장음표시 사용
121쪽
Cη ,τabema, officina. & tabernarius , instiror. Ossicinam. L. I. h. t. in qua ossicium pro ossicina ponitur. Suet .de illustr. gram. c XXm. Oscinas promercalium me cium exerceret. Nosotiationem. d. l. r. l. ri s. prascribere, D. de instit. ut apud Aurelium Victorem. cap.
LXXII. carbonarium negotium exercuit.
publica receptum est, Ι. i. g. magistrum autem. D . de exerc.
Navem peculiarem. 9 Si filius am. voluntate patri' navem exerceat sive cum filio, sive cum eo , quem filius praeposuit, contractum erit, patcr in solidum tenetur. Aliud juris est, si filius voluntate patris merces pec Iiares exerceat: pater enim ex contractu filii, vel ejus quem filius praeposuit, non tenetur in solidum, sed in tributum vocatur, una cum cae teris creditoribus peculiaribus, d. l. I. s. si is qui navem , quod propter utilitatem navigantium receptum est. Voluntate aut sci. J Velle non debet dominus , sed non nolle, i. I. g. 3. D. de tributor. In tributum venit. Cum pater vel dominus hac actione convenitur , deductionis privilesium non habet , sed velut extraneus creditor in distributionem mercium peculiarium prolata debiti sui vocatur, d. l. I. & l. s. f. in tributum, eod.
122쪽
Quod cum eo qui in aliena potestate est, nogotium gestuin esse dicetur,
vel de peculio, sive quod jussu,
V. ιit. sib. 4. apud γ in. tit. 3 lib. I tit. i. O seqq. lib. Is . D. PRopositis actionibus exercitoria & insti
soria, quae ex contractibus eorum qui sunt in nostra potestate , vel etiam sui juris , in nos dantur in solidum, transit ad . alias actiones quae ex contractibus eorum qui sunt in nostra potestate , non etiam sui juris, in nos mitiores sunt, nec dantur in solidum: una quae in peculium datur filiis aut servi nostri, id est pecuniam vel rem cujus agministrationem ei conis cessimus, retenta proprietate, vel etiam ei quo dammodo concessa. Altera quae in id quod versum est in rem & patrimonium nostrum, & altera in id duntaxat quod jussimus, neutra insolidum, nisi solidum quod debetus in peculio sit, vel totum versum sit in rem, vel id o ne quod creditum est filio vel servo numerari jusserit pater dominiisve. Versum, pars est peculij quia quod in rem versum est patris, id pater filio debet: actioni igitur de peculio in est actio de in rem verso. Recte dixit has actiones dari ex contractibus eorum qui sunt in nostra potestate: nam & his duntaxat peculium habete concedimus quasi proprium patrimo-
123쪽
nium, & quod extraneo gerente negotia nostra versum est in rem nostram, constat nos creditoribus non obligare, Ι. eum qui, supra sicer. petit. pen. sup . de obl.. & act. quod item credidit quis extraneo jussit nostro, de eo in nos esse civilem actionem, Si certum petetur, non Quod jussu praetoriam, l. vlt.. D. pro soc. I. 2. I. ult. D. quod jussu, ac ne ex contractu
quidem nostro esse actionem Quod jussu, Si jussu nostro filio aut servo pecunia quam mutuam rogavimus, pernumerata sit, 1. ult. D.
d. l. si filios. D. de don. cau. mor. Est & alia actio sub hoc tir. qui in ipsum filium datur ex ante gesto postquam sui juris effectus est, non in solidum, ne inops fieri periclitetur nouus paterf. qui nondum adquisivit idoneas facultates, sed in id duntaxat quod facere potest, excepta mutui causa, l. I. &-hoc titulo, qui talis nulla est ex antegesto in servum manumistum, quia nec ulla suit ab initio. in filiumL statim
atque contraxit actio coepit esse.
