장음표시 사용
371쪽
LI, & bibiti in vino per noueiri dies hemorroydes sanant, radiaci .etiam tota laerba Chelidoniae minoris si cuin olus, trina naisceatur, ut frixa edatur per nouem dies, puluis gallae super hemorroydes inspersus, & quando fuerit cxsi catus vino generoso tepido ablutus ,& alius de nouo inspergatur. Dici nunt a Diae , Oc pituita, vel limpha acida exaltsuis qualitatibus a sanguine segregatis, & in articligamenta depositatis, ubi effervescendo calorem
Dolores in qualibet parte possunt fieri rodcntes, & o,
sturae currentes, ut loquitur LeBoe,& salsum humorem , manifestant, cuius remedia alibi proposuimus. Dolores pod Mici fiunt a bile, & pituita, vel limpha acida exaltara in reticulorum in parte excitant; dolorem impertiuntur qualitatibus acribus membranosa ligamenta, vellicando, pungendo,& rodendo. Hanc sententiam videtur expressisse Hippocrates in lib. de Affec. num. 3I. his verbis . Hic morbus a bile fit, & pituitae ,
cum commota in articulos incubuerint. Commotio conotat segregationem. utriusq; humoris; hos effervescere col-gitur ex eodem Hipp. loco citato num. 32. ubi ait. Est quidem hic morbus sanguinis in venis a bile, & pituita corruinti . Corruptio enim importat praecedentem effervescentiam in humoribus, & patet ex tonis in articulis relictis a pod
Pro citratione podagrae proponam remedium, quod componitur modo supradicto de lue Gallica cum Antimonio,& pumice, vice lignorum infundendo in aqua Radices Caentaureae min., Gentianae, Aristolochiae rotundar, harrbes cent. min. Iuarari. Chamaedri os , ad quantitatem Vnc. I. pro 'uacumque usus est idem, ac propositus loco cit. per viginti dies suminatur vere,& autumno, praecedente sanguinis missione, & leni purgatione. Distendens dolor flatus pro causa habet, qui semper ob uantur a materia crassa, ut plurimum est pituita, de ab agente calido attenuante, quoa Recentiores volunt esse bilem. Humores prius euacuandi, & postea discutientibus utendum est, ut sunt spiritus carininatiui de LeBoee, cum aqua cinamomi, vel Theriacali, Eliair proprietatis, CXtrac
372쪽
tum Baccarum iuniperi, aqua vitae aromatizata cum Aro
matibus, oleum misi, macis gariosi. exterius applicetur emplastrum carminatiuum eiusdem de DBoee.
DE SENSIBUS INTERNIS, ET PRIMO DE SOMNO, ET VIGILIA.
Post tractatum de sensibus externis illum de somno , &vigilia annectimus,quia heduae passiones animalis ad facultatem sensititiam reducuntur, ut probat Aristoteles in lib. de som. & vig. ex eo, quod hae affectiones ad inuicem priuatiue opponuntur, sicut sanitas,&haegritudo, visus, & caecitas, & sicuti hae dicuntur de eodem obiceto, ita vigilia, &somnus de eadem facultate debent praedicari, & habentcs nos certitudiuem animal vigilare , qtita sentit obiecta CXteriora, vel motus causatos intra organa ab obiectis exterioribus, & ab anima perceptos , cogimur assentiri huic veritati, vigiliam esse affectionem facultatis sensitiva', & etiam somnum, ratione oppositionis priuatitiae idem subiectum connotantiS. Vnde cum somnus, & vigilia stib una facultate sensitiva comprςhendantur, sicuti semus non sunt, nec solius corporis, nec solius animae passion , sed totius, ita somnus, &vigilia erit passio totius. Ad naturam utriusq; passionis descriptae indagandum Oportet illi reflectere, quae magis per se nota est; ab hac enim lumen mutuabimur, ad naturam ininus notae percipiendam. ,Magis autem nota est nobis natura vigiliae, cum certo sciamus in hac sensus omnes operari, obiecta sensibilia cuiuscumq; generis nos percipere, carumque proprietates dis. tinguere, quod perfici non potest nisi spiritus animales in cerebro copiose congrcgentur ,& per neruos defluant eosq; repleant,& distendant, quia tunc organa sensus a motu
373쪽
obiecti sensibilis proprij mota, non possitiat ab hoc dicti spiritus contenti in eis non agitari, & in undulationes quasidam moueri , quae translatae ad sedem sensus communis per spiritilum substantiam semper undulationibus dictis per partem post partem motam in nac imprimunt illum motum modificatum, quoIercipit obiectum eiusq; proprietates dictinguit, pro ut sentis explicatum suit de sensu in genere, &ex hoc sine errore colligimus, vigiliam esse abundantiam spirituuin animalium in cerebro , cum eorumdem affluxu, per totum genus heruosum, sciasuum proprium organum, &quo mediante quaelibet obiecta nerui patiendo percipiunt si ab his in meantur. & ita cum Platone, Aristotele, &Galeno uniuersa Pilosophorum, & Medicorum Schola sentit, sustinens, vigiliam csse solutione sensuum externoriim seu onergiam, vel motu spiritus, vel facultatis sensitiuae a priamo tensorio ad sensus CXternos. Et cum ab Aristotele determinatum fiterit vigiliam opponi somno, si illa est sensuum solutio, hic erit sensuum lita
