Orationes

101쪽

των αναστατους ποιῆσαι τας πολεις τας γεννησάσας καὶ θρεψασας τοιουτους ανδρας, περὶ ων καὶ νυν εχοι τις αν πολλοις καὶ καλ0ῖς χρησασθαι λογοις. αλλα γαρανοητον εστι περι ιμαν πραυν διατριβειν, ωσπερ αποριας ουσης, τι αν εχοι τις εἰπειν περὶ τῆς ωμοτητος

καὶ χαλεπότητος τῆς Λακεδαιμονίων, αλλ ου πολλῆς e91 αφθονιας υπαρχουσης. λε. Oὶς ουκ εξηρκεσε περιτὰς πολεις ταυτας καὶ τους ανδρας τους τοιουτους ἐξήμαρτειν ἀλλὰ καὶ περὶ τους εκ τῶν αυτῶν ορμη-

θεντας καὶ κοινυν την στρατείαν ποιησαμενους καὶ των αυτων κινδυνων μετασχοντας, λεγω δε περ Ἀρ- γειων καὶ Μεσσχὶνιων. καὶ γαρ τουτους επεθυμησαν ταις αυταῖς συριφοραῖς περιβαλειν αισπερ εκεινους καὶ Μεσσηνιους μεν πολιορκουντες Ου προτερον επαυ- d

περὶ LIλαταιας επραξαν, ατοπος αν εἴην , ει ταυτειρηκως εκεινων μη μνησθείην ' ἄν εν τῆ χωρα στρατοπεδευσάμενοι νιεU ημων καὶ τῶν αλλων συμμάχων καὶ παραταξα μενοι τοις πολεμιοις καὶ θυσαμενοι τοις θεοις τοις υπ εκεινων ιδρυμενοις Ου μονον ηλευθε-93 ρωσαμεν των Ελλήνων τους μεθ ημων οντας αλλα eκαὶ τους αναγκασθεντας γενεσθαι μετ' ἐκεινων, και ταυτ' επράξαμεν LLλαταιεας λαβοντες μονους Βοιωθτων συναγωνιστας' ους Ου πολυν χρονον διαλιποντες Λακεδαιμ0νιοι, χαριζομενοι Θηβαιοις, εκπολιορκησαν τες απαντας ἀπεκτειναν πλην των αποδραναι δυνη- 252θεντων. περὶ Ους η πολις ημων ουδεν ομοία γεγονεν 9 εκείνοις ' οι μεν γαρ περι τε τους ευεργετας τῆς πιθλαδος καὶ τους συγγενεις τους αυτων τα τοι Γλυτ εξθαμιαρτάνειν ετολμησαν, οι δ' ημετεροι Μεσσηνιων μεντους διασωθεντας εἰς Ναυπακτον κατροκισαν - LIλα-

102쪽

τουτων ραδιον εiναι καταμαθεῖν τὀν τρ0πον εκατερας αυτων, καὶ ποτερα πλειους πολεις καὶ μιείζους ἀναστατους πεποίηκεν.

95 λς , Αἰσθάνομια δε πάθος μοι συμβαῖνον εναντιον τοῖς ολίγν προτερον εἰρημενοις ' τοτε μεν γὰρ εἰς αγνοιαν καὶ πλάνον καὶ λήθην ενεπεσον, νυν οἶδα σαφως ἐμαυτον ουκ ἐμμενοντα τxj πραοτητι τὴπερὶ τὸν λογον, ην εἰχον ὁ 'ηρχόμην γράφειν αυτὸν,

