장음표시 사용
171쪽
Et si obiiciatur . explicatio operationum humorum, perparticulas eorum in , vel rigidas, Vel flexibiles, vel acutas dissensionem ab Antiquis includit, quibus placet humorum abionem per qualitates determinare. Respou iciemus per actionem particularum in aliquod sitaiectum dependenter a figura, vel motu illarum, dici subie i. tum illud tali, & tali modo qualificari a Idcirco cum ratione etiam ab Antiquis actiones istarum particularum generico nomine quillitatis appellatae filerunt, & Neoterici specifico magis usi sunt, determinantes subiectim a particulis corporis agentis qualificari ratione acutiet, acrimoniae, rigi ditatis, & duritiei, & ab his materiae modis morbolam eius naturam dilucidarunt, quia eatenus est morbosa simpradicta pituita, quia est pontica, & est talis per dictos materiar modos esse morbosam, quia sit pontica , deducitur primo ex eius denominatione, secundo quia fuerunt soliti Antiqui humores prauos denominare a qualitate perquam sunt Noxij.
Vrina naturali separationi subiaeet pro massae sanguineae depuratione, & purgatione a superfluo, & ini tili sero, extra enim corpus relegatur urina solum, ut sece natur non ad alicuius operis finem, eo modo quo semen extra corpus eiaculatur ad generationem perficiendam principalissimum , & admirandum naturae operantis mirac
la urina emo praeter excretionem extrementi nihil est, quod humani corporis beneficio contribuere possit, cum iit substantia depauperata ab omni eo, quod potest inseruia re nutritioni partium, vel spirituum generationi, 'uamuis in huius substantia utrumq; latuerit, quo Natura via rem nee tantum inutile ista expurgatione dignum... S,
172쪽
secernitur urina a Massa sanguinis in renibus, per virtutem istortim secretricein, si Antiquis credimus, quamuis ut difficile creditu, prout superius innui facultatem secretricem intimam substantiae renum operari in humorem illislibstantiae Aecundum superficiem solum adhaerentem, pro ut est sanguis, a quo urina secernitur 3 Recentiores hanc facultatem secretricem explicarunt per proportionem porositatum substantiae renum, cum particulis, inutile seriuncomponentibus, vi E transfisso sanguine ab Arteriis in substantiam renum ab istoriun porositatibus excipitur, refluente reliquos ingnine per venas, pro ut exigit circulationis ordo, quia istius particulae secundum figuram non sunt proportionatae dictis porositatibus, ideoq: ab eis non admittuntur , sed excluduntur, & hoc modo secernitur seriuri inutile a inassa sanguinis, & rem etiam,& sensibiliter concipitur, quid sit virtus secretrix, in quo consistat, & quomodo operetur , haec suit mens Hippocratis expressa in sententia descripta, ubi egimus de secretione bilis a sanguine. .
Aliqui admittunt ultra hanc proportionem porositatum clim particulis serosis, formentum quoddam in renum substantia, cuius ainatu tacta sanguinis potio per renes circulans condensationem quamdam patitur, a qua exprimitur dicta serositas eo modo, quo per constrictionem aquae in spongiae porositatibus existens, exprimitur, & lac coagula tum, & sanguis concretus scrositatem ab alijs partibus se paratam profundunt, non alia ratione, nisi quia per coa gulationem condensatis particulis componentibus sanguinem, pori substantiae huius magis constringuntur, & quidquid in eis est liquidi, primitur ; p terquamquod a comdensatione praemuntur undequaq partes corporis condem siti tamauam a manu constringente spongiam, & ita umdensat ,& inspissat, ut serotitatem modo cicto alius Vilc tibiis prosundat, saluo motu fluxibilitatis, sed tardo. Idci co pluries in mentem venit renes succentpriatos refluum a re-
173쪽
Et si obiiciatur . explicatio operationum humorum, perparticulas .eorumdem, vel rigidas, vel flexibiles, vel acutas dissensionem ab Antiquis includit, quibus placet humorum actionem per qualitates determin re. . Responciemus per actionem particularum in aliquod ni lectum dependenter a figura, vel motu illarum, dici subie i. tum illud tali, & tali modo qualiscari ; Idcirco cum ration etiam ab Antiquis actiones istarum particularum generico nomine quulitatis appellatae fuerunt,& Neoterici specifico magis vii sunt, determinantes subiectiim a particulis co poris agentis qualificari ratione acutiet, acrimoniae, rigia citatis, & duritiei, & ab his materiae modis morbosam eius naturam dilucidarunt, quia eatenus cst morbosa si pradicta pituita, quia est pontica, & est talis per dictos materiae modos esse morbosam, quia iit pontica , deducitur primo ex eius denominatione, secundo quia fuerunt soliti Antiqui hiunores prauos denominare a qualitate perquam sunt Noxij.
