장음표시 사용
71쪽
adstringatur sanguis. Hanc pulsationem in nonnullis capitis morbis observare est, &praecipue circa jugularis in sub claviae insertionem , & ubi adsunt polipi in corde , aut invasis majoribus ; ut exin Clarissimus Hom-berg in nobili foemina observaverit venarum colli, & brachii pulsationem ab hac caussa procedentem ). Qua propterea perrara observatione confiicitur binas hasce caussas concurrere debere, ut scilicet sursum, deorsumque sub praelo coerceatur sangui S , Ut sanguis ipse arteriosus quod tamen rarissim uiri puto ) cogatur cursum in propriis vasis
EnCES 17O4. Obervavit in nobili foemina pulsationem Venarum. Eo tempore, quo magis cordis palpitatione agitabatur misella, & simul asthmat sorti, tunc venae brachii, & colli ad visum pulsabant, non adeo differenter ab arteriarum pulsatione, cohaerenter cum cordis palpitationibus : accessione finita cessabat venarum pulsatio. De more bis de die haec scaena renovabatur, aliquando saepius : Optime deduxit idem Auctor a polypo in arteriarum truncis existente morbum hunc , repertus enim in Vena cava fuit polypus fere totuin ejusdem venae lumen OccludenS.
72쪽
62 Sed asserunt in inflammatione , uti ex Cullenii doctrina patet, haberi spasmum minimarum arteriolarum; exin hanc dilatatio nem insequi non posse. Haec objectio, quae primo intuitu plurimi facienda esse videretur, statim proruit eX consideratione hujus conjecturae, quae nutantibus superstructa est fundamentis; & eX eo , quod hic non habeatur Vera inflammatio; debilia enim solida S laxa, & structura glandulae
facillime cedens reactionem eXerere queunt
nonnisi minimam ; pro in luctam hanc minus acrem adesse debere, quod eX ipsa Culleniana doctrina confiicitur; rigidiores enim fibras hoc spasmo fortiter tantum detineri admittit. Hinc in glandulis , ubi laXa semper compages animadvertitur, faciliuS secretiones persiciuntur. Praeterea etiamsi spaSmum admitteremuS, an potiuS hic est admittendus in ultimis , & minimis ramis, Vel in aliis, quianastomos es ineunt majores Z In illis procul dubio , ut dein imminutis plurimis rivulis cogatur in truncos abire sanguis, ibique colligi: quod dein auXiliaretur inflammationi, secretioni maiori, & dilatationi cooespondestium Venarum. Cum autem laXa sint puerorum viscera, & praecipue horum incolarum, ipse sanguis obstacula superat, ut & nonnumquam in tela ipsa celiciosa disperdatur cruor, quem
73쪽
quem praeter alios Vidit Μorgagnius Celeher. . 9. in uno glandulae lobo, & in tota ipsa glandula in scriba , & in anu Bononiensi , &Doctor Halix. Sed etiamst admittatur spasmus hic minimarum arteriolarum , sciendum, quod tollatur a reagente sanguinis vi, inde ruit objectio. Neque quid eonficit inutilitas venae sectionis ad hanc theoriam infirmandam : primo namque aetas infantilis non patitur generosas sanguinis evacuationeS: hae revera in puerulis sunt periculosissimae jacturae eo, quod magis, magisque debilitetur solidorum actio, a qua jam imminuta oriri etiam morbum monuimuS. Dein hic non habetur energica inflammatio,
saltem phlegmonosa, & si ea est, id nonnisierisipelacei quidpiam est ; qui morbus absque venae sectionibus saepe curari potest , praecipue si minimus fuerit. Praeterea jam perfecta struma nil boni afferre quit, cum secretio jam fuerit peracta, & debilitetur po
cedente. Monuimus profecto superius sanguinis ad eas partes validius impingentis simplomata in initio tantum morbi Observari, non autem in struma perfecta , in qua potius imminui ex compres Sione vasorum a tumore ipso orta, & a derivatione sanguinis ad alia loca adduximus. Ego quidem ab
74쪽
ca sanguinis evacuationes abhorreo, sed cum necessitatem non Videam, neque modo S quaerere mihi licitum est, quibus , nisi strumam adaugeam, saltem difficultatem extirpationis ipsius promoveam. Caeterum in initio ipsam sanguinis per sanguisugas, & cucurbitulas scarificatas extractionem non eXtra aleam censeo,
