장음표시 사용
321쪽
bunt. Ille his uerbis:Vespasianti inquit, praesectari quoque praetorii suscipit ui qui ad id te pus ti si in equite Rom.administr.uam. Plinius autem Tituin alio aliens, Et quod his nobilius iecisti, dum illud patri pariter & equestri Cremi praestas,Piaesectus praetorio eius. Haec autem potestas usque eo posteriorum Cesiarum beneficiis creuit , ut etiam postremis temporibus ad p in uincias regendas cum sumino imperio missi sint ut ex illis lustiniani constitutioitibus intelligitur de ossicio Pr.esecti prael. Africae , de omelo Praesect. p ta Orientis. Cassi odoriis etiam cpistol. lib.v t . Potestati Presccti praetorio, inquit, nulla dignitas est aequalis, uice lacra iudicat.nuulus ei miles sori auctoritate praescribit, excepto Oisset,li masti siri militum . Curiales enim etiam uerberat in ossicio suo ius retinet singulare: & talibus tantisque noscitur iubere, quos etiam prouinciarum non auderent Iudices in qualibet parte contemncre. Villita periunctis, I ribunorum. ' . ct notariorum honorem tribuit ,& milites litos illis exaequat.gratanter implo Imperator quaeste constituit.
PRArrECτvs uigilum institutus est ab August nam cum septem cohortes opportunis locis constituisset, ut binas regiones v rbis unaquaequet cohors tueretur: praepotuit cis I ribunos, ta super
omnes spectabilem uirum, qui Praesectus uigilum appellaretur. Is cognoscebat de incendiariis est actoribus,furibu raptoribus, receptatoribus nili si qua tam atrox, tamque famosa persena sit,ut Praefecto urbi remittatur. 5c quia plerunque i nccndia culpa fiunt inhabitantium, aut sustibus castigat eos qui negligentius ignem habuerunt: aut leuera interlocutione comminatus, fustium castigationem remittit. idem per totam noctem uigilare debebat in coerrare calciatus, cum hamis,& dolabris,& curare omites inquilinos admonendos, ne negligentia aliqua incendii casus oriatur , praeterea ut aquam unusquisque inquilinus in coenaculo habeat. Hec ex leg. I. D. de osse. prae Litigit Dio lib. i. v. AEA' M -
α.ν. d est, Clim per id tempus multa in urbe incendio petissent, libertini generis homines septem in locis , incendiis procurandis delegit: eisque
Equitem unum praefuit eo consilio , ut per exigito tempore illorum opera uteretur. Verianaeum experiundo cognouisset , Praesidium & ita lud utilissimum & maximὰ necessarii in esse
retinuit suntque usque adhuc nocturne lucidi modo excubia militares, non ex libertinis inal tum, uerumetiam ex aliis constitutaei quae muri in iube praesunt, mercedemque de publico accipiunt . In candem sententiam Suetonitas in Augusto, Aduculo incendia excubias nocturnas, uigi Iesque ςommcntus est. item,Libertino mili te, priterquani Romae incendiorum caussa, α si tumu, tus in grauiore annona metueretur, bis ulus est.
PRAEFECTvs Augustalis, sue Praefeci praet0rio Augustilis iccbaturis cui Princeps summu imperium N proconsulari par in Aegyptum do,dit quemadmodum VI anus scribit l. i. D. Mosti. praef. August. Tacitus libro t 2.Nam D.Augustias apud Eqiuestres,qui Aegypto praeside citcge agi,decretaque eorum perinde haberi iusse rat, ac si Romam magistratus eonstituissent. Ide lib. ra. . Silano,L. Norbano Coss. Germanicus in Aegyptum proliciscitur cognoscendae antiquitatis caussa, ta cura prouinciae p tendebatur:leuauitque apertis horreis precia frugum, multaque in uulgus grata usurpauit,sine milite incedere pedib. inlcctis,& pari cu Graecis amictu, P. Scipionis aemulatione, qucm eadem factitauiue apud Siciliam , quamuis flagrante adhuc Poenorulaello,accepimus. iberius cultu habituque eius lenib.uerbis perstricto, acerrime increpuit, quod contra inlli tuta Augusti, non sponte principis, Alexandriani introiit et . nam Augii stiis inter a. lia Dominationis arcana , vetitis sine permissili ingredi senatoribus, aut equitibus Rom. Illustribus, seposuit Aegyptum,nc fame ut pcrit Italiam quisquis eam prouinciam, claustrastic terreae maris,quamuis leui praesidio aduersus ingentes exercitus insedisset.Strabo lib.x v ii .de Aegypto
ειν. id est,Aegyptus autem nunc prouincia est,uectigalis populi Rom. giturque a uiris sapientibus qui eo cum imperio mittuntiir.Qui mittitur. principis loco est.Dio praeterea lib. Li. in eandusententiam cum Suetonio S: Tacito loquitur, ii bi ait, Aligustum propter gentis leuitatem, dc regionis frugumq; omnium ubertatem & copiam . non esse ausum cam prouinciam ulli Senatori committere : quin & prosciscendi in Aegyptum potestatem,nisi i ple nominatim alicui eo cessis let,uemini suisse. PRAEs i-s
322쪽
PRAEsInxs prouinciarii dici coeperunt, post diuisonem prouinciarii ab Aususto factam. Sicem prouincias diuisit, ut aliae Caesaris,aliae populi diceretur.Caesaris, quae ualidiores erant, te quas a nuis ut Suetonius scribit Magistratuit edictis regi,nec facile,nec tutu erat.Has igitur ipse susce Pit,in easque Rectores mittere instituit,uiros ut ait Strabo tum Consulares, tum praetorios, tum et equites .Quos & ille penerali nomine σικο ται.& Iuriseonsulti in Pandectis praesides appellant. Nomen inquit Macer praesidis generale est, eo quod & proconsules,Ne legati Caesaris , & omnes
Prouincias resentes licet Senatores sint, Praesides appellatur. Ubi tame sENATOR Es NON SINT cum negatione legendum uidetur: ut equites significarer,de quibus hoc i psum Strabo testatur. Populi autem prouinciis qui praeerant, Procon sules ut ait Suetoniusὰ diccbantur. Unde caput est in libro Pandectarum t. De officio proconlulis:quod ad populi prouinciarum solos rectores pertinet. Nam etsi populus in suas prouincias ς υἰ ν-- ut Strabo appellat id est,Praetores & Consules quibus nominibus abusus estpro, Praetores & Proconsules, ut continuo post demonstrat tamen utrosque Proconsulum nomine appellari solitos,& Suetonius testatur, & ex
Pandectarum libris facile intellectu est: quii scilicet extraordinariu esset eo tempore Ppe omnia inprouinciis imperium: eoque generali nomine, Rectores omnes appellarentur. Nam ut ineluiadem Imperatoris uita Suetonius seribit , Augustus auctor senatui fuit, ne magistiatus deposito honore statim in prouincias mitterentur. Praesides autem maius imperium in sua prouincia habebant omnibus post principem L . De olf. praesid.& omnia prouincialia desideria, quae Romae uarios iudices habebant,ad cifficium Praesidii in pertinebant.l I I .eod. denique omnium Rome magistratuum uice & officio fungebantur. l. I 2. cod.
