장음표시 사용
121쪽
tenuantium , quae pluries suerunt descripta, & praecipud Centaur. Min. Absinthii, Agrimoniae, Scolopeiadriae, Aceiatosellar, Eupator ij, Serpentariae, inter caetera vero mihi vi-dciatur anteponenda esse. in hoc casu cephalica calida, quet ratione silis volatilis, quo abundant, habent maXimam attiuitatein in attenuando sanguinu. Haec omnia sunt accipienda, si una cum sulphure desciat ctiam Ses, nam si hoc suerit cum debita acrimonia, praedicta Symplomata Crunt valde diminuta, vel non aderunt, quia attenuato fanguine a sufficienti acrimonia semper se- qtietur effervescentia, & accensio, per quam intra naturae limites permanebit, quia in illa attenuatione semper separantur particular calidae, quae fermentationem sustinent,&Qlphureae, quae accensionem conseruant, ratione quartilia praedicta Symplomata debiliora evadunt.
Quae dicta sitiat de sulphure bilioso coniuncto cum salso
conliirgente ex mixtione bilis. & succi pancreatici, dicenda etiam veniunt de sulphure bilioso, proprio bilis separ tam acceptae, huius cnim particular in singuine existentes antequam in haepate secernantur, a continua finguinis se
mentatione ad motum excitatae, attenuats, & volatiligatae accensioni in sanguine Conseruandae contribuunt, eosque omnes videntur praestare offectus, quos cnumerauimus m dis
cursit sulphuris proprii praedici i salsi. Vnde etiam eius defectus, vel excessiis est corrigendus modo, & remedijs descriptis pro correctione vitiorum sulphuris in falso latitantis, cum cnim filium praedictum mutuetur suun sulphur abile, quale hoc crit, vel in qualitate, vel in quantitate di naturiali, vel praeteriraturali, tale ierit illud. Est enim eadem substantia,' sed cum diuersa mixtione ideoque utriusq;
operationes eius in erunt conditionis. & vitia non erunt
diffinitia . Ideo horum correctio uniformis esse debet, cum dictum sulphur sub diuersa etiam mixtione propriam
Nec possumus asserere hanc sulphuris substantiam tam in bile, quam in salso praediisto existentem , non suis se ab Antio uis demonstratam, ideoq; novum csse inuciatum reccn-
122쪽
tiorum, nam a sententia Hippocratis superitis citata in sprincipio huius capitis colligimus, eum oleositatem quamdam in bile cogi itine, quae ost eadem, ac substantia sul Phurea Recentio ruin , quod confirmauit etiam in libro de morb. Vbi explicando, quomodo a bile fiat febris, ait, quod aqucum cst primo resolui,& pingue remanere, quodosi febris nutrimentum, & per pingue intelligit bilent; ad huius confirmationem faciunt etiam ea, quae diximus in citato principio huius capitis agentes de sulphure bilis. Et quia effectus enumerati prodeuntes a desectit, vel ab CY- cessi fulphuris optinad postunt reduci ad lianc oleosam substantiam, ideo doctrina Recentiorum de nouitate non sapit, & qui intor Antiquos de hac olcosa substantia incntionem non secerunt, statuerunt tamen bilericalida, ignea substantia finguinem aestu, & accensione inflamin
re, & olcosa, vel sulphurea substantia nihil aliud est, quam particular igneae, & infla amabiles, cum humido ad crassi iriem olei, & pinguedinis cXcoctae. Vnde Recentiores nihil Antiquis addideri x, nisi hoc humidiim particulis praedictis inflammabilibus uniri, pro constitutione oleosae, & sulphureae substantiae. Quod vero peri et ad naturam dictarum particularum accensibilium, & ignearum, cum eis conuenerunt, & quod
dictiun cst de excedenti sulphure in bile, dicendum est et,
ain de deficiente. Hoc salsum si a bile, & succo Pancreatico praeternaturali acrimonia donatis resultet salsedine nimis pungente, totam massam finguinis inficere potest, & etiam supradictam corrosionem finguinis inducere , unde destillationes sau:
sar, acres, & hanc corrigunt praeter refrigerantia si
pradicta Malua, Althea, Branca Vrsina, Parietaria, Violaria , Verbascum, Hordeum, quinque Sem. frigida. Et hac salsedine potest infici ille humor viscosus, & crassiis, qui remanet post descripti salii generationem, & a quo diri lubricam reddi intestinorum viam, pro saecum faciliori expulsione, & si in hoc humore relinquatur copia salsi pra
dicti, ut salsedine irritativa, & corrosum insciatur, sit Tel
123쪽
ties mus, qui est assidua per aluum deiiciendi cupiditas .ctim dolore, de in qua vel nihil , vel pauca mucosa, cruenta desiciuntur. Salscdo moderanda supradictis simplicibus, &Clysteribus educendus humor mucosus, & hi componantur aqua Tettitis, de Villae aequali portione, vel cum decoctio ne hordei, lacte, & iure carnium pingui. Suffumigium etiam paretur ex verba sto, sursuro, de folijs Catilium in aqua decoctis, de calente decocto sutamigetur Anus. Hucusque bilis flauar vitia a suis ossicijs aberrantis explicauimus , Ac eis conuenientem medellam adaptauimus.
