Tyrolensium, Carynthiorum, Styriorumque struma

61쪽

tas. Hoc meridiana autumo luce demonstrare posse, inflammatione praesente dilatari vasa, & sensibiliora, si quae Prius fuerant,

evadere: hinc circulationem adaugeri arteriis

Iocaliter affectis; quod equidem in topicis in. flammationibus est observandum, in quibus simplomata inflammationis, & adaucti circu-Ii , prout Praeclarissimus Eques de Brambit Ia docuit, & multiplici exemplo confirmavit) uni tantum parti sunt tributa. 1am vero si nobis argumenta non deessent quibus demonstrare possimus in initio strumarum nisum ad inflammationem praeesse, id prorsus essemus perfecturi, quod apprimeri uniceret ad caussae proximae superius a nobis admissae ostensionem. Haec autem abunde suppetunt, siquidem aetas infantilis, sua Diomata morbi, & caussae inferius enuci eandae conferunt omnino ad caussam generalem, &Px0Simam admittendam. In petate infantili iam supra monuimus sanguinem majori quantitate prius internas, dein eXternas capitis partes petere, obruere, idque 1apienti non sine naturae consilio. PuerOS, infantesque summa humorum quantitas, &ipeciatim Plethora fatiguinea invadit, aqua D u Ortum

62쪽

ortum alii habent humores, circulatio nullimo de impedita, praecoX, & eodem tempore sensibilissima omnia etsi laXa , debilia etiam ;hinc debilitas directa Brunonis obtinet. His omnibus erroreS loci, Vel melius inquam, secretioneS majores, & praeternaturales , Obvividiorem tamen absorptionem facile reparandae, & inflammatio facilis ; quamquam inflammationem BoerhaWiano more neutiquam explicare contendam.

Si simptomatibus attendas , cum illis inflammationis, vel saltem circulationis adauctae , Vel plethoroe localis convenire fateberis.

Rubet persaepe facies in initio, pustulae hinc

illinc erumpunt, & efflorescentiae cutaneae; vasa ad caput Varicosa, Oculi saepe rubenteS, fulgidi, collacrumantes , gravedo capitiS , summa ad somnum proclivitas , muci narium , ct salivae fluXus ; praeterea increscente illico tumore dolor partis. Hunc dolorem aliquos persensisse audivi, qui attentiores fuerint in morbi primordia. AetiuS 15. C. 5.jam monuerat dari strumas dolentes, tumentes , inaequales , inflammatas , pulsantes , &medicamentis sese exacerbantes , licet cum scrophulis morbum junxerit. Guido autem strumam a glandula, vel & tumore glandulae probe distinguens monuit nonnumquam dolentem animadverti, alii etiam. Abit autem in

63쪽

in provecto morbo sensus , sed raro: pulsatorium dolorem , tensorium , punctorium in

vera struma jam quod magis est) diuturna pe observavit Mitternis erus , & ego ipse ;temporarium idem retulit pro ratione tempestatis turbidae, aut humidae; a Vini genero si oris potu rubentes ; item ex Usu aromaturii, similiumque ; quae ultimae caussae apprime elucescere sinunt morbum, prout a caussis Circulationem eXcitantibus ortum, exarcerbari

ab iisdem, quamquam diutissime jam eXtiterit morbus, & pars imminutum habuerit sensum. Ego etiam Varicosas , calentes, rubentis Simas strumas Ilisce in Provinciis vidi, quarum morbum describimus, nec non in tam Ulo Uni yersitatis Vindobonensis. Bonetus ipse inflammationem admittit. Haec sunt simplomata certa, ideo rei veritatem demonstrantia. Si quid igitur videtur in nonnullis tumor frigidus ut veterum vocabulo fruar )eum nonnisi decursu temporis talem provenisse sciant, quo sit , ut arteriis vis pluribus cessaverit, ut supra monuimus, de caussis. Sed neque oportet, ut haec inflammationis simplomata in struma eXtus appareant ,

