장음표시 사용
351쪽
' sone se essita traditur a Pomponio:praesectus que urbis Vespasiani temporib.tuisse. Credituris esse Pegasus quo Consulatum cum Prosione Ἀ-rente S.C. iactum est, quod uulgo Pegasapum uocatur,ut ei qui rogatus esset hae t editatem restituere , perinde liceret quartam partem retinere, atque ex lege Falcidia ex lcgatis retinere concedietur . at Iustin. lib. Inst. 3, sub tit. De fideiecit, 'mi f. haered. testatur. De hoc illud est Iuverinalis
Pegasius attonitae positus modo uillicus urbi An ne alivd tunc pracsiecti'quorum optimus, atq; Interpres legum sanctis Duus. Pstis Cus Iauolenas Iurisse Caelio Sabino in iuris ciuili, dissensione successisse tradi tura Pomponio . uixit autem Adriani & Antonini Pia temporibus. capitolinus enim in huius uita scribit lauolenuin iure eonstituedo magno huic Imperatori usui fuisse. Hunc Iulianus praeceptorem suum fuisse scribit in lina apud se, s. . de manum. uind.& iti
Africa & Syria cu imperio fuisse, iurisdictioneq;
exercuisse testatur. Pli autem a. Epist lib. s. historiam de eo commemorat, quam propter iucunditatem adscribere est melius. Mirificae rei non interfuisti,ne ego quidem,sed me recens fabula cxcepit. Passionus Paulus, splendidus eques Romanus,& in primis cruditus, scripsit esegos: gentilitium hoc illi.est enim municeps Propertia, atquε etiam inter maiores suos Propertium numerat. Is cum recitaret,ita coepit dicere, Prisce iube, Ad hoc Iauolenus Priscus dubiae sanitatis. Interest tamen officiis ad Libetur consiliis,atq; ctiam ius cuuile publice respondet: suo magis, quod tunc se-icit & ridi lum, & notabile fuit. Interim Paulo aliena deliratio aliquantum frigoris attulit. Tam selicite recitaturis prouidendum est, non solum ut sint ipsi sani,verumo iam ut sanos adhibeant. Cris t duo Iurisc. pater 5: filius, a Pomponio memoratur , Pegasianam', sectam secuti traduntur. Spartianus autem in Adriano de altero seribit hi, uerbis: Cum iudicaret,m consilio habuit no amicos suos, aut eomites solum Ad Iurisconsultos aeraecipue Iulium Cessum,Sabinum, Iulianu, &c. ilium autem bis Consulem fuisse Pomponius testatur. Eius autem resporrsum extat in i .pater, tu
D.de Iegat. r. in quo patrem suum in consilio Diui Ueri Cosulis qui de fideleommisso ius dieebat, fuisse testatur. Hunc iuuetium Cessum fuisse lex
proximo declarat. Pst i scvs Neratius Iurisconsultus a Pomponio, numeratur , traditurq; Pegasanam secta cum Iulio Celso filio tenuisse, & cum eo Consulatum gessisse.Spartianus autem in Adriano de eo sic scribit Frequens sanE opinio fuit Traiano id animi suis se, ut Neratium Priscum non Adrianum successorem relinqueret, multis amicis in hoc consentientibus, usq; eo ut Prisco aliquando dixerit: Com
do tibi prouincias, si quid mihi fatale contigerit. Item aliquanto post: Cum Adrianus Iudicaret, la
consilio tuo habuit non amicos sitos, aut comites
soli sed Iurisconsultos,& prseipue Iulium Celsum, Neratium Priscum, aliori; quos tamen Senatus omnis probasset. ABvRvivs Valens Iuriscon Ilus, nominatur a P ponio,& lauoleno Prisco in Iuris ciuilis disciplina successisse. Capitolinus aute in Antonino Pio Salilium Ua Ientem inter eos Iurisconstultos numerat,quib. Antoninii Pium usum tradit. ut huc nostrum Salii tum Valentem Aburnium appellatusuisse uerisimile sit. Abumius enim non Aburnus in Florentinis libris scriptum reperio. Tusci Ams Iurisconsultus nominatura Pomponio , & Iauoleno Prisco in Iuris civilis disciplin, succestisse traditus. Eius tamen nusquam mentionem reperio, uereorq: ne pro T. Metiano scriptusit Titsciano. Nam T. Volusium Metianu una euValente Capitolinus in Antonino coniungit: cui Valenti Tusetaniim Pomponius sociu attribuit'. ALvivs Iulianus Iurisconsultos nominatura Pomonio, traditurq; Pegasianorum se tim secutustisse. Hunc Didii Iuliani, qui post Pertinacem Imperium R.adeptus est, proauum suist Spartianus scribit: quem adscribit bis Consulem, praefectum Urbi,& Iurisconsultum fuisse:quod magis,
inquit,eum nobilem fecit. In Adriano uero idem seribit, Iulia mim hunc semper ab eodem Imperatore in eontilio adhibitum fuisse cum res iudiea ret. Eutropius autem lib.9. hune ipsum sub eodeImperatore Adriano perpetuum edictum coposuisse scribit. quod ipsum Iustinianus confirmauit in l. r.C. deuer. luta enucl. ubi Iulianum legu& edicti perpetui sublimissimum coditore appelIat. Item 'l: in l.pen. C.de eond. indebit.ubi Saluiu Iulianum sublimissimum testem,summaeq: auctoritatis hominem,& Praetoriani edicti ordinator Efuisse seribit,& in t .antequam,C.de usus summu Iuris scientiae auctorem nominat. Ipse alitem in I. an apud se, . D de inanum. uind.testatur se Iauo- leni auditore ae discipulu strisse. hactenus Popo. VoLusius Metianus Iurisconsultus in Pandectarii libris celebratur,interq; iuris actores praecipuos numeratur. Eo consiliario Antoninum Pium,inapistro Antoninum Philosophu usum else, Iulius Capitolinus tradit. Metianum item alterum,huius fortasse filium Lampridius Alexandri Imperi in consilio cum Africano, Florentino, Poponio,
MARTiANvM Iurisconsultum Lampridius inter A lexandri Imp.eonsiliarios numerat in Vlpiani, Pauli, Pomponiiq: aliorumq; complurium aequalem facit. L. CERU i D i us Scaevola Iurisconsultu , M. Antonini Philosophi consiliarius fuisse traditur a Iulio Capitolino: maximoq; usui suo Imperatori sui cse. Hunc inter principes & complisos Iurisconsultorum num at Modestinus in lib. De excus tionibus.
352쪽
tionibus. Quin & Theodosius Impilib. eodosiani Codicis iiii. prudentissimum Iurisconsultorum omnium appellat.
