장음표시 사용
101쪽
o CAPUT I. DE IN II n. alii ibidem .'Fortun.&DD. ind.L. Vt vini. Bartol. &DD. in l. I. C.Vnde vi.Nauar.in manuali consessa r. cap. I . num. 3. & haec dicitur necessaria, &praecisa a quibusdam, quia eao missa persona esset verisimiliter peritura, aut laesionem in corpore passura, argum . text. In L. Scientiam. M. Qui cum aliter. T adleg.
crimin. LQuoniam. num. 86 &haec dicitur a Theologis Alexand Alensi. S. Antonin. Augustino de Ancona &alijs necessitas ineuis tabilis. Ditamus ergo tunc moderatam& cum moderamine inculpatae tutelae cstudesensionem , quando quis ab alio iniuste invaditur ita, ut probabiliter in periculo vitae sit, nisi se meliori modo, quo poteli defendat, nec se aliter potest ab offensione
inuadentis tueri. text. ad hoc in Clem. Silariosus de homic. sub his vςrbis: Et idem de illo censemus, qui moriem aliter ditare non Valens suum occidit, vel mutilauit
in asorem, & Gloss. ibi d. super verb. Non valens. & text. in L. Scientiam. f Quicum aliter. T ad leg. Aquit. Qui cum aliter, .
Git, tueri se non possent: damnum culpa dederint: in nόxij sunt. Vim enim vide se dere, omnes leges: Mmniaque iura permittunt. Bartol. in lib. I. num. q. C. Vnde vi. Bald. in repet. eiusdem L. num. 3. Malis ibidem occasione illorum verborum quota
ibi habentur moderamine inculpatae tutelae i
102쪽
in d. L. Vt vim. Et notandum qwod DD. iuris cum Gloss. in d. lib. i. C. Vnde vi, dicunt hoc moderamen circa tria praeci piae versari, circa modum sedes eradendi, circa tem tus,& causam de sensionis Bartol. Bal α&alii in d. lib. i. Blancus in practica criminali fol. I r. vi cum allegat Iulius Clarus lib. s. sentent. in M. Homicidium. num. 3 . Da in hauder. in pra 2. crimin. cap. 76. a num. 14. Andreas Galli. lib. I. de pace Puesica cati . num. 17. & late Iosephus Mascard. volum. Q. de probat. concL iI26 anum. 3l. Quem lector in casu occurrente poterit leg re pro dicto arum trium requisitorum plena explicat iane, & limitatione. Et licet Sylvester iti sum ma in verb. Bellum a. q. r. putet quod illLGlota consideratio in cuius explicatione latiori DD. occupantur , superfltia sit, eo
quod de his certa regula dari non possit, laedbonus iudex arbitrabitur considerata qualita. te personai um , tamen meo iudicio utilis Se commoda nec non necest tria videtur ; si eo
modo oxplicetur, quo Mascaxd. proiecti tu est: in ia etsi fateamur iudicis rariatrium hic sibi viendicare locum cum Sylvestro loco cit. Panormit. in cap. Olim I. de restitui. spoliat. Marsil. in L. Quaestionis mo dum, num 43 ff. de quantioqib. Mascard. iii d. concl. num . sin. Menochio dρ arbitrar. iii die. qq. cas 277. & aliis alibi, tamen e ram cognoscimus iudicem in formando suo F λ hoc a
103쪽
hoc :rbitrio non debere inniti proprio iudi
luntatis. & cap. Ne innitaris, de constitur. sed sequi regulas legum, & consormare arbitria una consilio peritorum. Bald. in l. i. C. Qui accu sare non possunt, & in l. r. notab. C. de fidei com misi . Anton. & Cardinalis Alexan d. in cap. Vt debitus, de appellat. ioan. Andreas in cap. I. de constitur. & ibidem latissime Bar bata num .r67. Mars. in prael. 3: Diligeister. 2 num. 2s. Quare expedit scire quae DD. circa
tale institutum prodant accommodata secun- .