Cum arteriae non sint omnino externae, & morbus non sit vera inflammatio. Praeterea tem

pus , Vel mora quantum sibi velit iam supra indigitavimus. Hac ipsamet ratione plurima

circa

64쪽

circa plurimos morbos desiderari adhuc autumo eo , quod Pathologi in primis morbi, ct etiam strumae simplomatibus non attenderint , & sectionena tantum illorum institui curaverint , qui struma grandiore, & jam perfecta laboraverint , nescientes interea, quantum interlit discriminis inter primordia ,& statum morbi, ut & cura foe tapius differre debeat. Sed & longe res se habet in animali vivo, ac in decesso ; hinc male coniectasse eK lumine arteriarum adduXimuS. Ex quantitate sanguinis ad caput delati sopor , capitis gravedo , stupiditas. Comprimitur cerebrum, & quoniam etiam atoniae adsint simplomata , sic laxitas , debilitas , &proclivitas ad somnum, quo diu capto dilatatis iterum pro somno ipso vasis ad loethar

tissimos revera vidi , ut pede stantes muris ad nixi a somno non destiterint. EXplicatur laxitate corporis cognita. & caussis , cur licet majori sanguinis quantitate irroretur Cerebrum , tamen oboesi adeo remaneant; illos namque continuum fere semper ex concidentia delirium tenet , ut neque studiis , neque suis officiis vacare queant. Adsunt tamen nonnulli, quos infelix haec animae impotentia non defaedat. Sed ob strumam ipsam jugularis Vena comprimitur , hinc somniculo- sufi

65쪽

sus est, ct quandoque comaso sus, ct Oboesus ). Sed fortassis etiam ex impedita, Vel

mutata intra calvariam secretione habetur nulla, vel exiguissima animae potesta S ; a labe parentum fortassis saltem praedis ponente , a prava educatione, Vivendi methodo. Remanet haec commiseranda aegritudo toto fere semper vitae tempore eo , quod circulationis vis semel impensa praeter continuam caussam a jugularium compressione ) semper

tamen Vasa arteriosa etiam ad talem assectionem, invita ipsarum contractilitate, disponat; capitis namque vasa debilibus construuntur tunicis, qua ratione parum, vel nil pulsant intra calvariam, & facilius dilatationem concipiunt difficile admodum tollendam.

) Quam disserant essecta a sanguine arterioso, Vel a venoso in calvaria congesto, facile admodum dignoscitur : siquidem caussa, simplomata, & praedispositio hoc ostendunt. Penes hos, quamquam adsint signa circulationis adauctae, tamen haec sanguinis caput insigniter occupantis quantitas si de interna calvaria loquamur) potius ab impedita per jugulares sanguinis revectione deducenda videtur. Adaugeri profecto vidi somnolentiam quamprimum struma , licet minor, occupasset Iocum laryngi lateralem jugularibus concessum, & magis si dura, & immobilis fuisset; sic etiam si laryngem arctius compressisset, ut eas tumuisse viderim.

66쪽

ne vera si incoeptum ex animi pathematea ortae aneuri Sma, Haltero referente, tota vita perduravit, cur non erit admittenda vaso

rum longe debiliorum dilatatio 3 Quid hanc duraturam impediet 8 Summa proin extat in his quantitas sanguinis a pulsu duro , & pleno , & a Victu admodum plerotico deducenda. Ergo quantitas sanguinis major ad caput delati in istis non modo non auget energiam , quin etiam ob compressionem cerebri eam imminuit. Adde eandem vim fortius impensam actionem contrariam eXerere , uti

recte Ovidius de Remed. Amoris habet Vina parant animum veneri, nisi plurima sumas, Ut stupeant mresto corda sepulta mero. Nutritur vento , vento resingiuitur ignis , Lenis alit flammam , fortior aura nocet. Vsidetur igitur quantitatem sanguinis ad cerebrum delati ob compressionem posse stupiditatem producere. A verecundia nonne determinatur major quantitas sanguinis ad caput' nonne Vertigo aliquansto succedit' nonne ab hac caussa mortui sunt apoplexia correpti bini equites Madriti, quamprimum ReX terribili intuitu eos in Ecclesia Deminam inhoneste contrectantes Perterruerit 3 nonne& ab ira talis affectio, & a poplexia ipsa rCaeterum magis a jugularium compressione

67쪽

deduco morbum, quam ab hac , licet & arterias carotides aliquando dilatatas viderim. Profecto Clarissimus Malacarne, & nuper Illustrissimus Achermannus repererunt, quod& ego ipse vidi, laterales sinus venosos dilatatos. Hinc compressio cer ri; haec autem insignis dilatatio tam in cretinis, quam instrumosis venit observanda. Belle monet Venas strumae superficiales tumere ob impeditum sanguinis cursum, quod omnino verum est: sed vertigo abinde proveniens non dependet ab impedito, vel etiam sufflaminato in illis circulo ; nulli mode namque venae thyroideae sanguinem a cerebro revehunt: λ, Die liberii,

cum venis strumae superficialibus procedebat, sed non ab impedito earumdem sanguiniS Cursu provenit. Igitur ob encephali compres Sionem comatosus est, ferme delirans ,

