Nouum systema medicum ex unitate doctrinae recentiorum, & antiquorum auctore Pompeo Sacco Parmensi

발행: 1693년

분량: 450페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

251쪽

dios POMPEI SACCHI PARMENfIs

Huius esseetiis ablatio, Sc nutritionis laesae curatio pendet Elasa sanguificatione remissa a restitutione fermentorum partium naturalium, de sanguinis, pro qua praeter dicta lup rnis, ubi de Chutificatione, de sanguificatione pro partium naturalium calefactione, exsiccatione, & materiae resoluti ne meo iudicio cilicacissimum euadet decoctiim ex ligno Sameto Sassatas, dc Iuniperino cum Hyrundinaria, Hydropi re, Nasturcio aquatico, Enula Campana, Gentiana addita nuce Mostata, Cinamomo, de ligno Aloes, & per quindecim dies fiat solutisum cum I 'urbith. Marico, Senna, & Poli dio,per alios quindecim dies purgantibus su Bensis sudor pr

uocetur arte, dc exhibendo es. I. Cornu Ceres philos prirarati, vel dr. r. Cinabris Antimoni, vel uterque simul misceatur ad dr. I. hoc totum applicetur, Gr vires inlacuationem sudoris,&alui ferre possunt, maiorem corroborationem sonacmi s,S sanguini addemus,stunmendo omni mane species diambrae ad dr. i. curia scr. r. pullieris ovierint, ct post an diiun, α coenam spiritum vini ad vis. s. Aromatizatum cum

Nuce mostata, Cinamomo, Cubebo, ligno Aloe, Spicata nardi, maci, dc granis Iuniperi, de his insistendum per η o. dies

ser interualla purgando corpus cum pil. melanagogis. i. Huic laesionantiaitionis a materia improportionata assinis

est illa, qua sanguis, de tota illius massa vitiatur , laus copiam in se colligendo ab hac enim inhabilis redditur pro nutri ione peragenda, de si ab illa separetur, de in aliquam partem de

terminatam copiose deponatur, ut ad caput facit hydroc phalum, ad cauitatem pulmonum, Hydropem pulmonum, ad cauitatem ventris, Hydropem ventris, ad uterum, dc H ei opem uteri facit, ad scrotum habemus Herniam aquosam

ct si ad vasa Vmbilicalia Hydropem Vmbilici, de si ad oculum

Optita linit cin, hoc est oculi Hydrorem' i ς'Am Ab hoc humoris aquei conciarsu ad partem vitiatur eius tritio , quia materia est improportionata dc quin ab humi doaqueo, irtus, dc efficacia calidi innati partis eneruatur de ab co tam implentur porositates partis, ut non possinio cupari ab humore bono, si adesset, pro optinia PartiS nutritione, & laxitas parti introducitur, a qua cius constitutio or- sanica ritiatur: Ge-

252쪽

NOVUM SYSTEMA MEDICUM. ro

Generatio huius isosi humoris a multiplici deducitur causa, nemo a frigida intemperie partium preparationi alimentorum inseritientium, quam recentiores sermentum debilis sum vocant, se mentis enim tribilunt,qiiidquid temperamento donant Antiqui, pro quo videnda, quae superius dixi de

ventriculo, bile, & sicco pancreatico, ubi etiam exposita suerunt remedia, per quae corrigi possunt, Sca sua debilit te, & Digiditate morbosa r moueri. . Pars mutans Chylum in sanguinem, vel in secerim nutria tirunn elaborans, si debilis euadat,totuin in aquam vertit, de rarum resere , an tale opus sanguificationas, vel ab harpate, vel a Corde, vel a pulmonibus, vel a sanguine ipso persciatur, ilia cuiuscumq; partis sit opus a calore semper e iura Coa- . uiuatur, undὰ calefacientibus semper remittitur diminutiisti

opus sanguificationis, & quamuis calidum dictarum partimia, nou sit idem, sed in omnibus diuersam habeat temperiem,

