장음표시 사용
131쪽
rogarites ne cunctaretur usque ad ipsos progredi. 39 Exsurgens igitur Petrus venit Cum eis : quem, ubi adfuit, duxerunt in cenacus uni ubi adstiterunt ei omnes viduae, flentes, et Ostendentes tunicas et vestimenta quae Dorcas faciebat, si tum uita cum ipsi esset. 40 jectis autem iunibus solas, Petrus, positis genibiis, precatus est: et conversus ad corpus, dixit, abitha, Surge. Illa vero aperuit oculos suos, et viS Petro resedit. 41 Dat autem ei manu Petrus erexit eam et vocatis Sanctis ac viduis eam vivam repraesentavit.
42 Id auten innotuit per totam Ioppen et multi crediderunt in Do
43 Factumque est ut dies multos maneret Petrus JOppae apud Simonem
CAP. X. PORRO quidam erat Caesareae, IIO-mine Cornelius, cetituri ex cohortet quae vocatur Italica, Pius ac timen Deum, cum totudomo sua, et praestans eleemosynas
multas populo 3 Qui fluvii assidue precaretur Deum vidit per visione in in aliis Ste, quasi hor diei nona, angelum Dei, introeuntem, et dicentem ipsi, Or-IIeli: At ille, intentis oculis in eum et ea pavefactus, dixit, Quid est Domines Dixit autem ei, Preces tua et
eleemOSynae tuae ascenderunt in memoriam in Dei conSpectu.
Nunc igitur mitte aliquos oppen, et accerse Simonent qui cognO- miliatur Petrus.
Is diversatur aprii Simonem quendam coriarium, cui est domus apud imare is dicet tibi quid te oporteat facere.
Ut autem discessit angelus qui loquebatur Cornelio vocavit duos ex famulis suis, et militem pium ex iis qui cum ipso erant assidui: Et quum eis exposuisset milia, misit eos oppeti. Postridie vero illiis iter facietitibus, et appropinquantibus urbi,
ascendit Petrus ii solarium ut preca- Ietur, circa horani sextum.10 actium est autem ut valde esti-riret, voluitque capere cibum arantibus igitur illis cibum, ilicidit in
11 Conspexitque caelum apertum,
ac descendens ad se vas quoddam, ut irite lim magnum, quatuor extremis deviticium, quod iniittebatur in
1 Ii quo erant quaevis quadrupedia terrae, et ferae, et reptilia, et volucres caeli. 13 Et exstitit vox ad eum Surge, Petre, macta, et ede.14 Ait aute in PetruS, NequaqUam, Dontines nunquali enim edi quicquam pollutum vel impurum.15 Tum vox rursus ad eum CCUI1do, Qua Deus purgavit, tu ne polluito. 16 Hoc autem factum est ter et rursum recePtuni est vas in caelum.17 Quum auten apud sese haesitaret etrus qui in alii Sset ibit millud quod viderat, tum ecce, viri qui riissi inieratu a Cornelio, perCOI1tati de domo Simonis, supervenerunt ad vestibulunt, 18 Et evocato quopiam, percolitati sunt an Silaion, qui cogi lciminaretur Petrus, illic diversareturq19 Petro vero cogitante de visiorie, dixit ei Spiritius, Ecce, re viri quaerunt te.
20 Surgens itaque descende, et nihil addubitaris proficiscere cum eis;
21 Descendetis ergo Petrus ad viros illos qui ad ipsum missi fuerant a Conielio, dixit Ecce ego is sum hiemquaeritis: quae causa S propter
quam adestis Z22 Ipsi vero dixerunt, Cornelius
centurio, vir justu et timens eunt, et ornatus testimonio totius gentis Judaeorum, divitiitu admonitus est ab aliget saIacto, ut uccerseret te domum suam, et abs te quiedam uu-diret.
23 Intro vocatos igitur eo accepit hospitio. ostridie vero Petrus abiit cuti eis, et quidam ex fratribus Joppensibus comitati sunt eum. 24 t altero post die introierunt
Caesaream. Cornelius autem exspectabat eos, convocatis cognatis sui et necessarii amicis. 25 Ut autem factum est ut in troiret Petrus, occurrens ei Cornelius, et accidens ad ejus pedes, adoravit.
26 Petrus vero erexit eum, dicens, Surges et ego ipse lioin sum. 27 Et colloquens cuia eo, ingressus est, iiivenitque multos qui convenerunt: G
132쪽
e Dixitque eis, Vos scitis Iudaeo
nefas esse propius adjungere se, aut nccedere ad alienigellani sed nulli ostendit Deus, ne que ni polliitum veliinpurum hominem dicerent.
29 Quapropter etiam nihil obloquutus veni accersitus. Percontor, igitur, qualia ob causam me accerSiveritis ZD Tlim Conielius ait, udiusquartus usque ad hanc horam eram ejunus, et hora tona precabar clonii illepori et ecce, quidam Stetit coram me, veste Splendida: 31 Dixit alio, Corneli, exauditae sunt prece tuae, et eleemosynae titae in memoriam venerunt in conSpectu Dei.
32 Mitte ergo oppen et CC erse Simonem iii cogitomi Iaathi Petrus: hic diversatur ii aedibus Simonis coriarii, apud niare qui, quum advenerit, loquet hi tibi. 33 Eo leni igitur momento misi ad te et diu bene fecisti qui adveneris.
