장음표시 사용
311쪽
illi licea ecusare, necne.Cornis.ad Herm.li. L. Lux, Ne quis urbanum ma uratum caperet, nisi qui decem stipendia coii: ecisset. Pobb lib. 6.Lcx semunciaris scenoris. Tulit. T. Manlio sorquato , C. Plautio Coss. Nano CDvi. Liuius libro 7.Lrcss de ambitu.Ne quis candidatus nomencla tore in inagistratus petitione uteretur. Plutar. in Cat. Hic.Vt qui compctitorum suum ambitus danasset, pro eo substitueretur.Cicero pro Syllana. Vt qui quempiam ambitus damnallet, eius tribu assequeretur.Cicero pro Balbo. Vt qui de ambitu
damnatus alium eodem crimine damnasset, in integrum restitueretur.Cicero pro Cluentio Vt aeculatori cullos apponeretur,qui uideret, quaecunque ad accusationem pararet atque ageret. Plutar.in Car. Vtic.
Lrx de Cn. Publicio Menandro homine libertino, quem legati in Graeciam proficiscentes interpretem secum habuerunt, ut si domum reuertisset, de inde Romam redisset, ne minus ciuis esset. Cicero in ea pro Balbo. Pomponius autem in l. s. D de capi. de postlim. Et ideo,inquit,in quodam Menandro.qui posteaquam apud nos manumissus erat,missus est ad suos:non est uisa necellaria. lex de illo, ut maneret ciuis Romanus. Nam liue animus ei fuisset remanendi apud suos , desinebat esse ciuis: sue animus erat reuertendi, manebat ciuis : & ideo lex suit superuacua. De eodem Menandro Ciceronis locum illum in libro De Orat.primo,intelligendum arbitror, Similique in genere,inferiore ordine, ii quis apud nos seruisse: ex populo foederato, seque liberasset, ac postea domum reuenisset,quaesitum est apud maiorus nostros, num is ad suos politi minio redi stet, ta mississet hanc ciuitatem. Lax de militia.Vt qui ciuem ab hoste seruasset, is ab Imperatore quercea corona donaretur. Phitarch.in Coriol. Item,Ne cuius militis scripti nomen, nisi ipso uolente:deleretur. Liuius libro se. ptimo. Item, Ne quis loco ab Imper.designato cederet,atque ordinem desereret. Diodor. lib. I r. Lεx de carminibus infamibus. Donatus in re
lium,Sed quum poetae abuti licentius stilo, Se passim laedere ex libidine coepissent plures bonos: ne quisquam in alterum carnem infame proponeret lege Iara,siluere. - Lex est accepta horusque Turpiter obticuit, sublato iure nocendi. Haee Donatus,ex Horatii libro De arte. Idem etiain libro Epistol.secundo, ad augustum legem eandem,liis uersibus signiscat, - uuinetiam lex Poenaque lata, malo quae nollet carmine quenqua Describi tenere modum formidine sistis,m benedicendum, lectandumque redacti. Sed hanc x i 3.tab.legem esse arbitror, de qua Cic.
T de Rep.scribit apud August. lib. de Civit. z.
Eas autem leges peculiarem in librum retus, PQ rs Dei uolui uas ferat,absolutis Instit. Cominem tariis, pcrpoliam.
Lix de ciuitate Romana. Mutini Libyphoenique dandat qui quum ab Annone Carthaginensium Imperatore cuius praesectus fuerat, dignitate sinspoliatus esset, 'grigentum Romanis prodidit. Liuius lib. 2 7.
Lxx de Dictatore Ne Dictatori equum conscen- . dere licere Plutarch.in Fabio Max.LLx de C. Seruilio.Tulit. .Seruilio, C. Seruilio Coss. Anno DL Ne illi fraudi esset, quod patre qui sella curuli sudisset, uiuo,quum id ignoraret i Tribunus pliatque Aedilis pleb. fuisset , contra
quam sancitum legibus erat.Fuerat autem crae uilii pater. annos x.apud hostes Boios captiuus. I iii lib. 27.dc 3O.LEx de comitiis . Ne in comitiis magistratuum absentum ratio haberetur. Suet. & Pluta in Caesarς. LEx de pecuniis repetundis.Nς cui qui in prouincia cum imperio aut potestate esset, capere aut coorciliare pecunias liceret, extra quam s ad templude inontinentum exigeret. Cicero I. Epistol. ad RFratae Verrin. .re i. Epistatb.6.ad Att.LEx ne quis praesidum munus donu caperet, nisi esculentu, po lentum,quod intra dies proximos prodigatur. l.plebiscito, i 8. D.de of s. proiid. LEx Augusti tempore lata ut praesecto Aegypti imperium par proconsuli daretur: commemoratur ab Vlp.l. i . D.de otii c.prae t. August. I xx agraria paulo post C. Gracchi necem lata,
o γαρ εα γρη P τοῦ προτω υἰ τίδι. id est , Ut liceret iis qui agrum lese Sempronia possidebant,uendere. Hoc enim lex Ti. Gracchi uetabat. Appian. lib. De bello ciuil. r. Lux lata Papirio,Carvilio Coss. Anno CDx L. Vt qui iunioruin non conlienisset ad Imperatorium edictum,quique iniussu abisset,caput Iovi sacratum esset. Liuius lib.io. . LEcΕs de comitus.Ne is qui comitiis praeesset, sui rationem in magistratu petendo haberet. Liuius lib. t o.Ne quis inspiciat tabellam,ne roget, ne appellet.Cic. De legib.lib. I. Lux ut rei frumetariae procuratio Sex.Clodio ad pra Cn. Pompeio mandaretur. Cic. Pro domo sua. Plutar. in vita. Dio lib. 39. LEx de repetundis. Vt euntibus in prouincias i
quirendi in eos causa, quos repetundarum reos fecerant,certus comitum numerus esset.Vt literae
ex prouincia deportatae triduo ad Pistorem deferrentur , iudicumque senis obsignarentur. Vt accusatori sex tantum horae daremur. Cicero pro Flacco , ubi recentem hane legem appellat. unde apparet inter Corneliam & Iu
312쪽
LEx apud Romanos.Vt neque libera neq; serii aliberet uinum, neq: uerb clarorum uirorum qu spia a pube usq: ad xxxv.annum. Aelianus lib. 2. LEx de magistratibus.Vt numqvis liberorum in ei didatis praepolleret.Cornel.Tacit. lib. 2. Videtur
legis Papiae Poppee pars fuisse. Lεx, Ne quis patricius in arce aut Capitolio habitaret,quod propter M. Manlium Capitolinum factum est.Liu. iiD.6.LEx ex auctoritate patrum ad populum lata, ut Privernatibus ciuitas daretur.Liuius lib. 8.Lxx de sacerdotiis.Ne iduo ex eadem gente idem sacerdotium haberent. Dio Iib. I 9.LEx pecuniaria.Ne quis in argento uel auro plus LX.H-S .possideret,quam legem Iulius Caesar
Lxx de Mistoribus.Vt Quaestoribus anno consecto redire ex prouincia liceret. Plutariin Gra eliis . Lxx de militia.Vt ciues R.annos x. cum usus Reῖp. postularet, militarent. Plutar.in Gracchis.