ΑEMYLivs Papinianus Iurisconsultus praesectus Praetorio, Septimio Seuero imperante luisse traditur a Spartiano,qui eum iuris asylum,& doctrine legalis thesaurum, appellat. Item aliqliato post Papinianum amicissimum suisse Imperatori Seuero,& ut aliqui loquuntur, affinem etiam per secudam uxorem,memoriae traditur & huic praecipuEutrumq; filium a Seuero commendatu, eumq; cuSeuero professum,sub Scaevola & Seuero in administratione fisci successisseintq; ad hoe concordia
fratrum Antoninorum fouisse. egisse quinetiam ne occideretur, cum iam de insidiis eius Bassi mIs quaereretur,atque ideo una cum his qui fautores suerunt Getae,a militibus, non solum permi tente, sed etiam suadete Antonino occisum. Multi dicunt,Bassianum occiso fratri illi mandasse,ut di in senatu per se&apud populum, facinus dilueret: illum autem respondisie,Non tam facile parricidium excusari posse, quam fieri. Fertur etiam , Papinianum cum raptus a militibus ad Palatium traheretur occidendus, praediuinasse dicentem , stultissimum sore qui in suum subrogaretur locunisi appetitam erudeliter praesecturam uendi caret. Eius discipulos Lampridius in Alexandro numerat Pomponium, Alfenum, Afiteanum,Florentinum, Marcianum, Callistratum, Hermogenem, Venuleium, TVphonium, Medianum, Celsum , Proculum,Modestinum. A siesores autem eiusde Paulum S Ulpianu. Eundem Spartianus ab Ant. Caracalla qui fratrem interfecerat, quum ab illo factum hoc improbaretur, neeari iussisse scribit. Papinianus,inquit,securi percussus est, Se a mili- tib.occisus.quo facto Imperator percussori dixit: Gladio te exequi oportuit meum iustum. Eius hoc epitaphium in lib.Antiquoruin epigrammatum reperi, D. M. Aemilio Paulo Papiniano prae sect. praetor. Iurisc. qui uixit annis xxxvi .dicbus x. M. I i Il. Papinianus Hostilius Eugenia Gracilis turbato oresne in senio heu parentes secerunt filio opt.
FAsir Sabini Iurisconsulti pater & filius memorantur. Filius a Lampridio Cato sui temporis appetu Iatur, & inter Alexandri Seueri contiliarios cum Vlpiano, Paulo aliisq; compluribus numeratur. Dorarii us Ulpianus Iurisconsultus, Phoenice Syriae urbe natus, quemadmodum ipse in l. t. D. decensibus testatur, consiliarius Alexandri Seueri ,& magister crinii, Papiniani l: praesecti Praetorio assessor eum Paulo siisse traditur a Lampridio, magnoq; in honore apud suum Imperatorem, &primum doctissimorum Iurisperitorum,& princiri fidelium fuisse. neq; unquam Alexandrum s
um nisi Vlpianum praesectum suum uidisse, ex as. sessore se in per suo, caussa iusticiae singularis. cum autem alterum adhibuit,& Vlpianum rogari iussisse. Et aliquanto post:Vlpiamam, inquit, Alexam der pro tutore habuit, primum repugnante matre , deinde gratias agente, quem stape a militum ira obiectu purpurae summe defendit: atq; ideo summus Imperator fuit, quod eius consiliis praecipue Remp. rexit. Itaq; idem Imperator in l. q.
C. locato,praefectum praetorio & parentem suum appellat.& in l. . C.de contrah.stipui. rescriptum
suu ic exorditur, Secundum responsum Domitii Vlpiani praesecti annonae, Iurisconsulti, amici mei,ea quae stipulata est, &e .Xiphilinus e Dione
scribit ei ab Alexandro Imp. praefecturam Praetorianorum datam, ceteraq: quae ad Imperii administrationem pertinent,ei permitisse. Cum autem Vlpianus multa quae non recte a Sardanapalo facta erant emendasset,ipsum non multo poli a Prstorianis, qui de nocte eum inuaserunt, interfectu esse: quanquam in Palatium ad Imperatore eiusq; matrem confugisset. Hunc cundem Modestinus in lib. De excusationibus, praestantissimum, & cu Paulo ac Scaevola Iurisconsultum coryphaeum ac principem appellat Diocletianus autem in l. Diuo Marco,C. de quaest. prudentissimum. Iustinianus in l.ult.C.de inst et subst.disertissimu: in i .un. .ne autem,C de cad. tol l .summi ingenii uirum.
IvLivs Paulus Iurisconsultus, consiliarius Alexadri Seueri,& Papiniani praesecti praetorio assessor una cum Vlpiano fuisse traditur a Lapridio: qui eundem praesectum uel ab Heliogabalo, uel ab eodem Alexandro suisse adscribit. Etiam de assessione sua mentionem facit in i lecta. D.de reb. cred. Libros in iure ciuili tam multos scripsit, ut facile
in eo genere superiores Omnes uicerit.
HERENN i vs Modestinus,Vlpiani fuisse discipulus uidetur. Hic enim sic scribit in l.si quis, s x. D. de
surt.Si quis asinu. Cordiano i mperatore floruit, ut constat ex I. s. C. ad exhil n. ubi imperatoreum non contemnendae auctoi itatis Iurisconsul
Iurisconsultorum descriptionis
353쪽
Aliquot,ex Veterum monimentis collectae. OR M v E, quae de Actiones dicebantur, ut suo loco demonstrauimus, crant solenniu m uerboru coceptiones, quibus ea de in re populus R. uti consueuerat. Vulgus Ecdie stilum, formulariumve appellat. Earu autem ii risconsultos principes & tanqtiam architectos fiuisse, nemo nescit. quare quas ex diuturna obseruatione ueterum scriptorum collegimus,hunc in locum reserendas putauimus. IvRI ICONsvLTORura munus in formulis de actionibus concipiendis maxima ex parte positum fuisse, nemo ignorat. Itaq: cum superius ueteru Iurisciuitas breuiter perstrinxerimus,optimum factu iadicauimus, exempla quaedam insignia formularum ab hoc ipso auctore nostro studiose obseruatarum, hoc loco subiungere. praesertim cum tractatio uerboru iuris magna ex parte ad antiquas
illas & solennes formulas intelligendas pertincata Abdicationis L. Manli 1. CVM si LANvΜ filium incum pecunias et socijs a cepisse mihi probatum sit, Se Rep. R domo mea indignum iudico,protinusq: e conspectu meo abire iubeo. Ex Val.Max.lib. .c.8. Absolutionis in iudicio. NIHIL MOROR. Liu. lib. .9. 3 Non secisse uideri.Cic.ad Att. lib. Aeceptilationis Aquilianae. Qv ic Qv ID TE mihi ex quacunq; caussa dare facere oportet, uel Oportebit, praeiens, in diemve , aut sub conditione: quarumq; rerum mihi tecum
actio, quaeve aduersus te petitio , uel aduersus te persecutio est,eritve quodve tu mecum habes, tenes, pos .ides,quanti quXq; earum rerum res erit, tantam pccuniam dari stipulatus est A. Agerius:
spopodit Numerius Negidius. Quod Numerius Negidius A. Agerio promisit, spoponditue, id haberetne a se acceptu,Numerius Negidius Λ. Aserium rogauit : A. Agerius Numerio Negidio acceptum fecit. Ex instit. Iustin. libro I. tit. Qi lib. mo. . toil. oblig. Et Digest. lib.46.De accepti lationibus . Actionis in personam.
Probus.& Iustin.9.sic itaq:, De actiombus. Actiorus furtia tuti. OPE CONsi LIo tuo surtum Actum esse aio. Cie. De natura deor. lib. I .di lio . . inst. Actionis in rem.