Modo istius humoris differentiae perpendendae, quae ab Auctoribus multae recensentur, de in praxi tales obseruan
Prima est bilis pallida ex admistione multae serostatis cum flaua consirgens, prout sensit Auic. docendo hanc bilem denotare temperamentum frigidusculum, quale est pituitosum intendens denotare cum bile flava misceri pituitam, sed tonuem , dc fluxibilena serositati aequalem, de per hanc mixtionem bilem fallidam resultare inertem in sua oaetiuitate stadia a serositate, dc ita vitium huius bilis pallidae est commune cum illo superius descrippo pendente a pia serosi humoris in bile,&consequenter ei erunt communes morbi ibidem explicati, qui cadem postulabunt remedia, Secunda est bilis vitellina ex hile satia magis incrassata per resolutionem aquei humoris constituta, hinc est, quod deficiente humido modificante maiori acrimonia dometur
huiusmodi bilis, quam salia, & hoc deducitur a Gal. i' lib.
de facies, natur. a. cap. vlt. Sc in lib. de atra bile dicente bilem vitellinam ab adustione pallidae, de citrinae bilis generari, & haec vitiosa differentia correctionem accipiet ab
aqueis, a quibus dilutior reddetur, cum modificatione . concCptae Rcrimoniae, quapropter conuenient etiam huic, caomnia medicamenta superius proposita pro corrigcnda CXcC- denti bilis acrimonia. Tertia est bilis Porracca, non illa, quam multoti Ob--iamus in praxi per vomitum c cerni post cui in fructil
124쪽
um, & herbarum, huiusmodi enim humor proprie non est
bilis, cum generata sit in ventriculo, & huic non insit potentia similem humorem generandi, prout sentiunt omnes Medici, sed potius est materia alimentorum, per concoctionem deprauatam in vcntriculo collecta,& ab herbarum,& fructilum succis progrciliens, sed pro bile porracea illam accipimus, quae vel in intestinis, vel in vasis generatur. Diri in intestinis, quia censeo, hanc bilis differentiam posse oriri ex concursu bilis satiar magna Acrimonia alterate,& succi Pancreatici similiter aflecti . Huius cogitati fundamentum deduco ex eo, quod color naturalis fucum ad viridem tendat,& talem colorem feces suscipiunt a dictis humoribus, quorum ope a puriori Chyli parte secernuntur,& eis etiam intimh miscentur, ex tali enim mixtura bilis succi pancreatici, & secum oritur color viridis, nec est assignabilis altera causis huius coloris, nisi dicta mixtio, & experietitia etiam nos erudit a mixtione diuersorum Corporum co- lorum diuersitate tinctorum medium quemdam colorem sresidiare, quapropter si coIor viridis fucum est a bile, dea succo Pancreatico cum fecibus inlatis, non erit etiam improbabile bilem porraceam viridem ab unione hortim ,
humorum alteratorum in intestinis generari, huic probabilitatem tribuit activitas cum excessu corrosilia bilis por-raceae, quae non videtur ab alia causa progredi posse nisi ab acido intenso, bili multum acri addito 3 acidum enim salso unitumi Acrimoniae vires corroborat, ut eXperimur in Muria facta ex sale , & aceto, Generatur etiam in venis bilis porracea, ut patet ex sero viridi apparente in sanguine e vena sccta emisso, & in istis generatur, quando ab excedenti calore sanguinis, bilis valde acris producitur, cui coniungitur acidum, vel Lymphae , VcI alterius acidi in sanguine latentis, ab hac enim miscella bilis porracea in colore viridis, & secundum acri,
moniam morbosam vaUE essicax, ita ut vitellinae acrimo niam excedat. Idcirco Symplomata ab hac emergentia
sunt maiora, & periculosiora , quam sint ea, quae bilis vitellina emit.