Plura de iis sub uerbo,Proconsules.
PRARYORrs dictus inquit Varro, qui praeiret iureδε exercitu. a quo id Lucilius, Ergo Praetorum est ante pre ire. Hinc Festus, Praetorem maiorem inquit L.Caesar putat dici,Urbanum e ceteros, minores. Maximum praetorem dici putant alii eum,qui maximi imperii sit:alii, qui aetatis maximae pro collegio: quia Augurum decretum est, P in salutis augurio Praetores maiores & mino res appellantur,no ad aetatem,sed ad uim imperii Ptinere. Hinc apud Liuiu li .vi l .Lex uetustis scripta vcrbis.ut qui Praetor maximus esset, Idibus Septemb.elauum pangeret,id est, qui summum imperium & potestatem haberet,ueluti Consul, aut Dictator.Verum hoc comune uerbum tande eius proprium faetiim est,qui in urbe iuridicundo praeesset.de quo Pomponius in l. z. De Orig. ivr.Cumque Consules avocarentur bellis finitimis, neque esset qui in ciuitate ius reddere posset, factum est ut Praetor quoq: crearetur qui Urbanus appellatus est,quod in urbe ius redderet. Liuius li. vl.Se v II .scribit anoab.V. C. CCCLxxxv II I .concessum a plebe nobilitati de Praetore uno,qui ius in urbe diceret, ex patritiis creadO.eaque sivi honore Patritios quaeliuisse, P concesso plebi altero Cosulatu. Haec ille. Moris aute erat, ut is creatus comitiis ceturiatis,priusqua ius diceret,ut cuiq; notum esset, quemadmodii anno suo ius dicturus esset,in albo edictu costituet et atque proponeret,qd ab edicedo, id est ante denueiado ac praedicendo dictu est:quali tanto ante populo denuciaret quae esset in iure dicedo obseruaturus. Hoc autem inito Magistratu, habita cocione &iuratus in leges,faciebat. Cic. De finib. tr. Quid enim mereri uelisiam, quum Magi liratum inieris,dc in cocione ascenderis est enim tibi edicen- du,quae sis obseruaturus in iure dicendo:& fottasse etia si tibi erit uisum,aliquid de maiorib. tuis &de te ipso dices more maiorum quid merearis igitur,ut te dicas in eo magistratu omnia uoluptatis caussa facturu esse. Iurisdicudi aut e munus tribus hisce continebatur uerbis, Do,Dico, Addico. Dabat bonoru possessione ex legibus, ex edicto suo, ex senatusconsultis . Dabat iudicium Recuperatorium, itemque Arbitros,cum priuati postulabant. Dicebat uia in formulis,Ista uia dico. Dicebat tutore ex lege Attilia,dicebat sententia quibusdam in causis maiorib.ut in liberalib. in popa Lirib in executionib. sentetia ru, in appellationib. Ec aliis praeterea nonullis. Dicebat etia interdice-do cu de possessione,interdit etia eu de proprietate ageretur:quod ex lib. Pand. x Li tr.cuiuis facile est intelligere. Dicebat praeterea indiccdo ueluti,cu ferias indicebat,ut Gell.li. x. cap. 24. Et
item Macrobius li. Saturn. l. demonstrant.Sueto
nius in Claudio,Obseruauitq; sedulo ut quoties
terra in urbe mouisset, Ferias aduocata concione Praetor interdiceret. Addicebat autem cu in Iure
cessio fiebat:cuius rei ritum in sermulis exposuimus. Cicero li. De legib. tra . Iuris disceptatorqpriuata iudicet,iudicative iubeat, Praetor esto. Is iuris ciuilis custos esto Polybius alui & Plutarch. ei sex Lictores datos tradu t. Unde ἀρου-κlia; appellat, id est, sex secuti u.Notidu etiaqJ Cicero ieribit lib.fam. Epist. x ii. Placuit nobis, inquit, ut statim ad Cornutu praetore urbis has literas deferre,qui,u, Cosules abeat,Cosulare munus sustinebat more maiorum. Cellius libro x i K cap. x III l .Praetor etsi collega Consulis, est neque Praetorem, neque collegam iure rogare ro
323쪽
test,quia imperium minus Pretor, maius habet Consul:& a minote imperio maius,aut a minore eollega rogari iure non potest. Sed & collegam este Praetorem Consulem, Mellata docet: quod eodem auspicio creantur. Hunc Centumuiralib. iudiciis postremis temporibus praesui sic. Plinius lib. Epist v.his demonstrat uerbis: Hoc facto Nepotis commotus Praetor, qui Centumuiralibus prXlidet,deliberaturus an sequeretur exemplum, inopinatum nobis ocium dedit. Seneca lib. De tranquill .uitae I. An. ille plus praestat, qui inter peregrinos & ciues aut urbanus Praetor adeuntibus assesso ib.uerba pronunciat . quam qui docet
PRAETOR Peregrinus,ut Pomponius scribit,cre ius est propter magnam peregrinorum turbam ut inter eos ius diceret.cum Vrbanus praetor satis facere utrisque non posset. Eum autem reperio in epitome Livii li. x xx .an. l, x.prirnum creatu fuisse:& peregrinum dictum,quod inter ciues de peregrinos ius diceret. itaque uideo apud Liuium semper urbanam iurisdictione ci quae inter ciuex& peregrinos est,opponi. Vt li. x x i I. Romae i ris dicedi urbana sors Pomponio, inter ciues Ro.& peregrinos , P. Fuxio. Philo euenit. Et libro xxxii I . Praetores deinde prouinciis sortiti, L. Apustius Fullo urbana iurisdictione, M. Acilius Glabrio inter ciues & peregrinos. Et lib. XL. Iurisdictio urbana M. Ogulnio Gallo,inter peregrinos M. Valerio euenit. Et lib. x LI. Praetores L. Papyrius Maso urbanam,M.Aburius inter per grinos sortiti sunt. Et lib. x LII. Praetores deinde prouincias sortiti sunt,A. Atilius Serranus urbanam,C. Clunius Saxula inter ciues & peregrinos. Honoratiorem aute Urbana peregrina fuisse, Apianus & Dio non obscure significant:ille lib. Deellis ciuilib. ii .ubi scribit, Brutum & Cassium Praetores designatos inter se contendisse, uter iuris inter cives dicudi prouincia obtineret. hic aure Ii. xLI r .ubi narrat Plaetorem Caecilium indine tulisse, qudd Caesar ea prouincia collegae Treonio dedisset.omnibus aute Praeturis praestatiorem & gratiosiore fuisse in orati pro Muraena perspicue demonstrat. Sed quaeri solet, quid intet Urbanam & Peregrinam Praeturam interfuerit. Ego tres fere differentias reperio. Prima haec est, quod ut modo diximus soli ciues Ro.agere apud Vrbanum poterant,Peregrini non poterant. Altera, quod apud illum lege agebatur, apud hunc aute, nequaquam. Itaq; ut est in orat pro Flacco cum Graecus homo Heraclides a C. Plotio senatore mancipia quaeda petiisset,& fore uideret, ut Iudex sumptus sententiam secudum reum diceret,& ab eo iudice abi jt,&,quod iudicium lege non erat . eaussam totam reliquit. Quod cum ita sit, sequitur ciues Ro. neque suos liberos emancIpare
neque alienos adoptare,neque suos seruos manumittere,neque in iure cedere, neque bonorum possessionem, tutoremve civi Ro. impuberi postulare apud eum potuisse: denique, ut rem uno uerbo complectir, legis actionein eum Praetore
non habuisse Falsum est aut quod qiuida scribue, cu de pecuniis repetundis quaesisse . nam Asconii
locus, in orat. Ciceronis contra Competitores, quo solo argumento nituntur, longe alio pertinet.Scribit cnim Antonium cum magistratu adhuc nullum obtinuisset, sed equitum turmas de Sullano cxercitu nactus esset, Graecos spoliasset ideoque ad M. Lucullum Praetorem,qui ius inter peregrinos dicebat,a Graecis in ius eductum esse non igitur Repetundarum iudicium illud erat, sed iniuriarum potius:quecu atrociores essent, dignae uisae sunt,de qui b. Praetor ipse inter ciuem N peregrino Graecos homines , cognosceret. Tertia dii ferentia est, quod Praetor urbanus eductum in albo proponebat,quibus de rebus ius anno suo dieitatus esset:cuin alter nusquam, quod sciam, legatur proposuisse sed ut opinor ex V bano edicto ius diccbat.