gradum, scia modificationem, per hoc tamen non requiritiae Miuersi calefacientis electi pro diuersitato partis affectae, prout aliquibus videtur necessarium. Ego tamen iudico poste setiam sustineri omnia calida esse huic operi idonea, nam cium. libet pars particulas calidas cuiuslibet medicamenti suscipiendo habet potentiam,eas disponendi modificatione suae naturae accomodata, & necessaria ad exequenduin opus, sibi d bitum, & hoc mouo quelibet pars,ex quolibet medicamento calido si cipit materiam restaurativam sitae temperiei, veI se menti , si vero particulae sint modificatae cum alijs particulis elementalibus, vel salis, & sulphuris modificatione conri niciati particulis calidis constitilentibus temperiem partis, tales particii lar dicuntur specificd partis, hoc tamen non tollit calorem partis non posse remitti a particulis simpliacibus calidis modo. suprauieto.

Dissolutio singuinis secundum aliquas fias partes, abile

facta, serositates in copia cumulat, ut de bile superius d monstraui. cum dissollitis partibus sanguinis in minima imperceptibilia illa humiditas, quae haec minima sib crassori particula viaiebar, solitatur,& sero sanguinis mixta illid c rialia auget, Sc hoc modo Iustinetur opinio Antiquorum s

253쪽

tiun Hydropem facientem a causa calida generari, & si illi

voluerunt, a calore extraneo calorem naturalem sesrocari, &extingui, vel sanguinis, vel partis sanguificatricis, &indis solutione a bile facta habetur suffocatio, & extinctio caloris, in parte illa dissoluta, evaporante in actu dissolutionis calido in parte dissollira existente, & in bile adest calor extraneus dum hanc dissolutionem molitur, cum videamus a calore liquefieri solida, sed actio caloris a bile coadiuuatur a sale suo ilixiuio , corros tuo, Antiquis non ignoto, & sic cognita causa huius dissolutionis per causas Antecedentes excalefacien-.tes, de per bilis excessum iuxta dicta de bile stiperius refrigerantibus utendum, & adstringentibus, ut calor, & acrimoniabilis remittatur, &sanguini adstrictio concilietur, qua dissolutioni magis resistat, ut sunt plantago, eortulaca, polig Duin, bursa pastoris, & similia, terra sigillata. coralia horum Syri iis,& tinctura, species santalorum, Diaplantagi- nix Mynsciit. Crocus Martis adstringens diascorditim con- sec. ex Hyacintho sine odore, tinctura Roseruin, & Santalorum rubrorum. Sequens remedium implet omnes indic tiones in hoc casu R. succum plantaginis . & Hepaticae an. lib. 2. ponantur in olla, cooperiatur cum pelle tenui, vel cum tela lini quater duplicata.fortiter ligetur, & cineres super portanetur collocetur olla in serno calido pane extracto, & fiat Ignis

ad latera ollae debilis, & ibi relinquatur, usq; ad consemptionem medietatis dicti succi, postea discooperiatur olla, coli

dico Spicae Nardi, & si nihil aliud potetur, erit melius, &hoc remedium est cxpertum in Hydrope a causa calida. i Tumor lienis aquarum, de scri collectioni inscruire docent Rutho res, & experientia dei nonstrat. dum Lienosi Hydropici facillime ouadunt, cuius causana Antiqui refunderunt initi lim, ex cibo, & potis,in ventriculo genitum, quod o tunicis ventriculi exsudando ; excipitur a venis mesera icis, es ab his ad lienem deserentur, & portionem etiam dicti seri pervas breue ventriculo implantatum, ad lienem deportari existimarunt. Ab huiusnodi confluxu seri ad lienem, hunc in L in Orcin extuberare necesse cripolita dicti humoris copia,