Lux, qua Flaminica Dialis sacroru causa in pol state uiri,cetera imiscuo iure ageret. Tacit. li. . Lux quae sumptum sepulcrorum definiebat,de qui eum modum superasset, tanta pecunia quantam praeter modum impendisset, multabat. Cicero ad Attie sib.duodecimo,Epist. II. Lax, P.Scipione,C. Livio Coss. lata per unum ETribui .pleb. Anno Dcvr.Ut Belli Punici secui di dministratio P.Scipioni Consuli mandaretur, ut ex delectibus supplementum conscriberet, uoluntarios quotquot posset a socijs acciperei,de ad reges ac ciuitates literas daret in scriptas populi Rom.nomine. Appian.Debell.Punicis. Lxx Cast tensis apud Romanos. Quae pro deserto re habet,si quis ulterius secedat tuam unde ligna audiri possint. Appian in Libyco. Lxx de Tiribunis pleb. Σίμμα Dus δέοι τας DUMLτον δῆρον ἐκ-Vt si Tribunus nondum promissa praestiterit, eius in primis ratio a populo Comitiis Tribuni iijs habeatur. Appian.Debel .ciui Li. Lix de triumpho.Ne quis triumpliaret,nisi qui hostium quinq; millia una acie caecidisset. Valeri Max. libro secundo,cap. tertio,& Dio lib. 37. Vt solis Consulibac Ducib.triumphare liceret. Plutarchus in Pomp.de Caton. Vtic. Ne qui trium
. P.c. Vt quibus trigemini liberi nati erant, iis ad alendos pueros sumptus de publico suppeditetur. Dionysius lib. tertio,qui prop ter Horati- 'rum laudem eam tam suoq; adhuc tempore Obo seruatam scribit .la LEx de uacatione. Appian.De bello civit. libro se
Vsque eo inquit, Galli Romanis terribile de formidololi sint, ut i lege de uacatio ne nil litiae,quae sacerdotibus& senibus permittitur, illudasicriptum sit, nisi s bellum Gallicum e
xoriatur.tum enim Ic senes de sacerdotes in militiam proficisci. Liuius quoque libro octauo tradit,exorto tumpitu Gallico,Mamercum Cossius sum scribere exercitum sine ulla uacationisue nia.quin opificum quoque uulgus , de tellularii. . minime militiae idoneum genus,exciti dicuntur. VIdem prsterea libro decimo,ubi de eodem nun cio commemorat Senatus,inquit,Iustitia indici, delectum omnis ξeneris hominum habere iussit, nec ingenui modo,aut iuniores sacramento adacti sunt: sed seniorum etia cohortes factae, Liber tintq; centuriati Platam. praeterea invita M. Mar λ ω celli,de Gallis loquens:τοῦς μαλι e,inquit, is, ibi ira i
id est, uos maxime Romani metuisse uia identur,quippe a quibus urbe pulsi aliquando fue
ant,ae iam tum legem litterant,ut uacatio militiae sacerdotibus ei let,praeterquam si rursus bellum Gallicum exoriretur. Item in Camillo iοῦ-
rent, praetemiram si bellum Gallicum cxoriretur. Tumultu tamen,non bello Gallico,hanc fuisse eo suetudinem, Cicero Philippica octalia docet is uerbis Grauius autem esse tumultum, quam beta
Ium,hinc intelligi potest,quod bello Gallico uacationes ualent,tumultu non ualent. Huius legis etiam in ea pro Fonteio meminit.
313쪽
MAGISTRAT V V MAccommodata ad literarum
EDI Lxs plebis duo primum creati sunt
et ore Dionys. Halic. lib. 6. Curules uero
Vm .ut Liuius in fine li.6. testatur. Vtri que magistratum G. lend. Ianuarcinibant,u t Cic.Verr. r.est auctor.Curulium autem triplex fuit drocuratio. primum ut ludos facerent deinde ut aedes sacras, publicassi:, item uias publicas tuerentur: postremo ut ne in
mancipiorum uenditione & mensuris fraus ad lmittieretur. quod ex Verrina . & edicto Curulium intelligitur, quod extat lib. Panc. 2 I. Hisce go de rebus quemadmodum anno suo ius dicturi. ellent,Praetorum exemplo edicebant. deinde in sella curuli eo dentes, x edicto suo. ius redde-
hant.nam sellam curulem eos habuisse,idem Cicei Q. . ronis locus ostendit. Plebeiorum autem adri
lavaritiam Dion iis ΠLye. procurationem faciae in lib.s.Vt essent Tribunorum pleb. administris
eum te, postularet.de rebus ad se ab illis delatis
RP- iudiearent. loca sacra& publica tuerentur. anno ' nae curam susciperent.Cum autem Curulibus Cicero sacrarum & publicarum aedium procurationem attribuat,arbitror distinctam postea eorum curam ita fuisse,ut Curules ludos omnes praeter
plebeios,hi plebeios solos curarent: illi aedes s cras & publicas, itemque uias, Ei priuatas ct cloacas tuerentur: illi mancipiorum uenditionibus, hi annonae praeessent.Tullius autem in lib. De te gib. 3.haec omnia permiscet. nee lingula singulis attribuit. Suntoque Aediles,ait, curatores urbis, annonae,ludorumq; solennium. Cum autem Aediles plebis Tribunoru administri tantum essent, nee propriam Iurisdictionem haberentsed de re bus tantum ad se Tribunorum arbitrio delatis eognoscerent, edictum eos nullum proposuisse uerisimile est.Nunc ueterum scriptorum auctoritates, ex quibus adolestemes de bluuscς magistra ius ui ae potestate aestimare possint,subiiciemus. Varro lib.De lingua Lat. . Aedilis, qui aedes si- cras& priuatas procuraret . Cicero Verrina 7. Nune sum desgnatus Aedilis: habeo rationem quid a populo R.acceperim:mihi ludos sanctis,i mos maxima cum cerimonia Cereri, Libero , Liberaeque faciendos: mihi Horam matrem populi: R. plebique Rom.ludorum celebritate placanda
mihi ludos antiquissimos , qui primi Romani
ROMANORVM sordinem descriptio.