DE URINA. V Rina naturali separationi subimet pro massae sanguineae depuratione , ω purgatione a sepernuo, & ini tili sero, extra enim corpus relegatur urina solum, ut sece natur non ad alicuius operis finem, eo modo quo semen extra corpus eiaculatur ad generationem perficiendam principalissimum,&admiramum naturae operantis mirac ruintas In urina ergo praeter excretionem extrementi nihil est, quod humani corporis beneficio contribuere possit, cum iit substantia depauperata ab omni eo, quod potest inseruire nutritioni partium, vel spirituum generationi, quamuis in huius substantia virumq; latuerit, quo Natura da rem
nec tantum inutile sola expurgatione diduum.
174쪽
secernitur uritia a Massa sanguinis in renibus, per vimitem istorum secretricem, si Antiquis credimus, qiuuia uis sit dissicile creditu, prout superius innui facultatem sectetricem intimam substantiae renum operari in humorem illi stibstantiae, secundum superficiem solum adhaerentem, pro ut est sanguis, a quo urina secernitur 3 Recentiores hanc secultatem secretricem explicarunt per proportionem porositatum substantiae renum, cum particulis, inutile serum componentibus, unde transniso sanguine ab Arteriis in substantiam renum ab istorum porositatibus excipitur, refluente reliquos gnine per venas, pro ut eXigit circulationis ordo, quia istius particulae secundum figuram non sunt proportionatae
dictis porositatibus, ideoq; ab eis non admittuntur, sed excluduntur, & hoc modo lecemitur serum inutile a inassa sanguinis, & recthetiam,& sensibiliter co ipitur, quid sit virtus secretrix, in quo consistat, & quomodo operetur, haec suit mens Hippocratis expressa in sententia descripta, ubi egimus de secretione bilis a sanguine.
Aliqui admittunt ultra hanc proportionem porositatum cum particulis serosis, fermentum quoddam in renum substantia, cuius asstatu tacta sanguinis potio per renes circulans condensationem 'uamdam patitur, a qua exprimitur dicta scrositas eo modo, quo per constrictionem aquae in spongiae porositatibus existens, exprimitur, & lac coagul tum , & sanguis concretus serositatem ab alijs partibus se paratam prosundunt, non alia ratione, nisi quia per co gulationem condensatis particulis componentibus sanguinem, pori substantiae huius magis constringuntur, & quid uid in eis est liquidi, exprimitur ue praeterquamquod a comensatione praemuntur V equaq; partes eorporis c*nde siti, tam3uam a manu constringente spongiam, & ita vim deqtiaque scrositas condensationis nescia expcllitur 3 Hinc dacile est credere,fermentum renum esse tamquam coagulum, quod sanguinem non coagulat, ut motus auferatur, scd concensat ,& inspissat, ut serositatem modo dicto a suis viscerit iis prosundat, saluo motu fluxibilitatis, sed tardo. Idci
co pluries minentem venit renes succenturiatos refluum a re-Ι nibus i
175쪽
nibus sanguinem suscipientes a Natura donatos filisse se mento diuolutivo, ut corrigerent crassitiem, & inspissati nem a sanguine sustepta in renum substantia ad hoc, ut facilius,& tum cursu suam viam per superiora perficere posset, ex quo patet, hanc scrinenti concitionem magis manifeste facultatis secretricis potentiam explicare, quod si rei,ciunt Antiqui, non possunt reijcere si radictam proporti nem porositatum, cum particulis scrons, quia si per eos etiam serum transeolatur per dictas porositates stante sanguinis circulatione, debet ene proportio inter has, & particulas seri, & si reiciuntur aliae in sanguine existentes, id conti sit , quia non sunt proportionatae dictis porontatibus, &ncuti poculum cereum subtilissimo acu perforatiun, & pl
num aqua salsa sinit per dicta foramina abire simplicissimam aquam retentis salinis particulis, quibus aqua priuata suae naturali dulcedini restituitur, quia a foraminibus acu factis admittuntur particulae aquear, non salinae, de hoc in
do dicuntur istae ab illis secerni, ita Antiquitatis sectatores sine istius contemptu, sed veritate, & experientia persiadente debent admittere virtutem secretricem urinae In Pra dicta proportione porositatum renum, cum particulis ser sis, cxperientia etiam docente poculo hederae aquam vino