Petitor .Fv Nnvs Qv t Es T in agro qui Sabinus uocatur, meus est. eum ego ex iure Quiritium meum esse aio. inde ibi ego te ex iure manu consertu uoco. Is unde petitur. VNDE T v ML ex iure manu consertum uocasti m de ibi ego te revoco
VT R i s Qv E superstitibus istam uiam dico: Inite
QUA Nno te in iure conspicio, postulo an ne sies
Is unde petitur. ΑvCTOR, sum an ne tu aicis, qua caussa uindicaueris. Haee ex oratione pro Muraena,pro secina, de Val.PrOOo. Acti nis.
QvAM REM ,siue litem dicere oportet.Varro li. De lingua 6.de Cic. pro Muraena . Annuli aurei in concione donandi. QvAND OQv I D LM tu in praelio, in bello, in re militari mihi nunquam defuisti, omnibusq; in periculis mecum uersatus es,ob hasce res hoc annulo aureo te dono.Haec stre ex Verrina orat. s. Antestandi. olim qui antestabantur, auriculam contingebant, hisq; uerbis loquebantur. I 'I C ET ANTEsTARI s ille respondet, Li CET:iniectione manus aduersarium sui im in ius trahebat. Horatius Ser. I. Satyr.9.& in cundem Acron cum Porphyrio.
Arbitrii rei uxoriae. Qv AN Tvu aequius melius sit,dari.Cic.Ossic. lib. 3.
Arbitrii fiduciae. Vr ivr R bonos bene agier oportet, &sine fraudatione.Cic.in Topic in Ostic.lib. s.
Vr L Tis, iubeatis Quirites, uti L.Valerius L.Ti. tio tam iure legeq; filius siet, quam si ex eo patre matreq; similias eius natus esset: utiq; ei uitae necisq: in eum potestas siet,uti pariedo filio est: hoe ita, ut dixi, ita uos Quirites rogo. Ex Geilii lib. s. c. I9. Suspicor autem legendum pro Pariendo , Patriendo.ut sit, Endo pro In,uetuste qua meam opinionum cum iampridem indicassem, animaduerti
354쪽
uenrpostea a simiolis quibusdam quasi pro sua editam de diuulgatam suine.
Arrogationis. AUCTOR Np, ut in te P. Fonteius uitae necisq: potestate habeat,ut insilio.Cice.in Orat.prolDomo.
Asserendi in libertatem. HvNC E cothominem ex iure Quiritium liberali
assero caussa manu . Terentius Adelph. Plautus Poenulo, & Cureul. Donat. in Ter. uide, Libes. rali caussa.
Legatus ubi ad fines eorum uenit,unde res repetuntur,capite uelato filium lanae uelamen est Αvo rIv p i TE R, inquit, audite fines cuiuscunq; gentis sunt, nominat audiat fas .ego sum publicus nuncius po. Rom. iuste pieq; legatus uenio: uerbisq: meis fides sit. Peragit deinde postulata,inde Ioue testem facit:S i pco iniuste, impieq: illos homi- nes,illasq; res dedier populo Romano, mihi': exposco, tum patriae compotem me nunquam sinas esse. Haec,cum fines supranandit,haec,quicunq; ei primus uir obuius fuerit, haec, portam ingrediens,haec forum ingressias, paucis uerbis carminis, concipiendique Iurisiurandi mutatis,peragit si non deduntur quos exposcit, diebus tribus detriginta tot enim solennes sunt peractis, bellum ita indicit: Aunt lupi TER,& tu Iuno,uuirine, diiq; omnes coelestes,uosq; terrestres,u sq. inserni audite.Ego uos testor, populum illum, quicuque est,nominat iniustum esse, neque ius persoruuere. sed de istis rebus in patria maiores natu consulemus,quo pacto ius nostrum adipiscamur. Cuis nuncius Romam ad considendum redit,conse-stim rex his ferme uerbis patres consulebat: QvARVM rerum,litium, caussarum condixit Paterρο- tratus populi Rom.Quiritium,Patri patrato priscorum Latinorum, hominibusque priscis Latinis,quas res nec dederunt,nec soluerunt,nec secerunt,qua res dari,fieti,solui oportuit: dic inquites,quem primum sententiam rogabat quid censes 8tum ille: Pusto pioque duello quaerendas censeo,itaque consentio consciscoque. Inde ordine alii rogabantur. quandoque pars maior eorum qui aderant, in eandem sententiam ibat, bellum erat consensu fieri solitu ni: ut fecialis hastam serratam, aut sanguineam praeustam ad fines eorum ferret, de non minus tribus puberibus praesenti b. diceret,Qvon Popvo priscorum Latinorum,hominesque prisci Latini aduersus populum R.Quiritium secerunt, deliquerunt, quod populus R. Quiritium bellum eum priscis Latinis iussit esse senatusque populi R.Quiritium censuit, consensit,consciuit,ut bellum cum priscis Latinis fieret: ob eam rem ego,populusque Ro.populis priscorum Latinoru,hominibusque priscis Latini s bellum indico,iacioque.Id ubi dixisset, hasta in fines eorum emittebat. Ex Livii lib. I.
QuoD PopvLvs Hermundulus, hominesque populi Hermunduli,aduersus populum R.bellum facere.deliquereque:quodque populus R. cum populo Hermundulo, hominibusque Herinundulis bellum iussit: ob eam rem ego, populusque R manus populo Hermundulo,hominibusque Hermundulis bellum indico, facioque . Ex Gellii lib. I 6. capite q. Carminis Sibyllini. QvANDocvNQua hostis alienigena terrae Italiae bellum intulisset, eum pelli l talia uincique posses mater Idaea Pessinunte Romam aduecta esset. Et Livii lib. 29. Carminis in ducendis nuptis. O HYMxN Hymenare Hymen, Hymen d Hymenaee.
Hymen d Hymenaee,Hymen ades.O Hymenaee. Catullus duobus locis,Seruius Aeneid. I .Plautus in Casina. Cautionis de dolo malo. UTI NE propter te fidemve tuam captus, fraudatusve sim.Cic.lib.de offic. I. Cessionis in iure.
In iure cessio fit hoc modo. Apud Magistratum populi Romani,vel apud Praetorem, uel apud Praesta
de postea quam hic uendicauerit, Praetor interrogat eum qui cedit, in contra uindicet: quo negante aut tacente,tune ei qui uendi cauerit eum addicit. idq; Legis actio uocabatur. Boetius in Top.