PRAETOR vs prouinciales creati sunt circa annumn x t x . Sicilia Ze Sardinia captis, atque in prouinciarum formam redactis : quemadmodum Soli nus cap. x xl.& Liuius Epit. xx.prodiderunt. P5ponius autem in l. 2.De Orig.tur.Capta Sardinia,
inquit,mox Sicilia,ite Hispania,deinde Narbone si prouincia, totide Praetores quot prouinciae inditionem uenerant,creati sunt.Post autem moris fuit, ut cum armis tutandae prouinciae uiderentur eo statim & Consules de Prptores inito magistra tu mitterentur.Tandem etiam institutum est, ut qui Consulatu aut Praetura abiissent, ed cum sutumo Imperio proseisce mir: illique Proconsules,sive Propraetores tametti uerbis hisce nonnii quam ueteres abutantur appellarentur. Demonstraui etiam in Verrinarum commentariis moris suisse,ut cum a Senatu decretae de Consulares, &Praetoriae prouinciae suissent,ium Consules inter se,itemque Pretores prouincias sortirentur, aut uerb inter se compararent.Consules autem id adhue designati,& antequam magistratum inirent facere solcbant: uemadmodum ex orat. De prouine.Consul. Sallustio in Iugurth. & innumeris Livii locis intelligitur. Praetores uero quo telnpore magistratu abibat,id factitasse significat locus ille Verrinae irri .Qui,simulatq; et sorte prouineia Sicilia obuenit, statim Rome, ad urbe,ant qua proficisceretur, querere ipse secu. 5 cogitarecu suis coepit,quibusna rebus in ea prouincia maximam uno anno cuniam facere posset.
324쪽
missarius. PRAETOR ps fidei commissarios duos a Claudio Caesare institutos esse qui de fidei commissis ius dicerent, scribit Pomo. l.secundo.f. decimoseptimo. D. de oris. iur. ex iisq; unum a Tito Caesare detractum esse. Suetonius autem in Claudior Iurisdictionem de fideicommissis, inquit , qu tannis, & tantum in urbe delegati magi stratibus solitam in perpetuum, atque etiam per prout clas, potestatibus demandauit . Sed haec facile est ex Fabii uel bis explicare, qui libro tertio cap. sex to .sic sci ibit, Non debes apud Praetorem petere fideicomnusium, sed apuὸ Consules. maior
enim Praetoria cognitione summa est . quaeritur an maior summa clit, &e. Quo ex loco intelliugitur, fideicommitiorum iurit dictionem ita pamitam fuisse , ut Praetor usque ad certam summam cognosceret, de maiore Consul ius diceret. Budaeus autem eum locum in Annotationib. suis proferens ita duobus in locis interpretatus est, ut uel ea res admonere nos debeat quanta in aliorum scriptis legendis beneuolentia ,& facilitate uti debeamus. Verum ut institutum sermonem persequamur, Vlpian.perspicue id quod diximus confirmat,cap. Inlt. 23. Fidei commissa, inquit. per formulam petuntur,ut legata. Sed cognitio est Romae quidem Consulum, aut Praetoris, qui fideicommissarius uocatur: in prouinciis uer , Praesdum prouinciarum. De Praetore fideicommissario Imp.l. 2.C.qui pol.in pign. habeat. Paul. l. quaesitum,78. F. pen.D.de legat. y.& l. q. insid. D. Qui b.ad lib. Vlp.l. sicuti legatum,92. De condit.& demonst.
PRAETOR fiscalis ab I mperatore Nema creatus est, qui inter fiscum & priuatos ius diceret, ut Pomponius scribit in l. r.6.18.De orig.tur.
PRAETOR tutelaris primus a M. Antonino phil sopho creatus est, quemadmodum Iulius Capitolinus , scribit: cum antea tutores a Consulibus poscerentur, ut diligentius de Tutoribus t ractaretur.Quantum autem ex Iustiniano intelligimus officium eius erat,ut cogerent tutores & satisdare rem pupilli saluam fore ,& delatam tutelam recipere.
pitalium. Vi Dx intra Quaesitores.
PROCvRATOR Caesaris ab Augusto primum institutus est,ut ex Dionis lib. 1 iii. intelligimus: ubi ait Augustum in omnes prouincias praeterquam ubi Proconsules essent, mittere instituisse Curatores,qui uectigalia coquirerent,impendiaq;, si que Opus essent, tacerint. Hoc autem potius ossicium quam magistra tus appellatur in l. non licet, 6. D. de coni.emp. Itaq; Rationales passim in libris nostris appellanistaeosq: deportandi ius non habere, sed petulantibus aditu praediorum Caesaris interdicere poste, Callistratus auctor est in l. ult. D.de ostic.procur. Praeterea iurisdictionein inter priuatos extra fiscales causas non habebat. l. I.C. de iurisd.om.iud. l. r.& passim, C.ubi fisc.caussae. Inter fiseu autem & priuatos ius dicebat.Vlp.l. s. C.eod.l. r. D.de Ossic. pro.Caesari scribit, ea quae
ab illo acta gestaq; sunt, sic a Cesare comprobari, atq; si a seipso gesta essent. Hinc illud Taciti lib.
xii .de ClaudioCaesare: Eode anno, inquit, saepius audita uox principis, parem uim rerum habenda a procuratoribus suis iudicatarum, ac si ipse statuisset.Ac ne fortuito prolapsus uideretur, Senatusconsillio quoque cautum plenius & uberius, quam antea. Suetonius tamen id illum precibus impetrasse scribit. Vt sibi in curia,inquit,Praes iam praetori, secum inducere, liceret, utq: rata essent quae procuratores sui in iudicando statuerent,praecario exegit.Ad eundem illud quoq; pertinet quod idem tu Vespasiano scribit, procuratore rapacissimu quenq; ad ampliora ossicia ex imdustria promouisse, quo locupletiores mox condemnaret . ex quibus quidem uulgo pro spongijs dicebatur uti, quod quasi de siccos madefaceret, de exprimeret humentes.
