장음표시 사용
51쪽
Multoties etiam alimenta in ipso actu praeparationis inventriculo ratione fermenti maxime activi aciditatem excedentem concipiunt, quae irritativa facta vomitum deter minat madis supradictis, aliquando vero ratione caloris partium adiacentium excedentis, in nidrosam degenerant cruditatem. bilis naturam aequantem, Sc acrimonia salina
sulphurea donatam, quae inseruit pro stimato, ad expellenda alimenta per Vomitum. Haec omnia in constitutione ventriculi considerata, nul- llam patiuntur difficultatem, & pro certis sunt habe nila, iuxta rnox dicta de irritatis fibris, & facultate, cuius instrumcnta dictae fibrae ab omnibus Galenicis asseruntur. Assectar partis signa habemus a vomitu, qui denotat fibras orificij superioris affici, humoris irritantis conditionem
colligemus a sapore materiae .reiectar per Vomitum, & ab hoc,& a sepius dictis veras indicationes Vomitum cura imili eliciemus. Nam alimenta acria,& a natura abominata
sunt fugienda. Mucositas desiiciens est reparanda, cum pin guibus mucilaginosis, & crassis alimentis ut sunt caput, &pedes animalium, gelatinae, ex hiisdem paratae, & medica mentis ut mucilaginibus sem. maluarum psylij altheae sue cis Boraginis, Portulastae, Maluarum. Pro callo emollieu tibus prius utendum, Vt runt succus Maluarum, Boraginis,& Semperuiui, quibus succedere possunt Boli ex gummis amoniaci, & galbani vino dissolutis, superbibendo succum Agrimoniae, Portulacae, & foliorum salicis.
In humorum colluvie acri attemperatia bilem, & se cum acidum sunt usurpanda. Primam frangunt omnia a-quea frigida,& oleosa, ut emulsiones scininum melonum, cum videamus ab aqueis salsa etiam condimenta temper ri, & hoc nullum habet contradictorem in Schola etiam Galenica admittente quae melancholiam augent, bilem supprilnere,quapropter docent temperamento melancholico ii natos paruam habere bilem,& hoc cocedunt cuiuscuinque Se etae Sc quaces, ita ut ab omnibus habendum sit pro certissimo, quae melancholiam generant bilem extinguere; acida vero ad hoc sunt opportuna, cum ex omnium etiam consensu
52쪽
melancholia sit acida, & ita acida bilem moderabunt ex omnium placito. E contra acidum demulcent omnia, quae ad bilis generationem concurrunt, cum manifestum ut, & ab omnibus admissiun bilem esse mesancholiar, tam in aliqna pruna, qtiam in secundis qualitatibus contrariam, & inimicam ; idcirco Salia lixivialia, & quae hoc sale alica lico, & sulphvrC. prout aromatica abundant acidum corrigunt, cimabili
Sale alhalico solitente, & siilphure accensibili constatae at finia. Medicamenta huic operi contribuentia exprosesso describentur, ubi de horum lilianorum deprauatione ue hic solutumoneo, quod in grauidis ad auertendum hoc molaestum Symploma nihil efficacius missione sanguinis in primis mentibus, quae minuendo excrementa in vasis, o in fert huic Symplomati. Degenerante alimento in cruditatem acidam , vel nidrosam ab omnibus. Antiquis decantatam Cadem conueniunt, quae disi de accredine biliosa, & aci . da, quibus senapcr sunt miscenda, quae ventriculi tonitru conseruant, ut sunt aqua Menthae, Leodariae, Absyntri, Cinamomi, Essentia eiusdem, Meiathar, EliXir proprietatis, Elixir panis, Tinetiua Succini, Sal Absinthii, RoLmarini, Syrupi de Cinamomo, de Mastice, de Corticibus citri, & Cidoniorum, Nepenthes optime claboratum in omni caula conuenit , cum irritamenta omnia supprimat, sicuti Sulphur anodynum Vitrioli. Aduertendum autem in vomitu humores acres esse purgandos, & praecipud blandis vomitivis iuxta Hippocratis praecept ri in lib. a. de morbis popul. Seet. in illis vc bis vomitus solutio. aquam calidam bibendam dato, devomet, &in lib. de loc. in hom. num. 3 2. in illis verbis vomitus per vomitum sedatur, si vomenti multam aquam intellige tepidam) bibendam dederis; Vomitum mouebunt , Aqua hordei tepida cum acetoso simplici, Decoctum Camomillae, & Radicum Ranam in aqua rosarum exhibitum, quibus non conscrentibus sal e capite vitrioli elicitum potes extabcri.
