장음표시 사용
91쪽
. Inter humores, quos natura separat a tota massa sanguinea persectiori ministerio, eo quo utitur Anatomicus in distinguendis, in separandis partibus, est bilis, qiue in cy-sti selis sub caua hepatis recondita conseruatur a d Varios,
Pluribus Aunerogeneis partibus constituitur hic humor, Dad sonium Homogeneus apparet, sal et inest, ut osten- Acrimonia, & Amarities, qua pollet, & perfunditur, utraque qualitas a sale pendet, nam omnes sapidaequalitates inter quas amarities coriumeratur, a fale originem
ducunt, vi cap. de s n. gustus demonstrabimus Acrimoniam in substantia falina delitescere manifestant omnia acria copioso sale abundantia, a quibus si separetur acrimoniam samittunt, sic frust ri cinamorni in aqua per debitum tempus ebullitum Ammaticam illam acutiem, quam prius h bebat amittit, etsi incineretur nihil fere salis exhibet, qui Proprius erat Cinamomi ; Ex quo certissimum Argumen tum deducitur ostendens sal cinamomi existens in aqua ,
per decoctionem suisse dissolutum. Hoc sal in bile Galenus cognouit, quando de facultatibus naturalibus lib. a. p. s. scriptit bilis generationem fieri ab Assato Chylo, &quae assantur, de incinerantur salmagis activum in se uniunt, vel colligunt, per ustionem,& agationem his qualitatibus salinis hunc humorem natu- ra donauit, ut irritamenti qualitatem ei praeberet, ulli utilitas humani corporis exigeret, ut inserius demonstrabimus, α vi hac sinstantia salina ascalica aptitudinein contraheret una cum alijs particulis, ad perficiendum magnum Chylificationis opus, dum illius acrimonia chylosam massam in ventriculo praeparat maiori dissolutione attenuat, &-vtile ab inutili disgregat, & ut proprietate aikalico sale insita, debitis modis a Natura determinatis effervescat icum suo contrario acido pro elaboratione cuiusdam falsi maxime necessarij ad beneficium inassar sanguineae, ut inferius patebit. Materia olcos i , Se pinguis a recentioribus nomine sulphuris appellata bilis constitutionem ingreditur, ita docente
92쪽
te Hippocrate lib. a. de morbis sub illis verbis. relinquitur autem pinguis, & leuis, qua est biliosus, & febri maxime nutrimentum est, quod confirmauit lib. de morbis popularibus Sec. 6. & quibus quidem pingue bilis flaua quibus
autem sanguis atra, quod operientia ab omnibus accepta comprobatum manet, dum obseritamus in corpore humatano bilem facillime accendi, & accensain ubsq; calor m .
diffundere, quod demonstrat bilem sulphur dis oleosis, de calidis particulis conflari, quae caliditatem isti tribuunt, unde in temporamento dicitur calida, & ab eisdem particulis oleolis, proprii salis laxiiiij, & alhalici acrimonia
moderatur, cum proprium sit omnis ole mi, & pinguis cuiuscumque agentis acrimoniam retiindei .. & extinguere, pro ut quotidiana nos docet CXpcrientia, & quia infulaphure, & oleo insita latet aciditas, ut alibi demonstrauicum Thechenio, & recentioribus, haec modificationi ptaria dicti salis athaliel magis contribuat 3 inmm contrarietate interceitcnte inter at alicum, & acidum, per quam ad inuicem se contemperant, & tali modificatilio indigebat hi, mor biliosus ne sui salis eskalici acrimonia, . sine moderatore; efarni reddita in perniciem animalis desaeuiret. Hoesulphur siue oleum in bile naturaliter minor .est sale, ,
huic tota actnuitas cum acrimonia necessariaθauferatur.