dum iura&rectam rationem usui & pila i. Tertia cost clusio. Adsaluandam talom Aseu sionem in foro coli cientia a reata homicid ij, mece se a Fτt defendentis intentio rectist, ita ut non feratur i. occisi em vi filem, sed in desen oram ct construotionem propria pila. S. Thomas a. a. q. 6q. art. 7.& sui commentatores ibidem. Angelus in verb. Defensio, num. q.Υurrecremata in cap. De occidendis 23. q. s. &in cap. De his cleriacis. a. d. o. Dominicus Soto lib. 1. de iustiatia& iure.qa. art.8.Naiiarr.in ManuaI.confessi.
cap. Is. num. 2. &alij alibi. Ad probationeni huius conclusionis praesuppbnendum cuni S. Thoma in primis unius actus duos posse es.se fines, virum qx intentione ipsius agentis
ahterum praeter intentionem eiusdem. 'Vt si quis terram fodiat, ad plantandum arborem, inueniat thesaurum. Deinde accus morales' semper
104쪽
semper ex eo speciem sortiuntur secundum id quod intenditur , &non ex eo quod acciden, tarium Sic nunc ad propositum in eo quis ipsum defendens occidit duos effectus etiamc'nsiderare licet, propriae Vitae conseruationem,& alienae interitu m, horum primus est per se intentus, posterior autem per accidens. Ille autem effectus, ex quo actus speciem sumit,non habet Vllam rationem mali,cum Vni cuique rei sit naturale coseruare se in suo esse, in quantum fieri potest. Poteritantem ad usvitiari ex accidentario effectu fine non per se intento,quando ille non fuerit proporation tus suo fini, id est,quando non est: medi- .um necessarium ad propriae Vitae conseruationem, vi si quis in defensionem propriae vitae, maiori violentia utatur, quam orteat. Si autem intentio alicuius per se feratur in occidionem, tunc aetus speciem sumit imalo sine scilicet occisione. Nulli enim priuatie personae licitum est in ledere occisionem hominis. Circa hanc quaestionem Theologi praesertim recentiores difficultatem mouent. aisitem liceat intendere occisionem simpliciter tanquam medium necessarium in castu ad propria vita construationem 'Exempli gratia, video hostem meum aggr dientem me manu armata, & fortiter niu impetentem,an possim ex proposito intention que eligere ipsius occisionem ad meam neces
sariam defensionem, si videam me aliter a periculo vitae liberari non posse. Q aidam nς- F gatiuam
105쪽
gatiuam amplectuntur sententiam: haec tri buitur ex antiquioribus S. Thomae in d. art. 7. Neam sequuntur Caietan. ibidem. Turr crem. in d. cap. De occidendis. . Victoria in xeleel. de homicidio a num .i7. Haec sententiad Nauarto &alijs ascribitur etiam Abulen si in Matth. cap. 3. q. 46. Partem assirmantem lice' re in tali casu occisionem inten dere, ut medium necessarium ad vitae conseruationem de- sendunt Dominicus a Soto lib. 1. de rustitiare iure. q. I. art. 8. Sylvester in verb. Homicidium. s. q. . Nauarr. in manuali consessario-TU m. cap. I s. nu m. s. Gregorius de Valentia in d. art. 7. S. Thomae. Petrus a Nauarra lib.
a. de restitui. cap s. num. 38. & seq. Alij aliam videntur fingere in hac re sententiam, nempta icitum esse scienter occidere talem inuasorem , & id confuse velle, quomodo Deus scit sibi licitum esse , neque oportere considerare , aiunt qua' intentione id actualiter fiat. Sic Anth qnius Cordubensis lib. i. qq. q. 38. es Petrus de Aragon Theologiae pro sessor Salmanticae in d. art. 7. D. Tho- mae. Sed hic modus dicendi magis imagin tioni innititur , quam firmo fundamento. Quantum ad alias duas opiniones amrmans: probabilior&verior mo etiam magis mora 'clis videtur. Quando enim occisio eir mediu ,. . sine quo non, ad finem scilicet conseruatio Λε
vitae, in morali philqsophia quae sibi certe licum xendicat in huiusmodi practicis, haud
106쪽
sitis intelligi potest, quomodo finem Velim,
si non prius eligam modium pro casu ordin tum ad talem finem. Ad es sicacem volunta
tem finis, seqllitur medii necessarii electio. In
moralibus&humanis negotiis morali & non metaphysico m 'do res determinandae sunt. Iura leges'; clamant, Vim vi repellere licet,&auctor naturae non solum homini id indidit si d & animantibus ratione carentibuS arg. l. I.