mixtam separari, per solam Proportionem, quam particulae aquae habent, cum porositatibus hederae, qua deficiente in particulis vini, non separantur, sed a poculo retinentur, dea Percolatorii densitate, eius porositates angustas reddente liquidum, & tenuem humorem descendere secundum suam fguram angustiae praedictae correspondentem, crassiorem, &densiorem utpote amplius spatium eXigentem retineri .obseruamus ;& huius opinionis fautorem habemus Hippocratem in lib. de ossium Natura circa initium, ubi adamussim
hanc sententiam exponit, dum scribit, ren autem cauitate sua ad magnas venas situs est, unde procedunt ex ipso in svesicam, qua parte potus per venas ad renes trahitur,d indefer renes aqua velut excolatur, & per ipsa intestina, per
que stinui emittitur. Spongiar enim est simile, quod ab his ad vesicam tendit, illicq; urina a sanguine percolatur, & secernia
176쪽
Impeditur haec urinae secretio, vel vitio arteriarum, quae serum non perfundunt in substantiam renum, ut contingit, quando arteriae emulgentes valde turgent, & distensae sunt a copia sanguinis, quia a magna turgescentia fibrae membranae,
arteriae, non contrahuntur versus cauitatem, pro expulsione
scri, & sanguinis, sed remanent semper extensae cXtrorsum,S ho vel praecedentem, vol iam facta supponit inflammatione, vel vitio porositatum substantiae renum, quae scro prosum locum non praebent pro segregatione, Sc in nis duobus casibus, siue separatio seri in renibus fiat por facultatem secretricem, cum Antiquis siud per sermentum specificum renum,cum Recentioribus, siue mechanico modo per cOfigurationem por statum renum, cum particulis serosis semper debemus vitium supradictum arteriarum auertere, cum sanguinis missione larga a bracchio primo,& etiam a pede cum eis omnibus,qus timilammationem imincialem prohibere possunt, vel saetam curare de quo alibi. Adnoto solum multoties hoc Symploma
in Ebribus contingere, quod cognoscimus ab eo quod stipprimitur urina,& in vesca non animaduertimus, ncc CXtension nec dolorem, nec stimulu ad urinae excretionem,& statim adiparente urinae suppressione post decem, vel duodecim horas mittendus copiose sanguis a bracchio ad libra una cum dimidio, & post sanguinis missione exhibenda potio, quae urinam moueat,& acita sanguine condensans, & tardii ad inotuit eff- ciens imbibat,vel dis luat qualis est sequens R.aquae Ononidis via. a. Asparagoru vn.6. alis prunollar. s. p.dr. I.m.& POtioni praemittat puluere ex oculis cancrorum dr. I. ligni Neiritici dr. s. m. vel ex radice Plantaginis aquaticae ad ar. I. Porositates vero renum obstructae, & impeditae a materia
crassa sunt liberandae aperientibus,& attenuantibus diureticis nuncupatis, ut sunt quinq; radices aperientes radix Ononidis Filipendulae, semina Dauci, lappe maioris, puluis millep
dum, Ventriculorum galinae praeparatorum sit horum Praeparatio tali modo tempore hyeinali in maiori rigore frigoris accipiantur ventriculi gallinarum vino maluatico, abluuat tur, in furno leni calore exsiccentur,& inpulucrem redigantur , sal Tartari volatile, puluistastus ex capsilla limacarum,
qtiae in hoc casu pro Arcano habetur &c. Rcsrigeranti. sunt
177쪽
sunt vitanda, quia materiam crassam magis condensant,&impedimento obstruenti contumaciam addunt; Acida vero volatilia non prohibentur, ut spiritus vitrioli, & salis nam acredine,& volatilitate humorem fixum crassum acido fixo imbutum, & coagulatum, in minimas partes dissoluere valent, etiam q s sermentum renum si in his hospitatur corroborare , cum ad acidum vergat. Acidum condensare, & dissoluero, non est notitim in Schola Phylosophica Chymicorum, & multis experimentis comprobatum manet, & r tionem huius alibi exposui,&sic inconcussum manet, qu cumque data sententia secretionis urinae huius laesion 1 amodo descripto esse curandam his medicamentis,& rein
dijs, unde etiam infallibile pro hac parte evadit hoc Systema.