praecipue in adultioribus, si solidis simul rorandis haberetur ratio ; haec tamen, juXta Celeb. Eq. de Brambilla theorema in inflammationibus topicis, loco, si sieri possit, anfecto persiciantur. Ipsa laxitas praeterea potiusquam debilitas hanc propositionem sussulcire videtur. Addunt compressis arteriis circulationem non modo non retardari, sed potius augeri, quemadmodum fluminum aquae, quarum minor est cursus ubi alvus est largior , ct contra major ubi strictior. Sed haec non aequa est analogia: neque enim circulatio hydrostaticae tantum legibus persicitur ; in flumine enim eadem esset humorum quantitas, hic minime. Porro adstricto alicubi vase admittenda est minor sanguinis copia; cum enim in vase minore major sit relative ad sanguinem affrictuS, ideo pars vis receptae ab Oletur , praeter aliam rationem, qua minor Rrteria minorem exerit vim. Sed arteria prae
75쪽
ternaturaliter affecta muneri proprio recte obeundo par non est. Praeterea cunn haec compressio non sit aequalis , & irregulare saepe efficiat de struma durissima, osteo ma-matos a Sc. loquor), Vasis lumen, circulatio rite haud peragitur. Observatur politremo minor celeritas in ramis , quam in trunci S , in surculis , quam in ramis , quam imminuunt minor sanguinis quantitas, & minor arteriarum contractio , minor abhinc sanguinis eXpulsito, minor Vis tunicarum, & major attritus. Igitur ea Vasorum molCS, quae, Ber trandio Celeber. adnotante, cum glandula ipsa crescit, non est ab impedito sanguinis cireuitu , quin imo ab eo quam maxime citato. Sed neque sanguinis quanistas, ct qucthumoreS Omnes provenire scimuS, Praetermittenda est, ubi rite consideretur secretio.
Noscimus enim a solidis debilitatis, immutatis , a digestione prava, ab imperfecta chi-lificatione neque sanguinem ipsum insontem
evadere. Hoc autem suspensa ViX admittatur minerva, ne in errore S labamur, quo Sinfinita humoristarum cohors fuit ampleXct. Animadvertendum interim VOracioreS puerOS hoc morbo o us tentari, & foedius teneri.
Revera debilitati solidorum director conducit ipsa mala digestio ex qualitate ipsorum cibo-xum, qui penes hos xussico S pessimae omnino E sunt
76쪽
sunt indolis. Hanc caussam optime jam adduxit laudatus Bertrandi asserendo itidem eo tunc temporis evolvi penitius sirumam, quo jam pueri mandere incipiunt. Masilicatione quapropter non rite perfecta, alimenta parum subigi tur a debili caeteroquin Ventriculo; inde pravi etiam producuntur humo
res nutriendo rite corpori numqua in apti.
Struma , ct cretinis mus haereditarius praeter alios a Claris Si in o Fodere Assais juris gortre , re is cretinage dicitur; hoc autem in his saltem Provinciis dici nequit. Ubi revera nati fuerint, ct in Italiam translati,
non tentantur morbo, neque imbecillis cretinis mus illum invehere tentat, quem sinu suo recepit ridentissima pulcherrimae regionum planities. Adde etiam struinosos, ct creti- nos , qui ad illam perrexerint plagam, inter alia amoenissimae regionis dona illud sanitatis recipere , ut & monstruoso saepe saepius liberentur morbo. Hoc quidem Taro,
quia remota est ab iis locis , de S iuriis, & Carynthiis loquor) Italia; quia pauperrimi sunt hi rustici, quia patria tecta superstitiose colunt, & usus, quia pares habent innumeroS, Ut imminuatur peculiaris morbi faedi. ta S, aliis interea, uti Helveti, pretiosum hoc monile adamantibus, Si igitur erumpit mor- bus , id est a tot caussis eruenduS , quas post
77쪽
posthac erimus exposituri. Vigeti utique Iaxitas generalis , quae praedis ponens est, sed haec tollitur ab apta vivendi methodo ; inte-xea sciendum eos fere numquam ViX ortos praeseserre cietinismi , & strumae rudimenta,& simplomata; haec autem evolvi a tot caussis accidentalibuS. Revera observarunt Medici& Chirurgi Styxiae, Carynthiae, & Tyrolis ,