sunt nominates,maxima cum dignitate ae Wligione,ICui,Iunoni,Mineruaeque esse iaciqnqos: milii sacrarum aedium procurationem:mihi totain ur- ibem tuendam esse commistam.Litavs ; sin. lib. si de Curulibus. Reculantibus sextas Latinas eu irare Aedilibus plebeiis, eo clamat lim a patriciis est iuuenibus, se id honoris Deum immortalium caussa libenter a iuros,ut Aediles fierent. quibus eum ab uniuersis gratiae actae essent, factum S.C. ut duos uiros Aediles patribus Dictator populit' rosaret,patres actores omnibus eius anni comitiis herent. Aediles idem scribit libro 3 o. de ui tores Sc scribas habuisse. Pomp. l. 2. De orig. . itur. Itemque ut essent qui aedib.praeessent, in qui- . bu omnia scita sua plebs deserebat: duos ex ple- be costituerunt, qui etiam Aediles appellati lunt. Idem,Tunc ut aliquo pluris Patres haberentur, placuit duos ex numero patrum constitui. ita sa-ctj sunt Aediles Curules. narra libro secundo,
O .. ἐκ --, χαἰ rita τῶν, - ἀγοραν ἐπιπα-7- χώ-msiu cui ζ.σιν oram. A tque hoc quidem modo Tribunorum pol testaseonstituta et t. luibus duo etiam Aediles adiuncti sunt: quotum ministerio atque opera inli-adteris ac tabulis publicis uterentur. Omnia enim plebiscita,& leges,& senatusconsulta in literas relata, Aediles accipiebant,ac ne quid illos eortum lque in repub.gerebantur , latere posset, asseruabant. His i tur de causiis Aediles ἀ principio
creati sunt, itemque ut ius dicerent. Postea uero cum alia nonnulla,tum etiam rerum uenalium forum eis commiserunt: qua de caussa ἀγρα θυι a iGraecis nominati sunt.Reperio praeterea Aediles de stuprorum licentia quam mulieres prostebantur,decreuisse.Tacitus libro secundo, Eodem anno grauibus Senatus decretis libido sex minarum
coercita,cautumque ne quaestum corpore faceret,cui anus,aut pater, aut maritus eques R.suis
set.nam Vestilia Praetoria familia genita licetitia stupri apud Aediles uulgauerat, more inter ueteres recepto,quo satis poenarum aduersus impudicas in ipsa professione flagitii credebant. Suet nius in Tiberio,Foeminae famosae ut ad euitandas legum poenas iure ac di 3nitate matronali exoluerentur.lenocinium profiteri coeperunt: & ex iuuetute utriusque ordinis profligatissimus qui inmolam iudicii notam sponte subibant.
314쪽
IIdem praeterea quae iter in publica uia impediebat,
frangere atque conscindere poterant ut intelligitur exl. Ir.D de perici S comm. mensuras item iniquas confringere. l. I 3 .F. 8.D. locata qua de re Iuvenalis sic: . Et de mensura ius dicere,vasa minora, Frangere pannosis vacuis Aedilis Vlubris. Item in uenalitios animaduertere.l. I 2. D. dedecurionici. Scribit etiam Tacitus lib. is. Aediles pignora cepisse,& inultam irrogasse. Cohibita, i qui Orctius Δ: Aedilitia potestas . statutumque quantum Curules,& quatum plebeii pignoris caperent. Dio lib. s.infi. Aia. DCC xxxi . Aedili cuidam plebis mortuoC.Calpurnius,qui tamen ante Aedilis Curulis suet ata cccssit, quod latus factstm fuisse memmiae, proditum nusquam est. Aus I)omp. Aecbiu illitio dictus est magistratus , qui ldium non. t metum sacrarumsed etiapriuatarum curam gerebat. Postea hoc nomen &ad magistratus translatum test. Dictus est autem
Aedilis,quod facilii die ni plebi ad eas esset.Sed& Aedilatus dicebatur eadem dignitas , sicut
tionis populi uiritim babent, neque prehensionis, eos magistratus apriu is in ius num e uocari est potestas. . l. Lepidus Aedilis Curulis, a priuato ad Praetorem in ius est eductusmune mpni secura publicis non modo prehendi non pollum, sed etiam ultro summouent populum. Plutarchus in Mario, Post Tribunatum maiorem Aedilitatam petiuit. Duo enim eran ' Medi lilini: altet
in quo ipsi Aediles in i nis Incurum
pedes habentibus ulcistratus retinebat. alter
appellabant.Quibus es etiam superius ex Verrio ICurulessellam curulem linuit G.quod etiam Liuius lib. .confirmi,ubita de prstexta toga loquitur:Non parentibus, inquit, Tribunis, quod pro Consille uno plebeio tres patricios magistratus curulibus sellis praetextatos tanquam Consules sedentes nobilitas sumpsisset. Eodem die de utroque comitia fiebant. Liuius li. s. Institutuest etiam ab iisdem Consulibus, ut Senatusconsulta in aedem Cereris ad Aediles pl.differenter,quae ante arbitrio Consulum supprimebantur,nunci
banturque. AD DILES CEREALES . omp. l. 2. De
orig. ius. Deinde C. Iulius Maesar duos Aedi las creauit, qui frumento praeessent, di a Cer re Cereales constituit.Dio lib. a 3. in s. Anno ab C. DCCX. primum sex Aediles sunt consilia tuti,duo patricii, qui Cereris Aediles dicere tariquatuor plebeii usque mos ad nostram usque aeratem p cIductuo est. γ
lagistratum itur quodus t Aediles
CpNso Rhs duo primum creati sunt, Papirius &Sempronius, Anno CCCx auctor Liuius lib. s.& lib. io.Varro lib. De ling. q. Censor, ad cuius censionem,id est arbitrium, censeretur populus. Festus lib. 3 .Censores dicti,quod rem suam qui Gque tanti aestimare so litus si,quantum illi censuerint. Liuius lib. .Censores dicti,quod censui agedo praeessent. Cicero De legib. 3. Censores populi aeuitates,soboles, familias,pecuniasqtie censen to.Vrbis templa, uias, aquas, aerarium , uectigalia
tuentori populique partes in tribus distribuunto. ex in pecunias uitates, ordines partiuntor.Equitum, peditumque prolem describunto. Coelibes esse prohibento.mores populi regunto.bini sunto.niagistratum quinquennem habento eaque potestas temper esto. Pedianus in Diuinat. Cic. R gendis moribus ciuitatis Censores quinto quoq; anno creari solebant.hi pro susciues sic notabat, ut qui senator est et,eiiceret senatu, qui eques R manu ,equum publicum perderet: qui plebeius, in Ceritum tabulas referretur, & eratius seret. ac per hoc non esset in albo centuriae suae, sed ad hoc esset ciuis tantum, ut pro capite suo tributi nomine aera penderet.ijdem completo quinquennio urbem lustrabant,&Suovetaurilia sacrificia,
--χοῦν is My - ὀ μ λ ων, --ra. id est , Creati autem propterea Censores fuerunt, quia Consules rebus omnibus propter carum multitudinem sufficere non poterant. nam Consul ex omnem illam quae tum Censoribus attributa est
praefecturamad illud usq; repus gesseram. Sunt autem a principio duo,sique ex Patriciis creati rqui primis & postremis tempotibus magistratu
illum quinquemitum obtinuerunt.interiecto u ro tempore te uiannuit . quinetiam . potestatem Consulibus maiorem obtinuerunt, tametsi parte lduntaxat eorum magistratus adepti essetit. Mu- nus autem illorum erat,vectigalia publica Ioca
315쪽
re,uiarum , publicariimq; aedium curationem suscipere,ciuis cuiusq; facultates censere,mores notare atque animaduertere: laude dignos ciues in trib.in equestrem ordinem,in Senatum, pro cu- u . A iusque dignitate adscribere : qui minus honeste - uiuerent,omni ordine ac tribu movere. quae potestas maior erat omni ea quae Consulibus erat cla .licta . Iusiurandum autem super uno uoque dabant, se neque gratia, neque odio quicquam g sturos, sed ex animi sui sententia quae Rcipiiblicae utilia essent,re quaesita Sc deliberata facturos Praeterea populum ad legum & aliarum rerum com tia euocabit. maiorumq: magi stratuum infigiata praeter lictores habebant.Cic. de offitc. 3. Nulla de re diligentius, quam de iureiurando Censores iudicabant. Liu li. o. Comitiis piactis Censores in capo ad ara Martis in sellis curulib.cosederat.