254쪽

NOVUM SYSTEMA MEDICUM. ao

cuius quando non est amplius capax lien, alium sibi quaerens locum, & facta vi venis, in quibus continetur, has dilacerat, & aperta via in cauitatem ventris dilabitur. Sed corruit,&falsitatis arguitur, haec sententia a doctrina circulationis, a qua docemur venas meseraicas non serre, sed reueliore humores a liciae, sicut etiam vas breue, ita principio circulationis destituta Antiquitas in crrores incidit, qui non possunt deffendi hac aetate, in qua dictum principium est stabilitii , nisi cum nota, vel inscitiae, vel dementiar. Demonstrata salsitate praedictae doctrinae imponitur necessitas Recentioribus,causam indagandi, per quam Hydropsa tumore lienis proueniat non repugnantem ullo medicinae principio, & quomodo scrum copiosum,&humores crassi &pituitosi in liene colligantur, hunc vel obstruendo, vel tumefaciendo, cum deprauatione nutritionis partium, & ΗΡdropis generationc. Idcirco statutum csta Recentioribus liciae tumore affecto huius fermenti praeparationem impediri, cuius ossicium cst,

sanguinem per eum circulantem sermentare, noua eXaltatione , rarefactione inspirata, qua partes crassiores volatiliZantur, & mixtio istarum cum subtilioribus peraFitur, addendo sanguini persectionem maiorem. Hinc impedita prsparatione talis scrinenti sanguis crassescit, parum sermentatur,eXcrementa in se retinet, & spiritus concentrantur ; Nam hi solo motu sermentationis explicantur,& eXcitantur, & CXcrementa per cumdem segregantur ,& tota massa attenuatur: his viti js deprauatus sanguis culpa lienis, abit in serositates a condensatione sui expressas, eo modo quo videmus e panno aqua imbuto per condensationem illam ab co exprimi, pari pacto serositates sanguineis particulis commixtae a concensatione istarum extra nullam exprimuntur, & libertati consignantur. Spiritus eodem modo concentrati, & colligati totam massain sanguinis in sua unione perfecta regere non valent, idcirco tenuiori parti,hoc est serosae,segregatio Permittitur, utpote ad hanc magis dispositae. Sanguine condensato,& spiritu in eo existente fixato deprauata Chyli suscepti cococtio sequitur,dum causa dicis code sationis chylus no potest cu sanguine misceri,prout requiritur

255쪽

rro POMPEI SACCHI PARMENfIs

ab optima sui concoctione, nec a spiritu vitali pro maiori parte sui quiesconte, & otiantc disponitur ad mutationem in por-fectum sanguinem, quapropter Chylus, cum dictis impedimentis , in scrofana degenerat colluuiem, & hoc modo paulatim tota masti sanguinis sero exundat, cuius excretionem natura intendens, tamquam alicuius excrementitit, & noxii, in alias partes profundit, a via renum propria pro excretione

serosi humoris nutritioni inutilis deflectens, vel ob huius pamtis incapacitatem, vel ob culpam aliarum habentium morbosam dispositionem, ad suscipiendum talem humor m. Hoc modo a tumore lienis laeditur sanguificatio, nos a sanguinis ad nutritionem inhabilis redditur, & copia seri in hac

congregatur, quod transfunditur aliquando in thoracem scrotum, in ventrem, in pedes, & crura, ubi frequenter fit O dema, in Hydropem degenerans, dum scrum in copia ab A terijs depositatuita in dictis partibus a venis non absorbetur,&ibi relicti im per porositates dictarum spargitur, ibiq; ammisso calore concepto a corde, &ab ambientis frigore saltem ros pective concrescit, partes, inquas decumbit in tumorem inferendo, qui foueam conseruat,sii digito comprimatur, & quia humor ibi collectus, omnes implendo porositates non relinquit locum quantitati noui humoris per circulationem adumnientis, & arteriae a tumore compresiae non recipiunt solitarn

sanguinis quantitatem, hic reducitur pro maiori scii parte ad partiri superioru Arteria ha qui b. facta eiusde copiosis quantitatis seri depositio, in partibus istiς ide contingit,quod de cruribus dictu est,& sic proceditur, donec in votre eade cotingat. Aliquando euenit per motum diurnum pati tale Oedema

pedes, & crura, quia a motu concitatior fluXus sanguinis euadit ad dictas partes, & cum magna copia. unde fit tumor modo supradicto, nocte vero in lecto evanescit, S per quietem, quia tunc minor copia sanguinis fluit, & materia fluxa a cal re lecti attenuata, resorbetur a venis, & sic tumor cuanescit.

