장음표시 사용
61쪽
quae ad Deum pertinent,ostendasq; caeremonias&ritum colendi. Iudicialia praescribebant hominibus, ut inuicem pacificam& tranquillam agerent vitam, & si proximo in serreretur aliqua iniustitiali re iniuria, ius unicuique suum tribueretur, inaequalitisque
ad aequalitatem reduceretur. Inueniuntur au- 'tem in veteri lege alia nomina, Vt mandata, te
stimonia&iustificationes, &c. Quae reducun- , turPd triplex praeceptorum gemas assignatii De praeceptis moralibus latissime agunt Alensis in s. parte aq.29. S. Thomas loco cit. q. lo O. Antonin. I. pari. tit. I . cap. 3. Sotus ubi su- praq. s. De caeremonialibus Alens. aqM. S. Tho m. q. IOI. Antonin .ca P. S. Solus q. . De tu dicialibus iidem DD. Prior a ci. qo. Secundus E q. Io . Tertius cap. 6. Quartusq. 6. Hi enim DD. ex Professo omnia quae horum praecep
torum naturam concernunt, examinant&ac
i curate pertractant.Nunc pro resolutione quPnionis iit. Prima Conclusio. Quantum ad moralia praecepta, si vim obligatoriam, quam ex veteri lege traxerunt, consideremus,etia abolitasunt, se vim obligandi avuθ-runt. Hanc ponunt Sotus lib. a. de iustitia&iu re. q. s. art. q. conclus. 2. Bartol. Medina. I. 2.
q. IOO.art. I. Gregor. de Valentia ibi de disput. 7. q. 7. puncto 7. Didac. Couarr. lib. I. Varia Ialm resolui.cap.I.&alij recentiores alibi. batur Haebreor. 7. Translato sacerdotio, ne cesse
62쪽
eesse est legis quoq; translatio fiat, & hoc sine
discrimine de lege dicitur, & Lucae I6. Lex &Prophetar,viq; ad Ioanne. & Christus in cruces ne omni exceptione dixit: Consummatum est. Quantum autem ad illud commune dictu. Lex cessauit quantum ad caerem0nialia & iu dicialia, non autem quantum ad moralia. Cui& iurisperiti conueniunt, dum volunt mora alia semper durare, Vimq; sita retinere. Id in hunc sensit in intelligendum quod moralia non cessarunt, prout erant de lege naturae quae etiam gentes ob l igabat, sed quantum ad virtutem obligandi pendentem ex vi veteris legis, ut optime colligitur ex D. Thoma I. 2. q. 9s. art. s. dum statim ii principio corp. ait. Respondeo dicendum quod lex vetus mini se stabat praecepta legis naturae, & superadd Bat quaedam propria praecepta: quantum igitur ad illa quae lex vetus continebat de lege
naturae: omnes tenebantur ad obseruantiam Veteris legis: non quia erant de Veteri
lege, sed quia erant de lege naturae: sed quantum ad illa quae lex vetus stiperaddebat, non tenebantur aliqui ad obseruantiam veteris legis, nisi solus populus Iudaeorum. Secunda Conclusio. Omnia praecepta legis vet is caeremonialia is iudicialia cessauerunt, ct vim obligandi amiserunt tempore Euangelj. Haec est: communis Theologor tam & Iurisperito- um. Fuerunt tamen ex antiquioribus aliqui .