Nim ergo omnes no in Conspectu Dei adsuuius, ut audiamus omni quae tibi praecepta sim a Deo. 34 Petrus autem, ore aperto, dixit, Vere deprehendo Deum non respicere ad person uni:
S Sed ii quavis gente acceptum ei esse quemvis qui eum timeat, et operam et justitiae. 36 Quem sermonem sigili sicavit siliis Israelis, evangeligan Pacem Per Jesum Christum, qui est otii nitima)o
57 Vos nostis quod gestum est in tota Judaeu, initio facto a Galilaeu, P0st baptisma quod praedicavit Jo-
S Ut Jesum Nagarentina unxerit Deus Spinthi Sancto et potentia, qui obanibulavit beneficiis assiciens, et sanans oniales Sub diaboli potestaterii redactos, quoitiam Deus erat
S Et nos sumias teste omni maqua et ii regiori Judaeorum et Hierosolymis secit mileni interemerunt suspensum in ligno. 40 Hunc autem Deus sit scitavit
tertio dic, fecitque iit is coiispicuuS fieret; 41 blon toti populo, sed testibus quos ipse prius designaverat, nimirrim nobis qui comedinnis ac bibimus inu
M aiidavit autem nobis ut praedicemus populo, et cum testiscatione denuit ciemus eum esse qui definitus sit a Deo judex vivorum ac mortuo
testimoniunt dant, remis Sionem pec-Catorum accepturum per nomen ejus
quemvis qui crediderit in eum. 44 Adhuc loquente Petro verba ista, illapsus est Spiritus Sanctus in omites qui audiebant hunc sermo
45 Et fideles qui erant ex circum-ci Sione, et venerant cum etro, Ob-Stupueriint, quod etiam iii gentes e L fusum esset On una Spirirus Sancti: 46 Audiebant enim eos loquelites linguis, ac magnificantes eunt. Tunc responditiei ruris Num viis aquam prohibere potest, quominus videlicet baptigentur isti qui Spiritum Sanctum acceperunt sicut et nos 'M Jussitque eis i ptigari in no-irmn Domini. Tunc foχ-runt e viii ut ibi perauaneret ad dies aliquot. CAΡ. XI.
fratres qui erant in Judaea, Seiates etiam recepisse Sermonem Dei. Quum igitur ascendisset Petrus Hierosolymani, disceptarunt adversus euin qui era)ὶ ex circumcisione.
Dicentes, Ad viros praeputium habentes introisti, et una disti cum
4 Exorsus autem Petrus, omnia exposuit eis ordine, dicens, Ego eram in civitate oppe precans : et visum in mentis excessu vidi, nempe descendens vas quoddam, ceu liteum magnum, quod quatuor extremis dimittebatur e coelo, et ad
In quod quum intendissem ocii. lOS, consideravi, et vidi quadrupedia terrae, et fetas, et reptilia, et volucre Scaeli. 7 Atidivi autem vocem dicentem mihi, Surge, Petre, macta et ede. 8 Dixi vero, Nequaquam, Domine nam nihil commune aut impurum linquam introivit in os meum. Respondit autem mihi vox se- ciuido e caelo, Quae Deus purgavit, tu ne polluito. 10 Idque ter factum est, et u su omnia sursum retracta fuit in
133쪽
al um, ecce, eodem nomenio tres viri supervenerunt in aedes in quibus raria, Caesare missi ad
irem curia eis, nihil dubitans. Venerunt aute in mecum etiam sex isti fratres, et ingressi sumus domum viri illius: a Qui annunciavit nobis quomodo vidisset angelum domi suae, qui adstitisset ac dixisset ipsi Mittite aliquos Joppen et accerse Simonem qui cognominatur Petrus
14 Qui tibi ea dicturus est, per
qua tu serveri et tota domu tua.
15 Quum auteni coepissem loqui, illapsus est Spiritus Sanctu in eos, qtiemadmodum et iii nos in principio. 16 Recordatus sum vero illius dicti Domitii, quum diceret, Joannes qui- dein bal)tietavit aqua, vos ver baptizabimini Spiritu Sancto. 17 Postquam igitur par illud donum dodit eis Deus, it et nobis, quunt crediderunt in Jovinii uin es uni Christum, qui erant ego qui Deum Possem inhibere 13 His autem auditis quieverunt, et glorificaverunt Deum, diceIites, Nempe etia in gentjb his Deus resipiscentiam dedit ad vitam.
19 I aeterum qui dispersi fuerant
ex amictione orta ob Stephaniana, Pervenerunt usqtie in Phoeniciani, et Cyprum, et Antiochiam, Delii in loquetites Sermonem Dei, nisi soli Judaei S.
20 rant autem quidam Cyprii et Cyrenenses, qui ingressi Antiochiarn,
loquuti sunt Graecis, evangeligantes Dominum Jesulli. 21 Fuit autetu manus Domini cum eis ni ullusque numerus, fide ipsis habitu conversu est ad Oluinunt. 22 ei venit autem hic unior ad nil res ecclo Hae quae erat Hierosolymisci emiserunt igitur Barnuba in tit pergeret Atilioclii Rin Squo. 23 Quiriti uia advenisset et vidisset gratiam Dei, uvisus e. t ei hortultiqest omnes iit proposito cordis eri uianerent cum Doinitio 24 Num erat vir bonus, et pleniis Spiritu S incto Ut si de et adjuticta est uilia turba Dontino. 25 Abiit autem Barnabas Rr Stim, ut requi ieret Saulum : et eum iuventum duxit Antiochiam. 26 Fuctumque est ut annum to-
tum Convenirent in eccleSiti, docem rentque turbam militanici et discipuli nominare Iatur primit in Antiochiae Christiani. 27 Per id tempus autein descenderunt Hierosolymis prophetae An si
chiam. 28 Et unus eorum SurgenS, nominoe
Agabus significavit per Spiritum, fa-
auem magiaam futuram iii toto terrarum Orbe quae etiam fuit sub Claudio aes Are.