TIT. XXVI. Eiam sui juris JEtiamsi magister liber ho
mo sit, vel institor. Ex coni. eor Vel quas: putas filius s. tutelam gesserit, I. I. h. r. Sunt in nost. pol. Ut sunt sitis aut servi sed & quod jussu tenemur , si pecunia jussu nostro credita sit condicionario, I. ult. h. t. In pecia. datur. ) Haec actio licet in patrem dirigatur, tamen in peculium actio dicitur, I sun C
124쪽
sunt praeterea , Instit. de action. l. in personam Q. f. I. D. de pacti l . pen. D de condict. furi. . Filiifamilias. J Filique famil. I. S. 3. l. an cillarum Σ D. de pecul.
Aut servi 2 Vci ancillae, A l 27. Id est pecuniam. Pusillam pecuniam, l. s. 'D. de pecul. Administrationem. L. qui peculii 46. & l.
libera 48. 3. I. eod. Retenta proprietate. J & ideo servus non dicitur peculium civiliter possidere, sed tenere, seu naturaliter possidere , l. quod servus 24. dc l. possessio 49. D. de adquir. possi civilis enim possessio jure & animo domini constat. I de infra de adquir. & retin. poli . Proprietate. Dominio. peculium entin servi nostri peculium nostriim , t. si ita 16. g. vh. D. '. de us & habitat. & peculium servi in bonis domini numeratur apud Iustinian. quibus non est permisi. fac. testam . versic. ex hoc inteli. Quodammodo concessa J Peculium enim . quasi patrimonium serus est, s .actiones autem, Insit. de action. l. hinc quaeritur I9. s. e. S l si ex duob. 32. D. de pecul. GloClar. gr. peculium, .
ῆ δου ψ. Isidorus Orig. v. c. ets. Peculium est, quod pater k vel dominus filium suum, vel Iervum pro suo tractare arbiIrio patitur. sit patrimonium nostrum ) L.2.D.quod cum
. na id duntaxat quod jusii reus. Finge domis num jussisse servo pecubiam usuris semissibus
credi, hactenus icnetur, quatenus jussit, id est, ultra modum usurarum semissium non tenetur l. a. D. quod jus . . Od. I cm. II. F i
125쪽
Neutra in solidum. J Actio de peculio non datur in iolidum, tr. D. de pecul. sed pater in
peculium obligatur , l. r. g. licet, D. de eXercit. id est, intra modum peculii, ad finem peculii, i. pater 17. . in princ. & g. I. D. de castr. Pec. Item actio de in rem verso catenus datur, quatenus in rem versum est, l. I. D. quod cum eo Denique actio quod jussu datur, quatenus pater , dominiisve jussit. iNisi solidum quod debetur. J Si non minus
in peculio sit, in solidum dominus paterve condemnatur. Si vero minus, quatenus in peculio est, d. g. sunt praeterea.
et in omne. J Actio quod jussu datur in solidum, l. r. D. quod juis. si id omne creditum sit filio quod pater ei numerari jussi. . .
. - Vcisum pars est pec. In peculium conversum est , quod in tem patris, dominive versum est, l.. I. g. 2. D. de in rem vers. Nam quod in rem patris versum est, id pater filio debet, i. si ' pro patre Io. g. I. I, si in rem I 3. eod. l. quam Tuberonis q. f. sed & id, D. de pecbl. Actioni igitur ae peculio inest actio de in rem verso, l. filiustam. 19. R. de in rem vers. His duntaxat pecul. habere. I . paterfam. I 82. D. de verb. signis. & ideo si filius sui juria essiciatur,-peculium perimitur,l. ult. g. ult. D. de inoff. testam, . et '' Quasi propr. patrimon. 2 Vide su p. ad Illa , quodammodo concella.' Quod extraneo gerente.) Docet nos teneri ex 'conreactibus eorum , quι sunt in potestate
nostra , non etiam ex contractibus extraneorum .' Nam si extraneus mutuam pecuniam a C.