Spiritus animales concurrere ad bilis compositionem ex multiplici capite colligitur, & quidem ab eius volatilita te, quae semper a spirituum motu, dc activitate stibtilianate oritur, horum spirituum communicatio huic humori est facilis pcr neruos, qui cysta selis inseruntur, & quia visit- peritis dietiim est, oicosam substantiam, bilis in se admiratit, persectam cuni alijs miXtionem recusatis, nisi spiritus volatilis huic adiungatur quo dicta sabstantia potentiam
acquirit omnia peruadendi, & penetrandi, & cum facilita te aliis corporibus se miscendi, quod ex Clivmicis experimentis ad euidentiam pater, unde fi bilis, ex Ole sparticulis sulphureis, salinis mixtis restillat, ad hoc, ut istae talem mixtionem subeant, opportet socios cis adiungere aspiritus animales volatiles quorum medio omnium partici
93쪽
larum mixtio obtinetur ; necessaria etiam videtur talis communicatio spirituum, ad hoc, ut aliquo modo salis lixivi biliosi Acrimonia demulceatur', docente experientia a fri- ritibus omnia acria dulcificari. Fluiditas bilis propria aquae admixtionem huius in sua
compositione admittere ostendit, sicuti crassities aliqua is fluiditati conuincta , paruam terrae portionem viasti aquae probabile reddit, & tamquam certum demonstratur a destillatione ipsius bilis, per quam resoluta in omnes stipradictas particulas distingttitur. Nec dissimiles in hac bilis constitutione se reddunt recentiores ab Antiquis, nam omnes acrimoniam in ea agia
scunt, quam in subiecto salino deterimnato ponunt Recentiores. Antiqui vero totum bilis mixtum huius subiectum esse credere possimi, quo etiam illis concesso spreta omni
consideratione rationum adductarum, Pro demonstrandabilis acrimonia, a sale pendere, nihil variat curationem , traditam ab Antiquis pro augenda, vel minuenda bilis acrimonia, praetoritaturaliter excedente, vel diminuta, a qua
sanitatis laesio habetur, & pro curatione isola consideratur, praetermisso, quod sit in hoc, vel illo subiecto, nantilli ubi cedit dulcificantibus, & modificantibus aqueis ,& ole
sis excedentem moderant acrimoniam, vel acribus, & Α- romaticis d1minutam augent, quod exequuntur etiam Re-ccntiores, & ita quocumque in subiecto praedusta acrim nia semper subiectetur in eius excessit, vel dessectu talia r media sitiat executioni demandanda, verum tamen est per salinam substantiam acrimoniam bilis a Recentioribus chiruis explicari, cum videamus omnia acria esse talia per sal intra se reconditum, ut superuis dicebamus. Bilcm esse in temperamento calidam docuit Hippocrates libro de Humoribus, quando dixit aestas bilem gignit, ex rimendo calorem temporis Anni, bilem generare , quari correspondere debct sitae causae, necesse est, ut intempe- . ramento sit calida , & bilem in aestate abundare magis uo cuit in lib. de salilo. vici. rat.& bilis copiam generari aci- his amaris, & biliosis,iqui ab omnibus calidi determinat
xur docuit in lib. q. de morbis. F
94쪽
Facillime accendi, de calorem intensum per corpus dis. fundere docuerunt Antiqui, quando febres ardentes ,& ter tianas acutas per accensionem bilis, & eius calorem explia cauerunt, & temperamenta biliosa in caliditate excedere voluerunt, cum propensione ad iram , ob facilem excandescentiam bilis. Aquam huius ingredi compositionem apertis verbis docuit Avicennas in Trac. de Humoribus, & Galenus multis in lociS.
De spiritu animali pro bile componenda, nihil verδ di-κerunt antiqui. sed rationes supradustae id coniuncunt, si-ctit etiam explicatio multorum effectuum a bile pendentium , qui niu admissa spiritosa substantia in ea, non possunt CXplicari. cAd bilis persectam constitutionem non selum requiritur quod supradicta partes componentes simul uniantiir, sed
Oportet, ut unio sequatur cum tali determinata quantitato cuiuslibet partis, & cum tali textura, ut resultet humor acris, sed in sua acrimonia beneficus , & ideo aptus operficere omnia, quibus a natura est destinatus. . Causam efficientem huius humoris Hippocrates, Galenus coriunq; sectatores hepar statuerunt, a cuius calore voluerunt portiones sanguinis aduri,& in bilem flauam degenerare, & hoc expressit Hippocrates lib. q. de morbis num. 23. in his verbis calescente sanguine exhalat maximὰ per hunC humor aquosus, qui sebri est infestissimus, relinquitur autem pinguis, qui est biliosus, & Quis per exhalati nem humoris aquosi non cognostit adustioncm, & si in s
bre hoc modo bilis generatur praeter naturam, Codem modo bilis secundum naturam debet generari a minori calore, sed tamen adurente minorem portionem aquositatis ; haec
sortio adusti sanguinis bilitat in lispate segrinata, ab uti-ioribus, & persectioribus massae sanguineae particulis in Cysti ptaedicto visceri implantata colligitur, ut docet Hippocrates in lib. 4. de morbis dicendo bili locus folliculi iii hspate.
