장음표시 사용
131쪽
At possessionem. J Excepta possessionis causa
per liberam pei sonam nihil nobis adquiritur,l. I. h. t. id cst, cκ'pta possessione , ut quidam e Veterib. interpretantur, auctore AZone ad d. l.
Pos lassione in igitur per procuratorem nobis adquiritam ratione utilitatis , quam jurisprus dentia, id est , auctoritate jura constituentium receptum est, & per hanc possessionem etiam dominium , si dominus sit, qui nostro nomine ei tradidit 'vel usucapionis conditionem si dominus Mon fit, i. I. h. t. l. I. & l. per procuratorem 8. infra de adquir. possest . Paul. v. bent.
Receptum est. 9 Et constitutum ab Alexandro Severo , s. ex his itaque, Instit. cod. d. l. solutum M. per liberam, de quo tamen per initia non conveniebat inter prudentes, ut significat Neratius in I. si rem subreptam ar. D. de usurp. & usucap. & hoc est quod ait Ulp. in I. traditio io g. vir. dc adquir. re r. dom. placere per liberam personain omnium rerum posse ia, sonem quaeri posse: id est, jam convenire, jam constare inter prudentes, placere inter omnes& indubitati juris esse , l. I. h. t. nisi referre malis ad constitutionem D. Severi: Nam eodem verbo prudenres uti sole0t, cum princi-- pali constitutione jus inductum est. Utuntur quoque eodem verbo placet Dioclet. & Ma-- Xim. in d. l. 8. Per procuratorem. J Tutorem I curatorem Ve, i. I. F. per procuratorem , D. de adquir.
uadeste utilitatis ratione. Utilitatis causa d. l. per procuratorem ,& paul. cI. S. 2. ration ilitatis , I. I. h. t. Φ
132쪽
Et pigneralitiae. J Per .procuratorem adquiritur credicti condictio,& ex eadem causa pignoris obligatio citra Gaionem procuratoris , quam *eteres auctores exigebant, l. 2. L. r. Viventibus. Puto legendum,seientibus,aut volentibus: possessio aenim scientibus & volen- tibiax adquiritur, l. ea qtiq 33. D. de adquir. postest' id est, si mandatum intervenerit licet ignorantibus nobis res tradita sit, i. si procurator 13. D. de adquir. rer. dom. citra mandatum possessio, aut dominium. prius non adqui ritur, quam dominus ratum habuerit, i. communis 42. D. de adquir. posscsi Per si essionem dominium J Si proprietas ab hac separari non possit, d. l. 9cr procurato
Nostro nomine tradita sit. d. l. si procurator. - . Citra possessionem. Dominium nonnisi per consequentias possessionis adquiritur. citra possessionem nec dominium, ncc obligatio nobis adquiritur, dicta l. i. h. t. Id est, proprietavcm 9 Proprietas' dominium sMi hcat, d. l. si procurator. δειροποτήαν vertit Theophilu; in d. 3. non solum Glolis graeco, latinae : δεσποτώα, D re atus , dominatio eri iniudo, proprietaS.
Istelleximus ex l. ult. tit. 16. creditori nullam' esse actionessi creditae hecaniae si cauae
133쪽
I3o' ' Parantia in lib. IV crediderit servo alieno, vel condicionario sine Deciali jussu domini, quae Constitutio est valde nova: nam hoc olim obtinuit tantum in filiosam. ex S.C. Macedoniano, de quo est hic titulus, cuique nomen non a Consule,ut ceteris
S. C. sed ut legi Scatiniae , & S. C . Papyriano ab eo in cujus odium lex facta est, vel quide gicausam deait. Factum id fuisse auctore V e spa- sano Suetonius scribit , Tacitus auctore D. Claudio.