29 Siriguli vero discipulorum, prout
cuique Suppetebat, decreverurit subministrationis Caussi mittere aliquid fratribus habitantibus in Judaeu. 30 Quod et fecerunt, mittente ad Selaiores per manu ui Barnabae et Sauli.
tis rex Herodes iambiis niule accepit nonnullos ex CClesia. Interemit alitem Jacobum sen-treii Joannis gladio. Es quunt vidisset hoc placer Judaeis, perrexit comprehendere etiata Petrunt: erant autem die agymOTU m. 4 Quem etiam prelieitSum conjecit in carcerena tradit uin quatuor quaternioitibus militum, ut uni SerVnrens evolens eum Post Pascha producere populo. Petrus igitur servabatur in ca Core: prece autem assiduae fiebatit Et ecclesia ad euiu pro ipso. 6 Quuin vero Producturus esset elim Herodes, nocte ita dornitebί, Petrusi liter duo milites, vinctu catenis duabus, . et C UStodes Ille ostium obse
Et ecce aia gelus Domitii Supe venit, ei lux splenduit in carcere : et pulsato latere Petri, excitavit eum, licens, Stirge velociter. Et excide
Dixitque ei angolus, Praecingeto, et subliga Sandalia tua. Fecit autem ii . Iuni ille dixit ei Amicitor
pallio tuo, et Sequere me. Itaque egressit Petrus SPqu Atur eunt, ite sciabat verum esse quod si ebrii per aligelu in , sed putabat se visun aliqtiod cernoro. 10 iiii in ille in transivissent prina uni ac Seculi lani HStodiunt, venerunt ad portana Ferream, quae ducit
in civitate in quae poni aperta est Dis et gresti Progressi sunt viculn
134쪽
unum et statim abscessit angelus ab
11 um Petrus ad se reversus iX-it, Nunc vere scio Dominu in emisisse angelum suunt, et eruisse me e manu Herodis, et ex omni exspectatione populi Judaeorum. 12 ore considerata, venit domum Maiia matris Ioatinis,mii cognominabatur Marcus, ubi erant multi coii- gregati et precanteS.
13 Quum pulsasset autem Petrus ostium vestibuli, prodiit puella ut
subaliscultaret, nonii De Rhode. 14 Quie agnita voce etri, prae gaudio non aperuit vestibulum, sed intro currens annunciam adstare Petrum ante vestibulum. 15 Illi vero dixeriint ei, Insanis. Tu autem asseverabat ita Se remi
here. At illi dicebant, Angelus ejus
16 Petrus vero ibi perseverabat Pulsare quum autem aperuiSSent, viderunt eum, et perculsi fuerunt.17 Ipse vero manu postulato ab ipsis silentio, narravit eis quomodo Dominiis se eduxisset e carcere : dixi, que Alinunciat ista Jacobo et fratribus. Et egressus, prosectus est in alium locum.1 Orto autem die fuit tumultus non parvus inter milites quidnam factum esset Petro. 19 Herode veto, quum eum requisivisset, et non inveniSSel 9 122Stione de custodibus habita, jussit eos ad suppliciunt rapi et quum deSCeΠ- disset a Judaea Caesaream, ibi com
20 Herodes alitem insens animo erat in Tyrios et Sidonios in illi concorditer venerunt ad eum, et electo Blasto, qui praeerat cubiculo regis, petebant pacem qiiod aleretur regio ipsorum ex regi agro. 21 Statuto autem die, Herodes indutus veste regia, et coiisidens pro tribunali concionabatur ad OS. 22 opulus vel , acclamabat, Vox Dei, et non homini S. Illic vero percussit eum Angelus Domini, eo quod non tribuisset gloriam Deo : et erosus a vermibus,
exanimatu est.24 Sermo vero Domini crescebat ac multiplicabatur. 25 Barnabas autem et Saulus reversi sunt Hierosolymis, expleto ministerio, simul assumpto etiam Joanne qui cognominabatur arcuS.
126 CAP. XIII. ERAN autein Antiochiae, in eis
clesia quae imi erat, quidam prophetae et doctores, Barnabas, et diimeon qui vocabatur Niger, et Lucius Cyretiaeus, et Manahe qui fuerat una cum Herode tetrarcha ducatus, et Saulus.
Quum autem ii ministrarent Domino et jejunarent, dixit Spiritus Sanctus, Separate mihi Barnabam et Saulum ad Pus ad quod eos advo
Quum ergo jejunassent, et recati essent, et imposuissent eis ianus, dimiserunt OS.
Ipsi igitur emissi a Spiritu Sancto, descenderunt Seleuciam et illinc abnavigaverunt Cyprum. Quumque pervenissent Salamina, annunciarunt sermonem Dei in synagogis Iudaeorum habebant, autem etiam Joannem ipsis subservi
Usque invenerunt quendam in agum pseudoprophetam Judaeum, cui 10-men erat Barjesi: Qui erat cum propraetore Sergio Paulo, vir prudente. Hic, advocatis Barnaba et Saulo, expetivit audire sermonem Dei. Obsistebat autem cis Elymas, id est magus ita enim expliCatur Omen ejus , studens avertere IOPraetorem a fide.
