장음표시 사용
291쪽
cit. cum alijs in cotrarium docuisse videatur. Ad maiorem enim reipub. utilitatem &sple-gorem pertinet viros criminum & poenae re os, ad iudicem deserre, quam extra iudicium libellis & scriptis in maximam omnium perniciem & multorum scandalum, publice ipsa mari. Verum tamen est, quod nonnunquireceditur ab hac poena ordinaria iuris in a
ctore libelli famosi aut scripti. Sic Angel .in d. L. Vnic. de quodam qui posuerat scripturam infamatoriam super altari Palatij priorum iro descripto nomine alicuius. refert quod lia 'eet debuisset decapitari, tame indulta sibi suit poena capitis, & conuersa spit in poenam duorum mille ducatorum. uius casus etiam me
minit idem Angel. in d. L. Lex Cornelia. si quis librum. Iulius Clarus lib. 1. sin. pract.
crimin. q. 68. num. 21.allegat Parid. deput. de
Synd. sol.27s. num. 6. dicentem quod illi qui ad infamiam potestatis pingunt membra pudenda virilia, vel muliebria super ianua cam rae,Vel porta palatii, sint maxima poena digni, subdens quod in facti cotingentia consuluit, v quida qui pinxerat quanda honestam mulierε eius amasiam quae sibi consentire nolebat nudam cum certo vituperio; & illam pin uram ad eius ignominiam assixerat in locis publicis, quod esset ad triremes transmittendus, quia tal is pictura esset libellus infamato-xius. Iulius Clarus attestatur, se nunquam Vidisse seruarii ut propter libellum famosum. aliquis
292쪽
per viderit imponi poenam extraordinaria, puta sustigationis, ictum senis, &ad extremupoenam triremiu. Dubsum occurrit. an is qui pa ditfflinosium bibellum etiam poenam in I. L. ynic. incur-
. rat rauctoreus indicet f Salycet. in .1.L.respondet, quod uterq; puniatur. auctor qui composuit, N publicans. Sicut utens scienter instrumento falso punitur. licet constet de auctore. L.Sim-sas. C. de fals Quod diligenter notan dua Uerit
Dan. Schneido in. Instit.de iniur. de iniuria. mi s.cotrahonuenti iactione iniuriaria pro qualibet iniuria verbati,quia non iudatur etiasi dicat se ex alio audiuisse & auctore indicet. Quinta Concluso. Si quis librum famosum
tantummodo repererit, nou tamen publicauerit, si in loco ubi inuenit. reliquit, vel ii secreto retinuit, nullam. pueri meretur. Hanc tenet Menoeli. in d. cacnum ςi Quesi &qo, contra Antonium Go- med. in tradi. de delictis tap. 6. numero i qui existimat talem puniri iudicis arbitrio. Conclusio dicitur ex d. L. vnic. Vbi text. copul
liud requirit, quod libellum repererit, Sepublicauerit, ita quod ubi cessat publicatio, cesset poena, quemadmodum sentiunt ibidem Bald. io summario, & Salycet. in fine &Bonifac. vital. in tract. malenc. intit. de famosis aibellis&alij alibi. Ratio etiam est in promp- . tu. Inuenire libellum nihil nocet infamato, sed publicare maxima afficit ignominia, & famam laedit contra charitatem & iustitiam. . Cuna
293쪽
oum. Eandem rationem Menoch. censet, consuluit super facto contingenis te in ciuitate Mantua Anno I 7o. mense Augusto quando aliquis non composuit,nec in υρnit libellum famosum, sed ab altero curiositate qua d m accepit , ut exemplum inde sumeret. & apud se haberet. Ratio quia talis non est auctor libri nec etiam publicauit,qui
cum e manu alterius eum accςperit, pparetiam publicatum fuisse , Vnde nullius poenae Teus est, qui in casu proposito librum ab alio
Sexta Conclusio. Quando ciuiliter agitis coηtra infamam em per liberum ct scripta , si de amaror condemnetur, iacitur intestabilis. Per text. in L. Lex Cornelia. Si quis librum. & DID. ibbde m. S L. ob carmen. ff. de testibus, non potest etiam esse testis.
Septima Concluso. De iure canonifo , qui aliquem per famosium libellum , aut siripta di ma-xerit , aut librum talem iuuentum non ruperit, sed publicaunit, flagellandus ct excommunicandus eis. s. q. l cap. Hi qui . &cap. qui in alteri*s Quian alterius, ait Adrianus Pasta famam publi-chstripturam , vel verba contumeliose confinxerit, &ccet. flagelletur Et qui qum pruus inuenerit, rumpat, si non Vult auctoris facti, causam incurrere. Archi d. Gemin. Ioan, a Turrecre. in d.q.I.Amrel.& Syl uest.