95쪽
Recentiores sanguinem a retina vitali flamina accensum, &exardeseentem, vel cor, mo calore servido bilem escere dcterminauerunt, iuxta praecitatana Hippocratis sententiam, eam euim a sanguinis accensione, & exardescentia, quam a calore cordis partes aliquae sanguinis subtiliores particulas sulphureas, Si salinas sibi unientes adustionem pati possinita quae postea post multas praeparationes in alia quibus partibus, de praecipue in Liene, & post tortuosos
motus per hepatis substantiam, in eo segregantur mediis acinis quibusdam , numerosa serie per eam dispersis, quibus annectuntur rami quidam vasoriun duieris speciei a vonis, arterijs, & vasis lympiraticis , quae vasa pet multas ramificationes divaricata, per Hepatis substantiam in porum biliarium vesciculae fetis annexiun terminantur, in istiatis cauitatem bilem segregatam deponendo , & hanc semrentiam Recentiores ab Hippocrate'receperunt, qui in lib. 4. de morbis scribit. Quod vero in loco quidem, qui est inlispate ex cibis, & potionibus sola bilis secernitur, ita c-tiam se res habet ; venulae enim cum debiles, dc tenues
existant, alium humorem crassiorem, & grauiorem attrahere nequeunt, sinulque ea non est loci capacitas, ut ibi olius humor consistat; hicqtie locus bili natura maximesamiliaris est. Perpendatur recte ista sententia, & distemus bilem in hspate non generari, sed secerni,&secretiqnem fieri, quia vasa secretoria, ob siti tenuitatem, bilioso humori tenui
correspondent, non crasso , ideoque dicitur talis locus natura familiaris bili, quia a natura talis locus correio det configurationi particularum bilis, per quam nunc recipit, non alium humorem, & per hoc dicitur a tali l co attrahi hunc humorem , non alium, in hac etiam stimientia obstitiandum est Hippocratem docere modum ias, quo fit secretio nempe pet consorinitatem humoris sece nendi, cum vase, per quod humor secretus debet euere, re aliun se transportari, & tale documentum continetur in illis verbis ; venulae enim cum debiles, & tenues existant, alium humorem, di crassiorem attrahere nequeunt, & hunc
96쪽
modum secretionis uniuersaliter amplexi sunt Recentiores, eiecta facultate secretrice cum Hippocrate . Posset etiam
dici huic segregationi respexisse Hippocratem, & Galeianum, quando dixerunt in lispate bilem generari, qui , tune solum fit conspicua, quando in dicto membro segre gatur, & tunc solum quo ad sensuin videtur transire de , non esse, ad esse, tamquam si de nouo generaretur, quia licci in massa sanguinea extiterit bilis in hςpate segregata, ob mixtionem cum aliis humoribus non erat conspicua, Si tunc solum talis euadit, quando segregatur, ideo etiam si antecedenter esset, quia tale esse apparet solum facta segregatione, dicitur por hanc aliquo modo generari; & hanc sententiam videtur Galenus si istinuisse, quando, de Hii pari tium bilis generationem indagando. utitur exemplo vini, quod proprio calore segregare, & deponere ait excremen in varia, crassa,&subtilia,quasi velit ope caloris hepatis si
gregari bilem in sua substantia, & deponi in vesicam biliariam , tamquam in proprium receptaculum, cum Vinum
excrementa in se collecta per solam segregationem a filo calore, seu sermentatione operatam deponat, ita sanguis vi huius exempli a Galeno dati videtur deponere excrementum biliosum in eo prius praeexistens, in hepatissu stantiam per segregationem. Non desunt tamen inter Recentiores, qui bilcm credunt in lispare generari, ut Sylvius te Boe, constanter sustinens bilem a membrana interna cystis istis effici, dum Arteris materiam proportionatam pro huius humoris generatione in glandulis disiuersis per supradictam membranam deponunt. Hinc multi medicinae sectatores occasionem arripit runt credendi duplicem in humano corpore debere distingui bilem, unam ex adustis sanguinis particulis in eius macia collectam intra arterias, alteram a supradicta membrana de nouo genitam, quae in qualitatibus vero sunt simi
Segregationis bilis in hepate, rudimenta Prius iaciuntur in Liene, ut superius innui, dum peculiari fermento huius visceris effervescente, & sermentante sanguine , per hos
97쪽
circulante excrementitijs particulas sulphureo-salinis adustis, in eo collectis, tali motu sermentationis libertas quaedam conccditur, & a caeteris particulis separari permittitur, &hoc modo per venas ad lispar delatae in istius intimioris stantia acinis glandulosis contexta separantur, modo superius dicto. Quocumque modo se habeat generatio bilis certum est, α tamquam inconciissum in meaicina tenendum, a calore particulas sanguinis adurente originem ducere , & ita vel calor haepatis, vcl sanguinis , hoc praestare possunt, & si
impediatur huius humoris generatio necessaria , medico. rc praesentatur indicans augendi calorem per medicamenta calefacientia, sicuti si nimis excedat huius humoris copia supponendo excessim caloris, siue in sanguine, siue in haepaic: siue in corde, indicationem habebit medicus calorem remittendi per refrigerantia , & de omnibus his r medijs inferius Ucinus.