Enarratio Τ1 T. XXVIII. . CReditori nullam esse actionem.) DomininuIlatenus obligantur , nisi si jussisse pro-
obtinuit tantum. Creditori nulla actis est, sive ut loquitur Vlp. actio denegatur , L. item si et . f. non solum, & l. sed s 8. g. hoc Senatusconsultum , D. eod. denegari enim dicitur actio, quae ipso quidem aure competit, sed exceptione eliditur. Datur igitur, sed sine re eeisuctu. Eadem ratione mulier non teneri dicitur ex intercessiohe, quia Senatusconsulto inefficax obligatio redditur, l. 6. & s. infra ad ς C. Vellei. ictast, opposita exceptione Senatuscons. vellet. . In filiosa milia . Verbis Fidem Senatu Dconsulti filiifamilias. continentur : sed jus semel constitutum paulatim .ad alios serpit. &Senatusconsultum igitur productum est .ad filias, nepotes & pronepotes , l. 9. g. 2. l. I . Deod I. si filius 6. b. t. suium enim rationς coa
134쪽
sultum est iis, quibus idem periculum sutenditur. Ut caeteris S C. Ut S C. Trebelliam, quod Τrehellio consule factum est, & Pegasianum, quod Pegaso consule. . . in . Legi Scatiniae. De C. Scatinio vide Valer. lib. VI. cap. I. ' . 'SC. Papiriano.J Quo Senatus censui; , uti post hac pueri cum patribus in curiam nCn in troirent praeter unum Papirium. Rem narretit Nacrobius Saturnalium lib. I cap. 6. In cujus odium. Senatusconsultum Velleianum in gratiam, - ευνοων τ γαυαικων factum est. SC. . Macedonianum in odium foeneratorum: l. qui exceptionem 4O. D. de cond. ind. Theophilus tamen scribit, ei Senatusconstitio nomen dedisse Macedonem filiumfairulias bene prodigum, & profusum , f. ult. Instit. quod . cum eo. Sed verius est, ansam ei consulto de- .disse Macedonem foeneratorem , cui mos erat filiis familias, qui vitam luxu trahebant , crC-dere, tacito faenore, ceu loquitur Horatius epistola l. libri 1. cum nescirent filii familias. qui- . bus usuris pecunia eis crederetur. Sueton. sci ibit. 9 Vespasian. cap. XI. Tacitus. J Annali XI. cap. XIII. Ad SC. Wileianum. .
l . ' Vbiit. I. lib. I 6. D. aD Roximum est Macedoniano Velleianum :
135쪽
pecuniae, SC. Macedoniano si credita sit filios. quod Inapp. produxere etiam ad servum Reondicionalem hominem. SC. Velleiano 'credita sit mulieri, non in rem suam consumpturae .pecuniam, sed mox daturae alii pro Auo ipsa
etiam Pecuniam mutuam rogavit. & generaliter intercessiones mulierem omnes infirmantur SC.Velleiano. Intercessiones quae obligant, non consilia, non auctoritates, licet intercelsoties dicantur. Et rursus intorcessiones sua spori te susceptae, non decreto praetoris, l. 1. ins fimat. lnd. Prom. Enarratio. . q
, TX actio cred. pec. J Ipso quidem jure actio. n est iri filiumfamilias, sed posita exception
eliditur, Ι. tamen, II. D . de S C. Maccdon. inanis obIigatio est, Ι. 8. g. Marcellus, D. eod. &. actio inefficax , I. pen. su p. ad Maced . Pecunia' igitur filiolamilias credita debelut quidem.sed creditori ejus exigendi jus non est. Quod Impp. J Honorius & Theodos. l. ult.
sup . qu. cum eo. Mox. daturae. J Hujus loci interpretem non' alium quaeremus, qvim ipsum Cujac. ad i. I9. D. eod. tract. q. ad Afric. Novam obligatio nem mulier recipit, ut si cum alius mutuam pecuniam accepturus esset, interposita sit mulier. quae acciperet, & se ab initio ream constituere r. quo genere non tecipit quidem obligatio- .nem, quae constiterit in alio, sed recipit alienam obligationem , id est, P m alius erat su-
136쪽
biturus , nisi ipsa intervenisset, l. 8. s. si cum essem, D. eod. quod genus intercessionis notatur his verbis. Senatusc. O mutui dationes. Vid. . ibid. Cui . ad i. vir uxori, in fine. Hoc igitur casu mulieri subvenitur, quia fuit interposita, vel submissa ab alio, ut vice loco ve ejuS mutuam pecuniam acciperet, cum creditor non
ignoraret quid ageretur, quidve moliretur mulier, ut scribit idem Cujac. ad l. bona isse 27. D. id SC. Vellei. lib. 3 .Respons. Papin. Certe . .