'amentum, & in hoc conuenerunt omnes medici ctiam I ecentiores somni naturam determinantes pCr cessationem naturalem sensus communis, & primi, ac sensuum CXternorum , salutis animalis gratia factam. Oportet in somno omnes sciasus, & ctiam communem lia
gari, iram sit aliquis sensus esset solutus, ex perceptione obiecti propri; animal diceretur vigilare, & si estent ligati sensus externi, & sensus communis esset solutus, hic percipiendo motum externorum imodo supra dicto, obiecta etiam distingueret, & animal esset in vigilia non in somno constitutum; sua pr9pter necesse est in somno, tam sensus externos; quam sensum internum communem esse ligatum, dc utrosq; cessare a motu, & quiescere, & ab hac veritate manu ducimur ad alteram cognoscendam, nempe sedem somni esse in cerebro, in quo adest sedes sensus communis,& principium motus neruorum sensibus externis inseruiem tituo, reiecta Aristotelis sententia sub patrocinio Philosophorum, & Medicorum Antiquorum, de Recentiorum stabilientium sedem somni esse cor. Et
374쪽
Et quando dicimus sensum communem esse ligatum, timetelligimus quo ad passiones sensuum externorum percipiendas , nam aliae operationes a sensu communi exercentur in sotrino, ut patet in in somnijs, & etiam in sotnnatabulis, in nullo vero ex his casibus percipit sensus communis passiones sensuum externorum, ita ut possit dici distinguere verhobiecta sensibilia, & de eorum qualitatibus iudicare, nam somnambuli vocati non audiunt; puncti,&excusi nisi curri
vehementia sentiunt, nec ab odoratis alterantur. Operatur vero immaginatio in somnainbutis,seq;circa apprehensionem ει executionem, quia ei repraesentatur phantasma rei agendar, in quam immaginatio sortiter intendit, hinc quarrit me
dia ad hoc agendum, & perficit, quia in hoc non indiget
ope sensitum, quia vero norum pastiones non potest attingere , nisi horum organa moueantur cum communicatione talis motus organo suo, & animali dormiente non mouentur organa sensus, pro ut requiritur ad mouendum sensiuncommunem. ob paupertatem spirituum, & laXitatem nemorum, ideo sensus communis non potest percipere obiecta sensibilia. Praeterquamquod concesso sensum communem
esse idem cum immaginatione, licet in hoc distinguere diauersos percipiendi modos, ita ut modus percipiendi obie ta serisibilia sit ditiersus la modo versandi circa phantasmata, &ita potest impediri, & ligari imaginatio siccundum primum modum, non circa secundum, ulterius potest sensus commi nis distingui ab imaginatione, illi conuenit Perceptio sensibilium, huic somniorum ericientia, & illo ligato fit somnus libera ista manente in suis operationibus Causam etiam so inni determinare possi unus dependentera causa vigiliarum, quaec stabundantia spirituum animalium in cerebro,& horum copiosus affluxus in neruosa quo re plentur, turgent , & distenduntur, idcirco vera caula somni erit spirituum in cerebro, & neruis defectus, cum horum detumescentia, & laxitate prout obseruamiis in somnolcimtis, quibus genua labuntur, corpus modo in unam modo in alteram flectitur partemi caput nutat, palpebra concidunt,& comprobatum manet a sine somni, qui ab omnibus si
375쪽
tuitur, reparatio spiritus animalis in vigilia deperditi; necesse est ergo, quod somnuin praecedat diminutio spirituuiar,&ab hac concilietur, ut possit fieri necessaria reparatio pro salute,& conseruatione animalis. Modus, quo a spirituum paucinate fit seimus, explicatur reflectendo cerebrum in vigilia succo neruoso, & spiritu turgere citasq; porositates his impleri, cum dilatatione, &Plenitudine, ideo etiam spiritus per omnes neruos sensuum exteriorum in copia extenduntur ab hac energiam, & in tum acquirentes, cxco quod in magna mole spiritosae suta stantiae viritim conglomeratae praemunt se ad inuicem particular constituentes dictam massam, de cum sint multae pamticulae prementes ob