cuni quibus locutuS sum, pueros, Vel & eos tantummodo invadere morbum, qui diu hic permanserint: Chirurgum profecto ipsum mihi videre contigit, qui huc ab alia regione demissus strumae jamjam incipientis primordia gestiebat, quam incassum sudariolo arcte circumligato compescere tentabat. Adversatur autem mihi Mitterm erus , qui in Tyrolensi Comitatu Bitias gentium struma S perpulchre descripsit, asserens: In tractu Asins-gensi nemo nascitur , ac vivit qui non hac Iabeinficiatur adeo , ut advenis vel D Uciscentibus fructura elegantiori proprilis vitio ab iis incolis vertatur, ac si membro ab iis pro elegatiori habito desiluerentur F si quandoque nascitur ιnfans sine monsruoso huiusmodi tumore, pro imperfecto habent; ae arani , Deumque Venerantur argenteis , vel avreis ad similitudinem e for-niatis frumis sacra loca exornando , precibuSque impense fusis hoc decus eximium pro recenS Malo ιxorant , quod etiam faciis asequuntur , cum
diata illorum satis sussciens si in progressu ad
78쪽
ejusmodi strumas excitandas. , , Versor tamen ne haec poetice potius, quam historice fuerint dicta, praesertim, quod nunc non sic se habe Te mihi fuerit traditum ; vel etiam ne relationibus , quamquam Rufrsteinio - Tyrolerassis , potius faverit, quam propria observatione haec suffulciverit; etenim juvenis adhuc dissertatiunculam illam Erfordiae sub bis clieri praesidio conscripssit absque eo, quod medicinam tunc temporis calluinet. Relationes interim quantum Medico S , praecipue ubi relatores Medici non fuerint, fallant sat doce S testis est Medicina ipsa , quae contradictoriis, & insipidis coinquinatur observationibus ;sed & infantili parum student aetati, inde
morbi eos invadentes non Curantur, neque animadvertuntur eorundem primordia praesertim a nutricibus , & obstetricibus imbecillibus. Concedam tamen hoc in nonnullis ilIius regionis insecutum fuisse , quamquam hisce temporibus res longe aliter se habeat ;hoc verum nil probaret nisi morbum connatum illis esse potiusquam haereditarium, vel etsi talem , tamen ab unica regioniS mutati Ο- ne removendum ita , ut mater in Italiam translata filios non strumoso S pariat. Praeterea obstetrices, ut parentibus solentur, silios struma laborare asserunt , etsi illa deficiat, vel & rudimenta conspici testantur strumae, quae dein fere certo apparitura erunt; prae
79쪽
eterea Vel per accidens, sive sporadie e orta est; Vel potius, alius , ac struma , tumor fuit, vel ab ipsis obstetricibus excitatus; ab his namque audacibus, ct ignarissimis neminis omnia re ala sunt timenda, prout quotidiana doceor observatione. Interim sciendum hoc in pago nonnullos reperiri , qui struma, 'CretiniSmo carent, S infantes nonnisi rarissime , credo etiam numquam, si rumoso S en AS-cL Praeterea licet hoc in pago struma haereditaria esset non tamen inde liquet rem tali se habere modo in aliis Tyrolensis Comitatus oppidis, in Styriis, S Carynthiis, cum Ne dicorum, & Chirurgorum, cum quibuS locutus sum testimonium, aliter me censere cogat, & certitudinem moralem cuique bener tiocinaturo pariat. Sed & omnes fere auctores Celebriores hanc endemicam, non hae reditariam adia littunt. Idem ipse Georgi
80쪽
te strumas habet, & hac ratione nonnullus putat laborare Peruvianos prope Cordi iteras, seu catenas Andium ; Georgi, praeter aliud
exemplum, habet: EJenii diei e te ute eu
surii Observatio T. 2. pro me Certat, AD serit namque Clarissimus vir Les etrauger ,
gen8S. , , Est igitur morbus ab accidentali.bus caussis omnino dependens, praesertim, cum ipsi huc profectorum pueri non eX DR-tivitate morbo laborent, & alibi delati hoc
non ') Hoc ab omnibus, cum quibus locutus sum, Tyro, iis , Styriae, & Carynthiae Medicis, & Chirurgis habui; quod monuerat jam Rodulphus Camerarius Sillogo mesmorabit. Mediciniae Cent. 9. 3. 69. asserens , , Nec incolis id tantum illic natis vernacutam es uitium, sed etiam aduenis, qui js colloes erino graciliore aduenerint , aliquot annis do his fontibus potaverint , guttura corum , MCL-ti taurorum colla , quibus palearia depenaeent , referres MidUbis. ,