Commentarius in titulum iuris canonici de iniuriis, et damno dato, accommodatus vsui studiosorum tam theologiae, quam vtriusque iuris. Auctore Petro Binsfeldio, suffraganeo Treuirensi doctore theologo. ..

511쪽

428 Cs P. PII. DE INMI R., iuxta doctrinam Glossar in d. . Prohinemus

Cardin. in Clement. I. f. r. colu m. I. Vers. Te tio quaero. Mars .in L. quaeitionis modia, num

6. ff. de quaestion. & post: alios Menoch. in d. ca L 178. num. 2. Causas autem propter quas Episcopus potest petere subsidium charitatiuum, reserunt DD. in d. Prohibemus. & in cap. Conqiterente. de os . ordin.&simul collegerit ni ex alijs Chassan.Boer.& Menoch lociscit. Quando enim Episcopus in curia pro sua cofirmatione, expeditione bullarum,& cosecratione magnas expensas facit,ad quarum solutionem prouentus & reditus no sus. fictui, deducta honesta&necessaria sust enta tione, tunc secundum co mmunem DD. sententiam potest petere charitatiuum subsidia

um , & sic pro his negotijs Episcopi nostris

temporibus in principio assumpti regimini pro iucundo, ut aiunt, aduentu, solent exigore huiusmodi subsidia, quem adueptum saepe verius tristem , & clero subditisq; iniucu

du m appellarent iuxtaGlos .pragmaticae sanctionis tit. de annat. poist principium , in Vesebo, annatarum. Boorium in decis Is . num. 6. Chassan. ubi sapra, numero 36. Eadem est ratio, quando Episcopus Obuocatur a Poni et fice ad Concilium nec habet expensas ex proprio Vll communiter DD. sentiunt 'si Idem est iudicium , quando Vocaretur tan . . quam membrum Imperij ab Imperatore ad Seneralem conuentum Pro negoths Eccle

512쪽

ET DAMNO DATO .. 29 sae &reipubl. Christianae: Aut etiam ingruit belli necessitas, cui ex propri s sussicienter

non potest occurrere. Alias causas breu itatis causa omitto, quas DD. allegati continuant. Quando autem disceptandum est, an causist legitima & rationabilis, tunc su perior est legitimus iudex cuius arbitrio standum cst: Visi agatur contra Episcopum, Archiepi sic pus : si contra Archiepiscopum Pontifex Sextum. Hoc subsidium dcbet esse moderatum, pertextum generalis Concilii ind. cap. . Cum Apostolus. g. Prohibemus. ibi: Susti

nemUs autem pro multis necessitatibus quae aliquoties superueniunt, ut si manifesta ac rationabili causa extiterit cum charitate moderatum ab eis Valeant auxilium postulare dein cap. Conquerente.lde ossi c. iudic. orta inara

Honorius IIL Episcopo Assisi nati n. prope finem: Tu autem his iuribus in praefatis Ecclesiis contentas existens non amplius ab cis eximgas praeter moderatu auxiliu quod iuxta fommam Lateranen. Cocili j ii manifesta & rationabilis causa extiterit cu charitate postuland sicut ab alijs Ecclesiis eiusdem diocesis pro II cessitate temporum sustinemus. Sic communiter DD. in socii praedictis concedunt Praelatis Ecclesiasticis tantum permissum esse exigere moderatum auxilium sue subsidium. Auxilium autem hoc moder tum esse debet pluribus modis, In primis quantum ad quantitatem z Non enim

513쪽

enim tantum esse debet, ut notabile grauam e i inserat subditis, ut unanimi consensu DD. ap. probant. Quod enim in Ecclesiae conceditur leuamen in eiusdem non debet tendere grauanaen. Glos .&DD. in d. cap. Cum Apostolus. M. Sane, super verb. Potestatem. Et sic unualtare est tegendum, ut ob it sud alia non de- itegantur cap. Cum causa. de praebend. c.

postolicae, de donation. Bartol. in L Assiduis, notab. s. per text. ibid. C. Qui potiores in . pignore habentur. Quare si Episcopus, aut Praelatus Ecclesiasticus talem tantamque summam exigeret, quae Ecclesiarum , Monast riorum, Collegiorum, & locorum piorum substantiam exhauriret seu' deduceret ad e

tenuationem , siue eYinanitionem extremae virtutis ut cap: Inter caetera. Io. q. s. loquitur,

iuste ageret. . Hoc autem contingit, quoties tantum & toties exigit, ut aut mi istri Ecclesiae infligeant propter Praelati immoderatam exactionem; Quod nequaquam feri debet.