53쪽
In Cholera vero humores acres sint purgandi per vomitum si evacuatio sit maior per seccessiim, & purgatio per
aluum est instituenda, si cuacuatio per vomitum sit copiosor blandis tamen medicamentis pro utraq;. purgatione est utendum, pro vomitu aqua hordei tepida cum oleo amygdalarum dulcium, pro purgatione, per aluum pulpa Ta- marindorum ad dr. vj. cum Mirabolanis citrinis aci dr. ij. nec bis utendum nisi vires permittant his declinantibus,&& euacuata magna parte humoris irritantis adstringentia
adhibeantur , & praecipue sequens R. Succi Alciathar & si
viridis non reperiatur uipplendum decoctione siccae Jun. ij. Muiae Cydoniorum via. s. Chrystalli praep. dr. I. Caput mortuum vitrioli rubificatum, &cdulcoratuin ser. s. Coral. prae p. scr. s. Phyloni j Persic. dr. i. M. Polenta facta cum fiuina hordei tosti cocta cum vino granatorum idem prςstat, exterius cmplastrum ex crusta panis, cui adiungatur succus. vel nituis Menthar, alia adstringentia conueniunt, quae in Diarrhaea, & Dysenteria proponentur ,.Clyster CX Herbis adstringentibiis paratus cum dr. 1. Phylonij Persici coinciam
Laxitas Fibrarum transiterserum uindi ventriculi deprauatae alimentorum digestioni contribuit, secundum istorum aliquam partem, cum Cnim alim lata praeparata expellantur a ventriculo in Pylorum per contractionem dictarum fibrarum Cleuantium filiadum ventriculi versus orificium inserius , si contingat fibras dictas esse adeo laxas, ut non possint contrabi ad concipiendam illam vim necessariain pro cxpulsione materiae crassioris, & faeculentioris fiundo praedicto adhaerentis, & suo pondere renitentis motui itati, necesse est, ut ista in ventriculo remaneat, ibiq; fermentationis continuatione, in materiam putridam, &male olentem degeneret, unde oris fartor . Vel in acidam, vel nidrosam cruditatem, quae irritando fibras superioris orificii suo halitu, hae contractae, si renitentes Ctiam prae laxitate fibras fundi eleuciat, & ad se trahant , mat riam in dicto sendo existentem per vomitum CXpellunt,
hinc euenit quod multi omni mane gaudeant beneficio spontaneo vomitus i Si
54쪽
Si vero istae partes crassar alimentorum sermcntation , &mora leuitatem acrius int, & tcnuitatem, ut a fibris etiam
laxis sundi ventriculi possint expelli per. orificium inscru4s, in vasa uni cum Chylo deferuntur, & vitio ob moram in
ventriculo contracto sanguinem cui miseentur coinquinant; acidae enim eum coagulant,& incrassant, nidrosae insan mant, & dissoluunt, ab istis sequuntur ea omnia, ctii cruditatibus ventriculi attribuuntur, &cst mala fingintica
tio, obstructio partium, scrofa cofluuies, sanguinis effer Descentia maior, & ad accensionem facilitas, & alia huiu
ylarum fibrarum indispositionem cognoscimus as is humidam ventriculi temperiem demonstrantibus, cum talis fibrarum laxitas ab nuinido proueniat; Sunt enim raraetextura , & Pororum amplorum, ideo facile scrositates aliquas ab arterijs in ventriculo reiectas in circulatione alta. orbent super abundanter, vel humidiorem saliuae partem,& fluxibiliorem intra porositatiun ca acitates recipiendo necesse est, ut laxentur. Sicuti enim a nimio humido is Nantur nerui, ut motum eXequi non possint , quod patet in pueris, ita etiam fibrae neruos ar& carnos, ventriculi ab excessί humidi laxatae secundum motum eis proprium deprauantur, talis constitutio fibrarum tam a natura,quam ab crroribus cXternis oritur eamdem etiam indicant dolores illi , qui in fine digestionis cruciant, sicuti & flatuum
commotio, & agitatio in eodem tempore, quia uterq; Symploma reliquias alimentorum in ventriculo stagnantes indicat, acrimonia ventriculum pungentes, vel in flatus resolutas ; Ex his colligitur banc fibrarum malam constiti tionem iure merito inter causas debilitatis ventriculi, A dc- Prauatae concoctionis alimentorum cnumerari ab omni- bus. Vt huic depratiationi occurramus necesse est superfluam euacuare humiditatem, de cxsiccare hydragogis, & cal
facientibus Stomaticis, ut sunt Lignum, Sasi ras, Cinamomum, Gariosoli, Nux moscata, Baccae, Iiiiiiperi, Lignum, Aloes, Cardamomum, Cubcbe, Santali, Species
55쪽
Aromatici Rositi, Diambrae Trii fantalorum , Pulvis Stomacalis Poterat, Mynsichi, Scroderij, Aqua Toriac lis, Cinamomi , Vinum Hippocraticum, Vinum Absydii cum, Extractiim granorum Isiniperi, Essentia Corticum , Citri, Mellistis, Menthae, Salia omnia ex herbis Carph
licis, & Stomaticis, sicut ius columbi in cuius ventre dictar herbae aromaticae sint reposite, una cum alijs stomaticis, Pulvis viperinus clim Scobe Eboris, & Cornu Cerniusti sitimae cli essicaciae pro obtinenda dicta exsiccatione Vltimo potest deprauari concoctio alimentorum in ventriculo ratione constitutionis organicae cius, si fibrae oris
ci j inferioris exsiccatae, & corrugatae illud adstrinPnt, &coarctent, ut alimenta praeparata transire non postuat tempore debito concoctione lain perfecta ; Hinc coaetri ali menta in ventriculo dii, remanere a fermentatione propria, illius sermenti ventriculi perseuerante ita disponuntur, ut
in incrementitiam degenerent massim, modo acetosam .