Humori bilioso in Cysti selis separato tribuitur a Recentioribus circulationis motus , quia indesinenter bilis inta duodennum effunditur necessitate inducta a comprςssione abdominis in omni expiratione ficta, & tamen semper vesicula bile impleta inspicitur, qua propter credcndum est bilem a dicta Cysti in duodennum exeuntem, traduci de nouo ad Canadem Cystim cum tanta copia in lupate non possit aegregari, quanta secernitur a Cysti; idcirco. Excellentissimus Borellus iudicat hunc humorem vacuis cibo intestinis , per istorum tunicam venas messeraicas ingredi, & ab istis in portam transire, a qua de nouo ad Hspar desertur, & ad cystina; nullam certe video rationem Per quam possit in dubium reuocari hic continuus nuxus bilis in intestina, quia praeter dicta a Borello, ad hunc probandum confirmari potest, cX Co quod bilis, praeparationi Chyli inseruiens, ita prouida natura dispona debuit, ut continuo fluxus semper Chylosae massar misceretur, cum autem nullum sit destinatum tempus animali ad cibum summendum, debuit etiam semper, & continuo fluX l. orermittcre huius humoris ad intestina, ut quocumque
98쪽
tempore cibus accipiatur possit massa chylosa in ventriculo praeparata, in intestinis perfici, & depurari, ope huius humoris. Mihi tamen videtur posse bilem tenere viam .
Chyli, & si hunc non inficit, dum ei miseetur pro sui de
puratione, nec sanguinem inficiet, immo huic poterit an ferre cas utilitates, quas Chylo impertitur, ut stiperius eXPosuimus . Quocumque vero modo fiat hic motus bili necessarius, si impeditur, vel ab obstructione porostatum intestinorum, vel orificiorum laci earum, cum detrimento animalis hoc euenit, & in quolibet casu conueniunt de- obstruentia, & attenuantia, quae etiam adiuuabunt hunc motum, si impedimentum efficiatur a crassite huius bilis,& sic diuersitas sententiarum non ponit diuersitatem medii pro restituendo bili motum circularem.
Ab hoc motu circulari bilis colligitur huic humori esse
naturale ad intestina deorsum moueri, & sic quotiescumque ad superiora & ad ventriculum tendit id praetornatu- Lili motui illius deberi, quod contingit in omni vomitu materiae bilios e in doloribus acutis ventriculi, cum oris amaritie, in Cardialgia, in appetitu deiecto, cum faucium siccitate, calore, & amaritie, bile suo sale at halico enerii ante acidum, a quo appetitus, & fames omitantur. Laeduntur etiam per hunc motum bilis ad ventriculum concoctiones alimentorum, non solum quia tota massa istorum amarore praeternaturali persunditur, sed citam quia a sale bilis dissoluente, plus attenuatur, quam massae Chylose conditioni conueniat, & ab hac tenuitate, vel multa serostatis copia colligitur, vel spiritosae siubstantiae alimentorum copiosa exhalatio promouetur , quae omnia imperfectam massam chylosam reddunt, excrementorum generationi magis idoneam, quam mutationi in perseetiim in
sanguinem, etiam vitium suscipiet massa chylosa, si a bile
acri lacessitus velitriculus determinabitur intempestiue ad Ypullionem alimentorum, non adhuc praeparatorum, quia
sne debita concoctione transibit ad vasa sanguiflua, materia cruda inhabilis ad sanguinis optimi caractercin susci-Piendum, quae omnia de antiquitate satis sapiunt. di
99쪽
Causi huius ascensus non aliundE est quaerenda quam in bilis volatilitate , contracta a nimia illius volatilitate . acalore interno, vel externo in eam introdiicta , vel a tipirituiuia copia ei commixta, & ab acrimonia ipsius cccedenti qua intestinum duodeniatim acute feriendo motum suum augere cogit, cum magna sui cleuatione, per quam contentam in sua cauitate bilem, per orificium inberius ventriculi in huius cauitatem transfundit, de volatilitas co
