Medicina Salernitana, id est, Conservandae bonae valetudinis praecepta

91쪽

rium autem fuit, ut ab ea sanguia purgaretur, ne scilicet totius corporis color, ab ea, haud te, quam in iciero, inficeretur. Hinc natura, huic propriam sedem machinata est, vesica in nim rumquae jecori subcst, Ic bilem, ex eo ad se, per convenientem meatum trahit. Usus autem bilis ita. vae est, ut intestina a pi tui tosis excrementiS re . purget, & abstergat, atque eorundem excretionem adjuvet. Ad in reii i na autem defertur bilis permeatum, duodeno insertum. Atra bilis, naturalis veluti faex, ac sedimentum sanguinis e si, ideo colore , quod nomen sata S lndicat, nigra. Haec autem, ii volumus exquisite loqui, Galeno secl. c. aphor. ' comment. 33. testante, nondum arta bilis nominari debet, sed melancholicus humor . Necesse vero est, ab hoc finis a Lilis praeparatione Iuperses , a ramul s

Denae cavae absorbetur, integre a Lile defaecatus ASi vero, quacumque de causa, hepatici dum s in-sam mentur, alit quomodoctimque o Pruantur, huic resorptioni penitus inepti, Lilis, una cum reliquo sanguine, venam cabam ingrediens , totam sanguinis =nalsam conspurcabit, ut in itiero videre e s . rerum, omnino negari nequit, aliquam uilis partem sanguinem adire , per υasa lactea tantum . sed nimis dilutam , ab ipso c lo, a nimia aqua quantitate, Ilio fame, o colore penitus desim-ram alioquin Icterum 1aceret I Reliquam Uero 1α- cibus excernendis, intesinis ad exta et iovem proritan is inservire ii

92쪽

humore expurgara jecur, ideoque instrumentum, quo ille expurgetur, natura, lienem so) condidit.

Qui si minus, quam oporteat, melancholicum humorem ad se trahit, ut inde sanguis impurior, ita totum corpus redditur magis decolor. Ut hinc etiam perspicuum omnibus sit, eum humoremit' jecore generari, a quo tandem in lienem transis fertur. Usus autem atrae bilis, naturalis est, Ga leno lib. 3. de usu pari. human. Corpor. z3 p. q. attestante, ut ventriculi actiones juvet. Ipsa enim, cum acerba, & acida sit, ventriculum intendit,& in seipsum contrahit, & eaequis te comprehendere cibos cogit, ac retinere, quousque plene e .

eoquantur.

N f J L eu, nil a Jecore recipit, ipse autem huis

morem tenuem, adinsὶar loturiae carnis , ab arterisso sanguine fecrorum , parat , at Me venartim opesu sinum venae portarum transmittit, qui reliquis humoribqs commixtus, adipi nempe Homenti ut ali intestinorum, per peculiares horum viscerumduditus, i luc delatis, dilutiorem Hilem consciendam i concurrit. HDic Liene obstrusio, descit Nepati opportunus veiclitus , pro aliorum humorum dilutione, in eo obstruci iones, e '' concretiones lapideae prcsο erunt, vel saltem Nili requisitae do. , pro corporis nece ditat e , descient. Versa vice, si humor Lienis nimis excedat, tit reliquoS blimois res , pilis juylo diluat, enervet, Bidis inertissima, fuis muneribus impar, adoritur, variarum

obfrutilionum , bdropsiae , aliorumque morborum

93쪽

Verum enim Vero , cum exacta humorum cc

gnitio, utilis lima eum primis sit, de oppido quam nec ellaria , de ipsis latius nonnihil dicemus. Sanguis ipitur, ut comprehensum est, humor est calidus, & humidus, ex temperatiore parte ipsius chyli progenitus. Et hic quidem duplex est, justa neotericorum divisionem , naturalis, &:nDn naturalis. Naturalis, est humor calidus, oe humidus, substantia quidem, mediocris colore vero, multum rubens' odore autem, & sapore dulcis, mitis, ac benignuS .