Saulus autem qui et Paullis repletus Spiritu Sancto, intentis in
10 Dixit, o plene omni dolo, et ad quodvis scelus facilitate, fili diaboli,
hostis omnis justitiae, noli cesSabis Pervertere vias Domini rectas 811 uti igitur, ecce, manu Domini adversu in te erisque Caecu', non videtis solem ad tempus. Illico vero incidit in eum caligo ac tenebraeci et circiam tens, quaerebat qui p-
1 Tuia propraetor, latim vidisset quod factu ni fuerat, credidit, percul- Sias super doctrina Domini.
IS e Provecti vero Papho aulus
et qui eum eo erant, venerunt Pergen Pamphyliae urbem Ioanne vero abscedens ab eis, re vel sus est Hieroso-
14 At ipsi digressi erga VeΠerunt Antiochiam urbem Pisidiae, et ingressi Inagogam die sabbati, consederunt.
135쪽
15 Post lectionem autem legis et Droplaetarum, miserunt praefecti Jn- gogae ad eos, dicentes, Viri fratres, siquis est in vobis sermo exhortationis ad populum, dicite. 16 Quum surrexisset igitur RUlUS, manu silentio postulato, dixit, Viri Israelitae, et qui timetis Deum, au
a Deus ille populi imus IsraelIs
elegit patres noStros, et populum Stir- sum evexit, quum Oitimoraretur in terra AEgypti, et ex ea eduxit eos elato brachio. 18 Et circiter quadraginta anno-TUIn tempus mores eoruni pertulit in
19 Et quum delevisset septem gentes in terra Clianaan, sortes distribuit
20 Et postea annis circiter quadringentis quinquaginta dedit judices, usque ad Sutnuelem prophe
21 Et exinde petierunt regem: deditque eis Deus Saulum filium Cis, viruit ex tribu Benjaniin, almi quadraginta. 22 Et amoto illo excitavit eis Da videm in regem, cui etiam testimonio dato dixit, Inveni Davidem lium
Jesse, virunt secundiam cor melim, qui exsequetur omnes voluntates
23 Hujus e semine Deus secundum Promissione in excitavit Israeli Servatorem Jesum 24 Quum ante praedicasset Joannes corani eo jam adventante, bal tisiarum resipiscentis toti populo L-
25 Quum autem expleret Oalines cursu na, dixit, Quem me suspicantini esses noli is sum ego Sed ecce, Venit post me, cujus pedum Sole amotonsum digitus qui solvunt. 26 4ri intres, filii generis Abrahami et filii inter vos timetis Deum, vobis seritu salutis huj iis missus eSt. 27 Qui enitia habitabant HierOSolymis, et primores eorunt, nutu hunc ignotarent, tum voce Prophetarum,nuae perintne sabbatum leguntur, Ocium nato impleveItint. 28 um nulla caussa mortis inventa, petierunt a Pilato ut necaretur. 29 itum vero perfecissent omnia tuae de eo scripta sunt, detractum eligno P asuerunt in monumeIlio. 30 Deus autem suscitavit eum uiuortuiS.
31 Qui conspectus est per dies multos iis qui simul ascenderantium Oa Galilaea Hierosolymam, Suntque testes ejus apud Populum. 32 Et nos vobis evangeligamus eam promissionem quae Patribus facta est, Deum videlicet eam explevisse filiis illorum, id est nobis, suscitato Jesu 33 Ut etiam in Psalmo secundo scriptum est, Filius meus es tu, ego hodie genui te.
34 Quod autem suscitaverit eum mortuis, non amplius reversurum insepulchrum, ita dixit, Dabo vobis firmas illas Davidis beneficentias. 35 Ideo et alias dicit, Non sines Sanctum illum tuum sentire corrup
S Num David qui lena, postquam
aetate sua iiiservidit Dei consilio Obdormivit, et appositius est patribus Suis sensitqii corruptionem S At is quem Deus excitavit non Selisit corruptionem. S Notum igitur sit 'obis, fratres, ainnuiciari vobis remissionem peccatorum per istum
S Et ab omnibus a quibus per legem Mosis absolvi non potuiStis, per
hunc quei vis qui credat, absolvi.4 Videte ergo ne nobi Superveniat uod dictum est in prophetis, 41 Videte, O contemptores, et ud- miramini, et evanescite: quia OPUS Operor ego diebus vestris, pus quoat i credetis, si quis enarraverit Ohis . . 42 Egressis autem eis e Synagoga Judarorum, rogarunt gente ut intra proxime Seque11 Sabbatum dicerentur sibi haec verba. 43 Soluto lite conventis, Sequuta sunt multi ex Judaeis et religiosis proselytis aulum ac Barnabam qui alloquente eos, perSuaserunt et ut permnia erent in gratia Dei. 44 Sequente vero sabbato urbs prope tota convenit ad audiendum
45 Visa autem turba, Iudaei repleti sim invidire et contradicebatit sua in Paulo dicebantur, contruicentes ac blΗsphemantOS.
Paulus ac Barnabas dixerunt, Obis necesse fuit primum ex Pon Sernumen Dei postquam aliten illum repellitis, et indisonos vos ipsos decernitis aenerna ita, ecce, converilanaus nos ad genteis.