Prouidendum enim ministris DEI, Vt non patiantur necessitatem, nec indigea i arg. cap. Non minus,de Immunitate Eccles.&arg.text.&Gloss. in L. Miles. ff. de re iudic. & text. in L. Sacrosanctae. C. de Episcop. & cler. Ias. & . alijDD. in L. Commodis. ff. de re iudic. Andreas Galli. praetic. obseruat. lib. I. obseru ai. Ii8. num. 9. Si enim Ecclesiastici ad inopia r digantur, di egeant, Ecclesiae inIeruire non ' possunt

514쪽

i, Da MNO DATO. 63r possunt Cii id iure dicamur non posse, quod

cpriamo de & expedite non possumus & siementi intentionique sun datorum Don respo-dent: Vnde in conspectu Dei sun datores clamant icontra tam duros & iniquos exactores,&maledictionem inducunt iusto D E i iudiaciq, Vt quo plus exigunt, minus putent seli bere aut etiam interdum habeant in hac vita,&in futura consequantur ignem non extinguibilem recte correspodentem inextinguiabili & semper uoia i cupiditati. Eadem est ratio, quando Monasteria & alia pia loca propter tam immoderatam extorsionem sub titulo charitatiui subsidij ita extenuantur, ut aut Wre alieno grauentur, aut bona sua alienare coganxur aut diminuere numerum Deo si mulantium , aut pauperibus solitam eleemosynam subtrahere teneantur. Haec enim sunt grauissima quae iniuriam maximam inserunt1 Ao, sanctis iis coelis, & hominibus in terris, ideoque intolerabilia,& hominibus qui conscientiae ac salutis animae curam etiam mediocrem gerunt, multum terribilia: Et tame his.ce temporibus Principes tam Ecclesiastici,qua seculares Lepti si me dant occasione, imo quoque causam efficacem importun is immoder iisque exactionibus, petitionibus, minis Ve latis , atque extorsionibus, ut Monasteria &ioca pia maximis su mptibus, & munifica pietate apijs maioribus nostris, quos ita non inhonorare, sed potius ab eis sapientiam discere . E c iuxta

515쪽

iuxta sacram scripturam deberemus, exten

en tur,grauentu r, interitu minentur, & ad extremam paupertate deueniant: quae loca qu

da m se eru nt m i n istroru m se m v la ru m q; D E et receptacula, peregrinoru m hospitia,& pauperum Christi diuersoria ; nunc ob extenuationem& inopiam sint quasi desolata, aut debi- itis grauata, Vt vix quatuor aut sex personis sufficiant ad moderatam sustentationem,quae olim centum , aut pluribus seruis Dei erant abundantissima, praeter quotidianas easque largas peregrinorum ac pauperum eleemos nas. Prudens sane erat responsum Tyberii, cuius meminit Suetonius lib. 2. &post eum Glossi in Clem. f. de Censib. su per Verbo. Consumit&Lucas de Penna C. desuperindicto. L. I. pag. 2. lib. Io. Tyberius praefidibus suadentibus prouincias onerare tributo re- j

scripsit: Boni pastoris est tondere pecus non deglutire, vel potius ut Glossa legendum putat, deglubire, id est, pilos euellere.' Vtinam& nunc eius mentis essent principes, scelicius certe omnia succederent in reeublica tam E clesiastica quam ciuili.'Praesides enim prouinciarum, & alij qui principibus a consilijs

sanis sunt, aut certe esse deberent, ut resputalica prospere & quieth regatur , saeph con- isulunt, & suggerunt principibus contra

publicam utilitatem , propter quam tamen omnis principatus institutus,' licui Tyrannis inuenta ob propriam commoditatem, Ut