Eorum autem officium erat legere Senatum, re censere equite agere censum, lustrum condere ἀIn omnibus precationi N. Haec uerba nuncupabant, Vt ea res mihi eollegaq: meo bene I feliciter eueniat. Censori autem desuncto nunqixa aliquis sufficiturnu ctor itam Liuius lib.4. 6.9.δc Plutar.in Vitis.Liu.item lib. . & 9. Ceniliri plia. rno quinquennem fuisse scribit.deinde Mau, A - milium Dictatorem legem tuliss e, ut Cesera, quae antea quinquennalis fuerat, annua & semestris eC' set Plut. Pompeio, Mos erat Romanis, ut equites qui per legitimum tempus milita stant, ecpau per medium forum eoram Censoribus ducerent:
re apud illos Imperatores sub quib. stipendia meruissent,nominarent.Vide praeterea Gellium tib Is .cap. I .Plutarchum in Flaminio, & in Cat ne Maiore. Liuium tib 29.qui curam publicarit
tabularum Censorum propriam fuisse ieribit, &ius sartorum tectorum exisendorum ad eosdem Cinuisse. quod idem Pedianus in verr. 3. comat. Et de nota Censoria Ual. Max. item tacta in Cluentiana. Liuius lib. 29. Censores MarcuuPorcius & Lucius Valetius metu mixta expectatione Senatum legerunt septein mouerunt Sc tu ,ex quibus unum insgnem Ac nobilitate di honoribus L. Quintium Flaminium Consularem . Patrum memoria,inquitunstitiuum sertur,ut Ce
fores motis e Senatu ascriberent notas. Catonis de aliae quidem acerbae orationes extant in eos quos aut Senatorio loco mouit , aut quib.equos
ademit. Longe grauitam in L. Quintium oratio est,quasi accurator ante notam no Cesor post notam usus esset, retinere Quintium in Senatu ne
frater quidem Titus Quintiu i tum censor esset potuisset.
CENTEMur Rr magistratus quidem non erant , sed i cum a Cic. libr. De legib. ς. ii qui lites contractas iudicabant, hoc est uelCentumuiri,uel certe De cemuiri in minorum magistratuum ordἱnem re- .
ferantur,de ijs quoq; hoc loco dici posse,non imcommodὸ iudicauimus. Iestus lib. 3. Centumuiralium iudieia a Centumuiris sunt dicta. na cum
cssent Romae x x xv. tribus,quae & Curiae iuncti lctae, terni ex sinsulis tribubus sunt electi ad iudicandum, qui Centumuiri appellati sunt. de licet is amplius quam centum fuerint, tamen quo
is nominarentur,cintumuiri sunt dicti. Cicer. lib. de Orat. i. Nam uolitare in foro,haerere in iure, ae Praetorum tribunalibus iudicia priuata magnarum rerum obire, in quibus saepe non de secto sed de aequitate Sciure certetur: iactare se in caussis Centumuiralibus, in quibus usuca- ipionum, tutelarum, gentilitatum , agnationum, alluvionum, circumluuiomim exorum, mancia
piorum, parietum, luminum, stillicidiorum, t
stamentorum ruptorum aut ratorum , cetera
rumque rerum innumerabilium , iure uersentur, dec. Eosdem de inesse. test. cognouisse , Patet ex l. H. de I7. D.de inoff. test. Ouid lib. De ponto, q.
Decentaneiudex in tua re a uiris. . l.
Posterioribus autem temporibus eorum iurisdi ctio multum creuit . quemadmodum ex ijs quae subiaciam quiuis sua sponte intelliget.Fab. lib. s: eap. r. ibusdam in iudicijs, maximeque capita Ibus,ut apud Centumuiros, ipsi iudices exigunt
licitas 3c accuratas actiones:contemniq; se, nisi in dicendo etiam diligentia appareat,credui: nec docetis olum,s
in 'uib.de iralibus. Iden santur in iudi est,ut in asserratium,quae in duas lias lectari uolunt. Quo in , non publica, sed ea itur ut in causias liberaeiudicia etiam uer 'eat ista pronunciatum
x r.eap. r. Etiam si apud alios iudices agetur, ut in secunda assertione, aut in Centumuiralib. iudiciis duplicibus parte uicta. Corn.Tacitus in ii. de Oratore. Lege Pompeia omnia apud Praet 2 res gerebantur,apud quos quod maiora olim negocia exerceri solita sunt,quod maius argumentum est,quam quod caussae Centumuirales, quae nunc primum obtinent locum aded splendore aliorum iudiciorum obruebantur, ut neque Cia ceronis , neque Caesaris, neque Bruti,neque Caelii,neque Calui, si denique ullius magni orat ris liber apud Centumuiros dictus legitur, exceptis orationibus Asinii. Plinius lib. Epissit r. Ἀ- stringor Centumuiralibus caussis, quae me exe cent magis quam delectant. Sunt enim pleraeq: parule,& exi lcs. raro incidit uel personarum claritate, uel negocii magnitudine insignis . ad hoe perpauci,cum qRibus iuuet dicere. Ceteri au V rices atque etiam magna ex parte adolescentu- ,
Ii obscuri declamatum huc transeunt, tam ire
316쪽
uerenter& temere t mihi Attilius noster e presse dixisse uideatur,sic in foro pueros a Centu ui ratibus caussis aut picari,ut ab Homero in sch lis. Auctus est autem postea Centumuirorum numerus. manente tamen semper nomine, diuisus-ue in quatuor Consilia Plin. libro sexto Epist. cemina splendide nata nupta Praetorio uiro, ex-bxredata ab octogenario patre intra undecim dies,quam ille noucrcam ei amore captus induxerat, quadruplici iudicio bona paterna repetebat. Sedebant iudices centum & octoginta tot enim quatuor Couidiis conscribuntur. His autem praeerat Prstor, quemadmodum idem libro quinto significat his uerbis: Hoe facto Nepotis commotus Praetor, tui Centumuiralibus paelidet, delibe
raturus an sequeretur exemplum, inopinatum nobis otium dedit. Erant autem Centumuirorum
consilia quatuor.in quadam basilica inter se usq; adeo ipxima, tu actiones unius Tribunalis ab alio exaudiri post elu, ut ex eodem Plinio libro secundo intelligimus.Quintilianus libro duodecimo, de Trachalio loquens:Certe, inquit,cum in Iulia basilica diceret primo Tribunali, quatuor autem iudicia ut moris est cogerentur, atque omnia clamoribus fremerent, & auditum eum & intellectum & quod agentibus ceteris contumeliosum fuit , laudatum quoque ex quatuor tribunalibus memini.