copiam, multas etiam mouent a quibus motus fit validus cum impetu, & cnergia. Contrario modo discurrenduin est de somno, in hoc concurrit detumescentia cerebri, & suarum porositatum exinanitio, per quam concidunt Coriun latera ad mutuum contactum, cum obstructione sui orificii, nam sicuti a plenitudine dilatabantur, ab exinanitione debent restringi per concidentiam, dcita per hanc ita obstriiuntur, ut spiritus nisi valido molli viriti possint obstructionem dictam vincere, attollcndo latera porostatum depressa, sed quia ob spirimum paucitatem motus validus in eis deficit, dicta obstruactio perseuerat, & spiritus in porositate obstructa inclusus otiatur, quia ob eamdem paucitatem inter se ita adaptantur , ut sint contigui, sed se non premant, & ex premonis desectu, sequitur quies ,& ab hac vinculum sensuum exterianorum , & ctiam sensus interni. Haec contingunt in substantia medullari, cerebri nam in corticali apertae sunt porositates huius a sero illo spiritoso ab arterijs in ea depositato, quod motu suorum spirituum porositates etiam depressas aperit,& in suas glandulas se Finsinuat, ubi in succum neruosum, & spiritum animalem praeparatur, quo peracto, hic per substaiatiam cercbri medullarem palitatim se insinuat, sed obstructiones, non reserat nisi quando in copia colligitur, a qua vim nancisitur ad
Peragendum dictum opus, diti in obstructas porositates sua
376쪽
tenuitate dilabitur, id exequendo in palicissima copia paulatim & leni motu otiantibiis spiritibus se adiungit, sine pressione minen, adaucta vero paulatim a nouo concinnii spiritui ncopia, motus pressionis sequitur. & otiantes spirmis citantur motuque valido ad eorum officia reuocantur, alaeodem reseratis undiq; obstructionibus, unde vigilia, Quia hoc opus indiget multo tempore ideo somnus ad nausetas horas prolongatur, & si succedat vapores, vel a cibo, vel a sero' spiritoso in substantia corticali cerebra eXundante ingredi substantiam medullarem huius, pro ut est probabile semper fieri, porositates obstruit magis, & somnuS I . tr. a tempus debitum protrahitur, donec extra porositates obstruct is coaceruetur tanta spirituiun copia . aqua vim sulci piant ad vapores, &serositatem expellendam, ta ad latera depressa porositatim attolenda, vel intra eas tanta sit, introducta, ut possit perficere, quod superius di Auna sint,per medios enim vapores particulae spiritosae possint ingredi,teciper maiora interualla, & in minori copia, unde sumciens ad praestandum dictum effectum non potest coulgi, nili Ira Iongiori temporis spacio cum somni protra tione. Ex quo colligitur primo tempore vigiliarum Paucos 1piritus animales generari, quia tunc cerebrum turget neruoso succo, & porositates eius impletae non admittunt teriura
ab arteriis in corticalem substantiam expositum, sed a venisvna cum sanguine absorbetur, & si recipiunt in pauca quantitate, id faciunt. o a'
Secundo saluari etiam sententiam Aristotelis. & Medicorum aliquorum somnum ab obstructione cerebri a vaporibus alimentorum assumptorum peracta pendere , & si aum Icritatur a vaporibus seri spiritosi tu fieri, parum refert, nam semper sunt vapores, qui obstruunt,& materia,a qua eleua tur non importat discrepantiam in explicatione naturae lomni, praeterquamquod serum illud est portio alimentoruni etsi uniuersaliter sententia Aristotelis non sit ucra, cum caenam respuentes dormiant aeque benC, ac carnantes, somnus in his non potest dici pendere a vaporibus aui ny ,scia per tamen adest obstructio inducta a concidentia I
377쪽
statum, quae sola exquiritur pro causa immediata somni,&ad constituendum vinculum omnium sensuum, nihil reserente , an obstriictio dicta fiat a vaporibus, vel a subsidentia pirositatum, quia data obstructione sequitur quies spirituum,& somnus, quamuis semper possint admitti illi a sero spiri toso supcditati. Iuxta hanc methodum discurrendum de somno praetcr n turam, qui pro causa potest habere, & spirituum inopiam, S consum ptionem, & obstructionem porositatum. Prima causa apparet saepissime in febribus vere malignis per distblutionem sanguinis, coniungentem secum dissipationem spirituum , undEstatiin apparet, etiam praeceps virium dapius, cum pullus paruitate,nnbecilitate,& in qualitate, & in hoc casu est maximus error vesicantia aegro applicare, quia tunc nulla