Nouum systema medicum ex unitate doctrinae recentiorum, & antiquorum auctore Pompeo Sacco Parmensi

발행: 1693년

분량: 450페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

271쪽

POMPEI SACCHI PARMENSIS

Vitium in materia consideratur, vel ratione quantitatis vel ratione qualitatis, est vitium in quantitate, quando nulla materia suppeditatiir pro seminis generatione, ut contingit in Emaciatis Corporibus . & in senibus naturali Marasmo occupatis , defectus enim talis materiar, qui in pueris contingi vitium esse non puto, sed necessitatem, per quam Natura detorminatur totum sanguinem, & spiritus in aliarum partium nutritionem, &augmentationem impendere nihilo superfui istius remanente pro seminis elaboratione. Dicitur etiam aliquando deficere materia seminis non proprie, sed improprid, quando vasa, quae hanc debent deferre ad locum suae elaborationis , vel sunt obstructa, vel in testes, atq; Epicli limas non implantantur, vel quando testes deficiunt, in quibus dum bus vltimis casibus ars nulla suppeditat remedia. In Atrophia si aliqua locum habent, sunt ea, quae descripta sierunt

de laesa nutritione, & in obstructionea vasorum, in qua conueniunt omnia de struentia nullities:repotita, & si ab aliquo tumore comprimente succedat obstructio, linius cura est aggredienda nulla iudicatione sumpta a materia

seminali . . v.

Paucitas materiae seminalis potest generationem Impedire, cum semen more omnium agentium, pro sitae actionis eHercitio talem determinum, quantitatem materiar eXigat,

per quam possint simul colligari tot spiritus ad hoc opus

Tenerationis necessirit, uni cum spiritoso sermento testium, unde deficiente hac materiar quantitate. semen inli bilitatem contrahit ad Renerationem perficiendam. Contingit haec paucitas materiar, quando vasa hanc due serentia ad testes simi maxime anginta, per naturalenia conformationem vitiatam, in quo Casii remedia deficiunt, aliquando ucro a supercrescente pinguedine dicta vasa coaristantur, ex quo colligitur ratio, cur animalia, quae panguescunt ultra limites conuenientes, sterilia evadant, &tunc remedia sterilitatis consistunt in eis remediss , quae Pinguedinem minuunt, de quibus actum est superiori cap

te de nutritione laesa. η . i

272쪽

N M SYSTEMA MEDICVM.' 21

Minuitur etiam materia, quando haec alio transmittitur,' quod contingit in magno sanguinis effluxu, & magnis animi curis, & applicationibus,in quibus spiritus animales, & etiain vitales alio auertuntur,& tunc fluxus sanguinis sistendus, &noua materia pro eius generatione subministranda, & rem Menda, quae spiritus diuertunt, istici; spiritosis aromaticis,& volatilibus medicamentis refocillandi. Quantitas excedens materiar seminalis potest veram, &perseetam seminis elaborationem impedire, opprimendo facultatem testium, huic operi destinatam, & hule facillime occurrimus copiam sanguinis minuendo, vel per venae sectionem, vel per inaediam, vel per magna exercitia, vel per alimenta parui succi . ualitas materiae semen vitiat, tam si haec primis, & s cundis qualitatibus deprauctur. Hoc accidit a primis qualitatibus, quando calor in materia generationi seminis delimata excedit, tunc enim huius actione rarefacta nimis dicta materia , magna cum facilitate transpirant ab ea spiritus ,& ser- mentum, a quibus faecunda redditur, etiam semine adhuc, in siis vescicut is exi stente, vel ciaculato in uterum 4 vndd generationi mininad sufficiens evadit. Ab eodem calore excedenti, cum quo coniungitur motus perturbatus, violentus particularum calidarum, adeo agitantur spiritus a partibus