Cinguli a Traiano Imp.praefecto
prael. dati. ACCIPI To hunc ensem, ut siquidem recte, atque e Repub. imparauero, pro me: sin secus,
Coemptionis in matrimonio. Vir in eoemptione sic stipulabatur: Ui s N E M vLi RRmihi materfamilias esse illa respondebat. VOLO. item mulier interrogabat, V i sNs vi R mihi paterfamilias esse ille respondebat, VOLO. itaque mulier uiri conueniebat in manum: & uocabantur hae nuptiae per coemptionem. Haec Boetius in Topic.ex vlp. Inst. Coemptionis. VEr τυ Caius,& ego Caia. Plui. in Proble. de Cic. pro Muraen.
st uvis uestrum suos inuisere uult, eommeatu dor primo uere adsitis,edico. Liu. lib. so. Conlucandi luci. Lueum conlucare Romano more se oportet. Pomeo piaculo facito.Sic uerba concipito: Si D rus,
si dea es, cuius illud secru ira est,uti tibi ius set poreo piaculo facere, illiusce sacri coercendi ergo. Harumque rerum ergo, siue ego, siue quis iussu
355쪽
meo secerit,uti id recte factum set . Eius rei e go te hoc porco piaculo immolando bonas preces praecor,uti sies uolens propitius mihi,domo, familiaeq: meae, liberisq: meis. Harumce rerum ergo macte hoe porco piaculo immolando esto. Ex Catone De re rust c. I 3 9. Contestandae litis. Covr sdis T ΑR r litem dicuntur duoaut plures aduersaris: quod ordinato iudicio utraq; pars dicere solet,Tεs Tas EsToτ a Festus lib. 3. Cretionis in haereditatibus. Cretio est certorum dierum spatium, quod datur instituto haeredi ad deliberandum, utrum expediat ei adire haereditatem,necn e:uelui,T I T I vs H ΑΚ Rps esto, cernitoque in diebus centum proximis, quibus scieris, poterisq;: nisi ita creueris,exl rex esto. Cernere, est uerba cretionis dicere, ad hunc modum:CvM ME Maevius haeredem instituerit eam haereditatem adeo, cernoq;. Ex Vlpiani In
Decreti Trib.pl. Ruor, P. SCI pio Africanus postulauit pro Scipione Asati eo fratre,cum contra leges, contraq; morem maiorum Trib. pleb. hominibus accitis per uim inauspicato sentetiam de eo tulerit, multamq; nullo exemplo irrogauerit,praedesq: eu ob eam rem dare cogat:aut si non det,in uincula di ci iubcat: ut eum a collegae ui probi amus, &quod e tra collega postulauit, ne sibi intercedamus, quo minus suapte potestate uti liceat: de ea re nostrum sententia omnium data est:Si L Cornelius Scipio Asiaticus,collegae arbitratu praedes dabit collegae, ne eum in uincula ducat intercedemus: s eius arbitratu praedes non dabit, quominus collega sua potestate utatur, non interis
Item: CvM L. CORNatrvs Scipio Asiaticust iumphis hostium duces in carcerem comect.Hieri , aliena uidetur esse a dignitate Rcipub in eum locum imperat rem Pop. R duci, in quem locum ab eo coiecti sent duces hostium. Itaq; l ..Cornelium Scinsione Asiaticum a collegae ui prohibeo. Ex Gessi
Dedicationis spoliorum ac templi,qua Romulus Sabinorum rege interfecto cit usus. Ivpi TER Feretri, inquit, Ilaec tibi uictor Romulus rex regia arma sero , templumque iis regionibus quas modo animo metatus sum, dedico, sedem opimis spoliis, quae , regibus ducibusque hostium extis, me auctorem sequentes posteri femrent.Ex Livii lib. i. Dedicati signi a T.Quintio. Ivpi TER, atque diui omnes hoc dederunt, ut T. Quintius dictator oppida nouem caperet.Ex Liuii lib. 6. Deditionis a secialibus. Q. ANDO IDEM Uce Eonuncs,iniussu populi R. Quiritium foedus ictum iri spoponderunt, atque
ob eam rem noxam nocuerunt: ob eam rem, quo
populus R. scelete impio si solutus,hosce homunes uobis dedo. Ex Livii lib.9. Deditionis. Rex interrogauit: EI TIs NE vos legati oratorem; missi a populo Collatino, ut uos populum Colla. tinum dederetis Sumus. Est ne populus Collatinus in sua potestateλEst.Deditisne uos populum Collatinum, urbem,agros,aquam, terminos, desubra,utensilia,diuina humana'; omnia in mea populique Roman i ditionemλDedimus. At ego recipio. Ex Livii lib. I. Deserendi nominis.
Cum inius iactum est et, dicebat,accusator apud Praetorem reo, AIo ΨE SICvL s SPOLIAss r. si tacuisset, lis ei aestimabatur, ut uicto. si negabatur; petebatur a magistratu dies inquirendorum eius criminum,& institu cbatur acculatio. Asconius in
Deserendi nominis. CovsvL ct dies. apud illum Praetorem uel Proc sulem L. Titius professus est, se . laeuia in lege Iulia de adulterijs ream deferre, quod dicat eam eum C. Seio in ciuitate illa,domo illius,mente illo,Consulibus illis,adulterium commisisse. Paulus I. s.D.de accusat. Devotionis urbium S exercituum. Di s PA T p R, siue Iouis,manes, siue quo alio nomine fas est nominare, ut omnes illam Urbem Carthaginem, exercitumq; quem ego me sentio dicere,fuga formidine,terrore compleatis, quiq; a uersus legiones,exercitumq; nostru arma telaque feret,uti uos eos exercitusFos hostes,eosque homines, urbes,agrosque eorum,& qui in his locis, regionibusq; gris,urbibusq; habitant,abducatis lumine supero princeps : exercitumq: hostium, urbes agrosq; eorum, quos me sentio diceret: Vti
uos cas urbes,agroSque,capita, aetatesque eorum
deuotas,consecratasq; habeatis, illis legibus,quia bus quandoque sunt maxime hostes devoti, eosque ego , uicarios pro me fide magistratuque meo,& pro po.R.exercitib. legionibusq: nostris do,deuoueorut me,meamq; fidem, imperiumq;, legiones, exercitumq; nostrum, qui in his rebus gerundis sunt, ne caluos sinatis esse. Si haee ita faxitis,ut ego sciam, semiam, intelliga: Tune quisquis uotum hoc faxit, ubi faxit, recte factum est , ovibus atris tribus, Tellus mater, teq: Iupitero testor. Ex Macrobis lib. s.c.9. Devotionis qua Decius est usus. IANE, IvPITER. Mars pater, Quiline,Bellona,Lares,divi Novensiles, dis Indigetes,diui, quom est, potestas nostrorum, hostiumq;,diiq; Manes, uos precor, ueneror,ueniam peto, seroq; , uti populo
R. Quiritium uim uictoriamq; projperetis: h nesq: pop.R. Quiritium terrore,formidine, morteq; aliiciatis.Sicut uerbis nucupaui, ita pro Rep
356쪽
iritium, exercitu,legionibus, auxili)s populi R.Quirit tu, legiones, auxiliaque hos tu mecum dijs Manib.Telluri i de noueo. Ex Liuil lib.8.
Dimittendae concionis a Trib. pl. SI vos Is v I DE TvR Dis CEDITE QUIRITE F. Liuius lib. 2.
Dimittendi suneris. Corona populi tandiu stabat , respondens fletibus praesics, id est,principi planctuum, quandiu consumpto cadauere,& collectis cineribus, dicere tur nouissimum uerbum ii lcgT : quod ire liticet significat. unde est, Dixitque nouissima uer M. Servius in lib. Aeneid. s.