Per digressionem colliFe ab eodem tumore lienis fieri Hydropem, compressis vasisIymphaticis circumstantibus ut libere lympha per ea discurrere impediatur, ab hoc impedimento detentus humor vasa distendit, & a noui humoris affluxu in

256쪽

NOVUM SYSTEMA MEDICUM. air

gis intumescendo disiuinpuntur, transfusa lympha in cauitatem abdominis. Venae etiam circumstantes compresse possint id praestare, impedito per compressionem libero cire sanguini, qui coactus stagnare vcnas distendit, & porositates earum dilatando, sero aditum concedunt, ut CXeat in cauitatem supradictam,potest etiam fieri,quando in lienis membrana vinculae aqua plenae attollinitur,a quarum disruptione aqua in ventrem profunditur,& hoc modo Hi p. cxplicauit causam Hvdropis pulmonum, quocumq; in loco recipiatur huiusnodi serositas in copia , Urelitur semper nutritio partis r cipientis , nec potest in pristinum restitui, nisi dicta serositas auferatur, istiusq; causae occurratur. Et si Antiqui errarunt in declaranda causa copiose sero- statis a tumore lienis, non errarunt in cura a Recentioribus sectata deobstruentibus uniuersalibus, & specificis tumorem eradicare conantibus, inter quae Antimonialia, Chalybeata, & Tartarea sint praestantiora, & praecipue tinc tura Antimoni j tartarizata, addendo tinctura chalybis,&sal tartari volatile, valent Arcanum duplicatum, sales volatiles multoties repetiti, herbae sale volatili praeditae, & sint omnes Aromaticae, & caephalicae; diuretica cum istis ctiam conueniunt ut lixivium ex Vino paratum, cum cineribus Stipitum fabarum, puluis buffonis exsiccati multum valet,in Hydrope valet sequens lixivium R. cinerum genistae virgineae s-liquarum fabarum, vitis albas uuas profercntis, caprisoli1 an. m. I. Vini lib. ter cola per dictos cineres, & crit factum lixivium,ad ijce nucem Myristicam,cinamomum ad pondus huius , baccas lauri n. s. cyminum vnc. a. sem. Anisi, de faeniculi tantumdem, semina crasse contundantur,adde sicchari unc. q. ter in die bibat,per spacium mensis de hoc lixivio ad lib. s.oiaani vice. Scquens est magis specificum pro liene R. cineres ligni Quercus, Fraxini, & Tamarisci, his substerne solia scolopeiadriae, & Meiathar supcrassiinde aquam pluuialem, vel sontanae , & fiat lixivium, de quo bibat aeger, quantum potest per diem, & mane lib. in Aurora, hoc lixivi una poterit Aromati Zari cum nuce Moscata, Cinamomo , Spica Nardo, & sim, libus, &utendum pcr dies quadraginta, vel P. summitatein. O a Iuni-

257쪽

1ia POMPEI SACCHI PARMENsta

I imperi, Pini, Genistae, Volubilis magna & Ononidis fiat lixivium cum vino, in quo sit spendatur iacculus ciun istis pulveribus R. Calami Aromatici Hermodactilorum an. unc. s. Rad. Ircos unc. I. s. Rad. As eri, Brioniae an. unc. I. Ciperi dr. 6. Cinam. Scharnanthi, Zinaiberis an. dr. I. Cr ci scr. I. omnia mixta pulueriZentur . Propositis reinedijs aperientur obstructiones, & scri copia per urinam diuertetur, quo facto sanguinis larissa erit corroboranda, spiritus exaltandi, & fermentum lienis reparandum, quod efficient omnia Aromatica spiritosa, dc volatilia cum simplicibus specificis splenicis mixta. Serum in scroto colle stum partium contentarum ulitriti nem, vel impediens, vel deprauans, illius incisione cxtrahendum,& postea pars exsiccanda, & corroboranda Cerato Di palma Croceo, & sacro silper imposito, vel cum emplastro ex soliis Absynthii, Bettonicae, Camomillae Ros mina parato, cum farina fabarum, de oleo Camona illae, de Mirtino ; potest etiam somentari pars cum vino, in quo Antimonium crudum ebullierit, vel cum aqua calcis, vel cum lixivio parato ex Cineribus vitis mixto cum aequa portione vini generosi, addito Sale Nitro. Eisdem remeatis opem feremus oedemati crura,& pedes deprauanti, & si non habeatur intentum, scarificati nes, vel incisiones pedum, de crurum sunt CXercendae, ut per has collectus humor exitum inueniat, dc locum aduenienti de nouo subministret, hoc remedij genus antiquis usitatum, in