125쪽
Quocumque modo sat lacuc bilis porracea corti sumus de istu is acrimonia excedente illam nauae, & vitellinet cum maiori activitate superante , Medico hoc satis est ad
hoc, ut excogitet, & inueniat remedia ad demulcendam hanc acrii oniam,& sint eadem proposita superius ad extinctioncm acrimoniae biliosae, pro debellanda vero causi , bilem porraccam generante sumcit noscere hanc esse calo-xem excedentem, cum Avicenna Fcn. I. Doctr. q. cap. I. docente bilem vitellinam aduri, & porraceam per adustionem resultare , & hunc calorem exprimunt Recentiores in effervescentia, quam volunt concurrere tu mixtione salsibilios, & acidi pancroatici, & haec sicuti calor a refrigerantibus moderationem suscipit, ista vero debent esse maxime cilicacia, & in maiori quantitate exhibenda, & miscenda cum Epicerausticis, quae maximam habent onergiam in acrimonia demulcenda. Quarta differentia bilis cst aeruginosa, quae fit per maio-rcin adustionem bilis porraceae, quod confirmat Auicciana loco citato, quar adultio ultra evaporationem humidae substantiae maiorem inscrt acrimoniam, & eisdem emendatur remedi s modificantibus, & luunidam substaatiam remittentibus .
Quinta differentia est bilis atra, cuius generatio est ab admixtione acidi potentis cum bile flava maiorem postea adustionem passa. Acidum in bile atra reperiri manifestatur. X odore, quem ab Ca reiecta percipimus acidum quoddam redolente, & etiam cX eo quod in torram proiceta, vel super lapides coctos hos sermentare facit, eo modo quo Mida faciunt . Nigredinem concipit, quia adusta, &omnia adusta nigrescunt in hac adustione spiritus proprii Oolarunt, & pars salina euasit crassior tamquam incineramentum quoddam de sale acri, & acido participans, quod cum sit sine humido aqueo suincienti, Sc sine spiritu volatili multum acre, & corrosilium euadit, deficientibus corrosionis, & acrimoniae moderatoribus nempe aqua,& spiritu volatili . Adustio sit per immoderatam csseruescentiam acidi humoris cum bile, per quam cuaporant PariCS humi-
126쪽
l humidiores, & relinqvntur crassores tamquam incincramentum, & hoc modo bilis atrae generatione CXplicata is clariorem antiquorum sententiam reddimus, & cum ea conuenimus, qua voluerunt bilem atram ab adustione fieri. Echuiusmodi adustio clarius intelligitur . si concipimus bilem cura admixtione acidi alterati modo superitis dicto intense simul effervescere, ita ut etarvescentia terminetur, cum incineramento supradicto ; qualibct vero causa assignata
locum habet doctrina si perius allata de bile porracea. Vitiina bilis differentia est caerulea, quae ab aliquibus pro figmento habctur, & si datur acrimonia,& crassitiei caeteras vincit disserentias, quod Galen. docuit lib. de simplici Medic. r. cap. de sele asserendo caeruleam bilem, &atram a summa aciustione fieri nempe a bile flava superassata, unde nisi a maiori activitate causarum bilem causentium, & cumulantium huius bilis generatio habetur.
. Huiusmodi bilis species a flava bile, & succo pancreatico generari possunt in intestinis, ut superius de bile porr
l cea, qu demonstrauit Hippocrates I. de morb. num. 27. his verbis, & contigerit, ut venae, S: sanguis attrahant bilem,& num. 28. cum bilis commota ad venas, & ad sanguinem ingressa fuerit,& in lib. de viet. rat. in morbis acutis cona.
q. pari. I. inquit cum venulae tempore aestiuo cXsiccatae a
res, & biliosas, qliae tenues sunt, ad se attrahant humiditates attractio vero istorum humoriun intra vasa supponit hos existere prius extra illa : Via autem qua ad vasa sanguinisi tendunt, non potest alia assignari nisi venae Iacteae, ubi autem intra venas extiterint hi humores, ca mala inferre possunt, quae diximus de aucta acrimonia, & sulphure falsi supradicti a bile constituti, & pro ut excedens fuerit acrimonia , & inflammabilitas, acutiores succedent morbi,
non est tamen deneganda horum humorum generatio in i venis, quia haec continent materiam bilis nempe particulas salino-sulphureas adustas, causa generans bilem in ciL. dein vasis inhabitat, cum sit calor languinis, vel istius sermentatio, vel effervescentia incedens.