est necessitas revulsionis hoc symptomate non emanante ab humore, sed a mera spiritutam defficientia, quae magis inducitur a dolore vesicantitura, Ac a sale corrogente cantharidum intra corpus penetrante, &maior committitur ab eis sanguinem mittentibus a venis frontis, vel temporum, vel nasi, cum maiori spirituum resolutioni haec conserant; In parte assecta,& in hoc casu maxima insurgit dissicultas si curam ad Symploma dirigamus , nam somnus non potest corrigi, nisi per aromatica,& sale, &sulphure acri& spiritoso donata, quae maiorem sanguini dissolutionem inserunt, ex quo iudico melius esse febri incumbere, contenti pro Symplomatis correctione solis extrinsecis Aromaticis, nari temporibus, & suturis
cranij applicatis a quibus portio spirituum in cerebro potest
Ab obstrivstione meatuum cerebri humore hos penetrante, fit somnolentia morbosa, impedito motu sp1rituum modo sit pradicto de concidentia dictorum meatuum, & iiDP dita etiam copiosa spirituum generatione, obstructionem Patientibus poris, qui recipiunt serum spiritosum, intra , cerebri glandulas, quod conarret obseruationi pluries facta in disiectione extinctorum, per lethargum, in quibus reperti fuerunt gyri, & circumuolutiones corticis cerebri sero CXundantes. Ab
378쪽
Ab hac obstructio ite fiunt coim , leth glis, & Carus, in Comate obstructio es: minos admittens maiorem copiam scrispiritali, & mi rituum antra incatui abstructos', quam in lethargo, S: Caro, ideo vi excitati v senario ad interrogata respbndein, & per aliquod icmpus vigilant, sed breue,pom
quod in somnuin relabuntlir, memoria rerum in hoc asse tu conferuatur, & delirium adest unde definitur Gmniis grauis cum delicio, febris quandoq: ctun hoc affectu coniungitur, quandoq; non , ex quo deducitur febrem non esse de eius essentia, delirii causa est eadem paucitas spirituum, Perquam non simul coharrent in ea parte ubi Phantasmata xerum asseruantur , sed huc, de illuc discurrentes varia suscitant phantasmata minime inter se cohaerentia,quibus applicata phantasia dependenter ab illis suas efformans apprend sione errat, inconuenientia, & absurda uniendo, ciuia delirio , hac ratione obseritamus debilitatos a fluxu copioso sanguinis ,& ventris delirare. Preterquam quod in illo proscindo somno multae rerum imagines phantasiae representantur, velut in insomni; quas tamque veras apprehendit, liceta recta ratione, veritate alienas; unde delirium si cniinquis insomnium omnino absurdum, inconueniens, & vniens, quae repugnant naturae rerum, & rationi, pro vero assim xct, diceremus vere delirare, ita somnolenti delirant in inserendis pro veris imagines absurdas, & rationi contrariantes, quas in illo prosundo somno apprehendit phantasia. Letnarghus, qui est inexpughabilis ad somnuin propei sio, commitata a somno graui,& profundo, cum deliri obliuione, & sebre lenta P ab eadem obstructione proficisci tur, sed maiori, cum somnus sit magis profundus, quam in Comate, delirium a supradicti canta excitatur, obliuio OLtendit humorem obstruentem dilabi circa partem sedem sensiis communis, ubi rerum imagines, species. phantasinuta reseruantur, icti potius ubi fibrae sunt modificatae ope spirituum, vel sensus communis organi,ad normam obiecti talia apprehensi, ita ut huic sint aptar rcpraesentare obie tum idem, etiam absensi, si sua motu sedem sensusico: Hiurus ast aut 3 nam ab humore ad hanc partem peruenien
379쪽
te tollitur haec modificatio, & cum hac memoria.. Febrem voluerunt multi ex Antiquis fieri a putreditae secutidum aliqam partem humorem obstruentem apprehendente , quae opinio a Platero impugnata fuit, & hunc secutus est Sennertus, & determinarunt subrem uniri cum lartha go, sed sine depcndentia unius ab alio, ita ut Lethargus ab humore obstruente meatus cerebri pendeat febris ablium re putrescente in alia parte, & horum vestigia sequunttir
Carus est somnus profundus, & tantus, ut etiam puncti excitari nequeunt, licet obscurae sensationis signitin, partis punctae retractione, aut contractione exhibeant, a quibus deducitur obstriictionem in meatibus cerebri factain cile , maiorem quam in Coma, & lethargo, quia somnus est magis profundus, quam in his, & codligitur esse affecti nem appoplcsiae propinquam, ab hac tamen differentem per
sensationem, quae in appoploria non adost.