ἀλλα λεγειν τ' επιχειρουντα περὶ ῶν Ουκ ώμην ερεῖν, e θρασυτερόν τε διακείμενον ῆ κατ' ἐμαυτον, ακρατητε γιγνομενον ενίων ον 2άγω διω το πλῆθος των 96 ειπεῖν επιρρεοντων. επειδή περ ουν επελ, λυθε μοιτο παρρησιω σθαι, καὶ λελυκα το στομα καὶ τοιαυτηντην υποθεσιν εποιησαμην ῶστε μήτε καλον εἶναί μοι μήτε δυνατον παραλιπεῖν τὰς τοιαυτας πραξεις, εο ῶν οἱον τ' εστὶν ἐπιδεικνυναι πλαονος αξ αν την πολινήμων γεγενημενην περὶ τους Ελληνας τῆς Λακεδαι- dιμονίων, ου κατασιωπητεον Ουδὲ περὶ των αλλων κα- κων των Ουπω μεν εἰρημενων, ἐν δε τοις Ελλησι γεγενηsιενων, αλλ' επιδεικτεον τους μεν Ψιετερους Oψιμαθεῖς αυτων γεγενημενους, Λακεδαιμονιους δε ταμεν πρώτους, τα δε ιιονους εξαμαρτοντας. set λζ.) Πλεῖστοι μεν ουν κατηγορουσιν αμφοῖν τοιν

βαρβάρους υπερ τῶν Ἐλληνίον Ουκ ειασαν τὰς πολεις αυτονομιους εἰναι καὶ διοικῆσαι τα σφέτερ' αυτῶν,οπως ἔκαστη συνεφερεν, ἀλλ' 60σπερ αἰχμαλωτους eεἰληφυῖαι διελομεναι κατεδουλωσαντο πασας αυτὰς, καὶ παραπλήσιον εποίησαν τοῖς παρα si εν των αλλων

103쪽

99 ἄρξουσιν, εἰ δε μυη, Πελ0ποννησίων. ἀλλα λὴν καὶ

104쪽

μαλλον η τους ειλωτας, βασιλει δε τοιαυτην Irest ν

οντα νεωτερον ἀμφισβητεῖν τῆς βασιλείας, καὶ στρατοπεδον αυτρο συναγαγοντες, στρατηγον Κλέαρχ0νI05 επιστησαντες, ανεπε ινλαν ἐπ' ἐκεῖνον ' ατ ησαντες δ εν τουτοις καὶ γνωσθέντες ων επε θυα ουν καὶ dμισηθέντες -ο πιχντων εις πολεuον καὶ ταραχας TO- σαντας κατεστVσδν, οσας ε κος τους καὶ περὶ τους

105쪽

καὶ ταὶς Κονωνος στρατηγιας τοιαυτην εποιησαντο την 106 ειρηνην, τὶς ουδεὶς αν επιδειξειεν ουτ αἰ χιω πωποτε γενομενην Ουτ' ἐπονειδιστοτεραν ουτ' ολιγωροτεραν dτῶν Ἐλλη νων ουτ' ἐναντιωτεραν τοις λεγομενοις υποτινων περὶ τῆς αρετης της Λακεδαιμονιων ' Oῖτινες, οτε μεν αυτους ὁ βασιλευς δεσποτας των Ἐλληνίον κατεστησεν, ἀφελεσθαι την βασιλειαν αυτου καὶ τηνευδαιμονιαν απασαν επεχειρησαν, επειδη δε καταναυμαχησας ταπεινους επο Πεν, ου μικρον μερος αυτωτων Ἐλληνων παρεδωκαν αλλα παντας τους την

o τι αν αυτος βουληται, καὶ Ουκ ησχυνθησαν τοιαυτας ποιουμενοι τας ομολογιας περὶ ανδοων, οἷς χρωμενοι συμμάχοις ημων τε περιεγενοντο και των Ἐλληνων κυριοι κατερ τησαν καὶ την Ἀσιαν απασανηλπισαν κατασχήσειν, αλλα τας τοιαυτας συνθηκας 2bbαυτοί τ' ἐν τοις ιεροις τοις σφετεροις αυτων ανέγρα κ αν καὶ τους συμμαχους ηναγκασαν. 108 li .) Tους αεν ουν αλλους Ουκ οἰμαι πραξεωνετερων ἐπιθυμησειν ακουειν, αλλ' ἐκ των ειρημένωνικανως 1ιεμαθηκέναι νομιειν , Oποία τις τοιν πολεοινεκατερα περὶ τους Ελληνας γεγονεν ἐγω δ' ουχ ουτωτυγχανω διακειμενος, αλλ' ηγουμαι την υποθεσιν, ῆν ἐποιησάμην, ἄλλων τε πολλων προσδεῖσθαι λογων bκαὶ μαλιστα των επιδει4οντων την ἄνοιαν των αντι- λεγειν τοις ειρημένοις επιχειρησόντωW ους οἰμαι