diuuat hane bilis transfusionem sursuri. Hic bilis motus deprauatus emendabitur cum purgantibus bilem, quae conueniunt etiam Cardialgiae in principio febrium factae exhibendo purgans per tres, vel quatuor
horas ante accessionem , ctiam volatilitatein moderans,
quale est Tamarindus Mirobolanum citrinum, adstringentia postea comaeniunt pro fixanda bile volatili in quorum genere sint omnia Terracea. & crustacea, ut Bolus Ammeniis, Terra sigillata; coralla, Margaritae, Spodium,&inter vegetabilia bistorta, tormentilla, consolida, plantago, Poliganum, portulaca, Sir. Corat. Ex mastice, Quercetani Str. Mirtinus , omnia acida toties recensita bilem eneruantia Spir. vitrioli, Salis, Salis nitri, Succus Citri, Lim uiam , Auranciorum, Cotoneorum Conditus, vi cst Miua Cotoneorum, Acetuin destillatum, Sir. de Agresta,& omnia adstringentia conuenient ratione volatilitatis fixandae. Acrimonia emcndabitur aqueis , dc oleosis refrigerantibus , ut sunt emulsiones Sem. Melonum, cum Sem. Papaueris, Aqua Papaueris Erratici, Aqua Maluarum ,
Decoctum Liquiritiae , Se sten , Alineae, Parietariae. Consec. Diacodion. Sir. de Papauere, de Hybisclio Ferneli . In Cardialgia praeter ista temperantia acrimoniam bilis, S acida istius vim stangentia , quia spiritus a dolore dissipantur, & fibrae neruos e plexus oris ventriculi
conuelliuitur spiritosa , & oleois couuenire praXis me docuit, ut est mixtio spiritus vini, eum aqua totius Citri.& Syrii p. de Cori. Citri, vel Cinamomi edulcoratiis ad medium choclear per interualla sumpta, vel R. aquae Theriachalis, Cinam. an. vir. I. Morzonarae via. 3. Spec. Diat
100쪽
hrae M. r. Consec. ex Hyacinto, Alchennes an. dr. I. S riip. de Staecade via. I. M. & summatur Per Cochi ciae . , iteratis vicibus, haec enim spiritiis refocillant, neruosis fibris vigorem addunt, ad expellendum humorem acrem
Non inconsulto huius humoris generationem natura Peragit, sed ad multas necessitates, & ad multa munia ex quenda destinauit. Primum, & principale ab antiquis cognitum, & decantatum , & a Recentioribus receptum est, sua acrimonia intestina irritare pro secum depositione, & excretione quapropter enervata bile, vel a salis acris paucitate, vel animio numido acrimoniam diminuente, vel a Pituita hanc retundente, alui stiplicitas contingit. Secundum officium est clivlificationi inseruire, ut superius demonstraui Hippocratis sententiae adhaerendo scriptae
in libro de alim. principium alimenti humidi, & sicci os,
gula, venter est, & pro ventre intelligenda etiam intestina, cum ventriculo, intestina vero non possunt alimentum perficere, nisi mediante bile, & succo Pancreatico in istis contento modo superitis demonstrato. Tertium ossicium est concurrere ad generationem cuius. dam salis nitrosi, una cum succo pancreatico, quod per V sa lactea penetrando venas, & arterias, sanguinem in stu-xibilitate, & tenuitate continet, atq; ab huius activitate circulationis opus conseruatur,&qiiamuis ab Antiquis hi iusmodi doctrina, nec cognita, nec docta suerit, eo quia coim cursum horum duorum humorum in intestinis non cognouerunt. & canierunt lumine a circulationis veritate, & a venarum lactearum cognitione accenso, videtur tamen praedicta doctrina rationi esse maxime consona, nam ctiam vacuuis, ab omni alimento intestinis, bilis, & succiis pancreaticus in ca- uitarem intinini duodenni defluunt, quia in qualibet expiratione, ut stiperius dicebam musculi abdominis comprimendo partes sibi subiacentes, ut harpar, & Pancrcas, ab utroq; hoc vi scere contentum humorem continuo exprimunt 3 ab hac continuata scaturigine horum duorum humorum colligo E a coim