294쪽
r a Capyr II. DE INIVR & S. Anton .loc. cit. &com muniter DD: Et . hoc obseruandum, quod hae poenae locum so sum habent de primo inuentore, qui prius inuenerit ,& non ruperit. Unde qui librum iam inuentum , & semel p ubi i catti m repererit, &alijs ostenderit, aut etiam conseruauς-ri , non cadit in poenas superius nominatas. Quandoquidem autem hoc tempore homi- num audacia crescit, &temeritas ψmnia tentat, libris famosis, & scriptis iniuriosis, non raro grauium proborum S masnorum viro- ιrum fama dilac ratur, passimque libri in i cem eduntur cum multorum ignominia &scandalo; Eo quod magistratus in quibusdam locis dormire & dissimulatione copiituere videatus, nec inquiratur contra auctores, nec
siquis aperuerit cisternam ct foderit, ct non
ruerit eam: cecideriis bos, vel asinus in eam : dominus cisterna reddet precium iumentorum : quod autem inose tuum est, i ituerit. Exod. aI. N PRIMIs notandum circa hunc
textu pro sensu mystico ex Egidi , -- Romano, Dionysio Carthusitano, di alijs in Ex . 21. Cardin. Anthonio de Bu
295쪽
isto , Ioann. Andr. & Petro Ancharano in praesenti capitulo, hunc textum facere contra praedicatores qui populo proponunt dubia scripturaruin,&deinde in soluta relinquunt: qua occasione accepta imperiti periclitantur, & saepe in fovea erroris & perditionis cadunt. Et tu nc rati onem reddere tenetur phaed icator; qui sua culpa, & inconsider tione causa fuit subuersionis & perditionis ad ioram. Cisterna igitur significat profund m diuinam scriptu ram, quae aperitur, quando populo proponitur, & non operitur , quando pro captu au-dlantium n0n explicatur,tunc bos, Vol asinus id est rudis, carnalis,& incap x facile in errorem cadit, & submergitur, dominus cist crnae est praedicator cui ex munere su o di vocatione incumbit cisteritam diuinae scripturae cum prudentiarsale aperire & operire. Deinde hinc sumitur etiam argumentum quod iniuste sua culpa dans causam damni, damnum dedisse dicitur, S tenetur ad emendationem. Praeterea colligitur ex hoc capite
quod si quis causam animalis intersecti aut mortui dedit, si preci uin pro animali iustum soluit, ipsum animal interfectum ad ipsum pertinet. Postremo DD. hic annotant cum Gloss. quod si quis fecit foueam in loco publico & aliquod animal cadit in eam, is quis . Meam secit tenetur ad aestim 'tionem. Seeus si fecit in loco priuato, & pro hac responsiondest textus in L. Qui foueas. ff. ad legem Aqu is ubi
296쪽
ubi Paulus iuri consultus ait: Qui fouea svraeriC pzr III. DS Νis a. ' lorum cenio mimque capiendorum causa sa- ciunt: si in itineribus fecerint i in eoque alti
u id deciderit: sactu inque deterius est: lege
quilia obligati sunt. At si in aliis locis ubi fibri solent, secerint, nihil tenentur.
si bos alientu cornupeta fuerit ab heri, o nudivi tertius: θ non custodiuit eum dominus vis, reddet b sumpta boue, O cadaue lintegrum accipiet. ExoLati
v o D de boue hic dicitur intelli gendum quoq; de aliis animalibus e quae in custodia & possessione ali
cuius sunt: Quia similium stimilis est ratio. Bos dicitur eornupeta ab heri & nudius tertius , quando tanto tempore solita est cornibbus impetere animalia , quod dominus diligens potes praesu mere su ani bovem alijs p riculum & damnum illaturam, praesumitur
lutem intra tres dies, dominus scire per huiicext. secundum D D. Etti etiam tantum exprimatur laesio per c minua, tamen idem iudia
contingere quoque valet mord cndo, calcan
do, aut calcibus impetendo. Quando dicitur c si bos eornupeta ab heri & nudius tertius fuerit γ
297쪽
ri in aliquo , quando animal praeter commu- item suam naturam , aliquod damnum d dit, ita quod dominus animalis, nec scire, nec praecauere potuit, are L. i. M. Sed etsi instigatu alterius. T Sh quadrupes pauperiem secisse. Si autem bestia ab alio fuisset conci o lata ad inferendum damnum alicuius animali, tunc qui incitauit tenetur ad emendatio- hem , per d. M. Sed etsi instigatu . Tenetur autem dominus iuxta praesens cap. de damno dato, a sua bestia: quia cum bestia lit sine ratione, domino imputatur, qui bestiam rege re & custodire negligit. : '
ctuando quis tenentur de damno dato fi averse uiata, per Fuum animal, ait 'in bestiae, vel etiam homini rANτε ΑΜ ad resolutionem plenam