Omnes sectar in has causas affectuum soporosorum Conueniunt,aliqui addunt qualitatem occultam narcoticam fi sentem triritus,a qua somnus grauis inducitur, & hanc vo-int residere in humoribus intra corpus genitis, cO nodo quo residet in opto. Mihi tamen videtur posse qualitatem hanc ad manifestam reduci dato humore obstruente meatus cerebri, & impedicule transitum spirituum ad organa scia- suuri, unde somnus.ODum possumus dicere suis particulis dictos meatus obstruere, & si praeter obstructionem admittamus etiam, humorem per cerebrum diffiisum sua cras sitie irretire spiritus, vel mixtione cos cneruare, & torpidos reddere magis notam faciemus qualitatem narcoticam, S hac ratione possumus asserere optum sui olei abundantia, spiritus inuisole,&inotu pritiare, quae peragit etiam vini copia multitudine suaruin cuaporatioinim, vel suo spiritulias ab excalefacto fanguiue in capite copiosd suscitando cliua tenuitate inseruire pro vehiculo serosis, & crassusculis
particulis humorum ad penetrandos cerebri moatus Obstructionem in istis pariendo, aqua somnus. Ex horum consad 1atione possumus vltcruis progredi indagando quantum v ritatis
380쪽
ritatis Insit in sententia Le Boce admittente bilem pro causa. somni prs ternaturalis,si multo oleo vel sulphure suerit referta Eisdem remediis horum omnium affectuum curatio perficitur nempe castoreo rutha maiora , Raphano siluestri, Scylla, Sinapi, Pconiae Rad. serpentariae, & aliis huiusmodi infusis in aceto, donec tincturam horum craraXerit,&de hac exhibcantur cochlearia cum paucis guttis spiritus cornu cerui, & olei charabe, eodem remedio inungantur tempora si3turae cranii, & naribus odoranda, quia narcoticorum nil talicius virtutem eneruat, & extinguit, quam
acetum,Vesicantia, citcurbiculae, venae statio praecipue venς iugularis, Clysteres acres, stemutatoria conueniimi.
His stabilitis de somno pretematiirali, statim, & distinctet
vigiliae praeternaturalis causain intelligimus esse spiritus animales, in continuo motu, & expannone confirmatos, ad illustranda organa sensiluin externorum , & his conditionibus vitiari possunt solum a materia eis admixta motu perseturbato & violento donata, qualis est intense calida, rationae suae naturae, ut bilis multis particulis igneis ditata, vel ratione adustionis,ut atra bilis, quae praeter calorem sibi adiungit acrimoniam, qua spiritibus insensa suam admixtionem pacifice non patiuntur, immo eam renuendo continuo motu agitantur, ut eam expellant; ideo in febribus
ardentibus, in quibus bilis peccat, & in maniacis, ubi atrabilis dominatur, vigiliae continuae obseruantur, & facile est istis humoribus cum dictis qualitatibus, spiritus continuae expansioni condemnari, dum una cuin istis irr sua officina volatilitatem i de subtilitatem, motus perturbationem augentem adipiscuntur, Jc perenni fluxu spiritibus iniscentur aperto aditu in cerebri penetralia a proprii motus violentia,& substantiae acrimonia, per quae secum trahunt succum spl-rirosum, quo continua reparatione reficiuntur deperditi spiritus, sed huius beneficium corrumpit irritantis, S perturbantis humoris mixtio, citissime subministratum stibsidium continua vigilia dissipantis,& ex hoc deducitur ratio
I er quam intelligitur quomodo aliqui vigilias per tempus Onguia, sustinere potuerint, & quomodo vigilias sequit