Tractatus de apoplexia : dissertatio inauguralis medico-practica

31쪽

quae circa aegrum aguntur, oblivione c0njunctus, talis tamen, ut eo detentus facile excitari, et ad interrogata

quamui non clare respondere valeat. Signa lethargi sunt Aeger Sopore obrutu ore hiante, XcitatuS, Scitat, de capitis gravitate aut dolore conqueritur, in Summa omnium rerum, etiam proXimarum et paulo ante geStarum, oblivione versatur, aut non reSpondet, aut confuse, aut delirat; culo Semiclausos, anguidos, turbido aut rubentes vix aperit, diSt0rquet, vultu six objectaragit palpebras claudit et obdormito acies nonnunquam rubet, sed non alterata color totius superficiei corp0ris pallidus, aut individum Vergen 3 Sudor frigidus tegit corpus artus tremunt; utSuS radia-Ιi mollis, Saepe magnus et tardus, inaequaliS, ervice intermittens, quand0que undu0Sus 3 reSpirati inrara et debilis. 4. Cathypnia, seu somnus prosundu San0rum, Iab0ribus diuturnis et mentis intentione defatigaturum, uti et puerorum color laciei, respiratio et pulsu Sub

tali Somno naturales sunt palpebrae sere clauSae, 0n-Spurcati vix ulla extremitate non paralyticae, qui QS membrorum. Homo sacile e somno excitatur, bulbuSOculi suetum splendorem habet, et sese Iibere movet. Ut tamen ei 'ores vitemus rectumque judicium seramuS

de somno prosi d et poplexin, adtendendum Sit, monente Macbridio, ad hominis habitum, causaS praegreSSa V. g. Vigilias protractas, satigationem inSignem, et iuxta Si teten ad id praeprimis, quod stimulo valido dormiens excitari possit' non autem apoplectici S.

5. Cataphora magnetica magnetischer

Schla , non est sopor , neque conscientin neque en Suum et motuum functio urbatur: est StatuS, Somno

naturali maxime assinis, qui subjectum ita ccupat, ut, cum oculi penitus clausi essent, ad omnia interrogata, medici magnetici solum, respondeat. Somnian quiete decumbit, Sermonem ducit altam, non raro ingeni0Sam,

32쪽

manibus , ubi opus, agitat 3 pulsus normalis, veI quidquam retardatu , respirati placida, calor cutis normalis. Hic status per aliquot minuta durat, raro quadrantem et ultra horae partem excedit. Sub evigilatione cephalaea, vertigo, IasSitudo adcuSatur, frequentis-Sime autem recreatio virium, Statusque corporis levis Suavisque laudatur.

6. ypho mania die achende Schlassiicho,

Symploma febrium ominosum, apparentem nonniSi Soporem Sistit, cum pervigilio reali Somnolentia hac, adlocutione, aut visionibus spectri , aegro ΡSi apparentibus, abacta, deSipit aeger. 7. Non raro contingit, homines in Summ gradu ebrios a medicis poplecticos haberi, praecipue, si ebrii humi decumbunt, ubi sensus in et externi ub0Iiii, perceptio sere aut plane nulla adest, facie rubra et turgida lingua balbutiens. - Ast in ebrietate non deS paralySi , neque hemiplegia, et dum ebrii in Somno profundiori jucent, murmurant pupilla Stdilatata, sed erga lucem non insensilis' si extremitates

irritantur, punguntur, tum sensu dolori per m0tum artuum assignatur. Aeris exspirati odor Spirituosus vomitus spirituosorum et materiae ingeStae Saepe SubSequens 3 praeterea frequentia major pulsus, et ebrietati consuetim desciens respiratio sterteros diagnosim multum revelant. Ceterum ebrieta non Semper Sub sor ma Soporis, Saeptu Sub Statu contrario apparet ut sub pervigiliis Ebrius postquam edormiverat crapu- Iam perfecta denuo gaudet valetudine. Hoc adhuc adducendum, quod Summa ebrietas non raro in poplexiam veram transiisse visa sit. - Non raro tamen ebrietatis status ita explicatus, ut veram poplexiam Simulet. Η0gdubio in casu therapia contra poplexium instituenda, quae ebrio, Sed n0n poplectic0, nunquam multum nocebit e contra autem ebrio, inp0plexi detent0, Ier

33쪽

therapiam meglectam, iniit rude tractamen, Summum

damnum adduceretur cfreysis'.