si mulier pecuniam sibi sumpserit, non juva . tur Velleiano , licet iij donatura , I M. D eod.
in qua verba illa , accepit a me mutuam pecu- niam, videntur respicere ad verba Senatuscon-osulti, mutui dationes, ut scilicet floc casu non juvetur muliεr , sicut juvatur cum recipit alienam obligationem. Sed neque mulier juvatur Senatusconsulio, licet pecunia in usum mariti ceperit, i. 13. h. tit. Salmasius de modo usur ..cae. xvi. putabat, d rienda esse verba illa Sena tui conlii Iti, pro aliis: aut c te transponenda,
ut legatur, in quibus pro aliis insercedunt seminae. Sed nil mutandum nam Senatuscon insulto non aliter juvatur mulier quam si mutuam pecuniam acceperit , quam alius accepturus esset , si ipsa novi intervenisset. Intercessiones omnes. J Intercedere est se , vel sua pro alio obligare, puta si mulier pro ali side jubeat, i. 3he romittat, l. 4. mal. zz I. I s. h. t. constituat, l. I. g. I. D. de pecvn. consti quae quidem sic accipienda est, ut mulier pro Ieconstituat utlier , non etiam pro alio: hoc enim est intercedere, inuit non item. Basilicae. γναῖος ἀνῖφωνουσαι eria νται is ι. μηMulieres constituentes tenentur, si Ga
137쪽
Intercesserint. Glosia inter linearis: Si enim pro
se constituant , non intercedunt, quoniam alienum debitum non est : εαν ναρ ανῖψλω σι υέ ιδ ου χρεους ουκ' ἰντερκελαουσιν , ἐπ -αλλο τεον τοχρεος ἐπιν. Intercedit quoque mulier, si res suas obliget, vel alii obliganti consentiat sciente creditore l. s. & 7. h. tit. I. quamvis 8. D eod. Intercessionis igitur verbum generale es, , &quakmcumquq intercessionem continet; & ob id Sen tusconsultum de intercessionibus' dici-dur in liqui exceptionem 4 o. D. de cond. ind.
l. 2. & 9. hoc tit. ut apud Graecos, αν Verbum , quo utuntur aucto es basilicώn d.
Infirmantur. J M lilieribus succurritur proo. prer sexus infrmitatem, l. 2. f. 2. & 3. D. eod.
άων mi, Theophilatus in priorem ad Timotheum, Quintilianus declamat. 338 Per siezimbecilla res e fl femina. Sed ita demum eis subve-
'nitur , si non callide sint versatae: Nam deceptis, non decipientibus Senarusconsultum opitulatur,d. g. 3. Imo decipientes jus coercet, non d=ceptos; sive, ut aiunt interpretes Hermoge- .mS : O , o μυς ου τλ-, ἀλλἀ τους φορκι-εΠαν-ς κολα ι. Intercesso igitur mulieris in fi matur, irrita fit l. 7. D. eod. posita exceptione Senatusconsulti: In veterem autem debitorem actio curecta efficax est, non in mulierem : vel si novata fuerit , quod mulier expromiserit , cilia intercessione, restituitur utilis actio inveterem debitorem, quae & rvili tutoria dicitur. S rescissoria, l. 8.& rs. h. t. utilis actio dicitur L quamvis 8. g. si convenerit', D. eod. vel
nova utilis actio instituitur in sum cui brono
138쪽
fuit mulieris intercessio. Utilis dicitur , quia directa adversus mulierem competit, d. g. si cum essem. . 'Non consilia. s. g. Papinianus,D .de administ. tur. Intercessiones sua sponte. J Senatusconsulto mulieribus succurritur, quae se, suave pro aliis ultro obligant, non si decreto praetoris: Se natusconsultis enim non infirmantur decreta
DIximus itis crediti infirmari S C. Velleia