136쪽
47 Ita enim nobis mandavit Dominus, dicerra, Constitui te ut sis lux gentium iit si saluti usque ad ulti-
68 Gentes autem liae audienteS, gavisa sunt, et laudi hiis extulemini Semiuiriem Do inini et crediderunt Iilotquot erati ordinati ad vitam
49 Perserebatur autem sermo DO-anini per totam illa in regionem. 50 ii diei vero exstimularuni millieres religiosas et tonoratas, et primos turbis, et excitarim PerSequutio- item in aut una claritabam, ejeceruntque eos e sinibus suis.
51 At illi, excusso pulvere pedum
suorum in eos, venerunt Iconiuna.
52 Discipuli vero replebantur gaudio et Spiritu Stancto.
mul introirent Synagogam Judaeoruili, et ita loquerentur, ut Crederet Judaeorum simul et Graecorum magna iamltitudo. Qui vero increduli fuerunt Iudaei, incitarunt et inale affectos reddideruiit animos gentium adverSus
Multum igitur tempus ibi corn-
morati sunt, libere loque lites, reti Domino, qui testimoui uita dabat Ser-nioni gratiae Suae dabatque ut Signa et nitracula ederentur per ianus
Scissa est autem multitudo urbis et alii quidem erant a Judaeis, alii ver ab apostolis. Quum autem factus esset impetus gentium c Judaeorum, una Cum suis primoribus, ad eos injuriis assiciendos et lapidandos, Re considerata perfugerunt in civitates Lγcaoniae, Istram et Derben et circumjacentem regioilem 7 Et illic vangeligaveruI1t. Qitidam autem vir Lystris cap tus pedibus sedebat, claudus ab uteroniatris suae, tii utiquant tubula
qii 'irum littendisset in tali oculos, et vivisset quod fidem haberet se liberAt si tu iri,10 Dixit oce magi tu, Surge in sedes tuos rectus. At ille exsiliit et
milati tominibus descenderunt ad
12 Vocabantque Barnabam, Jovem; Paulum vero Mercurium, quoniam is
13 Sacerdos autem Jovis collocatiante illorum urbem, quunt tuuros vitiatos ad vestibula ad iuxisset, volebat
14 Qu0d quunt audissent apostoli Barnabas et Paulus, diriiptis palliis
suis insilieri in in turb3m, clamnnte S, 1 Ac dicentes, Viri, cur ista iacitis' nos quoque si iniusto inines iisdeluqui biis vos affectioitibus Obiioxii, an- nunciantes, ut a vanis istis rebus cou- Vertatis vos, ad Deum illum vivum, qui fecit caelum, et tei rain, et inIe, et omnia quae in eis sunt: a Quique praeteritis aetatibus sivit Omnes gelite suis ipsarum vii ilice
17 Qualiquam non pasgus est SeeSSe expertem testimonii, bona tribuendo, dans nobis caelitus iiivia ac tempora fructibus edendis apta, implens cibo et laetitia corda noStra. 18 Et haec dicentes, vix OmPOS-Cuerunt turbam, ne ipsis sacrificaret. 19 Supervenerim autem quidam Judaei Antiochia et Iconio, qui Persuas turba, Paulum lapidat hian traxerunt extra urbem, existimante euin
20 Quum autem circuntstetiSSenteum discipuli surrexit, et ingreSSuSest urben, et postridie egreSSUS VC-nit Derben cuni BRUIAb A. 21 Quumque evangeligassent hirbi et discipulos multo AdsunXisSent, reverSi sunt Iis stram, et conium, et Antiochiam: 22 Confirmantes altimo discipulorium, OIiantes ut permanerent iii sicle, et dicentes oportere per Ultas afflictiones nos ingredi in regnum Dei.
23 Quumque ipsis per suffragia
creassent per singulus ecclesias pres-bPieros, precatique essent cum jejuniis conamerida urit eo DOinino iuque ui crediderant.
24 Peragrataque Pisidiu venerunt in i in phylirim. 25 Ac Pergi loquuti χiui se
monem, descendet iii Attaliani. fi Et illiti enavigurunt Alitiochium, id fuerant omniendati grati:
Dei ad opus quod implevera iit
27 Quum auteni venissent et O- egiSSeii ecclesium, retulerunt quanta
137쪽
Deus per ipsos effecisset, eumquedperuisse gentibus ostium fidei. 28 Et colui norati sunt illic non parvum tempus cum discipulis.
CAP. XV. PORRO quidam qui deseenderant
e Judaru docebant statres, et dicebaut, is circuiricidamini tu Mosis, iron potesti servari. ortu igitii repugnatui et altercatiotio non parvuluillo ac Baniabae zidversus illos, constitutum fuit litnsceia uerent Paulus et Baraiabas, et quidum alii ex illis, ad apostolos ac presbutero Hierosolyniatu Super hac
peragi urunt hae iiicem et a inurialia, Ilarrat ite conversioneni getitium: et gaudio magno affecerunt innes
Quum auten pervenissent Hiero-SOlbinam, excepti Suiit ab ecclesilet ab apostolis ac piesbyteris, et retuleruiit quanta Deus per ipsos effe
Sed aiebant quidam surreXerunt e Secta Pharisaeoru ui qui crediderulit, dicentes, portere ipsos Cir- cuniciderei deiiuncture ut observ iit lagen MO Si S.