CorusvLrs exactis Regibus duo creari coepere Anno CCxLv. ut Liuius in fine libri t. tradit: e libro I I.Omnia iura,inquit,omnia insignia primi Consules tenuere.id modo cautum est, ne si ambo fasces haberent,duplicatus terror uideretur.Varro libro i ii i Consul nominatus, quod cosulere populum,& senatum debet:nisi illinc potius , unde Actius in Bruto,Qui recte consulat, Consul fiat. Cicero lib.de Legit . ii I. Regio imperio duo sunto:iique praeeundo, iudicando , consulendo, Prgiores, Iudices . Consules appellanior. militi ε summum ius habento,nemini parento. Ollis salus populi suprema lex esto.Ius autem Consules dixisse, uel ex i i. Livii intelligi potest: ubi scribit Appium Consulem quam asperrime ius de creditis pecuniis dixisse. Pomponius l. 2. g. 8. de origaur. Consules ab eo dicti sunt,mplurimum Reipub.consul rent. Lege lata summum ius eis delatum cst, prouocatio ab iis populo concessa, prohibitum eisdem ne pollent in caput ciuis Rom.animaduertere iniussu populi. soliun relictum est illis,ut coercere postent,& in uincula publica duci iuberent.Nonius Marcellus, Consulu& Praetorum proprietas, quod consulant,& p eant populis,auctoritate Varronis ostenditur De uita populi Rom.lib. ii .Quod idem dicebantur
Conicies& Praetores , quod praeirent populo,
Praetores:quod consulerent senatui, Consules. Polybius libro v I.Consulas antequam ex urbe legiones educant, ut binarum rerum omnium ius atque imperium habent. His etenim ceteri omnes magi liratu s, Praetor, Tribunus pleb. parentae subiecti sunt. Hi legationes in curiam introducunt:quae celeriter statuenda sunt , decernunt rquae & deliberanda sunt, ad Senatum reserui. tuae uero a Senatu decreta sunt,ea ut persciantur, ipsorum officium est. quinimo & quae de Repub. per populum transigenda & perficienda sunt, e rum Oiticium est perpendere,ac diligenter examinare,concionem quoties Oeus est,aduocare,Senatusconsulta ad populum referre, quicquid maior pars iusterit, exequi.Quinetiam in his que ad belli apparatum, & castrensem disciplinam pertinent, hi summum imperium habent. His ius est socijs quicquid uisum fuerit, imperare, Tribunos militum creare,delectum habere.ad lige de ijs oui
sub imperium eorum sunt, in castris arbitratu scosupplicium sumere.His praeterea licet eos comitante Qtiaestore, ac sedulo impetrata faciente, publici aeris quantum res ipsa tulerit, impendere. Hee Polyb.Constat autem ex Cicerone Pbilis p. quinta, Legitimum consulatus annum fuissex L m .ex Muraeniana.& libro Epist.septimo: &Liiiij lib. t . centuriatis comitijs eos creari consueuisse.ex Pediano in Verrin. r. diem comitiorum Consularium filisse v t .Calend.Sextil.ex Philipp. 2. de Plu tarcho in Cicero.Consules captis pignoribus Senatores qui nec aderant, & quibus caussa non erat,c ercuisse.ex I.iuii lib. r. cum ad bellum proficiscerestur,uotis in Capitolio nuncupatis paludatos ex urbe exisse, omnibus ordiniabus eos comitantibus.ex Verrilia 3 designatos in comitiis Consules domum a multitudine deduci solitos.ex locis innumeris,eosdem Calend. Ianuariis magistratum inisse:pompamque insignem adhibitam fuisse.qua de re uerius Ovidii pulcherrimos ex libro quarto De Ponto subscribemus. Ergo ubi Iane biceps longum reseraveris annum, Pulsus er a sacro mense December erit, Purpura Pompeium summi uelabit honoris,
e titulis quicquam debeat ille suis.
Cernere iam uideor rumpi peia atria turba,
Et populum laedi deficiente loco. Templaque Tarpeiae primum tibi fidis adiri,
Eiferi faciles in tua uota Deos. Colla boues niueos certe praebere sicura, Quos aluit campis herba Phalis suis.
curia te excipiet, patreri , ex more uocati, Intendent aures ad tua uerbasuas. Inde domum repetes toto comitante Senatu,
icium populi uis capiente domo. Item Elegia I x. Dumq: latus cinget sancti tibi turba senatis, consulis ante pedes ire iuberet equo. Et quanquam cuper emper tibi proamus esse, Gauderem
317쪽
Gauderem luteris nos habur se Iuctim. Nec querulus tiaria quamuis eliderer,essem: Sed foret a populo tum nubi dulce premi. Prospicor gaudens quantus foret agminis ordo, Den aq: quam longum luna reueret itere. amq; magis noris, quam me uulgaria tangant, Spectarem qualis purpurate tegeret.
Signa quoq: in stella nossem formata curuli ,
Et totum Numida cupide dentis opus . At cum Tarpeias esses dedactus in arces , Dam caderet russu uicta sacra tuo rῖse quoq; secretisgrates sibi magnus agentem. Aud: 1sit, media qui sedet aede Deus. Idem etiam Elegia sequenti de extraordinaria Consulis potestate , nonnulla scribit: quae quia nusquam alibi me legisse memini, subiiciam . Aut reget ille suos dicendo iura Quirises. Conspicuum signis cum premet altus ebur. ut populi reditus positam componet adtacta,
Et minui magna norisinet urbis opes. ut ut emni patres in Iesia templa uocati, De tanto dignus Con vile rebus aget.
Auffiret Augusto soli ιam, natoq; salutem , Des parum noto con det gyrio . Item Elegia. I x. Haec modo te populo reddentem iura uidebit .
Et e secretis finget adesse tuis. Nune longi reditus ballae supponere lustri
credet, exacta cuncta locare fide. Nunefacere in medio facundum verba senatu , Publica quaerentum quid petat utilitas . Nunc pro Casaribus, suteris decerneregrates , Alba re opimorum colla ferire boam.