ACTUM LsT, ILiCET . Donatus in Phormion. Sic iudices de consilio dimittebantur , suprema dicta, cuin praeco pronunciasset, AC TvM EST,
ILICET: id est,Ire licet. Dimittendi iudicii. Moris suit ueterum, cum satis uisum esset fluxisse
uerborum, hanc sibi necessitatem finiendae orationis imponere, ut dicerent ad ultimum, D IXI. quod etiam ab utraque parte oratione consum pta,ut in consilium dimitterentur, Praetor soleret pronunciare, DI xERvNT. Asconius in Ir. Verrinam. Cice. tamen Verrina in I. Preco, in quit,dixiste pronunciat. Dimittendi Senatus. NIMIL vos MORAM vR P. C. Iul. Capitol. in Ant. Philoloph. Dimittendorum manium. Dicebatur vALE , post tumuli peracta solennia. Servius Aeneid.O .ldem in lib. s. Mortuis etiam dicitur. iit,salue maxime Palla,Aeternumque uale. Item in eod. - ima luesepulcro. condimus, ct magna supremu voce cla s. hoe est, inquit Seruius, Dicimur more solenni,
Diuortis. TvAs Ris tibi habeto.Tuas res tibi agito. Ex l. r. D. de diuortijs. Duumvirorum qui de perduellione iudicent faciendorum. DuvMvιRI perduellionem iudiccnt: si a Duumviris prouocarit, prouocatione ccreato: si uincent, caput obnubito: infelici arbori reste suspendito, uerberato uel intra pomoerium et extra pomα-rium. Ex Liui j lib. l. EDicri aedilitii, uide in I. I. &I. 38. D. de aedit. edict.& apud Gell.lib q. p. 2. Edicti Censorum de coercendis Rhetoribus. RENusci ATvM est nobis cile homines, qui nouugenus diici pliri instituerunt, ad quos iuuentus in ludum conueniat: eos sibi nomen imposuisse Latinos rhetoras.ibi Lomines adulescentos dies
totos desidere . Maiores nostri qui liberos suos discere,& quos in ludos itare uellet, instituerui.
Haec noua,quae prster consuetudine,ac more maiorum fiunt,neque placent, neq; recta uidentur.
Quapropter & ijs qui eos ludos habent, & ijs qui
eo ucnire conlueuerunt,uisum est faciundum, ut ostenderemus nostram sententiam, nobis non placere. Ex Gellii lib. II. p. i I.
Edicti Praetori; excpla passim in Pandecti Lextant.
Emancipationis. Est aute emaci patio, imaginaria quaeda uenditio, 'Sipsum ius propriu Romanoru est. Eaq; res ita agitur,adbibitis no miniis quam quinq; icilibus, ciuib.Romanis, puberib & praeterea alio eiusdem conditionis,qui libram aeneam teneat, qui appellatur Libri pcns. Is qui mancipium accipit, aes t nens ita dicit: HvNC ego hominem ex iure Quiritum ineum csse aio. Isque mihi emptus est hoc aere aeneaque libra. Deinde aere percutit libram, idque aes dat ei, a quo mancipium accipit, quasi precii loco.Ex Caii lib. Instit. a.
SI Deus,s dea es, cui populus, ciuitasque Carthaginiensis est in tutela, teque maxime ille, qui urbis huius,populique tutelam recepisti, pincor,u ne rorquc, ueniamq; a uobis peto, ut uos populum ciuitatemqne Carthaginiensium desecatis: loca te pla,sacra,urbemque eorum relinquatis, absque his abeatis:eique populo,ciuitatiq; in tu, formidinem,obliuionem iniiciatis: proditiq: Romam ad me,naeosq; ueniatis. nostraq; uobis loca,templa, sacra, urbs acceptior , probatiorq; sit, mihi quoque, populoque Ro. militibusque meis praepositi sitis, ut sciamus intelligamusque. si ita feceritis,noueo uobi s templa,ludosq; facturum. Ex Macrobii lib. I. cap.9. Exceptionis.
Ex TaAQvAM si quid ita factum sit,uti lege fieri li
eapitis praeiudicium sitat. lib. 2.De inuent. Si nonui, nclam, non precario seceris. l.ii uitem, D. quod vi aut . Si in ea re nihil dolo malo actoris factum est.I. 2.D.dedol .excep. Si in ea re qua de agitur praeiudicium haereditati non fiat. L i. D. iam .ercisc.SI in ea re nihil metus causa factum
ditoris fundus uenii tu sicut,D.quib. m .pig. S Inon milii mandatum sit, ut a debitoribus pete
SI=esset tumultus, qui fuerat ducturiis exercitum; ibat ad Capitoliu: Se exinde proseres duo uexilla, una roseu,quo pedites euocabat, alterum ecra leu,quo equites, licebat: y i uult saluam Rem pub.me sequatur.Scrutus in lib. Ac id.vii l.
CpNΥvM QvAE mihi Caius dinet, eade mihi dare sp5desΘs deo.Stichii aut decem fido tua iubes iubeo . Quantam pecuniam credidero, fide tua
357쪽
esse iubes ubeo.Mille modios tritici fide tua esse
iubespiubeo. Si reus quadraginta non soluerit, fide tua esse iubes piubeo. Ex tract. De fideius . in Pandecti S. Fiduciae. VT INTER bonos bene agier oportet,&, sine fraudatione. Cicero de Oisc . 3 . & Epist. iam. 7.