Atque a Fgit humo divinor particulam auroe. l

Collacrimatio, capitis magnitudo praeter strumam , demonstrat affluXum hunc : sic phthyriasis non raro, & crustae in capite Prodeuntes. Quae omnia praeter alia in initio

68쪽

tio enarrata simplomata demonstrant sum mani sanguinis ad has parteS derivationem, ct nisum ad inflammationem. Noverat hunc in morbis glandularum nisum Hippocrates in

libro de Glandulis ubi asserit , , Q Nod si copio - fa, Θ morbosa fluxio fuerit, glandular etiam reliquum corpus disendunt, eoque modo febris accenditur , glandulor attolluntur, set tumorem concipiunt , , & speciatim in struma; ille enim

subdit , , s pituitosa, copiosa , ac lenta fluxio

fuerit , sic etiani glandula infammationem con

cipit , ex qua humor cum si stabilis pessinus

eoili morbus genCratur. , 'Quamquam autem haec inflammationis signa, uti diXimus, eXtus non prodeant, non ideo ad inflammationis abientiam quis dedueat ; saepe namque vidi in cadavere inflammatione S , quas numquam ne suspicari quidem potui: saepe ex aure pus exire obserVR- vi , quod inflammationis anteactae in dubium est signum , absque eo, quod neque dolor, neque tumor , excepta quadam auditus imminutione , animadverteretur. Plura cupienti Dissertatio Georg. blatthiae Gattentios in Dec opusc. o. Pet. Frank T. 6. habenda praebeatur, ubi ille Clarissimus vir inflammationum fallacias omnino exhibet ita, ut aliquando inflammatio habeatur absque signis ,& nonnumquam signa inflammationiS mani

69쪽

festentur absque inflammatione ipsa. Potest hisce perspectis nisus ad inflammationem adesse , & levis etiam inflammatiuncula absque eo, quod signis in conspectum prodeuntibus morbus hic sese prodat. Hoc autem in partibus minus sensibilibus est observandum, in quibus ViS naturae provide medicatrix quaecumque ea fuerit) reactionem nisi minimam exerere potest; etsi inflammamationem intestinorum etiam tenuium observaverim , & ego, & alii post mortem , interim dum nullis se proderet signis hic sensilissimi

visceris morbus. Fatebor tamen haec rara

esse, & nonnumquam eX eXigua observandi acie defluxisse, Vel a relaXatione partium,& motu circuIationis ultimis momentis peracto , Vel post mortem ipsam; subsunt revera post animae decessum indubia circulationis testimonia, quae praeter alios retulit Clarissimus Fasta in Dissertatione huic scopo illustrando dicata; cum enim status dilatationis a vi sanguinis dependeat, eessante hac vi eae contrahuntur, & sanguinem ad sinitimas propellunt venas in laxioribus visceribus saepe immoraturum, ut inflammationem simulet , cujus male deducta corollaria aegros enecasse usque , & usque Video ; Vel etiam ad cutem

defertur, & vibices, ecchymoses progignit ,& pustulas , quibus aliquando augmentUm

largitur, ut SP ieiento narrante non modo

70쪽

eruperint variolae , sed post mortem ereverint , inde esst , ut arterias post mortem quemadmodum jam meminimus contractas videre est, & cruore penitus destitutas. Qua autem ratione grandescunt venae 3 Quia cum major sanguinis copia ad arterias deveniat, ideo recipienda est etiam major avenis; licet enim secretio hic loci magna habeatur, & proin particulis depauperetur sanguis , tamen cum circulatio fit adeo cita, ct exin repentinus novi sanguiniS adventu S, haec ablatio humorum a sanguine arterioso , qUO- ad quantitatem, fere nihil est observanda.

Imminuto verum circulo in tumore diuturno, ct crassiqre fere eodem modo tument Venae , quod nullus tunc secernatur ab arteriis humior. Sed & alia est caussa, hoc est impeditus venosi sanguinis in correspondente S Venas decursus , quo 1st, ut eae tumere Cogantur. Haec attamen caussa in initio magis est admittenda; tunc videlicet, cum circulatione

praecociori vigente receptu S majori quantitate sanguis committendus esset eadem vi, &invasis jam plenis. Dilatantur inde venae, ut ad varicem saepe irreparabilem progrediantur. Ubi cruor utrinque, superius videlicet, inferiusque comprimitur, aut VenRTUm parietes sunt fortes, tunc venae arteriarum

jura arripiunt, & pulsant, cum sub pressorio

ad in