Dici Mur RI Reipub5. administrandae primum
creati sunt, mortuo Romulo. Patres enim centum a Romulo creati,decem decuriis factis,sua
tulisq: in singulas decurias creatis , qui summae
rerum praeessent, consociarunt. Decem imperitabant:unus cum insgnibus imperii,& lictoKbus erat. quinque dierum spacio finiebatur imperium c per omnes in orbem ibat. Haec Liuiux lib. prim Dionysius autem lib.2.scribit, ducentos patres fuisse.' imperium decuriis factis uni, eodem modo commisisse. DECEM vi Ri Reipiadministrandae secundo creati sunt Anno. CCC D. Hac de caussa, inquilini, plebs de nimio Consulum imperio querebatur, qui ius non E certis legibus, sed arbitrio suo dicerent. Petitis igitur e Graecia legibus, senatusco sulto. plebiscito confirmatum est, ut omnibus abrogatis magistratibus, Decemuiri eum Lmmo imperio crearentur: qui decimo die ius populo singuli redderent ,& eo die penes Praesectum i ris fasces x II .essent: collegis nouem singuli a
seris apparerent.& Liuius li. 3 .Haee Dionis. lib. Io.Pomponius in l. r.s. I 3 .De o Ig. iur. Et elimplaeuiliet leges quoq; serri, latum est ad populit ,
uti omnes magi liratu se abdicarent. quo Decemuiri constituti anno uno cum magistratum prorogarent tibi.& cum iniuriose tractarent, neque
ualent deinceps si licere magistratibus, ut idis , & factio sua perpetuo Rempubli. occupa
tam retinerent: nimia atque aspera dominatione eo rem perduxerunt, ut exeicitus a Repub. secederet.
Dgcs Mut Rr litibus siue stlitib. ut olim loquebantur iudicandis, quo tempore creati fuerint, non reperio. Lites autem eos caussasq; priuatas iudicasse, in quibus de iure controuersia erat, multis ex locis constat. Ouidius ad Pisonem: Seu trepidos ad iura decem citat hasta uirorum . Et firmare iubet erat o iudice caussas.
Pomponius i. 29. ι 6. De orig.tur. Deinde eum esset necessarius magistratus, qui hastae praeessent, decemviri filitibus iudicandis sunt costituti.Suetonius Augusto, Auctor fuit, ut Centumuiralem hastam, quam Quaestura iuncti consueuerant cogere, Decemuiri cogerent. Cicero pro Caecina, Cum Arretinae mulieris libertatem defenderem, de Cotta Decemuiris religionem iniecisset, Decemuiri prima actione non iudicat ierunt. Idem pro Dom-Si Decemuiri sacramentum in liberiatatem iniustam iudicassent, tamen quotiescunq; uellet quis,hoc in genere se rem iudicatam reserre posse uoluerunt. Dio praeterea lib. I I i .seribit,Decemviros iis iudiciis quae ad Centumuiros serte deserebantur,praefuisse.Cicero in Oratore, Plane Duorum uirorum iudicium,aut Triumuirorum capitalium, aut Decemuirorum litibus iudicandis,dico nunquam.
Di CTATOR, inde nomen inuenit, quod, ut inquit Varro , Consule dicebatur, cui dicto audientes omnes essent.nam ut Dionys libro. v.Plutarchus in Marcello, & Liuius libro xx. x xl l . & xxi Il. tradunt non a populo in comitiis,ut ceteri magistratus:sed a Consiit e captatis auspiciis,nocte, ac silentio dicebatur Seneca li. Epist. 9. Epist. 9. Praeterea notat eum quem nos Dictatorem dicimus,& in historiis ita nominari legimus,apud ariti quos Magistrum populi uocatum. hodieque id extat in Auguralibus libris,& testimonium est, quod qui ab illo nominatur, Magister equitum est.Plutarch. Dictator nona populo, aut a patri bus creari potest, sed alter Consulum,quem uult Dictatorem dicit .unde quia ita dictus sit, Dictator appellatur. Dionustus autem Seiratuscons. fa .ctum scribit,ut Consules qui tum erant, magistratusque reliqui se abdicarent, unusque uir quem Senatus nominaret populus scisceret , haud amplius quam per sex mensium spacium sine prou
318쪽
catione,& maiore quam consules potestate, imperaret. Caussam creandi Cicero libro de Legib. I it .sic explicat. Ast quando duellum grauius, discordiae eluium poscunt, Dictator esto,ne amplius sex mentes, si Senatus creuerit: idem iuris quod duo Consules teneto. Isq; aue sinistra dictus, populi magister esto. Dionysius eius impe rium lib.quinto sic exponit . . τυ α του ἐν λίμ/μἴ
iur. Populo deinde aucto cum crebra orirentur bella,& quaedam acriora a sinitimis inferrentur: . interdum re exigente placuit maioris potestatis magistratum constitui. Itaque Dictatores proditi sunt,a quibus nec prouocandi iussuit, & quibus etiam capitis animaduersio data est. Hunc magistratum quoniam summam potestatem Eabebat, non erat fas ultra sextum mensem retine.
re.Festus, optima lege cum dicebatur in magistro populi faciendo,qui uulgo Dictator dicitur, quam plenissimum pollet ius,iignificabatur. Praeter superiores caussas, quib. Dictator creabatur,
nimirum Rei gerendae & seditionis sedandae: inuenio' creatum etiam fuisse claui in pestilentia si gendi caussa: de quo Liuius lib.v II .commemorat. item Comitiorum habendorum : codem auctore libr. v M.&. x. Quaestionis exercenda', ut
apud cundem lib.I x .Ludorum faciendorum, Senatus agedi,seriarum Latinarummi passini apud cundem legimus.Tantum autem illius erat imperium,ut co creato magistratus omnes praetern ribunos pleb.imperio sese abdicarent:auctore Plu-Dr.in Fabio. Duo uero esse Dictatores non poterant, ac ne Dictator quidem sine Magistro equitum: auctore Dionys.libr.v.& Liuio xx iri. neque extra Romanum agrum, hoc est Italiam, dici poterat ut idem libro x x v i l .scribit. Nonnunquam& Senatus populum rosari decernebat, ut quem uellet Dietatorem iuberet,qui deinde a Consule diceretur: cuius rei exemplum extat apud Livium libr.xxv li. Quin & L.Cornelius Sylla Dictator a L. Valerio Flacco Interr ge dictus est: auctore Appian. libro debet. ciuil. I. Caium autem Iulium Caesarem Senatus Dictatorem creauit: ut Plutar.in eius uita scribit.
DvvMv Rr capitales dicebantur, qui deperdueiationis crimine iudicabant. Liuius lib. i .De Tullo Rege loquens, Duumviros, inquit,qui Horatio perduellionem iudicent secundum legem, facio. Lex horrendi carminis erat. Duumviri peduellionem inducentui a Duumviris prouocarit,prouocatione cerino. si uincent, caput ob nubito: infelici arbore reste suspenditor uerberato, uel intra pomoerium,uel extra pomoerium. Idcin libro sexto. Sunt qui Duumviros,qui de perduellione anquirerent,creatos auctores sint. Loquitur de M. Manlio, de quo Plutarchus idem in Vitis scribit. Durauit hic mos stante semper Repub. Itaque.C.Rabirius a Iulio Caesare,& L. Caesare Duumviris perduellionis damnatus est, sed ad populum prouocauit:ut ex Ciceronis Oratione pro eo,& Suetonio,& Dionis lib. x x xv ii. notum est omnibus.Cicero in Oratore, Plane Diiii uirorum iudicium, aut Titium uirorum Capitalium dico nunquam. Dv v xi v i R et nauales lege Decia, quam M. Decius Trib.pl. tulit,creati sunt: ut classis ornandae refi- ciendaeq; curam haberent.Liuius lib. I x. Dv v si v i R i sacerdotes ad institutum nostru non
pertinent. D v v lv IRI curatores uiarum quae extra urbem es.sent, nominantur a Dione libr. I i 1. in eorum x x v I .uirorum numero, unde alii quoque magi
DuvMvi Ri municipales, uide Duumviri, sub litera D.