PROpRAETOR Es & Proconsules qui suerint, olim in Verrinarum commentariis sic exposuimus. Cum antiquitus auctis imperii finib. praetores crearentur , qui in prouincias summo cum imperio mitteremur de quibus apud Liuium fierens est mentio 7 institutum tantum sitit ut qui. Omae consulatum aut praeturam gessissent , ii anno insequenti in prouincias eodem cum summo imperio mitterentur, quae iccirco consul res , & praetoriae uocabantur: quarum illae bie nium obtinebantur , hae annum unum 1 ut tostis est hie ipse in prima Philippica. Qui u
ro ex consulatu prouinciam obtinebant, proconsules siue proconsule et qui ex praetura, Pr praetores sue Propraetore dicebantur. De proconsulibus quidem nemini dubiu id esse arbitramur. de propraetoribus uero, quoniam dubitare non
325쪽
nullos animaduertimus, testimoni js confirmandum uidetur Cicero lib.de Diuinat. i i. Bellicam re administrari maiores nostri nisi auspicato noluerunt.quam multi si int anni, eum bella a propraetoribusta procon siilibus administrat mir,qui au spicia non habentrQuin igitur Gabinius , qui ex consulatu Syriam obtinuit, proconsul r quin Verres qui ex praetura Siciliam , propraetor dici
pollet,dubitaturum neminem exissimamus. At enim praetor hic perpetuo nominatur Ita est, sed aut praeturam magiitratum cile annuum nege mus,aut per abusionem id dici, fateamur necesse est. Repugnat enim praeturam Verris esse annua,& Verrem praetorio impetio, tum Romae, tum in Sicilia quadriennium praesuille.ae ne cui mi rum uideatur,uerbum praetoris pro . propraetoris usurpari, locum ex Verrina iiii. subscribemus,
in quo & Consul pro proconsul , & praetor pro
propraetore,perspicue usurpatur. Quu id qε omnes intelligebat diceret Heraclius , legem elle Rupiliam,quam praetor Rupilius ex S. C. de decem
legatorum sentcntia dedisset,lioc omnes sena per in Sicilia consules praetoresque seruat se, &c. Sententiam nostram nunc ita perspicue confirmabimus,ut quod amplius dubitetur nihil fututu sit.
Caelius ad hune nostrii scribens lib. Epistol. 8. sie
ait, Itemque senatui placere,in Ciliciam prouinciam inquevi ri .reliquas prouincias,quas praetorii pro praetore obtinerent, eos qui praetores suo , runt,neq: in prouincia cu imperio suerunt, quoseotii ex S.C.cum imperio in prouincias pro praetore mitti oporteret, eos sorti to in luincias mitti placere: de quae sequuntur. Videmur,opinor, aperte nuc,eos ipsos qui praetori i erant, praetorio
imperio in prouincias mitti moris fuisse. In quo tamen illud intelligendum est, tametsi more id
institutoque sieret, ut qui ex praetura consulatuve exirent,in prouincias propraetorio proconsularive imperio mitteretur,eoq; hi magistratus ςΩsent ordinari; . nonnunquam tamen extra ordine,
tum propraetores, tum proconsulcs mitti consueuisse: quorum imperium extraordinarium appellabatur. Velut in his duobus de quibus modo co memoratum est, Cn. Pompeio, re l-. Gellio : quotum uterque quum consul antea nunquam suisset, pro Consule tamen in prouinciam est millus.
Nam de Popeio quidem aperie id Cicero undecima Philippica testatur: cuius uerba paulo antea descripsimus.quod eodem modo intelligendum est in iis,qui cum Consules quidem fuissent , non tame stati nex Cosulatu in prouincia proficiscobatur,quemadinodii Ciceroni usiiuenit: qui quia1x.post cos latis anilis in Cilicia procosui Psectus est propterea extraordinarium suum imperium appellat in Epistola 9.lib.ad Atticum quin-.ti: Faciam,inquit, ut summa modestia S. summa instinentia munus hoc extraordinarium traducamus. Atque hac quidem de Proconsulum in terio extraordinario. A quo proprstorum extraordinarium imperium nihil omnino differre, hine intelligi potes , quod Cicero Philippica I r. imperium a senatu in suam sententiam C. Caesari adolescenti,neque ullo unquam magistratu sun eto,delatu in ut propraetor esset,extraordinarium appellat. At enim,ait,C.Caesari adolescenti importu extraordinariu mea sentem dedi. Significat autem S.C. quod in oratione v. perscriptum est.
Eiusde modi suit Cn. Pisonis imperium, de quo Sallustius in coniuratione Catilinae sie scribit: Postea Piso in citeriorem Hispaniam Quaestor propraetore missus est,adnitente Crasso, die. Non igitur aut Proconsulum aut Propraetoru perpetuo extraordinarium impertu fuit quemadmodu placere quibusda uideo.Sed tum demu, cum in pro
uinciam aut ante Consulatum Praeturamve, aut
non statim ex Consulatu Praeturave cum impc rio mitterentur. Haec cum ita se liaberent, illud tamen minime silentio praetermittendum uidetur: quoniam praetoris uocabulo ueteres pro eo qui exercitui praeestet utebantur quemadmodum ex Asconio notum est eos qui duces exercitus Vicarii relicti ellent quos Locum tenentes generales uulgo nominamus9 Propraetore etiam appellati
coniueuisse: quod uel ex eo inteirigi licebit, quia Sallustius in bello Iugurthino seribit, Albinum consulem ad comitia prosectam, Ium fratre in eastris pro praetore reliquisse: quem paucis post
uersibus legatum appellat .& in eodem C. Ma- ,rium in expeditionem proiectum, L. Syllam Questorem suum in castris pro praetore reliquisle. Valeritis autem Maximus libro α. cap. De gisciplina militari, I .inquit, Martius tribunus militum eum reliquias duorum exercituum P. &Cn. Scipi m4,quos arma Punica in Hispania absumpserati, dispersas mira uirtute collegisset, caruinq: suffragiis dux esset creatus, senatui de reb.actis 1 se scribes,in huc modu orsus est. L. MA RT t vs Proprstor,cuius honoris usurpatione uticu Patribus coscriptis non placuit,quia duces a populo, no a militibus solerent creari .Haec Valerius. De proconsulum auic di propraetorii ordinario imperio lubet Appiani uerba ex lib.SIriaeo subscribere: Gu
υέμνυ της--εγὶ τοῖσδε τανσεα παρασημα. Quς nos cum Appianum Latinum faceremus, sic conuertimus: Imperatores cum
xercitu miserunt , quos ipsi sex securium inagistratus id est Proconsules aut Praetores uocant. Nam cum utantur Consules duodecim securibus, totidemque fascibus, quemadmodum prisci Reges: dimidium aute potestatis illo magistratus isti habeat,insigniu etiam parte duntaxat
habent dimidiam. Atque haec quidem usque ad Augusti imperium ita se quemadmodu diximus
326쪽
habuerunt.Hie uero prouincias ita diuisit,ut aliae Caesaris,alip Populi dicerentur.Caesaris quae italidiores erant,& quas annuis ut Suetonius scribit magistratuu in imperiis regi nec facile nec tutum erat.Has igitur ipies scepit, in easque Rectores minere instituit,uiros ut ait Strabo) tum Consulares,tum praetorios,tum etiam equites. quos &ille senerali nomine Iuriscontulti in Pandectis Praesdos appellant.Nomen inquit Maeer Praesidis generale est,eo quod & Proconsules & legati Caesaris& omnes prouincias regentes,licet senatores lint, Praesides appellantur. Vbi