hoc casii ab aliquibus reprobatur ob timorem sphaceli, quod puto euitari posse, si pars scarificata spiritu vini quotidie fo

mentctur .

A tumore Hae patis potest fieri seri collectio, non quias neret serosum humorem, dum sanguificatio non sit in suasu stantia, de Seianerius scri generationem Harpati denegauit, suo tamen sermento seu temperamento vitiato Potest forsan talem labem sanguini circulanti imprimere , ut in serositatem copiosam abeat, vel resoluatur, per quam massa sanguinis inficitur, de pro nutritione inhabilis euadit, quae, si in cauitatem ventris erumpat, praetcrnutritionis talionem Hydropem parit; Qiamuis probabilius

258쪽

bilius existimem Haepar sui tumore Hydropem generare, si hoc comprimat, vasa lymphatica, de venas modo supradicto

de Iienis tumore. a rCopiosus potus in vasis sanguifluis copiosam congregat si rositatem, a qua non solum temeeries sanguinis vitiatur, sed

etiam eius textura deprauatur,ita ut in aqueiun humorem sine spiritu, & calore degeneret, contrahendo impotentiam pro nutritionis optimae exercitio,& Hydropi sundamenta ponendo , & hac de causa magni potatores in Hydropem incidunt. In his casibus pro nutritionis reparatione, &pro tollenda Hydropis causa, humor serosus est minuendus hydragogis diureticis, & diaphoreticis, &ubi adest obstructio tollenda deobstruentibus, inter quae praecellit succus Ireos, quantum testa oui capere potest, & altero die succus inorellae, ita rei- terrando per plures dies, & superbibendo semper post succum vnc. s. sequentis vini lapatij acuti m. i. s. Sem. Petrosel. Maccd. via. I. Sabinae unc. I. decoquantur in vini optimi sufficienti quantitate ad consumpt. tertiae partis . Valet de haec potio sudorifica R. florum sambuci probὰ exsiccatorum m. 4. insund. in lib. I. vini, aceti ros. acerrimi lib. I. Theriacae veteris unc. 3. sem. taniculi Anisi an. dr. a. m. & omnia in olla noua vitriata imponantur ,& bene lutata igni exponantur , & lente concoquatur vinum ad consump. mediet. de hoc bibat aeger haumun unum bonum calidum, & postea bene coopertus in icet γ sudorem expectet. Dccoetum Vrticae fatuae valet in hydrope, lunaria, quae facit racemum Iongo tempore esse, sanat hydropem, aqua destillata a nucibus viridibus parum contusis in mortario marmoreo, pistillo ligneo igne lento in vase vitreo ad Vnc. a. cum es. I. Tartari allu, & Sachari, cum vino per mensem sanat Hydropem sanguinem ab omni serosa colluvie purgat, sicut faciunt alia supradicta remedia, ex ouo intermisium ob dictam colluuiem

nutritionis opus a facultate nutritiua partium reassumitur .

Pro quo vide,quς dicta sunt de Limpha,& de sanguificatione.