INTERREGNvM primum institutum est mortuo Romulo: ut Liuius & Diony.3c Plutarc.scribunt Patres enim decem decu ris factis, singulisq; in
sinsulas decurias creatis,qui summae rerum praeessent, consociarunt. decem imperitabant , unus
cum insignibus imperii & lictorib.crat: quinque dierum spacio finiebatur imperium , ac per O
. nes in orbem ibat: annuumq; interuallum regni fuit:id ab re, quod nunc quoque tenet nomen, interregnum appellatum. Haec ille. inde autem mos fluxit, ut cuni sine summo imperio ciuitas esset,lum & Patricius S a Patricii s Interrex pro deretur,qui dies duntaxat quinque imperium obtineret, a quo alius deinde creabator, in dies alteros quinque, itemq; alius atque alius eodem modo: eum Consules creari possent.ut ex Ciceronis
Ora. pro domo,Asconio in Milon. N Livii locis innumeris intelligitur:qui etiam lib.vi i. scribit ad undecimum peructum esse, dum per dies quinquagintaquinque sine summo imperio ciuitas .esset. Insenam,inquit, Patribus plebe Interreges cum accepissent, ad undecimum Interregem. editionibus certatum est.
Iustior Cus Alexandriae dicebatur,qui Alexandrighiri dicundo tam praeerat, quam Praetor Vrb
Alex .scribit ei legis actionem datam fuisse: sibita uti, quaecunque lege agi possent, agere apud
319쪽
eum liceret. Spartianus in Seuero, Dende, inquit, Alexandrinis ius Buleutarum idest senatorum dedit, qui sne publico consilio, ita ut sub Regibus ante uiuebant uno iudice contenti,quc Caesar dedisssit. Strabo lib.xvri .de Aegypto i quens, tuam cum prouinciam de uectigalem populi Roma dixisset esse, ad eamq; regendam mitti cu summo impcrio Praefectu ,qui principis locu obtineret μ', inquit seis. A --δο res, έτων κυριος; id est, Sub eo est Iuridicus: penes quem iuris dicundi potestas est.
M A C. I s T E R equitum dicebatur, inquit Varro, quod summa potestas huius in equites, & adcc sos, ut est summa in populum I orna. Dictatoris:
unde is quoque Magister populi appellatus est.
Moris autem erat, ut a Dictatore diceretur noctu, sin uiatq; creatus Dictator fuerat. Liuius lib. I Di. Dictator a Cons ule dicitur: ipse deinde C. Servilium Ahalam magistrum Equitum dicit. Iteri Senatus Dictatorem dici Mamercum Aemilium iussit. Is magistrum Equitum L. inti utri Cincinnatum dixit. Item, Virginius dum collegam consideret,n oratus, permittente eo,nocte
Dictatorem dixit. Is sibi magistrum equitum Postumium dixit. Pomponius L 2. De origine. Et his Dictatoribus Masistri equitum iungebantur,sic quo Regibus Tribuni Celerum, quod onscium fere tale erat, quale hodie Praefectorum
praetorio.Aurelius i. I. D.de ossic.praef. praetoria Cum apud ueteres Dictatoribus ad tempus summa potestas crederetur & magistros equitum simbi eligerent, qui a ciati participes curae mili tiae gratia secundam post eos potestate gererent.
PRAEFECTI aerarii primum ab Angusto instituti sunt, ut scribit Dio libr.Lv.Cum enim aerarium conficiendi ratio excogitari non posset,ipse ce tum ac proprium aere suo constituit, quod Militare appellauit:eius m administrationem tribus Praetoriis sorte lectis ad triennium mandauit: qui binis lictoribus , aliisq; ministris uterenturis post eum neque ipsius pecunia, neque ea quae a Regibus & populis mittebatur, satis locupletari aerarium posset, constituit ut pars haereditatumae legatorum uicesima eo reserretur: praeterquaquae proximis cognatis, aut pauperibus relinquerentur. Postremis autem temporibus eosde Prinsectos a Principe deligi ,& sine lictoribus creari
solitos, eodem loco scribis . Vlpianus l. 8.ν. 2.D. de transact. Apud Procuratorem Caesaris tran
si de alimentis potest. scilicet si a fisco petantur alimenta. Secundum quae & apud Praesectos aerarii transigi poterit Sueton in Augusto, Utque perpetuo ac sine dissicultate sumptus, ad tuendos
eos, prosequendosq; suppeteret: aerarium militare cum uectigalibus nouis constituit.Quod autem ad hoc aeratium Dio Prstorios refert, id Suetonius alteri attribuere uidetur. Auctor suit Senatui inquit ut cura aerarii a Questoribus Vm nis ad Praetorios Praetoresve transiret . nisi soria
in utroque hoc factum sit .cum idem lib. xLr II. scribat, publicae pecuniae administrationem quae Fabio., Caninio Coss. ad Aediles translata tu rat, postea Quaestoribus redditam non essὸ , sed Praetoriis uiris commissam .quod ipsum etiam ex Gellii lib. t 3. .23.intelleximus. Quod autem, inquit, per Quaestorem dixi pecuniam ex praedae uenditione contrahi, intelligi nunc oportet Pr fectum aerario significari: nam cura aerarii a Questore ad Praesectum translata est.