epist. 12. Foederis peragendi. FEe I A LI s regem Tullum ita rogauit, lubesne me rex cu in patrepatrato populi Albani scedus ferire Iubente rege, Sagmina, inquit, te rex posco. Rex ait: Pura tollito. Fccialis ex arce graminis herbam puram attulit: postea regem ita rogauit: Rex, iacis ne me regium nuncium populi Romani Quiritium λ Vasa comitesq; meos ZRex respondit: Quod sine fraude mea, populiq: Romani Quiritum fiat, facio. Dein Fecialis patrempatratum tacit,qui legibus faederis recitatis, Avol , inquit, Iupiter, audi paterpatrate populi Albani , audi tu populus Albanus: ut illa palam prima postreina ex illis tabulis cera ue reeitata sunt sine dolo malo, utique ea hie hodierectissimὰ itellecta sunt, illis legibus populus Romanus prior non deficiet. si prior defecerit, publico consilio, dolo malo,tum me Diespiter populum R. se serito. ut ego hunc porcum hodie ieriam: tantoq; magis serito, quanto magis potes pollesq;. Quod ubi dixit, porcum laxo silice percussit. Ex Liuil lib. I. Foederis cum Antiocho rege. AMici Tt A REGI Antiocho cum populo Romano his lepibus & eonditionibus esto. Neque in exercitum qui cum populo Romano s eiisq; bellia gesturus erit, Rex per fines regni sui eorumve qui sub altione eius erunt, transire sinito. neu comeatu,neu qua alia Dpe iuuato .ide R
mani sociiq; Antiocho ,& iis qui sub imperio eius erunt,praeitcnt. Belli gerendi ius Antiocho ne esto,cum iis qui insulas colunt, neve in Europam transeundi. Excedito urbibus, agris,uicis,castellis eis Taurinum montem usq; ad Tanaim amnem,& a ualle Tauri,usque ad iuga qua in Lycaoniam vergit, ne qua arma efferto ex iis oppidis, agris, eastellisq: quibus excedat siqua extulit,quae quoque oportebit, recte restituito. ne militem, neu quem alium ex regno Eumenis recipito. Si qui earum urbium cives quae regno abscedunt, cum rege Antiocho ntraq; fines eius regni sunt, A pameam omnes ante diem ceriam redeant. Qui ex
regno Antiochi apud Romanos sociosque sunt, ijs ius abeundi manendis esto. Seruos, seu se gitiuos, seu bello captos, seu qui liber captus aut transfuga erit, reddito Romanis sociisq;. Elephaatos tradito oes, neq; alios parato. Tradito & naves logas,armamctaq; earum:ineve plures quam dece naues actuarias, nulla quarti plus qua xxx. remis agatur,habeto. ncve monere ex belli caasta. quod ipse illaturus erit: neve nauigato citra Calycandru,neve Sarpedone, promontoria: extra quis qua nauis pecunia,stipendium,aut legatos, aut oblides portabit. Milites mercede coducendi ex iis getibus,quae sub ditione populi Romani sunt, Antiocho regi ius ne et ome uolutarios quide recipiedi. Rhodiorum sociorumve quae aedes edificiaq; intra fines regni Antiochi sunt,quo iure ante bellum fuerunt , eo Rhodiorsi socioru ve sunto. Si quae pecuniae dinentur earu exactio esto. Si quid ablatu est, id conquirendi,cognoscendi, repetedi': ius ite esto. Si quas urbes,quas tradi o-hortet,ii tenet,quibus Antiochus dedit,ex iis presidia deducito: utiq; recte tradantur,curato. Argeti probi Attica taleia x ir .millia dato intra x i I. annos pelionibus aequis.talentu ne minus pondo I. x x x. Romanis po)erib.pendat.& tritici o x L. millia modium. Eumeni regi talenta CCCL.intra quinquenniu dato:& pro frumeto,quod aestimatione fiat,talcia cx x v il .Obsides Rom.x x. dato,& triciato mutato, neve minores octonum denum annotu, neu maiores quin quadragenu. Si
qui socioru populi Romani ultro bellu inserent. Antiocho,uim ui arcendi ius esto: dum ne quam urbem aut belli iure teneat, aut in amicitiam accipiat. controuersias inter se iure ae iudieio discepteto ut si utrisq; placepit,bello. Ex Liuij lib. 38. Haeredis instituendi. Haeres institui recte potest his uerbis TIT ius haeres.Titius haeres sit, Titium haeredem esse iubeo. Illa autem institutio, Haeredem instituo,Haerede facio, plerisq; improbata est. Ex Vlp. Inst. p. 2I. Hae redis instituendi ae substituendi. Haeredes scripti sunt, uci ut, TITIus haeres esto, cernitoq: in diebus proximis centum quibus scieris poterisq;: nili ita creueris, exhaeres csto: tunc
Maevius haeres esto, cernitoq; in diebus, & reliqua. Similiter & deinceps substitui potest .Ex Vlpiani Inst .cap. 22. Indicendi compitalia. Dia NONI PosT Cal.Ian. Quiritib.comphalia runt. Ex Macrobi, lib. I .cap. q.& Gell.lib .io.
Inlicii uocandi. Quon EnNvM , fortunatum selixq; salutate : set populo R. Quiritium, reiq; publicae populi Ro. Quiritium, mihiq; collegaeq; meo , fidei, magia
stratuiq; nostro: omnes Quirites, pedites,arma tos, priuatosq;, curatores omniu tribuum,s quis pro se, sue pro altero dari rationem uolet, ii ora inesicium liue ad me.Ex Varr. lib. De ling. I . uius lib.qO. Intercessionis Tribunitiae. V ro Liuius lib.6.
QvANDO Tu noNA PATERNA auitati; nequitia tua disperdis, liberosq; tuos ad egestate perducis, ob ea re tibi ea re commercio quae interdico. Ex Paul.
358쪽
Paul. sent.lib. I.tit. s. Loeum autem si e correx mus,cum antea legeretur , HAsi TA QvAE.
Nostrae eorrectionis testes sunt ante biennium clarissimi uiri Bonifacius Amerbachius, Paulus Manutius: ad quos de communibus studiis, ut sit,scribens, ea de re mentionem inieci. Interfuit etiam eorrectioni Iacobus Catonius, adolescens eruditiss.& mihi amicissimus. Pbst eadem Iurisconsulto doctissimo lac.Cuiacio in mentem uenit. hoe tamen testari nunc ope preciu putaui. Aliorum Interdictorum Praetoris,exepta in Pan dectis obuia sunt omnib. lib. Pandect x LI II. Interrogationis,qua Cesores in soleni Iureiurando de uxoribus utebantur. ET Tv xx ANIMI Tv I SENT ENT I A ux
rem habes 3 Ex Gellii libro . cap.ro. & libro
L. Oc TAvivs Ivo Ex xs To. si apparet fundum Capenatem quo de agitur ex iure
Quiritium, P.Seruilii esse, neque is fundus resti
Iudicii recuperatorii. SI PATERET EAM sE ET sva Veneris esse dixisse.Cicero in Diuinat.Si pateret iugera eiusno, di standi esse plura,quam colonus est et prosessus, tum Xeno damnaretur.Si pateret aduersus edictu fecisse. Ex Verrina . Si pateret H-S i II .dari oportere. Ex orat. pro in Roscio. Si apparet eum dare oportere.Ex S.sie:itaque, De actionib.
QUANDO V1DEM Tu M. Manli neque imperiueonsulare, neque maiestatem patriam ueritus,aduersus edictum nostrum, extra ordinem in hoste
pugnasti, & quantum in te fuit, disciplinam mulitarem , qua stetit ad hane diem Romana res, soluisti: meq; inean necessitatem adduxisti , ut aut Reipub. mihi, aut mei, meorumque obliuiscedum sit: nos potius nostro delicto plectemur, quam Resp.tato suo damno nostra peccata luat. triste exemplum, sed in posterum salubre iuuentuti erimus. me quidem cum ingenita earitas liberum, tum specimen istud uirtutis, deceptum uana imagine decoris,in te mouet: sed cum aut morte tua sancienda sint Consulum imperia, aut impunitate in perpetuum abrogada. nec te quide,s quid in te nostri sanguinis est recusare ceseam, quin disciplinam militarem,eulpa tua prolapsam, pcena restituas. l. lictor,de liga ad palum.Ex Liu. libro 8. Iudieiorum bonae fidei. Qv ADT vin ηx BONA fide illum dare sacere oportet.Cicero Ois.lib. l l .in Topic. Iusiurandi. Maiorum diligentia haec fuit. Primum iurare Ex
ANIMI sv I sENTENTIA, quenq; uoluerunt: deinde ita teneri si serrus IALLERET :quod inscitia multa uersaretur in vita. Cicero lib. Acade. I r. Idem lib. De om. iii. Non enim sal sum iurare,peiera re est: sed quod si x ANIMi Tu IsENTENTi A iuraueris,skut uerbis concipitur more nostro, id non facere, periurium est. Liuius lib. 32.Ex animi mei sententia iuro , ut ego Rep. non de sera, neque alium ciuem deserere patiar:
Ide lib. 3 . Ex tui animi seretia ex edicto C. Claudii,Ti. Sempronis Censorum in prouincia Macea donia redibis, qis sine dolo malo tacere poteris
Iusurandia P. Scipione concepti. Ex MEI ANIMI sENTENTIA iuro,ut ego Rep. non deseram, neque alium ciuem Romanum deserere patiar. si sciens fallo,tum me Iupiter Opt. Max.domum,familiam , remque meam pessimo leto afficias. Ex Livii lib. 22. Iurisurandi,a L. Bruto ob Lucretiam praestiti. 'PεR HvNC castissimum ante regiam iniuriam sanguinem iuro,uosque dii testes facto , me L. Tarquinium Superbum cum lcelerata coniuge & omni liberoru stirpe ferro, igni, quacunq: dehinc ui possim,exacturum:nec illos, nec alium quequam regpare Romae passurum. Ex Livii lib. t. Iurisiurandi per Iouem lapidem. SI SCr Em FALLO , tu me diespiter salua urbe, arceque bonis eiiciat,ut ego hue lapide. Festus li. Io. Plaut. Aulu.Cicero. Epist. famil.7. Plutarchus in Sylla. Polybius autem lib. Hist. I. re sic explicat.