cecisi, & materiae seminali implantati, ut istorum modificatio, & textura oblitteretur, ita ut non sint amplius r praesentatiui partium , a quibus decisi fuerunt, nec ist rum ideam conseruent; ideoque pro generatione sunt in- Efficaces. Hac ratione bilis in cadem materia seminali superabundans generationem suo calore impedit , & ctiam suis particulis salinis, ita totam materiam dissoluit, ut in a tuatione seminis in utero spiritus semen secundantes auolent. Si admittatur sententiaigenerationem fieri e semine virili,&foemineo simul mixtis in utero )ex quo generationis opus prohibetur, cui necessarius est quidem motus spirituum iiis mine contentorum, quoad actionem promouentur, intra tamen materiae Claustra, cum concepto motu contineri necesse est, si generationem ad praedestinanim finem ducere

273쪽

11ῖ POMPEI SACCHI PARME MIs

velint ; Ubi vero materia sui raritate, & dissolutione istorum sugae viam aperit, suo frustrantur fine , pro ut contingit bile in materia seminali superabundante. Si vero as. mittatur foeminam Ouuin pro semine sisbministrare, necessaria quidem est spirituum, & fermenti seminalis separ tio, ad hoc ut ouarium attingant, & oinim iam dispositum ad foecunditatem plastica irradiatione illiistrent, sed a bile dissoluente aliqua portio dictorum spirituum, ita attenuatur , & membranosa uteri substantia non sit satis

pro eorum retentione , quapropter eXtra eam transpirando dissipantur, & qui supersunt spiritus in utero, aminisso

aliorum consortio in actione en ruati, de in modificati ne alterati conditionem instrumenti,generationem efficientis arnmittunt. Ab eodem calore semen aliquando aestuat,& Orgasinum concipit, a quo eleuati vapores ad caput valde calidi, & perturbatiui delirium ab his excitatur, cui succurrenduin cum eis remedijs, de Satyriaci conuenientibus, &omnia refrigerantia, & acida.

Pro tollendo hoc vitio a scininali substantia, refrigerantia sunt usurpanda, ut viola, Nentiphar, Rosa, Lactuca is, Semina frigida maiora, & minora, Tinctura Rofarum is, lSantalorum, Aqua Nocers, Villae, Serum Caprinum is,

Camphora , & istius spiritus , Nitrum , & Sal Prunel- Materia frigida generationem vitiat condensando dictos

spiritus, & istorum texturam condensatione alterando, &corundem motum ad siti operis executionein necessariuinimpediendo; principaliter tamen generationi obest ob dea sectium spiritus animalis, & vitalis primario ad generationem requisiti, ideo enim materia dicitur frigida, non quia actu sit talis, scd solum respective per paucitatem dictorum spirituum. a qua debitum calorem pro generatione materia seminaris non recipit . Hac ratione melancolici,& frigidi temperamenti steriles evadunt. Aromatica erunt pro remedio huius vitii, & praecipud Nuκ Moscata, ZinZiber conditum, Gario fili, Macis, CinanὶOmιim, Ambra, Moschus, conueniunt etiam stincti Q Martias,

274쪽

NOVUM SYSTEMA MEDICUM Κ,

Marini, Cantarides, Pistacia, Pinei, & istonim oleum, spiritus vini Aroinatiratus, Vinum Hipporaticum,& similia. Externa etiam calida partibus genitalibus applicata iuuant, ut oleum sormicarum, Nucis Moscatae, Gariosiorum. Nimia humiditas, sellaquea,&serosi sit bstantia copiosὰ materiam seminalem irrigans, adeo fit ibilem, & tcnuem

reddit, ut contingant ea, quae de raritate a colore introducta diximus: pra terquamquod a copiosa hinniditate suffocantur spiritiis, quibus materia seminalis perficitur. Pro cur tione exsiccanda nimia humiditas, cum herbis caephalicis,

ligno sancto, ligno viscoquercino, salsa, & similiuiis, vel

Diureticis per vias urinae expurganda..Siccitas positiva non habet locum in alteratione vitiosas minis, sed sollina respcet tua, consistens in viscositate excedenti seminalis substantiar per quam resistit debitae attenuationi , dc rarefactioni, quae a calore uteri dictis materiar seminali deberct imprimisquapropter spiritus non cxcitantur, sed irretiti quiescunt, & otiantur sine generationis esseetii. T lis visciditas auferenda attenuantibus, qualia sunt quinquer dices aperitiuae dictie, Radix Gentianae, Angelicae, Imperatoriar, Zedouariar, & si visciditas a nimio calore incrassantc pr lieniat, refrrigerantibus utendum, quibus humida fluida mi

scenda.