8. Sphyxia, sub hac semper primitive functionum pulmonum turbatio intrat, facie pallet, corpuS Di get , utSu vim suam ammittit aut plane disparet, respiratio fere descit, functiones vitae vegetativae abolitae e contra in poplexi primitive lanctio cerebri turbatur, utSu de regula plenior sortiorque normali, Iicet hic plurimae varietates occurrere poSSint functiones Vitae vegetativae retardatae 3 dissert itaque Sphy-xia ab apoplexi per omnium vitae phaenomenorum in terceptionem, utpote respirationis et pulsu unacum SenSu et motu, perstante adhuc vivendi facultateri statum habitu Suo externo morti verae simillimuim hic status mori nimirum proximus etiam in Summo pople

xiae gradu obvenit, hinc distinctio stricta interdum vix posSibilis, nisi ad unamnestica, quae a circumstantibuSexpiscari debent, confugiamuS. 9 Syncope, in hac facies semper pallida, puISu Vix tangendi, respiratio sere descit, extremitates algent, Sudore frigido suffusae hemiplegia descit.

bet a Iethora aut oneratione Stomachi talem, in quo aeger ibi conscius malum, quo premitur, n0 reale, sed imaginarium esse obscure novit, ad motu voluntario exequendo omnino impotens. 0rripit nonnisi dormientes sub anxio pressionis sortis et instantis suffocationis sensu functi respirationi non Semper aeSa,

sul SuSque normaliter micat. Evigilanti anxietas haec illico disparet.

su universale m0tibus insolitis et irregularibus non obediat, extremitate Munt pastice contractae, in poplexi relaxatae, para b ticae ferro candenti cuti epilepticorum applicit hi convelluntur, quod in apoplecticis deSideratur. Respiratio in epilei Sia accelerata, paSii-

34쪽

ca , irregularis, in poplexi Ianguida sterter0sa insultu epilepticus durat perbreve tempus, 10 - 20 minuta, et sui absque malo p0Sthumo, coma poplecticum autem vehementia tractu temporis increscit. I 2 Catalepsis remotam quandam cum apoplexi prodit analogiam, Sensu et motus voluntarii seriatio quidem est ast artuum interdum cerea exilitas mira et aptitudo omnes datos itus retinendi, tum mora accessus valde brevis, acie quieta, non alterata, pupilla non dilatata, musculi bulbi quieti, calor animalis normali , utSus et reSpiratio , ut nobis in Clinico medico Pragensi observare licuit, ex norma procedenteS, notam distinctionis Iargiuntur. 13. A Congestionibu versus enhephalon, seu Fnkephalo Sympliorest sive enkephalopleihora fen-kephal0hemie, torro, disseri apopleXia per conscientiam, intelligentiam non turbatam , 0mnolenti Bm, gravedinem capitis et nisum ad quietem' functiones Sen- Suum externorum parum Sunt turbatae' facies, vel n0n vel parum a Sanguine turgente rubra' respiratio et circulatio sanguinis sere normalis invenitur. Opicae Sanguinis detractiones a capite, epithemata frigida, non

raro Solus erectu capiti Si tu omnem congestionem aufert.