Iuris urandi militatis. IM MAGISTRAT v C.Laelii,C. F. Cos L. Cornelii P.F.Coc in exercitu , decemque millia passuum prope,surtum non facies dolo malo, solus, neque eum pluribus, pluris nummi argentei in dies singulos. Extra hastam,hastile, liFna , pabulum,utrem, item,siculam .si quid ibi inueneris sustulerisve, quod tuum non erit, quod pluris nummi argentei erit: uti tu,ad C .Laelium, c. F. C s. L .ve Cornelium P. F. Cos. sue ad quem eorum iusserit, proseras, aut profitebere in triduo proxumo, quicquid inueneris sustulerisve dolo malo, aut domino suo, cuium id censebis esse, reddes, uti quod recte factu in esse uoles. Deinde ita concipiebatur iusurandum , ut adessent , his additis exceptionibus , nisi harunce aliqua caussa erit : iunus familiare : seriae vindemiales:calendaeque quae non eius rei caussa in eum
diem eollatae stat , quo is eo die minus, ibi esset. morbus sonticus , auspiciumve . quod Gne Piaculo praeterire non liceat , sacrificiumve Gg x anniue
359쪽
anniuersirium , qtiod recte fieri non posset. nisi ipsius eo die ibi lit, ius Lostisve, status, condictusve dies eum hoste : si cui eorum harunce quae caussa erit, cum se postridie quam per eas cauia sis licebit eo die uenturum, aditurumq; eum, qui eum pagum, uicum, oppidumve delegerit. Ex Gell.lib. I 6.cap. Legis serendae. V Liris iubeatis Quirites,&c. Ex Cic.Orat.pro
Qui cu Nava.post hanc legem. Ex Oratione pro Posthumo,& l. l .D.ad leg. Falcid. CossvL uel Praetor,uel qui populum rogarat Populum iure rogauit,populusq; iure scivit. Si Qv t D ius non fuit rogari,cius ea lege nihilu rogatum. Ex Phili p. I.Valerio Probo,Festo Pomp. Orat.pro domo, pro Caecina,lib. Epist. ad Att. 3. Si urin contra alias leges ergo latum sit, ei qui hac lege rogistit impune esto. Cic.lib. 3 Δd Atta Legis iubendar,uel antiquandae.
pulo in comitiis legum duae tabellae darentur, quarum in altera V. R. in altera A scriptum erat.Patet ex Cic.lib.Deleg. 2. Epist.ad Att. i.Liuio,& aliis . Legis sanciendae. N g. LR saturam abrogari, derogarive ius esto Festus Iussi mandatuque legis militaris ,
P. R. cos. IMP. TRIB. Miles, Miro, Commilito a male , quisquis es, manipularime Centurio, tura mare Legionarie hic sistito, uexillum sinito, a ma deponito,nec citra hunc amne Rubicone signa ductum exercitum, commeatumque traducito.Si quis huiusce iussionis ergo aduersus praecepta ierit seceritve diudicatus esto hostis P.R. .ac si contra patriam arma tulerita enatesque e sacris penetralib.asportauerit.S. P. CSANCrio plebisciti , S.ve Conlulti, Vltra hoc
fines arma ac signa proserre liceat nemini Ex epigram. Romanis. Legati per testamentum. Legamus quatuor modis per uindicationem,per damnationem, linendi modo, per praeceptionem. Per uindicationem,liis uerbis legamus: Do , Iego, capito, sumito, siue habeto. 'r damnatio nem his uerbis: H A E R E s meus damnas esto dare,dato,iacito, haeredem meum dare iubeo.Sinendi modo ita: H A E R E s meus damnas esto sinere,
Lucium Titium sumere illam rem, sibique habere. Per praeceptionem sic: Lvc t vs Titius illam rem praecipito.Ex Ulpiant Iiistit cap. 2 Literarum ab Impp.ad Senatum incolumi exercitu
Si vos, S liberi uelles ualetis, bene est: ego &exercitus ualcmus. Dici Cassan Adriano, α Cic. in ep ist .per tape:aliiq; complures. Lustrandi agri. τMARS PATER te precor, qu oq; uti sies uolens propitius mihi,domo, familiaeq; nostre, quoius rei erso agrum, terram,fundumq; meum suovi taurilia circii agi iussi. uti tu morbos uisos, inuisosq:,uiduertate, vastitudinemq;,calamitates, inteperiasque prohibessis defendas , averruncesq; utiq; tu fruges,seu meta,uineta,uirgultaq: grandire,beneq; euenire sinas pastores,pecuaq; salua seruassis, tuisq; bonam salutem ualetudinemq; mihi,domo, familiaeq; nostrae.Harunce rerum ergo,
standi,terrae agriq; mei lustrandi lustri': faciendi ergo sicuti dici macte hisce suovi taurilibus lacte tibus immolandis esto. Mars pater eiusdem rei crgo,inacte hisce suo uitaurilib. lactem ib.csto. itecultro facito struem.& fertum uti adsiet. Inde obmoueto. i porcum immolabis. agnum uitulit que,sic oportet. Eiusq; rei ergo macte hisce su
uitauri lib. immolandis esto.nominare uetat Martem,neque agnum,uitu luniq;.Si minus in omnes
litabit, sic uerba concipito. MARs pater, si quid tibi in illisee suovi taurilib.lactent ib. neque satisfactum est, te hisce suovit auri lib. piaculo. Si uno, duobusq; dubitauerit , sic uerba concipito: Mars Pater, tu tibi illuc porco,neq; satisfaetium est, te hoc porco piaculo.ta Catone De re rust. a. 14 . Mancipii faciendi. Vide Nexus faciendi formulam. Manumittendi serui.