6 Couvetierunt igitur apostoli et presbb teri ut dispicereii de hoc negotio. Quum autem nulla disceptatio fuisset, Surgens Petrus dixit eis, Viri Datres, vos scitis Deum ampridem
inter nos elegisse me, ut per O llaeum audirent gerites Semionen evangelii, . et crederent.
8 Et ille cordium cognitor Deus Praebuit eis testinaoniunt, dato ipsis Spiriti Sancto, sicut et nobis : Nihilque discrevit liter nos et illos, fide ab ipso purgatis cordibus
10 unc ergo quid tentati Detilii, ad ini ponendum Jugum cervici discipulorum, hiod neque patres nostri teque Ilos portare valitimus Z 31 Iilio per gratiani cinini Jesu Christi credimus nos Se uiu31 iri, que niadna adulti et illos. a Tucuit alitem tota illa multis tudo, et audiebant Barnaba in et Paulum, exponente quanta Deus edidiss0 signa et miracula per ipsos inter genteS. 13 Postquam autem ipsi conticu-188ent, respondit Jacobus dicens, Viri rutres, audite me.
129 14 Si in eoia exposuit quomodo primum Deus respexerit gentes, ut Sumeret ex ipsis populum Itomini suo. 15 Et huic rei consonant verba prophetarum, SiCut Scriptuni est: 16 Post haec revertar, et reStuurabo tabernaculum Davidi collapsu na, et ruinas ejus restaurabo, et rursus
erigam illud 17 Ut requirant reliqui homines
Dominum, et Omnes gente Silper quas invocatum fuerit nomet mctunt, uicit Doluinus qui facit haec Omnia 18 Nota si in Deo ab ormit aevo onania Operu SUI. 19 Quamobrem ego cense non CSSO Obturbandos eos qui ex gentibiis ad Deum se convertUnt: 20 Sed ad eos se libendum, ut abstitieuiit a pollutis per simulacra, et Sconlatione, et Suii cati rebus, et Sanguine.
21 Moses enim ab aetatibus antiquis oppidati in habet qui ipsum pra)uice iii, quuii in syliagogis per Singilla sabbata legatur 22 v Tunc visum est apoStolis ex Presb3toris, Cuiu tota eccleSiu delecto ex Sese viros inittere mitiochiam cum aulo et Bari: aba nempe, Judam qui cogno iiiiii abutur BarsabuS, et Silam, viros primarios liter ia
23 Istis per eoruni animi scriptis: Apostoli et presbyteri et fratres, iis mi Suiit Mitiochiae et iii Syria et iii Cilicia fratribus, qui sunt ex gentibu ,
egresso audivimus vos turbasse verbis, labefactantes animas veStrus, di-CeIIteS, Oportere st circunicidi, et servare legem; quibus hoc non naI1
25 Visun est nobis concorditer coactis delectos viros mittere ad vos clim dilectis tostris Barilaba et Paulo, 26Mominibus qii exposuerunt unimn sua pro Oiuine Domini nostri Jesu Christi. 27 Misimus ergo Iudam et Silana, qui et ipsi vobis eaden verbis ref
23 Visum est enim Spiritu Sancto ac nobis ne quod inplius in Ponerem ii vobis onus praeter neceSSnrita ista
29 Videliere, ut abstineatis ab iis
quae sunt ininiola a simul'cris, et Sui guine, et suffocato, et scortutioiles a
138쪽
quibus si vobis caveritis, bene aget s. Valete. 30 Illi igitur dimissi venerunt Antiochiani, o coacta multividitie reddiderunt epiStolam: . 31 Quum uuia legi88ent, a VISI. t Super ea exhortatione.
32 Judas quoque et Silas, quUm essetit et ipsi prophetae, multo Sermone adhortati sunt, et confirmarunt
33 iiiiiii alitem egissent ut alI- quamdiu, imissi su Iit cum pace uti atribus ad apostolos. 34 Silae tunieli visum est ibi ma-35 Paulus autem et Barnabas commorati sunt Antiochiae, docentes et evangeligantes, cum alii etiam multis sernionem OUtini. . . S Post aliquot autem dies dixit Barnabae aulus, Levei Si invisamus fratres nostros oppidatim in quibus
anIuinci Avinnis sermonem Ontini,
cognitur quotmodo se tinbeant. 37 Barnabae vero Consilium erat
33 Paulus autem aequii in censebat eum non Si in ut assumere, qui abscessisset ab ipsis ex alii ph liu nec eorum comes in illo opere uisset. 59 Sic igitur sunt exaceibati, ut alter ab altero discederet Ct Arun-bRS, Ssuinpto Marco, navigaret Cyprui Aulus vero, allecto Sila, ROIit, C Omlnendatus gratiae Dei a fratribiis
41 Peragravitque Sciriam a Cili
CAP. XVI. PERVΕΝΙΤ autem Derben et Ly-
Stram : et ecce diScipulus quid anierat Ilic a omine Timotheus, si litis mulieris iij usitani. Judaeae si deliri; patris autem Graeci: Huic d9bant testimomum rZ- tres qui Lystris erant et Iconii. S uim itaque voluit uulus Secum proficisci et SSumptum eum i cum Cidit, propter Jud eos qui ui illis
locis erant sciebant enim Omne Pnirem ejus GraeculI CSSO.