Potest etiam a calculo in renibus genito talis secretio Vrinae vitiari, quod continuo in Praxi Obserit uS, nam a existente dolore in uno rene urina omnino supprimitur, vel rarum secernitur, licet alter ren, vel ci annexus Vretner, non doleat, & huius ratio est, quia in praefato dolore nerui, & membranae renis affecti consensum seruantes cum
Vrethere membranos a Calculo puncto, & dilatato, S: in dilatatione secundum suas fibras contractionem patiente, &conuulsionem convelluntur, & in hanc conuulsionis assec tionem trahunt membranas, & papillas alterius; renis ob connexionem, quam habent inter se, per quas debet transire urina, & an nac contractione, & conuulsione, ita coim stringuntur ut particulas serosas omnino cxcludant. In hoc casu expellendus est calculus remedijs a Cenosi Ilo in suo th iuro pharmaceutico descriptis, vel dr. I. r dicis virgae Aureae, cum scr. r. salis.radicis lappae maioris, vel cum Pulvere ex ventriculis gallinarum praeparato, vel cum puluere radicum filipendulae rubrae, & seminum Saxi- fragiae, & lappae maioris scr. a. in decocto Cicerum rubCrum, & radicis Ononidis exhibeantur. Puluis Artemisiae
collectar mensae Maij Luna existente in sigho Gemini die
duodecima, vel decima tertia Lunae ad dr. a. cXhibitus cum vino calculum expellit, quod facit etiam ad libram . I. succus eiusdcin, & capsula limatarum optune in puluerem re-
178쪽
dasti, & pullus lotus optime in vino, & exsiccatus ad dr. i. vel ad dr. a. exhibeatur Borax mineralis ad dr. 1. in decocto diuret co , & dr. a. Plantaginis aquaticae calculum expellunt. Potest etiam laedi haec urinae secretio vitio aliarum pamtium ut in hydrope ventris, de Thoracis in magno, & comtinuo sudore, & etiam ob magnam sanguinis crassicie a o, quae non sinit separari serositatem superfruam, & excrementitiam, quia eam intime init suo lentore cum alijs parti- culis sanguinis. & tunc remedia erunt illa proportionata dictis indispontionibus. Non minoris considerationis est in Medicina urinae profluuium, ac sit eius sippresso, accidit enim illud , quando urina excreta excedit quantitatem humidi, quod a cibis solidis ope concoctionum, & potu exprimitur,&secernitur,& tale urinae pro numim Diabetes dicitur, cuius causa ab Antiquis in calorem si videntem Massam sanguinis , per quam sesionem in copiosam resoluitur serositateira, quae renibus impartita copiosum etiam urinae fluxum enicit, vel in renes intensE excalefactos ,& calore copiosam serosit tem attrahentes rcsunderunt, re tamen considerata haec a
tractio per calorem non videtur sibsistere, & reptagnat modo superius explicato de secretione urinae a mula sanguinea Calor fundens sanguinem a me pro causa diabetis admittiatur , si ei coniungatur salsedo, quae facise ab excessu cal ris ex Antiquorum placitis introducitur: Ab hac salsedine sanguinem inficiente dum hic sua circulatione partes abluit multae particular istarum partium abradantur, oc comminuuntur in liquidam, &suxibilem substantiam, eo modo, quo ab aqua sorti comminuitur argentum, ut eius fluxibilitatem aemuletur ab his particulis abrasis, & ad seri formam redactis: augetur in vasis serositas, quae pro aucta copia per renes expurgatur, & hoc modo mihi videtur rem criplicata causa Diabetis multiplicatae serositatis, & inciei, ad quam semper tendit, & in 'uam terminatur, quod etiam luperius acinotaui, ubi de salso a succo pancreatico, & abile proueniente egi: Pro
179쪽
Pro huius curatione non positim excogitare melius remedium eo proposito in meis consultationibus nempe lac exibitum, ea forma ab aliquibus laudata Pro curatione podagrae admiscendo laeti prima vice illius Asumptionis dr. scquentis pii lueris R. Gummi Arab. Bol. Arm. Balatin. Sumach. Gland. an. dr. s. Amylij Gummi Tragacant. Seminum Laetilcar, Portulacar, Malliarum, Psylli an. dr.3. Santali albidr. I. m. stat niluis. Potest etiam Parari decoctio longa cum hordeo Radicibus Altheae, Maluar, fruch. Alchehengi;& pluries per diem haurienda: hinc potest etiam una cum dietis ingredientibus inisceri dr. r. Salis saturni, cum hac dccoctione, per duas vices omni die capiat Terram CatechuPraeparatam ad scr. a.