14. En cephalom alacia. r0pri autem decursu per hebdomade imo et menSe protracto inter sedisserunt. Praecurrunt cephalaea, vertig03 portialis conscientiae desectus' stupor et Drmicatio unius alteriusve membri, concussione horum lectricae paulo post artuum succedit paralysis aut 0I0 acutus alatia, quin tamen facultates mentales conspicue turbentur in ulteriori morbi evolutione parte paralyticae numero increscunt , Sque dum aeger vel nimia virium exhau-

35쪽

stione, Vel c0mate per dies exiens , vel labri hectica Ietheis s0piatur undis '. IS. poplexi a pulmonum dissert ab apoplexi cerebrali per faciem lividam cyanicam , auscultationis et percussionis resultat 3 aegri prospiciunt ac sistrangulati rarent, Spuma sanguinea emuit X ore, et Symplomata paralyseo et hemiplegiae deficiunt haec ultima duo momenta sere unica distinguentia Sunt nominanda, nam observavimus casum in Clinico medico

Pragensi vide inserius , in quo omnia Symplomata pro

apoplexi a pulm0num I 0quebantur, et tamen aderat, praesente Statu paretico extremitatis inserioris dextrae, revera poplexi cerebraliS. Si tamen casus obveniant, in quibu revera poplexi cerebralis cum pulmonalic0njuncta SSet, quae c0njunctio tantum in rarissimis casibus p0SSibiliS e. r. praesente fragilitate nimia vasorum cerebri aut 0rum neurismatibus, et in pulmonibus praesentibus tuberculi resolutis, et n0nnullis Hectis, ita, ut Vascula nonnulla, ab omni paren chymate orbata, libere ab uno loco in alterum decurrant: nunc Rccedat cauSa mechanica, . . Iapsus ad caput, qui dilacerationem vaSorum tum pulmonalium, tum cerebralium pedissequam habet Si ergo haec fatalis complicatio obvenit, tum nunquam muItum Sperandum, nam unuS morbus gravior altero Venaesectiones, lamenta glacialia ad caput et pectus , revellentia , et alia lethalem plerumque exitum ad paucas tantum hora procraStinare

valent.16. Remotissima similitudo inter et anum et ap0plexiam existit corruit tamen haec simi Iitudo exraii0ne etani, qui est spasmus tonicus, aut 0ntracii perSisten musculorum 10Iuntariorum cum interVal-

36쪽

Iis irregularibus relaxationis partialis, raro totalis, vigente conScientia, utS raro mutato, Ivi urinarumque excretione contractis sphincteribus cohibita. 17. In Paralysi quidem aeque ac in poplexi cessat motus atque subinde etiam SenSu parti paralyticae , circulatione sanguinis in eodem durante. Sed paralySi parte Singula serit, a morbo contra immune relinquit qu0 in ap0pIexi adscitur, cerebrum, organo Sensibilitatis centrale. Hinc in paralysi perstat conScientia, perstat in genere Sensorii sun cito, cita, ut morbu uterque , quoad Sedem Solummodo et organa ad fecta a se invicem disserat . item igitur Statum singulorum nervorum indicat paralysis, eumdem cerebri designa apoplexia, jure meritoque paralysi capitalis a P Do Frank nuncupata Si medicus accersituS, individuum paralysi adsectum vidit, et neScit, an pople-Xia praegressa et ex hac inde paralySi enata, aut an paralysis primari adsuit, tum ad an amneStica recura ercdebet, causam excitantem expl0rat, circumstante bene examinat, quid cum aegro Tactum, dein habitus,

vivendi ratio , motusque aegri bene obServandus, et sensilitas per brachiorum bellicationem , iunctionem , titillationem pedum exploranda; reSpirali qu0que observanda, an Stertorosa dissicili S, eviS, graviS etc. tum ex juvantibus et nocentibu sacile eruat, an paralysis, an ap0plexia Sit praegreSSa. Cavendum tamen, ne paralysis unius Iateris faciei, si S0la sine aliis 3 mp-tomatibus ap0plexiae adest, pro sequela ap0plexiae habeatur, nam haec consuetim dependet a morbosa nervi faciatis assectione. Ut itaque omnis error vitetur in tali casu semper nervus faciali et Status cerebri St