tamen, SENATORES NON IINT, cum nega
tione legem dum uidetur. ut Equites significet de quibus hoc ipsum Strabo testatur. Populi autem qui prouinciis praeerant, Proconsules ut ait Suetonius dicebantur.Vnde caput in libro Pan deetarum i . De officio proconsulis: quod ad populi prouinciarum solos rectores pertinet. Nam etsi populus in suas prouincias πατη σου ύ ut Strabo appellat id est Praetores de Consules quibus nominibus abusus est pro Propraetores& Proconsules, ut continuo pdit demonst rat) tamen utrosque Proconsulum nomine appellari solitos, & Suetonius testatur.& ex Pandectarum libris facile intellectu est.cum scilicet extraordin rium esset eo tempore prope omnium in prouinciis imperium,eoque generali nomine ut paulo ante moris suisse ostcndimus rectores omnes appellarentur.Nam ut in eiusdem imperatoris uita Suetonius scribit, Augustus auctor senatui suit, ne magistratus deposito honore statim in prouincias mitterentur. ut cura aerarii a Quaestoribus uroanis ad Pretorios Praetoresve transiret. Atq;
haec quidem de primis temporibus dicta sint. De
postremi uero temporis ratione pauca haec ex Dionis lib. L Iri .a nobis conuersa, hunc in locu adscribemus. Caesar cum appctendi regni suspicionem omnesn ab sese remouere costituisset,decem sibi annorum imperium suas prouincias sumpsit.hoc enim temporis spacio pacatas se illas redditurum reccpit. Simulque iuueniliter exultans hoe addidit quo celerius sedatae & quietae esse possent:eci se maturius illas depositurum. Atque eo prmum tempore senatores & in sitas & in senatus prouincias cum imperio misit: praeter Aegyptum,quam solam equiti Ro. ijs de caussis cluas superius exposuimus,attribuit. Post deinde naee constituit: Vt eorum praesecturae essent annuae, fortaeque legercntur,nisi si quis uel propter liberorum multitudinem,uel propter uxorem ducti ius aliquod praecipuum ac singulare haberet: Vt ex S.C.mitterentur,& neque gladiis accincti, neque habitu militari essent: Vt procansules diceretur non modo illi duo,qui Consulatu essent suncti, sed etia ceteri uiri praetorij, quive pro prael re mitterent: Vt tot lictores utriusq; darent, quot
habere in urbe. legibus licebat: Vt imperii insisgnia quamprimum pomoerio egressi essent, acciperent:eaque usque dum ex prouincia decederEt, perpetuo retinerent. Reliquos uero a se deligi, suosque legatos, etsi Consulatum gessissent, tame Propraetores nominati uoluit. duo nanque hienomina ualde floruerunt tum,cum penes populit 'imperium esset. Is enim iam inde a primis temporibus Praetoris nomen,tanqua in rei militari ni xima conueniens Attribuit iis quos delegisset, &Propritore, eos appellauit:reliquos autem quasi uocabulo ad pacem magis accommodato, e nomine Consulum Proeonsules appellauit. Haec enim nomina Praetoris c&Consulis in Italia retinuit:qui uero extra Italiam erant,quasi horum locum obtinerent, prefectos cannes appellauit. EDfecit igitur , ut quos ipse deligeret non Propraetores totum dicerentur,uem metiam & plures annos eum imperio Essent,& habitu militari uterentur,& gladium animaduertendique in milites p testatem haberent.Siquidem nulli neque proconsuli,necive propraetori, neque praefecto ius gladii gestandi permittebatur,quin simul rade animaduertendi in milites potestis legibus concederetur neque uero senatoribus tantum, uer&n etiam
equitibus Romanis qui eam potestatem habent Pius illud permittitur. Atque haec quidem ita se habent. Iam uero lictoribus sex omnes utuntur propraetores,& quicunque Consulares non sunt: ex eoque lictorum numero nomen inuenerunt, ut
dicerentur. Imperii etia insignia, post quam in prouincias suas peruenerunt,utrique accipiunt:eaque una cum imperio deponunt. Hoc eodem modo leges etiam iubent, ex Praetoriis &Consularibus uiris praesides in Senatus Imperatorisq; prouincias mitti:quos imperator & quae in
loca uolebat,& quo tempore uolebat, mittere c5sueuerat. ita multi non modo Prstores, uerum-
etiam Consides prouinciis praefuerunt. id quod hodieque nonnunquam fieri consueuit. Senatus autem S seorsim quidem Consularibus Africam atque Asiam concessit:& Praetoriis reliquas omnes distribuit.Omnibus autem aequabiliter interdixit,ne quis quinquennio ante, quam magistra. tum in urbe gessisset,prouincias sortiretur.Sie teporis progressu,licet maior eorum qui sortiebantur quam prouinciarum numerus esset, tamen ad imperium omnes perueniebant. Postea cum ma .le nonnulli magistratus gessissent , illae quoque prouincie Imperatori adiectae sunt, ite ut eas ipse quodammodo distribueret: cum tot sortiri iube
ret,quot essent prouinciae.Alii autem Imperat res etiam a se delectos in prouincias miserunt,ij que annos complures imperium prorogarui. Alii uero equitibus senatorum loco prouincias mandarunt.quo sere tempore haec legibus constituta sunt de senatoribus,qui ius necis in eos qui imperio suo subiecti essent,haberent. Mittuntur enim etiam qnibus ius illud non permittitur in eas prouincias
327쪽
uincias quae populi & senatus esse diculur, c pro quaestores quos sors dederit,de assessores eorum qui cuin imperio simi.Hoc enim nomine recte ill , si ossicium illorum spectemus,appellabimus: cum alii legatos etiam illos appellent. Sed de nomine superius satis dictum est. Hos igitur allessores sibi quique deligunt, unum quidem praetoriν ex sui aut inferioriς ordini s hominibusurra uero Consulares,ex eiusdem dignitatis uiris , quos ipse Imperator probauerit. Quanquam haec ratio innovata est. Sed quia breui interiit, satis erit suo loco indicare De prouinciis igitur .populi liare ita se habent. littuntur uerb&m alias prouincias, quae imperat ovis dicuntur, ab eo ipso praesides pluribus legionibus instructi:plurimum ex praetoriis, ii uerdum ex iis qui quaesturam, aut alium magistratam intermedium gesterut.Haec ex Dione.
PRODI CTATOR propter Consulum absentiam nonunquam creatus est. Liuius lib. 3 2. Itaque ad remedium iamdiu delideratum ec adlublium, Dictatorein dicendum,ciuitas confugit.& quia Cosul aberat,a quo uno dici posse uidebatur,nec per occupatam armis Punicis Italiam facile erat aut
nunciam aut literas mitti mec tactatorem populus creare poterat quod nunquam ante eam diem
factum erat. Prodictatorem populus creauit Fabium Maximum ,& Magistrum equitum M. Rufum Minutium .