127쪽
Ab his acris redditur sangui , unde multoties ulcera aherpetes miliares, ignes fac pi, pustulis, scabic4, lepra , cancri, & huiusmodi inorb , alui fruxus etiam succedunt, hac bile ad ventriculum per arterias transmissa alimenta Cor. rumpuntur , dc effervescentia , & aestus quidam in massa sanguinea inducitur, a qua particulae biliosae multiplicanatur, dc multiplicats segregantur, dc modo superius dicto ad communem Cloacam transnittuntur, dum congregatam bilis copiam, vel aliorum humorum, dicta effervescentia praecipitat , dc disgregat, eo modo quo medicamenta purgantia fermentando mariam sanguineam, CXcrementitios humores ab ea separant. 3c educunt Ab his patet, omnia haec a bile operari ratione suae acrimoniae, dc caloris, in quo tam Antiqui, quam Recentiores conueniunt, licet in ζXplicando modo harum qualitatum possit esse aliquis dissensus. Aliam curationem non exigit haec bilis intra vasa generata quam traditam superius uni-sormem antiquorum dogmatibus soliun hoc adclo, quod in
Dysenteria modo supradicto facta est summae cificaciae in susto baccarum solani in vino.
SVccus Pancreaticus talis dicitur a Pancreate, in cuius glandulis elaboratur. Est excrementum, quia nulli par xi nutrimentum suppeditat, est tamen utile, multa beneficia animali praestando . Antiquis ignotus suit, quatenus a dicta parte prouenit, quia Hippocratis dicta non animad llertcrunt, nec Cius mentem penetrarunt, habuit enim Hippocrates huius humoris rudem cognitionem, ut inferius videbimus. Hunc humorem clare posteritatiHippocratis cXposuitV e sungius insignis Anatomicus, qui prius duetuna huius partis iii intestinum duodennum desinentem dctcXit, unde ta-
128쪽
sis ductus Versungianus a posteris fuit appellatus; humor
per hunc ductum fluens medicorum, & Anatomicorum ingenia ad se traxit, & rciteratis speculationibus, & experimentis eius natura & qualitates ,& generationis modus ad iudicii Trutinam redactae sunt, una cum eius usu, 3c finea natura intento in huius humoris generatione, de quibus sigillatim agemus nulla habita resexione ad Antiquorum dogmata, cum agatur de re illis ignota.
Eodem tempore quo sanguis, per Harsatis substantiam circulatur, & ibi relinquit uias partes sulphureas adustas,& salinas Bilem constituentes , pari motu circulari, per Pancreatis substantiam, & glandulas multi plicatas, & conglomeratas mediis arteriis diffundit in his serosam sui partem acidam , huic coniungitur Spiritus animalisper neruos ad hanc partem derivatus, & ita a sale hcido iero, & Spiritu Animali in debita proportione, & a proprio sermento dictarum glandularum ad acidum inclinante,
praeparatur succus pancreaticus concoctione, fermentati ne, & exaltatione depuratus. A fermento etiam acidita-um suscipit ultra eam, quam traXit a materia, a qua elab
ratur, & haec dulciscatur a Spiritu animali volatili, ita ut siccus Pancreaticus dicta elaboratione acido-dulcis euadat virtute eiusdem Spiritus Animalis. Acidum esse succum Pancreaticum docet experientia, qua demonstratum filii succum Pancreaticum lacti mixtum coagulationem inspirasse, ut in caseum transierit, non aliter ac u coagulum acidum in lacte fuerit dissolutum, talis autem coagulatio facta a succo Pancreatico istius aciditatem inaniscite declarat. Et si obi jciatur aciditatem succi pancreatici a Distu etiam ensibiliter demonstratam esse morbosam,& praetern turalem, non naturalem. Respondebitur hoc gratis asseri,& si praeter naturam fit acidus necesse est, ut naturaliter aciditatis semina in se contineat, nihil enim manifeste aces si sine admixtione acidi eκtrinsecus aditediente, quod occultam in se aciditatem non habuerit. Sic vinum fit acerum, quia occultam in se continet aciditatem, succis fit cluum
129쪽