37쪽

18. Quae ex mechanicis Iaesionibus capitis, uti vulneribus, Simplici c0ntuSione, 0mpreS-Sione cerebri partiali, per impreSSa OSSium cranii pa

ticulas in cerebrum, extravaSata Sanguine Symplomata provocant, cum variis poplexiae larmis Sunt identifica, et tantum per rationem causarum excitantium ab iis distinguuntur. Hoc valet de statu opor0So pedetentim intrante et provocato per in evolutione progrediente et crescenteS, tumore cySticos , tubercula, et alias eX crescentias in cerebro, quae nonnunquam , donec

apoplexi intrat aut adhuc frequentiu hemiplegia, nul- Io characteristico igno se manifeStant. I9. Post cerebri commotionem circuIatio in hoc et influxus illius partis Systematis gangliaris, quod pro hoc organo est destinatum, valde deprimitur, 3 mp-tomataque sere ea omnia inveniuntur, quae in levissima apoplexiae forma, ita, ut in plurimi caSibu non possibile sit momentum diagnosticum inter utrumque morbum eruere; attamen et in levissima poplexiae formareSpiratio, Si non sterio rosa, tamen valde dissicilis, lacies magis inssata et distorta, pupilla dilatata, puIsus plenus, durus, intermitten ; e contra Sub commotione cerebri corpus rigidum, respiratio IeViS, utSus regularis, facies aegri parum alienata et pupilla frequentius contracta invenitur cum vehementibus insultibus apoplecticis Sequelae c0mmotioni cerebri vi commutabuntur, quum morbus uterque Symplomatibus suis characteristicis essentialiter ab invicem disserat. 20. Si conscientiae abolitio motusque voluntarii amissio per substantiarum narcoticarum efficientiam , aut per noxiorum et corruptorum m,

uti acidi carbonici, aeris hydr0genii, aeris ex variis noxiis milviis evoluti etc. Spiritu ductionem pro Uocatur, tum hic status parum discrepat ab ill , qui plurima ap0plexiae formas equi Solet, tantum hoc cum

discrimine, qu0d in illis casibus , quibu inspiratio ga-

38쪽

Sorum n0Xi0rum pro causa subest, puImones primarie adficiuntur' nam passio principalis Sub his circumStantiis cum Vi nerveae suppressione, et vaS0rum acti0ne cohibita in cerebro, est conjuncta, quum exinde circulationis inhibitio et nimia vas0rum Sanguine atro impletio exorintur.

S. T. Morbi vero praecipui, qui poplexiae analogum

Statum sub decursu involvunt, aut illius arvam induunt, Sunt SequenteS: I. ydrops cerebri acutus: Hunc nimi rum morbum comituri Solet adsectio soporoSa, quae per re aut quatuor dies moratur. Sub hoc intervallo

aeger plurie eXpergesit, tum delirat, aut convellitur oculis semiclausis Vultus et faciei habitus, qui in vigilante aliquid peregrini, urvi exprimit, in infantibus autem caput amplum, tum Strabismus cum habitu hydrocephalic signa disserentiae praebent; praeterea in hydrocephal nonnisi sensim sensimque si compreSSio

cerebri et malorum inde emergentium evolutio ac incrementum, poplexi ne autem cauSa et effectu uno eodemque tempore invadunt.

bus ast in illa desciunt symptomata omnia febrilia, nulla diathesi phlogistica, nullaque calori augmento stipatur. nc epha Iitis comatos multu quoque communia habet cum poplexi ex causis vi0lentis, Sed

quae praeceSSerunt horror, dolor capitis violentus, delirium, et quae morbum c0mitantur: pulsu frequentissimi aeStu SummuS, Spontanen et frequen manUS

adplicatio ad partem capitis adfectam, imprimi Iucis et soni intolerantia, pro distinctione eminent. DeeSi morbo etiam illa insignis membrorum resolutio. 3. Febris intermittenS comato S ac-