516쪽

ipsi consequantur etiam praedam ex subdit rum gravamine, marsupia sua impleant. & ut harpyiae aliorum substantiam , quam aradenti animo non raro sitiunt , deuorentis pestes enim sunt reipublicae, &inimici communis salutis, & ideo suspendio digni, qui

suggerunsprincipibus Vt subditos emungant frequentibus exactionibus, & exquisitis tutulis , quos humana & Diabolica fraus nostris praesertim temporuγus ad inueniti Expedit enim tam principibus, quam communi saluti, ut respublica diuites & locupletes habeat subditos , & iustus rex malle debet subiectos abundare quam fiscum& intelligetur diuit ijs regni dominum inoopem esse non posse , ut latius Lucas de Penna in d. L. I. persequitur. Si quis ergo quaerat quanta debeat esse summa cli

ritatiui subsidij Quidam sentiunt quod Episcopus a qualibet Ecclesia non plus possit exigere titulo charitatiui subsidii

quam accipere debet., nomine procura tionis , quando visitat Ecclesias, ut de .terminatum est per Extra uag. Benedicti XI L quae incipit e vas electionis. de Centasibus huius sententiae sunt Panormitanus in d. cap. Apostolus. Bernardus Landria

nus in d. extra uag. Franciscus Patauinui intractat. de charitatiuo subsidio : Boetius inducis . is3. Prope finem hanc opinionem ve.

517쪽

riorem & sanctiorem reputat ideoque in cauasa Burde galensis Archipraesulis, quae in con- trouersia erat, Curia pet ijsse sibi exhiberi rotulum pecuniarum quotannis ratione visi tionis perceptarum argum. L. Vnicae, ibi, cum scimus esse natum congruum eas tantum m

do poenas exigi,quae Vel competenti modera. mine proferuntur, Vel a legibus certo fine coclusae statuuntur. C. de sentent. quae pro eo quod interest, profer. Boer. etiam pro haesententia allegat Lapum in allegatione 37. qui tamen secundum librum quo ego utor, iubi tare videtur. Alij volunt dicta Extrauagantε non ubique, nec ab omnibus receptam. Sic

Cardinalis in d cap. Cum Apostolus. yrohibemus q. 8. &alij quidam. Hinc alij existimant in iudicis esse arbitrio, quantu hoc sui sidium esse debeat. Carditi. loco cit. q. T. &in cap. I. M. 1. de excessib. praelai: Socin. iunior cons. I6. numero 3. lib. 3. & post alios Menochius in casu 179. numero 4. Iudicis autem arbitrium in taxatione huius sublidij versabiatur circa circunstantias loci, temporis, nocessitatis instantis, annui reditus, &sic de similibus , semper tamen habenda ratio ; Vt non inducatur notabile gravamen, di Vt tale subsidium sit moderatum, & non excessi- .uu m. Secundo moderatum debet esse hoc subsidium, quantum ad continuationem temporis , non enim Episcopus, aut quiuis Praelatus contis nuo & frequenter debet exigere hoc auxilium

518쪽

um a subditis ne videatur eos velle facere perpetuo tributarios, & nouis onerarς censibus,& usque ad cutem emungere et quae omnia

repugnant naturq charitatiui subsidij: Nequaquam e im licitum est principi in seriori &inero subditis augere censum antiquum ipsis nolentibus per text. in L. Cum fatis. M. Caueant. C. de agricol. & censi. lib. II. & in d. f. Prohibemus.& cap. Gravis. & c. Prohibemus de censibus. Iacobus Rebus . in d. M. Cau ant. Lucas de Penna ibid. per text. Specul. intit. decensib. M. Nunc dicendum, vers Saape quoque Ioan n. ab Anania in cap. 2. de Iudabis. Stephanusuertrand. in cons. 8. inci p.