Aciditas,& austeritas materiae seminalis contracta a sanguine talis conditionis, tamquam qualitates secundae Fenerationem vitiant, quia ab istis figuntur, & coagulantur spiritus, prout est proprium dictarum qualitatum, insi modo,ut in in rcria concentrati non valeant illum motum suscipere, convcniciatem suo operi perficiendo. In tali fixatione laeditur etiam textura, & modificatio dictorum spirituum, & confusi nem quamdam patiunturiita ut impossibilis euadat generatio. H aec matcria seminalis acida, vel austera in uterum eiactitata instante mensium fluxu, vel in eorum fine sanguinem in uteri cauitate coagulat, & molam cssicit. Corrigentur istae quali rates vitiose iseminis, omnibus illis remedijs,superius propistis pro corrcetione sanguinis acidi,& austeri, & pro corre tione succi pancreatici, vitiati ab aciditate,&austeritate.

275쪽

a Io. POMPEI SACCHI PARMENfri

Salsedo materiae seminali coniuncta generationem laedit, . eos effectus in semine producendo, quos diximus abile nimis acri in sanguine Producere modo, quo diximus de bile,&haec praua qualitas euincetur remedijs propositis pro debellando salso in bile aucto, & succuin pancreaticum, &sanguinem insciente. Haec omnia snh contradictione ab omni secta sunt admissa,& si aciditas, & austeritas materiam seminalem inficiens, aliquid nouitatis videatur introducere, tollitur talis suspicio ab Authoritate Hippocratis,.qui sanguinem salsum, ausimina, ct acidum admittendo, suos etiam sequaces instruxis, ut non rei jcerent, semen dictis qualitatibus infici, cum illius materia a massa salapuinca desumatur, & consequenter potest eisdem qualitatibus deprauari, quibus sanguis vitiatur.

Praeter duumeratas qualitatesgeneration in lardentes, reperitur illa luis Gallicae seria, perquam generationis opus omnino euertitur, hanc qualitatem transacti saeculi Docto res occultam dixerunt, quia occultus illis erat modus o carandi istius. Dato tamen, quod explicari possit essentia luis Venereae per aliquod manifestuiu, manifesta etiam crit causa in hac generatione laedens. Clare explicatur tuos Venerea per auram frigidam, volatilem , & spiritosam acido aspersa, quae ab insecto corpore in aliud transmisi a ratione contactus, & concubitus horrenda illa cycitat symptomata, quae Veneri deditos excruciant in parnain peccati, & rcin ita se habere, dictamque auram esse huius luis germanam causam demonstratur, quia facillime ad hanc, tamquam ad principium reducuntur omnia Syna

tomata nunc morbum concomitantia. In primis languor ille virium, quo insecta corpora debilitantur, non aliunde prouenit, quam a spirituum deficientia, paupertate ab aura frigida cisiecta, vel spiritus in sanguine cxistentes dissipando, vel opprimendo,vel coagulando. Chacochimia illa sanguinis, quae lue Venerea insectos opprimit, cum prauo cutis calore certh non aliundo suam trahit originem, quam ab aura frigida acido aspersa, quae sanguine constipando, & coagulando liberam istius scrinentationem, per quam cxcrementa secer

nuntur

276쪽

' NOVUM SYSTEMA MEDICVM.' 131

nuntur, virtute motus sermentativi impedit, unde talia excrementa in sanguine detenta chac himiam constituunt, de totam illius cras depratiant, quae inde magis augentur, ex eo