63쪽
haeretici, qui legem veterem perpetuo seruan dam Vna cum noua Voluerunt: cuius falsae alienaea fide doctrinae suerunt Cherinthus&Ebion, &alii adhaerentes, ut videre est apud Irenaeum aduersus haereses, cap. 21. & as. Epuphanium haeresi i8.28. & seq. Theodoret. haereticarum fabularum lib astatim a principio.& Augustin. de haeresib. haeres. 8. 9. & lo Coclusio plana est ex sacris literis. Lucre iss. Lex &prophetae usq; ad Ioannem. Ad Galitia. Priaris autem quam veniret fides, sub lege custodiebamur, conclusi in eam fide quae reuelanda erat.&c. At ubi Venit fides, iam non sumus sub paedagogo.Ad Ephes 2. Legem mandatorum decretis euacuans. Hae br. 8. Dicendo nouum,Veterauit prius. Quod enim antiquatur,& senescit, prope interitum est. &cap. Trans-
Iato. de constitutioni b. & cap.1. de p urificatiq ne post partum. Tertia Cones usio. Etsi nota iudicialia vetiaris legissiam vim obligandi amiserint,possunt tamen in noua lege per habentem potestatem legis condendae in v- μ' reuocari, ct pro legibus in decisionibus causarum approbari: haec conclusio est communis Theologorum. Alexand. Alensis in s. pari. q. Sta
ti in q. d. s. q. q. & d. IJ. l. 3. in lit.C. Gabriel in '. d. 37. q. t. Angel. in summa. Verb. Decima. num. 2 Eandem doctrinam amplectun-
64쪽
uriurisperiti. immolensis in cap. vlt. de comsuetud. num. s. & in L. Stipulatio hoc modo concepta. col. 3. ff. de Verboν. obligat & alle gat D. Thomam. Alexanch consit. 13. incipuenti. Attentis his quae in themate narrantur, videretur, &c.lib. 7. Andreas Barbata con L6s lib. Francisc. Aretinus in l. vlt. col. penulti C. de pact. Decius in cap. Constituit. notaba . de appellat. Panormit. in cap. Vita deco suetud. Ioan nes Baptista Cacciat u pus i ta tract. de pensionib: I9. q. num. q. Martin. Laudensis in tract. dc primogenitura. q. qq. Andra Tyra quel. in lib. de utroque retractita in
praefatione num. 8. &9. Couarr. lib. I. variari resollici cap. Ι7. num. I. Menoch. de arbitrari Iudic. qq. lib. 2. cas. 29O. num IO. Concluso manifesta est ex canonibus,cap. I. 2. 3.&seq. in
hoc iit.& cap. I. de homicid. &cap. i. de adulta& alibi. Ecclesia enim quae errare non potest, recepit, & de nouo approbauit has leges. Si
quis autem nunc Obstruaret, aut curaret obseruari iudicialia praecepta tanquam vim C ligandi habentia, ex veteris legis instituti ne, talis intentio esset mortifera ex D. Thoinain d. art. 3. Antonin. loco cit. Gerson. de con 'tractib. pari. I. considerat. IS. &alijs passim. Dubium autem ei epotest. An legis uneris o Mosauciaudicialia pracepra hodie possint obseruari, quando ca
sa decidenda foret inter ipsis Iudaeos, ct leges nosya nihilslec ce de causastatuerent . Quarti io, est, p v a
iurisperitos mota. Affirmante partem tenent Alexandis
65쪽
Alexand. in l. i. ff. Si certum petatur. num. 3LIas. ibi des num Q.Philippus Corneus in co
sit. 6s. lib. 2.& cons. 18o. eod. lib. Barbaticos 1 s. lib.2. Calderi n. in cons. 3o. sub Rubr. det stament. Salycet. in cons. incip.Mathasias He- braeus. cuius consilii meminerunt Corneus. Ias. & alij.Ioan.Campelius in tract. de dote. l. vlt. qui etiam aliorum auditoritatem adducit Ioseph. Mascard. de probationib. Volum. Iaconclus. I9I. num. 8. Haec doctrina obtinet, ut paucis significatum, quando quaestio contro-bersiae esset inter ipsos Iudaeos: nam alia ratio
seret si inter Iudsum & Christianu,tunc enim serua datura RomanoruL.Iudsi. C. de Iudeis Secudo limitandii, huic te solution nocueste; quando casus perleges,aut canones non est decisus, &lex vetus iudicialis specifice de casu disponit, ut limitat post alios Mascard. Caeremonialia autem praecepta veteris legis,ad postimulgationem euangelij,etiam de nouo possint lege recipi,&quomodo, Videri potest apud S. Thomam. I. z. qcto . art 3. & 2.2. q. 8ψίart. I. & Commentatores eius, & apud Couarc loco cit.