no,& SC. Macedoniano : hoc vero fit non ipso jure,sed opposita exceptione S C. hujus vel alius, quae si forte omittatur, crediti exactio erit, i. tamen, D. ad Maced. l. Pap. D. de Publ. in rem act. l. I 8. D. de cvict. In hoc tit. proponitur tertium genus cxceptionis qua etiam jus crediti perimitur, id est si sperans mihi tacuniam mutuam datum iri, chirographo cavero 'me eam pecuniam accepisse, vel vi mox eam quae deberetur, mihi solutum iri speras, apo-cha c vero mihi eam pecuniam solutam satiast, re vero ipsa pecuniam non accepero falsus animi , chirographum utrumque infirmabo posita, vel contestata e ceptione non numeratae pecunix, quae non est perpetua ut superiores, sed temporaria ianemps biennalis contra
chirographum solutioni. Abic enim Mocha ap-
139쪽
pellatur in I. creditor, D . de a t. emp. Et proinducitur exemplum hujus exceptionis etiam ad alia nesotia , ut ex eis si agatur possit opponueXce prio non pumeratae, non solutae, non debl- rae rei pecuniaeye.
Pposita exceptione 2 Desiderantibus Se- natus opitulatur : id est . in filios familias . actio est, sed opposita exceptione S C. Macedon. inrercidit, ut di qum est sup . tit. 28. Item' in mulierem actio est, quae posita exceptione SC. Velleiani excluditur. Sed si omittatur cxceptio, filius familias debitor, aut mulier intercedens condemnabitur. Mulier tamen adversus actionem judicati utitur exceptione Velle . iani, & slius familias exceptione Macedoniani. quod cis favorabsiliter praestatur : exceptiones enim peremptoriae post sententiam opponi . non solentil. 8. infra de except. l. 2. infra,sent.
Vel illius Exceptio intercessionis dicitur
Si sperans. ) Θαρ': ας τη msti τοῦ nνtipsi , Fidem creditoris secutus accepisse cavi,qui ta mei, spem meam delusit, nec postea numeravit, inanis cautio cst. Contestata. J Agenti si certum petetur de chirographis opponi str e' septio non numeratae pecuniar. Sed & si rectinia quasi crcdita non petetur, qui cautionem c mi sit, intra biennium .cX scripto, vel apud tu dicem , aut episeo
140쪽
pum conqueri potest de non .nulnerata pecu nia, l. in contractibus 14. g . pen. h. t. l. ult. C. de condict. ex lege exceptio vero contestata perpetuatur, I. si intra 8. tricenaria est.
Condictio quoque chirographi ultro , id est,
etiam non agente creditore , et qai cavit competit, i. si quasi . h. t. condictio inquam sine tuta, l. ult. sup. de condict ex leg. vel indebiti, l. 3. su p. de cond. ind. quibus Id agitur, ut reddatur chirographum , quod apud te sine causa est, si nihil credideris. vel certe. condicitur liberatio, l. si indebitam ins de fidejud quae est interii. Graeci ad d. l. q. δυωαται
metsi debitor non conυenietur, condIctione conis sequetur, ut obligatione liberetur. Glossa uiter- linearis ibidem: ὶ-ωτον κονδεκnκιον εχes: Con' dictionem incerti habet. . Hanc quoque condictioneau iennalem esse tradunt e veteribus Placentibum Summa, Castrensis, S Raphael Fulgosius ad d. l. r. ita ut exceptio, & querela non numeratae .pecuniae,& condictio biennio continuo concludantur. Cujacius contra sentit in recitatione ad hunc tituluino Ego in Cujacio interpretando ab eo ἡ discedere non soleo : prior tamen sententia rationem habere videtur : cui enim ultro intra quinquennium tantum licet conqueri de non numerata pecunia, eidem quoque ultra quinquennii metas condictio jure denegabitur. Ipsa condictio querelae instar est. Sed Sc quia fidem cautioni. non agnoscit, sed idem ciui scripsit, eam convellit, tam dissoluta negligentia