modo salsam, sulphuream, biliosam, pro ut particulae chylosae salinae acidar, vel silphureae cxaltantur, & admotum super alias promouentur, actione dictae sermentationis , & praecipue si coadiuuetur a calore ad iacientium partium, partem sulphuream, & salinam Massae Chylosa adurente, vel salem fixum volatili Zante. In hoc statu prster naturali Massae alimentorum, vel in toris portionis corvin stagnantis in ventriculo, &a calores ii radicto, & fermentatione praedicta actuatae, agitatae, &commotae plurimi flatus excitantur multum, & molesse aegros torquentes; Hinc variae de stomaco querelae, a quibus postea in consensum partes aliae trahuntur pro aliarum sacultatum laesione . de quibus locutus est Hippocrates in lib. de Affect in illis verbis ; at si ventriculus non superet,& flatus & tormina, ceteraq. id genus contingunt. In Hypocondriacis seri semper haec contingit indispositio, qnae falso in ventriculi debilitatem refunditur, cum ex sola adstrictione ventriculi proueniat, & huius causa est calor suprapositi Hepatis,a quo exsiccatuni os ventriculi inserius adstringitiae, vel calor ille cinuens ab elsci ucscentia bilis valde
56쪽
insanamabilis, cum succo pancrcatico in intestino duode no , a quo sequitur praedictus efficetiis, & si1 quos memorat Hippocrates secundo de Morbis sub nomine morbi re- sicatorii puluilant, qui a Senerio lib. I. Prat. Cap. pro me lancholia hypoconariaca habentur. Pro huius efferuesentiae demonstratione aduerto hymiacondriacos fere semper aestum in ventris parte stiperiore pati ;ubi autem aestus adest ibi adest cis eruescentia, &in corpore humano non erit reperibilis primus, sine secunda, nec haec sine illo, ut consideranti patebit. Si ergo in hypoc hon-driacis aestuant partes ventris si erioris, in his etiam a Druescere humores, & ebullire supponendum est,&quia humores efferilescentiae magis subiecti sunt bilis, & succus palici eaticiis in intestino duodeno coniciati , ideo in hos remunditur dictus aestus. Adiungitur etiam aliud effcacissimum motivum, quod
bilis esseruescens copiosis suis particulis calidis. & sulphim
reis solutis per es seruescentiam conceptam, in congressia cura succo pancreatico sit supra caeteros humores Cificax ad calorem, & aestum accendendum in hypoco: admis, & in hi moribus contentis invasis per messenterium, & intestina dic
seminatis , quod si huncaestum in humores inclusos intra va fa Messenterij proprio calore, & interno fermento esseruesccntes refundere aliqui vellint, hoc non diuersificat neque inedia, neque finem curationis, nam in utroque casu sedandus est aestus, calor, & effervescentia, & hoc privstant refri erantia, &fixantia, ideo a veritate non aberratui Diocles Galeno rccensitus, & admistus statuens, melancholiam hypocondriacam oriri ab inflammatione Pylori, si per inflammationem intelligainus solum phlogosim, seu calorem adsci-titiuin, sivh praeternaturalem ei infixum, a quo fit praedicta adstrustio, cum praedictis ventriculi Symplomatibus. Quibus adiungenda sunt ea dependentia a dicta materia inventriculo deprauata paulatim, sed tempore praeter naturam
protracto descendens per dictum Orificium. aperta tibi via, cum praedictis qualitatibus acetositat , saliedinis,acriin mae irritamcnto determinantibu4 fibras a crEcisionem colla
57쪽
tentorum a cauitate ventriculi, in cana intestinorum, ubi miYta cum bile , & succo pancroatico citi ruc ccntiam , & arsiatum augent, & si intra vasa duearatur sanguinem fermentatione inordinata exagitant, &ianquam fermentum CXtraneum interno tumultu perturbant , cum caloris accensione inordinatam effervesce aliam concomitante. Ab eisdem qualitatibus acribus, & corrosiliis oriuntur dolores. ventriculi,& intestinorum hypocondriacos in fine digestionis alimen