. An mediator qui interponit se inter rixantes. ut eo diuidat, nest male ladant i eorum alteram laserit,aut vulnerauerit, teneatur murriarum, aut ad recompen
sationem damnorum 9 expensarum s aestio
66쪽
propter frequentiam casus, ideo breubter & dilucide resoluenda est. Prima conclusio. Mediator se immiscens rix tibiu bona fide se impediens, ne mortem,ant vulnera sibi ivi icem inferam, si alterum eorum forte dat, aut Ineret, non Ienetur iniuriarum, nec ad aliquam re compensationem. Angelus in l. I. M. Si sibi manus adiuncto M. occisorum. T ad Silian. Bald.&Florian. ibidem. Boerius in decisi 83. inci p. Li videtur talem aggressum, num. 2. Plures enim sunt, inquit Angel. inuicem rixantes, quos solent mediatores cum fustibus , vel lapidibus impedire, ne caedos, & vulnera in se rant,& tales mediatores non dicuntur aliqua eisdem rixantibus facere iniuriam,& per cop- sequens nullo modo enentur,si rixantes pes
Secunda Conclusio. Qusfingeret mediatore, o interim percuteret, alit laderet alterum ex rixanti bus, teneretur tanquam dolosius de iniuria illata. Bald in margarita sua in verbo. Videns,& ad hoc allegat Innocentiu in cap. Sicut dignu. col. 2 de Homicid. versic Elide dicimus de illis.Boerius in d. decis . nu. 3. &attestatur ita fuisse i tum arrestum die prima Februar. Anno Domini 132 . de quo da Ioane de Fraixeroo,qui P-cusserat queda de Lauaur, super caput dicedo omnib', Retrocedatis,VultisadHmice vos intaterficere & tamen probabatur dixive, vultis
67쪽
eum ita permittere abire. Vnde propter probationem dubiam di contrariam & alia ex l- cessu resuleantia in 6o. lib. Turonen. &expensis fuit condemnatus.
Tertia Concluso. Si mediator inter μω rixantes ct verberantes se iηterponat, alterius inuasi ct ossen si arm aut manum teneat, ne se doendere valeat, Osic ab c sense percutiatur, aut ladatur, sic percutiens, aut Iolens mediatorem, non tenetur si per hoc inua usis vita disicrimine constitutuι, quod impeditus a mediatore, nesse Δfendere posset ab insultante ct aggressore. Angel. in l. a. pertext. &gloss.fin. ibidem C. de Sicar. & Angel. in L. Si cum seruo. pertexta eundem s. de iniuriis. Augustin. ad Angelum Aretinum in tract. male sic.in Gloss. Et dictus
Titius. col. HVers Quaero an maritus. Boeri ius loco cit. a num. 8. mlta adducit pro hac conclusione Iulius Clarus lib. s.f. Homicidia um num. 3I. Vasqu. Illustr. controuers. lib. rc cap. I9. nam. 19. Est etiam text. in l. i. f. sin
f. de scar. & in L. Si quis fumo. g. i. ff. ad ileg. Aquiliam. Vbi permittitur quod igne
conflagrante unam domum, licitum est d struere aedes vicinas inter medias mihi, ut ignis non se dilatet ad meas. Ergo similiter licitum est mihi laedere, aut occidere me impedientem in defensione, ne laedar aut occi
dar ego. Alia tamen ratio essct, Vbi laedens, aut occidens mediatorem non esset in tanto vitae discrimine constitutus, tunc teneretud
68쪽
de percussione, aut occisione secundum Angelum in d. l. 2. C. de Sicar & Hyppolit. Ma sit ibidem & alios, licet praetor propositum larsisset, aut occidisset non tamen in tali casu. teneretur L. Cornelia de Sicarios, sed punire tur mitiori extra ordinaria: cum ad incurrendam poenam L. Cornel. ae Sicar. praesupponatur dolus, in L. Cornet. Adl ComeL da Sicar. & iri L. Scientiam. . Qui cum aliter.T adleg. Aquit.&l. I. C. de Sicar.&cap. I. de homicid. De his latius Boerius in d. decis.