Qv ArsTOREs inquit Varro a quaerendo: qui coquirerent pecunias publicas. Cornelius Tacitus lib. xi. Annalium inpud maiores uirtutis id praemiuiti fuerat unctisque ciuium, si bonis artibus fiderent,licitum petere Magistrat ux: ac ne aetas uidem distinguebatur,quin prima iuuenta Conitatum ae Dictaturas inirent. Sed Quaestores Regibus etiam tum imperantibus instituti sent, quod lex Curiata ostendit ab L. Bruto repetita. Mansique Consulibus potestas deligendi,donee eum quoque honorem Populus mandaret: creatique primum Valerius,Posthumius, Aemylius Mamercus LX II I .anno post Tarquinios exactos, ut
em militarem comitarentur. Dein gliscentibus negociis duo additi qui R omae curarent.Mox duplicatus numerus stipendiaria iam Italia, & accedentibus prouinciarum uectigalibus. Post lege
Syllae uiginti ereati supplendo senatui eui iudicia
tradiderat. Et quanquam equites iudicia recup raudient,quaestura tamen ex dignitate candidatorum, aut facilitate tribuentium gratuito concedebatur,donee sententia Dolobullae uenundaretur. Asconius Verrina t. Quaestores urbani aerariumquδrebant, eiusque pecunias expensas & acceptas in tabulas publicas referre eon euerant Lluius autem lib. v I i. testis est, eosdem Quaestores signa ex aerario promps ille Imperatoribus ad bellum exeuntibus. Pomponiust.2.6. I 2.D.de Orig. iur. Deinde eum aerarium populi auctius esseco
pisset, ut essent qui illi praeestent, constituti sunt Quaestores qui pecuniae praeessent.dicti ab eo, θinquirendae & conseruan e pecuniae caussa creati erant.Vlpian.in l. .de offic.quaest. Origo Qua storibus creandis antiquissima est , S pene ante omnes magistratus.Gracchanus denique Iunius Itb.septimo de Potestatibus etiam ipsum Romu- Ium,& Numam Pompilium bino, Quaestores habuisse,quos ipsi non lira uoce, sed populi suifragio crearent,iefert. Sed sicuti dubium est an R mulo& Nuina regnantibus Quaestor fuerit, ita Tullo Hostilio,rege Quaestores suisse certu et hSane crebrior apud ueteres opinio est,Tultu Hostilium primum in Rempublicam induxisse Quaestores.Et a genere querendi Quaestores initio dictos, Iunius,& Trebatius, & Fenestella serib int Tacitus lib. x II i.de Nerone loquens: Deinceps curam tabularum publicarum a Quaestoribus ad Praesectos transtulit,uarie habita hac saepe immutata eius rei sorma. Nam Augustus permisit senatui deligere Praesectos. Deinde ambitu suffragiorum suspecto,sorte ducebantur ex numero praetorum, qui praeessent: neque id diu mansit, ruta sors deerrabat ad parum idoneos.Tunc clauius Quaestores rursus imposuit: iisque ne metu ostensonum segnius considerent, extra ordinem honores permisit. Sed deerrat robur aetatis eum primu Magistratu capessentibus. Igitur Nero praesectura perfunctos, & experientia probatos
delegit. Eorundem etiam munus erat praedam ex hostibus captam uendere, pecuniamque inde redactam in aerarium referre:quemadmodum Geulius lib. x x i I .cap. xl II .declarat.Item multas irrogatas exequi,& in publicas tabulas resqrre: ut patet ex Livii lib.x L. 1acitus lib. x II1. Censuit Piso delignatus Conlul,ne multam a Tribunis dictam Quaestores aerarii in publicas tabulas ante
quatuor menses referrent. Dio praeterea in libro Lv.extremo scribit,d uberone, Fabio Cos s. ad Questores translatam esse curam Senatusconsultorum allimandorum, cum antea Tribunorumpie.& Aedilium id munus fui siet.
in ApsTOREI Prouinciales erant, qui una eu Pr consulib.aut Propraetoribus in prouincias exibant, cum pecuniam sibi ex aerario a Senatu attributam δε a Tribunis aerarii adnumeratam accepissent, unde stipendio, frumento, legatis, proquaestoribus, cohorti praetoriae suppeditarent: quem admodum ex Verrin. II l .intelligitur. Asconius,
Prima Senatoris administratio est Quaestorem
328쪽
feri, e in prouincia euram gerere pecuniae publicae in usus diuersos erogandae. Inter urbanos autem & prouinciales Quaestores hane differentia reperio. Primum quod illi neq: lictores, neque
uiatores habebant: cum neque uocatiouem,neq; prehensionem haberent: uti scribit Gellius libr. xI I I .cap.xl l .Hi uero & lictores, de togam praetextam habebant: ut in Verrinam ri Ir. docuimus. idq; constat ex Orat.pro Plancio his uerbis Nam simulac me Dyrrachium attigisse audiuit de Plancio loquitur, Quaestore tum Macedoniae statim ad me lictoribus dimissis, insignibus
abiectis , ueste mutata prosectus est. Altera differentia est,qubd Vrbani ius non dicebant: Prouineiales autem iure dicundo conuentus circumibant , ut scribit Suetonius in Caesare,& quaecunq; commissa populo Rom. essent, exquir bant ;deq; iis iudices ae Recuperatores dabant rquemadmodum videmus in Diuinatioue Caecilium Verris Quaestorem in Asonidem iudicium dedisse, Si pateret eam se & sua Veneris eust dixisse.
QVAEs To Rrs parricidij quemadmodum scribit
Pomponius in I. 2.De Orig. iur. creari a populo solebant, qui eapitalibus rebus praeessent . nam Consulibus de capite ciuis Romani iniussu populi ius dicere non licebat.Festus lib. x IIII .Paricidii Quaestores appellabantur, qui solebant creari caussa rerum capitalium quaerendarum.Nam pseritida non utique is qui parentem occidisset dicebaturised qui qualemcunque hominem .idem autem fuisse indicat lex Numae Pompilii Regis his composta uerbis:Si quis hominem liberum dolo
sciens neci duit,riricidia esto.Postea uero cum a Senatu quaestiones extra Ordinem mandari coepissent,nomen quidem obsoleuit,res ipsa in nsu mansit. Dictatorem tamen quaestionibus exercendis creatum,segimus apud Livium libro ix. Senatus uero modo Consulibus,modo Praetoribus quaestiones deeemebat .decos s. qui de Bacchanalib. quaererent, torest Liuius lib. xxx lx.Sie Iugurthinae coniurationis quaestionem Consuli mandatam Cie.in Bruto scribit.De praetori b. qui de ueneficiis& peculatu quaererent, scribit Liuius lib. 3 8. & 3 9. Talis fuit quaestio de vi, Cn. Domitii praetoris:de qua Cicero & Asco. in Milonianam. Cum igitur uariae & incertae iudiciorum publicorum quaestiones essent, eaeq; modo Coss. modo Praetoribus mandaremur. Cornelius Sylla lege ad populum lata perpetuas ut ait Pomponius qu.estiones constituit,& quatuor Praetores adi cit.Nam ex lege Babia alternis annis ut Liuius libro x L. scribit; quatuor Praetores creabatur:duo qui urbe ius dicerent, urbanus S peregrinus: r
liqui qui in Prouincias Siciliam di Sardiniam iret.