Praeter has qualitates acres chylus, vel eliis portio diu in ventriculo contenta lentorem , dc viscositatem contrahit e-Daporata copia humidi in satus, & vapores a quibus ventriculus & distenditur, de opprimitur cum anXietalc, remanente materia Chilosa, viscosa, & crasta a qua obstructiones, qlias in Mesenterio, & in alijs partibus in Hypocondriaco affectu obsertiamus, & flatus cum rugitu intestina distendentes,&quandoque cum dolore, distensione continuum soluente una
cum qualitate corrosilia contracta a materia acri a quaeri porarunt ope caloris Partium a latis in materiam crassa iam& bilis intestinatis suo sale dissolutiuo cam attenuantis in subtilem, & vaporosam evaporationem, es activitate CL seruescentiae succi pancicatici, & bilis cui sebieeta dicta in teria crassa pro aliqua portione innatus rarescit, & in vapotes subtiliatur, qui eleuati ad Cor, & ad Caput illas oppressiones facultatis vitalis , ac cerebra offuscationes, vertigines ciliciunt, & alia symptomata, quae saepe hypocondriaci eXPeriuntur. Eadem matcria crassa non attenuata faeces inuolliendo, casque nimis compactas reddendo aliis stiplicitatem offici & marinae si viscositati austeritas condensans, &eX- siccans coniungatur; sed de his, quae ad hunc essectum spe tant in sequentibus alia sibiungenda erunt ; de hac ventriculi adstrictione locutus est Aetius, Petrus Salius,lli uerius,M Senerius, & omnes in hac adstrictione deprauatam concoctionem, & cruditates agnoscunt.
Dissicilis cst cognitionis hac assectus, & distiligititur so liun quando post L ptem, vel octo horas a cibo Latus erumpentes cibum adhuc redolent, di sitis adest cum calore in hypocondrio dextro. Cu-
58쪽
Curatio non erit ita dissicilis praesuppositis superitis dictis , humectantia eniim, & refrigerantia adstrictionem, &corrugationem humido emendabunt, de frigiditate causam calidam Erradicabunt, in horum genere sunt succi herbarum Boraginis, Cicoree, Enditate, Malliarum, Scrum depuratum, vel destillatum, Aque herbarum refrigerantium, vel earumdem decocta, Aqua Nocere, Ville, scuti species Diamargaritonis frigidi, Trium Santalorum, Balneum aquς
dulcis M. His reinediis corriguntur etiam symptomata superitis enumerata nempe estus, & calor ab humorum effervescentia inordinata productus, soluuntiae etiam flatus . & to mina in intestinis, que cum pendeant a bile inflammabili,& acri sua accensione, & acrimonia dissoluente, & in pores attenuante materiam crassam, ideo extincta inflammabilitate bilis. & acrimonia modificata ab humidis, &frigidis medicamentis omnia sedantur & etiam dolores acrimonia corrodente humorum excitatos hac dulcificata a dictis remedijs ; paripacto prohibentur cvaporationes ad cor , & Capiti, de inducta symptomata cXtinguntur, si irigidis remediis adiungantur Cardiaca, vel Caephalica, &etiam vulso dicta hysterica, sic ab humido fluxibili materia crassa attenuata, Se in austeritate moderata sinit is stiberiori cursu currere unde stiplicitatis remedium; haec tamen curandi methodus non est uniuersalis in omni Hypo-condriaca affectione, cum meo iudicio a varijs,& contrarijs inter se causis ista quandoque pendeant; est tamen ii Mariabile in omni melancholia Hypocondriaca csse semper calorem magnum, modis superius dictis ; unde pro hac si cit etiam illud remedium a Lelloe propositum, & compositum ex multa aqua, & nauco sale volatili. & oleo,&huic correspondere mihi videtur sal tartari cascinatum, de stiritu vini impraegnatum, vel mixtura simplex inferilis do scribenda ad scr. ij. cum aqua Sonchi, boraginis an lib. vel aqua Cicoret, Malliarum , Agrimoniae an. vn. 4. spiritus salis Armoniaci scr. 3. Tincturae antimoni, dr. 3. m. scd
de his aderit alia occasio differendi.