Pro ut alitem pertranSibant urbes, trRdebant eis servanda instituta illa quae decreta luerant ab apostolis et Dresbyteris qui HieroSOlyini erarat. Itaque ecclesiae confria abantur,fide, et exuberabant umero quot I-
Phrygia autem peragrat et Galati a regione, prohibiti a Spiritu
Sancto loqui Sermotiem Dei in Asia, Quum venissent in MySiam, Ont an versus Bithyniam Sed olisivit eos ire Spiritus Jesu. Praeterit igitur Mysia, deScenderunt Troada. Et visum per noctem conspectum est Paulo: Vir Maced quidam adstabat precans eum, et dicens, Trajice in Macedoniam, et Succurre nobiS. 10 Ut autem hoc visum vidit, in- tui studuimus abire in Macedoniam, collatis argii mentis conigentes quod advocasset nos Dorninus ut eis evangeligaremUS.
11 Provecti igitur Troade rectum
quente die eapolin 1 Et illinc Philippos, quae est prima hujus partis Macedonas urbs colonia. Commorati Sumus alitem in ea turbe aliquot dies. 18 Et die sabbati egressi sumus ex irbe H flumen, ubi Solebat esse
14 Quae dana autem mulier nomine Ludia, qui purpuram velidebat in iurbe Thyatiror uili, Deum colens, nos audivit cujus Domitrii adaperuit cor, ut attenderet ea quae dicebantur a Paulo.
a Quum igitur baptizata 8Set, et domus ejiis, rogavit nos, dicetis, Si judicusis me fidelem esse Domino,itigressi domum meam, manete. Et a legit nos . . 1 Fnctum est autem proficiscentibus ii Obis ad precationem, ut ancillula quaedam haberis spiritum PythOnis, O curreret nobis, quae quaestum maginin Praebebat domini Suis vati-
17 Ha c subsequuta Pauhum BC OS, clamabal, dicens, Isti homines servi sim Dei illius altissimi, qui annuncis an vobis viani salutis.18 Hoc alitem fecit ad mi illos: dies sed moleste ferens Paulus, et SOS Convertens, spiritui illi dixit, Praecipio tibi per raomen es Christi ut exeas ab e h. Exiit igitur eodem
139쪽
2 Et tuam pertraxissent eos di I .etores, dixerunt, Homines isti conturbari civitatem nostrana, quiana Sint Iudaei: 21 Et annunciant ritus quos non licet nobis suscipere, neque Surpure, lia una simus Romani. 22 Una velo insurrexit turba ad-VCrSus eos: et praetores diruptis Corum vestibus jusSerunt eos virgis
23 Quunaque multas plagas eis imposuissent, conjecerunt eos in carcerem, additis mandatis comi nentariens iit tuto eos asservaret: 24 Qui tali accepto maIadato, Conjecit eos in intimum carcerem, et Pedes eorum adstrinxit numellu . 25 Media autem nocte recantos Paulus et Silas lytimos canebant: et qui vincii erant exaudiebant OS. 26 Repente vero terraemotu magnus exstitit, ita ut concutereIitur fundamenta carceri r et illic apertae Sunt Inne fores, et omnium vilicula
27 Expergefactus autem Commentariensis,mitum videret ore carceris apertas, educto gladio erat seipsum Interempturus, exiStimans vinctos ID fugi SSO.28 Clamavit autem Paulus voce magna, dicens, e quid feceris tibiis si
29 Is vero petito lumine irrupit, et tremefactus accidit Paulo et Silae ad
30 Et productis ipsis foras, ait, Domini, quid me oportet facere ut
Serve λ3 At illi dixerunt, Crede in Dominum Jesum Christum, et Servaberis
32 Et loquuti sunt ei Sermonem Domini, et omnibus qui erant domi ipsius. 33 Ipse vero illis assumptis ea ipsa hora noctis, lavit eorum plagas et baptizatus est inse, et omnes domestici illius illico. 34 Et ipsis deductis domum SUBII,
APDOSuit mensarii et exsultavit filio 1 Cum universa domo sua credidisset
35 Die autem exorto, praetoreSmiserunt viatotes, qui dicerent, insiti homilies illos. 36 Annunciavit autem OInmenta riensis bos seruiones Paulo Miserunt, ruiuit, praefeci ut dimittamini: Hanc igitur egressi, ite a Dace.