s Cum arietes. U. Si quadru pes pauper. secis
, dicat. & Cicer. 1 officior. Omni an ima titi in generi a natura tributum, Vise, Vita, corpusq; tueatur, mirabile ergo foret si homo ratione &discretio ne ν te ias i n n ecessitate V ita n co n se uare intenderet non habito respectiniectio nis medi). Quando enim latro hominem invadit ad perdendum S occidendum , quis tad exter in cogitatione, & conscientia , Ut non antendat eqm laedere in meliori corporis parate, qua laesa securius se fatuet, quando non occurrit alius elabedi modus. His accedit, quod ob mortis mutum Vitaeque periculum tum. homo non est in plenitudine intellectus ut experiontia testis est Bald. in cap. I. M. I. in fine. de pace iuram. firmand. & Marsi. in prael. crim. M. Qusnia. nia m.83. & in discrimine vitae constitutus est alienus ampnte. arg. L. Hac.
consultissima ibu Sed cu in li timana fragii itas. C. itest meta sacere possunt.Vnde rediissime aliqui iurisperiti dixerunt,qqod se de sen- densab aggressore non habeat stateram in m a F a. ' mb.S
107쪽
CAPUT I. DE INIVR. pibus, Ut possit ponderare ictus & percussio- 'es. Bald. in L. Vtyinu f .ae iustit.& iure.Augustin. de Arimino in additi ad Angei. Aretin. intract. males c. in verb. R dictus Titius
defendendo. Bartholom. Caepol. cons. i.
col.3.&Marsil. in cons incip. De vultu tuo Domine. num. 2 . & cons 3 i. incip. Bo 'oru0mnium largitor. num . q8. Sotus. Nauarr.&Petrus a Nauarra non alienum. S. Thomam
existimat, si recte intelligatur, ut late eum Sotus declarat.Planus enim eius literae sensus est, quod non licet priuatae personae occidere per se, sed per accidens. Quia scilicet nisi inuadatur, non potest occidere, & ita non per se, sed ut est effectus propriae defensionis. At perso i'publica etiamsi non sit in uasa potest per se occidere ad ulciscendam iniuriam publicana& puniendum crimen. Praedictis in primis via detur obstare expresse auctoritas D.Augustini: in epist. is . ad Publicolam & inseritur. in d. cap. De occidendis, ubi sic ait: De occiden- , , di hominibus ne ab eis quisquam occidatur; non mihi placet consilium, nisi sorte sit miles, aut publica functio ite utatur. RAspunde S. Tnomas& post eum sui commentatores, n negare S. Augustinum licitum esse alte um. defensionis caub occidere, sed tantum nota. licere id facere intendendo volendo mo . tem alterius, eo modo quo occidens publica i auctorit, te.Alia obiectio esse potest ex Cocii. Aridentino sess. iq. ςap. 7. de reformati*nQ
108쪽
ubi declarat, aliquem incurrere irregularitatem committendo Tomicidi uim causa defen- sionis, ut patet ex sequentibus verbas: Si vero homicidium non ex proposito tis casia, vel vi in vi repellando, ut quis se a morte definieret, fuisse comm umnar tur quam ob causam, etiam ad se rorum ordinavi,
O altaris ministerium , ct beneficia quacundia dc di nitates , iure quodamodo di pensatio debeatur comittatur loci ordinario, stc. Ergo illicitum videtur homicidium causa defendendi commissum. Resporadetur secundum Nauarrues in imantiali
consessariorum cap. 27. num. 239. CO 'cilium
loqui in casu, quando excessus fit in moder mine inculpatς tutelae vim vi repellendo time. enim irregularitas incurritur secundum communem. At quando defensio fit cum mode. . ramine inculpatae tutelae, occidens nullam in currit irregularitatem. Clem. s. suriosus, do homicid/ communis ibidem. Vnde continis
sit quod DD. tradant siquis inium sacerdotem inuadat clantem in altari& diuina cclebrantem, sacerdos potesst intermittere ossiciatim, &se defendere & sit cum moderamine iusto talem offendentem occidat missam persi .cere licitum est ei. S. Antoninus. 3. parr. tit. s. cap. 3. Angel in Verb. Homicidium s. num. MSylves in verb. Bellum a. q. . Ioannes a Li- gnario in tradi. de bello. Panormitan. in cap. Clerici 1. de vita & honest . eseri c. num a. Marianus Socin. inrepet '. cap. Ad audientiam. col. si. deIomicid. ivlaris in Praei . crimini. f.