Deinde sex errari coeperunt. totidem enim idem numerat libro x L v. Tum Sylla quatuor adiecit, utq; ex iis decem, octo de publicis criminibus quaererent , constituit. Nam ante legem Corneliam non quaestionibus exercendis,sea prouincijs administrandis creabantur praetores: quibus tamen quandoq; extra ordinem quaestiones ut diximus mandabamur a Senatu. Vnde extraordinariae quaestiones illae hae ordinariae, perpetuae& quotidianae a Cicerone appellantur. D eem autem praetores hi sunt. Praetor urbanus, item pereprinus qui priuatis de caussis ius dicebant. Publicorum autem iudiciorum Quaestores sunt: Praetor repetundarum, ueneficii, inte rsicarios duo. qui etiam de paricidio quaerebant, auctore Cicerone pro Sex. Roscio: peculatus,
ambitus,maiestatis, de ui publica. Ex quibus omnibus intelligitur recte scripsisse Pomponii a primum Syllam publicas constituisse quaestiones, &quatuor praetores adiecisse. Deinde C.Caesarem duos addidisse,ae proinde xi i. Praetores Caesaris tempore fuisse. unde patet decem ante Caesarem fuisse praetores quod idem Ciceronis testimonio confirmatur, qui in oratione Cluentiana' sex publicorum iudiciorum Praetores commemorat r
Joeonium de ueneficio, M. Pletorium, & C. Flaminium inter si earios, C. Orchinium peculatus,seipsum de repetundis pecuniis,C. Aquilium ambitus. Deinde, quid reliquae questiones p inquit . quibus uerbis certe praetorem urbanum non intelligit, ut nonnulli suspicantur: neq: enim is quaerere, sed cognoscere dicitur. Intelligit ergo C. Cassium, qui de maiestate eo anno quaesiuit, 3e alium qui de ui publica.quibus omnibus si urbanum N peregrinum adiicias,dece omnino praetores esseses. Nam qui praetorem inter peregrinos de pecunijs repetundis quaesisse exis imant, nullis sane commodis rationibus sententiam suam eonfirmant. Confundunt enim & pe turbant iurisdictionem,& quaestionem:publica φ8e priuata iudicia. quin etiam Pretorem peregrinum de repetundis pecuniis non quesisse, Liuius testis est lib. xl. I i .quod enim C. Antonium1pud M. Lucullum praetorem qui ius inter peregrinos dicebat,accusatum Pedianus scribit, uod Achaeos spoliasset, non illud repetundarum iudicium est. neq; enim Praetor in Achaia Antonius fuerat, neq; legatus: uix enim erat Quaestorius. Sed nactus inquit Asconius) de exercitu Syllae equitum turmas , Achaeos spoliauit. Non enim hoc in iudicio repetundarum quaeritur, an spoliarit socios , cum nullam haberet imperium: sed ceperitne contra leges pecunias Antonius testis Cic.Verrina v.& lib . de Orat. D . Quamobrem eum lex nulla sanxisset paenam in eos qui latronum more , priuati prouinciat spoliarent di diriperent, sed tantum ui Magistratus neq; enim tum lex Iulia lata erat quomodo praetor repetundarum
329쪽
tundarum hae de re iudicare potuis leti cum quaestiones legibus exercerentur Recte uero Praetor
peregrinus qui inter ciues & peregrinos ius dicebat. Et quidem inter senatorcs N prouinciales,Romae neri selita iudicia, Cic. libro x Iit. Epist.fam.ad Ser. Sulpitium testis est. Satis ergo constat decem suisse praetores: recteque Nic laum Gruchium uirum clarissimum S eruditi liamum in optimo suo de Comitiis libro id ex Pomponio detendille : tametsi contumeliose sane a nonnullis, qui eum nescio quem appellant, hanc ob caussam reprehendatur. Atque hic quidem numerus Praetorum ordinarius fuit. Nam octo quoque creatos Cicero pro Milone, & in ea qua post reditum in Senatu habuit oratione demonstrat:&Caelius litav li I. Ep.octo Praetorias prouincias nominat.extraordinariae tamen illae sunt.
De Asia enim agitur in eo S.C. quam Sylla ut pro Flacco Cic.scribit pro portione in prout clas deseripsit. Quibus ii adiiciamus illum praetorem quem lege Clodia constitutum, Cic. pro domo scribit, nouem certὰ efficiemus. Nam quod Dio lib. x Ll i. Caesarem decem praetoreseonstituisse scribit , tam uerum esse existimo, uam illud Taciti aut Paterculi, qui Octauiano ludattribuunt. Caesar enim qui pro libidinerem'tractaret, modo decem, modo x II. mo do x III 3 . Praetores creabat ut idem lib.x Li II.
testatur.Decem igitur ordinarios praetores sui iast, cum Pomponio & Cicerone crediderim: pro ratione tamen prouinciarum quandoque pauciores , quandoque plures extra ordinem creatos non negarim .huc enim spectat illa Ciceronis lex, Huic potestati pari quotcunque senatus creaverit,populasve iussit,tot sunto. Atque haec quidem hactenus. quae tibi omnia, Iacetor optime, ex adolescentis clarissimi Richardi Strein, Bar nis generosissimi commentationibus optimis de Magistratibus deprompta, hunc in locum reserre uoluit ut tibi arrabonem quendam ac specimen illarum meditationum Koc tempore praeberem:& adolescenti nobilissimo, quem propter optimarum artium studium incredibile in conuictu meo habitum, semper clarissimum iucundissimumque habui , honorem meritissimum adiungerem , animumque ad hunc suum curtum persequendum quacunque ratione possem, adderem.
rent.Quibus ex uerbis candidatos suspἱeor ea re dictos cile, iubd hic ingressus erat,& quasi primordium gerendorum honorum, & sententiae in Senatu dicendae, luemadmodum Vlpianus eodem loco scribit. Dio lib. Li i H. - ο ει
quorum aspectus& minas ingresii curiam Senatores & oratio Principis per Quaestorem eius audita est. Suetonius in Tito: Recepta ad se prope
omnium officiorum eura,cum patris nomine &ipse epistolas dictaret,& edicta conscriberet,or tionesq; in Senatu recitaret etia Quaestoris uice.