Verum, non naturalis ille dicitur, qui ab isto nuper descripto, deflexit , degeneravitque ' intra trimen suae latitudinis terminos: quos si transgre ditur, non jam sanguis' sed alius humor venit

soriae concurrunt, Cor nempe, pulmones, o omnes ejus crebriores motus, omnes arteriae, musculorum

motus, loquela . Sed praeceteris necesse es, ut cbius , qui in sanguinem permutari debet, a cibis , in stomaco bene digestis, o timus eliciat&r ' quois vis nempe Ia ore alimentorum destitutus, quod nuia

limode assequi potes, nis Bilis, virtute sua, in Ggenos ciboνtim cbaracteres deleret ' partes olessas, ooquteas exacte misceret; concretas diluerit, O a

tentiaret I quae s nimis lenta, inlida fuerit, propter nimiam q&cntitatem 'mphae liensilis, sequeretur icnta cat Ochimia, totus sanguis in s

94쪽

degenerare a propria sua natura) eontingit dupli ἀciter . Uno modo s ut aiunt ) in se, hoc ell,

ratione sui, permutata propria eius substantia , citra alterius admistionem . Altero modo, per alium, seu i stione olterius. Et per se quidem, adhuc bifariam, nempe, vel quia ejus substantia crassior est, aut tenujor so) quam debeate vel

ira nn abiret ' S haec b mpha defecerit, densabitur Nilis tu ipso Hamote, ob seruitiones, calculos , o scyrrho; obiciet, cum chili scationis, Du-guscation s detrimento. Nam obstruesIo bestate, neque Lilis ci lica , neque hepatica, per dud um collis

pius attigisse videtur, agens de variis his morti m morbiis, mechanico quidem modo Vid. presect. aca.dem. Tom. o. p. g. ψO. k. 72I. Molis auctae in partibus humorum idea, exhibet horum immea

bilitatem &c. . . . . Ea infra in C mment. . . .

Nam extremitates iis tutarum capillarium, debent admittere corpuscula adeo parva, ut per orificia vasorum transire pollini J c. Et in comment. ad 722. pag. 4 I. Adeo, si primi generis humo. res, globuli nempe rubri, adeo tenues fasti fiae. rim, ut in serum mutati, per secundum genus transire possint, tu ac, cum secun in m genu5, adeo multum dilatabilius sit genere primo ' in ea ra. oone nempe, quo tenuioribus humoribus destina. tum est , sequitur, ut ex contracto primo 2enere

95쪽

quia aduritur, & quod ex eo is nutus est, in Ua vana bilens, mutatur.' quod vero crassius, in atram, idque absque separatione . Alterius vero ratione, languis fit non naturalis, quando alius humor illi permiscetur. Quod multifariam, contingere potest, prout scilicet, varia species bilis, pituitae, aut melancholiar, cum ipso lan gni ne mit1ceri possunt : qui ob id , multifariam a naturali etiam differt. Ac primo quidem, substantiar cras. sior enim est , & turbidior , cum ipsi miscetur melancholia; tenuior, cum flava bilis, aut aquosuras . f7J Secundo, colore: pituitae namque ratione,

declinat ad albedinem: flavae bilis, ad pallorem;

omnis liquor, ex arteriis primi generis, in secum dura transeat. Et parcissima liquidi copia in vecnas primas redeat &c. Hic enim est genuinus e baracter Tabis anglicae ' quando nempe egri a con

tinuo sudore coisiqvati, miserrime pereunt. 7ὶ Obstructo Hepate. Vid. n. g. , vel potius Pori bilarii, una cum languine supersite , Bilis ipsa

ab extremitatibus venas cavae absorbetur, ex quia btu, in truncum ma orem, tandem ad cor, ex quo per arterias ad omnes corpor s partes, ad euiatem, primo loco distribuitur, Icterum facit, qtii a colore Bilis, varia recipit nomina, favus nempe, viridis , niger . siuando vero color cutis ad alabedinem vergit, tunc Bilis omnino dees, drops s quitur, vel saltem clorosis , aut leucophte: matia , qui, Ddropi u plurimum praecedunt. Vid. pS, 93. n. 5. Tom. L