τίστους αυτων ηγουμαι καὶ πλειστον νουν ποντας την si εν Σπαρτιατων πολιτειαν επαινεσεσθαι καὶ τηναὶ την γνωμην εξειν περὶ αυτης, ηνπερ προτερον, περιδε των εις τους Ἐλληνας πεπραγμένων ὁμονοησειν ο

106쪽

110 τοις υπ ἐμ0υ λεγ0μμοις, τους δε φαυλοτέρους ου μονον τουτων οντας ἀλλα καὶ τῶν πολλῶν, καὶ περὶ

δ0ξαν τ0Γς ἁδροτέροις αυτῶν καὶ πολὐ βελτιοσιν εἶναι

ελάβοιμεν, αλλα περὶ τῆς τῶν προγονοῖν, ης ου κατα- b

107쪽

τ9ονησαντες οι πατερες ημων επὶ τὴν νυν καθεστῶ σαν ἄρμησαν, αλλα περι μὲν τὰς αλλας πραξεις πολῶ σπουδαιοτέραν εκείνην προκριναντες, περὶ δε την δυ ναρον τὴν κατὰ θάλατταν ταυτην χρησιμωτεραν εἶναι νομιωντες, τὶν λαβοντες καὶ καλως επιμεληθεντες οἱοίτ εγενοντο καὶ τὰς επιβουλας τὰς Σπαρτέατιῶν αμυ-

νασθαι καὶ την IΠελοποννησιων απάντων ρωμην, ων κατηπειγε την πολιν περι εκεῖνον τον χρονον μαλιστα u5 περιγενεσθαι πολεμουσαν. ωστ' ουδεὶς αν δικαιως ἐπιτιμησειε τοῖς ελομενοις αυτήν ' ου γαρ διημαρτον των ἐλπίδων, ουδ' ηγνοησαν ουδεν ουτε των αγαθων

μεων, αλλ' ακριβως ηδεσαν τὴν μεν κατὰ γῆν ηγεμονίαν υπ' ευταώας καὶ σωφροσυνης καὶ πειθαρχίας καὶ

των ἄλλων των τοιουτων μελετωμενην, την δε κατὰ 116 θάλατταν δυναμιν ουκ εκ τουτων αυξανομενην ἀλλ' dεκ τε των τεχνῶν των περὶ τὰς ναυς καὶ των ελαυνειν αυτὰς δυναμενων καὶ των τὰ σφετερα μεν αυτων ἀπολωλεκοτων, εκ δε των αλλοτρίων ποριυσθαι τον βι0ν εἰθισμενων ' ων εἰσπεσοντων εις τὴν πολιν ουκ αδηλος ην ο τε κοσμος ὁ της πολιτειας τῆς προτερον υπαρ- ρουσηὶς λυθησομενος, η τε των συμμάχων ξυνοια τα-χεως ληψομενη μεταβ0λην, οταν οἷς πρ0τερον χωρας ἐδιδοσαν κροὶ πολεις, τουτους ἀναγκαζωσι συντάξεις eκαὶ φορους υποτελειν, ιν' ἔχωσι μισθὸν διδοναι τοῖς 117 τοιουτοις, οιους ολίγι' προτερον εἶπον. ἀλλ' ομως Ουδεν αγνοουντες των προειρημενων ενόμιζον τῆ πο- λει. τῆ τηλικαυτη μεν το μεγεθος, τοιαυτην δ' ἔχου- στὶ δοξαν, λυσιτελειν καὶ πρεπειν απάσας υπομειναι

τὰς δυσχερείας μαλλον ἡ τὴν Λακεδαιμονίων ἀρχην ' 25Τδυοῖν γαρ πραγματοιν προτεινομενοιν μη σπουδαλιν, κρείττω τὴν αιρεσιν εἶναι του δεινα ποιειν ετερους ἡ

108쪽

πασχειν αυτους καὶ του μὴ δικαίως τῶν αλλων αρχειν μαλλον ῆ φευγοντας την αἰτίαν ταυτην αδίκως Λακε- 118 δαιμονίοις δουλευειν. απερ απαντες μεν αν οι νουν