Manumitti seruus dicebatur,cum dominus aut ca- ut eius serui. aut aliud membrum tenens diceat, H v N C hominem liberum esse uolo: & emittebat eum e manu. Ex Festi lib. I i.
s. Avc.Pub.Claud.Quaesaer. Antoninam Volumniam uirginem,liolent.auspi.e parent. sulfcoemit, i III fac.indo.dux .id est, Consule Augusto, P.Claudius Quaestor aerarii Antoninam Volumniam uirginein uolentem,auspicatis, C parcn-tib. suis coemit,& quatuor facibus in domum duxit. Ex lapide Patauino.
Multae in iudicio. M. TERENT io, quando citatus neque respondit, nequc excusatus cst .ego ei unam ovem multam dico.Gell.lib. I I. cap. l.
Nexus faciendi. Mancipatio est imaginaria quaedam uenditio, quae se agitur. adhibitis non minus quam quinque testib. ciuib.R. puberib. & praetcrea alio eiusdem conditionis, qui libram aeneam tenebat, qui appellabatur Libri pens. is qui mancipium accipit
aes teneno ita dicit: HvNC ego hominem ex iure Quiritium meum esse aio,isq; mihi emptus est hoc aere, aeneaq; libra. Deinde aere percutit libra. idq; as dat ei a quo mancipium accipit, quasi precii loco.Boetius in Topic.ex li. I .lasti. Caii. Ominis nuptialis. TALAs Io. Liuius lita .r. Vnam longe ante alias
360쪽
specie insignem a globo Talasi euiusdam rapta
ferunt: multisque sciscitantibus, cuinam eam ferrent, identidem, ne quis uiolaret , TALAS Ioserri clamitatum:inde nuptialem hanc uocem facta in. Idem Seruius in lib. Aeneid. l.
ROMANE , aquam Albanam caue lacu contineri, caue in mare manare suo flumine sinas. emissam per agros rigabis, dissipatamque riuis extingues. tum tu insiste audax hostium muris,memor, qua per tot annos obsides Vrbem, ex ea tibi his quae nunc panduntur,factis uictoriam datam. bello p-fecto donum amplum uictor ad mea templa portato. sacraque patria,quorum omissa cura est, instaurata,ut assolet, acito. Ex Liuil lib. I .
Oraculi Delphici. et v si , Si faxitis Romani,vestrae res meliores selicioresq; erui: magis ex sentetia Respub. uel tra uobis i edet: uictoriaq; duelli, po. Ro.erit. Pythici Apollini, Repu.uestra bene gesta seruataq; lucris
meritis donum mittit ore: deq; praeda,manubiis,
spoliisq; honorem habetote.Ex Livii lib.2 3.
Pactionis ob pacem eum Aetolis . IM PRRIvM maiestatemque populi R. gens Aetolorum conseruato sine dolo malo. ne quem exercitum , qui aduersus socios amicosque eorum dueetur,per fines suos transire sinito, neve ulla ope iuuato. hostes eosdem habeto, uos populus R. a
maq; in eos serto, belluq; pariter gerito .perfugas fugitiuos, eaptiuosq; reddito Romanis sociisq:r, praeterquam si qui capti, cum domos redissent,
iterum capti sunt. aut si qui eo tempore ex iis capti sunt,qui tum hostes erant Romanis, cum inter praesidia Romana Aetoli essent . aliorum qui comparebunt,intra dies centum Corcyraeorum magistratibus sine dolo malo tradantur. qui non comparebunt, quado quisque eorum primum in Iuentussuhrit, reddatur. Obsides x L. arbitratu
Consulis Romanis dato,ne minores X II. annorum,neu maiores xL.Obses ne esto Praetor, praefectius equitum,scriba publicus,neu quis qui ant E. obses fuerit apud Romanos.Cephallenia trapaeis leges esto. Ex Livii lib. I 8. Precationis ob bellum Macedonicum. QUAM rem Senatus populus', R.de Rep. deq; ineundo novo bello in animo haberet, ea res uti hos pulo Ro. ciisq; ac nomini Latino bene ac feliciter eueniret secundum rem diuinam, precatione.
que,ut de Rep.deq; erouinciis senatum consulerent.Ex Livii lib. si . Precationis P.Scipionis. Divi Diuaeq;, inquit, qui maria terrasq; colitis, uos precor qusioq; quae in meo imperio gestas sunt, gerintur,postq; geretur:ea mihi,populo plebiq; RomanεJocijs nominiq; Latino, qui populi Romani, quiq; meam secta, imperiit , auspiciuque
terra,mari,ammbusq; sequuntur, bene uertund
aeque uos omnia bene iuuetis, bonis auctib. auxistiti saluos ineolumesq; uictis perduellibus uictores spo iis decoratos,triumphantesq; mecum domos reduces statis inimicorum hostiumq; ulciscedoru copia saxitis: quaeq; populus Carthaginies sinciuitatem nostram facere molitus est, ea ut inibi populoq; Romano in ciuitatem Carthagi niensium detis. Ex Livii lib. I9. Precationis qua in principio Pompae Romani Imperatores triumphantes, in Vaticano utebantur. DI, N vxv, & imperio quorum nata & aucta est res Romana,eandem placati, propitiatim seruate. In fine uese in Capitolium ascendentes,haec. GRAT i As tibi Iupiter optume maxume, tibique Iunoni reginae,& ceteris huius custodibus, habitatoribusq: Arcis Di lubens laetusq; ago, re Romana in hanc diem & horam per manus, quod u. luistis,ineas seruata,bene gestaq;:eandem & seruate,ut sicitis, uete,protegite propitiati, supplex
Precationis Hersiliae. NERIA Martis, te obsecro pace dare, ut liceat nuptiis propriis & prosperis uti .quod de tui coniu- sis concilio contigit,uti nos itidem integras ra.
perent,unde liberos sibi & suis posteris patriae patrarent. Ex Cellii lib. I l .cap. 2 I. Precationis Consularis, in Co sule renunciando.
Quo D bonu ,faustu, selix fortunatumq; sit, mihi magistratuiq; meo, populo plebiq; Romanae L.
Licinium cos.renuncio. Cic pro Muraena. Praeeonii in sacri liciis. HOC Ac E. Plutarch. in Numa,& Coriolano. FAVET E linguis. Cic. i .& 2 .de Diuina t. Pli. E. I 8 .ca. 2. Praefandi omnibus in rebus. Quod bonum,faustum, felix, fortunatumq; sit Cicilib.de Divin. I. Post humos nepotes instituendi. Fi Livs MLus haeres esto. si filius meus me uiuo moriatur,tunc si quis mihi ex eo nepos siue quae neptis post mortem meam in decem mensisus proximis,quibus filius meus moreretur, natus nata erit,haeredes sunto.Scevola ex C. Aquilio,i .gallus, 29. De lib.& posthum. Regis ab Interrege rogandi. Quin D ao Num , faustum,felixq: sit,Quirites rege create.ita patribus uisum est.patres deinde, si dignum. qui secundus ab Romulo numeretur, crearitis, auctores fient. Ex Livii lib. i. Regis inaugurandi. Ivpi TER PATER ,si est fas hune Numam Pompilium cuius ego caput teneo,rege Romae esse, uti tua signa nobis certa acclarassint inter eos fines,
Relegandi. ILLvM P Rou INCIA illa, insulitque eis relego: excedereque debebit intra illum diem. Ex Vlpiano in I.7.I.his qui, D. de interd.& releg. . . Replicationis.