quaestionis accedamus, aduertendum pauperiem esse damnum,quod accidit sine ii iuria facientis, utpote cum animal irrationale animo nocendi, iniuriandique carens, damnum insert. L. I. . Ait praetor. ff. Si qua drupes pauperiem fecisse dicatur. Actio de pauperie in Aro, cum personalis sit, com petit aduersus dominum animalis, a quo pauperius,
298쪽
CAPUT M. DE INIVR. pauperies, siue damnu.m datum est, S adduplicem effectum disiu netiue, aut ut damnum illatum re arciat; aut animal quod nocum e tum intulit, in noxam dedat. De hic materi S ' ec ii l. i n tit. de i n i uri js & da in no dato. 2. Pa r Hostie n. in summa in tit. de pauperie DD. iuris sitit. Si quadrupes pauper. sec. dicatur r
Prima Conclusib. Qui nutrit siua bouem cornupetam. aut aliam bestia prater naturam genitalem se insitam, o genter eam custodit: si alteritin bestiantitur in aequivalenti satis ere.. DD. cin hoc cap.&cap. fin. infra. Hostma in tit. de pauperie Speculato itit. & aperte probatur ' hoc cashoc tamen casu animal becrium,si ci dentem: cum domino occisi sit per compe sationem te tu ilialen te qua deducuntur. Prima u. Q od vedomini a lentes eanes ,'qui in caurant oves, Porco S, aut alia animali: rusticesum,Peccant S tenentur ac
docet Nauarr. in manuali consessariorum cap. 17. numero Ι2S.l enim prester naturalem &insitam naturam caseum , quod fungi; tunofficio luporum, quare si canes O cidant oves dominus tenetur. Secundum si dominus probabiliter ignorauit animal suum esse ferox praeter naturamsui Selye S, ytpote quia sole
299쪽
Dat esse mansiuetum, non tenetur ex edicto 1egis Aquil. sed l. i. ff. si quadrupes pauper. Ω-cis dicatur, id est, non tenetur in solidum, ad damni cbmpensationem , Kd insua libertate erit, vel daninum compensire, vel dare ani inal, quod damnum dedit, ut post Hostsen. in suma&.God sted. docet Sylvest, in summa
'erb. Restitutio 3. q. 4. & alij alibi. Quia quando sine culpa libinnis, animai damnum dedit, ac io legis Aquil. locum non habet, sed de pauperie.
Secunda Conci ullo. Si bos cornupeta, tequus prater naturam ferox, alteram ricini bouem,aut ulcis; equum inuaserit, obos inuas, aut equus, ossenti rem equum occiderit, dominus occidentis ad nihilien
iuri Gloss. & DD. in hoc cap. Hostie n. &Syiuest. loco cit. Pro hac conclusione est L. iii Cum arietes. Bald. Alberici &alij ibidem. U. Si quadrup. pauper. Ratio redditur, quia inuasus equus,aut etiam bos lacessita ab aggrediente es lacessente, ure naturali potuit se defendere, & ita occidere aggressi, rem. Defena 'so est iuris naturalis. Nec in sestiam, quae r tionis expers ςst, cadit moderamen inculpatae tutelae, quemadmodum in homine se defendentem, qui cum sit animal ratione praeditum modum in defensione, & medium secuti duri rectam rationem seruare debet: Vnde sex cedat non est liber a culpa, & paena culpae correspondenti, ut supra latius super cap. I. ostendimus.
300쪽
diffamasset, ita ut nisi mendacium retractaret cadam prosapia perpetua illa. labe manere, infecta; in quo casu ii non posset sine perilauio
vitae restituere, nihilominus teneretur. Hqcramen durum 3c nouum vid Gur Nauarro ind. cap.Ι7. num .9r.Sed non est praetereundum,
quod quando iniusta alicuius infamatio, suuper Verba, siue per famosum libet Ium, au scripta esset causa quod alius iniuste vita Miperderet nisi ei fama restitueretur qua iniustε
ablata est, tunc teneretur cum periculo propriae vitae alterum ab iniusta morte liberare. Adrian. in . in q. de restit. famae. Solus. Μedina & Petrus Nauarra ubi supra; Ioseph. Anglos in floribus Theolo. m. in .ina part 'in q. de restit. famae, art. i conclus 3. & alii alibi. In hoc enim casu melior ςst pars innocentis, & ideo cum aestali periculo est libe .randus, ab eo qui iniuste &malὸ causam peri- .culi mortis dedit. Tortia Conclusito. Sub hocfam biberi, drini fiascripta genere plures species comprahenduntur.
Haec conclusio non tam probationequam declaratio ne: in digeto In primis obseruanduin iuxta Angel. & Sylvestr. in verb. lihellus famosus, nominς libelli famosi intelligi copo- sitionem in scriptis faetam,in infamiam alic ius, eius quod probare non vult,& in publico iactatam. Intelligimur itaq; nomine famosilia:
helli, & scriptae in iuriae, liber qui conscriptu τ .est in infamiam aut ignominiam alicui is, siue