Domini ciuitatum seu terrarum. U Ol. 2. Boerius in decis i a. & post plures Vasiquius il - ,

to ergo minus decet Episcopos & Ecclesiasticos frequentibus & importunis p exitionibus&exactionibus sub titulo charitatiui auxili j insolita, extraordinarii, & annua onera imponerς, ac seruitutem inuehere per ea quae babuntur in d. cap. Prohibemus. Si quis quaeratAEn liceat, Episcopo a subditis suis semel duntaxat, an pluries exigere charitatiuum subsidium. Panormitanus in d. cap. Cum

Apostolus, dicit quod qon tantum semel, sed etiam pluries, dummodo subsit rationabilis causa, mouetur hic auctor illis verbis in d. cap. Cum Apostol s. ρ. Prohibemus t susti- semus autem pro . inultis ne sistotibus quae

519쪽

η;6 CAP. VII. DE INIVst. se aliquoties superueniunt aliquoties enim pluralitatem denotati Cardinalis in d. Pro hibemus. q.7. dicit obseruari quod prslati satitem semel in initio promotionis i niuexigat.

Sc. Puto quod hoc auxilium I ssit peti plus

quam semel, quando occurrunt urgentissimqnecessitates, quibus Episcopi facultates non sufficiunt, & tale auxiliu co sertur in reipub Nicae utilitate & necessitatem, nec subditi multu grauantur: Solent tame Ecclesiastici timoratiri bonae conscientis rarissimi esse in petitioni bus talis subsidii, imo quidam nunquam exigunt neque etiam in initio suae promotionis

Unde Chassan. loco cit. nu 3s.comendat Re- haerendum dominu Iacob. Hurant Heduensis

disces s Episcopu qui in initio suae,pmotionis

pro iucundo aduentu ac charitatiuo subsidio nihil ultra exegerit,quam a singulis sacerdotibus addictu iucundia aduentu obligatis 'nius missae celebratione ad obtinenda sanitatem Ludovici XII, regis Francoru, qui tunc grauia ter aegrotabat. optima ratio est com parandi heneuolentia& amore subditorum abstinere ab huiusmodi oneribus & exactionibus, nisi maxima sit necessitas, tam ex parte recipientis, qua ex publica salute,&tum obseruanducon. filium Ciceronis lib. . ossi c. quandoscribit, danda esse opera, ne quod apud maiores no si ros saepe fiebat propter aerarii tenuitatem as, siduitatemque bellorum, tributum sic conserendum. Sin qua necessitas huius muneris

alicui

520쪽

licui reipubl. ob nerat, dandam esse operam, Ut omnus intelligant, si salui ςqe velint, necessitati esse patandum. I QVntqm autem id illud motivum Panormita' isu 'datum in. d. verbo aliquoties respondetur, quicquid fit de re, parum urgere, quia huthsmodi locutiones plurales aliquoties, toties, qaotiesi di similes, quando agitur de gr amine , &praestatione oneris, quod graua mea subditis inseri binam tantum praestationem imporistant, ne gravamen hominibus subditis nimi,um fiat, ut docent Angel. in L. Si finita, non longe a principio .ff. de damno insecto, per L. Fidei commissa. f. Si quis decem. delegat. I.

Bald. in conscios .inci p. Nobiles viri dominu Henricus. col. 3. Vol. 3 vel secundum aliqua exemplaria cons. 299. Volum. l. etiam per d. Si quis decem Raphael Cuman. in cons. I89. . inci p. Testato L. N. & P. h predibus inritutis.Boerius in decisisi. incip.Et videtur quod in tribus casibus. nu ni. 23. Quibus fauent e

iam quae Bartol. Albertc. &alij dicunt, in d. Si quis dece. Quia in his qu/e inducunt gravamen alijs dicta verba pluralitate significata' tia ita sunt interpretanda ut excludatur inβ-nitas. Hinc Bala. in d. cos. hanc ponit regula; Quod si ex multis pluralibus potest resultat et

incoueniens,aut magnu gravamen partis,tu nc

pluralis locutio duorum numero est 0teni d. f. Si quis dece. Si vero non resultat aliquod' gravamen , sed potiusiniustum con ueniens E e 4 voc