ceperit, Iicet in rem meam versa sit, non obli-
126쪽
gor, sed is qui accepit, condictione tenetur, cujus contemplatione pecunia numerata est e si vero negotii mei contemplatione numeravit . . actione negotiorum gestorum creditori teneor, procurator vero nulla , l. si pupilli 6. g. 1. I. Iiberto 3 i. D. de nogot. gest. Quod item credidit. ) Pergit docere quod supra instituerat. Nam sicut actio de In rem verso non datur in superiore casu, licet versum sit rita actio quod jussu non datur, etsi quis jussis
nostro pecuniam extraneo crediderit, sed ipsemet, qui jussit, tenetur actione directa , quasi ipse contraxisse videatur, quoniam a stio quod jussu, datur tantum ex contractu eorum , qu sunt in potestate nostrao 'Praetoriam. Certis ondictio est civilis rinio vero quod jussu est praetoria, l. uIs. h. t. l. asis D . ad SC. Vellei. Ac ne ex contractu. 9 Proponit vitium rogu-Iae superioris , quae vult nos teneri actione quod jussu, si oum eis qui sunt in potestate nostra, contrahi jusserimus : Cessat enim actio quod jussu , s dominus paterve pecunim inu- tuam accepturus jusserit eam servo, aut filio numerari , quia filius, non contraxit. & patri igitur condici potest Filius autem suo nomine non obligatur, t. q. h. t. Ex antcgesto. 9 Cum esset in potostate patris.
Novus paterfamilias. Filiusfamilias obligatur ex omnibus contractibus tam naturaliter , quam civiliter: tanquam paterfamil. & tabid agi cum eo velut cum patretam. in solidum potest , Ι. tam ex contractibus sq. D . de judic. l. filius familias 39. D. de obligat. l. ult. I. P
127쪽
pilus D. de vctb. oblig. l. si quis 44. D. de pecul. si tamen e potestate patris exierit, aut a pa tre exheredatus sit, aut certe ex minima parte sit institutus , vel denique bonis palexnis abstinuerit, & ex continenti conveniatur in solidum, causa cognita non condemnabitur in solidum, sed in id tantum quod facere potest , ne novus , pate=familias rebus omnibus suis exuatur, & statina atque liberam administrationem recepit, oprimatur. Si vero novus pater familias non sit, & post multos annos conveniatur , in solidum condemnabitur: nec enim in nec a creditorum dςbitori succurri debqe qui tanto tempore rem suam non auxit, ac nihil quaesivit, unde creditores suos posset absolvere, l. 2. 4. s. & 7. D. quod cum eo, l. a. & s. h. p. l. tutorem 37 D. de administr. tutor. Excepta' mutui causa. Nam ex mutui causa paterfamilias effectus, morte , vel alio modo ne quidem convenitur quatenus facere potest, Paul. lib. 2. Sentent. tir. Io. g. Mit, Institi quod cum eo , l. i. D. de Senat. Macedon. Suet.
Quia nec ulla fuit.) Nulla ex antegesto in manumistum ex contractu actio est, quia nec ulla fuit ab initio. . Vide supra adiit. Iq. Coepit esse. Tanquam cum patrefamilias, ut iup. dictum est..
128쪽
Per quas personas nobis adquiratur. .