109쪽
Obseruat. lib. 2. obseruat. IIo. num. D. Ratio
assignatur, quoniam talis sacerdos sic occido do, nec peccat, nec o gularitatem incurrit. Q i arta Conci u si o. Licitum est etiam Occidera
adentem, cum moderamine inculpatae rateia ob de-
sensitonem alicuius membri, ct ad vitaηda mutilatrone . t Hanc etiam tradunt sylvest crin verti. Homicidium 3. q. q. Petrus a Nauarra loco cit. num.
3 s. & dicit quod ita omnes fatentur. Petrus de Aragon. ind. art. 7. W Thomae. Cardin. in Clem. Si furiosus, de ho m. Couarta in Relect. eiusdem Clem. pari. 3. M. Vnico, num. a. Ratio etiam ducitur ex naturali iure, quo quis sertur in defensionem propriae vitae &corporis, praeterea Vt infra patebit, licitum est in defensionem rerum temporalium cum de-hito moderamine occidere. Ergo multo magis pro conseruanda necessariorum membroruim intcgritate, Vnde corporis salus d
pendet, & Vitae periculum imminet, si abe scindantur. Hinc qui in casu huius con esu sonis cum moderamine occidit non essiciatur irregularis ut Sylvester Cardin. Couartari alii communiter tradunt, licet male qui dam alii in contrarium sentiant, de quibus Cardinalis & Couarr. locis cit. Si autem aliquis fieret excessis, tunc talis defensio culpabilis redderetur, prsea parte, & irregularitatis paena incurreretdr, ut antea in responsi
110쪽
tum est. Ad iij cvmenda in cnim culpam & ima egularitatem par ratio est in hoc casu oecilionis& membri mutilationis.
inculpatae tutela sie defendendo occidit, axi mutilat ares ad rigus expensos, ne . de ullo damno tenetur mutilato, aut occisi haeredibis. Hanc tenent communiter
D D. Primo quia talis nemini iniuriam facit,
cum suo iure utatur,&exequaturius sibi hon-cesium ainaturali lege. Nemini autem iniuriis alia facit, qui seo iure Vtitur &iuris executio non habet iniuriam. L. Nullus. U. de regi tu ris.&cap. Cum in Ecclesia. de elect.&L Iniuriarum . . I. g. dein iur. Cum ergo i is non peccet cotra iustitiam, nec iniuste det causam expensarum& dansnorum nulli etiam tetra Q. tur ad aliquam recompensationem, &caam:
talis sua culpa propria damnum sentiat sibi, ipsi imputet per regulam iuris in6. Damnum quod quA sua culpa sentit, sibi imputet, & non alijs, & in L. Si fideiussor. V.
mandati, & in L. Si merces. q. Culpae. st. Locati. & aggressor si occidatur ab eo quem inuasit potius videtur seipsum occidere, per doctrinam Panormit. in cap. Clerici I. de vita & honestate clerici num. 2. Marii l. in practica. M. Q oniam . num. 8M & in cons s I. num. Io. Spost alios plures Mascar d. Folum. 3. de probationib. cons. vis. num. I. ta insuru