59쪽
In i cista ventriculi constitutione necessaria ad optimam Chili ficationem consideramus calorem, & sermentum , quia ista duo integrant, & perficiunt ventriculum in ratione organi ChIlificationis, his enim deffcientibus tale organum non ederet si iam operationem Chylificatiuam, dcirco necessario ista duo sunt consideranda in ventriculo tamquam in organo destinato ad alimentorum prpparatio
Et quo ad sermentum puto, illud esse idem ciuia famiseXcitatiuo, nemph acido-salsum. quod imbibitum ab alimento assumpto est remedium illius vellicationis a sua acrimonia excitatae in membranosis fibris, ideoq; famis sedativum. Huiusmodi sermentum peruadens alimentorum amassam eam comminuit, attenuat,& dis luit, prout proprium est substantiar. acido-salse, a qua Chymica meliora depromit menstrua distbluentia, &uniuertate dis luens in primam materiam omnia mixta, in hac substantia ac iado falsa latct. Praecedente comminutione , & distblutione fit mixtio omnium alimentorum ad inuicem, quae semper sti ponit miscibilium ad minima reductionem, de adeo necessaria est ista dii lutio alimentorum, ut sine ea haberi persecta Chylificatio non possit, dum ad huiusmodi opus requiriatur, quod alimenta evadant Luxibilia,& cum tali mixti ne simul uniantur, ut non sint distinguibiles partes alimen-rorum assimplorum, de sine dissolutione istorum ad minima nullum agens hoc assequi potcst, ex quo colligitur etiam necessitas huius sermenti dissolutivi, cum nullum a Iiud agens ad Chylificationem concurrens energiam hab at ad hanc dissolutioncm praestandam, nam calor, qui in
inter illa maxime activiis, ad hoc impotens omnino est rationo conditionis otiana ipsorum alimentorum , quae non permittit ea fuere actione caloris, sed potius combustionem admittit, ut patet experientia, nam si alimcnta ore masticata humido adiuncto cuicumque igni CXponantur
nunqtiam suxibilia reddentur, sed adustionem patientur.
60쪽
Dari hoc acidum salsuin dioluti inini in ventriculo debent admittere, qui acidum famis CXcitatiuum cum Gai no in ventriculo cognoscunt, de hoc enim verificantur,
uae supperilis dicebam de alimentorum dissolutione abacio ; pro aliis ulteriori experientia comprobatur, dum o seruatum fuit in volatriculo gallinae grana frumenti, & l
guminum humore quodam aqueo persundi, a quo dissoluebantur, eo sere paci o, quo argentum ab aqua forti du- soluitur, & in magnorum piscium ventriculis reperti ni runt pisces considerabilis magnitudinis , qui a calore valde exiguo illorum non poterant ad fluxibilitatem reduci, unde licet admittere aliquod dissoluens, quod coadiuuet ad integram illam massam in fluorem reducendam, & hoc non est nisi sermentum ventriculi, quod rite conuitutum comininutione, dissolutione, & liquatione mixtionem omnium alimentorum perficit, & hoc in unam massam n uam reducit, siue hoc faciat per transmutati'nein, siue per
solam ablationem texturae alimentis conuenientis, noua introducta Chylosis massae adaptata, & certe re attente considerata) ista alimentorum diuisio in minima, non potest nisi ab aliquo dissoluente essici, & mixtio diuisarum
particularum, per quam in umina coeunt, nulla alimentorum specie apparente solo motu exequitur, & fermenta sitiat talis naturae, ut dissoluant, attenuent, & motum imprimant. Hanc virtutem scrinenti propri j ventriculi coadiuuat se mentativa virtus saliuae cibis commixtae, de etiam calor ventriculi, & adiacientium partium, a quo supraaictilin fermentum volatile, & mobile conseruatur. In saliua cue vi tutem sermentativam saepius probatum fuit, ad ventriculum transnitti, & cibis misceri omnibus apertum est, femmentum attenuare, & dissoluere habet a propria natura. Saliua ergo fermenti ossicium praestare potest in alimentis assumptis, & maxime mixta acido famis excitat itio etiam si ponatur, idem acidum a saliua originem deducere. Hinc patet, quod si hoc sermentum siti debile, & iners concoctio etiam alimentorum erit impersteta, unde apra