quod sanguis ita deprauatus, non rite Chylum sibi assimi lat, sed in excrementa conuertit, undὰ Chacochimia semper

maior, cui coniungitur istor, totam massam humorum

inquinans, se manifestans in sudore, & in saliua aegrorum, quae eliciuntur arte per Diaphoretica, & per inunctionem cum unguento Mercuriali, ex eo quod a praediista aura cum praedictis' conditionibus dasponitur tota massa sanguinis ad Putredinem, cuius indicium est citor supradictus, quod si consideremus dolores afflictiuos corporis, Gallica lue infecti, maiorem euidentiam habebimus de dicta aura frigida acido aspersa, quae ab eadem aciditate massam sanguinis, & succum nerueum aspergendo,mordacem reddit, & vellicativum, unde succus nerueus per membranas, & fibras neniosas det

tus sua aciditate vellicando, dolores illos contumaces, &atroces in partibus, de praecipue iuncturis, & articulis e citat ,&dictus humor, in ossium periosius ab aciditate, refrigiditate dictae aurae fixatus, in tumores, Tophos, & gummas indurescit, cum magno patientis cruciatu, in alijs vero partibus carnosis, vel glandulosis sanguinem fixando,&statiationi destinando, hic aciditate contracta a dicta aura pau-

iatim fibras carnosas corrodendo, ulcera excitat, & hoc in do Gonnorrhaea efficitur ex multorum sententia, 'im semen in capsulis seminalibus contentum,aciditate istius aurae aspersum, corrosiuam acquirit facultatem, qua carunculam in dictis capsulis perforando, continuatum exitum semini parat. Mihi tamen probabilior videtur sententia determinans, G on-norrhaeam heri a viceratis prostratibus ex eo, quod in multis post mortem inuentae sint dicti partes viceratae, &incastratis nullum semen in capsulis seminarijs coseruantibus , obseruamus Gonnorrhaea, quae nisi ab exitu humoris in prostratibus contenti pendere potest. In huius sententiae confirmationem addo, ex seruatione insignium medicorum practi

277쪽

1 a POMPEI SACCHI PAR MENSIS

refundi, nisi in frigiditatem totius, a nimia spiritinim consumptione contractam per immoderati seminis effusionem, de potest etiam haec assertio ultimo loco corroborari, dc Omnia hucuse; dicta a medicamentis,luem Veneream CXtirpantibus, & luntri vel calida, ut Lignum Sanctuni, Salsa Parilia.

Lignum viscoquercitatim, vel discoagulantia, de acidum dea hessantia, ut Mercurius, qui vel ore sumptus, vel unguento inixtus,& eo iuncturis illinitis,massam sanguinis ita attenuat, de discoagulat, ut per saliuationem omnia sanguinis excrementa, cum qualitate virulenta CXpellat. 3 cum ergo medic menta, luem Veneream extingitentia sint calida, & discoagi latiua, causam talis luis aliam statuere non debemus, quam frigidam , & acidam, cui coagulandi virtus inest, in cuius

confirmationcm addo omnia Symplomata luis Venerear a frigido externo cXacerbari, quod manifestat a frigore causam suis Venerear intendi, & consequenter in aura fiagida supradicta consis orC.

Ab his deducirur,quomodo generatio in Iue Gallica depe metur , nempc ob deprauationem sanguinis supradictam,a q uanecessario sequitur deprauatu semen, cuius vitili cXtinsui potest, debellata causa luis Venereae,&hoc nobisdabit sequens decoctum pluries expertum. R. Salsae, ligni Visciquercini m. unc. q. praepar. f. a. insund. in lib. 3o. aquar, postea bulliant, in principio ebullitionis suspendatur sacculus, in quo sint repositae unc. 4. Antimonij crudi crasso modo contusi, de pariter altor sacculus,in quo recondantur Vnc. q. pumicis, crasso modo pulueriZati,continuetur ebullitio vase clauso, usque ad contumptionem tertiae partis, postea coletur, & de col tura accipiantur lib. 8. Vel Io. omni die, mane, in prandio,

poli prandium, &in coena, & continuandum hoc modo inusii liuius decocti per quindecim, vel viginti dies, in tempore huius decocti aluus lubrica seruetur,& poterit etiam, omni

sexto die transacto, aeger accipere aliquod med camentum serositatem purgans, valet etiam sequens decoctum purgans. u. aquae fontis lib. 6. imponantur in olla lata,donec ebulliant, & statim infunde salsae pariliae vi , Corticis ligni .