- 0ντες ελοιντο καὶ β0υληθεῖεν, ολίγοι δ' αν τινες τῶν

προσποιουμενων ειναι σοφῶν ερωτηθεντες Ουκ αν φησαιεν. αι μεν ουν αἰτιαι, δι ας μετέλαβον την πο- bλιτείαν την υπο τινων ψεγομενην αντὶ τῆς υπο παν- των ἐπαινουμένης, δια μακροτερων μεν αυτὰς διῆλθον, αυται δ' Ουν ησαν.

νων ποιησομαι τους λογους, εκείνων τῶν χρονων ἐπιλαβομενος, ω ουκ έὶν ουτ' ολιγαρχίας ουτε δημοκρατίας ονομα πω λεγομενον, αλλα μοναρχιαι καὶ τα γένη cτα τῶν βαρβαρων καὶ τας πολεις τας Ἐλληνιδας απα- 120 σας διφκ0υν. δια τουτο δε προειλόριην πορρωτερωθεν ποιήσασθαι την αρχην, πρῶτον μεν ηγουόμενος προσθηκειν τοῖς αμιφισβητουσιν αρετης ευθυς απὰ γενεας διαφεροντας εἰναι τῶν αλλων, επειτ' αισχυνόμιενος, ει περι ανδρῶν αγαθῶν μεν, ουδεν δε μοι προσηκον- των πλείω διαλεχθεις τῶν μετριων, περι τῶν προγονων τῶν την πολιν καλλιστα διοικησαντων μηδὲ μ κραν d121 ποιχσομαι μνείαν, οἷ' τοσουτον βελτιους ἐγένοντο τῶν τας δυναστείας ἐχόντων, οσον περ ανδ9ες οι φρονιμωτατοι καὶ πραοτατοι διενέγκοιεν αν θηριων τῶν αγριωτατων καὶ πλειστης ωμοτητος μεστῶν. ιις.) Tι γαρ ουκ αν ευροιμεν τῶν υπερβαλλόντωνανοσιοτητι καὶ δεινότητι πεπραγμένον ἐν ταις αλλαις πολεσι , καὶ μαλιστ ἐν ταῖς μεγισταις καὶ τοτε νομιζοuέναις καὶ νυν εἰναι δ0κουσαις; ου φονους αδελφῶν e

σφαγας μητέρων καὶ μιξεις καὶ παιδοποιίας ἐξ ων ἐτυγχανον αυτοὶ πεφυκοτες; ου παίδων βρῶσιν υπο

109쪽

των οικειοτατων επιβεβουλιυμέν ν; ουκ ἐκβολὰς ων ἐγέ-Φαν , καὶ καταποντισμους καὶ τυφλωσεις καὶ 258 τοσαυτας το πλῆθος κακοποιιας ωστε μηδένα πωποτ'απορῆσοα των ειθισμενων καθ' εκαστον τον ἐνιαυτον Kσφερειν Hς το θέατρον τὰς τοτε γεγενημενας συμφοράς

123 Tαυτα δὲ διῆλθον, ουκ ἐκανους λοιδορῆσαι

βουλόαενος αλλ' δεαδεύξω παρα τοις ημετεροις Ουιχονον ουδὲν τοιουτον γεγενημενον τουτο μὲν γαραν σημεῖον ην ουκ αρετῆς, αλλ' ως ουχ ομοιοι τας φυσεις ' σαν τοῖς ανοσιωτάτοις γεγενημενοις δεῖ δὲ τους επιχειρουνet ας καF υπερβολ ήν τινας ἐπαινό- bmi τουτο μονον ἐπιδεικνυναι, μη πονηρους Oντας αυ- τους, αλλ' ως απάσαις ταῖς αρεταῖς καὶ των τοτε καὶ των νυν διήνεγκαν. απερ ποι τις αν καὶ περὶ των 1'. προγονων των ημετερων ειπειν. μη .) Ουτω γαρ ὁσιως καὶ καλως καὶ τα περὶ την πολιν καὶ τὰ περὶ σφας αυτους διωκησαν, ωσπερ προσῆκον ὴν τους αποθεων μὲν γεγονοτας, πρωτους δὲ καὶ πολιν οἰκησαν τας καὶ νομοις χρησαμένους, απαντα δὲ τον χρονον ησκηκοτας ευσεβειαν ιιὰν περὶ τους θεους, δικαιοσυ- cνην δὲ περὶ τους ἀνθρωπους, οντας δὲ μήτε μγάδας