PRAE prCTvRAh urbis triplicem uideo rationem fuissentiam enim Regum, aliam Imperatorum, aliam medii temporibus eius magistratus procurationem fuisse, animaduerto. nam primis temporibus praefectus urbi a Regibus creabatur.Liuius lib. I. L. Brutus Imperium in urbe Lucretio Praesecto urbis iam ante a Rege instituto, reliquit. Et paulo iost, Duo Contules inde eomitiis centuriatis a Praesecto Vrbis ex commentariis Ser.Tullii creati sunt. Tacitus li.v.Sed praecipua ex eo gloria,quod Praesectus urbi recens, contianuam potestatem, & insolentia pari grauiorem, mise temperauit. namque antea prosectis domo Regibus, ac mox magistratib. ne urbs sne imp rio foret, in tempus deligebatur, qui ius redis retiac subitis mederetur . seruntque a Romulo Dentrem Romulium, post a Tullo Hostilio Numani Martium,& a Tarquinio Superbo Sp. Lucretium impositos. Dein Consules mandabant. Duratq; simulacriim, quoties ob ferias Latinasur, qui consulare munus usurpet. Haec:ex quib.secunda huiusce magistratus sorma intelligit u r de qua loquitur Gell. lib. x tri I. cap.ult. Praesectum urbi inquit, Latinarum caussa relictum senatum habere posse, negat Mutius: quoniam ne Senator quidem sit, neque ius habeat sententiae dicendae, cum ex ea aetate Praes ictus sat, quae non sit senatoria. M. autem Varro&Atteius Capito ius esse Praesecto Senatus habendi dicunt. Deq; ea assensum csse Capitonem Tuberoni, contra sὸntentiam Mutii ,refert Pompon.l. 2. . 17. De Orig.tur.Ruoties, inquit,proficiscuntur extra Remp. magistratus unus relin quitur qui ius dicat . is uocatur P sectus urbi. qui Praefectus olim constituebatur: postea uerbLatinarum seriarum caussa introductus est, "annis obseruatur. Latinae autem serie dicebantur,quae quotannis in Albano monte a quimquaginta
320쪽
qu, illa Latinis esultatibus Romanisque magistratibus quatriduano sacriscio Ioui Latiali Gebrabantur. unde iacrificium Latiar dicebatur: in eoque Latini a Romanis carnem petebant. Maerobius lib. t .Conceptiuae seriae sunt, quae quo tannis a magistratibus,uel sacerdotibus eoncipiutur in dies celetos, uel incertos,ut sunt Latina ,M- meminae item, Quare nec Latinarum tempore
qtio publicae quondam induciae inter Romanum populum Latinosque fimiatae sunt,inchoari bellum decebat. Dionys autem lib.v l .tradit ha s per unum diem celebratas a Superbo Repe fuisse:exactis autem Regibus, per biduuin: tandemque post
secessionem in sacrum montem, per triduum. Plutarchus autem in Camillo propter patrum & plebis concordiam diem quartum additum fuisse testatur. Verum haec quidem hactenus γε Praesectura urbis, quae stante Rep .usurpata est. Postremis uero temporibus immutata eius ratio est multis
in rebus, uideturque Magist ratus hie ab Au .sto primum renouatus. Sucto. enim si e seribit, Quoque plures partem administrandae Reip. caperent, noua osticia excogitauit, curam operum
alicorum, uiarum& a uatum, aluei Tyberi menti populo diuidendi, Praefecturam urbis . Ego has latὰ uideo ab Vlpiano partes ipsitus pro curationi attributas esse. Vt seruorum de dominis querelas, uicissimque horum in illos eriminationes audiret. Vt patronis de libertis ingratis
querentibus ius diceret. Vt de tutorum curat rumve criminibus cognosceret.' numulatio argentariorumque fraudes coerceret. Vt earnis
curam gereret. Vt quietem in populo procur ret, illic itaque collegia coerceret. Vt spectacul
rum disciplinae praeesset. denique quicquid non
modo intra urbem, uerumetia intra centesimum
ab urbe lapidem commissum esset , animadue teret:sie ut de urbe,& Italia interdicendi potestatem haberet,itemque in insulam deportandi. l.6.D.de interd. de releg l. i capitalis, .constat, D. depcen. Quod autem Vlpianus de carnis cura seribit, inuenio in Epigrammatis urbis Romae cofirmatum,in edicto Aproniani Praefurbi, de carne occisi pecoris appendenda de uendenda. Quod de criminibus, uideo etiam ad publica pertinere. l. i. generaliter, D depcen. ut scilicet eas poenas quae legibus eonstitutae sunt , imponat, tametsi
extra ordinem cognoscit.l.ordo,D.de pub.iud. De extraordinariis aute arbitratu suo statuebat. l. t . inde effractoribus. Itaque & Praetores & Pret
secti uigilumsi quis grauiore supplicio plecten
dus esset eum ad illum remittebant. l. nam salute&l.ult. D.de osse.praefui l. Dio uero lib.Lir. eum appellat, di Mecinnatem suademtem Augusto facit, ut eum e primariis uiris deligat qui omnes magistratus priores gesserit,ut eas caussas in quibus prouocatio fuerit,3e nonnullas etiam publicas & capitales disceptet, nou modo in qle uerumetum in i πιν se σι -δ-: quod ille pro centum passuum millibus posuit:ut patet ex l. i. D. de ossic.praef.urb.
PRAEFRCTus annonae magistratus suit extraordinarius,utilitatis caussa constitutus, uti scribit Poponius l. 2. . t 7. De Orig.tur. Liuius lib. iiD. L. Minutium nominat, quem Praefectum ubi a plebe creatum fuisse scribit. Constat eius munus fuisse, ut uideret ne plebs annonae inopia 5 H- rate laboraret. Itaque si quid ad annonam perti nens commissum erat, i pie cognoscebat. Marcianus Lis . D.de accusit. Mulierem, inquit, propter publicam utilitatem ad annonam pertinentem auditi a Praefecto annonae deserentem, diuus Seuerus Ae Antoninus rescripserunt.
PRAE pumus praetorio translata in unius dominatum Repub. exemplo Magistrorum equitum ab Imperatore creari solebat : eique dari plenior
ut Arcadius scribit licentia ad disciplinae publicae emendationem.quibus initi iis aded is magistratus creuit, ut appellari a Praesectis praetorio non possit.credidit enim princeps, eos qui ob singularem industriam explorata eorum fide&grauitate ad huius ossicit ma gnitudinem adhiberet. non aliter iudicaturos esse , pro sapientia ae luce dignitatis suae,quam ipse foret iudicaturus, i. t. D. deos sic. Praef.praei. Vnde autem dictus sit demiror esse qui ambigant, cum Asconii extet auctoritas. tere inquit,omnem magistratum cui pareret cxercitus Praetorem appellauerunt. Vnde de Praetorium tabernaculum eius dicitur, & in castris porta Praetoria,& hodie quoque Praefectus praetorio.Quibus ex uerbis pe spicuit m est, Pr femini praetorio dici eum qui militibus iis prae rat,quos imperatores in sui custodiam allegerati quod institutu primum ab Augusto fluxisse Sustonius in eius uita, & Dio lib.L testantur. Dioquidem,ubi scribit eorum decem millia suisse,ie .gionemque illam suos habuisse fasces.Constat autem ex plerisque omnibus solitum ab Imperatore cingulum una cum gladio dari Praefecto praetorio .eu memorabilis uox Traiani literis manda ta est, qui cum praesectum suum cingulo donaret,
ita dixisse traditur, Accipe hunc enlam: & siquiderecte atque e Repub. imperauero,pro me: sin secus, in me uterc.Quam, ut ego mihi persuadeo,
uocem suam in Panegyrico Plinii significans, ita loquitur r Ego quidem in me si omnium
utilitas ita posceret , etiam Praesecti manum armavi. Suetonius de Plinius hanc praefectu a m equitibus Romanis mandari solitam scri-