Ad quam damni reparationem, aut sumo nem teneatur, qui homine/η occidit, aut mutilauit, ausIadendo ineptum reddidit ad executionem necessas
PLπNAE huius quaestionis resolution h
antequam inhaereamus , quaedam sunt praemittenda ad saciliorem sequentium intela ligentiam. Primum Variis modis aliquis potest proximiam laedere ih bonis corporis. Aut occi dendo si ue auferendo vitam quae praestantior est omnibus bonis corporis: Aut mutilando membrum: Aut Vulnerando siue percutiendo absq; alicuius membri mutilatione. Aut interendo siquod malum in bonis corpora-
69쪽
libus,3 quibus vita noni dependet ut in forma
corporis , celeritate,aut motu, &c. Aut detutinendo corpus Violentia, & vi, ut per inca cerationem contingit. S. Antonin. in a. pari. 'cap. 2. f. 2. Turrecremata in cap. Si res. I . q. 6.
Secundum. Duplex damnum potest sequi ex corporis laesione. Vnum in bonis temporalibus, siue substantia externa, ut quando sutori, sartori, aut alicui artifici iniuriose percutiendo manus abscinditur, cuius labore se suamq; . similiam alere deberet. Alterum in corpore eius, qui laeditur Vt quando ei eruitur oculus, aut infligitur vulnus,ex quo rem an et cicatriXyaut aliqua corporis desdrmitas, non tamen in de sequitur aIiquod nocumentum in temporalibus boni - . Tertium. Quaedam laesio infert damnum viis timum, siue maluna irremediabile, ut hominis occisio , vita enim haec temporalis semel ablata, humanis viribus restitui nequit. Dominus enim est auctor vitae. Eadem est ratior
de mutilatione membri, quod semel perfected corpore abscissum & diuisum , restitui re niri nequit. Nec dissimilis est ratio quando aliquod membrum lautone ita dissoluitur, &dissociatur, ut in perpetuum ineptum rem a neat ad exercitium suae operationis, nec arte
medicorum, aut chyrurgorum pristin' saluti & integritati locus superest. Alia est laetuta
70쪽
eltra ultimam, quae malum inseri quod curari potest, aut non in totum impedit officium& exercitium operationis, It quando quis vulneratur in capite, aut corpore non moristisere. De his Scod inq; d. ih q. 3. Gab. ibid.
Quartum. Vita hominis liberi, , membri mutilatio non possunt aestimari pecunia , ut iurisperiti communiter sentiunt pertexi. in L. Liber homo suo nomine. U. adleg. Aquit.&in L. 1. M. Sed cum liber ff. de his qui deiecerint, vel effuderint. Sed cum liber, inquit homo periit , damni aestimatio non fit in dii plum i qui in homine libero nulla corporis aestimatio sipri potest, & ibidem in L. fin. Li
berum corpus nullam recipit aestimationem. Quintum. Si ex iniuria corpori illata, mor ' isequatur non potest actio iniuriarum ciuiliteἡ intentari contra sic iniuriantem & conssequenter occidentem, sed debet preci se institui ac-eusatio criminalis ex L.. Cornelia, de Sicarijs
ad vindictam hublicam propter homicidi
um, quia alias fieri posset reo praeiudicium, cum Vtraque tam ciuilis, quam crimina ligiendat ad vindictam. Pro hoc dicto est text. singularis in L. Praetor edixit. M. Si dida tui . ff. dein iurijs: ubi texti sic habet i si dicatur homo iniuria occisus, nunquid noli debebat permittere praetor priuato iudi-
cio Legi Corneliae praeiudicari. Idemq;&si . mi . C αλ ita quis