Q Uemadmodum ex contractibus eorum qui sunt in nostra potestate tit . 23. & 26. intelleximus praetorem in nos varias actiones dare, ita par erat nos intelligere quod hic titipsaestat , si ex contractibus eorundem nobis
obligationes iidquiri & actiones. Vis haec est potestatis , ut quidquid acquirit filius vel servus, id sive dhmmium sit, sive possessio , sive
obligatio , confestim ad it.:rat patri Uel domino , & obligationem non tantum civilem , λὰ etiam naturalem , l. frater, D. de cond. indeb. Ceterum. qui in nostra potestate non sunt, per eos veluti per pro euratorem, aut gestorem, austutorem nulla nobis adquiriti et actio, praete quam ex causa creditae pecuniae, in qua & pleraque alia singularia praecepta sunt, si quidem ea credita sit nostro nomine, & aliquando ex aliis causis utilis in subsidium, ut dixi tir. 2s. S per tutorem ceteris & causis , Ι. 2. 4. s. in L quan . ex fac. tui. At possessohem receptum est per procuratorem suadente utilitatis ratione , quae est etiam causa per eum adquirendae actionis creditae pecuniae & pigneraritiae , adquiri nobis polle viventibus aut ratum habentibus, ac deinde per pollessionem dominium , si res procuratori a domino nostro nomine tradita sit. Citra possessionem autem per cum dominium non adquiri, id est proprietatem
129쪽
TIT. XXVII. SIve dominium sit. ) Domini uias posset Tio ju-
lla ,& obligatio per eos, quos nabe inus in potestate nobis adquiritur, g. non sol im , Inst. per quas persen. nob. adquir. l. adquiritur Io g. non soliim, D de adquir. rer. domin. l. quod servus 24. D. de adquir. posi . l. t. b. t. Justin Instit. per quas person. nob. obligi ad i. Confestim.) Et in atomo, i placet 9. D. de adq. hered. Cujac. ad i. frater, D. de Cond. ind. trare 9. ad Afric, ἀτομω, αν ροπη δ Θαλ- , Epist. i. 'ad Corinth. Oecumen. e. απσμω, ε νουν n σι ιιῆ In idtu puncti. B. Gregor homil. x. dc divers. lection. Evanget. Sed etiam isaturalem J Qualiscumque obligatio adquiritur , V..CUI. ad d. l. frater. . Nulla nobis adquiritur actio. J Per liberam personam nee dominium, nec obligatio nobis adquiritur, d. l. I. I solutum II. V. per liberam, D. de pignerat . a ct l. &licet is . D. de constit. pecvn. l. ult. ins quando ex se . tui. Ex causa creditae pecuniae.J Per liberam personam actionem creditae pecuniae adquirimus, I. certi 9. I. si nummos , D. de reb. credit. in qua pleraque alia singularia , παρα τήν ν, σαρά τους κανόνας praecepta sunt, I. singularia is . eod. Stephlnus ad d. g. si nummos :
ς Nota, inquit, quando per liberam
130쪽
personam adquiratur ahio. Illud autem accipetantum de obligatione quae re con I rahitur ex causa mutui, in qua magis ex naturali ratione numeratio sit. Q Nd si is cujus nPmine aliena pecunia crcdita est, nomen improbet, ei, qui numeravit vel cedet tondictionem , vel citra ιessionem ei dabitur utilis condictio ex numeratione et & ita contingit, ut qui per se actionem non habet, cuique ab eo qui habet, celsa non est , utiliter a3at. quod Graeci notant his verbis': mes ἀγωγην,
Singularia praecepta sunt. J Nota obiter Cu-jacium hic videri magis probare vulgatam lectionem, singularia praecep a, quam Florentinam, contra quam fecerit ad tr3 4. D. Mand. a Florentina tamen stant. Baslica lib. 23. tit. I. Creditae pecuniae.) Vci quasi: Nana benigne
etiam receptum est, ut Scr alium Nobis adquiratur ex promutuo, veluti si quis per imprudentiam non debitum solverit nostro nomine, i si per ignorantiam 6: su p. de cond. indeb. idque utilitatis causa receptum est propter crebrum , & necestarium mutuae , vel promutuae pecuniae usu nr. Nostro nomine. 9 d. f. si nummos.
Utilis in subsidium. Nam si is qui Praepo
suit, rem servare non possit, vel institor solvendo non sit: in subsidium utilis actio ei dabit ut adversus eos , qui cum institore contraxerunt. Quod & in exercitore ocum habet. vide' ad
Et per tutorem. Utilis aeri iam ex his causis pupillo per ultorem adquiritur. Vide Cinac. inf. quando ex lac, tui.