TRr EvNI aerarii dicebantur , inquit Varro, quibus attributa era i pecunia,ut militi redderent.Et Pediantis Verrina ri l . Pecunia attributa est,quet
in stipendium militum de aerario a Tribunis aerariis adnumerari Quaestori solet. Hi magistratus
quidem non erant, sed quia procurationem publicam habebant, iccirco a nobis in hune ordinem relati sunt:eo magis, quod Cicero in libro De legib. i I i .ubi de magistratibus se leges dare profitetur, hunc quoque adscribit,& minorem magistratum appellare uidetur: his uerbis quae
ante annos sex a me multis audientibus castigata, subscribam. Minores magistratus, partiti iuris plures in plera sunto. Militiae quibus iussi
runt, imperanto . Aerariique I ribuni sunto.Domi publicam pecuniam custodiunto. Quam leoctionem manuscriptorum librorum auctoritate cons rmari, mihi magnopere placuit, Ordinis autem nomen hoc fuiste, magnumque illorum numerum extitisse,uel ex eo intelligi potest, quod in lege Aurelia diximus, latum futue , ut iudiei aquae penes solos Senatores erant, cum equitibusti Tribunis aerariis eommunicaremur. Quod suis differentiam inter Tribunos aerarii,& Muriores aerarii requirat,hanc me respondebo fuisse
arbitrari,quod T ribuni pecuniam in urbe isti
tam custodirent: Quaestore ex uectigalibus quaesitam. illi tribuebant atque adnumerabant Quinctoribus in prouincias abeuntibus: hi pecunias
sparti tum acceptas,tum expensas in tabulas publicas reserebant.
RVA EsTOREs eandidati dicebantur,qui libris, hoe est epistolis, siue orationibus Principis in Senatu Iegendis praeerant: quemadmodum docet Vlpianus in l. .D. deost. quaest. Lampridius in Alexandro , Quaestores candidatos ex sua pecunia iussit munera populo dare, sed ut post Quaest ram praeturas acciperent,deinde prouincias rege
TR illvNus Celerum a Romulo primum erratus est,ut Liuius tiar. testatur, ubi scribit illum trecentos armatos ad custodiam corporis, quos Celeres appellauit, non in bello solum,sed etiam iii pace habuisse. Festus libro m . Celeres, i quit, antiqui dixerunt , quos nunc equites diacimus , a Celere interfectore Remi, qui initio a
330쪽
Romulo ii post fuli,qui primitus electi sueriit ex singulis decuriis deni, ideoq: Omnino recuti fuere. Idein etiam Dionys lib. O . scribit, te hoc amplius, lerum alios, equites alios pedites fuisse eorum Tribunos tres subiectos ceturiones suisse,rursusq: his alios:omnesq: per urbem hastatos Regem comitatos este,ctu sque mandata obiisse.in militia uero antesignanos hi iste, primos pii unam iniisse, postremos discessiste : equites quidem in planitie pedites uero in asperi S inaequa libus locis pugna ite. Paulo aliter tamen Pomponius sub tit. De Orig. iur. Regum temporibus, inquit,Tribunum Celerum sutile constat. is auteerat,qui equitibus praeerat,in ueluti secundum locum a Regibus obtinebat: quo in numero fuit Iunius Brutus, qui auctor fuit Regis eiiciendi. Et paulo post ait, Magistros equitum ita dictatori ribus esse iunctos, ut Regibus Tribuno Celem, Ouid. lib. istoruin IIII. Hoc Celer urget opus,que Romulus L euocarat: Smsq: Celar curae lixerat, la tuae. ι eis quis aut muros, aut fadiam uomerefossi
Transeat.audentem talia dede neci.
- i sulari potestate. 3Tni avNI militum terni Consulari potestate erraiati sunt anno Vrbis CCCX. cum orta inter patres
de plebe dissensio esset, propter C. nullati Trib. ple.legem qua de Consule altero de plebe crean do agebatur. Placuit igitur, ut pro Consulibus Tribuni inititu ex pati icijs terni,totidemq; ex plebe crearentur : qiu Consulari ac summo imperio Reipub. summam administrarent. Verum terni tantum,hq; patriiij creati sunt: plebs eo contenata fuit, quod sui ratio in Comiti s habita fuisset.
Liuius lib. illi.& Dionys lib. x I. Pomponius i. 2 . De Orig.tur. Deinde cum post aliquot annos plebs cum patribus contenderet , te uellet ex suo quoq; corpore Consules creare, Ac patres riscutirent:factum est, ut Tribuni militum creare tur partim ex plebe,partim ex patribus, consi lari potestate hiq; constituti snt uario numero. imterdum enim uiginti fueriuat, interdum plures,
legionibus. TRI suur militum, inquit Varro,quod terni ex tribus tribubus, Ramnium, Lucerum, Tatiensium olim ad exercitum mittebantur. Pedianus a tem Verrina It . Tribunorum, inquit , milit .rium duo sunt genera: primum eorum qui Rufi li di euntur. hi in exercitu creari solent . si sunt Comitiati, qui Romae comitiis designantur. Z- ω autem sibi. o. scribit eos se appellatos,
qui imperium in mille uiros obtinerent. Cie .li iit. De legib. munus eorum his complectitur uerbis, Militiae quibus iussi erunt imperanio. PO-bb. in vi. de Repub . Designatis Consulibus postea Tribunos militum creat,& quatuordecim quidem ex ijs faciunt Tribunos, qui habent annua quinq; stipendia.his deinde adiicituit decem, quos creant ex iis qui supra quinq; usq; ad decem Labent annua stipendia: Equites quidem qui de- cem omnino habent stipendia,pedites autem sui ii sex & eo amplius habent annua stipendia. Liuius lib. v tr . Et cum eo anno primum placuisset Tribunos militum ad legiones suffragio seri nade antea sicut nunc, quos Rusulos uocant, Imperatores ipsi faciebam in secundum in sex locis tenuit. Idem lib. t x. Et duo imperia eo anno dariccepta per populum,utra': ad rem militarem pertinentia : unum , ut Tribuni militum seni senim quatuor legiones a populo crearentur: quae
antea perquam paucis suifragio populi relicti, locis Dictatorum & Consuluin ferme fuerant boneficia. Tulerunt eam rogationem Tribuni pl. L. Attilius, C. Marcius . idem lib. x Lit. In tribunis militum nouatum eo anno proptet Macedonicum bellum, quod Consules ex S. C. ad populum tulerunt, ne diibuni militum eo annosus fragiis crearentur : sed Consuluin Praetorum lainiis faetendis iudicium arbitriumq; esset. Hinc illud apud Suetonium in Caesare : Tribunus mi litum , qui primum Romam reuerso per sustragia populi honor obtigit, auctores restituendae
Tribunitiae potestatis enixissime iuuit. Item a pud Plutarchuin in Catone Uticens: In petitione Tribunatus militaris legem quae candidato no menclatores adesse uetabat, solus Cato seruauit. per seipsum appellans populum. Plinius autem lib. 3I. cap. 7.&lib. 3 . cap. 3. scribit eorum
stipendium, Salarium dictum tuis te, silis noeamine: quod honoribus, inquit, militiae': inte ponitur, silariis inde dictis, magna apud antiis
quos auctoritate , sicut apparet ex nomine Salaariae uiae r quoniam illa sit in Sabinos portari consueuerat. Macer in l. officium, i r . D. de re mi lit. Ossicium Tribunorum est, uel eorum qui exercitui praesunt , milites in eastris continere, ad exercitationem producere, claue portarum susti pere, uigilias interdum circamire, isse mentationibus commilitonum interesse, frumentum probare, mensorum fraudem coercere, delicta secundum suae auctoritatis modum eastig re, principiis frequenter interesse, querelas com militonum audire, ualetudinarios inspicere ..'
TR i -NI pl. primum ita ereati sunt. Anno CCLGcum plebs ex urbe ad Aequorum bellum educta propter nobilium seneratorum' impotentia in , Cons