278쪽

igne, per horas viginti quatuor denuo igni ponatur, & bul- Iiat utq; ad consumptionem tertiae partis, in fine adde Senne unc. 4. paulisper bulliat, & statim ab igne tollatur, &refrigerata aqua coletur, usus est in prandio quotidie, &coena bibere primum cyliatum huius decocti, ita tamen, ut accipiat aeger plus librae unius huius decocti pro die, & si non sequatur violenta purgatio, potest etiam accipi unus cyliatus post pastum, si patiens calculo sit subicetiis, demendum est lignum sanctim, & huius vice radix Chinae est substia tuenda. Optima victus ratio est in utroq; decocto descri-yto seruanaa, non limitatur tamen quantitas, nec qualitas

cibi. dummodo sit optimi succi,& satis sit ad appetitum sedandum,& ad vires sustinendas, vinum in primo cecoctoom nino interdicitur, in secundo post cyliatum istius permittitur ad virium conseruationem in moderata tamen quantitate, &in qualitate temperata ; continuandum enim est per nouem dies in usu huius decocti purgantis, quo tempore fit notabialis virium resolutio. Valet etiam decoctum simplex, & commune ligni sancti, in quo infrascripti salis scr. a. vel dr. a. dis.1oluatur. Sal paratur tali modo; perforctur lignum sanctiun ad fistulae, seu cannae modum, hanc cauitatem imple sale ex eodem ligno per incinerationem extracto, postea occludesoramen cannae, & hanc accensis carbonibus lege, Ut comburatur, sal in ea contentus in lapidem cogetur. Non inferioris cssicaciae pro debellanda lue Venerea est clectuarium compositum ex ligni sancti unc. a. salsae,visciquercini an. Vnc. I. Theriacae, Mithridati an . dr. 7. Salappae, Mecheocham an. Vnc. I. Scamoneae sulphur. tr. I. Mercur. iulcis. dr. 3. cum mele quantum suffcit,fiat elech. cuius dosis erit dr. a. vel 3. quae erit at genda , vel minuenda iuxta purgationem paruam, vel magnam ab co peractam, continuandum per octo , vel decem dies in huiita remedij usu, & per totidem dies utendiim codem electuario demptis purgantibus. Si gallica lues nullis cedat remediis , dc adsint Lumina resolutioni renitentes, deueniendum ad unctionem mercuri lem sequenti unguento. Butiri rec. Vnc. q. adipis por-

cini lib. I. Theriacae veteris unc. I. I. Littagirit aurei, silis

279쪽

134 POMPEI SACCHI PARMENIIs

communis an. Vnc. I. Mercurij unc. a. s. Mitridati me. I. I.

m. f. vng. dissoluendum cum sufficienti quantitate aquarum scabios P, Sc sumiterra'. Aliquando Gonnorrhaea rebellis redditur omnibus reane- dijs, cum deprauatione nutritionis totius corporis, &gen rationis extinctione, pro qua debellanda,docuit experientia efficacissima esse haec duo sequentia remedia D Extr. ligni salsae m. dr. q. Gummi ligni sancti dr. a. Therebentinae