ctuum acorem contrahunt, quia acidum suo sinu occultant,' quod deducitur ex eo, quod fere omnes fructus immaturiunt acidi, iura carnium acidum manifestant in suae putrefactionis principio, quia illud intime claudunt,&hanc acidi occilitationem agnouit Hippocrates in lib. de Ucter. Medic. quando dixit acidum, salsum, unitum cum alijs nullam molaestiam inferre, quia occultum, secretum molaestat, quia manifestum fit. Dulcificari acidum Pancreatis a spiritu animali, patet rationibus adductis superius, de bile cuius sal diximus dulcificari a spiritu animali , a dicto spiritu volatilitatem etiam, & penetrandi facultatem fiscipit. Hoc modo praeparatus hic succus in praedictiςglandulis, per vasa excretoria dictis arterijs appensa in duetum illum magnum Pancreas per medium seccantem defluit, & ab hoc ad intestinum duodennum, ab orificio huius vasis perforatum aduersus orificiuin ductus Colidocti, de per illud in intestinuin duodentium defluit. Huius humoris generationem cognouit Hippocrates in lib. de glandul. num. I. dicendo si vero glandulam dissecet, quis, sanguis largus erumpit, specie albus, & velut pituita ; Quae sententia certe demonstrat a glandulis humorem album praeparari, es confici, qualis conficitur a glandulis Pancreatis, & ab alijs, quae lympham emittunt, integram tamen cognitionem iuius humoris, quam ingegniosissimi huius sarctui viri dederunt, non habuit Hippocrates, ideo dixit esse v luti pituitam, percepit tamen non esse pitui
Finis a natura intentus, pro generatione huius humoris. est communis cum eo, de bile superius adducto, nem
persectio Chyli in intestinis, dum & hic concurrit ad adiuuandam fiscum praecipitationem modo suera descripto, ubi de Chylo, 4uod opus uterque humor perficit media cise
uescentia cxcitata ex congrcuit, & miscella cortina iein, Scialis motus effervescentiae, communicatus massae Chylosa
vel eius portioni contribuit scgregationi, & praecipitationi CX peditiori faecum, co modo, quo effervescentia in musto ad duronenda excrementa , & ssces conducit. Rationes hanc
130쪽
hium finem comprobantes sunt eaedem cum illis de bile adductis, ubi amim est de chylificatione. Effervescentia ab humoris biliosi, & pancreatici congressit accendi comprobat horum natura. Bilis ob suum sal lixiviostiathali natura induit , exigens necessario effervescere quotiesccunq; acido miscetur qualis est humor pacreaticus ,& noc obseritamus in Chymicis experimetis demonstr tibiis, per miscellam cuiuscumquealhalici cum acido esseruescentia excitari. Colligitur etiam necessitas huius effervescentiae, nam si d bent massam chylosam depurare, hoc non possunt exequi, nisi aliquo motu in dicta massa introdii sto, clun omnis praecl-ritatio, & segregatio pendeat amotu, & hunc motum non possunt inspirare, nisi & ipsi humores moueantur, cum omne quod movet debeat esse in motu, motus quo mouentur, est localis internus suarum particularum, S etiam validus prout exigit dictiun officium, esse localem motum particularum in osteruesccntia humorum demonstratur, quia dum particula
humoris mouetur, transfertur de vicinia unius particular, cui contigua, ad viciniam alteri ut particular, a qua distabat, at haec est essentia motus localis, & corpora, quae hoc modo mota dicuntur moueri motu locali, confinitenter in motu CL ferti centiae particulae motae, localiter mouentur a quod ad- cui lentiam ostendit mustum effervescens,&aqua ebulliens cum istorum particular modo ad unam partem vasis, modo ad aliam ferantur, modo sursum,modo deorsum,quod est inoueri localiter. Talis autem motus validus partium internarum importat effervescentiam, consequciater ad hoc, ut recte isti
humores suo fungantur officio, necesse est quod offeruesccntiam concipiant, adeo necessariam pro Chyli claboratione, S pro farcum praecipitatione. Alias rationes hanc offeruescentiam comprobantes considerare poterit Lector in Regiae ro de Graaffin suo tractatu de succo Pancreatico . Nec obstat succum pancreaticum, & bilem a multitudine Chyli dilutam csserucscendi potentia amittere, si cam etiam traberent; quia mixtio fluidi non tollit esseruescendi potentia, oleo vitrioli, multa aqua diluto, & mi Xto cum limatura ,
Chalybis,idi laete Vaccino, in quo dis lutum fiterit Saliartari, si superassiindatur Spiritus vixrioli, excidatur Ciser-