Praeter aqueam scrositatem excrementitiam ,& corpori inutilem alias partes in se continet urina, a quibus colorem, consistentiam & scdimentum suscipit. Has partes in duas, distinxerunt Antiqui in bilem primo a qua volunt colore flativo paleari naturaliter tingi. Secundo in reliquias alimenti , post exactam partium nutritionem in his remanentes, quae intra sanguinem de uouo receptae, & serositati inutili Onam laetae cum hac per urinam expurgantur ,& huius sediluentatio constant, ab hoc principio medico persuasi practiaci ab urinae sedimento conditionem concoctionis deducunt, '& huius persectionem , vel impersectionem a sedimenti persectione, vel imperfectione colligunt. In febribus sedi- ,
mentum fieri a morbosa materia concocta, & segregata, & ad vias urinae transnissa determinarunt. Harum partium numerum, & conditionem nobis manifeste notificat cxperimentum ab Excellentissimo, & Docticsmo Bellino in suo Tractatu de urinis expositum, & est,
quod si urina lento igni evaporanda exponatur, evaporante paulatim aquea substantia color urinae flavus magis intendiatur, & pro inaiori istius resolutione maiorem semper a quirit intcnsionem, ita ut ad nigredinem accedat, huin idocvaporato, & ad paucam quantitatem redacto, quo resoluto remanet in fundo vasis materia crassa, nihil aliud repraesentans nisi salem, & terram, & in hoc fide depraehenditur
180쪽
summa activitas, & acrimonia, dum vero actione ignis aqueinn urinae evaporat, fetidissimus exhalat odor omnino similis illi, qui sciatitur in urinoso Spiritu ab urina per destillationem elicito, de quem exhibet etiam spiritus salis Armoniaci destillatus, otia odor consistit in aliqua portione sulphuris, cum sale alliasico,&volatili comm Yta. Si dictis reliquijs urinae addatur aqua commimis paulatim, & in ea proportion morrespondenti illi quantitati seri evaporati, sub qua urina colorem mutabat, obseritamus, aquam supersus in eisdem coloribus omnino tingi, ita vi,quando additum fuerit tantum aquae, quantum seri cita ratum fuit, inlac urina omnino talis apparet, ac quando excreta fuit. Ab hoc experimento euiuenter comprehcndimus in urina praeter serum, seu aqueam substantiam adesse salem fixum, & volatilem, cum aliqua portione sulphuris,& terrara quibus colorem, consistentiam, & sedimentuin mutuatur,& hoc experimentum debet citam ab Antiquis recipi, iucum Recentioribus conuenire,&maXime cum certo constet ex Antistiorturi decretis varia CXcrementa corporis Per urinain secerni, non tam tempore sanitatis, in quo & o Crementa generantur, non solum materialiter ab alimentis
prauis , Icd etiam effective, vel a partium vitio leui, vel a
fermentis earum alteratis,vel a sanguinis sermentatione mediocritatem excedente, vel in excessu , vel in deffecini. Placuit etiam illis, haec excrementa varia a natura prouida Per Vrinam excerni, pro sanguinis depuratione , quam in morbis in quibus urinas excrementis morbosis turgidas ostendunt, & crises per urinam faetie persuadent, &tot morborum curationes, quae succedunt, per paulatinain morbos e materiar euacuationem per urinam, cum per Antiquos urina tam in sanis, quam in aegris sit excrementis plena sequaces in hoc habent Recentiores, qui maioris claritatis gratia, haec excrementa in sero sale uilphure, &terra, scii tartaro tamquam sub genere colligunt. dc in hac determinatione veritati adhaerent pateficiar a supradieta CXperientia, & emicanti in ratione a dicta experienti ita, sumpta , per quam recte: explica't varietates vr in