37 Paulus autem dixit eis, CaeSOS nos publice, indictu cauSa, quum simus Romani, Conjecerunt in carcerem : et nunc clam nos ejiciunt non profecto sed veniunt ipsi, et 11os edu
33 Renuncilirunt autem praetoribus viatores verba Stes timueruntque audito eos Romano OSSO.39 Et venietite precati suII eos, et eductos rogarunt ut egrederentur
40 Rressi autem e carcere intro eruiit ad Lydiam et visis fratribus, consolati sunt eos, et egressi sunt eae
CAP. XVII. ITINERE autem facto per Amphi
polin et Apolloitiam, venerunt Thessalonicam, ubi erat Inagoga quaedam Iudaeorum. Paulus vero, Sicut OnSueverRt, introivit ad eos, et per Sabbata tria disseruit cum eis ex Scripturis, Explicans et ob oculo poneus oportuisse Cliristum pati, et re Surgerea mortui. et hunc Jesum, Quem ego, inquit, univinci vobis esse Christum illum. Nonnulli igitur eoruni assensi sunt, et corisociati sunt Paulo et Silae, et religiosoruia Graecorum multitudo IIaagnu et ex mulieribus pri inariis non
Sed invidia commoti Judaei qui
increduli erant, assumptis quibusdam circumforaiieis vita Sceleratis, ac turba coacth, feceruiit ut civitas tumultuaretur et adorti donii mi Iasonis, studebant eos adducere ad populum. Et illim non invenis8ent eos, traxerunt asotiem et quosdam fratres ad civitatis magistratus, inmundo, si qui orbis terrarum Statum Subverterunt, etiam hic adsutat; Quos excepit Iason qui omnes contra decreta Caesaris facimit, regem aliuni dicente QSse, nempe e-
Commoverunt autem turbam et civitatis magistratus haec audientes. Qui tamen, quum satis accepi S-Sent ab Iasone et caeteris, dimiserunt
10 Fratres verci statim per noctem Paulum Simul et Silam emiserunt Beroeam inui quit m advenissetit, verunt in synagoguit Judaeorum.11 Iis autem qui erant hessalonicae fuerunt Sti generosiores ut qui
140쪽
receperint sermonem cuin Onani lacri tui Q, qtiotidie Sci ut alites Scripturas, an L Dc ita Se haberet H. 12 Multi igitur ci ediderunt ex eis, et Gra cantiu mulier in honoratarum et vim nun noli Puil Cl. 13it uii teli cois: tu tertia it TheSSR-lonicenses Ili dari, Beroe Emito lue Iinu licia linia esse a Paul Semnonem Dei vellera in cliuiu illuc, coiiciturales turbum.14 Sed tunc lati in Paulun emiserrint intres, ut iret vehit ad inare: Silus aute iii et lino ille ur rei aut ISerunt illic. 15 Qui vero aulum suSceperant tuto lo coiistitue iidum, eduxerunt elim Athenas HS que et acCepto a II- dato ad Silam ac Tini Otheum, ut quunt citissitne ad ipsuli velitreiit, abi
1 Paulo vero Athenis illos ex- 1 pecta lite irruabatur Spiritus mus in ipso, qhraim conspiceret urbem idolis
17 Dis erebat i itur ita syna gucunt . iut Pisis religiosi ; et in oro
quot Hiie cum pii bus vis hviis.13 Q. iid i in uitie in ex Epicureis et Stoicis litioso seli; Conil Clubantur cuin eo et qui clatia uice bHiit, Quid vitii garriti l clicere Alii vero,
Iesiariecti Oiu in pSi annun C inbui. 19 Et prelieitSi ilia eum duxerim tin reo peti gu; n, dicente S, POSSUniusne Scire quae sit Sta novu, de qu tu loqueris, dii Cinna 8 20 1 die rina enim quaedam intersntaribus nostris olustius ergo Scire
qiii in amitti sibi vel nit. 21 C:eterum Athenienses Omnes et in iiiiiiiii hospites nulli alii rei vae ab uiu, nisi ad dicendunt aut audiendum aliquid novi. 22 Quirin autem constitisset Paulus in medio Areopago, dixit Viri Athenienses, Omnin conspicio vos quasi
cui inscriptu in erui, IGNOTO EO. Quem ergo ignoi . te coliti S, uinc
24 D is ille tui secit niundum et omnia quae m e Stint, quuiu Si coeli et terret Uontinus, in intiu lactis templis uota habitat: 25 Nec multibus hominum colitur,
alicuius rei egens, quum ipse et
omnibus vitam, et halitum, et omnia; 26 Fecitque ex in Sanguine totant ei item hominum, ut habitaret Super universa superficie terrae, desinitis statis tem Poribus, et positis temininis habitationis eorum ;27 Ut quaererent Dominum, si forte
palpando elim ita venirent; quanquum profecto non Olige abest ad unoquoque nostriani 28 In ipso enim vivimus, et movemur, et uirius sicut et quidani vestrat nam poetariun dixeruiit, Nam lm-jus progei ite etiam Sumu S.
29 rogenies ergo Dei quum imus, non debenaus exi Stimare auro et Argento, aut lapidi, cui turae artificii, et excogitationi hominilm, U-men esse sinit te.
30 Deus igitur, temporibus istius ignorantiae connivendo dissimulatis,minc denuiiciat omnibus ubique homini biis it resipiscant: S 1 Eo quod statuit diem quo juste iudicaturus est Orbe ni terrarum, Ereum vir una quem definiti, fide ejet spei palum actu omnibus, illo a mortui sus Citnio. O Quum audissent autem resurrectionem mortitor cina, alii qui dein Sannis e ιm excipiebant, alii vero dicebant, Audiemus te riirsu dein re.
S 3 Et tu Paulus exivit e medio
34 Quidam vero ei adhaeserunt et credideruiit in quibus fuit et L ionysius Areopagita, et mulier uomitie Damaris, et alii cum eiS.CAP. XVIII. POSTEA Paulus, quum discessasset
Athenis, vel ut Corinthunt: Et reperto quodam Iudaeo, inmine Aquila, Pontico natione, qui nuper venerat ex Italid et riscilla uxore ejus eo quod edixi et Clauditis, ut nanes Judaei Ronia excederent' venit ad eos.
Et quia musdem erat artificii,
manSit apud eos, et operabatur erate nini ars illor uni conficere tabernacula. 4 Disserebat auten in In Agoga Onanibus sabbatis, et in sua ni Sententiani adducebat ium JudaeoS, tun
Ut auteni advenerunt e Reedonia Silas et inlotheus, Cori Sir l batur spiritii Putabas, cuni testi Catioue