clarae unc. 7. Saccnari candi pul. unc. 7. olei succini dr. a. s. Balsami orientalis dr. r. s. herbae The unc. q. Croci Martis alia tring. dr. 3. Antim. Diaphor. dr. a. Cores. Praepar. MarFata Praep. an. dr. I. s. in. f. a. fi. eleel. dosis dr. z. cum emulsione scin. melo. plantaginis , dc acetosae, extracta cum aqua consolidae maioris '. aquae calcis vitiar,factae secundum usitatuna modum lib. g. viridis arris persecti, salis gemmar a. falis Armoniaci cr. I. salis Saturni dr. a. omnia P. f. de ponantur indicta aqua, in qua relinquantur per horas viginti quatuor sar-pE agitando dictam aquam, postea siliretur per cartam empo-rcticam huiusmodi aqua per quinque, vel sex vices omni die initiatur cum Syringa in virgam,& intra decem dies liber erit aeger. Inueteratam etiam gonnorrhaeam sanat decoctio florum balaust. Bol. Armen. an. c. a. facta in lib. s. vini optimi ebulliendo xsq; ad consumptionem medietatis, postea coletur , dc de colatura accipiantur unc. .omni mane. Si ulcera gallica patientem infestent, dc nutritionem paratium , de generationem, sanguinem inficiendo, impediant, si quens qua est efficacissima pro ominguendis dictis ulceribus, P. Theriacae optimae q. vis . ponatur in alembico vitreo, cum pari quantitate spiritus vini, dc aceti, ac destillentur, exibit cnim aqua limpidissima eximie virtutis cum aqua bolo

armeno miXta, tanSantur partes rubentes, dc exulceratae dunimurbi causa sanabuntur enim, dumodo optima viistus rationautatur, 3ζ debita purgatio praecesserit. Non minoris virtutiscit sequens oleum. n. olei Antiq. unc. I . litarg. auri put Vi C. 2. boli armenae or. unc. a. vitrioli Rom. vnc. 3. ligentur in tarct ijs albis, de suspendantur in olla vitriata, ita cooperta , Ut

non respiret, de soli jn Leone cxistenti cxponantur, de per

280쪽

No M SYSTEMA MEDICUM. et 3 s

alios docem dies post relinquendo semper in eodem oleo dicta, lioc mane, & vcsperi inungantur partes affectae, valet etiam ad omnia ulcera cliniscunq; generis.

Vitio partium, seminis substantia ad Senerationem reducitur inhabilis, si istae sint alteratae in sua temperie, vel per excessum, vel per desectum qualitatum eam constituen tium: Ab hac enim taditur, & alteratur illa textura & modificatio, quam diximus esse necessariam in spiritibus ab eis decisis, hinc est, quod in inacie, marasino, hydrope, clephantiast, & alijs similibus morbis generationis potentia sit spenditur, & pro hac remittenda, necesse cst dictos morbos extinguere.

An conformatio partis deprauata generationem impedire valeat, valde dubito,cum videamus a male consorinatis patribus , filios male conformatos gigni ; unde potius videtur in lana consorinationem partium generationis opus impersectum , & vitiatum reddere,non impedire. Pro hoc vitio gene rationis auferendo, opus est vitiatam cosormationem tollere, dummodo ars hoc possit attingere, cum sarpo vitia malae conformationis maXime a primordijs generationis contracta sint incurabilia.

Testes scuti habent a natura seminalem substantiam consiscere, eiq; sermentum generativum inspirare, si secundum il-

Iius leges sint in temperamento, & constitutione conformati, ita si ab his deflexerint,error in seminis elaboratione,&incius fermento continget. Hinc si nimio caloro aestuent testes, raram adeo reddunt materiam seminalem, ut spiritus animales,& vitales in ea contenti transpirent cum dissipatione principalis instrumenti,ad generationem necessarii, vel a particulis calidis in dictam materiam impressis tali motu inordinato , & perturbato spiritus in ea contenti,existente etiam sc-mine in loco generationis, agitantur contrario, vel minim requisito motu generationis proprio, quae motum lenem, &moderatum requirit, per quem melius principia generationis in materia existentia distinguuntur ad inuicem pro operis artificio , ubi a motu perturbato supradicto confunduntur scini

nati substantia sterili reddita, non ex desectu Principiorum,

SEARCH

MENU NAVIGATION