39쪽

ceSsum Sub larva poplexiae sibi vindicat, sed prodit Se paroXySino nilo, ubi aeger Sudat, urinam mittit cum edimento lateritio, quae Versicolore uti cui tectaeSt, aegerque ad speciem usque ad alteriit paro Xysmi

4. Morbus lio sui Hii uis etiam Sub decurSuigno- Scit quandoque paroxysmo insultu ap0plectico Similes, quem Statum auctores a poplex iam hystericam Vocant. Hic paroXysmus transitorius habet autem id peculiare, quod receptivitas ad Sensuum impreSSioneS, licet debilis, tamen nunquam abolitas aegra sibi conscia sentit, audit novitque ea, quae durante paro-Xysmo contingunt 3 Stimulo quocumque vellicata, puncta, dolorem percipit; tantum durante paroXySm motu voluntarios exercere non valet, Sed reSpiratio et pulsus l0nge aliter se habent, quam Sub apoplexia Ad nempar0Xysmi urina larga mingitur quantitate, aut humor Viscidus per vaginam utero emuit, quod murmura inteStinorum equi solento secessus aluum ructusque magnum et celere inducunt levamen. Facilis denique dimferentia inter utrumque morbum statuitur, Si perpenda tur , quod insultui hysterico longe alia Symplomata, uti: clavus, globu hyStericus rheumati Sinu extremorum,

urina diaphana, halitus rigidus, horror labrilis aliaque

praecedere S0leant, quae nunquam aut rariSSime sub insultu poplectico occurrunt.

g. Complicationes poplexiae cuni aliis morbis.

Stadium frigoris, sive tempus invasionis se-bris intermittemtis poplexi interdum comitatur, praecipue illarum febrium, quae ex emiavit concentratiS, paludosis, mephiticis, aut ex transplantatione lasmatum animalium sunt exortae. Si ad tale febres apo-plexi accedit, tum raro cum ipsa aut post finitum apo-

plecticum insultum paralysis intrat. Insultus apoplecti-

40쪽

cus revera contingit etiam nonnunquam in stadio depressionis et coliti psiis viri fui in febribus a dynamicis et typho Sis, praecipue in prioribus frequentiu , quam in posterioribu S; nam hae frequenter comate consociatae, quod raro Sque ad insultum apoplecticum adscendit, et Si hoc contingit, tum poplexiam hemiplegia Xcipit. Ap0pleXia non raro occurrit post epi Iepticas convul Sione S, post convulsione et kIam- pSiam parturientium, Sub ipso in tu et in ultimis mensibus graviditatis. Non raro h Iogo Se Scia ei Hi ejusque meningum poplexia terminantur, et ideo Saepe Suspicari p0SSumia S, quod a poplexi ne phlogosis illius parti cerebri acuta, in qua haemorrhagia

exoria, requenter praecedat. Interdum poplexi a Se consociat cum mania et e Sania aut apparet in studiis altioribus morborum tum acutorum, tum chronicorum tractu aerisor mi et ipSorum pulmon iam , uti in tu Ssi convulsiva, si limate et bronchitide. Observante et Andral poplexi etiam cumpneumoniti de lenia, occulta ingreditur. Saepe incedit poplexi cum vitiis organici Scia da S, praecipue cum hypertrophia ventriculi cordis sinistri J. Consociationem poplexiae cum hi p*i iis morbi jam Stoli Buldinger , Cheyλὲ etc. SSignarunt, et no quoque bSerVaVimu casum, ubi Sola hypertrophia hepatis ingens hunc tristissimum exitum provocavit circumstantia, quod icterici frequenter poplectice moriantur, hanc c0mplicationem corroborare sinit, quod etiam nos ex observationibus lactis confirmare poS- Sumus. Semper morbi hepatis turbas functionum cerebri post se trahunt, et non ab Sonum erit, statuere, qu0d

accumulatio bilis corruptae in cystide felle et in

1 Vide ecroscopias inserius adductas.