur, glabrities , pili nigerri mi, macilentia ingens, siccitas magna, color Utique ma Xime niger. . . Quare his vasa Viden. tur stridi .i, robusta , macria , humores densi, t pace , admodum permixti &c.
109쪽
ihisceatur, pro nutritione membrorum , in quorum
Iemperatura , convenientem melancholiae partem esse oportet, juxta mensuram, quam, materiae neo
cessitas exigit, sicuti sunt, lien3 ossa , & omnia membra terrestria. Utilitatis vero , sive juvamen. ti , ut nimis fluidam illam sanguinis tenuitatem,
eo usque restrinoat, firmet , ac condenset, dum inde, nutriendorum membrorum pars solida fiat . Requirit enim sanguinis, in hisce animalis parti culis nutriendis, i rassitudinem quamdam. Altera pars, nempe crassior , magisque terrea, quae non satis commode a naturali calore alterari potuit, ob necessitatem, pari modi, ac utilitatem, ad lienem se jungitur. Necessitas autem, vel est ratione totius corporis, nempe ut ipsum a me lanacholica superfluitate expurgetur, Vel unius cujus dam membri, nimirum ut lienem nutriat. Uticilitas vero ejus est, quod ad OS ventriculi proofluens, inventas ibidem humiditates exprimat, non aliter, quam mulierculae, lae muleendo e vae. carum uberibus solent. Et hujus quidem utilitatis duo sunt juvamenta: Unum, quod contrahat ventriculum, ac constringat, 3 cum acerba sit, atque acida, non modo non laedat actiones ejus, sed multo magis etiam promoveat. Nam ventriis
culum intendit, ac contrahit in seipsum, cogitque cibos ad unguem circumplecti , ac retinere, quoulaque fuerint concocti. Alterum, quod ac redinustia, commotionem, ac corrugationem in ventriculo faciat , quibus ventriculus ad cibi appetitionem
excitatur. Talis autem virtus excitata, fames apis
pellatur. Fit enim fames, propter succum melan.
110쪽
tholicum tendentem ad os ventriculi, qui corru gando partem illam, facit famem, ob id igitur, succus melancholicus, utilis in natura fuit. Uelancholia non naturalis est , quae a modo dc scripta naturali degenerat ' intra tamen limi-t s suae latitudinis permanens: quos, si piae tergrediatur , non jam amplius melancholia; sed alius humor dicet u J Ejus, quatuor disserentiae notae communiter statuuntur, licet jure; sint ob.
Prima est , quando humor is te melan holicus qui naturalis dictus est , & quotidie gignitur in
orpore, dum animal sanitate truitur, in pr0pria sua essentia torretur, aduriturve, Sc putrescit, fitque bilis atra exquisite, Talis enim ut lib. I . cap. 9. Thera' methoda & libro de atra bile cap. R. &. CDrnmen . t. a. lib. 4. aphor. Galenus 3it, ex humore atro, supra modum adusto con flatur, habetque splendidulia aliquid, veluti bitumen, A pix. Haec autem vere ii quam, atque exquisite atra bilis nomὲ nata est a cisa est, tu iri terram effusa, velut acetum seivet, Sc ipsum, hi menti ritu elevat, sum om0i animanti injucun. da adeo, ut ne mures qui . in ipsi , hut musca eam gustaverint, non m 3gis qui deni, quam coispiosum s lem, in quo nullum animans vitam peranit, ut mare quod Mortuum appellatur , in diacat. Porro, tum gignitur huiusmodi nigra bilis, cum ille ueluti sanguinis limus quam mel ad chol iam naturalem diximus ) diuti moratur in corpore, & neque per aliquem sensibilem es siluaxum, neque occultum e XLςrnitur: verum transmuh