Non dissimili modo laedunt nutritione partiti collecti flatus in istis vi tumore efficiant, hoc enim opprimendo vasa, poros Occupando prohibet,ne humor partem tumis actam irriget,&

259쪽

21 POMPEI SACCHI PARMENfls

eons uenter nutritionem istius tollit, pro quibus re lucri-

carminatiua, tam interma , quam externa conueniunt

huc refertur Hydrops Tympanites, cuius causa multis dissi cultatibus implicatur, tam in Antiquorum, quam recentiorum schola, unde omnibus relinquitur locus adhaerendi illi opinioni, in qua cuiuslibet intellectus maiorem inuenit probabilitatem, & quia huic magis mihi videtur accedere sententia Uilis , tam in Theorica, quam in Practica, ideo hanc esse praeserendam alus, existimo, quapropter Lectorem huic auctori remitto. organizatio partis Iaesa nutritioni obest, ut possumiis colligere ex dictis ; pororum enim constrictio, & tumor, & imp dita vata materiam deserentia, a quibus laedi nutritionem diximus, sunt vitia organizationis, & constituunt morbos in mala conformatione, de quibus cum sufficienter actum, sit superfluum est alia addere. Augmentatio differt a nutritione selum per hoc, quod illa apponit parti,plusquam deperditum est, haec reparat deperditatum tantum, unde definitur augmentatio principium, quo animal auget se ipsum, quatenus est tale, quod facit ope alimenti bene dispositi, & ope quantitatis eius, quae respectu

augmentationis praecish videtur esse magis conrideranda ob principale, quam in hac habet rationem, eatenus enim alimentum cst augmentativum, quatenus est quantum, quapropter augumentatio a quantitate pendere asserendum est& alimentum maius facit alitum, quia est quantum, & sic

alimentum erit augmentativum, quatenus erit magis ouantum, quam in nutritione.

Alimentum in augmentatione disponitur eo modo, quo innutritione, per quod seruatur semper organizatio in alito, a primordio generationis contracta, in quantitate addita, unde ea omnia, quae de nutritione dicta sunt, augumentativae potentiae sunt applicanda. Superest soliun explicare, quomodonat augumentatio.

in augmentatione mihi videntur conserre ossa magis, quam reliquae partes, quae omnes his connectuntur, & hoc explicatur sequenti modo. Ossa suum recipiunt alimentum Intria suaS

260쪽

NOVUM SYSTEMA MEDICUM: 11;

sitas porositates efformatas a fibris, & staminibus, quibus ii, tertexuntur, & alimentum susceptum intra has suo motu , &energia impellit partes porositatibus dictis cofines sursum, &ad latera, unde fit extensio ossis in longitudinem , & latitudinem, necesse vero est ad hoc particulas ossis humido esse rea sertas, ut huic motui alimenti obediant; Quod probatur in pueris, in quibus ob humiditatem ossa sunt maxime flexibilia , ideoq; magis, visu iudice, crescunt, & quibus olla cito

cxsiccantur, ut ab alimento non possint moueri,his augmentum deficit, & partice staturae remanent, hoc sententia comprobatur etiam ab augmento ungis prius abicisis a digito, haec incipit augeri, ubi digito radicatur, & cius pars prima alicta semper sursum impellitur,prout conuincitur a macula inungue, tunc easu apparente, nam haec in radice unguis primo apparens, per unguis augmentum sursum rapitur, non quia

macula sursum sola impellatur, sed quia pars , cui inest in

cula, sursum cum impulsu mouetur , & magis confirmatur inungue cxcrescente supra longitudinem digiti, nam pars unguis supra digitum non recipit sui augmenti materiam a parte superiori , quia ibi nulla est, ergo ab inferiori, & a nimteria inferius aciueniente, non potest augmentum hoc explicari inclius, quam per impulsionem partium ad superiora, hoc modo exicnsis ossibus siccundum longitudinem trahun tur ad huius menstram partes annexae, & in tali tractione

illarum porositates dilatantur, & capaciores sectar maiori quantitate alimenti, hanc recipiendo, & sibi apponendo augmentum siscipiunt.

CAPUT XIII

DE FACULTATE GENERATIVA.

Quid sit, quaenam sint eius principia, & quomodo fiat. ξncratio est principium , seu potentia, qua vivens sibi I simile produc it,medio semine ab codem vivente deciso.

SEARCH

MENU NAVIGATION