96쪽

melancholiae vero ad nigredinem. Tertio , odo re: scelet enim, cui humores admixti sunt putri4 di.' omnino vero expers odoris e sit, cui crudi. Quarto, sapore : flavae bilis namque admixtione, ad amaritudinem: melancholiar ad aciditatem , 8)pituitae vero ad insipiditatem vergit. Avicenna I. I. doct. q. cap. Ia & Joannes Tagaultius lib. I. institui. chirurg. Cap. 6. Phlegma, quod Latini pituitam vocant, in gereratione humorum sanguinem consequitur, ma

jorque ejus portio est in corpore secundum sangu inem , quam aliorum humorum. Est autem Pituita duplex, naturalis, non naturalis. Et I f8J Nilis numquam acescit, praesertim cis aca, eo magis, quando ad majorem consistentiam peramenit , fluidiopi parte orbata, ad colorem nigerrimum , uti melancholia antiquorum , unde ac ris ima, vel potius amari Oima dici meretur, ρο υ , degenerans, putrida, at alina. id. praele l. academ. Eo rhaaυ. To m. I. pag. 222. q. 99. Bilis

autem cistica resistiit acescentibus; aliaque, admi Bione sui, si, mili facultate imbuit; saponacea est, abstergit olea, aquae miscibilia reddit , resinas, Rummi, tenacia quaeque resolvit 3cc. .Htque infra in Commeut. D ctione qce centibus ) Nihil in Corpore humano citius, 3c pepas putrescit, quam Bilis, neque umquam observata est acida facta Scc. VJ Ratio lxmphae ad sanguinem , secundum accura:iores P sologicos est, Ni I. ad 3. praetera propter, in ρι minibus mcdice temperaturae.

97쪽

naturalis quidem, ect humor frigidus, Sc humi.

ius, lubstantia crudus, colore vergens ad quandam albedmeia: lapore vero. si fas sit dicere ) odore, ad dulcedinem. Haec certe con Oe ione in sanguinem mutatur: IO) esst enim patellate jam sanguis, sed nondum exquisite concoinctus. Est quoque modus quidam pituitae dulcis, quae non existit valde frigidae imo ii cum corpore conferatur, paucae admodum frigiditatis videbitur esse particeps.' sin vero cuna languine, ac flava bile, non modo frigida, sed naturaliter etiam alba erit. Dicitur autem dulcis, extenso nimirum hoc nomine ad omnes sapore,c, qui de

iurati eras , sanguini commixtus, cum sanguine circumductus , suam naturam deponit iri surum glutinostim abit οῦ ulteries s circa lando. sub ma. chiuis pressoriis, cordis, pulmonum, arteriartam, in globulos sanguineos compingitrer , qui per ordinem

vi orum decrescentiam , iterum in serum commutatur, licet a pristina natura omnino alienum, pcroasa tandem minora , in tenti mam Ῥmpbam abit, Sariis muneribus desinatam , variis nempe nutrit 1ρ-nibus , υariisque excretionibcis rutroque munere funis Ala. nequit iterum in fanguinem, aut in aliam

subsantiam reυerii. Huius 'in bae sapor Hanisse i subdulcis in hominibus perfecta Ianitata fruentibus, quod de reliquis bum cribus , iso sat guine ipso ver scatur, si Ditem, humorem gastri

98쪽

lictationem gustui pariunt: AIias enim naturalis

pituita απιο γροὶ υ0χ Aης , id est , qualitatis expers, inspida. aquosa , hoc est , aquae sapori valde a similis. Huic, Natura, ut dictum est proprium instrumentum , veluti flavae bili , dc Delancholiae, machinata non est fed simul cum san guine sertur, ut in ipsum, opportuno tempore facile commutari queat: similitudinem enim. ipsi sanitimam jam, atque propinquam habet. Hujus quidem pituitae, duplex est necessitas, & una uti litas. Ac prior quidem necessitas est, ut in hoc,