μήτ' επηλυδας αλλα μονους αυτοχθονας τωι Ἐλλ l25 νων, καὶ ταυτην εχοντας την χωθαν τροφον, εξ ησπερεφυσαν, καὶ στεργοντας αυτην ομοιως ωσπερ οι βέλτιστοι τους πατερας καὶ τὰς μητερας τας αυτων, προς δὲ τουτοις ουτω θεοφιλεις οντας, ω- ο δοκεῖ χαλεπωτατον Hναι καὶ σπανιωτατον, ευρεῖν τινας ταῖν οἴκων των τυραννικων καὶ βασιλικων ἐπὶ τέτταρας η dπεντε γενεας διαμειναντας, καὶ τουτο συμβῆναι μο-

καὶ Γῆς παρα Κέκροπος απαιδος οντος αρρενων παι-

110쪽

δων τον οἶκον καὶ την βασιλειαν παρελαβεν ἐντευθεν δ' αρξαμενοι παντες οι γενομενοι μετ' ἐκεῖνον,οντες Ουκ ολίγοι, τας κτησεις τας αυτων καὶ τας δυναστείας τοῖς αυτων παισὶ παρεδοσαν μεχρι Θησέως. Περὶ ου προ πολλου αν ἐποιησαμι ν μη διει- ολέμαι προτερον περι τῆς αρετῆς καὶ των πεπραγμι- νων αυτω ' πολυ γαρ αν μαλλον ηρμοσεν ἐν τω λογω127 τω περι τῆς πολεως διελθειν περὶ αυτων. αλλα γὰο χαλεπὸν ην, μαλλον δ' αδυνατον, τὰ κατ' ἐκεῖνον ἐπελθοντα τον χρονον εἰς τουτον ἀποθέσθαι τον και- 2599Oν, ον ου προήδειν εσομενον. εκεινα μεν ουν ἐάσομεν, ἐπειδη προς το παρον αυτοῖς κατεχρη γάμην, μας

δε μονον μνησθή γομαι, πραξεως, etὶ συμβέβηκε ιμήτ'ειρῆσθαι προτερον μήτε πεπραμαι μηδ' υφ' ενος αλλου πλην υπο Θησέως, σ*ιεῖον δ' εἶναι μεγιστον I 28 τῆς αρετῆς τῆς ἐκείνου καὶ φρονησεως. ν .) 'ων γαρ βασιλείαν ασφαλεστατην καὶ μεγίστην, ἐν ii πολλα καὶ

καλὰ διαπεπραγμενος ην καὶ κατα πολεμον καὶ περὶ bδιοικησιν τῆς πολεως, ἄπαντα ταυθ' υπερεῖδεν, καὶ μῆλλον ειλετο την δόξαν τλὶν απο τῶν πονων καὶ τωναγωνων εἰς ἄπαντα τον χρονον μνη/ιονευθησ0μένηνῆ την ραθυμιαν καὶ την ευδαιμονίαν την διὰ την βα- 129 σιλείαν ἐν τω παροντι γιγνομενην. καὶ ταυτ' ἔπραξεν, ουκ ἐπειδη πρεσβυτερος γενομενος απολελαυκὼς ήντων αγαθων των παροντων, αλλ' ἀκμάζων την μεν πολιν, ως λέγεται, διοικεῖν τω πληθει παθεδωκεν, αυ- cτος δ' υπερ ταυτης τε καὶ των ἄλλων Ἐλλη νων διετέ

ῶς οἷον τ' ῆν ανεμνήσαuεν, προτερον δ' απασας αυ- του τας πραξεις Ουκ αuελιος διήλ θομεν ' περὶ δε τῶν παραλαβοντων την τῆς πολεως διοίκησιν , ῆν ἐκεῖνος