iuxta membra sit, quo sacultates eorum, calidita iste lua naturali, in i psa concoquenda, ac distribuenis da operentur, ex eaque, tempore Indigentiae nu- riantur, cum proprio videlicet alimento, quod est languis, mitis, ac benignu4, ob retentionem aliquam massae sanguineae, destituta fuerint.' eam enim a ventriculo nonnumquam, atque hepate, ex accidenti quopiam, retineri contingit. Altera necessitas ess, ut sanguini misceatur, ipsumque adeo membris phlegmaticae constitutionis, sive tempe.raturae, quale cerebrum cum primis existit, atque spina medulla, a Galeno ναici ', μιυελος , ab Arabibus vero Nucha, appellata, nutriendis accommodct. Horum namque sanguini, pituitanis Ru admisceri oportet, juxta mensuram , quam Materiae necessitas exigit. II) Utilitas porro ejus

concrescerent ' nisi a necessaria θε hae quantitate , sive Pituita θ Anti μν et , dissociarentur I neque

99쪽

est, ut articulos, ac membra, quae in continua .

sunt, atque jugi motiove, humes et . ut lcilicet metius inverti postin ta quia, ubi non sunt partes humi flatae, sed siccae, difficiles sunt ad motum,& ne per calorem , qui ex motu , I collisione proficii citur , penitus exsecentur. 12) Non naturalis pituita, est ea, quae a modo descripta degenerat, intra tamen suae latitudinis terminos, quos ii sorian pertranseat, non jam amplius phlegma, pituita Ve, sed alius humor dici debet. Contingit autem hilariam, pituitam ipsam, a propria sua nata xura degenerare. Uno quidem modo, in se , quando scilicet in propria sui ipsius substantia, citra alterius ad millionem permutatur . si a) Quod sane n my res globulos dissilirent, vis a vasorum υἱpressi nisi in ipsa υmpba continuo natarent Et revera sacquis, qui in ordines inferiores vasorum confluit, globulis minoribus con seat, in m ori lvmphae quantitate innatantibus. In I drope , totas ango inis mosa , nigerrima est, oe nimis crassa , atque tardi fima circulasio, quia omnis i Vmpba in

telam cellulosam fluit, a denso sanguiue repulsa, ipso Janguini numa am mi scibilis. ia.) Vel quia deficit necessaria 'mphae quantitas , vel quia Vres partes in organica Aura mutatae sunt, ad articulos fluere nequeunt, pro notus facilitate, pro eorum Iinoet tae renovarione, dolores in et adunt acerrimi, titi in Artritide, P Retimatismo .

100쪽

multifariam contingit. Alia enim, juxta sensus judicium, in substantia, hoc est crassitie, ac tenuitate partium suarum div*rsa apparet: oaque a fi militudine mucaginis , quae e seminibus qui busdam extrahitur, mucilaginosa dicitur ..Alia, in substantia, secundum sensus judicium, aequalis

apparet' cum revera tamen, in partibus suis sit diversa: eaque pituita est cruda, quae in Ventriinculo potissimum , atque intestinis colligitur. Aciliam quidem, quae in ventriculo residet, Hippocrates in lib. de salubri diaeta, singulis inen i-btas, bis vomitu expellecς praecipit. Ad alterius

uero excretionem, quae in intestinis congeritur,

constitutiam est, ut flava bilis, e vesicula fellis, quae τολη κοὶ Graecis dicitur, ad jejunum, reliquaque inferiora intestina deseratur, eaque a pituitosis excrementis repurget, δε abstergat, ipsorumque expulsionem juvet. Haec eadem interim, an venis quoque, senum praesertim, ob concoctoriae facultatis imbecillitatem , coacervatur, ibidem que dyutius licerendo, augetur, ac crassescit et Cujus molestiam, cum ulterius natura non ferat, ipsam. que per ordinarios meatus expellere nequeat, facit, e possibilibus, quod melius est, repellitque a

6. de δumorum morbis, par . β. 72Ο. Si con 1ideratur morbosa indoles in unaquaque particula humoris, ea haerebit in mole aucta , Vel immInuta Idem pag o. 72Ι. Molis auctae in partibus humorum idea, exhibet horum immeabi. litatem &c. corde